C134 v1.20
C. 134, pp. 2-36.¶
Marginalia d’ A:o 1756.
den 24 Februarij
ReviSie der Negotie en Soldij boeken; mitsgad:s den Boedel Reecq:gen der overleedene dienaaren in A:o pass:o, en ‘t Rapport der tot dies Examinatie gestelde Gecommitt:s
dewelke in behoorlijke ordre bevonden Sijnde.
Oversulx Soo na ‘t Vaderland als Batavia Sullen Versonden.
en Bovens dien ‘t geciteerd Rapport aan de Heeren der hooge Regeering gesuppediteerd werden.
d:o 11 Maart
Op ‘t door den Heer Directeur den fransse Oost-Indische Comp:ge tot Mauritius bij Missive gedaane Versoek.
is aan den Cap:tn van ‘t dientweegen herwaards gesondene Scheepje Le S:t Charles toegestaan een parthij Tarw, alhier te mogen inkoopen.
en dewijl de Kinder Siekte thans niet meer Vernoomen word.
Is goed gevonden, als nu een dank- Vast- en Beede dag teegens den 7 April aanstaande uijt te schrijven.
Waarvan aan een ijder bij billietten en aan de Resp:t predicanten in ‘t particulier bij Missive kennis sal werden gegeeven.
Reedenen om dewelke goed gevonden is, dat de Recognietie Voor de Leenings plaatsen Weeder om in ‘t geheel met Contanten gelde in ‘S Comp:s Cassa sal voldaan werden.
den 16 Maart
Dispositie Weegens de op de Lading van ‘t Provisie Schip Vreede Steijn te kort bevondene, gebrookene en bedurvene goederen.
Mitsgad:s Weegens deese en geene Soo uijt ‘t Patria als India aangebragte, mitsgaders onder de Resp: Administrateurs bedurvene goederen &:a
Aanstelling van een Ouderling in de kerk van ‘t Swart Land , in Steede van den tot Schoolmeester geadmitteerde Johannes PooL.
VeerLeende Permissie aan den Kerken Raad aldaar om ter Voltooijing van hun Predikants huijs eene Collecte te mogen doen.
Genoomen besluijt om Seeker aankomend Pruijsch Schip in dier voegen te behandelen, als met die van Andere Natien gedaan word.
den 18 Maart
Vastgestelde Voet op dewelken Voortaan de hier aankomende Gouverneurs Soo van ons als Vreemde natien Sullen worden gerecipieerd.
ReSumptie van ‘t Rapport, door den Cap:tn Lieut:nt van ‘t Provisie Schip Vreede Steijn weegens de dagelijxe, Verrigtingen in ‘t Lossen en Laaden van dien Bodem Verleend.
Welk Rapport met dies marginale aanteekening, Conform de Ordre in Copia, naar Batavia Sal werden overgesonden.
den 26 Maart
Verleende permissie aan den Cap:tn van ‘t alhier gestrande frans Scheepje La Cijbelle , om ‘t wrak van ‘t Selve publicq te mogen Verkoopen.
den 30 Maart
Resumptie van ‘t geagt aanschrijvens der Heeren van de hooge Indiaasche Regeering de datis 24 Nov:, des Voorl: en 19 Januarij deeses Jaars
Sullende in gevolge het daarbij geordonneerde de Zoldij Reecq:g van den Cap:tn ter Zee Willem houthuijs voor ‘t besijden Vermeld bedragen werden belast.
Terwijl de herwaards gesondene Bandieten, Volgens de Ordre behandelt
en de Overheeden van ‘t Jaarlijx naar Bengaalen gaande Schip Successivelijk Sullen gelast worden, ter afgeeving hunner Militairen, Nagapatnam aan te gieren.
Maar dewijl den Onderkoopman van der Beets Reets van hier Vertrocken is.
en Mitsdien het bij gem: Missive ten Sijnen op Sigte geordonneerde, niet ten uijtvoer gebragt werden kan.
Sijn Seekere alhier ten Sijnen faveure uijtstaande penn: ‘s Comp:s weegen in Verseekering genoomen.
terwijl haar Hoog Edelens Voor de herwaards gesondene Slaven, eerbiediglijk Sullen bedankt werden.
Op ‘t Schip Vlissingen onder de naam van Arend Roelofsz: een Vrouws persoon, ontdekt Sijnde;
is aan deselve op haar Versoek gepermitteerd, om Sig alhier te mogen blijven geneeren.
Vastgestelden tijd tot den Opneem der Burger Effecten.
Verleende Permissie aan den onderkoopman Thierens om desselfs Rheijse neevens Sijne hier getrouwde huijs Vrouw p:r Vlissingen naar Batavia VoortteSetten.
Werwaards aan eenen Biam van de Caab onder betaalinge meede Transport is Verleend.
den 3 ApriL
Aan Twee fransse officiers toegestaan, om p:r ‘t Schip Amelisweerd onder betaaling naar ‘t Vaderland te mogen overvaaren.
Als Meede aan Twee Stuurlieden van ‘t gestrande Schip dier Natie mits voor de kost Scheeps dienst doende.
den 13 ApriL
Gedaan Verbod om op Son- en feestdagen in de taphuijsen met geene vioolen of andere musicq Instrumenten te mogen Speelen.
Seeker Stukje bouwland aan de wed:we Mosterd in Eijgendom gegeeven.
den 27 ApriL
Verleen de permissie aan deese en geene, om met de præsente Retour Vloot, naar ‘t Vaderland te mogen overvaaren.
Gelijk ook aan den Burger Wihelmij om beseijden Vermelde Reedenen, ‘t Vertrek naar Europa is gepermitteerd.
Ontslag van den Burger Ritmeester aan Stellenbosch Johannes Louw, en weeder aan stelling in dies plaatse van Abraham de Villiers.
Welke Verdere Advancementen ter dier oor Saake hebben moeten gedaan werden.
Lectuure van Een Reeq:t bij Seekeren francis Urbanis flori ter obtenue van ‘t burgerregt, gepresenteerd.
Wat dien aangaande verstaan is, den Land-drost tot Stellenbosch aan te Schrijven.
den 11 May
te Rugkomst der naar ‘t Strand tussen de Sondags en bosjesmans Rivieren uijtgesonden geweest, sijnde burgers Nicolaas haarhof en Pieter van Vooren.
Schriftelijk Rapport door deselve overgeleevert Noopens het geene Sijl: aldaar heeft kunnen ontdekken.
Reedenen Waarom men heeft moeten besluijten deese Saak hierbij te Laten berusten.
Gedaane Recommendatie aan der Landdrost tot Swellendam , om ten opsigte van ‘t op de Custen ginder Vorvallende, altoos attent te Sijn.
Lectuure eener Missive door den Krijgs Raad tot Swellendam herwaards geschreeven.
Sullende het daarbij Versogte buskruijd en Vuur Steenen aan deselve Verstrekt werden.
Dog dewijl aan henl: Reets in A:o 1747: ten fine als Syl: thans komen te versoeken 1200 ponden Loot, Sijn afgegeeven.
Sullende deselve moeten inquireeren, waar dat Loot Seedert is gebleeven.
Terwijl de bij ged: krijgs Raad gedaane aan stellingen van onder Officieren Sijn geapprobeert.
Aan den Burger van Dijk, is een Leening plaats in eijgendom gegeeven.
Ver Leende permissie aan den krank besoeker van ‘t Retour Schip Rosenburg , om eenigen tijd onder Afgesz: Gagie hier te mogen Verblijven.
den 14 Maij
Gedaan Rapport, door den Land drost tot Stellenbosch , weegens den Persoon van francis Urbanis flori.
Denwelken om Reedenen hier beseijden Vermeld in dienst der E: Comp:gn genomen, en van hier Versonden werden Sal.
den 31 Maij
Lectuure der Missive en Verdere bijlagen door de overheeden van ‘t Retourschip de Liefde , dat vermits op Nieuws bekomene Leccagie in de Saldanha baaij is binnen gevallen.
Welken bodem door Expres geCommiteerde Zee en Scheeps Timmerlieden Sal werden gevisiteert.
Op ‘t te kennen geeven van den Landdrost en Heem Raaden tot Stellen bosch en Draken steijn , dat Sig ten platt en Lande eenige Menschen bevinden, die op ‘t uijtterlijke Schijnen teekenen van Melaatsheijd te hebben.
Sijn eenige Chirurgijns gecommitteerd, om die persoonen exact te Visiteeren.
den 15 Junij
Resumptie van ‘t Rapport Nopens de gedaane Visitaties van ‘t Retour schip de Liefde ,
‘t Welke om Naauwkeurig te kunnen werden gevisiteerd, in ‘t geheel Sullende moeten werden ontlost.
Sal men om de beseijden Vermelde Reedenen daarmeede Supersedeeren tot het winter Saij soen sal sijn afgeloopen,
Aanstelling van den Sergeant Simon van Henneveld tot Extra Ordinaire Lieutenant der Arthillereij.
Sijnde de Selve Artillerij met dies ap- en dependentien weederom onder de Administratie van den Heer Lieutenant Collonel Meijnertzhagen gesteld.
de grond van ‘t oude Slagthuijs en Annexe gebouwen thans op geruijmt Sijnde.
Sal men Soo dra doenelijk een begin maaken om Conform het geformeerd en Plan; aldaar drie pakhuijsen te Construeeren.
Aanstelling van Stephanus Grové tot Cornet onder een der Stellenbosche Comp: Cavallerije.
Verleende permissie aan Maria Elisabeth Wiltens om ter obtenue van Veniam ætatis, onder ‘s Comp:s papieren aan de Heeren der Hooge Indiaasche Regeering een Request te moogen oversenden.
den 17 Junij
Op ‘t in de Baaij fals gearriveerde Schip Rhoon geduurende de her waards Reijse Swaare oneenigheeden en disordres voorgevallen Zijnde.
Is den Heer Independent fiscaal gedemandeert om dit Saak ter overstaan van Justitieele Leeden Nader te ondersoeken.
den 24: Junij
Op de door den Heer Independent fiscaal geproduceerde In formatien Nopens de Slegte Conduite van den Schipper van ‘t Schip Rhoon .
is den Selven van dien bodem afgeligt, en in desselfs plaats daarop een Ander gesaghebber aangesteld.
Terwijl de Voorsz: Informatie in originali mitsg:s de binnen boord van ‘t gem: Schip Rhoon , door de Officiers belegde Stucken, Copielijk aan haar hoog Edelens tot Batavia Sullen werden gerenvoijeert.
den 29 Junij
Verleende permissie aan den Onderkoopman Faure, om ter Voltreckinge Van Zijn Vorgenomen huvelijk onder Afgesz: gagie alhier te mogen Verblijven.
Den 6 Julij
Versoek van den OnderCoopman en Kelder meester Jan Raak omme uijt ‘s E: Comp:s dienst te mogen werden ontslagen.
‘t welk aan den Selven geaccordeert Sijnde.
is derhalven den OnderCoopman en Secretaris van Justitie Jan fredrik Tiemmendorf tot Keldermeester aangesteld.
en desselfs plaats Weederom Vervult door den Boek houder en Eerste geswoore Clercq van politie Christiaan Ludolph Neethling.
Terwijl tot waarneeming van Laatstgem: dienst, den Ordinairen Clercq ter Secretarije Voorm:t Tobias Christiaan Rönnenkamp ter preuve is aangesteld geworden.
den Vendu Clercq Jeremias Auret buijten Staat Sijnde, desselfs functie om de besijden Vermelte Reedenen behoorlijk te kunnen waarneemen.
is desselfs Gagie overSulx afgesz: en den Adsistend, Carel Albregt Haupt in dies plaatse weederom tot Vendu clercq gevordert.
Zijnde den Zegul Slager Matthijs Laarberg mits hoogen ouderdom &:a gegageert.
Weegens d’ aannaderende Tijd der Verpagting Zullen Volgens gewoonte billietten aangeslagen werden.
Den 20 Julij
Resumptie van ‘t hoog geagt aanschrijven der Heeren Majores in ‘t Patria de dato 22 Octobr: des Voorl: Jaars, en daarop te doen Rescriptie.
Zullende aan welgem: haar Hoog Edelens nopens den Slegten uijt Slag der Indigo en Cattoen Cultuure het ter Sijden gem: berigt gegeven.
en het dies wegens Verleende Rapport der Thuijniers Baasen in Copia overgesonden werden.
Wat ten belange van d’ Indigo in ‘t bijSonder nog Sal werden aangehaald.
Terwijl de dies aangaande afgegane Advisen nogmaals Copiëlijk aan hoogst: deselve Sullen Werden gesuppediteert.
Den Particulieren Handel in ‘t generaal Altoos ter deeser plaatse Verboden geweest Sijnde.
is dien volgens het aanbrengen van Lijwaten door Vreemde natien, nooijt aan deselve gepermitteerd geweest.
Reedenen Waarom het geene daarvan ter Sluijk Soude mogen werden ingevoerd, van geen groot belang kan Zijn.
Weshalven men de nadere geEerde Ordres der Heeren Superiores, Nopens het Leggen der besijden gem: belasting zal afwagten.
Sullende ter Elucidatie van ‘t geschrevene over het Verschil dat men met de franssen heeft gehad, Weeg ens het doen van Salut aan hoogstdeselve het hier neevensgem: berigt gegeven.
en derselver Verdere geEerde ordres op dit Sujet onderdanigst Versogt werden.
Middeler wijl dat het dies weegens geordonneerde pligtschuldig Sal werden geobserveert.
Ook Sal men de gerequireerde Monsterrolle van ‘t Militaire guarni Soen deses Casteels, haar Hoog Edelens in de VerEijschte Ordre laten toe komen.
Als meede de Memorie dewelke nopens het Generaal getal van ‘s Comp:s dienaaren in dit gouvernement onlangs na Batavia is Afgegaan.
Wat daaruijt met Relatie tot het Voorsz: Militair guarnisoen aan hoogstgem: Heeren Majores Sal kunnen komen te blijken.
Sullende Wijders Wanneer eenige Ambagts lieden uijt dit Gouvernement komen te Repatrieeren, het dies aangaande pligtschuldig Geobserveert.
en aan de Diaconij Armen deeser plaatse het hierneevens gem: Legaat uijt ‘S E: Comp:s Cassa, behoorlijk Voldaan Werden.
Lectuure van t Rapport der geCommitteerd Geweest Sijnde Chirurgijns, Nopens de Persoonen die Zijl: bevonden hebben, met Lazarie ofte Melaatsheijd behebt te Zijn.
Wat ten deesen belange aan Landdrost en heem Raaden van Stellenbosch en Drakensteijn , Sal werden Geordonneert.
Verkiesing van den OnderCoopman en Keldermeester Jan fredrik Tiemmendorf tot Lid in den Raad van Justitie, ter plaatsvullinge van den in die qualiteijt afgaanden Jan Raak.
Den 27 Julij
Aanstelling van een Nieuwen Schipper op ‘t Na Schip de Batavier , in Steede van den daarop overleedenen.
Als Meede Van Een Opperstuurman ter plaatsvullinge van den opgetreedenen.
Gedaan berigt door de Overheeden van ‘t in de Saldanhabaaij Vertoevende Retour Schip de Liefde Nopens de Op dien Bodem ontstane Ziektens.
Wat voor maatregulen tot Stuijting desselve Sullen moeten werden in ‘t Werk gesteld.
den 10: August:s
Resumptie van de Generaal Reecq:g der Weesgelderen onder Ult:o Decbr: des Voorl: Jaars.
den 24 August:s
Den Heere Gouverneur produceert een Memorie der Alhier Restant Sijnde Swaare Ankers.
Wat dies aangaande als meede ten belange Van ‘t gebrek aan Swaare Touwen door Sijn Edele Verders is Voor gedragen.
Reedenen Waarom men egter beslooten heeft om uijt d’ aanweesende Scheepen geen Ankers en Touwen te Ligten.
Lectuure eener Missive van Landdrost en Heem Raaden tot Stellenbosch en Drakensteijn .
Sullende de daarbij Voorgestelde Middelen tot Weering Van den Verderen Voortgang der melaatsen Zieke geamplecteerd, en haarl: Wijders het ter sijden gem: gelast werden.
den 31 August:s
Verpagting van ‘S Lands gemeene Middelen en Inkomsten.
den 4 Septembr:
Reedenen Waarom men heeft moeten besluijten, om ‘t Schip de Oranje Zaal ter deeser plaatse aan te houden.
Als meede de daarin Afgeladene geld Kisten, mitsg:s Militairen, Over de Andere Scheepen Verdeelt na Batavia over te Senden.
Het Scheepje Schuijlenburg naar alle Waarschijnelijkheijd tusschen deese plaats ende Baaij fals Verongelukt weesende.
is dierhalven beslooten, de daarin afgescheept geweest Sijnde Goederen en Coopman Schappen bij de Negotie boeken te doen afschrijven.
Werdende van dies bedragen door den heer Hoofd Administrateur een Memorie overgegeeven.
Resumptie der geproduceerde Reecg:g van den Ontfangst en uijt gaaf, mitsg:s de Restanten der Zeeguls.
Sullende het Rendement der Vercogte Zeguls bij de Negotie boeken, werden ingenomen.
Aan de Pagters der Brandewijnen en Vader landsche Bieren een bijtapper toegestaan.
en Zoo meede aan den Pagter der Koele en Brandewijnen aan ‘t Ronde Bosje en in de Baaij fals .
Reedenen Waarom Seeker Slaven jonge Voor d’ E: Comp:gne in Eijgendom Sal werden gegeeven.
Verschanssing van den Passagier Schultze op ‘t Schip Noord Nieuwland .
den 11 Septembr
Verleende permissie aan den Burger Abraham Lever, omme desselfs dogter van hier na Batavia over te Senden.
Gelijk meede aan den gerelegeerden Radeen Maascaretta, om Seeker Request ter Obtinue van eenig onderhoud penn:gen onder ‘S Comp:s Papieren, na Batavia te Laten Overgaan.
den 23 Septembr
Reedenen om dewelke Seeker Slaaf van den Burger Pieter Loret voor d’ E: Comp: in Eijgendom Sal werden aangenomen.
Sijnde aan den Burger Jan Vogel Seeker Stuk Bouwland in Eijgendom gegeeven:
den 12: Octob:r
Resumptie eener door den Heer Hoofd-Administrateur geproduceerde Memorie, aangaande diverse te kort aangebragte of bedurvene goederen.
Dispositie daarop gevallen.
ingediende Versoekschriften der Resp:t Administrateurs tendeerende om de Jaarlijxe Afschrijvingen te mogen genieten.
‘t Welk aan deselve is geaccordeert geworden.
Aanstelling van een geswoore Clercq ter Secretarije van Justitie in Steede van den overleedenen.
den 28: Octobr:
Resumptie van ‘t Rapport der tot Vi Sitatie van ‘t Retour Schip de Liefde , geCommitteerde Zee en Scheeps Timmerlieden, Nopens de aan het Selve Vereijscht werdende Reparatiën.
Waarop beslooten is haarl: te gelasten, dat daarmeede met allen ijver en sonder tijd Versuijm Sal moeten werden Voortgevaaren.
Hoedanig te doen handelen met de bedurven bevondene goederen uijt dies Lading.
d:o 23: Novembr:
Welke Equipagie goederen wijders ten behoeve van ‘t Selve Schip de Liefde naar de Sal danhabaaij Sullen werden Afgesonden.
Zullende Gem: kiel Sowel als de Orange Zaal ten Eersten herwaarts moeten opkomen.
Besluijt genomen om Seekere Versteekeling, weederom van hier na ‘t Patria terug te rug te Zenden.
den 2 Decembr:
ingekomen berigt, dat het Schip de Liefde thans ten eenemaal gerepareert, en dus tot Voort Setting Zijner Reijze herwaarts in Staat gebragt is.
Weshalven Aan den Equipagiem:r en Ordinaire geCommitt:s gepermitteerd is, om over den Landweg herwaarts te Mogen Opkoomen.
den 7 Decembr:
Resumptie van de geproduceerde te Sam en trecking der Lasten deeses Gouvernements d’ A:is 1755/56 beneevens die d’ A:is 1754/55 bevoorens.
Hoeveel elke post in ‘t bijsonder in dit Jaar meer Of minder dan in ‘t Voorsz: heeft gerendeert, met de Redenen Van Dien.
Oorsaaken waardoor de winsten deesen Jaare minder dan A:o pass:o hebben bedragen.
Verleende Qualificatie aan den Heer Hoofd Administrateur, om met het Sluijten der Boeken Voorttegaan.
Electie van Nieuwe Leeden in de Resp:t Collegiën.
den 10: Decembr:
Op ‘t Versoek van d’ H:r Magon Directeur der fransse Oost-Indische Comp:gn tot Mauritius bij missive aan den Heere Gouverneur gedaan.
is aan den Cap:tn van ‘t frans freguat Schip Le S:t Charles tot het inkoopen van een Lading Tarw permissie Verleend.
terwijl de Passagiers die met evengem: bodem Zijn overgekoomen, van hier na ‘t Vaderland Zullen werden Voort geholpen.
te doen Versoek aan gem Heer Magon, om het Senden van Passagiers voor ‘t Vervolg, Soo veel mogelijk te willen Menageeren.
Als meede om de Ordre te Stellen, dat ‘er geen Coffij boonen van Mauritius of Bourbon herwaarts mogen gebragt werden.
Zullen de wijders bij aldien het Voorseijde Schip, Ebben hout mogte inhebben, alsdan daarvan Seeker Quanti teijt Voor d’ E: Comp:gn ingekogt werden.
den 28 Decembr:
ReviSie der Negotie en Zoldij boeken, mitsg:s de Boedel Reecq:g van ‘s Comp:s overleedene Dienaaren in A:o pass:o en het Rapport der tot dies Examinatie gestelde geCommitt:s.
dewelke Volgens gebruijk Soo na ‘t Vaderland als Batavia Sullen Versonden worden.
Reedenen Waarom de Boeken van ‘t Scheepje Schuijlen burg met den 3 Junij pass:o Sullen werden afgeslooten.
Lectuure van ‘t Rapport der tot ViSitatie en Reparatie, Van ‘t Retourschip de Liefde gecommitteerd geweest Zijnde Zee en Scheeps Timmerlieden.
Wat daaruijt komt te blijken en Welk besluijt diesweegens is genomen.
Resumptie der Verklaring nopens het ontlossen en Verder herladen dier Kiel.
Hoedanig sal met de daarbij gespecificeerde en nog maar ten deele goed Sijnde Coffij boonen, mitsgaders bedurven Caneel, Zal werden gehandelt.
Aanstelling van een Baas Thuijnier in ‘s Comp:s Thuijn aan de Baaijfals in Steede van den Overleedenen.
den 30: Decembr:
Seekere quantiteijt Ebbenhout ten behoeven der E: comp:s ingekogh Sijnde, Zal het Selve naar de præsidiale Camer tot Amsterdam Overgesonden.
en den derden Timmerman van ‘t uijtkomend Schip d’ Orange Zaal , voor de Verlemptheijd van desselfs duijm, een Somma van Rijxd:s 30:-: uijt ‘s Comp:s Cassa betaald werden.
C. 134, pp. 37-51.¶
Dingsdag den {17560107} 7: January 1756.
‘S voormiddags alle present uijtgenoomen den H:r L:t Collonel Isaacq Meynertzhagen en E: Secret:s Josephus de Grandpreez Laatstgem: by indispositie
Is naar Resumptie van het gevenereerd Schrijvens van haer wel Edele groot agtb:re de heeren Bewindhebberen ter Camer Amsterdam de dato 1: aug:s des voorL: Jaers het welk met het aenweesend Schip Lekkerland hier is ontfangen; verstaen, dat ingevolge van het daerby geordonneerde, geduurende den oorlog met d Algereijnen, aan de overheeden der Successivelijk van hier vertrekkende Retourscheepen Sal werden gelast, om wanneer denselve in de Croos-Zee Sullen zijn gekomen, alsdan derselver Sonne Tenten af te neemen, en geen Croontjes van Croos aen de Scheepen te hangen, als meede dat zij aldaar of Elders Schip of Scheepen gewaer werdende, dan ook hunne Lange Schoorsteenen Sullen hebben weg te neemen; en deselve So lang als zy die Scheepen in ‘t gesigt Sullen hebben, te blyven aflaten, ten eijnde daer door des te minder voor Comp:s Scheepen bekent te werden.
Gelyk ook de geagte missive van haer hoog Edelens de Heeren der hooge Indiase Regeering tot Batavia, in dato 28: octobr pass:o herwaerts geschreeven, en met het provisie Schip VreedeSteyn alhier aengebragt, heeden meede ter Tafel gebragt weesende, omtrent dies inhoude is gearresteerd, dat het daarby geordonneerde, te weeten, om Soveel goede Caabse Booter als men teegens 8: Stuijv:s het pond Sal kunnen inkoopen; naer gemelte Indiase hoofd plaets over te Senden, mitg:s om aen de resp: uijt en t’ huijs vaarende Scheepen voortaen maer voor drie maenden van ‘t alhier gesouten Rundvleesch te laaten verstrekken, dog by verdere benoodigtheijd van vleesch of Spek ten behoeve der Retourscheepen, ‘t een en ander uijt de vaderlandsche Scheepen te ligten, Schuldpligtig Sullende werden nagekomen, men voorts aangaende de by ‘t Cassa Boek lopende agterstallige Leeninge ten bedrage van Ryx: 191 7/8: mitg:s nopens ‘t montant van ƒ8485:6: ‘t welk nog als een Reëele Schuld onder de naam van ‘t Negotie Vrijboek komt voort te loopen, aen de Heeren Majores in ‘t Patria Sal voordragen, ‘t geene deesen aangaende, ingevolge van het geresolveerde onder den 31: dec: 1754. aen hoogst gem: Heeren der Hoge Indiase Regeeringe is gedaan geworden: Middelerwijlen dat men de gesequestreerde penn:gen van den Heere Raed Extraordinair en Bengaels Directeur Huygens ten bedrage van Rix 2773:38: tot derselver nadere ordre in ‘S Comp:s Cassa alhier Sal laaten blijven berusten.
Dewijl onlangs eerst is ontdekt, dat ‘S E: Comp:s Leijfeygenen gen:t Abraham van Lena van Soea, die in dato 19: July pass:o is komen te overleijden, beseeten gehad en nagelaten heeft een Slaavejonge gen:t January van Boegis; Soo is by overweeging dat evengem: Slaaf d’ E: Comp: volgens de Statuten van India wettelijk toekomt, goed gevonden en beslooten, dat denselven dienvolgens dan ook als sodanig voor deselve geëijgent en bij de Negotie boeken deeses gouvernements Sal werden ingenoomen.
Vervolgens geleesen geworden zijnde eenige verclaaringen, belegd binnen Boord van ‘t voorwaertsgem: provisieSchip Vreedesteijn teegens den daarop bescheydenen Luijtenant Willem Leffens by dewelke denselven weegens verscheijde hooggaande brutaliteyten en meer andere gepleegde onordentelijkheeden, beschuldigt werd; is hierop verstaan die Saak ter ondersoek te geeven in handen van den Heer Independent Fiscaal Pieter Reede van oudshoorn, en voorseyde Luijtenant inmiddels te Stellen buyten dienst en Commando, om dus hier aan land te verblyven ter Tijd toe de teegens hem te voerene proceduuren Sullen weesen getermineert.
Synde wijders aen de Burgers Willem Hendrik Muysenaer en Jacob van der Horst op derselver diesweegens by Request gedane versoeken geaccordeert, om onder betaaling van het daartoe Staande Transport en Costgeld, den Eersten om met zijn huijsvrouw en kind in de Cajuijt, en den anderen op den overloop gelogeert en getracteert te werden, met een der Retourscheepen deeses Jaers, naer het vaderland te mogen vertrekken.
En zijn Laatstelijk geleesen en nagesien eenige versoekschriften en daaraen g’annexeerde procuratien en Soldy Reecq: door de onderstaende persoonen ingeleevert tot obtineering van permissie, om die na hare gemagtigdens in Europa te mogen oversenden te weeten:
In welkers opsigte verstaan is, dat deselve Sullen werden gestelt in handen van den Heer Independent Fiscaal Pieter Reede van Oudshoorn, ten eynde hieromtrent volgens d’ ordre der E: Comp:s te handelen.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten Daage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 52-79.¶
Dingsdag den {17560120} 20 Jann:ij 1756:
‘S voormiddags alle present.
By gedaane visitatie van ‘t geschut en verdere oorlogs Ammunitie der ter Rheede leggende Ses Retour Scheepen, bevonden zijnde dat de meeste dier kielen diversse Stucken Swaer Canon als van 12, 8, en 6 ld bals, neevens het daertoe gehoorend Scherp komen te benodigen, en ten deesen belange in overweeging genoomen weesende dat behalven de vreedebreuk der Algereijnen met den Staat de Saaken in Europa tegenwoordig Sodanig gesteld zijn, dat men uyt d’ ontfangene en Successivelijk geconfirmeerde berigten uijt het vaderland Schier ontwijffelbaer moet vast Stellen, dat d’ ontstaane geschillen tusschen Engeland en Vrankrijk nu ter Tijds bereijts tot een volkomen Oorlog uijtgeborsten zijnde, onse Republicq ligtelijk al voor het arrivement in Neederland der voorseijde Retourbodems, indien Oorlog zoude kunnen weesen g’engageert, waar door het dan van des te meer Noodsaakelijkheijd komt te zijn, dat gementioneerde kostelijke kielen in behoorlijke Staet van defentie werden gestelt, heeft men dierhalven moeten besluijten, dat nademaal uijt d’ Ammunitie deeses Gouvernements geen Canon van ‘t voorsz: Calliber met de daertoe gehoorende Ropaerden aen handen zijn of gemist kan werden, uyt dien hoofde dat geene ‘t welk so wel de geciteerde hier aen weesende als nog verwagt werdende Retour Bodems daervan Sullen komen te benodigen, uijt de meede ter Rheede leggende mitsg:s Successivelijk aen telandene Patriaasse Scheepen Sal werden geligt.
Dewijl Seedert de jongste vernieuwing van het Plan ‘t welk nogeens de bediening van ‘t geschut Soo ten deesen Casteele als op de resp: Batterijen en Redouten is gefermeert, eenige der op voorsz Batterijen aengestelde hoofden en gesagvoerders zijn komen te overleyden, en de noodsaakelijkheijd dienvolgens vereijscht dat hieromtrent al meede behoorlijk werde voorsien, zyn oversulx op de propositie van den Heer Gouverneur, als nu weederom tot het commandeeren der Arthillerij op de onderstaende posten de volgende persoonen aengesteld als:
Op de Couvre face Imhoff
In plaetse van den overleedene Oud Burgerraed Jan de Wit den Bombardier Simon van Henneveld en den geweesene onderstuurman Pieter Molet.
Op de Battery Helena
Den Ingenieur Joseph Ponté in plaetse van den overleedene burger Jan Holst, weshalven den Landmeeter Carel david wentzel in Soodanigen gevalle als ingenieur Sal moeten fungeeren.
Soo als ook ter Consideratie van d’ aenhoudende Indispositie van den op de Battery Tulbagh, Commandeerenden bombadier Willem Nusser, verstaan is, neevens denselven als gesagvoerder op voorsz: Battery aen te Stellen den burger vaandrig Hendrik Abraham Möller, die oversulx van ‘t gedagte vaandrigs officie heeft moeten werden ontslaagen.
Synde voorts met relatie tot geciteerde Artillery nog noodsaekelijk geoordeelt en dien volgens beslooten:
Dat behalven de thans onderhanden zijnde Nieuwe affuijten, dewelke So op de wallen deeses Casteels als elders, in plaetse der onbruijkbaergeraakte, gerequireert werden, men nog So veel affuijten meer tot Canon van diversse Calibers Sal doen aenmaaken als gevoeglijk Sal kunnen geschieden, en men daertoe het benoodigde hout werk, aan handen zal hebben of bij malkanderen Sal kunnen krijgen ten eynde daervan altoos So veel in reserve te houden als eenigsints mogelijk zal zijn.
Dat ook by Continuatie een Seeker getal planken in ‘t houtmaguazijn by de hand Sullen moeten gehouden worden, om in Cas van benoodigtheijd voor de veld Arthillery te kunnen dienen gelijk meede dat men met den eersten Twee Roosters met de daartoe gehoorende Tangen en Schoppen Sal doen in gereetheijd brengen, om tot het Schieten van gloeijende Cogels op de groote battery of water Schans, mitsg:s de Couvre face Imhoff te werden gebruijkt.
Boven het welke nog beslooten is om by geleegentheijd dat men tegenswoordig van een genoegsaame quantiteijt Javaense Rotting voorsien is, dierhalven in Corformité van het geresolveerde onderden 11: July 1752 eenige Schanskorven te laaten vervaardigen om in plaetse der afgewerpene Merlons op de groote Batterye te dienen, werwaards in Cas van nood ook alle de Coornsakken uijt ‘S E: Comp:s graanmaguazyn Sullen moeten getransporteert werden, ten eijnde aldaer met Sand gevult en indiervoegen almeede tot dekking van ‘t Canon en daerby dienende Manschappen g’employeert te werden.
En nademaal in het generael Reglement of Schikkinge ten Oorloge, nopens de daerby geordonneerde Chirurgijns departementen meede eenige veranderingen hebben moeten werden gemaekt zyn dierhalven d’ onderstaende persoonen van het voorseyde Metier dus geplaets te weeten:
In ‘t Casteel
Den Tweeden opperchirurgijn Johannes van der Riet in Steede van den oud eersten opperchirurgijn Jan van Schoor, die So uijt hoofde van desselfs hooge Jaaren als Swacke Lighaams gesteldheijd tot het waarneemen deeser post niet meer in Staat komt te zijn.
Aan de groote Battery:
Den Burger Francois van Nierop in plaetse van den Seedert tot Burger Luytenant aengestelden Jan Hassing.
In de Linie
Den onder afgesz: gagie ter deeser plaetse verbleevenen opperchirurgijn Johannes van Sittert, ter plaets vullinge van den overleedene Jan george haubt fleisch.
Terwijl voorts tot interpretatie van ‘t 16 articul in ‘t voorsz: generaal Reglement nog is gearresteerd, dat het hier permanente Scheepje Schuylenburg So als Sulx omtrent de Hoekers Ter meijen en de Hector meede is vastgesteld, by de komst van een vyand soo nae aen de Wal Sal moeten korten als ‘t doenelijk zal zijn, en dat als dan de daarop bescheydene manschap dat kieltje Sullen moeten verlaaten en zig in de Linie begeeven, uijtgesondert een Man of Ses die daerin Sullen moeten gelaaten werden, om hetselve wanneer de vyandelijke vaartuygen daerop mogten afkomen op ‘t Strand te Setten dan wel in brand te Steeken.
Vervolgens geresumeert zijnde geworden d’ antwoorden en berigten dewelke zyn gesteld op de van Batavia herwaarts gesondene bevindingen der Negotie Boeken deeses gouvernements d’ Annis 1750/51: is daerop verstaan, deselve indiervoegen Conform haer Hoog Edelens Ordre aen deselve te Rug te Senden.
Gelijk ook by Resumptie der Respective Reekeningen van de Hier te Lande zijnde vijff kerken beslooten is, dat deselve volgens gebruijk in Copia naer het vaderland Sullen werden overgesonden, welke Reeckeningen aldus waeren luydende.
‘
| 'T Generaale Montant des Capitaals deeser Caebse Diaconij Armen, bestaet in 't volgende: | ||
| An:o 1756 p:mo January was 't Capitaal | ƒ234687:16: | |
| In dit Jaer bij gekomen | ||
| Aaen aalmoesen | ƒ5245:-: | |
| d:o Grafsteeden | d:o 8143: 04: | |
| d:o Intresten | d:o 9738:05: | |
| d:o Armbossen | d:o 483:16: | |
| d:o Testamentaire en Liberaale giften | d:o 146:08: | |
| d:o Huyshuur | d:o 100:16: | |
| d:o verhuurde gestoeltens | d:o 554:08: | |
| d:o winst en verlies | d:o 1061:01: | ƒ25472:18: |
| ƒ260160:14: | ||
| Gaat af. | ||
| aen onkosten der Armen | d:o 22296:13: | |
| d:o onkosten der kerk | d:o 3525:16: | d:o 25822:09: |
| Blyfft onder ultimo december 1755 | ƒ234338:05: | |
| Bestaande in de volgende Parthyen, als: | ||
| Aan Cassa over Restant | ƒ5648:19: | |
| d:o obligatien en Custing brieven | d:o 157411:04: | |
| d:o agterstallige Intresten | d:o 20830:18: | d:o 183891:01: |
| d:o ornamenten tot de kerk | d:o 1099:10: | |
| d:o huysen over Bouwstoffen | d:o 12547:14: | |
| d:o Diacony van Stellenbosch | d:o 7200:-: | |
| d:o d:o d:o Land van waveren | d:o 10400:-: | |
| d:o d:o d:o 't Swartland | d:o 19200:-: | d:o 50447:04: |
| Somma | ƒ234338:05: |
| 'T Generaale Montant des Capitaals deeser Caebse Diaconij Armen, bestaet in 't volgende: | ||
| An:o 1756 p:mo January was 't Capitaal | ƒ234687:16: | |
| In dit Jaer bij gekomen | ||
| Aaen aalmoesen | ƒ5245:-: | |
| d:o Grafsteeden | d:o 8143: 04: | |
| d:o Intresten | d:o 9738:05: | |
| d:o Armbossen | d:o 483:16: | |
| d:o Testamentaire en Liberaale giften | d:o 146:08: | |
| d:o Huyshuur | d:o 100:16: | |
| d:o verhuurde gestoeltens | d:o 554:08: | |
| d:o winst en verlies | d:o 1061:01: | ƒ25472:18: |
| ƒ260160:14: | ||
| Gaat af. | ||
| aen onkosten der Armen | d:o 22296:13: | |
| d:o onkosten der kerk | d:o 3525:16: | d:o 25822:09: |
| Blyfft onder ultimo december 1755 | ƒ234338:05: | |
| Bestaande in de volgende Parthyen, als: | ||
| Aan Cassa over Restant | ƒ5648:19: | |
| d:o obligatien en Custing brieven | d:o 157411:04: | |
| d:o agterstallige Intresten | d:o 20830:18: | d:o 183891:01: |
| d:o ornamenten tot de kerk | d:o 1099:10: | |
| d:o huysen over Bouwstoffen | d:o 12547:14: | |
| d:o Diacony van Stellenbosch | d:o 7200:-: | |
| d:o d:o d:o Land van waveren | d:o 10400:-: | |
| d:o d:o d:o 't Swartland | d:o 19200:-: | d:o 50447:04: |
| Somma | ƒ234338:05: |
’/:onderstont:/ Aldus Gedaan en Getransporteert in kerkenraade aan Cabo de Goede hoop Ten overstaan van my ondergeteekende als Commissaris politicq Ad:j 12: Januarij 1756: /:was geteekent:/ S: Swellengrebel.’
‘
| Cassa Reekening der Arme Gelde Soo bevonden is op Ult:mo December 1755: | ||
| Debet | ||
| Uijtgegeeven aen alimentatien en diversse benoodigtheeden &:a | ƒ4559:02: | |
| In Leen van haer Eerw: de kerkenraade van Cabo | ƒ9000:-: | |
| Credit | ||
| By het Sluyten der voorige Jaers Reekening is 'er aen Contanten p:r restant in Cassa gebleeven | ƒ2105:10: | |
| onder de godsdienst in 't Jaer 1755 ontfangen | d:o 1189:10: | |
| nog weegens Intressen, giften, kerkegeregtigheeden &:a | d:o 2137:12: | |
| Somma | ƒ5433:-: | |
| d' uytgaef hier van afgetrokken | d:o 4559:02: | |
| So blijft dit jaer nog aen Contanten in Cassa | ƒ873:14: | |
| d' uijtstaande Capitalen bedragen | d:o 6670:-: | |
| d' agterstallige Intressen | d:o 861:15: | |
| d' kerken ornamenten | d:o 240:-: | |
| Somma | ƒ8645:13: | |
| Het neevenstaande | ƒ9000:-: | |
| waervan afgetrokken | d:o 8645:13: | |
| So is het Capitaal der Armen minder als voorm: Schuld | ƒ354:03: | |
| Gereduceert tot Swaar geld bedragt | ƒ283:07: |
| Cassa Reekening der Arme Gelde Soo bevonden is op Ult:mo December 1755: | ||
| Debet | ||
| Uijtgegeeven aen alimentatien en diversse benoodigtheeden &:a | ƒ4559:02: | |
| In Leen van haer Eerw: de kerkenraade van Cabo | ƒ9000:-: | |
| Credit | ||
| By het Sluyten der voorige Jaers Reekening is 'er aen Contanten p:r restant in Cassa gebleeven | ƒ2105:10: | |
| onder de godsdienst in 't Jaer 1755 ontfangen | d:o 1189:10: | |
| nog weegens Intressen, giften, kerkegeregtigheeden &:a | d:o 2137:12: | |
| Somma | ƒ5433:-: | |
| d' uytgaef hier van afgetrokken | d:o 4559:02: | |
| So blijft dit jaer nog aen Contanten in Cassa | ƒ873:14: | |
| d' uijtstaande Capitalen bedragen | d:o 6670:-: | |
| d' agterstallige Intressen | d:o 861:15: | |
| d' kerken ornamenten | d:o 240:-: | |
| Somma | ƒ8645:13: | |
| Het neevenstaande | ƒ9000:-: | |
| waervan afgetrokken | d:o 8645:13: | |
| So is het Capitaal der Armen minder als voorm: Schuld | ƒ354:03: | |
| Gereduceert tot Swaar geld bedragt | ƒ283:07: |
’/:onderstont:/ Aldus gedaen en Nagesien in kerke vergadering aan Stellenbosch den 4: January 1756: /:was geteekent:/ Johannes Appeldoorn, v. d: M: P:V:d: Bijl, D:l Malang, N. Vlok, p:r Laubster, P:r Vion de jonge, D:k de Vos.’
‘
| 'T Generaale Montant des Capitaels deeser Drakensteijn se Diaconie Armen bestaat in 't volgende. | ||
| A:o 1755 p:mo Jann:ij was 't Capitaal | ƒ16283:08: | |
| In dit Jaer bygekomen | ||
| Aan aalmoesen | ƒ1403:-: | |
| d:o kerke geregtigheeden | d:o 168:-: | |
| d:o Intresten | d:o 720:-: | |
| d:o Testamentaire en liberale giften | d:o 19:08: | ƒ2310:08: |
| ƒ18594:-: | ||
| Gaat af | ||
| Aan onkosten der Armen | ƒ1768:05: | |
| d:o d:o der kerk | d:o 536:08: | d:o 2304:13: |
| Blyfft onder ultimo December 1755 | ƒ16289:03: | |
| Bestaende in de volgende partyen als Aan Cassa over Restant | ƒ1689:03: | |
| d:o Obligatien en Scheepenkenissen | d:o 14600:-: | |
| Somma | ƒ16289:03 | |
| Gereduceert tot Swaergeld bedraegt ƒ13031:7: Stuyvers |
| 'T Generaale Montant des Capitaels deeser Drakensteijn se Diaconie Armen bestaat in 't volgende. | ||
| A:o 1755 p:mo Jann:ij was 't Capitaal | ƒ16283:08: | |
| In dit Jaer bygekomen | ||
| Aan aalmoesen | ƒ1403:-: | |
| d:o kerke geregtigheeden | d:o 168:-: | |
| d:o Intresten | d:o 720:-: | |
| d:o Testamentaire en liberale giften | d:o 19:08: | ƒ2310:08: |
| ƒ18594:-: | ||
| Gaat af | ||
| Aan onkosten der Armen | ƒ1768:05: | |
| d:o d:o der kerk | d:o 536:08: | d:o 2304:13: |
| Blyfft onder ultimo December 1755 | ƒ16289:03: | |
| Bestaende in de volgende partyen als Aan Cassa over Restant | ƒ1689:03: | |
| d:o Obligatien en Scheepenkenissen | d:o 14600:-: | |
| Somma | ƒ16289:03 | |
| Gereduceert tot Swaergeld bedraegt ƒ13031:7: Stuyvers |
’/:onderstont:/ Aldus gedaen en Nagesien in volle kerk vergadering aen Drakensteyn den 6: Jann:ij 1754: /:was geteekent:/ P: v:d: Spuy, Abraham de Villiers, W: Louw, Francois Retief, Pieter Loret, J: A:s Theron, J: Blignaut, R:v:d: Merwe Pieter dutoit dejonge.’
‘
| Cassa Rekening der Arme Gelderen So als bevonden is in 't Land van waveren Sub ultimo December 1755 | |
| Sub ultimo December 1754 resteerde aen Contanten | ƒ400:09: |
| Geduurende dit Jaer daerby gekomen aen Contanten | |
| In 't Land van waveren | d:o 400:03: |
| In 't drost ampt van Swellendam | d:o 76:05: |
| ƒ877:01: | |
| Van deese Somma uijtgegeeven tot opbouw en onderhoud Van kerk en predicants huys aen Materialen, Reyloon en Arbeydsloon &:a:a | d:o 348:12: |
| Rest aen Contanten | ƒ528:05: |
| Daer en teegen is deese kerk aen die van Cabo de goede Hoop Schuldig | d:o 13000:-: |
| Waarvan 't bovenstaande afgetrokken | d:o 528:05: |
| So blyven wy thans in agteren | ƒ12471:11: |
| Gereduceert tot Swaergeld bedraagt 9977:7:- |
| Cassa Rekening der Arme Gelderen So als bevonden is in 't Land van waveren Sub ultimo December 1755 | |
| Sub ultimo December 1754 resteerde aen Contanten | ƒ400:09: |
| Geduurende dit Jaer daerby gekomen aen Contanten | |
| In 't Land van waveren | d:o 400:03: |
| In 't drost ampt van Swellendam | d:o 76:05: |
| ƒ877:01: | |
| Van deese Somma uijtgegeeven tot opbouw en onderhoud Van kerk en predicants huys aen Materialen, Reyloon en Arbeydsloon &:a:a | d:o 348:12: |
| Rest aen Contanten | ƒ528:05: |
| Daer en teegen is deese kerk aen die van Cabo de goede Hoop Schuldig | d:o 13000:-: |
| Waarvan 't bovenstaande afgetrokken | d:o 528:05: |
| So blyven wy thans in agteren | ƒ12471:11: |
| Gereduceert tot Swaergeld bedraagt 9977:7:- |
’/:onderstont:/ Aldus Gedaan en Nagesien in ‘t Land van waveren Ult:mo December 1755: /:was geteekent:/ A: M: Meiring Ecle:s ibidem, Jan Theron, David van der Merwen, Jacobus Theron, Pieter du Plesie.’
‘
| Cassa Reekening der Armen Gelden, Soo bevonden is op Ultimo December 1755: | ||
| Debet | ||
| Uytgegeeven aan diversse benoodigtheeden | ƒ3018:14: | |
| In Leen van haer Eerw: de kerkenraade van Cabo | ||
| de Somma | ƒ2400:-: | |
| Credit | ||
| By 't Sluyten der vorige Jaerse Reekening is p:r restant in Cassa gebleeven. | ƒ2477:04: | |
| onder de godsdienst in 't Jaer 1755: ontfangen | d:o 685:15: | |
| Nog weegens kerke geregtig heeden willige giften &:a | d:o 179:05: | |
| Somma | ƒ3342:08: | |
| uijtgaef hiervan afgetrokken | d:o 3078:14: | |
| So resteert aen Contanten | ƒ323:10: | |
| dit Restant van 't neevenstaende afgetrokken | d:o 24000:-: | |
| So blyft de kerk nog debet | ƒ23676:06: | |
| Gereduceert tot Swaergeld bedragen | ƒ18941:02: |
| Cassa Reekening der Armen Gelden, Soo bevonden is op Ultimo December 1755: | ||
| Debet | ||
| Uytgegeeven aan diversse benoodigtheeden | ƒ3018:14: | |
| In Leen van haer Eerw: de kerkenraade van Cabo | ||
| de Somma | ƒ2400:-: | |
| Credit | ||
| By 't Sluyten der vorige Jaerse Reekening is p:r restant in Cassa gebleeven. | ƒ2477:04: | |
| onder de godsdienst in 't Jaer 1755: ontfangen | d:o 685:15: | |
| Nog weegens kerke geregtig heeden willige giften &:a | d:o 179:05: | |
| Somma | ƒ3342:08: | |
| uijtgaef hiervan afgetrokken | d:o 3078:14: | |
| So resteert aen Contanten | ƒ323:10: | |
| dit Restant van 't neevenstaende afgetrokken | d:o 24000:-: | |
| So blyft de kerk nog debet | ƒ23676:06: | |
| Gereduceert tot Swaergeld bedragen | ƒ18941:02: |
’/:onderstont:/ Aldus Gedaan en Nagesien in kerke vergadering Int Swartland den 5: Januarij 1756: /:was geteekent:/ Gerardus Croeser v:d:M: Michiel Basson, J: Pool, Paul Retief, I:k Meyburg, Hendrik van der Westhuysen.’
Wyders wierd door den met ‘t Schip ‘t Slot van Capelle hier gearriveerden ondercoopman Wijbrand Hermanus van der Sluijs, aan den welken uijt hoofde van desselfs doemaalige indispositie heeft moeten werden gepermitteert eenigen Tijd ter deeser plaetse te mogen overblijven, het volgende Request gepresenteert.
Aan den wel Edelen gestr: Heer Rijk Tulbagh, raad Extraordinaris van Neederlands India, mitsg:s gouverneur aan Cabo de goede hoop met den ressorte van dien &:a &:a &:a beneevens den E agtb:r politicquen Raad.
‘Wel Edele Gestr: Heer en E: Agtb:re heeren’
‘Uwe wel Edele Gestr: en E: agtb: onderdanigen Dienaer Wijbrand Hermanus van der Sluijs, geeft met verschuldigde Eerbied te kennen, hoe den Supp:lt ten eynde desselfs zig in India bevindende Moeder in haere oude dagen de behulpsaame hand te bieden, van haer wel Edele Hoog agtb: de Heeren Superiores in ‘t vaderland versogt en goedgunstelijk geobtineert hebbende, om als ondercoopman naer India te mogen overvaaren, is den Supp:lt vervolgens met het Schip ‘t Slot van Cappelle uijt Neederland vertrokken en voor nu omtrent drie maanden alhier aangeland: dan dewijl den Supp:lt toenmaals vermits indispositie genoodsaekt was ter deeser plaetse te moeten overblyven, en denselven Seedert by de komst van de thans alhier ter Rheede leggende Retourscheepen Seekere Tyding bekomen heeft dat desselfs voorseyde moeder in India is komen te overlijden, en mits dien de reedenen, dewelke den Supp:lt tot het onderneemen dier Reijze gepermoveert hebben niet alleen zyn komen te Cesseeren, maar dat ook bovensdien door dit Sterfval zijne particuliere affaires hem noodsaaken, om des doenelijk weederom naer Europa te rug te keeren, weshalven so neemt den Supp:lt de vrijheijd zig te wenden tot uwe wel Edele gestr: en E: Agtb: ootmoedig versoekende, dat het van derselver welbehagen zyn moge hem Supp:lt goedgunstig te willen permitteeren om met eene der deesen Jaerse Retourscheepen naar ‘t vaderland te mogen reverteeren /:onderstont:/ ‘Twelk doende &:a.’
Waarop goedgevonden is aen denselven t’ accordeeren, om met een der Retourscheepen deeses Jaers weederom van hier naer ‘t vaderland te rug te keeren, dog egter op dien voet dat desselfs Gagie die men ten eersten by desselfs verblijff alhier heeft doen afschrijven, verders afgeschreeven blijvende, hij ook geen gepermitteerde bagie maer alleen een enkelde plunje kist met zig zal mogen meede voeren.
So als ook op het meede in Scriptis gedaane versoek door M:r Abraham Thomas van Boudyk Immens gedaan, aen denselven is toegestaan, om behoudens desselfs qualitijt van oud ondercoopman te mogen repatrieeren, onder Conditie nogtans om ook maer een kleeder kist sonder eenige verdere bagagie te mogen meede neemen.
Synde Laatstelyk ten versoeke van de Natenoemene Persoonen aen deselve het volgende gepermitteert, als:
Aan den oud Tweede opperchirurgijn deeses gouvernements Dirk weydenaer om desselfs Soontje meede gen:t Dirk weydenaer met een der aanweesende Retour Bodems onder betaaling van ‘t daertoe Staande Transport en Costgeld, om in de Cajuijt gelogeert en getracteert te werden, naer ‘t vaderland te mogen oversenden.
Aan den burger deeser plaetse Jan Coning om insgelijx met een der ter Rheede leggende Retourscheepen te mogen repatrieeren, mits geduurende de Reijze voor de Cost Scheeps dienst doende, alsoo denselven door armoede buyten Staet is het gewoone Transport en Cost geld te kunnen betaalen.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In ‘t Casteel de goede hoop Ten daage en Jaere voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 80-92.¶
Dingsdag den {17560203} 3: febr 1756.
‘S voormiddags alle present.
Behaagde het den Heere gouverneur te kennen te geeven, dat na dat de aanweesende Retourscheepen in Corformité van de deesweegens genomene besluijten, behoorlijk van geschut en verdere oorlogs Ammunitie waaren voorsien geworden, zijn Edele desselfs gedagten insgelijx hadde laaten gaan over het getal der Manschappen, waarmeede de kielen Souden dienen te werden voorsien, om het voorseijde geschut na behooren te kunnen gebruijken en dus daarvan den vereyschten dienst te erlangen, en dat hy Heere Gouverneur ten dien eijnde den Equipagiemeester deeses Gouvernements Soo wel als den Commandeur en verdere opperhoofden der geciteerde Retour Bodems gehoord hebbende, deselve eenpariglijk hadden vermeijnd dat wanneer de Scheepen van 136. en 140: voeten met 130: en die van 150 voeten met 145: Coppen buyten de passagiers quamen bemand te zijn, deselve als dan genoegsaam in Staat Souden weesen om het geschut behoorlijk te kunnen gebruijken ingevolge welke Calculatie dan op alle de gemelte Scheepen eenige Manschappen geplaatst en derselver Equipagie dus op het voorsz: bepaald getal gebragt zijnde, zyn Edele verders genoodsaakt was geweest; om tot het benoodigde drinkwaater voor de voorsz: alhier daarop geplaetste Coppen gereekent op een Consumptie van 5 maanden aen de meergem: Ses Retourscheepen 126 p:s waterleggers te moeten laaten verstrekken
| als aen Stadwijk | 25: | p:s |
| d:o d:o Thorenvliet | 10: | d:o |
| d:o d:o Delft | 18: | d:o |
| d:o de Standvastigheijd | 20: | d:o |
| d:o 't huys te Manpad | 29: | d:o |
| d:o Langewijk | 24: | d:o |
| te Saemen | 126: | p:s |
| als aen Stadwijk | 25: | p:s |
| d:o d:o Thorenvliet | 10: | d:o |
| d:o d:o Delft | 18: | d:o |
| d:o de Standvastigheijd | 20: | d:o |
| d:o 't huys te Manpad | 29: | d:o |
| d:o Langewijk | 24: | d:o |
| te Saemen | 126: | p:s |
Welk een en ander als onvermeydelijke en met dienst der E Comp: overeenkomende Saaken aengemerkt zijnde, is voorts verstaen het Selve in deeser voegen alhier te doen Noteeren.
Als nu meede ingekomen weesende het gerequireerde berigt van den Land-Drost en krijgsraad tot Swellendam , nopens de persoonen dewelke zyl: Souden bequaem oordeelen om tot hoofd officieren over een Tweede Comp: dragonders te werden aangestelt; Is dierhalven goed gevonden en verstaan om ingevolge de Reedenen dewelke by Resolutie van den 9: dec pass:o breeder zijn aangehaalt, uyt de Comp: Dragonders aen Swellendam voorm:t een Tweede te formeeren en daer over de volgende hoofd Officieren aen te Stellen, als:
Tot Ritmeester.
Den Luytenant van d’ Eerste Comp: Carel Pietersz de Jager.
Tot Luijtenant.
Den Burger Jacobus Botha Theunisz
Tot Cornet.
d:o d:o Pieter de Bruijn
In verwagting dat deselve Sig allesints als wakkere en Trouwe officieren Sullen komen te gedraagen; Sullende gem: Land-drost en krijgsraad wyders werden aengeschreeven om de by deese Nieuwe Comp: vereyschte onder officieren op de nadere Approbatie deeses Raads te benoemen; terwijl nog goed gedagt is aen deselve ingevolge haarl: hierom gedaan versoek 600 lb Buskruijt en 400. p:s vuursteenen tot het Exerceeren der voorsz Land militie te laaten verstrekken.
En nademaal by nadere resumptie der procuratiën en Soldy Reeq:g is komen te Consteeren, dat deselve door den Heer Independent fiscaal Pieter Reede van oudshoorn g’examineert en wel bevonden zijn, is oversulx aen dies eygenaers gepermitteert om de gem: procuratien en Soldy Reecq:gen aen hunne vrienden en gemagtigdens in ‘t vaderland te mogen overmaaken.
Synde voorts op het hierom in Scriptis gedaane versoek door den Eerw: predicant in ‘t Land van waveren Arnoldus Mauritius Meyering aen denselven in eygendom gegeeven een Stukje lands leggende in ‘t Land van waveren voorm:t annex desselfs oude Land en groot 1 morgen en 517: quadraet Roeden.
Ook is seekere Slavin der E: Comp: gen:t Willemina van Cicilia van Angore op haer instantig versoek en ter Consideratie dat deselve den H: Doop ontfangen heeft en een kloeke mans Slaaf gen:t Apollos van Boegis die volgens gedaane visitatie der beyde opperchirurgijns deeses Gouvernements gesond en van de vereijschte Lighaems gesteldheijd komt te zijn, in haer plaets aan d’ E: Comp: gepresenteert te geeven uijt Slaaverneije ontslagen en in vrydom gestelt.
Waarna aan de natenoemene Persoonen op derselver diesweegens ingediende versoek Schriften het volgende is geaccordeert, als:
Aan den Burger Weesmeester Jan Serrurier om desselfs Soontje genaamt Louis Serrurier oud 7: Jaaren onder betaaling van het ordinair Transport en Costgeld om in de Cajuijt gelogeert en getracteert te werden, met het aenweesend Retourschip Stadwijk naer ‘T vaderland te mogen oversenden.
Aan den Burger Rudolff Ditmar Muller dat in zyn Faveur aan haer wel Edele hoog agtbaare de Heeren Bewindhebberen ter vergaderinge van Seeventhienen Sullende werden geschreeven, ten eynde desselfs huysvrouw Geertruyd Te kate Brugge en Soontje Jan Muller by bequaame Scheeps occagie herwaards mogen overkomen, daar en boven wyders van de wel Edele groot agtb: Heeren Bewindhebberen ter kamer Amsterdam zal werden versogt dat wanneer het voorseijde versoek door hoogstgem: Heeren Seventhienen mogte werden geaccordeert, deselve alsdan teffens van die goedheijd gelieven te zijn om de Maandceel van Drie maanden gagie dewelke door gesegden Muller by zyn vertrek uijt ‘t vaderland ten behoeve van desselfs geciteerde huijsvrouw is gemaakt geworden, te willen doen roijeeren.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de goede Hoop Ten daage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 93-101.¶
Dingsdag den {17560210} 10:de Feb: 1756:
‘S voormiddags alle present.
De Journalen gehouden bij den Schipper Hans Harmensz: en Commies Dirk Westerhof nopens derselver verrigtingen met het Scheepje Schuylenburg So op de kust van Mosambicque als ter dier Plaatse Selfs ter bemagtiging der verlooren Contanten en verdere goederen van ‘t verongelukte Schip Bredenhof , alsmede wegens de naderhand op Madagascar gedreevenen Slaven handel, heden in Raade geresumeert en daaruyt gebleeken weesende, dat gelyk de gesegde Expeditie op Mosambicque door de in voorseyde Journalen aangehaalde onvermeydelyke Oorsaaken genoegsaam Vrugteloos is uijtgevallen; de verrigting van ‘t gementioneerde Scheepje op Madagascar daarentegen redelijk wel is komen te Succedeeren, nademaal door hetselve ten voorm: Eijlande 91 Leyf eygenen van beyder Sexe ingeruijlt sijnde, daarvan 90 Stux ter dees er plaatse in ‘t leven Syn aangebragt, die door den anderen gereekent d’ E. Comp: niet meer dan ƒ42:8:2: ijder komen te kosten; Is dier halven goed gevonden en verstaan dat van ‘t een en ander aan haar Wel Edele Hoog Agtb:r de Heeren Seventhienen de verschuldigde kennisse gegeeven, mitsg:rs den uijt Slag van de voorsz: Expeditie op Mosambicque ook in diervoegen in ‘t bysonder aan de Wel Edele Heeren Bewindhebberen ter Camer Zeeland Sal werden overgeschreeven. Terwijl voorts verstaan is om Sowel de geciteerde ingeruijlde Leijfeygenen als de Restanten der in Schuijlenburg afgelaaden geweest Sijnde Cargasoengoederen by de Negotie Boeken deeses Gouvernements te doen inneemen.
Sijnde meede goed gedagt om den alhier overgeblevenen adsistend en geweesenen Secund te pattena Johannes van der Sluijs ingevolge van het dieswegens gedaane versoek door den Heer Directeur en Raad tot Houglij by derselver missive van den 7 novemb:r pass:o voor de Somma van ƒ2900: te doen borge Stellen, dan wel denselven dit bedragen te laten namptiseeren.
Hierna wierd door den Heer Secunde Sergius Swellengrebel als Commissaris Politicq te kennen gegeeven dat in de jongst onder den 4 Febr: laastl: gehoudene Jaarlijxe gecombineerde Kerk vergadering onder anderen meede by meerderheyd van Stemmen was geresolveert geworden om deese Regeering haarentwegen voor te Stellen of deselve thans niet Souden kunnen goedvinden om over en ter Saake der dus lange geregeert hebbende kinder siekte een algemeene Boet- vast- en Beede dag in dit gouvernement te doen uijt schryven, en dat gemelde gecombineerde kerke Vergadering hem heer Secunde versogt hebbende Sulx aan deesen Raade voor te dragen, Syn E: hetselve oversulx thans quam te doen waarover gedelibereert en dies aangaande in aanmerkinge genoomen weesende, dat men bereyts ter Cessie van den 21 Junij des voorL: Jaars Syne gedagten diesweegens heeft laaten gaan dog alsdoen raadsaamst geoordeelt hetselve uijtte Stellen, uyt vreese die men had dat door ‘t Samenkomen der Menschen op dusdanigen dag de voorsz: Siekte des te meer soude komen verspreyd te raaken, en dat deese Swarigheijd met betrecking tot de buyten districten als nog komt te Subsisteeren gemerkt de meergem: Ziekte voor wynig dagen wederom in de Tijgerbergen op de Plaats den burger Albert Meyburg ontstaan Synde, denselven nevens ‘t grootse gedeelte Syner Familie al bereets daaraan Syn koomen te overlyden, een blyk dat voorsz quaal als nog van d’ uytterste besmetting komt te Syn; Heeft men over sulx eenpariglyk best geoordeelt en dienvolgens moeten besluyten om met het uijt Schryven van voorsz: algemeene by een komst te Supercedeeren tot dat deselve met meerder gerustheyd Sal kunnen geschieden, in vertrouwen dat ieder regt geaard Christen des niet te min Sig voor den Alderhoogsten met opregten herte Sal verneederen, en vijeriglijk van den Selven afsmeeken dat het syn God’ lyke majesteijt dog behagen moge, de voorsz droevige besoeking in ‘t geheel te doen Cesseeren.
Laatstelijk door de met de Retour Scheepen Stadwijk en ‘t huijs te Manpat repatrieerenden Adsistent Leendert Hendrik Vermehr en Gysbertus Finje by request versogt Synde geworden om van derselver Soo evengem: bescheydene bodems ter oorsaake van de menigvuldige Passagiers die daarmede komen over te vaaren, op het alhier van Bengalen gearriveerde en mede voor Amsterdam retourneerende Schip Wildryk waarop zig geen Passagiers komen te bevinden, te mogen overgaan; is goed gevonden het Selve aan haar L: te accordeeren.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de goede Hoop Ten dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 102-120.¶
Maandag den {17560223} 23: febr: 1756:
‘Svoormiddags gecombineerde vergadering, present,
Den Edelen Heer Rijk Tulbagh Raad extraordinaris van India en gouverneur in Loco.
Nademaal den Tijd door onse Heeren en Meesteren tot het vertrek der aanweesende Retourscheepen bepaald, op handen is komen te Schieten, So geliefde den Heere Gouverneur te kennen te geeven dat zyn Edele deese vergadering expres had doen beleggen om aan d’ overheeden derselver te kunnen voorstellen en afvragen hoedanig het met haare onderhebbende Bodems Soude mogen gesteld zyn, te weeten of Sijl: van alle vereijschte benoodigtheeden voor de vaderlandsche Reijze voorsien zijn, mitsg:s of ‘er aen ijmand ‘t zy aen desselfs geschut Ammunitie van Oorlog handgeweeren ensz: of andere goederen nog iets quam te ontbreeken, met byvoeging dat zijn Edele deese Vraag in opsigt der goederen en Ammunitie van Oorlog quam te doen, dewijl d’ ordres der Heeren Majores komen meede te brengen dat Vermits den ontstanen oorlog met de algereijnen, en den verderen haggelijken toestand der Zaaken in Europa , de Retourscheepen des benoodigt zijnde alhier daarvan Sullen moeten werden voorsien: op het welke door den Heer Commandeur Willem vrugt ende verdere Scheepsoverheeden geantwoord wierd, dat zy van alle benoodigtheeden insonderheyd van geschut Ammunitie van Oorlog en wat dies meer zij ten genoegen voorsien waaren, en haarl: ‘t een of ander betreffende niets meer quam te manqueeren als eenelijk dat Zijl: om ten opsigte van het drinkwater allesints buyten verleegentheijd te zijn, of het gebeurde dat de Reijse onverhooptelijk wat langer als ordinair quam te vallen gelijk meede dat door dien geduürende hun vertoef alhier het Brandhout Seer was vermindert, Sy oversulx met nog iets van ‘t een en ander mitsg:s eenige Riemen Cardoes papier tot het maeken van Cardoesen versogten voorsien te mogen werden: Soo als ook door den Schipper van het huys te manpadt Matthias de wit, buijten des te kennen gegeeven wierd, dat dewijl hij van een Syner vijff Swaare touwen eenige vademen had moeten uijtkappen, hy oversulx nog een ander Swaar Touw quam te benoodigen, is dierhalven goed gevonden aan voorseijde Retourscheepen te weeten aan elk Schip van 150 v:t nog 3: en aan die van 136: en 140 v:t ijder Twee Leggers met drinkwater, gelijk meede 40:e vragte Brandhout na maate van ieders benodigtheijd over deselve verdeelt en bovensdien aan gem: Schip ‘t huijs te Manpad het benoodigde Swaar Touw te doen verstreeken maar Nademaal het weijnige Cardoes Papier dat alhier in ‘S Comp:s Pakhuijs aan handen is geweest, bereyts So ver hetselve heeft kunnen toeryken aan gem: Retourscheepen tot het maeken van Cardoesen is afgegeeven, en men thans niets meer daarvan overig heeft, heeft men dierhalven moeten besluijten om aan het Commandeurs Schip Stad wijk dat deesen aangaande wel het meeste verleegen komt te zyn, Soo veel Vlaams Linnen als tot een nieuw Bramsijl vereyscht werd te doen afgeeven, ten eijnde van een daarvoor af te leggen oud bramszeijl de benoodigde Cardoesen te kunnen maaken, terwijl d’ andere Scheepen Sig insgelijx daartoe met oude Zeijlen Sullen moeten behelpen; invoegen deese gementioneerde aanweesende Scheepen nu gesamentlijk van alles ten vollen versorgt weesende, behaagde het den heere gouverneur wyders mits d’ absentie van den Cap:tn van het Schip de Spaarzaemheijd Jacob wiebe in deese gecombineerde vergadering te doen binnen koomen den Equipagiem:r deeser Gouvernements Hendrik Taal en denselven af te vragen hoedanig het eygentlijk met de Leccagie van ‘t gemelte Schip de Spaarsaamheijd gesteld was; waarop door denselven geantwoord wierd dat gem:e Leccagie door geen bysondere opening maer in ‘t algemeen door de Swakke gesteldheijd van dien Bodem over het geheele Lighaam, en het doorknagen der wormen veroorsaekt werdende, oversulx hier ter plaatse met geen mogelijkheijd iets daaraan konde verholpen werden; weshalven in overweeging genomen weesende dat volgens het bevoorens aan welgem: Heere Gouverneur gedaane berigt door gem: Cap:tn Wiebe, de geciteerde Leccagie bereijts op de Reijze van het gem: Schip de Spaarsaam heijd van Batavia na Ceylon en van daer herwaarts al is vernoomen geworden, Sonder dat hetselve inmiddels in Zee is komen te verergeren, gelijk Sulx door den Schipper van Overnes Ary van der Aart als met voorseyde kiel te gelijk van punto gale vertrocken en Steeds bij denselven gebleeven weesende bevestigt wierd, waarom ook d’ overheeden van hetselve Schip de Spaarsaamheijd geen Swarigheijd komen te maaken om de Reijze indiervoegen van hier naar ‘t vaderland voorttesetten, is dierhalven eenpariglijk geresolveert om dien Bodem in geselschap der overige hier aanweesende Retourscheepen te laaten reysvorderen: Terwijl egter best geoordeelt is om Sodanige 4 st: Canon van 12: en 2 d:m van 3 lb bals, als dien Bodem andersints Soude hebben komen te benoodigen uijt hoofde van dies aangehaalde Swakke Constitutie niet op deselve te doen plaetsen.
Na het welke door welopgem: Heer Gouverneur nog wierd gecommuniceert dat deese ter Rheede Leggende Retourscheepen den 27: deeser loopende maand febr: Sullen moeten gemonstert werden om vervolgens den 1: Maart aenstaande by toelaating van bequaam weer en wind Sonder langer vertoef den Steeven van hier naer Neederland te wenden met bygevoegde Serieuse recommendatie aan dies opperhoofden, dat zijl: uijt aanmerkinge van de Steeds aanhoudende Oorlog met de Algerijnen als meede dat tusschen d’ Engelsse en Fransse zijn voorgevallen Sodanige hostiliteijten, dat het allesints te dugten is, dat daaruijt tusschen die Twee Naties bereyts een openbaren oorlog Sal ontstaan zijn, waarin onsen Staat /:dat god verhoede:/ meede Soude kunnen g’engageert werden; dierhalven geduurende de Reijze altyd gecombineert by den anderen onder de Vlagge van geciteerden Heer Commandeur Vrugt Sullen moeten blijven, hun geschut en handgeweer in behoorlijken Staat houden, en op het Schip de nodige ruijmte te Laaten om in Cas van vijandelijke attacque het geschut na behooren te kunnen gebruijken, want dat de geene die Sig buijten noodsakelijkheijd of ordre van den breden Raadt komt te Separeeren of door disfortuijn van weer en wind de vloot van een geraekt of verstrooijt zijnde, Syn uytterste devoir niet aanwend om weederom daarbij te komen Sal verbeuren alle zijne te goed hebbende maandgelden, douceurs en meede gebragte goederen, en bovensdien gestraft worden met deportement na exigentie van Saaken; en wijders dat de overheeden van yder Schip of Scheepen, invoegen voorsz: van den anderen afgeraekt zijnde gehouden en verpligt Sullen weesen, op derselver arrivement in ‘t vaderland by een Resolutie van den Scheepsraad voldoende Reeden te geeven, waerom Sy genoodsaakt zijn geweest, Sig van den anderen te Separeeren en gesepareert zijnde, Sig niet weederom met het Esquader hebben kunnen Conjungeeren, boven hetwelke deselve Scheepsoverheeden nog ernstiglijk Sijn gelast, dat Soo dra een Heer Bewindhebber tot afdanking der Scheepen zal zijn aan boord gekomen, zijl: aan zyn wel Edele groot agtb:re Sullen moeten overgeeven, niet alleen haere Journalen, maar ook haar gehouden Equipagieboek en aparte Rolle der geener die Regt hebben om de thans toegelegde Extraordinaire douceurs voor de thuijs Reijze te eysschen, op pæne dat die hier omtrent in gebreeke blijft Sal verbeuren drie maanden Gagie: gelijk deselve ingevolge het aengeschreevene door de Edele Heeren Bewindhebberen ter Camer Amsterdam onder den 1: aug:s pass:o nog geordonneert zijn dat ze by hun komst in de Croos Zee haer Sonne Tenten Sullen moeten afneemen geen kroontjes van Croos aan de Scheepen mogen hangen, en eijndelijk dat zijl: alsdaar of elders zynde, by gewaer wordinge, van Schip of Scheepen alsdan hunnen lange Schoorsteenen meede Sullen moeten afneemen, en die niet weederom mogen opsetten Soo lang eenige Scheep in ‘t gesigt hebben, om daar door des te minder voor ‘s Comp:s Scheepen erkent te werden; By alle hetwelke dikwilsgem: Scheepsoverheeden voor ‘t Laetste door hoogstgemelde Heere gouverneur zyn geordonneert geworden, in geen gebreeken te blijven om by hun arrivement in ‘t vaderland, de onder haarl: nog berustende Turksse passen die nu andersints van geen nut of gebruijk Meer zijn ter vereyschte plaetse over te Leeveren.
Aldus geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de goede Hoop Ten daage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] W:m Vrugt
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] M Haringman
[Signed:] P: V Reede van Oudshoorn
[Signed:] J:V: Heemskerk
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] J:n Martensz R S Allemann
[Signed:] A:y v:D: Aardt
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] Matthias dewitt
[Signed:] C Brand
[Signed:] P:A: Lindholm
[Signed:] Corn:s Eelders R Dijkveld
[Signed:] D:H: Westphal
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 121-133.¶
Maandag den {17560223} 23 febr: 1756:
‘S voormiddags alle present, uijtgenomen den E: Secret:s Josephus de grand Preez by Indispositie.
Is geleesen d’ acte van borgtogt door den adsistent en geweesene Pl: Secunde tot Patna Johannes van der Sluijs ter voldoening van het geresolveerde in de jongste vergaderinge gepasseert, luydende als volgt.
‘Huijden den 19: Febr 1756: Compareerde voor mij Olof Martini Bergh adjunct Secretaris van den E: agtb:r Raad van Politie deeses Gouvernements, present de naargen: getuijgens de Mess:r Philip Boomgaard Boekhouder en geswoore Clercq ter Weescamer, en Hendrik Abraham Moller, oud Burger Vaandrig alhier, dewelke ingevolge het requisit van den Edelen Heere Directeur en Raad in Bengalen , en het hierop genomene besluyt by den Edelen Heer Gouverneur en E: Agtb:r Politicquen Raad deeser Plaatse, Sub dato 10: deeser Maand verclaarden, Sig te interponeeren ende te Stellen als Borgen voor de Somma van Twee duijzend en Neegen hondert guldens à 20 St:ver ijder, ofte Sooveel, als den adsistend en geweesenen Secunde Tot Pattena , S:r Johannes van der Sluijs, zoude mogen komen te participeeren in de vergoedinge van zodanig montant van Seeven Duijzend Seeven hondert vyf en ‘t Sestig gelyke guldens en 3 St:ver als door haar Wel Edele groot agtbr: de Heeren der hooge Indiasche Regeering tot Batavia, de Directie in Bengalen voorm:t is aangereekent geworden, ende Sulx onder Expresse renunciatie van de beneficien ordinis Divisionis et Excussionis van welkers Kragt en Effect Sy Borgen hun ten vollen onderregt hielden: des beloof den gem: S:r van der Sluijs ten deesen meede gecompareerd weesende zijne geciteerde Borgen ter Saake deeser Borgtogt voor ‘t geheel ende Sy Borgen malkanderen ijder voor de helft te Sullen bevrijden, mits:s kost en Schaadeloos te houden, alles onder verband van hunne Persoonen en goederen, als na regten.’
‘Sijnde hiervan gemaakt Twee eensluydende afschriften, om de dienen daar en Soo ‘t behoord.’
’/:onderstond:/ Dat aldus passeerde Ter Politicque Secretarije van Cabo de goede hoop ter presentie van de Clerquen Tobias Jan de Vlamingh, en Johannes Knockers als getuijgen. /:was geteekent:/ P:h Boomgaard, Hend:k Abrah:m Möller, J:n van der Sluijs /:lager:/ In kennisse van mij /:geteek/ O.M. Bergh, adj:t Secret:s /:in margine:/ als Getuijgen, /:en geteek:t/ T:J: d: Vlamingh Johannes Knockers.’
Waarop goedgevonden is dat by ‘t eerst aftegaane Schrijvens aan den heere Directeur en Raad in Bengalen , deselve hiervan de vereyschte kennisse Sal werden gegeeven.
Synde hierna door den Burger Johannes Pool het volgende Request gepresenteert geworden
Aan den Wel Edelen Gestr: heere Rijk Tulbagh, Raad extra ordinaris van Nederlands India, mitsg:s Gouverneur van Cabo de goede hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a beneevens den E: Agtb: politicquen raad.
‘Wel Edele Gestr: heer en E: agtb:re heeren!’
‘Vertoond met Schuldige Eerbied Uwe wel Edele gestr: en E: Agtb:r Seer needrigen dienaar den Burger Johannes Pool, hoe den Suppl:t wel geneegen Soude sijn, omme de Jeugd ter deeser Plaatse in het Leezen, Schryven, Cijfferen &:a mitsg:s de gronde van de gereformeerde religie waarvan den Suppl:t belijdenis doet, te onderwijzen, derhalven neemt den Suppl:t de Vrijheijd Sig te wenden tot Uwe wel Edele gestr: en E: agtb:r ootmoedig versoekende dat deselve van die goedheijd gelieven te Sijn, hem daartoe goedgunstelijk Permissie te willen verleenen, alsmeede dat indien Uwe wel Edele gestr: en E: agtb:r den Suppl:t sulx gelieven te accordeeren, het alsdan teffens van derselver welbehagen zyn moge, hem van het ouderlingschap der kerk in Swartland te ontslaan. /:onderstond:/ ‘Twelk doende &:a’
Naar welkers Lectuure door den heer Secunde Sergius Swellengrebel in qualité als eerste Scholarch te kennen gegeeven Sijnde, dat gem: Pool ten opzigte van desselfs bequaamheijd in ‘t onderwysen der Jeugt behorelijk geexamineert, en daartoe volkomen in Staat is bevonden geworden; is derhalven goedgevonden en verstaan hem daartoe t’ admitteeren; Sullende den Kerkenraad in ‘t Swartland over sulx werden aangeschreeven om in desselfs Plaats een ander Persoon tot Ouderling by haare gemeynte te verkiesen, en deese Electie voorts volgens gebruyk deesen Raade ter approbatie toe te senden.
Soo als ook in Steede van den onlangs als Hoofd en gezagvoerder op de Battery Tulbagh geplaatsten Hendrik Abraham Möller tot Vaandrig in de Tweede Comp: Burger Infanterij hier aan Cabo is aangesteld den Sergeant Albertus van der Poel.
Synde wijders aan den met het Schip de Standvastigheijd repatrieerenden onder Coopman Karel Hendrik Rusthoek geaccordeert om ten dienste Sijner Huysvrouw een Slavin gent: Mina van Malacca te mogen meede neemen, mits voor deselve het Transport en Kostgeld voor de heen en weeder Reyse volgens d’ ordre in S Comp:s Cassa alhier te voldoen.
Ende nademaal tusschen den Schipper van ‘t Schip ‘T huijs Te manpadt , Matthias de Wit en den daarmeede van Batavia vertrockenen Onder Coopman M: Christiaan Reinier van Groenendijk Sijn ontstaan dusdanige disputen waardoor niet dan veel moeijelijkheeden voor ‘t vervolg te wagten Syn, heeft men oversulx tot conservatie van Rust en goede ordre op voorseyden Bodem goedgevonden aan gemelten Groenendijk op zijn hierom gedaan versoek te permitteeren nevens Sijne Familie op het Bengaals Retour Schip Wildryk te mogen overgaan, mits egter dat desselfs gepermitteerde bagagie op het bovengem: Schip ‘t huijs te Manpadt sullen moeten verblyven.
Hebbende den Heere Gouverneur laastelyk gelieven te Communiceeren dat aan den op het Retourschip ‘t huijs te Manpadt bescheijden geweest Synde Onder Coopman Willem du Mee, ter oorsaak van desselfs swaare Indispositie heeft moeten werden gepermitteert, enigen tyd ter deeser plaatse te mogen overblijven.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de goede Hoop Ten dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present
[Signed:] O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 134-137.¶
Dingsdag den {17560224} 24 febr: 1756:
‘S voormiddags alle Present uijtgenomen den E: Secret:s Josephus de grand preez bij Indispositie.
De Negotie en Soldy Boeken deeses Gouvernements van ‘t jongst afgelopen Boek-Jaar, nevens ‘t Rapport der tot dies Examinatie gecommiteert geweest Synde Leeden deeses Raads d’ E: E: Nicolaas Heijning en Cornelis Eelders, heeden in Vergaderinge met Aandagt gerevideert, en daaruijt gebleeken weesende, dat in de voorseyde Negotie Boeken alle Posten van Ongelden en andere Afschrijvingen met de desweegens verleende Ordonantiën komen te accordeeren Sonder dat buyten deselve enige Afschrijvingen syn gedaan geworden, als mede dat de Soldy Boeken insgelyx in de vereyschte Forme agtervolgens d’ ordre der E: Comp: gehouden Synde, d’ afbetalingen aan de Dienaren derselver na behooren uytgereykt en de Belastingen daarvan by de Negotie Boeken Sodanig afgeschreeven zyn, als in ‘t voorseyde Rapport Specifice word aangetoont, gelyk ook dat door den Soldy Boekhouder als Curator ad Lites omtrent het Inventariseeren, verkoopen en inboeken der Nalatenschappen van ‘S Comp:s Dienaaren volgens de ordres is gehandelt geworden; Is dierhalven verstaan dat de meergem: Negotie en Soldy Boeken volgens gebruyk Soo naa ‘t Vaderland als naar Batavia Sullende worden afgesonden; het geciteerde Rapport nopens des Examinatie bovensdien ook aan haar Wel Edele groot Achtb:s de Heeren der hoge Indiasche Regeeringe Sal werden gesuppediteert.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de goede Hoop, Ten Dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present
[Signed:] O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 138-148.¶
Donderdag den {17560311} 11: Maart 1756:
‘S voormiddags alle present uijtgenomen den E: Secret:s Josephus degrandpreez by Indispositie.
Geliefde den Heere Gouverneur in Rade te produceeren Seekere missive door den Heer Magoij Directeur wegens de Fransse Oost-Indische Comp: te Mauritius Sub dato 2: Febr:y jongstl: aan welgem: Syn Edele geschreeven met het op gisteren hier gearriveerd Frans freguat Le S:t Charles behelsende dat hy Heer Directeur enige Adsistentie van Levensmiddelen van hier koomende te benodigen, het gem: Scheepje had afgevaardigt om eenige Provisiën /: ‘t welk volgens de betuyging van dies Cap:t Mons: Brulenne in de Quantiteijt van 80: of 90: Lasten Tarw soude bestaan:/ ter deeser Plaatse in te koopen, en daarmede ten Spoedigsten naar Mauritius voorm: terug te keeren; met versoek wyders dat hiertoe aanged: Cap:t gunstelyk Permissie mogte werden verleend, Soo is by overweeging dat het Graan gewasch desen Jaare door des Heeren Zeegen dermaten na wensch is komen uijt te vallen, dat men niet alleen bereijts Soo veel Koorn aan handen heeft, om het restant op den Eysch van haar Hoog Edelens tot Batavia te kunnen voldoen, maar dat ook blykens de tot dies Leverantie verleende Ordonn: hetgeen tot den geordonneerden Voorraad vereyscht werd, in ‘t Korte Staat in te komen, dierhalven goedgevonden en verstaan aan voorseyden Franssen Cap:t te permitteeren om degem: Quantiteyt Tarw alhier voor Contante Penn: van de Particuliere Ingesetenen te mogen inkoopen, tot Sodanigen Prijs als hy met deselve Sal kunnen over een koomen.
En nademaaL de dus lange hier geregeert hebbende Kinder Siekte tegenwoordig in ‘t geheel niet meer word vernomen, en daarom ook komen op te houden, de Reedenen waarom men by Resolutie van den 11: Febr: pass:o heeft moeten besluijten, om met het uijtschryven van een algemeene Dank- Vast- en Beede-Dag diesweegens, te Supercedeeren, tot dat de voorsz: besoeking gelyk thans ten eenemaal Soude weesen gecesseert; Is overSulx als nu op de Propositie van welopgem: Heer Gouverneur verstaan, de voorseyde plegtige byeenkomst te laten gevolg neemen op Woensdag den 7: der aanstaande Maand April, omme ten dien dage in alle de Kerken deeses Lands met eendragtige herten den Alderhoogsten Godt aanvankelyk te loven en te danken voor alle Weldaden en Zegeningen in ‘t algemeen van Tyd tot Tyd aan ons beweesen, en wel insonderheijd dat gelyk het hem Jehova na desselfs gedugte regtvaardigheyd behaagd heeft, ons Syn Slaande hand op een bysondere Wyse te doen gevoelen door de voorsz: allesints hoogst gevaarlyke Siekte in deese Tafel valley en eenige Plaatsen ten platten Lande met dusdanige woede en verseld van alsulke Toevallen waardoor deselve nogal doodelyker is geweest, te doen doortasten, dat daardoor een considerabel groot en na proportie van dese plaats verbasend getal menschen van onderscheyden Ouderdom en Kunne ten grave Syn gerukt geworden; Syne God’lyke Majesteyt na desselfs oneyndige Goedertierentheyd egter deese Sijne by ons welverdiende Straffe, eerst in Soo verre bepaald hebbende dat de buyten districten daarvan meestendeels bevryd, en met het gantsche Land dus voor een totale Ruïne Syn bewaard gebleeven, deselve nu ten eenemaal heeft doen cesseeren en het land daarvan wederom genadiglyk komen te verlossen: voorts door een opregte belydenisse onser hooggaande Sonden en Ongeregtigheden Sig met een diepe verneedering voor den Heere te verootmoedigen en met een waare boetvaardigheyd en bekeringe hem die ons soo menigmaal en insonderheyt nu door het wegneemen deeser Plage wederom getoont heeft een barmhertig en genadig god te Zyn, om de vergeving onser menigvuldige afwykingen te bidden, en daarnevens van gantscher herten Synen dierbaren Zeegen af te Smeken, en dat hem dog behagen moge, dit Land in ‘t vervolg van alle wel verdiende Plagen en Straffen goedertierentlyk te willen bewaren, tot verheerlyking van desselfs Alderheyligsten Naame, aanwas der waare gereformeerde Christelyke Religie en onser aller Sielen Saligheyd; Sullende ten dien eynde hiervan niet alleen aan een ijgelyk by affixie van Billietten kennisse gegeeven, maar Sulx ook aan d’ Eerw: Predikanten Soo hier aan Cabo als in de buyten districten by Missive berigt werden, om het Selve volgens gebruyk mede van de Predikstoelen te kunnen afkondigen.
Laatstelyk is op het te kennen geven by welgem: Heere Gouverneur dat d’ E: Comp: thans niet alleen wederom van Sodanige Quantiteyt Trekossen voorsien komt te Syn, dat men vertrouwt dat haren omslag daarmeede behoorlyk Sal kunnen werden gaande gehouden, maar dat Syn Edele bovensdien bevonden had, dat veele deeser Ingeseetenen om zig van de jonge Ossen die zy niet wel kunnen temmen, en tot den arbeyd bequaam maken, t’ ontdoen, deselve alsdan voor de recognitie haarer Leenplaatsen ter quader Trouw aan d’ E: Comp: komen te leveren, van welke beesten men gevolgelyk den vereijschten dienst in S Comp:s werk niet erlangen kan, goedgevonden en best geoordeelt, om voortaan geen Beestiaal meer, op de voorseyde Recognitie der Leenplaatsen aan te neemen, maar deselve gelyk bevorens gebruykelyk is geweest wederom in ‘t geheel met Contanten gelde ter Somma van vier en Twintig Ryxd:s des Jaars te laten voldoen : waarvan aan een ygelyk by affixie van Billietten de nodige kennisse sal werden gegeeven, Middelerwijl dat wanneer het al gebeuren mogt dat d’ E: Comp: wederom door onvoorsiene Sterfte als andersints enig Vee mogt komen te benodigen, men als dan beter heeft geoordeelt het Selve ten minsten Pryse doenelyk in te kopen, als dat Beestiaal voor de Leening Plaatsen t’ ontfangen, om dus op nieuws niet wederom Subject te Syn aan de voorseyde frauduleuse behandelingen dat aan d’ E: Comp: Slegt vee Soude worden afgelangt, daar men in tegendeel het Selve inkopende, het beste dat te vinden is, waar men wil kan doen opsoeken.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd, In ‘t Casteel de goede Hoop. Ten dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present
[Signed:] O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 149-170.¶
Dingsdag den {17560316} 16: Maart 1756:
‘S voormiddags alle Present, uytgenoomen de Heeren Secunde Sergius Swellengrebel, en L:t Collonel Isaak Meinertzhagen, item den E: Secret:s Josephus de grand preez, d’ eerst en laastgem: by Indispositie.
Wierd door den Heere Gouverneur vermits de voorseyde Indispositie van den Heer Hoofd Administrateur Sergius Swellengrebel in Rade overgelegt d’ onderstaande Memorie van de te kort koomende en gebrookene Goederen op de Lading van ‘t Provisie Schip VreedenSteijn
‘Memorie van de nabeschrevene Porcelynen Coffy boonen, Estricken, Chineese Planken, Ryst en Aracq, uijt ‘t Provisie Schip Vredesteyn , Soo gebrooken, te kort, bedorven, als by Pyling minder bevonden gelyk blykt by de Verklaring van Gecommitteerdens hier annex, namentlyk:’
‘
| 53 | p:s porcelyne Schotels, eerste Zoort op 267 p:s by 't openen van 18 Cassen gemerkt CVOCH N:o 1 à 18: gebrooken Synde 19 7/8 pC:to r:m |
| 46 | d:o d:o d:o Twede Soort in als boven op 267 p:s Synde 17 1/4 pC:to Sch:s |
| 64 | d:o d:o d:o derde Soort, op 267 p:s zynde 24 pC:to Sch:s |
| 248 | P:s Porcelyne Tafelborden op 2000 p:s in voormelde Cassen gebrooken Synde 12 2/5: pC:to |
| 294 | d:o d:o Soepborden op 2000 p:s gebrooken, Synde 14 7/10 p:s |
| 95: | d:o d:o grote Spoel kommen, op 242 p:s gebrooken Synde 39 1/4 pC:to r:m |
| 90: | d:o d:o Waterkommen op 250 p:s gebrooken, Synde 36 pC:to |
| 150 | lb Coffy boonen op 10000 lb by naweeging te kort, synde 1 1/2 pC:to |
| 867 | p:s Estricken van 16 d:m op 2000 p:s gebroken Synde 43 1/3 pC:to r:m |
| 631 | d:o d:o van 12 d:m op 2000 p:s gebroken, Synde 31 1/2 pC:to r:m |
| 150 | d:o Chineese Planken op 3000 p:s gebroken. |
| 1590 | ld Ryst, op 310000 lb bedorven. |
| 1324 | Kann: Aracq op 50 Leggers by Pyling minder bevonden, als: 12 van 3 d:m 32 van 4 d:m 4 van 5 d:m en 2 van 6 d:m wan geweest synde 7 1/3 pC:to r:m |
| 53 | p:s porcelyne Schotels, eerste Zoort op 267 p:s by 't openen van 18 Cassen gemerkt CVOCH N:o 1 à 18: gebrooken Synde 19 7/8 pC:to r:m |
| 46 | d:o d:o d:o Twede Soort in als boven op 267 p:s Synde 17 1/4 pC:to Sch:s |
| 64 | d:o d:o d:o derde Soort, op 267 p:s zynde 24 pC:to Sch:s |
| 248 | P:s Porcelyne Tafelborden op 2000 p:s in voormelde Cassen gebrooken Synde 12 2/5: pC:to |
| 294 | d:o d:o Soepborden op 2000 p:s gebrooken, Synde 14 7/10 p:s |
| 95: | d:o d:o grote Spoel kommen, op 242 p:s gebrooken Synde 39 1/4 pC:to r:m |
| 90: | d:o d:o Waterkommen op 250 p:s gebrooken, Synde 36 pC:to |
| 150 | lb Coffy boonen op 10000 lb by naweeging te kort, synde 1 1/2 pC:to |
| 867 | p:s Estricken van 16 d:m op 2000 p:s gebroken Synde 43 1/3 pC:to r:m |
| 631 | d:o d:o van 12 d:m op 2000 p:s gebroken, Synde 31 1/2 pC:to r:m |
| 150 | d:o Chineese Planken op 3000 p:s gebroken. |
| 1590 | ld Ryst, op 310000 lb bedorven. |
| 1324 | Kann: Aracq op 50 Leggers by Pyling minder bevonden, als: 12 van 3 d:m 32 van 4 d:m 4 van 5 d:m en 2 van 6 d:m wan geweest synde 7 1/3 pC:to r:m |
’/:onderstond:/’
‘In ‘t Casteel de goede hoop den 16 Maart 1756 /:was geteek:t/ S:s Swellengrebel’
Welke Memorie geleesen wesende, geliefde welgem: Heer Gouverneur te kennen te geeven, dat Syn Edele voor dat men gementioneerden Bodem heeft beginnen t’ ontlossen behoorlijk Gecomitt:s gesteld hebbende om de Stuagie der Arack Leggers exact te visiteeren, en die Drank teffens te Proeven en te Peylen, deselve van haare bevinding nopens ‘t een en ander het volgende Rapport hadden ingeleevert.
‘Wy ondergeteekende als door den Wel Edelen Gestr: Heere Rijk Tulbagh Raad Extra ordinaris van Neederlands India, mitsg:s Gouverneur in Loco &:a Ten fine nabesz: express gecommitteert geworden Synde, verclaren by exact gedane Visitatie, de Leggers met Arack dewelke in ‘t ter Rheede leggend Provisie Schip VreedeSteyn , voor dit Gouvernement Syn afgelaaden, en in Vijftig Stux bestaan, wel en na behooren afgestuuwt en gegarniert bevonden te hebben, gelyk ook de daarin Synde Arak door Ons onderget:kde geproeft Sijnde, van de vereijschte hoedanigheijd is bevonden, en waaren de Leggers Wan als volgt, te weeten:’
‘
| 5: | Leggers ieder 2 d:m |
| 1: | d:o d:o 2 1/2 d:m |
| 24: | d:o d:o 3 d:o |
| 2: | d:o d:o 3 1/2 d:o |
| 16: | d:o d:o 4: d:o |
| 1: | d:o d:o 5 1/2 d:o |
| 1: | d:o d:o 6 d:o |
| 5: | Leggers ieder 2 d:m |
| 1: | d:o d:o 2 1/2 d:m |
| 24: | d:o d:o 3 d:o |
| 2: | d:o d:o 3 1/2 d:o |
| 16: | d:o d:o 4: d:o |
| 1: | d:o d:o 5 1/2 d:o |
| 1: | d:o d:o 6 d:o |
‘welk voorenstaande wij berijd syn ten allen Tijden des gerequireerd werdende met Solemneelen Eede nader te bevestigen /:onderstond:/ Cabo de goede Hoop den 3: Febr:ij 1756: /:was geteek:t/ Hend:k Taal, Hans Harms, C. D. Leeuw.’
Naar welkers Lectuure in Rade ontboden Synde den Cap:t L:t van ‘t voorsz: Schip Vredesteijn Govert Welle; ten eijnde nopens de Stuckend bevondene Porcelijnen, mitsg:s de gebrokene Plancken en Estricken als meede wegens de bedurvene Ryst behoorelyke verantwoording te doen.
So wierd hierop door denselven betuijgd dat de Cassen waarin het voorsz: Porcelyn is afgepakt geweest, door hem gesloten ontfangen en alhier wederom in diervoegen volgens het Bruto gewigt overgeleevert Sijnde, hij oversulx nopens het daarin gebrooken bevondene geen Reeden konde geven, dog wat het breeken der Estricken aanbelangde, dat Sulx door geen andere Oorsaaken konde Syn voortgekoomen, als dat die Steenen Selfs van een seer brosse Substantie Synde, bovensdien onder ‘t houtwerk sijn afgestuuwt geweest, ‘t welk geschied Synde voor dat hij ofte desselfs Luytenant op ‘t Schip Syn bescheyden geweest, SyL: oversulx deswegens niet aanspraakelyk konden Syn, gelyk meede niet ten opsigte der gebrokene Planken, nademaal onder deselve in ‘t generaal veel gescheurde /:gelyk hy Cap:tn L:t Welle daarvoor in ‘t Ambagts quartier te Batavia ook geteekend had:/ door hem ontfangen waaren: dat voorts het bederf der geciteerde 1590: Ponden Ryst door op de Reyze ontstaane Leccagie uytwysens de daarvan verleende verklaring van desselfs Officieren en dus al meede buijten ijmands versuijm of toedoen was veroorsaakt geworden:
Over welk een en ander vervolgens met Aandagt geraadpleegd en daarnevens in Aanmerking genomen weesende dat het breeken van ‘t Porcelyn en d’ Estricken om voorsz: redenen geensints de gem: Scheeps Overheeden kan werden geattribueert, en dat de gebrokene Planken mitsg:rs de bedurvene Ryst maar in een geringe quantiteijt komende te bestaan, de Planken egter nog ten dienste der E: Comp: Kunnen werden geemployeert; Is dierhalven goedgevonden En verstaan ‘t een en ander te passeren en bij de Negotie Boeken deeses Gouvernements te doen afschrijven, en aan den anderen Kant, het gene op d’ Arak, Coffij Boonen, mitsg:s Candy en Poeder Suijker mindere als de gepermitteerde afschrijvingen is te kort gekoomen, gem: Cap:tn L:t Govert Welle, en den daarop bescheijden geweest Synde Luyten:t Willem Leffens, conform d’ ordre den eersten voor 2/3, en laastgem: voor 1/3, uijt koops prijs op reecq:g van Soldy te laten te goede brengen, bedragende hetselve als volgt te weeten.
| 476: | Cann: Arak: à 2 2/3 pC:to Sch:s | ƒ196:-: |
| 1074: | lb Candij Suijker d:o 3 d:o d:o | d:o 205:02: |
| 870: | d:o Poeder d:o 3 d:o d:o | d:o 115:-: |
| 50: | d:o Coffy boonen d:o - 1/2 d:o d:o | d:o 22:10: |
| Somma | ƒ538:12: |
| 476: | Cann: Arak: à 2 2/3 pC:to Sch:s | ƒ196:-: |
| 1074: | lb Candij Suijker d:o 3 d:o d:o | d:o 205:02: |
| 870: | d:o Poeder d:o 3 d:o d:o | d:o 115:-: |
| 50: | d:o Coffy boonen d:o - 1/2 d:o d:o | d:o 22:10: |
| Somma | ƒ538:12: |
en deese minderheeden al meede bij de Negotie Boeken deeses Gouvernements te doen afschrijven.
Sijnde voorts bij Resumptie van een Tweede Memorie, dewelke aldus was Luijdende.
‘Memorie van het nabesz: Ijser, Theer, Wyntint, Houtwerken, Lijn Olij, Bieren, en diverse andere Goederen, uyt de onderstaande Bodems, Soo te Kort, gebrooken bij Pijling minder als tot ‘t opvullen verbruijkt, ‘t vaderlands vleesch in ‘t Dispens bedorven, de Foulij bij ‘t openen van een Soekel in ‘t Negotie Pakhuijs te kort, als mede de Leijfeijgenen in de Ses jongst gepasseerde Maanden September, October, November en December, A:o pass:o mitsg:rs January en Februarij deeses Jaars, door de natuurlyke Dood overleeden en ‘t vee in gem: tyd Soo verrekt, als door ‘t wild gedierte vernielt alles volgens Verclaringen hier annex blykende; namentlyk’
‘
| Uijt 't Schip Osdorp | |||
| Afschrijven, { | 850 | ld gesort: yser, by naweeging van 5600 ld te kort. | |
| Verkopen. { | 13 | p:s Coorn schoppen, met bewoelde Stelen op 200 p:s gebrooken | |
| 25 | p:s Theerquasten met Stocken in 't geheel verstikt. | ||
| Afschrijven. { | 2 3/4 | vaaten Theer, tot 't opvullen van 17 1/4 vaten verbruykt. | |
| 9 2/10 | Cann: Wyntint op 2 halfaamen bij welkers pyling, 1 van 2 d:m en 1 van 3 d:m wan. | ||
| -3/15 | kelders gedisteleerde Wateren op 1 keld: N:o 1 | } gebroken | |
| -2/15 | d:o Brandewijn d:o 1 d:o n:o 2 | ||
| 27 | p:s ledige Bouteilles, op 200 p:s in 1 Cas | ||
| Verkopen { | 1: | p:s gryse deel van 2 1/2 d:m op 50 p:s | |
| 1: | d:o d:o d:o d:o 2 d:o d:o 50 d:o | ||
| afschrijven { | 3 | p:s Ribben d:o d:o 4 en 5 d:o d:o 65 d:o | } te kort |
| 13 | d:o Deelen d:o 1 1/4 d:o d:o 150 d:o |
| Uijt 't Schip Osdorp | |||
| Afschrijven, { | 850 | ld gesort: yser, by naweeging van 5600 ld te kort. | |
| Verkopen. { | 13 | p:s Coorn schoppen, met bewoelde Stelen op 200 p:s gebrooken | |
| 25 | p:s Theerquasten met Stocken in 't geheel verstikt. | ||
| Afschrijven. { | 2 3/4 | vaaten Theer, tot 't opvullen van 17 1/4 vaten verbruykt. | |
| 9 2/10 | Cann: Wyntint op 2 halfaamen bij welkers pyling, 1 van 2 d:m en 1 van 3 d:m wan. | ||
| -3/15 | kelders gedisteleerde Wateren op 1 keld: N:o 1 | } gebroken | |
| -2/15 | d:o Brandewijn d:o 1 d:o n:o 2 | ||
| 27 | p:s ledige Bouteilles, op 200 p:s in 1 Cas | ||
| Verkopen { | 1: | p:s gryse deel van 2 1/2 d:m op 50 p:s | |
| 1: | d:o d:o d:o d:o 2 d:o d:o 50 d:o | ||
| afschrijven { | 3 | p:s Ribben d:o d:o 4 en 5 d:o d:o 65 d:o | } te kort |
| 13 | d:o Deelen d:o 1 1/4 d:o d:o 150 d:o |
‘
| Uijt 't Slot van Cappelle , | ||
| Afschrijven { | 145: | Cann: Lijn Olij op 50 Kelders, bij nameeting te Kort. |
| Uijt 't hof d' Uno . | ||
| Afschrijven { | 87 1/2 | Cann: Lijn Olij op 25 Kelders by nameeting te kort. |
| Verkopen { | 3 | p:s Juffers van 36 v:t op 100 p:s gebroken. |
| 6 | p:s Sparren van 30 v:t op 25 p:s als | |
| verkopen: | 4 p:s gebrooken | |
| afschryven: | 2 d:o te kort. | |
| Uijt Lekkerland | ||
| Afschryven { | 6 | Vaten Roskamsbier op 40 Vaten bij welkers pyling 6 van 3 d:m 17: van 4 d:m 11: van 5 d:m, 4 van 6 d:m en 2 van 7 d:m wan geweest. |
| Uijt 't Slot van Cappelle , | ||
| Afschrijven { | 145: | Cann: Lijn Olij op 50 Kelders, bij nameeting te Kort. |
| Uijt 't hof d' Uno . | ||
| Afschrijven { | 87 1/2 | Cann: Lijn Olij op 25 Kelders by nameeting te kort. |
| Verkopen { | 3 | p:s Juffers van 36 v:t op 100 p:s gebroken. |
| 6 | p:s Sparren van 30 v:t op 25 p:s als | |
| verkopen: | 4 p:s gebrooken | |
| afschryven: | 2 d:o te kort. | |
| Uijt Lekkerland | ||
| Afschryven { | 6 | Vaten Roskamsbier op 40 Vaten bij welkers pyling 6 van 3 d:m 17: van 4 d:m 11: van 5 d:m, 4 van 6 d:m en 2 van 7 d:m wan geweest. |
‘
| Uijt Barbara Theodora . | |||
| Verkoopen { | 1 | p:s gr: Balk van 4 en 5 d:m op 50 p:s | } gebrooken |
| 3: | d:o d:o ribben d:o 4 d:o 4 d:o d:o 50 d:o | ||
| 1: | d:o d:o d:o d:o 3 d:o 4 d:o d:o 40 d:o | ||
| 11 | d:o d:o Deelen d:o 1 1/4 d:o d:o 250 d:o als. | ||
| Verkopen: | 7 p:s gebrooken | ||
| Afschrijven: | 4 d:o te kort. | ||
| verkoopen { | 3 | bossen Tromlynen op 20 bossen | } doort daarbij leggende Zalarmoniacq bedorven |
| 37 | ld gesort: yserdraat d:o 40 ld. | ||
| 9 | p:r paarde Stangen d:o 15 paren. | ||
| Afschryven { | 4 1/3 | vaten Bier op 24 vaten by pyling minder bevonden, als 15 v: 5 d:m en 9 v: 6 d:m wan |
| Uijt Barbara Theodora . | |||
| Verkoopen { | 1 | p:s gr: Balk van 4 en 5 d:m op 50 p:s | } gebrooken |
| 3: | d:o d:o ribben d:o 4 d:o 4 d:o d:o 50 d:o | ||
| 1: | d:o d:o d:o d:o 3 d:o 4 d:o d:o 40 d:o | ||
| 11 | d:o d:o Deelen d:o 1 1/4 d:o d:o 250 d:o als. | ||
| Verkopen: | 7 p:s gebrooken | ||
| Afschrijven: | 4 d:o te kort. | ||
| verkoopen { | 3 | bossen Tromlynen op 20 bossen | } doort daarbij leggende Zalarmoniacq bedorven |
| 37 | ld gesort: yserdraat d:o 40 ld. | ||
| 9 | p:r paarde Stangen d:o 15 paren. | ||
| Afschryven { | 4 1/3 | vaten Bier op 24 vaten by pyling minder bevonden, als 15 v: 5 d:m en 9 v: 6 d:m wan |
‘
| Uijt Overnes . | ||
| Afschrijven { | 130 | Cann: Clappus Olij op 707 Cannen in 4 halve Leggers by welkers Pyling bevonden 2 van 5 1/2 d:m en 2 van 6 1/2 d:m wan. |
| Uijt de Spaarsaamheijd | ||
| Afschrijven { | 150 | Cann: Clappus Olij op 730 Cann: in 4 halve Leggers by pyling, minder als 2 van 5 1/2 d:m en 2 van 7 1/2 d:m wan. |
| In 't Dispens | ||
| Afschrijven { | 4823 | ld Vaderlands Vleesch, ten eenemaal bedorven. |
| In 't Negotie Pakhuijs | ||
| Afschrijven { | 27 | ld Fouly, by naweging van 1 Soekel te kort. |
| Uijt Overnes . | ||
| Afschrijven { | 130 | Cann: Clappus Olij op 707 Cannen in 4 halve Leggers by welkers Pyling bevonden 2 van 5 1/2 d:m en 2 van 6 1/2 d:m wan. |
| Uijt de Spaarsaamheijd | ||
| Afschrijven { | 150 | Cann: Clappus Olij op 730 Cann: in 4 halve Leggers by pyling, minder als 2 van 5 1/2 d:m en 2 van 7 1/2 d:m wan. |
| In 't Dispens | ||
| Afschrijven { | 4823 | ld Vaderlands Vleesch, ten eenemaal bedorven. |
| In 't Negotie Pakhuijs | ||
| Afschrijven { | 27 | ld Fouly, by naweging van 1 Soekel te kort. |
‘Volgens g’annexeerde Reecq:g van den Opsiender van ‘s Comp:s Slaven Logie en Secretariale Verclaringen Syn in de Maanden 7bre: 8 bre: 9bre, en Xbre A:o pass:o mitsg:rs Jann: en Febr: deeses Jaars, van ‘S Comp: Lyfeygenen door de natuurlyke Dood overleeden,’
‘
| Afschrijven { | 9 | Kloeke Jongens |
| 3 | Suijgende d:o | |
| 1 | Kloeke Meijd | |
| 1 | School d:o | |
| 1 | Suygende d:o | |
| 3 | riodelagoase d:o | |
| 1 | bandite Jongens. |
| Afschrijven { | 9 | Kloeke Jongens |
| 3 | Suijgende d:o | |
| 1 | Kloeke Meijd | |
| 1 | School d:o | |
| 1 | Suygende d:o | |
| 3 | riodelagoase d:o | |
| 1 | bandite Jongens. |
‘En volgens bygevoegde reek:g van de Land Drosten, gesterkt met Secretariale b’edigde Verclaringen Sijn in voornoemde tijd, Soo verrekt als vernielt.’
‘
| Afschrijven { | 318 | Stux Runderbeesten |
| 9: | d:o Paarden | |
| 3: | d:o Ezels. |
| Afschrijven { | 318 | Stux Runderbeesten |
| 9: | d:o Paarden | |
| 3: | d:o Ezels. |
’/:onderstond:/’
‘In ‘t Casteel de goede Hoop, den 16 Maart 1756: /:was geteek:t/ S Swellengrebel’
Verstaan dat de daarbij vermelde gestorvene Lyfeijgene mitsg:rs het verrekt beestiaal der E: Comp: by de dikwilsgen: Negotie boeken alhier Sullende werden afgeschreeven, voorts met de verdere te min aangebragte Soo wel als de in ‘S Comp:s Pakhuysen alhier bedurven gevondene goederen, Sodanig Sal werden gehandelt, als in Margine van voorsz: Memorie Staat aangeteekent.
En dewijl uyt het Schryvens des Kerkenraads in ‘t Swart Land van den 1: deeser, is gebleeken, dat deselve ingevolge van het haar geordonneerde by Missive van den 23: Feb:ry jongstl: tot d’ Electie van een anderen Ouderling in plaatse van den tot Schoolmeester ter deser plaatse geadmitteerden Johannes Pool getreeden Synde, den Burger Gideon Slabber daartoe hebben Koomen te verkiesen, is goed gevonden hetselve t’ approbeeren.
Hierna geleesen synde een Missive in dato 10. deeser, door den Predicant Gerardus Croeser uijt Naame des Kerkenraads in ‘t Swart Land voorm: aan den Heere Gouverneur in ‘t bysonder geschreeven, houden de versoek dat aan hun mog te werden gepermitteerd om Soo in haare gemeynte als hier aan Cabo een Collecte te mogen doen, ten eynde daardoor instaat te geraken om het ontbreekende aan des Predicants wooning aldaar te kunnen voltooyen: heeft men hierop goedgevonden en besloten, Sulx aan deselve wel te permitteeren, maar gedagten Kerkenraad ook met eenen aanteschryven, dat Sij volgens haaren Pligt dat werk allesints na vermoogen helpende bevorderen, insonderheyd Sorge Sullen dienen te dragen, dat de materialen die ‘er nog soude mogen vereijscht werden, kosteloos naar buyten werden gebragt.
Laastelyk door welgem: Heere Gouverneur na voorgaande Communicatie dat aan Sijn Edele Rapport was gedaan, dat het Schip ‘t welk thans beezig was deese Rheede op te Seijlen, een Pruijsichen Bodem quam te Syn aande Leeden des Raads voorgesteld Synd hoedanig men omtrent het admitteeren van dit Schip alhier, Soude dienen te handelen, Soo is bij overweeginge dat uijt het ter neder gestelde by het gevenereerd Schryvens van haar Wel Edele Hoog Achtb: de Heeren Majores in ‘t Patria de dato 29 Maart 1752: moet voorondersteld werden, dat niet tegen derselver geEerde Intentie Soude gehandelt Syn, wanneer diergelijke Scheepen op gelijke wijze als die van andere vreemde Natien ter deeser Plaatse bejeegend wierden, temeer dewijl van het arrivement alhier in den voorleeden Jaare van het van China na Embden gedestineert geweest Synde Schip den Prins van Pruijssen aan haar Wel Edele hoog Agtb: de verschuldigde kennisse gegeeven Synde, men hier op nog geen Antwoord of andere ordre ingekreegen heeft; oversulx eenpariglyk goedgevonden en verstaan, het voorseyde aankoomend’ Pruijsisch Schip in Selvervoegen als omtrent de andere vreemde Naties Scheepen altoos gebruijkelijk is geweest, ter deeser Plaatse te behandelen.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de goede Hoop Ten dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 171-177.¶
Donderdag den {17560318} 18 Maart 1756.
‘S voormiddags alle present, uijtgenomen den Heer Secunde Sergius Swellengrebel, en E: Secret:s Josephus degrand preez, beyde mits Indispositie.
Bij Gelegentheijd dat op gisteren bij ‘t Robben Eyland is ten anker gekoomen een Frans Schip ‘twelk apparent Syn Sal het Schip Le Machault , als volgens berigt van d’ overheeden van ‘t hier aanweesend’ Schip dier natie Le S:t Charles , enige dagen voor hun van Mauritius vertrocken sijnde, en waarop zig den Heer Davids geweesene Gouverneur Soo van ‘t evengem: Eyland als dat van Mascarenhas komt te bevinden, wierd door den Heere Gouverneur heeden in Raade voorgedragen dat wel bij Resolutie van den 7: April 1729 gefundeert op ‘t geordonneerde door de Heeren en Meesteren in ‘t vaderland, by derselver geagte missive van den 8: October 1717 was gereguleert geworden hoedanig de Gouverneurs Soo van onse eygene als der vreemde natiën ter deeser plaatse souden werden gerecipieert, dog dat hetselve niet alleen nooijt in diervoegen was in Train gebragt, maar dat daarbij ook geen mentie is gemaakt, omtrent het Salut ‘twelk voor deselve Soude dienen gedaan te werden, en dat het oversulx nood Saakelijk quam te Sijn, dat men hierop eenmaal een behoorlyke en vaste bepaaling quam te maken; Soo is op de Propositie van Sijn Edele dien aangaande beslooten en gevoeggelyxt geoordeelt dat bij arrivement van eenige Gouverneurs Soo van ons als Vreemdelingen die beyde ingevolge d’ intentie onser hoogst gem: Heeren Majores op een equalen voet moeten werden getracteert, het Salut der Scheepen waarop deselve zig bevinden met gelyke Schooten van ‘t Casteel Sal beantwoord, en voorseijde Gouverneurs by derselver komste aan Land, door Twee militaire Officiers uyt dit Guarnisoen aan het Zee hoofd gerecipeeerd, en met ‘S Comp:s Koets bespannen met Ses Paarden, van daar afgehaald, en in ‘t Casteel by den Edelen Heer Gouverneur mitsgaders van daar naar derselver Logementen Sullen werden gebragt, en dat bovensdien voor deselve bij haare komst in ‘t Casteel aan de Hoofdwagt door ‘t Wagts-Volk ‘t Geweer gepresenteert, drie Rouffels geslagen, mitsgaders door den Officier met het Sponton gesalueert Sal werden.
Vervolgens geleesen wesende het Rapport dat door den Cap:t Lieutenant van ‘t Provisie-Schip Vreedesteijn Govert Welle, weegens de dagelyxe verrigtingen in het Lossen en weder aflaaden van dien bodem is verleend geworden, is verstaan in Margine van dit Rapport te doen aanteekenen; dat dewijl Sulx niet alleen merkelijk is vertraagd geworden, door ‘t volhandig werk ‘t welk men met het afvaardigen der jongst van hier vertrockene soo Retourneerende als Uijtkoomende Scheepen heeft gehad, maar dat ook hier omtrent buijten des door de harde Z: O:te winden veel verhinderingen Sijn ontmoet, gem: bodem oversulx met geen mogelijkheijd eerder van hier heeft kunnen werden gedimitteert, en het voorseijde Rapport in diervoegen Conform d’ ordre van haar Hoog-Edelens tot Batavia derwaarts over te Senden.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de goede Hoop Ten dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 178-179.¶
Vrijdag den {17560326} 26 Maart 1756:
‘S voormiddags alle present.
Den Cap:t van het op den 19: deeser Maand aan de Oost of Overwal deeser Baaij gestrand Frans Scheepje La Cijbelle , Mons: de Trivan, versoek hebbende komen te doen, om het Wrak neevens de Rondhouten, Zeylen, Touwen en verder toebehooren van voorm: Schip voor Reecq:g Sijner Principalen de Heeren Directeuren van de fransse Oost-Indische Comp:s alhier bij publicque vendutie te mogen laten verkoopen: is eenpariglijk verstaan het Selve aan hem t’ accordeeren.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de goede Hoop, Ten Dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 180-195.¶
Dingsdag den {17560330} 30 Maart 1756:
‘S voormiddags alle present, behalven de Heeren Secunde Sergius Swellengrebel en Lieut: Coll. Isaac Meinertzhagen, mitsg:rs den E: Secret:s Josephus degrand Preez, d’ eerste en laatstgen: mits Indispositie
De Seer geagte Letteren van haar Wel Edele groot Agtb:r de Heeren der Hooge Indiaasse Regeeringe tot Batavia de datis 24 Nov: des voorl: en 19: Januarij deeses Jaars, dewelke Soo met de Chinaasse als Bataviasse Retourscheepen Haarlem Nieuw Nieuwerkerk en Amelisweert hier sijn aangebragt heeden met de vereijschte attentie geresumeert synde, is goedgevonden en verstaan daarop in alle eerbied te rescribeeren.
Dat de Soldij Reecq: van den op ‘t Schip Sloten gecommandeert hebbende Cap:t ter Zee Willem Houthuijs conform d’ordre voor ‘t bedragen van ƒ5922:-: belast geworden sijnde, men voorts niet naarlaten sal om met de herwaarts gerelegeerde en van Bantam overgekomene Javanen Soeratroena en Keebanja navolgens het aangeschrevene ten haren opzigte te handelen, als mede om bij Arrivement van ‘t jaarlijx voor Bengalen uijtkomend Schip, dies Overheden successivelijk te gelasten om Nagapatnam aan te gieren, en aldaar alle de Militairen die sij voor de Bengaalse directie mogten ophebben, aftegeeven.
Maar nademaal den Ondercoopman Gualter van der Beets bereyts met het Retourschip Stadwijk van hier na Neederland is komen te vertrecken, en uijt dien hoofde het nopens hem geordonneerde, te weeten, om door denselven in ‘S Comp:s Cassa alhier te doen tellen een Somma van ƒ15201:10:8:, dan wel bij mancquement van dien, hem tot nader ordre ter deeser plaatse aan te houden, niet heeft kunnen werden werkstellig gemaakt; is oversulx goedgevonden om den als nog hier vertoevenden Adsistend en gewesene Secunde tot Pattena , Johannes van der Sluijs als generale Gemagtigden van gedagten van der Beets aftevragen, of ‘er geen Penningen ofte Goederen van denselven van der Beets onder hom, dan wel ijmand anders ter deeser Plaatse mogten komen te berusten; welken van der Sluijs hierop in Rade verscheenen, en hem ‘t een en ander door den Heere Gouverneur op ‘t nadrukkelykste voorgesteld Synde, Soo wierd door denselven hierop betuijgd, dat ‘er niet alleen geen de minste penn: ofte Effecten van voorm van der Beets onder hem berustende waaren, maar dat den Selven bij sijn vertrek van hier wegens dese en gene besorgde Provisien in Tegendeel nog circa vyf hondert Ryxd:s aan hem van der Sluijs was debet gebleeven, ‘t geen hij in staat en bereyd was met Eede te bevestigen, met byvoeging wyders hem meede seer wel bekend te weesen, dat zig onder niemand anders enige Penningen ofte goederen van desselfs gementioneerden Principaal ter deeser Plaatse quamen te bevinden, op het welke hem door welgem: Heere Gouverneur voorgehouden Synde, dat Sulx Syn Edele anders bekend was, als by navorsching van dien bereijts ontdekt hebbende dat er in dato 24 Febr: jongstl: voor den eersten gesworen Clercq ter Secretarye van Politie alhier Christiaan Ludolph Neethling een Obligatie ter Somma van Rds:r 3000:-: door den Burgerraad Jan Hassing en den Burger Hermanus Keeve, ten voordeele van meergem: van der Beets om binnen den Tyd van een Jaar in drie Termijnen voldaan te werden, was gepasseert, repliceerde gem: van der Sluijs hierop dat gedagte Obligatie wel in diervoegen ten behoeven van Van der Beets was gepasseert, dog dat dit montant thans werkelyk voor Reecq:g van hem Van der Sluijs quam voort te lopen, nademaal hetselve door gedagten van der Beets bij een onder haarl: geslotene Reecq:g ten Sijnen Faveure was overgeschreeven.
Waarover vervolgens geraadpleegt dog ten deesen belange in overweginge genomen Synde, dat voorseijde Obligatie maar wijnige dagen voor ‘t vertrek van dikwilsgen: van der Beets direct ten Synen behoeve is gepasseert, Sonder dat ‘er vervolgens van ‘t Selve eene formeele Overdragt op geciteerde van der Sluys is Komen te geschieden: is oversulx eenpariglijk verstaan om ‘t voorseyde bedragen van Rds: 3000:- voor d’ E: Comp: in verseekering te neemen, en ten dien Eynde aan dies debiteuren te gelasten, om bij Expiratie van Elken Termijn, het montant van dien alhier in ‘S Comp:s Cassa te tellen; Sulx na betaling van het derde of laatste Termyn de voorsz: obligatie geroyeert; en het gehele bedragen alsdan Batavia by een aparte Memorie Sal te goed gebragt werden.
Dewyjl ook hoostgen:s Heeren der hoge Indiase Regeeringe niet alleen van die goedheyd hebben gelieven te Syn; om ter Consideratie van ‘t groot getal Slaven der E: Comp:, dewelke aan de in A:o pass:o alhier Seer swaar gewoed hebbende kindersiekte syn komen t’ overlyden, 50: Stux Leijfeijgenen in Soort ten dienste der E: Comp: herwaarts te Senden, maar bovensdien ook dese heijlsame ordre te stellen, dat onder deselve of andere te vervoerene Slaven geene dan die de voorsz: besmettelyke Siekte bereijts hebben doorgestaan Sullen mogen Sijn, is oversulx verstaan dat haar hoog Edelens dieswegens op ‘t eerbiedigst Sullen werden bedankt.
Vervolgens geresumeert Synde het Schryvens van den heere Directeur en Raadt in Bengalen de dato 10 Jann: pass:o behelsende eenelijk versoek om meergem: Ondercoopman van der Beets wegens bevondene minderheden op enige onder desselfs administratie gestaan hebbende Swavelaarde alhier te doen borge Stellen tot een Somma van ƒ3557:-: wierd deesen aangaande door den heere Gouverneur gecommuniceert, dat Sijn Edele hierover met voorwaartsgem: van der Sluijs gesprooken hebbende, denselven aangenomen had, te Sullen besorgen, dat gementioneerde cautie behoorlyk gesteld werd.
Met het ter rheede leggend’ uijtkomend Zeeuwsschip Vlissingen als Mattroos onder de Naam van Arent Roelofsz: van Pirmont hier Synde komen aan te landen Seeker Vrouwspersoon, die op de reijse als Sodanig ontdeckt geworden Synde, verklaart heeft haare eygentlyke Naam te Sijn Elsje Roelofsz: uijt ‘t ampt Swalemberg , heeft men aan deselve op haar Seer instantig versoek en ter Consideratie dat sy in staat is, om op een betamelijke wijze de kost te kunnen Winnen, gepermitteerd, Sig ter deeser Plaatse te moogen nedersetten.
En dewyl den tijd van het opnemen der Burger Effecten thans begint aan te naderen, is al mede gearresteerd om Sulx volgens het gewone gebruijk Soo hier aan de Caab als aan Stellenbosch op Vrijdag den 30:st deeser, mitsg:rs Saturdag den 1:st en Maandag den 3:en Maij aanstaande ten overstaan van den Heer Fiscaal, Land-Drost en Gecommitt:s te laten geschieden, en dieswegens de nodige Billietten te doen Affigeeren.
Voorts is aan den met afgesz: gagie hier verblevenen ondercoopman van het Schip Bosch en Hoven , M:r Jan Anthonij Thierens geaccordeert, om desselfs reijse met het ter Rheede leggend’ Schip Vlissingen , naar Batavia te mogen voortsetten, en derwaarts meede te neemen, Syne alhier getrouwde Huijsvrouw Cornelia van Reede van Oudshoorn, Sullende dierhalven desselfs gagie van dato deese wederom Cours nemen.
Sijnde laastelijk nog aan eenen Biam van de Caab gepermitteert om met het Selve Schip Vlissingen , onder betaaling van het daartoe Staande Transport en Kostgeld om op den Overloop gelogeert en getracteert te werden, naar gemelde Indiasse Hoofdplaatse te moogen overvaaren.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de goede Hoop, Ten daage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 196-198.¶
Saturdag den {17560403} 3: April 1756:
S voormiddags alle Present.
Is aan eenen Mons:r Mabille denwelken met het onlangs van hier vertrockene Frans Schip Le St: Charles van Mauritius ter deeser Plaatse is aangeland, als meede aan enen der Officieren van ‘t gestrand Scheepje La Cijbelle gen:t Le Houx de Mesgoeurs op derselver hierom gedaan versoek toegestaan met het ter Rheede leggend’ Retourschip Amelisweert onder betaling van het daartoe Staande Transport en Costgeld om in de Cajuijt gelogeert en getracteert te werden, naar Europa te mogen overvaaren, aan welken eerstgem: bovensdien geaccordeert is om desselfs Bediende in name Pierre Faconet onder betaling van ‘t Transport en Costgeld, om op den overloop geplaatst te Sijn met Sig te mogen mede neemen: Synde wyders nog aan Twee Stuurlieden van ‘t gementioneerd gestrand Scheepje, in naamen Pierre Cholet, en Air Rieur gepermitteerd geworden, om insgelyx met hetselve Schip Amelisweert van hier te vertrecken, mits gedurende de reijze voor de Cost Scheeps dienst doende.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de goede Hoop, Ten dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 199-206.¶
Dingsdag den {17560413} 13: April 1756:
‘S voormiddags alle present, uijtgenomen den E: Secret:s Josephus de grand preez by indispositie.
Den generalen Pagter der Caabse wijnen Joachim Daniel Hiebenaar, nevens den met hem geassocieerden Pagter van ‘t Tweede en derde Perceel der Brandewynen Dirk de Jong, bij den Heere Gouverneur Synde Komen Klagen dat hun door den Heer Fiscaal was belet geworden, om des Sondags na den godsdienst gelyk bevoorens te mogen doen tappen, mitsg:rs met Violen of andere Instrumenten in de Taphuijzen te laten Spelen, en gem: Pagters ter ordre van Sijn Edele op heeden in Rade verscheenen weesende, ten eijnde in deselve nopens haare voorsz: beswaarnissen nader te werden gehoort, wierd als nu door deselve Sonder van het eerste Lidt harer aan welgem: Heere Gouverneur bevorens gedane klagte, namentlyk het verbod om Sondags na de Kerktijd te doen tappen, gewag te maken, principalijk hierover gedoleert, dat nu Seedert omtrent drie Maanden herwaarts, de door haar gestelde Bytappers, verscheyde malen bij hun waren komen klagen, dat Sijl: door ‘S Heeren geweldiger uijt Naam van den Heer Fiscaal waren belet geworden, om des Sondags na het eyndigen van den Godsdienst in de Taphuyzen met Violen of andere Musyk Instrumenten te mogen Laten Speelen, gelyk Syl: bevorens altoos Sonder dat hun zulx nog ooijt was verboden geweest, hadden gedaen, ‘t welk Sy Pagters betuijgden, hun merkelyke nadeel in het debiteeren haaren dranken was toebrengende, dewijl Sij bevonden hadden, dat den gemeenen Man en voornamentlijk d’ Ambagtslieden, die doorgaans op de werkdagen wijnig tijd hebbende, gevolgelyk meest des Sondags na de Kerktijd tot haare uijt Spanning de Taphuyzen frequenteeren, deselve nu door het wynige vermaak dat zy daarin komen te vinden, des Sondags in ‘t geheel quamen te verlaten, en om hun geld met meerder genoegen te verteeren, zig meestendeels naar de buyten de Caab Staande Taphuijzen als aan de sogen: drie koppen , ‘t soute Rivier etC. begaven, en dus aan andere Pagters toebragten, het voordeel ‘t welk hun regtmatiglyk was Competerende, met versoek dat tot voorkoming van het nadeel dan Sy hierdoor quamen te lijden, dierhalven gelyk bevorens met Violen en andere Instrumenten in de Taphuyzen mogt werden gespeelt, te meer dewijl Sij Pagters bij het aannemen der Pagten geensints hadden kunnen te gemoed sien, dat een Zaak, die haarl: altoos was toegelaaten geweest dus eensklaps Soude Syn belet geworden: Welken aangaande vervolgens geraadplegt Sijnde, Soo is bij overweginge der misbruijken en Ongeregeltheden die men hieruijt Soude te wagten hebben, best geoordeelt, de versogte concessie niet te verleenen: Synde egter om gem: Pagters hieromtrent door andere geen nadeel te doen toebrengen, aan meergem: Heer Fiscaal op het nadrukkelykste gedemandeert Sorge te dragen, dat in de buyten de Caab Staande Taphuijzen insgelyx op Son of vierdagen met geen Violen of andere Musyk Instrumenten gespeelt werd.
Voorts is aan de Land bouweresse Sophia Cloete Weed:w Ernst Mostert, op haar hierom in Scriptis gedaan versoek in Eygendom gegeeven een Stukje Bouw Lands groot vier Morgen: leggende annex haare Woonplaats in de Coebergen ; mits daarvoor jaarlyx aan d’ E: Comp:ie d’ ordinaire Recognitie van een halve Ryxdaalder voor ieder morgen te moeten betaalen.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de goede Hoop, Ten Dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present
[Signed:] O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 207-223.¶
Dingsdag den {17560427} 27: April 1756:
‘S voormiddags alle present.
Is aan de naar te noemene Persoonen op derselver dies aangaande gedane Schriftelyke versoeken, toegestaan met de volgende ter rheede leggende Retourschepen naar ‘t Vaderland te mogen overvaren, als:
Met Nieuwvijvervreugd
Den mits indispositie hier verblevenen Onder Coopman en geweesene Fiscaal der Retourvloot des voorl: Jaars Diederik Johan Schook, neevens desselfs Huijsvrouw Margaretha Barbara Heems, en hun:l hiergeboren Kind.
Den meede onder Coopman Willem du Mee, die ter Sake als gemelt is, van het Retourschip ‘t Huys te Manpad ter deeser Plaatse heeft moeten overblyven, nevens Seeker door hem ter Educatie aangenomen Meysje; weshalven de gagien van gem:t Schook en du Mee, dewelke geduurende derselver vertoef alhier Syn afgeschreeven geweest, van heden wederom sullen ingaan.
Synde voorts aan deselve Onder Cooplieden Schook en du Mee nog toegestaan, en ten dienste van des eerstgem: jong gebooren kind en het aangenomen dogtertje van den anderen, ijder een Slavinne in Name Mina van Batavia, en Augustina van Macasser met zig te mogen meede neemen; mits alvoorens voor deselve het transport en Costgeld alhier in ‘S E: Comp:s Cassa te voldoen; met dit onderscheid egter dat hetselve voor gementioneerde Slavinne van opgem: Schook als door hem blijkens het geproduceerde Transport, hier ter plaatse gecogt Synde, oversulx maar van en naar de Caab, dog voor die van du Mee, dewyl deselve van Batavia herwaarts is mede gebracht, van en naar evengem: hoofdplaats sal moeten gerekent werden.
Op den Gouverneur Generaal .
David Baron de Vasserot geweesene Luytenant der Switsers, ten dienste der Engelse Oost-Indische Comp: te Madras . en
John O’ Brijen - Lieutenant ter Zee in dienst van Syn Groot Brittanische Majesteyt, waarvan den eersten in den voorl: Jaare van het Frans Schip La Diane , en den anderen ‘S Jaars bevoorens van ‘t Engels Schip Prince Eduard , en beyde uyt hoofde van derselver Swacke Lighaams gesteldheyd hier Syn verbleven, aan welken laastgem: ook is Toegestaan met zig te mogen meede neemen desselfs Domesticq gen:t Adam van Mallabar, alles insgelyx onder betaaling van ‘t gewone Transport, en Costgeld, te weeten voor gementioneerde twee Officiers om in de Cajuijt, en des Laastgem: Domesticq om op den overloop gelogeert en getracteert te werden.
Hierna geleesen weesende, Seeker request door den Burger Diederik Wilhelmij in de volgende bewoordingen gepresenteert.
Aan den Wel Edelen Gestr: Heere Rijk Tulbagh, Raad extra ordinaris van Nederlands India, mitsg:s Gouverneur van Cabo de goede Hoop, en den ressorte van dien &:a &:a &:a benevens den E: agtb: Raad van Politie.
‘Wel Edele Gestr: heer, en E: Agtb:re heeren!’
‘Geeft met verschuldigde Eerbied en Onderdanigheyt te kennen Uwer Wel Edele Gestr: en E: Agtb:r nedrigen Dienaar Diederik Wilhelmij Burger alhier; hoe hij Suppl:t ter verrigtinge eniger Affairen waartoe desselfs Tegenwoordigheyt volstrekt gerequireert werd, Seer gaarne naar ‘t vaderland Soude willen vertrecken, weshalven den Suppl:t de vrijheijd neemt, Uwe Wel Edele gestr: en E: Agtb: ootmoedig te versoeken, hem te willen permitteeren onder betaaling van ‘t daartoe Staande Transport en Costgeld om in de Cajuijt gelogeert en getracteerd te werden, met het aanweesend Bengaals Retourschip ‘T Casteel van Tilburg derwaarts te mogen overvaren; Dan aangesien het den Suppl:t thans niet doenelyk is geweest, een vast besluyt te neemen, om in Europa te verblyven, dan wel wederom herwaarts terug te keeren, So versoekt hij al verder op ‘t aller ootmoedigst dat Uwe wel Edele gestr: en E: Agtb:re van die genereusiteijt, gelieven te sijn, om hem Suppl:t te accordeeren, desselfs huijsvrouw en Kind ter deeser plaatse te mogen laaten verblyven; in welken gevalle hij Suppl:t bereyd is, om syn gantsch bezit in dien staat waarin zig deselve thans bevind, onder desselfs gemelte Huijs vrouw te laten, ten eynde daarvan behoorlijk te kunnen bestaan. /:onderstont:/ ‘T welk doende &:a’
Is daarop goedgevonden en verstaan, aan denselven te accorderen, om met het mede ter Rhede leggende Retourschip ‘t Casteel van Tilburg insgelyx onder betaling van het ordinaire Transport en Costgeld in de Cajuijt na het vaderland te mogen vertrecken.
En dewijl den Ritmeester van eene der Comp: Burger Cavallerij aan Stellenbosch Johannes Louw Jacobsz. op zyn hierom gedaan versoek ter oorsaake van desselfs Lighaams gebreckelykheid, van voorsz: officie heeft moeten werden ontslagen, is in desselfs Plaats wederom tot Ritmeester aangesteld den eersten Luytenant in dieselfde Comp: Abraham de Villiers, en tot eersten Luytenant den tweden dito Hendrik Hop. die men wederom als tweden Luijtenant door den Cornet Nicolaas Vlok heeft laten opvolgen; Terwyl wijders goed gedagt is, om over d’ aanstelling van een anderen Cornet in des laatstgem: Plaats bij nadere gelegentheijd te disponeeren.
Vervolgens is naar Lectuure van ‘t Request, door eene Francis Urbanis Flori gepresenteert, om met het Burgerregt alhier te mogen worden begunstigt, en luydende, als volgt.
Aan den Wel Edelen Gestr: Heere Rijk Tulbagh, Raad extra ordinaris van Nederlands India, mitg:rs Gouverneur van Cabo de goede Hoop, en den Ressorte van dien &:a &:a &:a benevens den E: Agtb:r Raad van Politie.
‘WelEdele gestr: Heer, en E: Agtb:re Heeren!’
‘Geeft met het uytterste respect te kennen Uwer wel Edele gestr: en E: Agtb:r onderdanigen Dienaar Francis Urbanis Flori van West in Portugal , in den jaare 1750 met voorkennisse van den toenmaligen Wel Edele Gestr: Heer Gouverneur in Loco Hendrik Swellengrebel, van ‘t fransschip L’ achille alhier verbleeven sijnde, hoe den Suppl:t vermeynt genoegsaam in staat te zijn, om zig alhier op eene eerlyke en betamelyke wijze met Syn Schoenmakers ambagt a[....] te kunnen geneeren; weshalven denselven de vrijheijt neemt, Uwe wel Edele Gestr: en E: Agtb:r ootmoedig te verzoeken, dat het van derselver Welbehagen Sijn moge, hem Suppl:t met het Burgerregt deeser plaatse te willen begunstigen. /:onderstond:/ ‘T welk doende &:a’
best gedagt om alvorens in dit versoek te treeden, den Land-Drost aan Stellenbosch Adriaan van Schoor by missive te gelasten, om zig exactelyk nopens den persoon van gementioneerde Flori t’ inquireren, te weeten, wanneer en bij wien hij ‘t eerste is buyten gekoomen en zig heeft opgehouden, als mede hoedanig desselfs Comportement Steeds is geweest, mitsg:rs te berigten, of en in hoe verre hy Land Drost kennisse mogte hebben, van de Permissie die gem: Flori voorgeeft door den gerepatrieerden Heere Gouverneur Swellengrebel aan hem verleend te Syn, om zig hier te Lande te mogen ophouden, ten eynde daarop vervolgens sodanig besluyt te neemen, als men Zal vinden te behooren.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteert In ‘t Casteel de goede hoop Ten dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 224-258.¶
Dingsdag den {17560511} 11: Maij 1756:
‘S voormiddags alle præsent, uijtgenomen den E: Secret:s Josephus de grandpreez bij indispositie.
Wierd door den Heere Gouverneur te kennen gegeven dat de Burgers Nicolaas Haarhof en Pieter van Vooren, die door den Land-Drost tot Swellendam Jan Andries Horak naar ‘t Strand, tusschen de Sogen: Sondags en Bosjesmans Rivieren zyn afgesonden geweest, om aldaar Sodanige naspeuringen te doen als bij Resolutie van den 9: Decemb:r des voorL: Jaars in ‘t breede vermeld Staan, nu onlangs van deesen Togt wederom terug gekomen Synde, Sijn Edele heden morgen van gem: Land-Drost Horak had ontfangen het volgende Schriftelyk berigt dat door gem: twee Persoonen nopens derselver verrigtingen is verleend geworden.
‘De onderget:de Burgeren Nicolaas Haarhof en Pieter van Vooren in dato 26 Novemb:r des gepasseerden Jaars 1755. door den Land-Drost deeses districts S:r Jan Andries Horak geordonneerd geworden synde, omme met hunne Wagens die bereijts klaar Stonden, om een Togt in ‘t veld te hebben willen doen, zig ten aldereersten op de Reijze naar en omtrent de Stranden tusschen de Sondaags - en Bosjesmans Rivieren moesten begeeven; als van waar sekere berigten waren ingekoomen, dat onder de Hottentotten aldaar Streex, vreemde goederen gesien, en selfs door enige dier Hottentotten die nu kortelings daar van daan met de Burgeren Andries du Preez, en Pieter Fereira gekoomen, meede aangebragt waaren als: Een blauw Camisool, een bont hembd, een Hoed, een Pistool, een Lap rood Laaken, en enige wolle Mutsen van Koussen afgescheurt; waaruijt men vast veronderstellen moest, dat ergens daar om Streex een Schip of minder Vaartuijg met het een of ander geval of overgekomene rampen moeste aangeweest Sijn; En terwijl dit geval So voor den dienst der E: Comp: als welsijn deeser goede Inwoonderen van die aangelegentheijd was, dat noodsaakelyk daarop moeste werden ondersoek gedaan, en de daarvan intekomene Kennissen aan den Wel Edelen Gestr: Heere Gouverneur moeste toegebragt werden.’
‘Ten dien Eijde de Onderget:de bij de daaromstreex wonende Hottentotten op ‘t allernaauwkeurigste zig zouden moeten bevragen, op wat wijze Sij Hottentotten aan die Goederen gekoomen, wat Omstandigheden verder die Natie, van ‘t Schip of vaartuijg, waarvan zij die Goederen waaren hebbende, of wel van dies Scheepelingen, wat Natie, in wat Saijsoen, hoe lange wel geleeden, of dan wel door wat geval Sij ‘t: aan deese Wal gekoomen, mogten weten te berigten; wat voor Goederen eygentlyk onder de Hottentotten geweest, en nog gevonden konnen werden; Soo voorts in eijgen Persoon op ‘t Strand met de uijterste Moeijte en Oplettentheijd alles te ondersoeken en na te Speuren, of w’ niet Konden ontdecken, of het een Schip of minder Vaartuijg mogte geweest Sijn Soo aan ‘t verkennen der Houtwercken of andere Overblyfselen, of daaraan niet enig gesneden wapen of ingebrande Mercken te sien, en eyndelyk en wel ten principalen of ‘er niet enige Boeken of geschreeve Papieren van hoe geringe Aansien deselve ook waaren, te vinden en mede te brengen waaren.’
‘Des hebben de Onderget:de ten eijnde voorsz: met hunne Wagens en Rij-Paarden Sig op den 2: December daaraan volgende op de rijse begeeven, en Sijn met veel aarmoedig Suckelens van wegens de deurstaande Swaare Droogtens eyndelyk in medio Januarij tot aan de mond van de Bosjesmans Rivier gekoomen, Sonder inmiddens het alderminste te hebben ontwaard; hebbende bij de aan deese Bosjesmans rivier leggende Hottentotten gesien, verscheijd Messen die men verkennen kan dat door hen van ijsere Hoepels van Vaten waren gemaakt; waarom w’ aan deselve vraegden: hoe sij aan dat ijser gekoomen waaren; seijden Sy ‘t selve van de Duijtschen die wel als wij met hunne wagens bij hen quamen hadden gekreegen, voorts of zij geen meer van dat ijser of andere Goederen van de Duijtschen hadden, Seijden Sij van Neen, eijndelijk vragende of Sij:L dat ijser niet op Strand van duijtsch volk gekreegen hadden, en hoe dat volk daar gekoomen was, het welke zij met het eerst geantwoorde herhaalden en van anders niets willende weeten; waaraan wij konden bemerken dat die Hottentotten op onse te doene afvragen agterdogtig wierden; weshalven wij te Rade wierden voor eerst niet verder te vragen, en dagten met langsaame Treeden wel nader te koomen; Maar moesten des anderendaags ‘S morgens met den dag Sien dat de geheele Craal opgebrooken en ververtrocken was, horende alsdoen allenig van onse Hottentots, dat die vertrockene aan hen hadden gesegt: dat Duijtsch volk kend dat yser; waarop wij ons bedagten dat die Hottentotten mogelijk op onse gedane Vraagen bang geworden, en dus uijt vrees vertrocken waaren, hebbende ook naderhand geen van deselve ontmoed.’
‘Dus vervolgens het Strand enige Dagen naar den anderen op ende neder met de uijterste moeyte en oplettentheijd gevisiteert, hebben w’ niets in ‘t alderminste te noemen kunnen ontdecken of vinden als allenig op ‘t Strand digt aan dese Zyde de Bosjesmans Rivier : enige duijgen en Stuckende Bodems van halve Leggers en minder Vaatwerk, als meede een afgebrooken Kolf van Een Engelsche Snaphaan, aan welkers verweeringe wij duydelijk hebben kunnen Sien, dat op zijn alderminste al in de twee jaaren daar moeste gelegen hebben; hebbende egter een middelstuck uijt de Boom van een Vat om dat daarop enig merk Stond, meede gebragt, of het Selve tot enige Speculatie dienen Konde; Egter ten deesen nog niet weetende: hoe of door wat gevaL dit Houtwerk daar gekoomen was, en w’ evenwel seer gaarne en Soveel in ons Vermogen was aan de voorsz: Intentie en ordres te willen genoegen geven, hebben w’ ons vervolgens nog vier Schoften verder Strandwaarts af en tot aan de Visch Rivier aan welkers oversijde het Land der Cafferen grentst, vervoegd, om des doenlyk enige Sekerder naregten te behalen;’
‘Van welke aldaar leggende Hottentotten, voor Soveel Sij:l door ‘t gebrek der Woorden in haare Taal konden beduijden, hebben verstaan: als dat het al lang geleeden was, dat omtrent de Mond van de Bosjesmans-Rivier een groot Schip ten anker hadde gelegen, en dat door een klynder vaartuijg met een Mast, water van de wal uyt de bosjesmans-Rivier van boven over Land hadde gehaald; maar dat ter eener Tijd het klijne Vaartuijg door de swaare Rollings der Zee om- en op ‘t Strand was geslaagen, waarvan Twee Lichamen Dood, en drie Man in ‘t Leven Synde, op ‘t Strand waren koomen opspoelen, en welke overgeblevene drie Man egter met het Selfde vaartuijg toen het Schip bereijts al weder Sijlende was, in zee gestooken waaren, Sonder dat Sij Hottentotten van de Wal hebben kunnen Sien ofse bij het Schip gekomen waaren, dan niet; Eyndelyk dat het heel goed volk was geweest, maar evenwel met hen niet hadden kunnen Spreeken, en ook geheel ander geluijd in ‘t Spreeken hadden gehad, als wij duijtschen hadden; hebbende inmiddelst drie volle weeken aan Evengen:t visch Rivier voor de Swaar vallende Regens moeten blijven leggen, het welk ook in ‘t vervolg de Reijze naar Huijs met de opgeswolle Rivieren ons kragtigh bemoeijelijkt heeft.’
‘En hiermede gedenkende aan de voorsz: ordre en de daarin opgesloten leggende Intentie te hebben voldaan, dienen wij in deesen voor Eerbiedig Rapport. /:onderstond:/ Swellendam den 4: Maij 1756. /:was geteekent:/ Nieklaas Haarhof Pieter Janse van Vure.’
Welk Rapport geleesen, en daaruijt Sijnde koomen te blyken dat gementioneerde Haarhof en van Vooren ‘t Strand op de voorsz: haar gedenoteerde Plaats overal op ‘t naaukeurigste opgenoomen hebbende, egter aldaar, nog ook van de daarom Streex wonende hottentotten geen nadere ontdeckingen hebben kunnen doen of berigten bekomen als het onder den 5:d der voorseijde Maand December, door den Burger Dirk Marx verleend Relaas komt te behelsen; invoegen het So uijt dien hoofde als wel ten principale uijt enige der in ‘t gemelde Rapport aangehaalde Omstandighede zeer waarschynelyk is, dat het onder de Hottentotten gevondene Pistool en andere goederen, door deselve sullen bekoomen sijn van de Fransse Scheepelingen die in den Jaare 1752: met de Schuyt van ‘t vaartuijg le Nescessaire daar ter plaatse gestrand en vervolgens door ongemak en gebrek om ‘t Leeven geraakt Syn, heeft men oversulx moeten besluijten, dese Zaak hierbij te laaten berusten, Sullende meergem: Land-Drost Horak egter nogmaals op ‘t zerieuste werden gerecommandeert, om altoos ten uijttersten attent te sijn, op al het gene ‘er in ‘t vervolg ginder op de Custen Soude mogen Koomen voor te vallen.
Vervolgens geleesen weesende een missive des Krijgs-Raads in ‘t voorsz: district van Swellendam , luijdende als volgt.
‘Cabo de goede Hoop.’
Aan den Wel Edelen Gestr: Heere Rijk Tulbagh, Raad Extra ordinaris van India, Gouverneur in loco en derselver ressorte, beneevens den E: Agtb:r Politicquen Raad aldaar.
‘Wel Edele Gestr: Heere, en E: Agtb:re Heeren!’
‘Uwe wel Edele gestr: en E: Agtb:rs welbehaagen geweest Sijnde, drie Hooftofficieren voor een tweede opteregtene Compagnie Burger Dragonders alhier aan te Stellen, en wyders dit collegie te qualificeeren tot het benoemen van Soveel onderofficieren als voor beyde de Comp:en benoodigt mogten Sijn, Soo hebben d’ onderget:ds onder Welduijding en Approbatie van Uwe wel Edele Gestr: en E: Agtb:r na dat de Manschappen in twee Compagnien verdeelt waaren, de Eere om de navolgende Persoonen als Onderofficieren voor te draagen, namentlyk.’
‘Onder de eerste Comp:ie als Wagtmeesters’
‘Jan Lodewijk de Pré, Pieter Christiaanse de Jager’
‘Onder de 2.de Comp: d:o’
‘Willem Meijer, Louis Fourié de Jonge, Jacobus Steijn, Johannes de jager Standaar Jonker’
‘Onder de 1:ste Comp: tot Corporaals.’
‘Cornelis van Tonderen, d’ oude, Gideon de Jager, Martinus van Staden, Stephanus Johannes Becker’
‘Onder de 2:d Comp: d:o’
‘Christoffel Snijman Fredrik Bota Willemsz: Johannes Grobbelaer, Lucas van Vooren.’
‘Waarenboven dit Collegie Zig nog de Vryheyt aanmatigt Uwe wel Edele Gestr: en E: Agtb:rs onderdaniglijk te versoeken, dat boven en behalven het bereijts versogte Buscruijt en vuursteenen deese Districten nog mogte begunstigh worden met’
‘om by onverhoopte Toevallen, t’ zij bij een generale op ontbod, of andere vijandelijkheeden Sig daarvan te kunnen bedienen, terwyl het voorseyde bussecruijt /:des niet benodigt hebbende:/ en om het Selve voor bederf te bevrijden ‘S jaarlyx Sal kunnen worden verwisselt; In hope en verwagting dat het een en ander door Uwe wel Edele Gestr: en E: agtb: sal worden goedgekeurt, so beveele w’ derselver dierbare Persoonen in Godes alleen Seekere bewaaring, en verblijven onveranderlijk. /:onderstond:/ Wel Edele Gestr: Heere en E: Agtb:r Heeren, Uwe wel Edele Gestr: en E: Agtb:r seer onderdanige en gehoorsame dienaren. /:was geteekent:/ J: A: Horak, C: J: de Jager, A. Boota Jhs:, M. Müller, Nicolaas de Bruijn, /:in margine:/ Swellendam d: 17 Maart 1756.’
Is daarop verstaan aan gem: Krijgs Raad te laten verstrecken, de versogte 600 Ponden BusCruijt en 1000 p:s vuursteenen om ginder in voorraad te blijven, ten Eijnde in cas van noodsaakelijkheijd ten eersten onder de Land Militie te kunnen werden verdeelt; Sullende dierhalven het Buskruijt tot voorkoming van bederf Jaarlyx met het geene dat men tot het doen van d’ Execercitie en Optreck Successivelijk aan deselve Sal doen verstrecken moeten verwisselt worden; Maar nademaal bereyts ingevolge het besluyt van d: 5: Sept. 1747 op den 22: dito daeraen aan wijlen den doenmaligen Ritmeester der Swellendamse Dragonders Cornelis van Rooijen 1200 ld Loot met het Selfde oogmerk, waarom dit nu meede versogt werd, uijt ‘S Comp:s Pakhuijs is afgelangd; heeft men oversulx deesen aangaande best gedagt, meergem: Chrijgsraed te gelasten om Zig te informeren en deesen Rade vervolgens te berigten, waar dit Lood seedert is gebleven, op, dat ingevalle het Selve door gem: van Roijen niet wederom mogte weesen afgegeeven, Sulx alsdan door desselfs weed:w en Erfgen: te doen verantwoorden en vergoeden: Middelerwijl dat men de door voorsz: Krijgsraad gedane Aanstellingen van onder Officieren in de Twee Compagnien Dragonders aldaar, Sodanig als die by haar bovengemelde Missive vermeld Staan, Sig heeft laten welgevallen.
Voorts is aan den Landbouwer Christiaan Burgert van Dijk op desselfs hierom by Request gedaan versoek in Eijgendom uijtgegeeven een veeplaets gelegen aan de Klipheuvel in ‘t Swartland , onder conditie om behalven de Jaarlyxe Recognitie van 24 Ryxd:rs nog tot een Erkentenisse de Somma van Tagtig Ryxds. Eens aan d’ E: Comp: te moeten betaalen.
Synde laastelijk aan den op het ter rheede leggend’ Ceijlons Retourschip Rosenburg bescheydenen Krankbesoeker Gerrit Kiesenbrink van Olst, toegestaan, om enigen Tyd onder afgesz: Gagie, ter deeser Plaatse te mogen verblijven.
Aldus Geresolveert ende gearresteerd In ‘t Casteel de goede Hoop, Ten dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 259-261.¶
Vrijdag den {17560514} 14 May 1756:
‘S voormiddags alle present
Den Land Drost tot Stellenbosch Adriaan van Schoor ingevolge het aan hem geordonneerde bij missive van den 27: April jongstl: zig nopens den Persoon van Francis Urbanis Flori geinformeert, en dies aangaande als nu aan den heere Gouverneur gerapporteerd hebbende, dat hem wel niets quaads van gem: persoon was te voren gekomen, dog dat het egter Seer waarschijnlijk is, dat denselven als een fugatief hier te Lande is verbleeven, met byvoeging wyders, dat hy Land-Drost nopens de permisses die gem: Flori heeft voorgegeven van den gerepatrieerden Heere gouverneur Swellengrebel gehad te hebben, om zig in de buijten districten te mogen ophouden, geen de minste kennisse quam te hebben; is dierhalven op de Propositie van welopgem: Heere Gouverneur best gedagt om meergem: Francis Urbanis Flori voor Matt:s à ƒ9 ter maend in dienst der E: Comp: aan te nemen, en in diervoegen van hier weg te Senden.
Aldus geresolveert ende gearresteerd, In ‘t Casteel de goede hoop Ten dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh
[Signed:] Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 262-291.¶
Dingsdag den {17560531} 31 Maij 1756,
‘S voormiddags alle present.
Het op den 14: deeser lopende Maand van deese Caabse Rheede vertrockene Ceijlons Retourschip de Liefde , door op nieuws bekomene Leccagie genoodsaakt Synde geworden, den 26: dito daaraan in de Saldanhabaaij te moeten binnen loopen, zijn heeden in Rade behalven het Schryvens dat diesaangaande door d’ Overheeden van dien bodem, des volgenden daags ofte den 27: deeser herwaarts is afgevaardigt, nog geresumeert d’ onderstaande daarnevens ontfangene Resolutie en verclaringen nopens de Slegte gesteldheijt van voorseijde kiel.
‘Wel Edele Gestrenge en Weid gebiedende Heer Gouverneur van Cabo de goede Hoop en omleggende Landen, mitsgaders de Ed: Agtb:r Raad, &:a &:a dier plaatse.’
‘Tot groot Leedweesen heeft ons het droevige noodlot gedwongen, om tot Salvering van ons Leeven, en ‘S Ed: Comp: dierbare bodem deesen haven /:als den ons toestand best convenierende; te kiesen, en ter welker plaats wij heeden door gods Zeegen geluckig gearriveert Sijn; En alwaar wij onder gunstige Welduyding van UWel Edele groot Agtb:re verdere ordres afwagten zullen. De omstandigheeden en Beweegreden waarom wij onse Reijs moesten Staaken, en deesen haven te Soeken verkoosen hebben, zal Uwel Edele groot agtb:r ten vollen uijt inleggende Papieren ontwaare.’
‘In erwagting zoo heb d’ Eer met alle Eerbied onderdanigst te Sijn.’
’/:onderstond:/’
‘Wel Edele Gestrenge, en weid gebiedende Heer, en verdere heeren Leeden ‘S agtb:r Raads. UWel Edele groot Agtbarens Ootmoedigste Dienaar. /:was geteek:t:/ J:n Hoijer, /:in margine:/ In ‘t Schip de Liefde , leggende g’ ankert in de Saldanhabaaij , den 26: Meij 1756.’
Donderdag den 19. Maij 1756.
‘Scheeps Raad gehouden in ‘t Ed: Comp:s Schip de Liefde ; present de vereijschte Leeden, except den Opperstuurman door Indispositie.’
‘De leeden geseeten Synde gaf den E: Schipper Jan Hoijer te kennen, hoe dat haar Luiden den tegenswoordigen Staat van ‘t Schip bekent was, en dierhalven zij zelfs met het geheele Scheeps volk versogt hadden, om een haven te kiesen, of anders in Zee jammerlijk zouden moeten verdrincken, vermits het onmogelijk waar om met het Schip in deeze gesteldheijd na Holland te komen.’
‘Dat in overweeging genomen Sijnde, wierd ‘er met eenparigheijt van Stemmen geresolveert en goedgevonden, onse Cours naar de Saldanhabaaij te zetten, dat ook terstond werkstellig gemaakt wierd,’
’/:onderstond:/’
‘In ‘t Ed: Comp: Schip de Liefde den 19: Maij 1756. /:was geteekent:/ Jan Hoyer, Dirk Sam:s Zuijdermark, Hend:k Wynboom, Evert Volkersze G: Wierema, Zach:s Walleen, X /:Daaromme Stond:/ dit is ‘t m:rk van Court Christiaansz. Wij Ondergeteekenden’
‘
| Dirk Samuëls Zuijdermark | Onderstuurman |
| Hend:k Wijnboom | d:o |
| Evert Volkers | d:o |
| Gerrit Wierman | derdewaak |
| Zacharias Walleen | Bootsman |
| Coert Christiaans | Schieman |
| Adriaan Papagaaij | Oppertimmerman |
| Dirk Samuëls Zuijdermark | Onderstuurman |
| Hend:k Wijnboom | d:o |
| Evert Volkers | d:o |
| Gerrit Wierman | derdewaak |
| Zacharias Walleen | Bootsman |
| Coert Christiaans | Schieman |
| Adriaan Papagaaij | Oppertimmerman |
‘alle in de qualiteijd bescheijden op ‘t Ed:s Comp:s Schip de Liefde , verclaaren alle de zuyvere Waarheijd te zijn, gesien en bygewoond te hebben den 19. maij, Synde den dag na het Harde weer, dat de voorsteeven 3/4 duijm heen en weer ging, ook de haax buijten boord van ‘s gelijken wel 3/4 d:m open en toeging en Speelde, de naat van de watergang aan Bakboord wel een duym open en toeging.’
‘Alle het gene voorsch: Staat verclaaren wij de zuijvere waarheyd te Syn, Sijnde dierhalven bereijd hetselve met Solemneele Eed te bevestigen.’
’/:onderstond:/’
‘In ‘t Schip de Liefde den 19. May 1756. /:was geteekent:/ Dirk Sam:s Zuijdermark, Hend: Wynboom, Evert Volkers, G: Wierema, Zacharias Walleen, X /:daaromme Stond:/ dit is het merk van Coert Christiaans, Adriaan Papegaay.’
‘Wij ondergeteekende Officieren van deesen Bodem verclaren alle Eenparig ten faveur der waarheijt, en ter Requisitie van den E: Schipper Jan hoijer, naar dat wij den 14. meij van Cabo zijn vertrocken, zoo hebben wij den 18 dito een zwaare Storm gekreegen, uyt den Noordwesten, waardoor genoodzaakt zyn geworden met 3 Pompen continueel te pompen, egter konden het niet Lentz houden, tot dat den 19 d:o de wind afnam en kort daarna Stil wierd, waardoor het Schip nog al geweldig werkte, pompte nog continueel met 3. pompen Sonder ophouden; tot dat onse beste pomp onklaar word en geen water meer konde geven. Setten terstond gemelde Pomp uyt, en de nieuwe zoo wij aan de Caab gekreegen hebben, weerin, maar eer deselve aan het gaan raakte, was het water gewassen tot 21: duijm tegens de overige Twee pompen aan, die egter continueel Sonder ophouden gingen, tot dat die derde ook weer met aan de gang quam, en vermits het toen mooij weer begon te worden kreegen wy het lentz, hadden toen in de Tyd van bijna een Etmaal niet lentz gehad, en zouden mogelijk zoo de Storm nog een Etmaal aangehouden had, niet Lentz gekreegen hebben, en zoo doende gevaar geloopen hebben, om jammerlijk te verdrinken. Waardoor wij alle eenparig noodsaakelijk /:tot Salvering van ons Leeven:/ oordeelde te versoeken, om een haven te Soeken, vermits het oogschijnelijk onmogelyk is, om met zoo een gesteld Schip de Reys na Holland te kunnen voortsetten, Visiteerende ook de uijtgesette Pomp en bevonden die verrot en onbequaam om weer te kunnen gebruykt worden.’
‘Al het gene voorgeschreven Staat, verklaare wij ondergeteekenden de opregte en zuijvere Waarheijd te Syn, dierhalven berijd Sijn het met Solemneele Eed te bevestigen.’
’/:onderstond:/’
‘In ‘t Ed: Comp: Schip de Liefde den 19: May 1756 /:was geteek:t:/ Zacharias Walleen, X /:daaromme Stond:/ dit is het merk van Court Christiaans, Muus Willemsz: Jan Meyndersz, Adriaan Papegaaij Willem Luijkink, X /:waarbij geset:/ dit is het merk van Machiel blom, X /:waarby gevoegd:/ dit is het merk van Joh:s Christiaanse, Adriaen hooij, Jan Lembke, X /:daarnevens stond:/ dit is het Merk van Evert Buijdeker.’
Welken aangaande vervolgens met aandagt gebesoigneert Synde, is op de propositie van den Heer Gouverneur eenpariglijk goedgevonden ende verstaan, dat voor eerst den Equipagiemeester deeses Gouvernements Hendrik Taal, met den Schipper van het hier permanente Scheepje Schuijlenburg Hans Harmsz: Sullen werden gecommiteert, omme geadsisteerd met den Baas der Scheeps Timmerlieden van ‘S E: Comp:s Werf alhier Albert van Kempen sig Sonder vertoef over den Landweg naar de Saldanhabaaij te begeeven, ten eijnde bij derselver arrivement aldaar ten eersten met zoveel naaukeurigheijd als immers mogelyk Sal Syn, te examineeren en ondersoeken of de gebreeken dewelke zig aan het gem: Schip de Liefde komen te bevinden, in der daad zodanig gesteld zijn als de voorsz: verklaringen koomen te dicteeren, en of deselve des ongeagt in gementioneerde Saldanhabaaij niet wederom zodanig Sullen kunnen werden gerepareert, ende verholpen, dat men gem: kiel met volkomen gerustheyd van daar naar ‘t vaderland Soude kunnen laten reijsvorderen, met bygevoegde ordre wijders om van haarl: bevinding bij een Schriftelijk Rapport omstandig berigt te doen, als wanneer deesen aangaende Sodanige verdere besluijten Sullen werden genomen, als men ten meesten dienste der E: Comp: zal vinden te behooren.
Waarna geleesen weesende een missive van Land-Drost en Heemraaden van Stellenbosch en Drakensteijn , de dato 10: deeser, luijdende als volgt.
‘Cabo de goede Hoop.’
Aan den Wel Edelen Gestr: heere Rijk Tulbagh, Raad Extra ordinaris van Nederlands India, mitsg:rs Gouverneur van Cabo voorm:t ende den ressorte van dien &:a &:a &:a benevens den E: Agtb:r Politicquen Raade aldaar.
‘Wel Edele Gestr: Heer en E: E: Agtb:r Heeren!’
‘Ons een en ander maal te vooren gekomen Sijnde, hoe sommige persoonen, in enige huijshoudens alhier ten platten lande zig op het uijterlijke Zodanig quamen te vertonen, dat het thans bedugtiging begon te verwecken of dezelve mogelijk niet wel de Melaetsche Ziekte of Lazarie onderhevig mogten zijn, hebben zij ter Zaake van het Seer groot gevaar dat de besmettelijkheijd deeser Siekte, bij ongemerkten voortgang, als onvermeijdelijk aan de verdere Ingesetenen deeses Lands mogte komen te veroorsaaken, het van onse verpligting geoordeelt de in deese buijten districten practiseerende Chirurgijns Wijnand Louw, en Willem Ferdinand Hoijer te gelasten, alsulke persoonen, als men moet verneemen, met de voorm: aansteekelijke Siekte behebt te Zijn, op het allernauwkeurigst te visiteeren, ten eijnde bij aldien enige mogten worden bevonden daaraan onderhevig te Syn, men als dan deswegens aan Uw wel Edele Gestr: en E: Agtb:r behoorlyk Rapport zoude kunnen doen; Maar ten aansien gem: Chirurgijns Louw en Hoijer, deswegens in onse Vergadering ontbooden, te kennen quamen te geven dat zij om goede redenen hun beswaert vonden, met hun beyde deese visitatie alleen te doen; So is ‘t dat wij de vryheyt nemen, van ‘t een en ander Uw wel Edele gestr: en E: Agtb:r onderdanig berigt te doen, met gants ootmoedig versoek, dat het Uw wel Edele gestr: en E: Agtb:r behagen mogten, nog een of meer bequaame Medicyns daarbij te voegen, ten eijnde gem: visitatie met meerder gerustheijd zoude mogen worden verrigt.’
‘Waarmede Uw wel Edele gestr: en E: Agtb:re in godes hoede bevolen hebbende, wij met de uijterste hoogagting blijven.’
’/:onderstond:/’
‘Uw wel Edele gestr: Heer en E: Agtb: Seer onderdanige en gehoorsame dienaren. /:was geteek:t:/ A:V: Schoor, Joh:s Louw, A:s Brink, J: v.d: Spuij, J:n de villiers /:in margine:/ In vergadering van Heemraaden van Stellenbosch en Drakensteijn d: 10 Maij 1756.’
Is daarop verstaan om tot het doen der bij geciteerde missive vermelte visitatie, nevens de buyten practiserende chirurgyns Wijnand Louw en Willem Ferdinand hoijer te committeren, den tweden opperchirurgijn deses gouvernements Jan van der Riet, en den burger practisijn hier aan Cabo Honoratus Maynier, dewelke ten dien eynde, met een behoorlyke Commissie Sullen werden gemunieert.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd, In ‘t Casteel de goede hoop, Ten Dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 292-320.¶
Dingsdag den {17560615} 15 Junij 1756:
‘S voormiddags alle præsent, uijtgenomen de Heeren, Independent fiscaal Pieter Reede van Oudshoorn, en Lieut: Collonel Isaäk Meinertzhagen, eerstgem: mits occupatie.
Den Cap:t ter Zee en Equipagiemeester deeser Gouvernements Hendrik Taal, en den Schipper van het hier permanente Scheepje Schuijlenburg , Hans Harmsz:, met den Baas der Scheeps Timmerlieden van ‘s Comp:s Werf alhier Albert van Kempen, in conformité van het geresolveerde in de jongste vergaderinge, het in de Saldanhabaaij binnen gevallene Ceijlons Retourschip de Liefde , Sooveel doenelijk is geweest, gevisiteert hebbende, is op heden geleesen geworden het onderstaande Rapport, dat dieswegens door deselve is ingelevert.
Aan den Wel Edelen Gestr: Heere Ryk Tulbagh; Raad Extraordinaris van Nederlands India, mitsg:rs Gouverneur van Cabo de goede hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a.
‘Wel Edele gestr: Heer.’
‘De ondergeteekendens Cap:tn ter Zee en Equipagiem:r deeses Gouvernements Hendrik Taal, en den Schipper van het hier permanente Scheepje Schuijlenburg , Hans Harmsz: door Uwe wel Edele Gestr: express gecommitteerd geworden Synde, omme geadsisteerd, met den meede geteekenden Baas der Scheeps Timmer Lieden van ‘s E: Comp:s werf alhier Albert van Kempen zig te begeven naar de Saldanhabaaij , ten eynde aldaar met soveel naawkeurigheijd als immers mogelyk Soude Syn, t’ Examineeren en ondersoeken, of de gebreeken, dewelke zig aan het in gem: Baaij binnen gevallene Schip de Liefde , op nieuws hebben komen t’ openbaren, in der daad Sodanig mogten gesteld Sijn, als door d’ opperhoofden van gem: kiel aan Uwe wel Edele gestr: is opgegeven, en so ja of deselve in gementioneerde Saldanhabaaij niet wederom na behooren Soude kunnen werden gerepareert ende verholpen, met ordre wijders, om van derselver bevinding aan Uwe wel Edele gestr: omstandig Rapport in geschriften te doen: Soo Sullen de ondergeteek:de om hieraan Schuldpligtig te gehoorsamen d’ Eere hebben bij deesen ter neder te Stellen, dat Syl: den 5: deeser in meergem: Saldanhabaay aangekoomen synde, zig daarop immediaat aan Boord van ‘t voorsz: Schip de Liefde hebben vervoegd, en vervolgens bij exact gedane visitatie aan hetselve de volgende gebreeken bevonden, als.’
‘
| 1. | De voorsteven van boven af tot beneden aan de Slooij knies los en werkende, mitsg:rs de vergaderingen aan Stuurboord ten grootsten deele vergaan. |
| 2. | Het Judas Oor aan Bakboord zijde meede verrot, en door het werken der Steeven over en weer gaande. |
| 3. | Dat de Reehouten Soowel aan Stuur- als Bakboord zijde, omtrent de grote rust in en uijt malkanderen komen te Schuijven, en de Watergangen op het dek aan beijde Zeijden van het Boord Sig heen en weeder beweegen. |
| 4. | Dat het Leck in de Piek onder de vierde wurpen van de hek balk, 't welk by 't vertoef van 't Schip ter deeser Caabse Rhede, van wijnig of geen belang gevonden is, thans niet alleen meer als tweederde is vermeerdert, maar dat zig bovensdien nog een ander Leck in 't Scherp gat komt te bevinden, dewelke zelfs nu bij het stil leggen van 't Schip Soveel water koomen te geven, dat het selve gestadig en genoegsaam sonder tusschen poosing, met Twee pompen moet werden Lens gehouden. |
| 1. | De voorsteven van boven af tot beneden aan de Slooij knies los en werkende, mitsg:rs de vergaderingen aan Stuurboord ten grootsten deele vergaan. |
| 2. | Het Judas Oor aan Bakboord zijde meede verrot, en door het werken der Steeven over en weer gaande. |
| 3. | Dat de Reehouten Soowel aan Stuur- als Bakboord zijde, omtrent de grote rust in en uijt malkanderen komen te Schuijven, en de Watergangen op het dek aan beijde Zeijden van het Boord Sig heen en weeder beweegen. |
| 4. | Dat het Leck in de Piek onder de vierde wurpen van de hek balk, 't welk by 't vertoef van 't Schip ter deeser Caabse Rhede, van wijnig of geen belang gevonden is, thans niet alleen meer als tweederde is vermeerdert, maar dat zig bovensdien nog een ander Leck in 't Scherp gat komt te bevinden, dewelke zelfs nu bij het stil leggen van 't Schip Soveel water koomen te geven, dat het selve gestadig en genoegsaam sonder tusschen poosing, met Twee pompen moet werden Lens gehouden. |
‘Van welke gementioneerde gebreeken, de drie eerstgem: inde Saldanhabaaij wederom na behooren zullende kunnen verholpen werden, moeten d’ onderget:de egter ten belange der laatstgem: namentlijk de Leccagien die zig agter in de Piek en ‘t Scherp gat komen te bevinden, Seggen; dat dewyl het een volslagen onmogelijkheijd is, om by deselve te kunnen komen, Sonder het Schip in ‘t geheel over zyde te halen, het uijt dien hoofde volstreckt noodzaakelijk is, dat dit Schip de Liefde ten eenemaal ontlost werd; ten eynde dus de wezentlijke gesteldheijd dier Leccagien te kunnen ontdecken, als mede of dezelve insgelyx in dikwils genoemde Saldanhabaaij zullen kunnen werden gerepareert, welke ontlossing buyten des dog onvermijdelijk Sal moeten geschieden, nademaal d’ onderget:de uijt hoofde der tegenwoordige swaare Leccagie, mitsg:rs de geciteerde ontsettinge aan de Reehouten Schier ontwijffelbaar moeten vast Stellen, dat wanneer het Schip ontlost, en op zijde zal gehaalt zijn alsdan nog meer andere gebreeken; die men nu niet heeft kunnen ontdecken, zullen gevonden werden; middelerwijl dat d’ onderget:de de vrijheijt neemen, hier nog bij te voegen, dat de bevorens aan dit Schip de Liefde bevondene en ter deeser Caabse Rhede gestopte Lecken, door haarl: als nu mede gevisiteert geworden Sijnde, zij deselve nog volkomen digt bevonden hebben, gelyk dienaangaende door de Scheeps Overheeden meede is betuijgd, dat deselve in den laatst geledenen Storm dusdanig zijn gebleeven.’
‘Dit nu ‘t geene Sijnde dat d’onderget:de dus verre vermogens sijn geweest op Uwer wel Edele gestr: voorwaartsgem: geEerde beveelen te kunnen volbrengen, Sullen Sij oversulx daarvan deesen laten dienen tot eerbiedig Rapport, en zig met verschuldigt respect ondertekenen’
’/:onderstond:/’
‘Wel Edelegestr: Heer! Uwer wel Edele Gestr: Ootmoedige en gehoorsame dienaren. /:was geteek:t:/ Hend:k Taal, Hans Harmsz:, Allebert van Kempen, /:in Margine:/ Cabo de goede hoop, den 11: Junij, 1756.’
Waaruijt Sijnde koomen te blijken, dat het gem: Schip de Liefde noodzaakelijk ten eenemaal zal moeten werden ontlost, dog ten dien belange in overweginge genomen wesende, dat dewijl ‘er in gementioneerde Saldanhabaaij , geen bergplaatsen gevonden werden om de Lading van gem: bodem daarin te kunnen opleggen, en dierhalven, Sowel hiertoe als om denselven vervolgens te kunnen doen kielen noodwendig een tweede Schip vereijscht werd, daar nogtans de Omstandigheeden der Zaaken thans niet toelaaten, om daartoe eene der tegenwoordig in de Baaij fals geankert leggende uijt komende Scheepen te kunnen Emploijeeren, nadien dusdanigen bodem, alvorens men deselve na de Saldanhabaaij zoude kunnen laten vertrecken, van zijn eijgen Lading Soude moeten ontheft werden, waartoe in geciteerde Baaijfals al meede geen bequame Gelegentheijd zijnde, denselven oversulx ten dien eijnde eerst noodwendig na deese Caabse Rheede Soude moeten opkomen, waartoe geconsidereert de moeijelijkheijd om met de in dit tegenwoordige winter Saysoen dagelyx waijende N: W:te winden, deesen uijthoek te boven te zeylen, niet alleen een geruijmen Tyd Soude werden vereyscht, maar bovensdien diergelijken bodem gedurende desselfs ontlossing ter deese Rheede aan de gevaaren van het voorseijde winter Saijsoen geexponeert blijven: waarbij aangemerkt Sijnde, dat door de holle deijningen die doorgaans gedurende den winter in de Saldanhabaaij komen te Staan, het meede niet wel mogelyk Sal Sijn, om het meergem: Schip de Liefde Soo lange over zijde te kunnen houden, als tot de visitatie der onder Waater sijnde gebreeken, mitsg:rs dies Reparatie, by aldien dit laatst doenelijk mogte gevonden werden ontwijffelbaar sal werden vereyscht; heeft men dierhalven uijt hoofde van alle deese Swarigheeden, op de propositie van den Heere Gouverneur, voor den meesten dienst der E: Comp:s raadsaamst geoordeelt, en dienvolgens moeten besluijten om met het ontlossen van dikwilsgem: Schip de Liefde , te Supercedeeren, tot dat men na het aflopen van ‘t presente winter Saijsoen ter deeser Caabse Rheede; een Schip dat hiertoe bequamelijk Sal kunnen werden geëmploijeert, Sal hebben aan handen gekreegen, als wanneer hetselve ten spoedigsten gelost, en naar de Saldanhabaaij zal werden afgesonden, ten eijnde de Lading van de Liefde daarin overgescheept Synde, dien bodem als dan nader gevisiteert, mitsg:rs des doenelijk weesende, ook gerepareert zal kunnen werden.
Ende nademaal mits het vertrek na ‘t vaderland van den Cap:t der Artillerij Engelbart Muller noodzaakelyk een ander Officier over ‘t Corps Arthilleristen alhier vereyscht werd, is oversulx goedgevonden ende verstaan, om den Bombardier Simon van Henneveld van Bergen op den Zoom , die als bereyts lange in Nederland onder d’ artillery gediend hebbende, daartoe de vereijschte bequaamheijt komt te besitten, aan te Stellen, tot Extraordinair Lieutenant der Artillerij, met de daartoe Staande besolding van Veertig guldens ter Maand, onder desselfs lopend verband, dog egter ter nadere Approbatie van haar Wel Edele Hoog Achtb:r de Heeren Majores in ‘t Patria. Terwijl wyders by deese Gelegentheijd nog beslooten is, om d’ Artillerij deeses Gouvernements, met dies ab en dependentie, nevens de Kruytkelders deeser Fortresse, gelijk bevorens gebruijkelijk is geweest, onder ‘t opzigt en d’ administratie van ‘t Hoofd der militie alhier te Stellen, welken volgende, ‘t een en ander, onder ult:o Aug:s aanstaande aan den Heer L:t Coll: Isaak Meinertzhagen door Expresse geCommitt:s, Sal werden overgegeven.
Dewyl ook het oude comp:s Slagthuijs, zowel als de daar annex gestaan hebbende en ter afbreuke vercogte gebouwen, thans ten eenemaal Syn weggeruijmt, en oversulx een begin Sullende dienen gemaakt te worden, om ingevolge het gearresteerde onder den 24 Julij 1753: en 21: October 1755. de hoog benodigd sijnde graan Maguazijnen te doen opbouwen is als nu mede goedgevonden dat deselve Maguazynen conform het daarvan door den Heere Gouverneur thans in Rade geproduceerde plan, namentlyk drie Pakhuijzen naast malkanderen, ieder van drie verdiepingen hoog, zo dra men de hiertoe benodigde Materialen Sal hebben aan Handen gekreegen, Sullen opgemaakt werden.
Vervolgens getreeden weesende ter vervullinge der nog vacerende Cornets plaats in de Comp: burger Dragonders aan Stellenbosch onder den nieuw aangestelden Cap:t Abraham de Villiers, heeft men goedgevonden, daartoe aan te Stellen, den Persoon van Stephanus Grové. Waarvan aan den Krygs-Raad aldaar bij missive de vereyschte Kennisse zal werden gegeven.
Laastelijk werd door de jonge dogter Maria Elisabeth Wiltens, gesterkt met derselver voogden, den Oud Burger Raad Alexander Coel en de Weed:w wylen den mede oud Burgerraad Jan de Wit, het onderstaande Request gepresenteert.
Aan den wel Edelen Gestr: Heere Rijk Tulbagh, Raad Extra ordinaris van Nederlands India, mitsg:s Gouverneur van Cabo de goede hoop, en den Ressorte van dien &:a &:a &:a benevens den E: agtb:r Raad van politie deses gouvernements:
‘Wel Edele Gestr: Heer en E: Agtb:re Heeren!’
‘Geven met verschuldigde Eerbied te Kennen Uwe wel Edele gestr: en E: Agtb:r Seer ootmoedige dienaressen en dienaar Maria Elisabeth Wiltens, gesterkt met haren Voogd, den Oud Burger Raad Alexander Coel, mitsg:rs derselver Grootmoeder maternel en geassumeerde Voogdesse Maria Adriaansz: Weed:w wylen den meede oud Burgerraad Jan de Wit, hoe de Suppl:te als reets den Ouderdom van 23: Jaaren bereykt hebbende, genoegsaam in Staat vermeynt te weesen, om hare eygene goederen en verdere Zaaken naar behooren te kunnen waarneemen en gade Slaan; dan dewijl haare minderjarigheijt hierin Somwijlen groote hindernis Soude kunnen toebrengen; versoekt de Suppl:te dat tot wegneming aller Swarigheeden, die daardoor souden kunnen werden veroorsaakt, Uwe wel Edele gestr: en E: Agtb:re van die goedheyt gelieven te Sijn, haar te willen permitteeren om ter obtenuë van behoorlyke brieven van Veniam Ætatis en Supletie van ouderdom, een eerbiedig versoek-Schrift aan Haar wel Edele groot Agtb:re de Heeren der hooge Indiasche Regeering Tot Batavia te mogen presenteren, mitsg:rs dat ‘t Selve onder ‘S Comp:s Papieren naar derwaarts mag overgaan. /:onderstond:/ ‘T welk doende &:a’
Waarop verstaan is aan de Suppl:te te accordeeren, om ter obtenuë van Brieven de Venia Ætatis en Suppletie van Ouderdom, aan haar hoog Edelens de heeren der hooge Indiaasse Regering tot Batavia te mogen requestreeren; en Sal Sodanig versoekschrift onder ‘SComp:s Papieren werden overgesonden.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de goede hoop Ten dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 321-330.¶
Donderdag, den {17560617} 17: Junij, 1756.
‘S voormiddags, alle present.
Na dat door den Heer Independent Fiscaal, Pieter Reede van Oudshoorn, alvorens was te kennen gegeven, dat Sijn E: den 12: deeser, ofte daags naar het arrivement, in de Baay Fals , van ‘t uytkomend Zeeuws Schip Rhoon , van den daarop bescheijdenen Ondercoopman, mitsgs Opper en Onder Stuurman hadde ontfangen, Sodanige missive als thans ter vergaderinge quam te produceeren, en die bij Lectuure bevonden wierd, van volgenden Inhoude te sijn.
‘Wel Edele Gestr Heer!’
‘Alzoo gedurende de laatste dagen onser Reys herwaarts, aan alle de gevaren van een Oploop geexponeert Syn geweest, Waarvan de Præliminaire Murmureringen geluckig tot hier hebben gepareert, en zeeker Claas Pietersz van Gluckstad, quartierm:r op de Schuijt, met enige van Syn onderhebbend volk hieraan seer aandadig sijn, hebben wij ‘t onse pligt geagt, uw wel Edele gestr: hiervan kennis te geven, met versoek indien het met Uw wel Edele gestr: wijze raad bestaan Kan, deselve hoe eer hoe liever te laten apprehendeeren, terwijl tot Stuijting van zulke pernitieuse gevallen, mij op d’ eerste ordre van de hier aan Boord nog hebbende Belhamels Sal verseekeren, hopende ja zelfs verseekert zijnde, hiervan verantwoording te kunnen doen, als mede van het middel, dat gebruyken, Uw wel Edele gestr: dit Sonder onse Capiteijns voorweeten te communiceeren. Waarmede d’ Eer hebben ons met alle schuldige Hoog agting te noemen.’
’/:onderstond:/’
‘U wel Edele Gestr: Seer nedrige Dienaren. /:was geteekent:/ B:V: Faure, Ondercoopman, J: B: Schaper, Opperstuurman, Willem Stelterman, Onderstuurman. /:in Margine:/ Op ‘t Schip Rhoon , geankert in de Baaij Falso , den 11: Junij 1756.’
Continueerde Sijn E: verders te zeggen, dat hij hiervan immediaat verslag aan den Heer Gouverneur gedaan, en zig vervolgens Sonder vertoef naar de voorsz: Baay Fals begeven hebbende, ten Eynde personelijk t’ ondersoeken wat ‘er eijgentlijk van dese Zaak mogte Sijn, hem Heer Fiscaal wel geen blijken waren tevooren gekomen, dat het volk gelijk bij voorsz: missive werd gesegd, Soude hebben getragt, een oploop ofte mutinatie aan te regten, hij de huijshouding op het voorseyde Schip Rhoon egter in de uijterste disorder gevonden had, ‘t welk volgens het voorgeeven van den Ondercoopman, mitsg:rs de daarop sijnde Passagiers als meede d’ opper en onder Stuurlieden, uijt het Slegte Levensgedrag van den Schipper Hendrik Smit, die zig door desselfs continueele debauches in den drank ten enemaal onbequaam tot syn dienst quam te maken, was voortgekomen, en uijt welken hoofde zij, nevens alle de verdere Officiren van het half dek genoodsaakt waren geweest, op ‘t instantigst bij Request aan den Heer Gouverneur, ‘t welk thans mede nevens enige andere, dog merendeels derselver onderlinge disputen met gem: Schipper rakende Papieren, door Sijn Edele in Rade wierde geproduceert, te versoeken, om niet op het Schip te mogen blijven, ingevalle het verder door gementioneerde Schipper Smit zoude werden gecommandeert: Welken aangaande vervolgens gebesoigneert Sijnde, is op de propositie van den Heere Gouverneur goedgevonden ende besloten, gem: Heer Independent Fiscaal te demandeeren, om zig nevens gecommiteerde Leeden uijt den Raad van Justitie alhier, nogmaals na de geciteerde Baay Fals te begeeven, ten eynde aldaar nopens het aan voorm: Schipper Hendrik Smit te Last gelegde nader ondersoek te doen; waarop dan zodanig nader besluyt zal werden genomen, als men tot conservatie van goede ordre en rust op het meergem: Schip Rhoon Zal vinden te behoren.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de goede Hoop Ten Dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 331-336.¶
Donderdag den {17560624} 24: Juny 1756:
‘S voormiddags alle præsent.
Heeft den Heer Independent Fiscaal Pieter Reede van Oudshoorn heeden in Raade overgelegt, Sodanige informatien als ter voldoeninge aan het onder den 17: deeser genomen besluijt, door zijn E: ten overstaen van gecommitteerde Leeden uijt den Raad van Justitie deeser gouvernements zijn genoomen geworden, noopens d’ oneenigheeden en disordres dewelke op het in de Baaij fals geankert Leggend uijtkomend Schip Rhoon geduurende dies herwaarts Reijze hebben geregeert; Bij Lectuure welker Papieren ontwaart zijnde, dat voorsz: ongereegeltheeden wel principaalijk Schynen ontstaan te zijn, door dien den Schipper Hendrik Smit sig veeltijds in den drank heeft komen te buijten te gaan, heeft men by overweeging dat het niet wel doenelijk komt te zijn om deese en de verdere aan denselven te Last gelegde Saaken by formeele Proceduuren voor den Raad van Justitie deeser plaatse te kunnen doen termineeren Sonder het geciteerde Schip Rhoon ten dien eijnde een geruymen Tijd alhier aan te houden, oversulx ten meesten dienste der E: comp: raadsaamst geoordeelt en dienvolgens moeten besluijten, om tot Conservatie van goede ordre en rust op dien Bodem, meergemelde Schipper Hendrik Smit van deselve op het meede in de Baaij fals vertoevend Schip de Snoek te verplaatsen, om daarmeede Sonder egter dienst te doen naar Batavia over te vaaren, en weederom tot gesaghebber op het eerstgemelde Schip aan te Stellen, den Eersten Luijtenant van de Vrouwe Rebecca Jacoba in Naame Jurriaan Molensteen als een bequaam en ervaaren Zeeman zijnde, aan wien voorseyde kiel dan ook volgens d’ ordre der E: Comp: door expresse gecommitt:s Sal werden overgegeven: Middelerwijl dat de voorsz: alhier by gem: Heer Fiscaal genomene Informatien neevens de binnen Boord van dikwilsgen: Schip Rhoon by den daerop bescheydenen ondercoopman mitsg:s passagiers opper en onderstuurlieden te belegde Stucken in originali met dien Bodem, mitsg:s Copieelijk p:r de Snoek aan haar wel Edele groot agtb:r de Heeren der Hooge Indiaasse Regeering tot Batavia Sullen werden overgesonden.
Aldus geresolveert ende Gearresteert In ‘t Casteel de goede Hoop Ten daage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 337-339.¶
Dingsdag den {17560629} 29: Junij, 1756:
‘S voormiddags alle present.
Op het diesweegens gedaan Instantig versoek van den ondercoopman van het in de Baaij fals vertoevend uijtkomend Schip Rhoon , Boudewijn verselewel Faure, aan denselven toegestaan zijnde, om alhier onder afgeschreeven gagie te mogen verblijven, ten eynde desselfs voorgenomen Huwelijk met de Jonge Dogter Elisabeth van Schoor te voltrekken, is voorts goedgevonden ende verstaan van den op hetselve Schip Rhoon bescheijdenen passagier M:r Arnoldus Adrianus van Tets te qualificeeren om in plaatse van bovengem: Faure den dienst als ondercoopman op dien Bodem waar te neemen.
Aldus geresolveert ende Gearresteert In ‘t Casteel de goede Hoop Ten Daage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 340-346.¶
Dingsdag den {17560706} 6: Julij 1756:
‘S voormiddags alle present.
Door den ondercoopman en keldermeester Jan Raak Seer instantig versogt geworden Sijnde, om ter oorSake van desselfs aanhoudende Swacke Lighaams gesteld heijd, behoudens zijnen rang als oud lid in den Raad van Justitie alhier, waar in denselven verscheijde Jaaren heeft Cessie gehad, uijt den dienst der E: Comp: te moogen werden ontslagen, is goed gevonden ende verstaan Sulx aan hem te Accordeeren: Sijnde vervolgens ophet voordragen van den Heere Gouverneur in desselfs plaats tot Keldermeester aangesteld den Secretaris van gem: Justitieelen Raade Jan Frederik Tiemmendorf en in Steede van denselven weederom tot Secretaris bevordert, den Eerst gesworen Clercq ter politicque Secretarije Christiaan Ludolph Neethling, die voormaals bereijts als gesw: Clercq bij de Justitie gefungeert hebbende, tot het Waarneemen van ‘t voorsz: Secretariaat de verEijschte bequaamheijd komt te besitten; Terwijl voorts nog goedgevonden is om den ordinairen Clercq ter Secretarije van Politie voorm:t Tobias Christiaan Rönnenkamp te Qualificeeren om bij provisie den dienst als Eerst gesworen Clercq aldaar waar te neemen, Mitsg:s teffens als Secret:s in ‘t Collegie van Commissarissen van Civiele en huwelijx Saken te fungeeren, ‘t een en ander ten preuve of denselven in Staat Soude Weesen om die bedieningen naar Vereijscht te kunnen presteeren.
Ende Nademaal den boek houder en vendu Clercq Jeremias Auret een geruijmen tijd herwaarts in eene toestand heeft geverseert waar door denselven ten eenemaal bujten Staat is geweest en nog Komt te Sijn om eenige diensten te Kunnen waarneemen, heeft men dierhalven goed gevonden om desselfs Gagie te doen afschrijven ter tijd toe denselven weederom gebeetert en in Staat zal zijn geraakt om Sijnen dienst als bevoorens te kunnen verrigten, en is vervolgens ten versoeke van den E: Secretaris deeses raads Josephus de grandpreez weederom tot vendu Clercq aangesteld den Adsistend Carel Albregt Hoofd door Wien die functie geduurende het buijten Staat zijn van gedagten Auret p:l is bediend geworden.
Sijnde wijders den Zegelslager Matthijs Laarberg van Stokholm ter Consideratie dat hij den ouderdom van 62: Jaaren bereijkt en dE Comp: boovens dien ook 28: Jaaren ter deeser plaatse gediend hebbende Sig thans buijten Staat bevind, om des Selfs dienst langer te Kunnen waarneemen; overSulx op des selfs versoek, Conform d’ ordre met Thien guld:s maandelijx gegagieert.
Dewijl den tijd der verpagting van ‘Slands gemeene middelen en Inkomsten weederom begind op handen te Schieten, is dierhalven goedgedagt, Sulx weederom op den gewoonen voet te laaten geschieden, Mitsg:s tot bekendmaaking van dien de nodige billietten te doen affigeeren.
Aldus Geresolveert ende gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten daage en Jaare Voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 347-378.¶
Dingsdag den {17560720} 20: Julij 1756:
‘S voormiddags alle præsent.
Het Seer geagt aanschrijvens onser Hoog gebiedende Heeren en Meesteren in ‘t Vaderland, de dato 22: October des voorl: Jaers, het welk per de Scheepen Amerongen en de vrouwe rebecca Jacoba alhier is aangebragt, heeden met de verEijschte attentie geresumeert weesende, is verstaan dat daar op in allen Eerbied zal werden gerescribeert.
Dat niet teegenstaande de aanplantinge van den Indigo en ‘t Cattoen, in Corformiteijt van het ter needer gestelde bij ons onderdanig Schrijvens van den 13: Maij 1754: in ‘SComp:s Thuijnen hier aan de Caab, het Rondebosje en ‘t Nieuwland geprobeert, en daar en booven ook aan alle ende een Ygelijk deeser ingeseetenen die een Preuve van dies aanqueek hebben willen neemen, het Saat van ‘t een en ander Soo verre het Selve heeft kunnen Strecken, is meede gedeelt geworden, egter tot leedweesen is ondervonden, dat voorsz: Cultuure tot nog toe Seer Slegt is uijtgevallen, Dewijl off Schoon het Saat Seedert dat het Selve hier is ontfangen, op differente tijden in ‘t Jaar is gesaaijt, en de weijnige opgekoomene Plantjes, met d’ uijtterste Sorgvuldig heijd zijn gade geslaagen, deselve telkens door de felle ZO:te winden zijn uijtgeslagen en vernield geworden, Sulx men uijt dien hoofde gantsch geen Apparentie meer heeft, dat gedagte Indigo- en Cattoen-Cultuure hier te lande ooijt Sal willen Succedeeren, gelijk dit soo bij de voormalige als nog in dienst Sijnde baasen van ‘S Comp:s boovengem: Thuijnen, Jan Andries Truter, Francois Weijkaart en Willem Hurter bij derselver Schriftelijk rapport van den 13: Januarij des voorl: Jaars, eenpariglijk is betuijgd geworden; Welk Rapport dierhalven aan wel gemel:de Heeren Majores in Copia authenticq Sal werden toegesonden: Terwijl verders ten belange van d’ Indigo in ‘t bijsonder nog Sal werden aangehaald, dat de aanplanting daar van bereijts twee maal in vroegere tijden, als namentlijk in de Jaare 1719, en 1726: ter deeser plaatse ondernoomen geworden Sijnde, daar van egter uijt hoofde van dies Slegt Succes, telkens weederom heeft moeten werden afgesien, Soo als sulx aan haar wel Edele Hoog: Agtb: met oversending van de dies weegens verleende rapporten, der daar toe geEmploijeert geweest Sijnde persoonen, bij het Seer gedienstig Schrijvens deeser regeering, de datis 22: Maij 1720:, 28: april 1727:, en 25: Februarij 1728,. In ‘t breede is geadviseert geworden, alle welke papieren oversulx goedgedagt is, welgem: Heere Majores bij deese geleegentheijd nogmaals Copieelijk te laten toekoomen.
Dat gelijk den Particulieren handel in ‘t generaal en in ‘t bijsonder van lijwaten volgens de aloude ordres altoos in dit gouvernement is verbooden geweest, naderhand nog, door wijlen Sijn Excellentie den Heere Gouverneur Generaal Gustaaff Willem Baron Van Imhoff, bij desselfs hier nagelaatene Memorie Instructief, met relatie tot de vreemde natiën, booven dien op ‘t nadruckelijkste is gelast geworden, dat men deselve geen goederen hoe genaamt, Selfs geen Snuijsserijen ofte kleijnigheeden Soude Laaten invoeren, om deselve daar door te noodsaaken, niet anders als voor Contand te markt te koomen, het dus nooijt aan eenige vreemde natiën nogte Ymand anders, buijten dEComp: is gepermitteert geweest, eenige lijwaten alhier te moogen aan brengen en debiteeren, sodat bij aldien Sulx egter Somteijds nog mogte gedaan zijn, dit niet anders dan op eenClandestine wijze is Koomen te geschieden, waar omtrend haar Wel Edele Hoog Agtb:r op ‘t Eerbiedigste Sal werden berigt, dat of Schoon door de Situatie deeser plaatse als aan alle Sijden open Leggende het niet wel doenelijk is, om in ‘t geheel alleen Sluijkhandel te kunnen beletten, dit egter Soo ten opsigte van lijwaten als andere goederen die alhier ter Sluijk, door vreemde natiën Souden kunnen werden ingevoerd, van geen naamwaardig belang kan Sijn, eens deels ter oorsaake van de Naauwkeurige Sorge die daar teegens Soo veel mogelijk is, gedraagen word, ende ten anderen, vermits het gering getal van vreemde uijt India Retourneerende Scheepen, dewelke nu eenigen tijd herwaarts ter deeser plaatse zijn aangekoomen, alwaar men met eerbied het verder goedvinden onser Heeren en Meesteren zal blijven afwagten of het Haar Wel Edele hoog Agtb: behaagen Sal, het leggen van 20: p:r C:to op de weijnige lijwaten, die door vreemde natiën alhier nog Souden mogen werden aangebragt, voor het toekomene goed te keuren, of hoedanig welgemelte Haar Wel Edele Hoog Agtb: daar omtrend anders Sullen gelieven te ordonneeren.
Dat hoogst gedagte heeren Majores boovens dien, pligtschuldig Sullende berigt werden, dat het niet wel doenelijk is, om de vreemde natiës Scheepen, wanneer deselve van deese Rheede koomen te vertrecken Sonder Salut te doen, door eenige welgevoeggelijke middelen daer toe te noodsaaken, men ten deesen belange verders aan Haar Wel Edele Hoog Agtb: Sal ter kennisse brengen, dat wanneer bij ons onderdaanig Schrijvens van den 13: april 1754: is genoteert geworden, dat Zulx door de fransse Scheepen Le dauphin en La Renommée was gedaan, dit eenelijk discoursive als tot vervolg van het gebeurde met die twee Scheepen bij haare aankomst, is geallegueert, en dat d’ eijgentlijke Intentie van dat Schrijvens maar alleen geweest is, om met haar Wel Edele Hoog Agtb: ordres moogen werden verEerd, hoedanig men Sig Soude te gedraagen hebben, bij aldien het weederom mogte koomen te gebeuren, dat door eenige vreemde natiës Scheepen gewijgert wierd, om bij haar arrivement ter deeser rheede, het Casteel behoorlijk te Salueeren, of men namentlijk op deselfde wijze daar meede Sal hebben te werk te gaan als in op Sigte van gemelde fransse Scheepen Le dauphin , en La Renommée is geschied, te weeten, met deselve Conform de ordres der heeren van de hooge Indiase regeering, vervat bij derselver ter observantie meede Circulair herwaarts gesondene, en alom in India in train gebragte Extract Resolutie, de dato 6: october 1750:, geen de minste gerieflijkheijd van provisiën toe te Staan, maar enkeld en alleen genot van water en brandhout te accordeeren, en daar meede af te wijzen, of hoedanig het Haar wel Edele hoog Agtb: andersints behaagen Sal dat men daar omtrend Sal hebben te handelen, ten welken opsigte derselver geEerde beveelen als nog Sullen werden versogt en afgewagt; Middelerwijl dat men in geen gebreeke Sal blijven, om bij weeder voorkoming van diergelijke gevallen, het gesag der E: Comp: Soo veel doenelijk Sij te maintineeren, en te gelijk tragten Sorge te dragen, dat deselve in geene broulleriën met eenige vreemde moogentheeden ter deeser oorsaake werden ingewickelt, door alles te vermeijden, wat daar toe van onse kant met eenige Schijn van reeden aanlijding Soude kunnen geeven.
Terwijl verders in opvolginge van Haar Wel Edele hoog Agtb: veel geagte ordres bij eerste geleegentheijd aan deselve Sal werden toegesonden, een Monsterrol van alle de militairen het guarnisoen deeses Casteels uijtmaakende, in Soodanige ordre als welgem: haar Wel Edele Hoog Agtb: deselve koomen te requireeren gelijk ook daar beneevens, met onse rescriptie op de ontfangene Circulaire Secreete missive van Haar Wel Edele groot Agtb: de heeren der hooge Indiase regeeringe tot Batavia, de dato 24: Junij des voorl: Jaars, zal werden overgeschikt, een duplicaat der besijden deselve afgegaane Memorie, noopens het generaal getal van alle ‘S Comp:s dienaaren in dit gouvernement; waar bij distinctelijk word aangetoond hoedanig al het volk in ‘t generaal hier ter plaatze verdeelt is, en tot welke diensten het Selve onvermeijdelijk moet geEmploijeert werden, waar uijt dan ook aan hoogstgem: heeren Majores evidentelijk Sal koomen te blijken, dat alhier niemand buijten volstrekte noodsakelijkheijd word aangehouden: Sullende haar Wel Edele Hoog Agtb: daar beneevens op ‘t Eerbiedigste worden verseekert, dat men ook in ‘t vervolg van de hier passeerende uijtkomende Scheepen geen enkeld man meer Sal ligten, ter versterking van het voorsz: militair guarnisoen, als de geene die volstrekt noodig zijn om het Selve, Compleet op de door haar Wel Edele Hoog Agtb: gemaakte bepaaling van 400: Coppen p:mo plan te houden; gelijk het boovens dien aan hoogst deselve uijt gedagte memorie bij geliefte zal koomen te Consteeren, dat aan de resp: deesen Jaare hier aangeweest Sijnde Retourscheepen een getal van 316 Coppen uijt dit gouvernement, die uijt alle diensten zijn genoomen, hebbende moeten werden geplaatst, bij deese occagie onder anderen 34: Coppen van ‘t voorsz: militair guarnisoen Sijn afgenoomen, waar door het Selve beneeden het voorsz: gefixeert getal van 400: Coppen is geraakt.
En is wijders ten belange van het dies aangaande geordonneerde, bij de meede ontfangene Extract missive van Haar Wel Edele Hoog Agtb: de dato 22: October voorm:t verstaan, dat wanneer er in ‘t vervolg eenige ambagts lieden uijt dit gouvernement Zullen koomen te repatriEeren, deselve des versoekende in die qualiteijten op de Scheepen geplaatst, Mitsg:s op de monsterrollen Sullen werden te boek gesteld, als waar voor deselve zijn uijtgevaaren, mits dat als dan ook denselver gagie volgens gem: haare voorige Qualiteijten, namentlijk van boss:r mattroos of Sold:t Sal moeten vermindert en te rug geschreeven worden.
Gelijk al verder goed gedagt is, om Conform het ter needer gestelde bij ‘t Extract uijt de Resolutie van hoogstgem: heeren Majores de dato 13: November des voorl: Jaars, p:r Schriftelijke ordonn: van den heer Gouverneur uijt ‘S E Comp:s Cassa alhier, aan de diaconij armen deeser plaatse Sonder intrest of opgeld en gereekent naar de Indische valuatie te laaten voldoen Soodanige Somma van ƒ50:15: als door den Cadet Muller aan gem:e diaconij gelegateert, mitsg:s door den Eerw: Kerkenraad der Stad Amsterdam in ‘S Comp:s Cassa ter gem: Camer is geteld geworden.
Sijnde vervolgens meede geleesen het Rapport, door den tweeden opperchirurgijn deeses gouvernements Jan van der Riet, neevens de burger practisijns Honoratus Maijnier, Wijnand Louw en Willem Ferdinand Hoijer verleend, noopens de persoonen dewelke sijl: in ‘t District van Drakensteijn bevonden hebben, met Lazarie ofte melaatsheijd behebt te zijn, Luijdende als Volgt.
Aan den Wel Edelen gestr: Heere Rijk Tulbagh, raad Extraordinaris van Neederland S India, mitsgaders Gouverneur van Cabo de goede hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a beneevens den E: Agtb: raad van Politie
‘Wel Edele Gestr: Heer en E: Agtb: heeren’
‘Den onderget:e tweeden opperchirurgijn deeses gouvernements, neevens de meede geteekende, Soo hier aan de Caab, als in de districten van Stellenbosch en drakensteijn practiseerende burger Chirurgijns, Honoratus Mainier, Wijnand Louw en Willem Ferdinand Hoijer, door Uw Wel Edele gestr: en E: Agtb: bij Schriftelijke Commissie de dato 31: Maij pass:o geordonneert geworden Sijnde, om in boovengem: buijten districten alle Soodanige persoonen, als syl: mogten te weeten Koomen met teekenen van Lazarie ofte melaatsheijd behebt te Sijn, Exact te visiteeren, mitsg:s van haarl: bevinding aan Uwe Wel Edele Gestr: en E: Agtb: omstandig rapport in geschrift te doen, Soo sullen d’ onderget:e om hier aan pligtschuldig te gehoorsamen, d’ Eere hebben Uwe Wel Edele gestr: en E: agtb: bij deesen te berigten, dat zij het voorsz: ondersoek aan alle Soodanige persoonen, Waar op maar d’ allerminste Suspitie is gevallen, Werkstellig gemaakt hebbende, egter geen andere dan de naartenoemene drie met lazarie ofte melaatsheijd besogt, hebben gevonden, te weeten.’
‘Eerstelijk in ‘t huijs houden van den Land bouwer Jean Maraij, woonende in de Sogen: fransse hoek , gemelte maraij Selfs ende Sulx in den hoogsten graad, invoegen dien ongeluckigen volstrekt ongenees lijk komt te Sijn, hebbende volgens desselfs aan ons gedaane betuijging reets 18: Jaaren met voorsz: quaal besogt geweest, mitsgad:s de volle quijl Cuur twee differente reijsen doorgestaan, Sonder daar van eenig het minste Sou laas bekoomen te hebben; Welken Jean Maraijs gesin, bestaande in desselfs huijs vrouw, vier dogters, en twee Soons, door ons meede op ‘t aller Naauwkeurigste besigtigt geworden Sijnde, hebben wij deselve gesamentlijk volkoomen gesond, en sonder d’ allerminste teekenen der voorsz: Siekte gevonden, uijtgenoomen de oudste dogter in naamen Maria Maraij, die haaren gementioneerde vader, wel ‘t meeste opgepast hebbende, nu gelijk daar van bereijts onfeijl baare teekenen te sien Sijn, meede met gedagte Siekte besogt is, dog waar van zij Soo ter Consideratie van haare Jonge Jaaren, als dat de quaal nog niet ten volle Schijnt doorgebrooken te Sijn, mogelijk nog wel Soude kunnen werden geneesen, Weshalven d’ ondergeteek:e dan ook de daar toe best dienstige hulpmiddelen met Elkanderen hebben beraamd.’
‘Ten tweeden in de huijs houdinge van den land bouwer Jacques Marée, geleegen in de Wagenmakers valleij , denselven Jacques Marée, met wien het, of Schoon Sig de quaal nog maar Seedert neegen Jaaren bij hem heeft koomen te openbaaren, Soo verre gekoomen is, dat de Extremiteyten aan vingers en teenen bereijts met een volkomen versterving beset zijn, Soo dat dien lijder insgelijx ten eenemaal incurabal komt te weesen: Waar en teegen aan des Selfs huijs vrouw vier Soons en drie dogters geen de minste teekenen van Lazarie hebben kunnen bespeurd werden.’
‘Dan aangesien het de ondergeteekend:s meede is te vooren gekoomen dat voorm: Jan Maraij en Jacques Marée, beijde na dat Sij reets met dik wils gen: siekte Sijn behebt geweest verscheijde kinderen bij hunne huijs vrouwen hebben geprocreëert, en d’ ondergeteek:s uijt dien hoofde reeden hebben voor de Sulke meer dan voor d’ andere bedugt te Sijn, Souden deselve over Sulx onder Uw Wel Edele gestr: en E: Agtb: wijs oordeel van gevoelen Sijn, dat op deese kinderen van tijd tot tijd wel naauw agt diende geslaagen te werden, ten eijnde bij ontdekking van eenige teekens der dikwils gen: Siekte, in tijds het noodige Soude kunnen werden in ‘t werk gesteld.’
‘Neemende d’ ondergeteekende onder Uwer Wel Edele gestr: en E: Agbt: gunstige welduijding de vrij heijd, bij deesen meede op ‘t onderdaanigste ter needer te Stellen, dat hun door de huijsvrouwen van voorsz: Jean Maraij en Jacques Marée, op ‘t instantigst is versogt geworden, om Uw Wel Edele gestr: en E: Agtb: haarentweegen gantsch ootmoediglijk voor te draagen, dat nadien Sij wel bevroeden konden, dat Uw Wel Edele gestr: en E: agtb:, naar derselver gewoone vaderlijke voorsorge, in deesen eenige maatregulen ten besten van het algemeen Stonden te neemen, Sij egter van derselver goed heijd verhoopten, en op het needrigste Smeekten, het dog indiervoegen te willen dirigeeren, dat Sijl: niet buijten Staat mogten werden gesteld, om de geringe producten die sij van hunne plaatsen quamen te trecken, als bevoorens te kunnen aan de man brengen, ten eijnde dus deselve haare plaatsen tot geen formeelen instal gebragt, en Sij met hunne Swaare familiën in geen grooter armoede, als waar in Sig thans reets bevinden, Souden moogen Koomen te vervallen.’
‘Waar meede de ondergeteek:s verhoopende aan d’ geEerde intentie Uwer Wel Edele gestr: en E: Agtb: behoorlijk te hebben voldaan, de Eere hebben met verschuldigt respect te blijven.’
’/:onderstond:/’
‘Wel Edele gestr heer en E: Agtb: Heeren! Uw Wel Edele gestr: en E: Agtb: ootmoedige en gehoorsaame dienaaren /:was geteekend:/ J: V: D: Riet, H: Maijnier, W:d Louw, W: F: Hoijer /:in Margine:/ Cabo de goede Hoop, den 15: Julij 1756:’
Waar op best gedagt is, aan Landdrost en Heemraaden tot Stellenbosch en Drakensteijn een afschrift van ‘t voorseijde rapport over te senden, met ordre, deesen raade als nu te berigten, welke middelen naar haare gedagten best Souden dienen te werden in ‘t werk gesteld, om te verhoeden dat de voorsz: besmettelijke Siekte door gem: persoonen tot geen anderen ingeseeten werd overgebragt, sonder nog thans door al Sulke middelen de tot nog toe gesond Sijnde familiën dier ongeluckige menschen te Seer te drucken of te beswaaren.
Laatstelijk is in Steede van den uijt ‘S Comp:s dienst ontslaagenen ondercoopman en kellermeester Jan Raak, den in desselfs plaats gestelden meede ondercoopman Jan Frederik Tiemmendorf, tot Lidt in den raad van Justitie deeses Casteels verkooren.
Aldus Geresolveert ende gearresteerd. Int Casteel de Goede Hoop Ten daage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 379-385.¶
Dingsdag den {17560727} 27 Julij 1756,
‘S Voormiddags, alle present.
Vermits den Schipper van het thans in de Baaij fals geankert Leggend Na Schip de Batavier Jacobus Stephanus Regnault, op de herwaarts Rheijse in komen te overlijden, is dierhalven op heeden in desselfs plaats Weederom tot Schipper op dien Bodem aangesteld, den Opperstuurman Cornelis Pietersz: Blok van Amsterdam , ende Sulx met halveering Van Gagie tot 54 guldens Maandelijx, ingaande met den 25 April Pass:o, Wanneer den Selven door den Breeden Raadt der Scheepen Voorland ende Batavier P:l tot Voorsz: Qualiteijt is aangesteld geworden.
Gelijk Wederom tot Opperstuurman in Steede van gedagte Blok is bevordert, den onder dito, Reinier Schamberg van Amsterdam, met de gehalveerde gagie tot ƒ40: ter Maand, insgelijx met bovengem: datum ingaande, t’ een en ander nogthans ter Nadere Approbatie van haar WelEdele Hoog Agttb: de Heeren Majores in’t Patria.
Sijnde Vervolgens geleesen geworden, een Missive door de Overheeden Van het in de Saldanhabaaij Vertoevende Retourschip de Liefde , Sub dato 24 deeser aan den Heer Gouverneur geschreeven, Waarbij deselve komen te berigten, dat de Siekte onder ‘t Volk dagelijx was toeneemende, in voegen het getal der Impotenten thans in 26 Stux quam te bestaan, behalven dat buijten deese, nog diversse over Scorbuticque Corruptien begonnen te klagen, en Welke Siektens den Oppermeester Vaststelde, ten Principaale ontstaan te Sijn, door de koude en Schrale winden, die eenigen tijd agter een in gem: Saldanhabaaij hebben gewaaijt, met bijvoeging Wijders, dat Soo wel tot Spoediger herstelling der Voorsz: Impotenten, als tot Voorkoming Van den Verderen Voortgang der Siektens, het ten hoogsten dienstig Soude Sijn, dat er wat Meerder Ververssing aan ‘t Volk Verstrekt Wierd: Weshalven goedgevonden en Verstaan is, om den Posthoudende Corporaal, in gem: Saldanhabaaij ‘t ordonneeren, om in plaatse van eens, gelijk tot nu toe is geschied, drie Maal ter Week, Ververssing van Schaapen en Groente aan de Scheepelingen van ‘t gementioneerde Schip de Liefde te Verstrecken: Waaren boven gem: Scheeps Opperhoofden meede bij Missive Sullen werden aangeschreeven, om bij goed Weer een Tent aan de Wal te doen opslaan, ten eijnde de Voorsz: Impotenten, en Voornamentlijk de Sodaanige die met eenige Scorbuticque qualen behebt Sijn, ter Spoediger genee Singe aan de Wal te kunnen brengen, met ordre Wijders, dat Nademaal, men bij Ondervinding heeft, dat het Zee Craal ‘t welk omtrent de plaatse van den Burgerraad Henning Joachim Prehn, en elders in de Saldanhabaaij in abundantie groeijt, een Seer goed hulpmiddel tegens het Scorbut Komt te Sijn, Sijl: dierhalven van tijd tot tijd van dit gewasch voor het Volk Sullen moeten Laaten Cooken, en haar doen gebruijken.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 386-389.¶
Dingsdag den {17560810} 10 Augus:ts 1756,
‘S Voormiddags alle Present.
Heeden ter Vergaderinge nagesien Sijnde, de Generaale Reecq:g der Weesgelden, Soodanig als deselve onder Ultimo December des even afgeweekene Jaars ter Weescamer Sijn bevonden geworden, Is daarop goed gevonden en Verstaan, Voorseijde Reecq:g volgens gebruijk alhier te doen Insereeren:
‘
| Generaale Reekening der Wees Camer aan Cabo de Goede Hoop ult: Decembr: 1755. | ||
| 1755. | ||
| p:mo Januarij | ||
| Was 't gantsche Capitaal op d' Boeken | Rxd.281450:14: | |
| 't restand der Contanten op d' openstaande boedel reeck:g | d:o 15069:30: | d:o 296519:44: |
| In dit Jaar bij gekoomen. | ||
| Op d' Boeken, als: | ||
| Over op d' Intrest uijtstaande Capitaalen Verscheene Renten | Rxd. 7143:44: | |
| d:o Nieuwe Bewijsen | d:o 2000:-: | |
| d:o de ten Voor deele der Weesen ingekomene Penn: | d:o 13385:40: | |
| d:o d' Open Staande boedel reekeningen | d:o 3099:08: | d:o 25628:44: |
| Rxd: 322148:40: | ||
| Affgegaan | ||
| Op de Boeken als: | ||
| Over betaalde bewijsen | Rxd:10065:18: | |
| d:o uijt gegeven Contanten tot Voldoening en Onderhout der Weesen, mitsg:s Camer opgelden | d:o 23048:23: | |
| d:o d' openstaande Boedel reekeningen | d:o 5727:46: | d:o 38841:39: |
| Resteert onder dato deeses en Somma van | Rxd: 283307:01: | |
| Even gemelde Capitaal bestaat In diverse Verband brieven | Rxd: 243337:17: | |
| d:o Verscheene renten | d:o 22490:37: | |
| d:o 't debet der Wees Camer tot Amsterdam | d:o 1233:12: | |
| d:o d:o d:o d:o d:o Batavia | d:o 410:26: | |
| d:o d:o d:o d:o d:o Rotterdam | d:o 3001:24: | |
| d:o 't restant der Contanten op de Boeken | d:o 392:37: | |
| d:o d:o d:o d:o d:o d' openstaande Boedel Reekening | d:o 12440:40: | d:o 283307:01: |
| Generaale Reekening der Wees Camer aan Cabo de Goede Hoop ult: Decembr: 1755. | ||
| 1755. | ||
| p:mo Januarij | ||
| Was 't gantsche Capitaal op d' Boeken | Rxd.281450:14: | |
| 't restand der Contanten op d' openstaande boedel reeck:g | d:o 15069:30: | d:o 296519:44: |
| In dit Jaar bij gekoomen. | ||
| Op d' Boeken, als: | ||
| Over op d' Intrest uijtstaande Capitaalen Verscheene Renten | Rxd. 7143:44: | |
| d:o Nieuwe Bewijsen | d:o 2000:-: | |
| d:o de ten Voor deele der Weesen ingekomene Penn: | d:o 13385:40: | |
| d:o d' Open Staande boedel reekeningen | d:o 3099:08: | d:o 25628:44: |
| Rxd: 322148:40: | ||
| Affgegaan | ||
| Op de Boeken als: | ||
| Over betaalde bewijsen | Rxd:10065:18: | |
| d:o uijt gegeven Contanten tot Voldoening en Onderhout der Weesen, mitsg:s Camer opgelden | d:o 23048:23: | |
| d:o d' openstaande Boedel reekeningen | d:o 5727:46: | d:o 38841:39: |
| Resteert onder dato deeses en Somma van | Rxd: 283307:01: | |
| Even gemelde Capitaal bestaat In diverse Verband brieven | Rxd: 243337:17: | |
| d:o Verscheene renten | d:o 22490:37: | |
| d:o 't debet der Wees Camer tot Amsterdam | d:o 1233:12: | |
| d:o d:o d:o d:o d:o Batavia | d:o 410:26: | |
| d:o d:o d:o d:o d:o Rotterdam | d:o 3001:24: | |
| d:o 't restant der Contanten op de Boeken | d:o 392:37: | |
| d:o d:o d:o d:o d:o d' openstaande Boedel Reekening | d:o 12440:40: | d:o 283307:01: |
’/:onderstond:/’
‘Ter Wees Camer aan Cabo de Goede Hoop Ultimo Decembr: 1755. Continueerende en aankomende Weesmeesteren, /:was geteekent:/ P:V: Reede van Oudshoorn, Jan Serrurier, L:C: Warneck, P: J:s d’ Wit, J: F:r Kirsten, J: V: Renen: /:in Margine:/ afgaande Weesmeesteren: /en geteekent:/ J: M:s Cruijwagen; D:l Heijning.’
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 390-406.¶
Dingsdag den {17560824} 24 Aug:s 1756,
‘S Voormiddags alle Present, uijtgenomen den E: Secret:s Josephus de Grandpreez bij indispositie.
Na dat den Heer Gouverneur ter Vergaderinge hadde geproduceert een Memorie der alhier restant Sijnde Swaare Ankers, door den Equipagiemeester Hendrik Taal, ter ordre van Sijn Edele geformeert, uijt dewelke Consteert, dat ‘er thans in ‘t geheel Maar 21: Swaare Ankers voor Scheepen van 130: tot 150 v:tn bij dit Gouvernement, als Namentlijk 19 Stux ter deeser plaatse, en 2: in de Baaij fals in Voorraad Komen te Sijn, geliefde Wel op gem: Heer Gouverneur Vervolgens te Seggen, dat na dien d’ Ordres onser Hoog gebiedende Heeren en Meesteren in ‘t Patria, Vervat bij derselver geagte Letteren Van den 13: Octobr: 1741. dicteeren, dat ‘er ten dienste van ‘S Comp:s gaande en komende Scheepen aan dit Gouvernement altoos 70: Swaare Ankers behoorden aangehouden te worden, het present aanhanden Sijnde getal Volgens de bovengem: gedaane opneeming, dus niet alleen Nog geen derde gedeelte Van de Voorsz: geordonneerde quantiteijt quam uijt te maaken, Maar dat ook Van de 18: Swaare Ankers, die bij den Jongsten Eijsch uijt het Vaderland Sijn gepetitioneert geworden, Maar Vier Stux Staan Voldaan te worden, Sijn Edele over Sulx Nood Saakelijk hadde geoordeelt hiervan ter deeser Vergaderinge Kennisse te geeven, ten eijnde Soo wel diesweegens als ook door dien de twee Laatste Swaare touwen die men alhier aan handen heefd gehad, in het Vermist Werdend’ Scheepje Schuijlenburg , ten dienste der in de Baaij fals Verwagte Scheepen afgeladen geworden Sijnde, tegenwoordig Meede maar een Swaar Touw bij dit Gouvernement in Voorraad komen te Sijn, te kunnen delibereeren, hoedanig omtrent het een en Ander Soude dienen te werden gehandelt, te weeten: of men om de Voorseijde aangehaalde Reedenen, eenige Swaare Ankers en Touwen uijt de thans ter Rheede Leggende uijtkomende Scheepen Soude doen Ligten ofte niet, over welk een en ander gebesoigneert en in Aanmerking genomen Weesende, dat dewijl Sedert ofte nadien tijd, dat de Voorsz: ordre door hoogstgem: Heeren Majores is gesteld geword en om alhier altoos 70: Swaare Ankers in Voorraad te houden, ‘S Comp:s Scheepen geduurende het Winter Saijsoen deese Tafel baaij niet meer mogen aandoen, Maar in tegendeel gehouden Sijn de Baaij fals binnen te Loopen, het uijt dien hoofde door deese gemaakte verandering tegenwoordig juist van die Volstrekte Noodsakelijkheijd niet Meer is, dat het Voorseijde getal van 70: Ankers alhier in Voorraad diend te Werden gehouden, in voegen het nu wel met wat minder Kan gesteld worden; en dat Voorts ten belange der Touwen meede in Consideratie Komt, dat het Winter Saijsoen deeses Jaars nu niet alleen bereijts is Komen te expireeren, Maar dat ook de Scheepen der E: Comp: die men Voor dit jaar aan dit Gouvernement heeft te Wagten gehad, Meest alle hier Aangeweest Sijnde, men bovensdien blijkens denu aangebragte beandwoorden Eijsch, thien Swaare Touwen uijt het Vaderland Staat t’ ontfangen; Is Soo om de Voorsz: Reedenen als ook uijt aanmerkinge dat men in India ten opsigte der Voorsz: Equipagie goederen Sig Ligtelijk in nog groter Verleegentheijd als hier Soude kunnen bevinden, derhalven Voor den Meesten dienst der E: Comp:s raad Saamst geoordeelt, dat uijt de Voorseijde hier aanweesende Scheepen geen Swaare Ankers of touwen Sullen geligt worden.
Sijnde Voorts geleesen geworden d’ onderstaande Missive van Land drost en Heem Raaden tot Stellen bosch en Drakensteijn
‘Cabo de Goede Hoop’
Aan den Wel Edelen Gestr: Heere Rijk Tulbagh Raad Extra Ordinaris van Neederlands India, mitsg:s Gouverneur Van Cabo Voorm: ende den Resorte van dien &:a &:a &:a beneevens den E: Achtbr: Politicquen Raede aldaar
‘Wel Edele Gestr: Heer, en E: Achtbr: Heeren,’
‘Op de door Uw wel Edele Gestr: en E: Achtbr: bij derselver geveneerde Letteren Van den 20 Pass:to, aan ons Verleende Zeer Hoog g’ Eerde Ordre, Namentlijk, te berigten, hoedanige Middelen naar onse gedagten als nu Zouden dienen in ‘t werk gesteld te worden, om te Verhoeden dat door Sodanige Persoonen, als na gedane Visitatie ontdekt geworden is, met Lazarie of Melaatsheijt besogt te Zijn, dese besmettelijke Ziekte tot geen andere Ingeseetenen Worde over gebragt, sonder Nogtans door dusdanige Middelen, de Voor als nog gesond Zijnde Familien deeser Menschen, te Zeer te beswaaren, hebben Wij, ter Verschuldigde Naarkoming van deselve, thans de eer, bij desen ten alleronderdanigste te kennen te geeven, dat wij het Voor het allerseekerste Zouden komen te houden, bij aldien de Personen, aan dewelke Voorsz: Melaatsheijt, Werkelijk is ontdekt geworden, Van den ommegang met gezonden geheel Konden afgesondert Worden, dog ten aansien hier teegen eenige Swarigheijt, Principaal omtrent de tot nu toe Sig gesond bevindende Familien deeser Menschen, ons toe Schijnt te Zijn; Zoo is het dat wij, onder het Hoog Wijse Oordeel Van Uw Wel Edele Gestr: en E: Achtbr:, komen te Vermeenen, dat het met Meerder gevoeglijkheijt Zoude kunnen geschieden, om alleen Voor Eerst, Ofte tot Nader beschickinge, de Huijshoudingen, Welke als bovengem: met Lazarie besogt Zijn bevonden, te doen Recommandeeren, haar in deesen Zelfs te kennen en dus Van de Conversatie, waardoor anderen Zouden kunnen besmet worden, afte houden, Mitsg:s Wijders, bij Affixie van Billietten, alle ende een ijgelijk der Inge seetenen, ter Verwittengen, in Welke Huijshoudingen de Meergem: Ziekte althans bereets, met Volkomene Zeker heijt, heeft kunnen ontdekt Worden, ende Voorts, Nademaal Van tijd tot tijd is bemerkt geworden, dat Veele der Ingeseetenen, Geen, of Maar een gering denkbeeld, Nopende deese Ziekte hebben, en nog Minder dier gevaarlijke besmetting begrijpen, deselve teffens te Waarschuwen, dat een ieder, omtrent dese Huijs houdingen, /:waartoe, als Zijnde deselve alhier ten platten Lande Van Anderen Woonagtig, Men Vermeent in eenige opsigten des te bequamer geleegentheijt te Zijn:/ Sig op het Sorgvuldigste Soude hebben in Agt te neemen, ten eijnde niet als moetwillens, Sig aen de beklagelijkste gevolgen, met een te Laat na-berouw, bloot te geven.’
‘Waarmeede de eere hebben, met de uijtterste Eerbied ons te onderschrijven /:onderstond:/ Wel Edele Gestr: Heer, en E: Achtbr: Heeren! Uw Wel Edele Gestr: Seer Onderdanige en Gehoorsame dienaaren, /:was geteekend:/ A: V: Schoor, Joh:s Louw, J:s Mijburgh. D: Malan P:s Grove. A:s Brink J:s van d: Spuij, H:E: Blankenberg, J:D: Villiers. /:in Margine:/ ter Vergadering van Heemraaden aan Stellenbosch den 16 aug:s 1756.’
Waarop goed gevonden en Verstaan is, om de daarbij Voorgestelde Middelen tot Weering van den Verderen Voortgang der Melaatse Siekte, t’ Amplecteeren, en gem: Land drost en Heemraaden dierhalven bij Missive te gelasten, om de Persoonen, dewelke met gementioneerde quaal behebt Sijn, op t’ ernstigste t’ ordonneeren Sig allesints Van den Ommegang met Andere gesonde Menschen t’ onthouden; gelijk meede om bij affixie van Billietten aan een ijgelijk der onder derselver Districten Sorteerende Ingeseetenen kennisse te geeven, dat de Voorsz: Seer besmettelijke quaal met Volkomen Sekerheijd in de bewuste Twee huijshoudingen ontdekte geworden Sijnde, een ijder oversulx gerecommandeert werd, Sig op ‘t Sorgvuldigste Voor deselve in Agt te Neemen: Terwijl Voorseijden Land drost en Heemraaden Wijders Sullen werden Aangeschreeven, dat Nademaal men te gemoed Siet, dat gementioneerde huijshoudingen hier door onvermeijdelijk tot de uijtterste Armoede Sullen komen te Vervallen Sijl: in dit geval Voor het onderhout dier ongeluckige, de VerEijschte Sorge Sullen hebben te dragen.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten dage en Jaare Voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present
[Signed:] O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 407-410.¶
Dingsdag den {17560831} 31: Augus:ts 1756,
‘S Voormiddags alle present behalven den E: Secret:s de Grandpreez bij indispositie.
Op heeden Volgens jaarlijxe gebruijk naar behoorlijk Klocke geklep en uijtroepinge van den Boode, getreeden Zijnde tot de Publicque Verpagting van de gemeene Middelen en Inkomsten deeses Gouvernements, na volgens de dies weegens geaffigeerde Billieten, Soo Sijn deselve ingemeijnd geworden door al Sulke Persoonen, en tot Soodanige Prijsen, als hieronder Staat uijtgedrukt, te Weeten
| 'T Moutbier | ||
| Aletta de Nijs, Weed:we Wijlen den Cap:t Ter Zee Gerrit Reijndersz: Vos | ƒ850: | |
| Brandewijnen | ||
| Eerste quart Jan Fredrik Hörling | ƒ3900: | |
| Tweede d:o Jochem Daniel Hiebner | d:o 4700: | |
| Derde d:o d:o d:o d:o | d:o 4200: | |
| Vierde d:o d:o d:o d:o | d:o 4200: | |
| d:o 17000: | ||
| VaderLandsche Bieren en Wijnen. | ||
| Dirk de Jongh | d:o 2850: | |
| Caabse Coele Wijnen | ||
| Eerste quart Jochem Daniel Hiebner | ƒ5800: | |
| Tweede d:o d:o d:o d:o | d:o 5800: | |
| Derde d:o d:o d:o d:o | d:o 6550: | |
| Vierde d:o d:o d:o d:o | d:o 8050: | |
| ƒ26200: | ||
| Welke Laatstgem: Vier Perceelen van de pagt der Caabse Coele Wijnen, vervolgens Naar den Inhoude der Pagt Conditiën, in een Generaale Massa weeder op geveijlt en afgeslagen Zijnde, Zijn deselve ingemeijnd geworden bij den Burger Jochem Daniel Hiebner, invoegen hij Generaalen pagter der Voorseijde wijnen is gebleeven Voor een Somma van | d:o 27100: | |
| Caabse Wijnen ensz: aan 't Ronde Bosje en de Baaij fals | ||
| Jan Hendrik Snijder | d:o 1800: | |
| Coele en Brandewijnen aan Stellenbosch en Draken steijn | ||
| Albregt Herhold | d:o 900: | |
| Soo dat de geheele Pagtpenn: bedragen | ƒ50500: |
| 'T Moutbier | ||
| Aletta de Nijs, Weed:we Wijlen den Cap:t Ter Zee Gerrit Reijndersz: Vos | ƒ850: | |
| Brandewijnen | ||
| Eerste quart Jan Fredrik Hörling | ƒ3900: | |
| Tweede d:o Jochem Daniel Hiebner | d:o 4700: | |
| Derde d:o d:o d:o d:o | d:o 4200: | |
| Vierde d:o d:o d:o d:o | d:o 4200: | |
| d:o 17000: | ||
| VaderLandsche Bieren en Wijnen. | ||
| Dirk de Jongh | d:o 2850: | |
| Caabse Coele Wijnen | ||
| Eerste quart Jochem Daniel Hiebner | ƒ5800: | |
| Tweede d:o d:o d:o d:o | d:o 5800: | |
| Derde d:o d:o d:o d:o | d:o 6550: | |
| Vierde d:o d:o d:o d:o | d:o 8050: | |
| ƒ26200: | ||
| Welke Laatstgem: Vier Perceelen van de pagt der Caabse Coele Wijnen, vervolgens Naar den Inhoude der Pagt Conditiën, in een Generaale Massa weeder op geveijlt en afgeslagen Zijnde, Zijn deselve ingemeijnd geworden bij den Burger Jochem Daniel Hiebner, invoegen hij Generaalen pagter der Voorseijde wijnen is gebleeven Voor een Somma van | d:o 27100: | |
| Caabse Wijnen ensz: aan 't Ronde Bosje en de Baaij fals | ||
| Jan Hendrik Snijder | d:o 1800: | |
| Coele en Brandewijnen aan Stellenbosch en Draken steijn | ||
| Albregt Herhold | d:o 900: | |
| Soo dat de geheele Pagtpenn: bedragen | ƒ50500: |
Aldus Gedaan en Uijtgevoerd In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten dage en Jaare voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v: Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] R S Allemann
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present
[Signed:] O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 411-432.¶
Saturdag den {17560904} 4 Septbr: 1756.
‘S Voormiddags alle Present uijtgenomen den E: Secret:s Josephus de Grandpreez bij Indispositie.
Bij geleegentheijd dat het thans ter Rheede Leggend’ uijtkomend’ Schip d’ Orange Zaal geen goederen Voor Batatia komt in te hebben, maar in ‘t geheel Voor dit Gouvernement in ‘t Vaderland afgelaaden Weesende, gevolgelijk alhier ten eenemaal Sal moeten Werden ontlost; op het Voordragen Van den Heere Gouverneur in Overweeging genomen Sijnde, dat dien bodem dus gevoegelijkst Souden kunnen Werden geëmploijeert, om in Conformité Van het geresolveerde onder den 15 Junij Pass:to de Lading van het in de Saldanha baaij Vertoevend Ceijlons Retourschip de Liefde daarin te doen overscheepen, ten eijnde evengem: Bodem Vervolgens behoorlijk te kunnen laten kielen; is hierop Voor ‘s E: Comp:s Meesten dienst Noodig geoordeelt en dienvolgens beslooten, het gemelte Schip d’ Orange Zaal om Voorsz: Reeden ter deeser plaatse aan te houden; Maar nademaal Soo met het ontlossen der geciteerde daarin Voor dit Gouvernement afgeladene goederen, als het overneemen der Lading Van het Meergem: Schip de Liefde , en het Kielen Van ‘t Selve, niet alleen een geruijmen tijd Staat heen te Lopen; maar dat ook ingevalle de Gebreeken Van dien bodem irreparabel mogten bevonden Worden, Men als dan Mogelijk wel genood Saakt Soude Sijn, om tot het Transporteeren van dies lading na het Vaderland, dit Schip de Oranje Zaal te moeten gebruijken, heeft men oversulx Verders best gedagt, dat de in het Selve afgeladene 30: Stux geld kisten mitsg:s dies ophebbende Militairen, Gelijk Meede de Recognitie goederen der daarop bescheijdene Scheepelingen over de Verdere thans ter Rheede Leggende en Meede na Batavia gaande Scheepen Zuijderburg , de Hoop , Noord Nieuwland Amstelveen en Spanderswout Verdeelt, en indier voegen derwaarts Sullen Werden Voort gesonden, te Weeten de Militairen en Recognitie Goederen met alle Vijf gemelte Kielen, naar Rato een ijder derselver gevoeggelijk Sal kunnen overneemen, dog de Contanten op de Volgende Wijse met de onderstaande drie Scheepen Namentlijk:
| Met de Hoop | 3: Kisten |
| d:o Noord Nieuwland | 12: d:o |
| d:o Spaanderswout | 15: d:o |
| Met de Hoop | 3: Kisten |
| d:o Noord Nieuwland | 12: d:o |
| d:o Spaanderswout | 15: d:o |
Als Sijnde bij een hiervan door Welgem: Heere Gouverneur geproduceerde Notitie gebleeken, dat gemelte drie kielen van de Voorseijde hier aanweesende, de Minste Contanten komen in te hebben.
Ende Nademaal het bij dit Gouvernement gevaaren hebbend’ Scheepje Schuijlenburg , ‘t Welk den 3 Junij Pass:to Neevens de Hoekers Ter meijen en d’ Hector van hier naar de Baaij fals is ‘t Zeijl gegaan, niet alleen tot nog toe aldaar niet opgedaagt, ofte elders op deese Custen Vernomen geworden is, Maar dat bovensdien door de gesaghebbers van gedagte Twee Vaartuijgen mitsg:s d’ overheeden van het uijtkomend Schip de Bevalligheijd , dat Sig ter dier tijd Meede Voor gemelte Baaij heeft komen te bevinden, is Gerapporteert geworden, dat Sij des Nagts tusschen den 3. en 4 Junij Voorm:t van dusdanigen Vehementen Storm uijt het N: W:t beneevens een Seer Verbolgen hooge Zee Waaren beloopen, dat Sij het ter Naauwernood met hunne onderhebbende kielen hadden kunnen goedmaken, Sonder dat het gemelte Scheepje Schuijlenburg Naderhand door Voorseijde hoekers meer is gesien geworden; in voegen uijt Aanmerking van t’ een ander Schier ontwijffelbaar moet werden Vastgesteld, dat het Selve ter dier tijd in gementioneerden Swaren Storm tusschen deese plaats en de Baaij fals Sal Verongelukt Sijn, te Meer dewijl het Strand Soo hier als daarom Streex, Sedert ter Ordre van den Heer Gouverneur alomme besigtigt Sijnde, behalven de gebrooken Barcas nog diversse andere Stucken van t’ geciteerde Scheepje Sijn gevonden geworden; heeft men dierhalven moeten besluijten, om de Provisien, dranken Mitsgad:s Equipagie en Andere goederen die daarin ten dienste van ‘s Comp:s doenmaals in Meergem: Baaij fals Verwagte Scheepen Sijn afgeladen geweest, als meede de Coopmanschappen die het Selve tot den handel op Rio de La goa heeft ingehad, bij de Negotie Boeken deeses Gouvernements te doen afschrijven, terwijl in plaatse, Van een Duijzend P:s Zeijldoekse Sakken, die tot berging der Voorsz: Provisiën, uijt ‘s Comp:s dispens aan gem: Bodem afgegeeven, en dus almeede Verlooren geraakt Sijn, Weederom een gelijk getal Nieuwe Sakken Sullen moeten Worden aangemaakt: En is Wijders Van alle de Voorsz: goederen met dies bedragen door den Heer Hoofd Administrateur Sergius Swellengrebel geproduceert geworden, de Onderstaande Memorie:
‘Memorie Van de Nabesz: Provisiën, Drancken, Equipagie Goederen, Timmerhout &:a dewelke ten dienste Van de Scheepen in de Baaij fals , als meede de Coopmanschappen, omme te dienen tot den Handel op Rio de Lagoa , in het agterblijvend Scheepje Schuijlenburg Zijn afgescheept geweest, Namentlijk:’
‘
| 500: | Mud: Tarwe Meel | tot | ƒ3200:-:-: |
| 160: | d:o Bonen | d:o | d:o 1536:-:-: |
| 170: | d:o Erweten | d:o | d:o 2040:-:-: |
| 21: | d:o Gort | d:o | d:o 134:08:-: |
| 4200: | lb Hard Brood | d:o | d:o 205:05:08: |
| 2700: | d:o Vad:se Speck in 6: Vaten | d:o | d:o 641:05:-: |
| 1600: | d:o d:o Vleesch d:o 4: d:o | d:o | d:o 490:-:-: |
| 1820: | d:o Poeder Zuijker d:o 5 Cann: | d:o | d:o 159:05:-: |
| 255: | Kann: Traan | d:o | d:o 35:17:-: |
| 51: | Kann: Raapolij | d:o | d:o 23:18:-: |
| 51: | d:o Olyven Oly | d:o | d:o 39:04:-: |
| 30: | boss: Rottang | d:o | d:o 11:01:-: |
| 10: | lb Cattoene Gaarn | d:o | d:o 2:05:-: |
| 310: | lb Vad:se Boter in 1 vat | d:o | d:o 93:-:-: |
| 8: | d:o Peper | d:o | d:o 1:03:-: |
| 20: | Wacks kaarssen | d:o | d:o 18:-:-: |
| 3: | Mud: Garst | d:o | d:o 9:12:-: |
| 30: | lb Tin | d:o | d:o 24:-:-: |
| 34 | ld Staal | d:o | d:o 6:05:08: |
| 12 | p:s Niquaniassen | d:o | d:o 33:16:08: |
| 1 1/2: | hoed Zmeekolen | d:o | d:o 17:10:-: |
| 23256: | Kan: Caabse Wijn in 57 legg:s | d:o | d:o 6177:07:08: |
| 5712: | d:o Brandewijn d:o 14: d:o | d:o | d:o 2659:13:-: |
| 1326: | d:o Azijn in 3 Leggers en 1 aam | d:o | d:o 232:01:-: |
| 816: | d:o Arak d:o 2 d:o | d:o | d:o 193:16:-: |
| 76: | p:s Ledige Leggers | d:o | d:o 1281:06:-: |
| 1: | d:o heele Aam | d:o | d:o 2:18:-: |
| 1: | d:o Pijpeduijg | d:o | d:o -:05:08: |
| 8: | d:o heele Aams banden. | d:o | d:o 2:17:-: |
| 2: | d:o Sware Anckers | d:o | d:o 957:18:-: |
| 2: | d:o Ankerstocken Kajate | d:o | d:o 11:08:08: |
| 2: | d:o Sware Touwen van 17 d:m | d:o | d:o 1924:09:-: |
| 30: | d:o Vaderlandse Lijnen | d:o | d:o 34:06:-: |
| 5: | boss. Lording | d:o | d:o 8:10:08: |
| 6: | d:o Huijssing | d:o | d:o 5:11:08: |
| 6: | Boss: Marlijn | d:o | d:o 2:11:-: |
| 150: | p:s gesort: Pokhoutte Schijven | d:o | d:o 126:11:-: |
| 200: | d:o d:o Blokken | d:o | d:o 146:05:-: |
| 30: | d:o d:o Juffers | d:o | d:o 15:7:08: |
| 400: | d:o d:o Bloknagels | d:o | d:o 60:-:-: |
| 5: | huijden Boeijleer | d:o | d:o 36:05:08: |
| 3: | d:o Pompleer | d:o | d:o 63:03:-: |
| 3: | p:s Want | d:o | d:o 440:03:-: |
| 8: | d:o Schooten | d:o | d:o 256:18:08: |
| 4: | Vaten Pik | d:o | d:o 116:04:-: |
| 400: | lb Roet | d:o | d:o 91:05:-: |
| 200 | p:s Jatij Planken | d:o | d:o 96:17:08 |
| 8: | d:o gr: Balken van 5 en 7 d:m | d:o | d:o 27:01:-: |
| Nota Nog Zijn tot berging der Voorenstaande | |||
| Provisien uijt 't Dispens meede gegeeven | |||
| 1000 p:s Zijldoekse Sacken. | |||
| Somma | ƒ23692:15:-: |
| 500: | Mud: Tarwe Meel | tot | ƒ3200:-:-: |
| 160: | d:o Bonen | d:o | d:o 1536:-:-: |
| 170: | d:o Erweten | d:o | d:o 2040:-:-: |
| 21: | d:o Gort | d:o | d:o 134:08:-: |
| 4200: | lb Hard Brood | d:o | d:o 205:05:08: |
| 2700: | d:o Vad:se Speck in 6: Vaten | d:o | d:o 641:05:-: |
| 1600: | d:o d:o Vleesch d:o 4: d:o | d:o | d:o 490:-:-: |
| 1820: | d:o Poeder Zuijker d:o 5 Cann: | d:o | d:o 159:05:-: |
| 255: | Kann: Traan | d:o | d:o 35:17:-: |
| 51: | Kann: Raapolij | d:o | d:o 23:18:-: |
| 51: | d:o Olyven Oly | d:o | d:o 39:04:-: |
| 30: | boss: Rottang | d:o | d:o 11:01:-: |
| 10: | lb Cattoene Gaarn | d:o | d:o 2:05:-: |
| 310: | lb Vad:se Boter in 1 vat | d:o | d:o 93:-:-: |
| 8: | d:o Peper | d:o | d:o 1:03:-: |
| 20: | Wacks kaarssen | d:o | d:o 18:-:-: |
| 3: | Mud: Garst | d:o | d:o 9:12:-: |
| 30: | lb Tin | d:o | d:o 24:-:-: |
| 34 | ld Staal | d:o | d:o 6:05:08: |
| 12 | p:s Niquaniassen | d:o | d:o 33:16:08: |
| 1 1/2: | hoed Zmeekolen | d:o | d:o 17:10:-: |
| 23256: | Kan: Caabse Wijn in 57 legg:s | d:o | d:o 6177:07:08: |
| 5712: | d:o Brandewijn d:o 14: d:o | d:o | d:o 2659:13:-: |
| 1326: | d:o Azijn in 3 Leggers en 1 aam | d:o | d:o 232:01:-: |
| 816: | d:o Arak d:o 2 d:o | d:o | d:o 193:16:-: |
| 76: | p:s Ledige Leggers | d:o | d:o 1281:06:-: |
| 1: | d:o heele Aam | d:o | d:o 2:18:-: |
| 1: | d:o Pijpeduijg | d:o | d:o -:05:08: |
| 8: | d:o heele Aams banden. | d:o | d:o 2:17:-: |
| 2: | d:o Sware Anckers | d:o | d:o 957:18:-: |
| 2: | d:o Ankerstocken Kajate | d:o | d:o 11:08:08: |
| 2: | d:o Sware Touwen van 17 d:m | d:o | d:o 1924:09:-: |
| 30: | d:o Vaderlandse Lijnen | d:o | d:o 34:06:-: |
| 5: | boss. Lording | d:o | d:o 8:10:08: |
| 6: | d:o Huijssing | d:o | d:o 5:11:08: |
| 6: | Boss: Marlijn | d:o | d:o 2:11:-: |
| 150: | p:s gesort: Pokhoutte Schijven | d:o | d:o 126:11:-: |
| 200: | d:o d:o Blokken | d:o | d:o 146:05:-: |
| 30: | d:o d:o Juffers | d:o | d:o 15:7:08: |
| 400: | d:o d:o Bloknagels | d:o | d:o 60:-:-: |
| 5: | huijden Boeijleer | d:o | d:o 36:05:08: |
| 3: | d:o Pompleer | d:o | d:o 63:03:-: |
| 3: | p:s Want | d:o | d:o 440:03:-: |
| 8: | d:o Schooten | d:o | d:o 256:18:08: |
| 4: | Vaten Pik | d:o | d:o 116:04:-: |
| 400: | lb Roet | d:o | d:o 91:05:-: |
| 200 | p:s Jatij Planken | d:o | d:o 96:17:08 |
| 8: | d:o gr: Balken van 5 en 7 d:m | d:o | d:o 27:01:-: |
| Nota Nog Zijn tot berging der Voorenstaande | |||
| Provisien uijt 't Dispens meede gegeeven | |||
| 1000 p:s Zijldoekse Sacken. | |||
| Somma | ƒ23692:15:-: |
‘
| Tot den Handel op Rio de Lagoa | |
| 50 dousijn beste pokhoute Messen tot | ƒ82:-:-: |
| 30: d:o Valsche d:o d:o | d:o 19:13:08: |
| 2000: p:s Naalden | d:o 3:19:-: |
| 4 dousijn knipmessen tot | d:o 10:-:08: |
| 12 p:s Kap Spiegels | d:o 95:03:-: |
| 5 Dou sijn fijne Schaaren | d:o 31:19:08: |
| 6: d:o gemeene d:o d:o | d:o 7:05:-: |
| 4: d:o Schoe gespen | d:o 13:15:-: |
| 16 lb Coralen witte albaste met bonte Veren | d:o 49:14:-: |
| 30: d:o d:o diverse quispel | d:o 8:17:-: |
| 10: Dousijn Tinne Lepels | d:o 15:-:-: |
| 600 lb Tabak | d:o 185:12:08: |
| 4 Grossen Lange Tabaks Pijpen | d:o 7:06:-: |
| 6 d:o korte d:o d:o | d:o 6:03:08: |
| 8 p:s kleijne Souratse Dekens | d:o 28:15:-: |
| 4: d:o groote d:o d:o | d:o 30:13:08: |
| 10: d:o Baftas de Joegdia | d:o 57:10:-: |
| 12: d:o ¡Guinees~ gem: gebl:kt Cust | d:o 125:09:-: |
| 20: d:o d:o bruijn blaauw d:o | d:o 306:17:08: |
| 10 p:s Chitsen ¡Pattenase~ tot | d:o 36:13:-: |
| 10 d:o d:o Enk:de ¡Cassembasz~: | d:o 42:04:08: |
| 15 d:o Zijlkleeden groot gebl:t Kust tot | d:o 90:08:08: |
| 1 1/2 lb Noten | d:o -:06:-: |
| 1 1/2 d:o Nagulen | d:o -:12:-: |
| 1 1/2 d:o Foulij | d:o -:17:-: |
| 1 1/2 d:o Canneel | d:o -:09:08: |
| 816 Kann: Arack in 2 Leggers | d:o 193:16:-: |
| 408: d:o Caabse Weijn d:o 4 aamen | d:o 108:07:08: |
| 2: p:s Ledige Leggers | d:o 33:14:08: |
| 4 d:o heele Aams Schoven | d:o 11:13:-: |
| 4 d:o Pijpe d uijgen | d:o 1:01:08: |
| 32 p:s Heele Aamsbanden tot | d:o 11:08:-: |
| 574 lb diverse quispel Coralen | d:o 688:16:-: |
| Somma | ƒ2306:-:08: |
| Van de Andere Zijde bijgebragt | d:o 23692:15:-: |
| Totaal | ƒ25998:15:08: |
| Tot den Handel op Rio de Lagoa | |
| 50 dousijn beste pokhoute Messen tot | ƒ82:-:-: |
| 30: d:o Valsche d:o d:o | d:o 19:13:08: |
| 2000: p:s Naalden | d:o 3:19:-: |
| 4 dousijn knipmessen tot | d:o 10:-:08: |
| 12 p:s Kap Spiegels | d:o 95:03:-: |
| 5 Dou sijn fijne Schaaren | d:o 31:19:08: |
| 6: d:o gemeene d:o d:o | d:o 7:05:-: |
| 4: d:o Schoe gespen | d:o 13:15:-: |
| 16 lb Coralen witte albaste met bonte Veren | d:o 49:14:-: |
| 30: d:o d:o diverse quispel | d:o 8:17:-: |
| 10: Dousijn Tinne Lepels | d:o 15:-:-: |
| 600 lb Tabak | d:o 185:12:08: |
| 4 Grossen Lange Tabaks Pijpen | d:o 7:06:-: |
| 6 d:o korte d:o d:o | d:o 6:03:08: |
| 8 p:s kleijne Souratse Dekens | d:o 28:15:-: |
| 4: d:o groote d:o d:o | d:o 30:13:08: |
| 10: d:o Baftas de Joegdia | d:o 57:10:-: |
| 12: d:o ¡Guinees~ gem: gebl:kt Cust | d:o 125:09:-: |
| 20: d:o d:o bruijn blaauw d:o | d:o 306:17:08: |
| 10 p:s Chitsen ¡Pattenase~ tot | d:o 36:13:-: |
| 10 d:o d:o Enk:de ¡Cassembasz~: | d:o 42:04:08: |
| 15 d:o Zijlkleeden groot gebl:t Kust tot | d:o 90:08:08: |
| 1 1/2 lb Noten | d:o -:06:-: |
| 1 1/2 d:o Nagulen | d:o -:12:-: |
| 1 1/2 d:o Foulij | d:o -:17:-: |
| 1 1/2 d:o Canneel | d:o -:09:08: |
| 816 Kann: Arack in 2 Leggers | d:o 193:16:-: |
| 408: d:o Caabse Weijn d:o 4 aamen | d:o 108:07:08: |
| 2: p:s Ledige Leggers | d:o 33:14:08: |
| 4 d:o heele Aams Schoven | d:o 11:13:-: |
| 4 d:o Pijpe d uijgen | d:o 1:01:08: |
| 32 p:s Heele Aamsbanden tot | d:o 11:08:-: |
| 574 lb diverse quispel Coralen | d:o 688:16:-: |
| Somma | ƒ2306:-:08: |
| Van de Andere Zijde bijgebragt | d:o 23692:15:-: |
| Totaal | ƒ25998:15:08: |
’/:onderstond:/’
‘In ‘t Casteel de Goede Hoop den 4 Septembr: 1756: /:was geteekent:/ S:s Swellengrebel.’
Sijnde hierna door gemelten Heer Hoofd Administrateurs Weegens den ontfangst en uijtgaaf der Zeegels; mitsg:s de Restanten van dien, de Volgende Reecq:g overgeleevert.
‘
| Zeegels d' A:is 1755/56: | ||||||||||||||||||||
| Debent | ||||||||||||||||||||
| van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | |
| Rijxd:s | 1/8 : | 1/4 : | 1/2 : | 3/4 : | 1: | 2: | 3: | 4: | 5: | 6: | 8: | 10: | 12: | 15: | 20: | 25: | 30: | 40: | 50: | 60: |
| Onder Ult:mo febr: 1756. Restant Verbleeven | 894: | 803: | 337: | 6: | 38: | 67: | 12: | 51: | 46: | 34: | 35: | 26: | 12: | 54: | 20: | 99: | 6: | 6: | 6: | 11: |
| den 15 April 1756 bijgekomen | -: | -: | -: | -: | 200: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: |
| den 16 Ausgustus dito | 1000: | 1000: | 1000: | 50: | -: | -: | 50: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: |
| Somma | 1894: | 1803: | 1337: | 56: | 238: | 67: | 62: | 51: | 46: | 34: | 35: | 26: | 12: | 54: | 20: | 99: | 6: | 6: | 6: | 11: |
| Credunt | ||||||||||||||||||||
| van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | |
| Rijxd:s | 1/8: | 1/4: | 1/2: | 3/4: | 1: | 2: | 3: | 4: | 5: | 6: | 8: | 10: | 12: | 15: | 20: | 25: | 30: | 40: | 50: | 60: |
| Van P:mo maart 1756 tot dato deeses Verkogt | 707: | 673: | 338: | 6: | 78: | 34: | 5: | 10: | 7: | -: | 5: | 9: | -: | -: | 1: | 20: | -: | -: | -: | 1: |
| De dato deeses Restant | 1187: | 1130: | 999: | 50: | 160: | 33: | 57: | 41: | 39: | 34: | 30: | 17: | 12: | 54: | 19: | 79: | 6: | 6: | 6: | 10: |
| Somma | 1894: | 1803: | 1337: | 56: | 238: | 67: | 62: | 51: | 46: | 34: | 35: | 26: | 12: | 54: | 20: | 99: | 6: | 6: | 6: | 11: |
| Zeegels d' A:is 1755/56: | ||||||||||||||||||||
| Debent | ||||||||||||||||||||
| van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | |
| Rijxd:s | 1/8 : | 1/4 : | 1/2 : | 3/4 : | 1: | 2: | 3: | 4: | 5: | 6: | 8: | 10: | 12: | 15: | 20: | 25: | 30: | 40: | 50: | 60: |
| Onder Ult:mo febr: 1756. Restant Verbleeven | 894: | 803: | 337: | 6: | 38: | 67: | 12: | 51: | 46: | 34: | 35: | 26: | 12: | 54: | 20: | 99: | 6: | 6: | 6: | 11: |
| den 15 April 1756 bijgekomen | -: | -: | -: | -: | 200: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: |
| den 16 Ausgustus dito | 1000: | 1000: | 1000: | 50: | -: | -: | 50: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: | -: |
| Somma | 1894: | 1803: | 1337: | 56: | 238: | 67: | 62: | 51: | 46: | 34: | 35: | 26: | 12: | 54: | 20: | 99: | 6: | 6: | 6: | 11: |
| Credunt | ||||||||||||||||||||
| van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | van | |
| Rijxd:s | 1/8: | 1/4: | 1/2: | 3/4: | 1: | 2: | 3: | 4: | 5: | 6: | 8: | 10: | 12: | 15: | 20: | 25: | 30: | 40: | 50: | 60: |
| Van P:mo maart 1756 tot dato deeses Verkogt | 707: | 673: | 338: | 6: | 78: | 34: | 5: | 10: | 7: | -: | 5: | 9: | -: | -: | 1: | 20: | -: | -: | -: | 1: |
| De dato deeses Restant | 1187: | 1130: | 999: | 50: | 160: | 33: | 57: | 41: | 39: | 34: | 30: | 17: | 12: | 54: | 19: | 79: | 6: | 6: | 6: | 10: |
| Somma | 1894: | 1803: | 1337: | 56: | 238: | 67: | 62: | 51: | 46: | 34: | 35: | 26: | 12: | 54: | 20: | 99: | 6: | 6: | 6: | 11: |
’/:onderstond:/’
‘In ‘t Casteel de Goede Hoop Ultimo Augustus 1756. /:was geteekent:/ S:s Swellengrebel. /:in Margine:/ Deese Reeck:g door ons ondergeteekende Fiscaal en GeCommitteerdens uijt den Raad Van Justitie alhier behoorlijk nagesien, en met de Restanten geconfronteert Zijnde, is deselve in alle deelen accordeerende bevonden, datum als booven. /:was geteekent:/ P:V: Reede Van oudshoorn, R: S: Alleman, J: F: Tiemmendorf, /Laeger:/ mij Præsent:/ en geteekent: C:L: Neethling Sec:ts.’
Waaruijt gebleekende Weesende, dat het Rendement der Verkogte Zeegels geduurende de Jongst afgeweekene Ses Maanden, een Somma van 1376 1/8 Rijxd:s komt te bedragen, is hierop Verstaan dat gedagte Penn: Volgens gebruijk P:r Schriftelijke Ordonn: Van den Heer Gouverneur in ‘S Comp:s Cassa gebragt, en bij de Negotie boeken deeses Gouvernements Sullen werden ingenomen.
Op de diesweegens in Schriptis gedane Versoeken door de Burgers Jan frederik Hurlig en Jochem Daniel Hiebenaar als Aanneemers Van de Pagt der Brandewijnen, aan deselve voor ijder perceel een bij tapper geaccordeert Sijnde geworden, is Wijders aan den pagter der Vader Landse Bieren en Wijnen Dirk de Jong toegestaan, om boven desselfs gepermitteerden bijtapper, de Voorseijde dranken door den Meede Burger Hendrik Wittig in de Thuijn van de Wed:we Wijlen Dirk Gijsbert Frank, d’ Uijtvlugt genaamt, te Mogen laten debiteeren.
Ook is aan den Pagter der Coele en Brandewijnen aan ‘t Ronde Bosje en in de Baaij fals , Jan Hendrik Snijder gepermitteerd, om de Burgers Johannes Bruijns en Theodorus Heegers, den Eersten op desselfs Woonplaats aan ‘t Ronde Bosje , en den Anderen, aan de Sogen: drie Coppen , als bijtappers te Moogen Aanstellen; Mitsg:s de VoorSeijde dranken ook door den Meede Burger Johannes Van Aarden, in Sijn Wooning bij de Soute Rivier te mogen Laten tappen.
Sijnde Wijders ten Versoeke van den Cap:tn ter Zee en Equipagiemeester deeses Gouvernements Hendrik Taal, Verstaan, om desselfs Slave Jonge gen:t Catjoe van Bougis die Volgens Vonnisse van den Raad van Justitie deeser plaatse onder anderen Voor den tijd van Vijff en Twintig jaaren op ‘t Robben Eijland is gebannen geworden, Voor de gevallene Justitieele Kosten, bij d’ E: Comp:gn in eijgendom aan te Neemen.
Laatstelijk is aan den op het ter Rheede Leggend’ uijtkomend’ Schip Zuijderburg bescheijdene Passagier Johan Christoffel Schultse, ingevolge desselfs diesweegens bij Request gedaan Versoek toegestaan, om ter oorsake dat hij met de Officieren Van gedagten Bodem niet Wel kan harmonieeren, desselfs Rheijse, dierhalven met het Meede aan weesende Schip Noord Nieuwland naar Batavia te Moogen Voortsetten.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten daage en Jaare Voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v: Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 433-436.¶
Saturdag den {17560911} 11:e Septbr: 1756,
‘S Voormiddags alle Present.
Is aan den Burger Abraham Lever op desselfs hierom gedaan Versoek toegestaan, desselfs dogter gen:t Helena Magtelda Lever oud 16 Jaaren, met het ter Rheede Leggend’ Schip Spanderswout onder betaaling Van t’ daartoe Staande Transport en Costgeld, om in de Cajuijt gelogeert en getracteert te werden, naar Batavia tot desselfs schoonsoon den Procureur Johan Gerhard van Angelbeek te Mogen oversenden.
Gelijk meede op het Seer instantig gedaan Versoek door den alhier gerelegeerden Radeen Maascaretta goed gedagt is, om Seeker Request door hem aan haar Wel Edele Groot Agtbr: de Heeren der Hooge India se Regeering tot Batavia geaddresseert, waarbij denselven om eenig onderhoud komt te Versoeken, P:r de aanweesende Scheepen onder ‘S Comp:s papieren derwaarts te Laaten overgaan, Sullende Welgem: Haar Hoog Edelens teffens op t’ Eerbiedigst versogt werden, om ter Consideratie van des suppl:ts Armoedigen toestand, en dat denselven geduurende Sijn Bannissement alhier, Sig altoos Seer Stil en Vreemdsaam heeft gedragen, een gunstige Reflectie op t’ Voorsz: Versoek te Willen Neemen.
Aldus Geresolveert en Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten daage en Jaare Voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 437-439.¶
Donderdag den {17560923} 23 Septbr: 1756.
‘S Voormiddags alle Present.
Is op het diesweegens bij Request gedaan Versoek door den Burger Pieter Loret, Verstaan om desselfs Slave Jonge gen:t Dam van Bengalen, die Volgens Vonnisse van den Raad van Justitie deeser plaatse, onder anderen voor den tijd Van Vijf en Twintig jaaren op t’ Robben Eijland is gebannen geworden, Voor de gevallene Justitieele kosten, bij d’ E: Comp:gn in eijgendom aan te Neemen.
Sijnde Wijders op het Meede in Scriptis gedaane Versoek bij den Burger Jan Vogel, aan den Selven in eijgendom gegeeven, een Stuk Bouwlands, geleegen aan de Noordhoek van de Paardeberg , Annex desselfs Plaats gen:t de Hoop , Groot Agt Morgen Netto, onder conditie egter van daarvoor Jaarlijx d’ Ordinaire Recognietie Penn:gn van een halve Rijxd:s Voor ijder Morgen aan d’ E: Comp:gn te betaalen.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten daage en Jaare Voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] degrandpreez
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 440-461.¶
Dingsdag den {17561012} 12: Octobr: 1756
’s Voormiddags alle Present, uijtgenomen den E: Coopman en Pakhuijsmeester Christoffel Brand.
Wierd door den Heer Hoofd Administrateurs Sergius Swellengrebel, met Versoek van daarop dispositie te mogen erlangen, geproduceert d’ Onderstaande Memorie:
‘Memorie van het Nabeschrevene Ijser, Drinkglasen, Verf en Teer Quasten, Lijn-Olij, Timmerhout, Clappus olij, en diverse andere Goederen, uijt de Onderstaande Bodems Soo te kort, gebrooken, als bij Pijling Minder, de Tabak bij ‘t Openen Van Verscheijde Kassen in ‘t Negotie Pakhuijs te kort, als meede de Lijf eijgenen dit Gouvernement van Batavia p:r t’ Schip Persijnenburg aangereekent; mitsgaders de Lijf eijgenen, in de Ses jongst gepasseerde Maanden door den Natuurlijke Dood overleeden, ‘t Vee in gemelde Tijd Soo verrekt, als door ‘t Wild gedierte Vernielt, en Eijndelijk diverse Goederen Seedert Primo Septembr: A:o Pass:to tot Ult:mo deeses, in de Resp:tve Pakhuijsen onbequaam en onbruijkbaar bevonden, alles volgens Verklaringen, en factuur blijkende, Namentlijk:’
‘
| Uijt 't Schip Cattendijke | |||
| Afschrijven { | 615 | lb Gesort Ijser op 42000 lb bij naweging te kort. | |
| bij 't openen van Een kas N:o 123 gebroken | |||
| 51 | p:s Wijn Kelken d:o 250 p:s | ||
| 32 | p:s Bierglasen d:o 250 d:o | ||
| 25 | d:o groote Tonn: Swartsel op 600 p:s bij 't openen Van 6 Cassen N:o 94 Leedig | ||
| 3 | d:o Smelt kroesen d:o 20 p:s bij 't openen van 1 kas N:o 100 gebrooken | ||
| 85 9/10 | Kan: Lijn Olij, op 25 Kelders bij nameeting te kort. | ||
| Verkoopen { | 125 | p:s Verfquasten | } bij het openen van Een Cas L:a R: Verstikt |
| 25 | d:o Teer quasten | ||
| 9: | d:o Coorn Schoppen op 200 p:s bij 't openen van 4 Kassen N:o 118. 125, en 152 gebrooken | ||
| 7 | d:o Gr: Ribben van 2 en 3 d:m op 80 p:s als | ||
| Verkoopen | 5 p:s gebrooken | ||
| Afschrijven | 2 d:o te kort |
| Uijt 't Schip Cattendijke | |||
| Afschrijven { | 615 | lb Gesort Ijser op 42000 lb bij naweging te kort. | |
| bij 't openen van Een kas N:o 123 gebroken | |||
| 51 | p:s Wijn Kelken d:o 250 p:s | ||
| 32 | p:s Bierglasen d:o 250 d:o | ||
| 25 | d:o groote Tonn: Swartsel op 600 p:s bij 't openen Van 6 Cassen N:o 94 Leedig | ||
| 3 | d:o Smelt kroesen d:o 20 p:s bij 't openen van 1 kas N:o 100 gebrooken | ||
| 85 9/10 | Kan: Lijn Olij, op 25 Kelders bij nameeting te kort. | ||
| Verkoopen { | 125 | p:s Verfquasten | } bij het openen van Een Cas L:a R: Verstikt |
| 25 | d:o Teer quasten | ||
| 9: | d:o Coorn Schoppen op 200 p:s bij 't openen van 4 Kassen N:o 118. 125, en 152 gebrooken | ||
| 7 | d:o Gr: Ribben van 2 en 3 d:m op 80 p:s als | ||
| Verkoopen | 5 p:s gebrooken | ||
| Afschrijven | 2 d:o te kort |
‘
| Uijt 't Schip Vlissingen | |||
| Afschrijven { | 5 | p:s gr: Deelen van 1 1/2 d:m op 200 p:s te kort. | |
| Uijt 't Schip Roosenburg | |||
| Afschrijven { | 96 | kan: Clappus Olij, op 691 kann: in 4 halve Leggers, bij Pijling minder, als Zijnde, 2 van 5 1/2 en 2. van 4 1/2 d:m wan. | |
| Uijt 't Schip de Liefde | |||
| Afschrijven { | 96 | Kan: Clappus Olij op 679 kan: in 4 halve Leggers bij pijling te min, daarvan 2. van 5 1/2 en 2. van 4 1/2 d:m wan geweest. | |
| Uijt 't Schip de Bevalligheijd | |||
| Afschrijven { | 114 | p:s wijn Kelken op 400 p:s | } bij 't openen van Een kas L:a V.V.V. gebrooken |
| 29 | d:o Bierglasen d:o 200 d:o | ||
| Uijt Schip d' Admiraal d' Ruijter | |||
| Afschrijven { | 122 | lb: Spaance Zeep, op 5922 lb in 10 Kassen L:a G.G.G.G. tot q.q.q.q. bij naweeging te kort. | |
| Uijt 't Schip Amerongen | |||
| Afschrijven { | 195 | p:s glase Ruijten van 12 en 14 d:m op 1600 p:s bij 't openen van 8 Cassen L:a B: tot J: gebooken. | |
| Uijt 't Schip de Vrouwe Rebecca Jacoba | |||
| Afschrijven { | 174 | p:s Glase Ruijten van 12 en 14 d:m op 1400 p:s bij 't openen van 7 Cassen L:a K. tot q. gebrook: | |
| Uijt 't Schip Zuijderburg | |||
| Afschrijven { | 81 3/10 | kan: Lijn olij op 25 kelders bij nameeting te kort. |
| Uijt 't Schip Vlissingen | |||
| Afschrijven { | 5 | p:s gr: Deelen van 1 1/2 d:m op 200 p:s te kort. | |
| Uijt 't Schip Roosenburg | |||
| Afschrijven { | 96 | kan: Clappus Olij, op 691 kann: in 4 halve Leggers, bij Pijling minder, als Zijnde, 2 van 5 1/2 en 2. van 4 1/2 d:m wan. | |
| Uijt 't Schip de Liefde | |||
| Afschrijven { | 96 | Kan: Clappus Olij op 679 kan: in 4 halve Leggers bij pijling te min, daarvan 2. van 5 1/2 en 2. van 4 1/2 d:m wan geweest. | |
| Uijt 't Schip de Bevalligheijd | |||
| Afschrijven { | 114 | p:s wijn Kelken op 400 p:s | } bij 't openen van Een kas L:a V.V.V. gebrooken |
| 29 | d:o Bierglasen d:o 200 d:o | ||
| Uijt Schip d' Admiraal d' Ruijter | |||
| Afschrijven { | 122 | lb: Spaance Zeep, op 5922 lb in 10 Kassen L:a G.G.G.G. tot q.q.q.q. bij naweeging te kort. | |
| Uijt 't Schip Amerongen | |||
| Afschrijven { | 195 | p:s glase Ruijten van 12 en 14 d:m op 1600 p:s bij 't openen van 8 Cassen L:a B: tot J: gebooken. | |
| Uijt 't Schip de Vrouwe Rebecca Jacoba | |||
| Afschrijven { | 174 | p:s Glase Ruijten van 12 en 14 d:m op 1400 p:s bij 't openen van 7 Cassen L:a K. tot q. gebrook: | |
| Uijt 't Schip Zuijderburg | |||
| Afschrijven { | 81 3/10 | kan: Lijn olij op 25 kelders bij nameeting te kort. |
‘
| Uijt 'T Schip Tulpenburg | |||
| Afschrijven { | 76 | p:s Wijn Kelken op 400 p:s | } bij het openen van Een Kas L:a Ij:Ij: gebrooken. |
| 33 | d:o bierglasen op 200 p:s | ||
| 24 1/4 | Grossen Lange Tabakspijpen op 100 grossen | } bij 't openen van 4 Kassen L:a J.J.J.J. tot M.M.M.M. gebroken. | |
| 20 | Grossen Korte d:o d:o 100 d:o | ||
| Uijt 't Schip Amstelveen | |||
| Afschrijven { | 81 3/10 | Kan: Lijn Olij, op 25 kelders, bij nameting te min. | |
| Uijt 'T Schip d' Orange Zaal | |||
| Afschrijven { | 258 4/10 | Kan: Olijven olij, op 40 halve Amen te kort; bij Welkers pijling 6: van 2 d:m 23. van 3 d:m en 11 van 4 d:m Wan geweest. |
| Uijt 'T Schip Tulpenburg | |||
| Afschrijven { | 76 | p:s Wijn Kelken op 400 p:s | } bij het openen van Een Kas L:a Ij:Ij: gebrooken. |
| 33 | d:o bierglasen op 200 p:s | ||
| 24 1/4 | Grossen Lange Tabakspijpen op 100 grossen | } bij 't openen van 4 Kassen L:a J.J.J.J. tot M.M.M.M. gebroken. | |
| 20 | Grossen Korte d:o d:o 100 d:o | ||
| Uijt 't Schip Amstelveen | |||
| Afschrijven { | 81 3/10 | Kan: Lijn Olij, op 25 kelders, bij nameting te min. | |
| Uijt 'T Schip d' Orange Zaal | |||
| Afschrijven { | 258 4/10 | Kan: Olijven olij, op 40 halve Amen te kort; bij Welkers pijling 6: van 2 d:m 23. van 3 d:m en 11 van 4 d:m Wan geweest. |
‘Volgens Verklaringen der Scheeps Overheeden, Sijn op de Reijse van Batavia, herwaarts, Over Leeden’
‘
| Afschrijven { | 1: | Jong | } op 't Schip Amelisweert |
| 1: | Meijd | ||
| 1: | Jong | } op 't Schip Nieuw Vijvervreugd , en | |
| 1 | Meijd | ||
| 1: | Meijd | } d:o d:o de Jager . |
| Afschrijven { | 1: | Jong | } op 't Schip Amelisweert |
| 1: | Meijd | ||
| 1: | Jong | } op 't Schip Nieuw Vijvervreugd , en | |
| 1 | Meijd | ||
| 1: | Meijd | } d:o d:o de Jager . |
‘Nog Zijn dit Gouvernement Volgens factuur van Batavia, de Volgende’
‘Lijfeijgenen p:r de Natenoemene Scheepen aangereekent, dewelke Voor als nog alhier niet Zijn Aangeland, als:’
‘
| 5: | Jongens | }p:r 't Schip Lugtenburg |
| 3: | Meijden | |
| 5: | Jongens | } d:o d:o d:o Perzijnenburg |
| 3: | Meijden |
| 5: | Jongens | }p:r 't Schip Lugtenburg |
| 3: | Meijden | |
| 5: | Jongens | } d:o d:o d:o Perzijnenburg |
| 3: | Meijden |
‘
| In 't Negotie Pakhuijs | ||
| Afschrijven { | 379 | lb Tabak, bij 't nawegen van 432 Rollen in 12 Kassen te kort, te weeten |
| 97 lb op 108 Rollen in 3 Kassen L:a L.L. M.M. N.N. in de Maand Maart 1755, met 't Schip Stadwijk aangebragt. | ||
| 93 d:o d:o 108 Rollen in 3 Kassen L:a B.B.B. C.C.C. D.D.D. met 't Schip Amelis weert aangebragt in dato Voorsz: | ||
| 189 d:o d:o 216: Rollen in 6 Kassen L:a A.B.C.R.S. en T. met 't Schip Voor Land in de Maand April 1755 aangebragt. |
| In 't Negotie Pakhuijs | ||
| Afschrijven { | 379 | lb Tabak, bij 't nawegen van 432 Rollen in 12 Kassen te kort, te weeten |
| 97 lb op 108 Rollen in 3 Kassen L:a L.L. M.M. N.N. in de Maand Maart 1755, met 't Schip Stadwijk aangebragt. | ||
| 93 d:o d:o 108 Rollen in 3 Kassen L:a B.B.B. C.C.C. D.D.D. met 't Schip Amelis weert aangebragt in dato Voorsz: | ||
| 189 d:o d:o 216: Rollen in 6 Kassen L:a A.B.C.R.S. en T. met 't Schip Voor Land in de Maand April 1755 aangebragt. |
‘Volgens bij gevoegde Reekenings van den Op siender van ‘s Comp:s Slaven Logie, gesterkt met Secretariale Verklaringen, Zijn in de Jongst gepasseerde Ses Maanden, Maart, April, Maij, Junij, Julij en Augustus deeses Jaars van ‘s Comp:s Slaven door de Naturelyke Dood overLeeden.’
‘
| Afschrijven { | 24: | Kloeke Jongens |
| 2: | School d:o | |
| 1: | Zuijgend d:o | |
| 6: | Kloeke Meijden en | |
| 3: | Bandiete Jongens. |
| Afschrijven { | 24: | Kloeke Jongens |
| 2: | School d:o | |
| 1: | Zuijgend d:o | |
| 6: | Kloeke Meijden en | |
| 3: | Bandiete Jongens. |
‘En volgens geannexeerde Reekeningen van de Landdrosten, gesterkt met Secretariale beEedigde Verklaringen, Zijn meede in Voorsz: tijd Van ‘s Comp:s Beestiaal Soo Verrekt, als door ‘t Wild gedierte Verslonden.’
‘
| Afschrijven { | 306 | Stux Runder Beesten |
| 26: | d:o Paarden | |
| 2: | d:o Ezels en | |
| 3: | d:o Bocken. |
| Afschrijven { | 306 | Stux Runder Beesten |
| 26: | d:o Paarden | |
| 2: | d:o Ezels en | |
| 3: | d:o Bocken. |
‘De volgende Goederen Zijn geduurende dit Boekjaar, ofte Zeedert P:mo Septembr: A:o pass:to tot Ult:mo Augustus deeses Jaars, bij diverse Administrateurs onbequam, en onbruijkbaar bevonden, als:’
‘
| In 't Negotie Pakhuijs | |||
| Verkoopen { | 19 | p:s groote Waak rocken | } Gemottert. |
| 24: | d:o kleine d:o | ||
| 2: | d:o Duffeltjes | ||
| 14: | d:o Broeken | ||
| 113 | p:r Coussen | ||
| In de Wijnkelder | |||
| Verkoopen { | 1 | Vat Bier, Suur | |
| 11: | p:s heele Leggers onbequaam | ||
| In 't Houtmaguazijn | |||
| Verkoopen { | 280 | p:s Jatij Planken | |
| 60 | d:o d:o Duijgen | ||
| In 's Comp:s Hospitaal | |||
| Verkoopen { | 8 | p:s Siften | |
| 12. | d:o Steekbeckens | ||
| 3 | d:o Copere Staartpannen | ||
| 1: | d:o Klisteer Spuijt | ||
| 19. | d:o Lancetten | ||
| 19. | d:o Scharen | ||
| 1. | d:o Mondspuijt. | ||
| Op de Punten Buuren, Catsenelleboogen, Nassauw en Orange, desgelijx op de Batterijen Imhoff, Tulbagh, Helena en Elizabeth, ten eenemaal Verrot en Vergaan. | |||
| afschrijven en tot de Steen Ovens gebruijken. { | 1 | p:s Affuijt tot 24 lb: | |
| 4: | d:o d:o 18 d:o | ||
| 7: | d:o d:o 12: d:o | ||
| 2: | d:o d:o 10: d:o | ||
| 3: | d:o d:o 8: d:o | ||
| 1: | d:o d:o 6: d:o | ||
| afschrijven { | 243 | lb: Busse kruijt, op een Quantiteijt van 2200 lb op de Groote Batterije ten Een emaal bedurven, en onbruijkbaar. |
| In 't Negotie Pakhuijs | |||
| Verkoopen { | 19 | p:s groote Waak rocken | } Gemottert. |
| 24: | d:o kleine d:o | ||
| 2: | d:o Duffeltjes | ||
| 14: | d:o Broeken | ||
| 113 | p:r Coussen | ||
| In de Wijnkelder | |||
| Verkoopen { | 1 | Vat Bier, Suur | |
| 11: | p:s heele Leggers onbequaam | ||
| In 't Houtmaguazijn | |||
| Verkoopen { | 280 | p:s Jatij Planken | |
| 60 | d:o d:o Duijgen | ||
| In 's Comp:s Hospitaal | |||
| Verkoopen { | 8 | p:s Siften | |
| 12. | d:o Steekbeckens | ||
| 3 | d:o Copere Staartpannen | ||
| 1: | d:o Klisteer Spuijt | ||
| 19. | d:o Lancetten | ||
| 19. | d:o Scharen | ||
| 1. | d:o Mondspuijt. | ||
| Op de Punten Buuren, Catsenelleboogen, Nassauw en Orange, desgelijx op de Batterijen Imhoff, Tulbagh, Helena en Elizabeth, ten eenemaal Verrot en Vergaan. | |||
| afschrijven en tot de Steen Ovens gebruijken. { | 1 | p:s Affuijt tot 24 lb: | |
| 4: | d:o d:o 18 d:o | ||
| 7: | d:o d:o 12: d:o | ||
| 2: | d:o d:o 10: d:o | ||
| 3: | d:o d:o 8: d:o | ||
| 1: | d:o d:o 6: d:o | ||
| afschrijven { | 243 | lb: Busse kruijt, op een Quantiteijt van 2200 lb op de Groote Batterije ten Een emaal bedurven, en onbruijkbaar. |
’/:onderstond:/’
‘In ‘t Casteel de Goede Hoop den 12. Octobr: 1756. /:was geteekent:/ S:s Swellengrebel.’
Naar Welkers Resumptie Verstaan is, dat de daarbij Vermelde gestorvene Leijfeijgenen Mitsg:s Verrekt Beestiaal der E: Comp:gn bij de Negotie Boeken deeses Gouvernements, Sullende werden afgeschreeven, Voorts Met de te Kort bevondene, mitsg:s onbruijkbaar gewordene goederen Sodanig Sal werden gehandelt, als in margine van Voorseijde Memorie Staat aangeteekent.
Vervolgens den d’ E: E:s Nicolaas Heijning en Cornelis Eelders in Qualité als Gecommitteerde Examinateurs der Negotie en Zoldij Boeken deeses Gouvernements, meede ingediend Sijnde, de Versoek Schriften van den Pakhuijs meester, Dispencier en Keldermeester, tendeerende om te Mogen genieten d’ Ordinaire Jaarlijxe afschrijvingen op de Goederen dewelke door haarl: geduurende den Voorl: Jaare Sijn Verstrekt geworden, Welke Versoek Schriften Aldus Waaren Luijdende.
Aan den Wel Edelen Gestr: Heer Rijk Tulbagh, Raad Extra Ordinaris Van Needer Lands India; mitsgaders Gouverneur Van Cabo de goede Hoop, en den Resorte van dien &:a &:a &:a beneevens den E: Agtbaaren Raad van Politie deeses Gouvernements.
‘Wel Edele Gestrengen Heer, en E E: Agtbaare Heeren!’
‘Den ondergeteekende Coopman en Pakhuijsmeester, Versoekt Seer Eerbiedig, dat aan hem Volgens gebruijk mag werden toegestaan Soodanige Afschrijvingen te Moogen Genietten, als ‘er geduurende het Laatst afgeweekene Boekjaar op de hieronder gespecificeerde Goederen, onvermeijdelijk Zijn ontstaan, te weeten:’
‘
| Cramerijen | ||
| 19 | lb Alluijn op 640 lb over 't Jaar geleegen hebbende a 3 pC:to | |
| 13 | lb Lijm op 262 lb: | } á 5 pC:to |
| 17 | d:o Stijfsel d:o 349 d:o | |
| Loot | ||
| 6 | lb Plat op 4592 lb: | } á 1/8 pC:to |
| 2: | d:o Schuijt d:o 1627. d:o | |
| Cooper | ||
| 2 | lb: gesorteert op 1894 lb @ 1/8 pC:to | |
| Ijser | ||
| 1358 | lb gesorteert, als | |
| 610 lb op 40672 lb over 't Jaar geleegen hebbende à 1 1/2 pC:to | ||
| 748 d:o d:o 74875 d:o binnen 't Jaar aangebragt @ 1 pC:to | ||
| Staal | ||
| 9 | lb op 868 lb binnen 't Jaar aangebragt a 1 pC:to | |
| Spijkers | ||
| 168 | lb. gesorteerde Ijser op 11215 lb over 't Jaar geleegen hebbende á 1 1/2 p C:to | |
| Verwen | ||
| - 1/2 | lb fijn op 20 lb | } over 't Jaar geleegen hebbende á 3 pC:to |
| 67 | d:o groove d:o 2235 d:o | |
| Tabak | ||
| 210 | lb op 7005 lb @ 3 pC:to | |
| Specerijen | ||
| 1 | lb Nooten op 132 3/4 lb | } over 't Jaar gelegen hebbende a 1 pC:to |
| 1 | d:o Nagulen d:o 124 3/4 d:o | |
| 1 | d:o Foelij d:o 133 3/4 d:o | |
| 1 | d:o Caneel d:o 139 3/4 d:o | |
| Coffij Boonen | ||
| 8 | lb op 400 lb over 't Jaar geleegen hebbende à 2 pC:to |
| Cramerijen | ||
| 19 | lb Alluijn op 640 lb over 't Jaar geleegen hebbende a 3 pC:to | |
| 13 | lb Lijm op 262 lb: | } á 5 pC:to |
| 17 | d:o Stijfsel d:o 349 d:o | |
| Loot | ||
| 6 | lb Plat op 4592 lb: | } á 1/8 pC:to |
| 2: | d:o Schuijt d:o 1627. d:o | |
| Cooper | ||
| 2 | lb: gesorteert op 1894 lb @ 1/8 pC:to | |
| Ijser | ||
| 1358 | lb gesorteert, als | |
| 610 lb op 40672 lb over 't Jaar geleegen hebbende à 1 1/2 pC:to | ||
| 748 d:o d:o 74875 d:o binnen 't Jaar aangebragt @ 1 pC:to | ||
| Staal | ||
| 9 | lb op 868 lb binnen 't Jaar aangebragt a 1 pC:to | |
| Spijkers | ||
| 168 | lb. gesorteerde Ijser op 11215 lb over 't Jaar geleegen hebbende á 1 1/2 p C:to | |
| Verwen | ||
| - 1/2 | lb fijn op 20 lb | } over 't Jaar geleegen hebbende á 3 pC:to |
| 67 | d:o groove d:o 2235 d:o | |
| Tabak | ||
| 210 | lb op 7005 lb @ 3 pC:to | |
| Specerijen | ||
| 1 | lb Nooten op 132 3/4 lb | } over 't Jaar gelegen hebbende a 1 pC:to |
| 1 | d:o Nagulen d:o 124 3/4 d:o | |
| 1 | d:o Foelij d:o 133 3/4 d:o | |
| 1 | d:o Caneel d:o 139 3/4 d:o | |
| Coffij Boonen | ||
| 8 | lb op 400 lb over 't Jaar geleegen hebbende à 2 pC:to |
’/:onderstond:/’
‘Int Casteel de Goede Hoop Ult:o Augs:ts 1756. /:was geteekent:/ C:l Brand.’
‘Den Wel Edele Gestr: Heer Rijk Tulbagh, Raad Extra Ordinaris van Needer Lands India en Gouverneur van Cabo de Goede Hoop &:a beneevens den E: Agtbr: Raad van Politie, Werd Zeer Eerbiedig Versogt, dat aan den ondergeteekende Dispencier mag werden toegestaan, de Ordinaire Afschrijving van de Onderstaande goederen, dewelke door ‘t Afscheepen en uijt meeten, in een Rondt Jaar Zijn ontstaan, Namentlijk:’
‘
| 397: | Mudde Tarw van 19859: M:d afgescheep en verstrekt | à 2 pC:to |
| 31: | d:o Rogh d:o 1038 d:o d:o d:o | d:o 3: d:o |
| 28. | d:o Boonen d:o 1437 d:o Verstrekt | d:o 2: d:o |
| 27. | d:o Erten d:o 1382 d:o d:o | d:o 2: d:o |
| 29 1/2 | d:o Garst d:o 1974 d:o d:o | d:o 1 1/2 d:o |
| 12783. | lb Rijst d:o 426128 lb d:o | d:o 3. d:o |
| 575 | lb hard brood op 57540 lb Verstrekt | @ 1 PC:to |
| 549 | d:o witte Zuijker d:o 27466 d:o d:o | d:o 2: pC:to |
| 432: | d:o Candij d:o d:o 21597: d:o d:o | d:o 2. pC:to |
| 1 | d:o Hop d:o d:o 114 d:o d:o | d:o 1: pC:to |
| 21 1/2 | d:o Peeper d:o d:o 1431: d:o d:o | d:o 1 1/2 d:o |
| 11. | d:o Cattoen van 1097 lb. d:o | d:o 1: d:o |
| 16: | d:o Wax d:o 784 d:o d:o | d:o 2: d:o |
| 18. | d:o d:o Caarsen d:o 1851 d:o d:o | d:o 1: d:o |
| 86: | d:o Zeep d:o 4320: d:o d:o | d:o 2: d:o |
| 22. | Can: Clappus olij d:o 732 Can: d:o | d:o 3. d:o |
| 397: | Mudde Tarw van 19859: M:d afgescheep en verstrekt | à 2 pC:to |
| 31: | d:o Rogh d:o 1038 d:o d:o d:o | d:o 3: d:o |
| 28. | d:o Boonen d:o 1437 d:o Verstrekt | d:o 2: d:o |
| 27. | d:o Erten d:o 1382 d:o d:o | d:o 2: d:o |
| 29 1/2 | d:o Garst d:o 1974 d:o d:o | d:o 1 1/2 d:o |
| 12783. | lb Rijst d:o 426128 lb d:o | d:o 3. d:o |
| 575 | lb hard brood op 57540 lb Verstrekt | @ 1 PC:to |
| 549 | d:o witte Zuijker d:o 27466 d:o d:o | d:o 2: pC:to |
| 432: | d:o Candij d:o d:o 21597: d:o d:o | d:o 2. pC:to |
| 1 | d:o Hop d:o d:o 114 d:o d:o | d:o 1: pC:to |
| 21 1/2 | d:o Peeper d:o d:o 1431: d:o d:o | d:o 1 1/2 d:o |
| 11. | d:o Cattoen van 1097 lb. d:o | d:o 1: d:o |
| 16: | d:o Wax d:o 784 d:o d:o | d:o 2: d:o |
| 18. | d:o d:o Caarsen d:o 1851 d:o d:o | d:o 1: d:o |
| 86: | d:o Zeep d:o 4320: d:o d:o | d:o 2: d:o |
| 22. | Can: Clappus olij d:o 732 Can: d:o | d:o 3. d:o |
’/:onderstond:/’
‘In’t Casteel de Goede Hoop Ult:o Aug:ts 1756 /:was geteekent:/N:s Heijning’
Aan den Wel Edelen Gestr: Heere Rijk Tulbagh Raad Extra Ordinaris Van Needer Lands India, mitsg: Gouverneur Van Cabo de goede Hoop met den Ressorte Van dien &:a &:a &:a beneevens den E: Agtbr: Raad van Politie
‘Wel Edele Gestrengen Heer, en E: Agtbr: Heeren!’
‘Uwe Wel Edele Gestr: en E: Agtbr: werd door den ondergeteekenden Keldermeester Seer Eerbiedig Versogt, dat aan hem de Afschrijving op de Caabse Coele Wijnen, Seedert P:mo Septembr: 1755. tot Ult:mo Augustus 1756. Verstrekt, door Suijvering en Spillagie Vermindert mag Valideeren, bedraagende 15733 Kannen op 393327 Kan. Sijnde Vier P:r C:to.’
’/:onderstond:/’
‘In ‘t Casteel de Goede Hoop den 31 Augus:ts 1756. /:was geteekent:/ J:n Raeck.’
Soo is naar Resumptie derselver Verstaan, dat de daarbij aangehaalde Minderheeden, als niet excedeerende, insgelijx bij de Voorsz: Negotie Boeken Sullen werden afgeschreeven.
Sijnde Laatstelijk in Steede van wijlen den Overleedenen Johannes Theophilus Rhenius tot gesworen Clercq ter Justitieele Secretarije aangesteld, den aldaar bescheijdenen Clercq Lucas Sigismundus Faber, met de Qualiteijt van Boekhouder en de daartoe Staande Gagie van ƒ30: ter Maand onder desselfs nog Loopende Verband.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten daage en Jaare Voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present
[Signed:] O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 462-473.¶
Donderdag den {17561028} 28: Octobr: 1756.
’s Voormiddags alle present.
Den Cap:tn ter Zee en Equipagiemeester deeses Gouvernements Hendrik Taal, mitsg:s den baas der Scheeps Timmerlieden van ‘s E: Comp:s Werf alhier Albert van Kempen, Neevens den Persoon van Hendrik Baak, die als d’ E: Comp:gn bevoorens in India voor Baas Scheeps Timmerman gediend hebbende, Oversulx door den Edelen Heere Gouverneur Voorseijden Equipagiemeester meede ter Adsistentie is toegevoegd, op den 2 deeser Maand met het Schip Orange Zaal , naar de Saldanhabaaij Vertrocken Sijnde, en aldaar in Conformiteijt van het geresolveerde onder den 4: Septbr: Jongstl: het Ceijlons Retourschip de Liefde , na Voor gaande Ontlossing van dies Lading Exact gevisiteert hebbende, heeft men van deselve dies aangaande als nu het onderstaande Rapport ontfangen.
Aan den Wel Edelen Gestr: Heere Rijk Tulbagh Raad Extra Ordinaris van Neederlands India mitsg:s Gouverneur van Cabo de goede Hoop en den Ressorte van dien &:a &:a &:a beneevens den E: Agtbr: Politicquen Raad aldaar.
‘Geeven met Schuldige Eerbied te kennen Uwe WelEdele Gestr: en E: Agtbr:s onderdanige en trouwschuldige dienaaren.’
‘Ons hebbende Vervoegt op ‘t ‘S E: Comp:s Schip de Liefde , Leggende geankert in de Oetjes Baaij , alomme den Selven Bodem Naauwkeurig gevisiteert, bevonden dat bovengem: Boodem Seer Slegt is gesteld, en na ‘t afhalen Van de dubbelhuijt, de Vaste huijt Voor ‘t Meerengedeelte Naadeloos geweest is, ‘t Welk te Verwonderen, dat die Bodem dus Verre Sijn Reijs heeft Kunnen Volbrengen; Edog hebben wij ondergeteekende Voorsz: Bodem bevonden nog Reedelijk te Sijn Van Balken, Banden, en Knies, daarom Sal met believen Van Uwe Wel Edele Gestr: en E: Agtbr: Nood Saakelijk aan dien Bodem Vertimmert dienen te werden ‘t geen hier Eerbiedig werd ter Needer gesteld, Namentl:k:’
‘Dit is ‘t geen, dat wij ondergeteekende op dien bodem bevonden en ontwaart hebben, en des begeerende met Eede Souden kunnen bevestigen.’
‘Waarmeede met diep schuldig Respect Verblijven.’
’/:onderstond:/’
‘Wel Edele, Gestr: Heer en E: Agbr: Heeren, Uwe Wel Edele Gestr: en E: Agbr:re onderdanige en trouwSchuldige Dienaaren. /:was geteekent:/ Hend:k Taal. H: Baak, A:s Versaat Allebert van Kempen. /:ter Sijden Stond:/ ten overstaan /:en geteekent:/ J:n Hoijer, /:in Margine:/ In ‘t Schip de Liefde Leggende geankert in de Oetjes Baaij den 25 Octobr: 1756.’
Naar lectuure van Welk Rapport goed gedagt is, gem: Equipagie meester bij Missive te gelasten, behoorlijk Sorge te dragen, dat met de Voorsz: VerEijscht werdende Reparatien met allen ijver en Sonder het allerminste tijd Versuijm Werde Voortgevaaren: Sullende inmiddels op het hierom door denselven in ‘t bijsonder gedaane Versoek, de Boot ‘s Lands Welvaaren ter deeser Rheede Werden aangehouden, om bij aldien ‘er ginder t’ een of ander mogten benoodigt Sijn, Sulx als dan daarmeede te kunnen afsenden.
En Nademaal uijt het meede ontfangene Rapport der Ordinaire geCommitt:s Jan Adolph Kuuhl en Jan Frederik Precelius die insgelijx door welgem: Heere Gouverneur naar Voorsz Saldanhabaaij gesonden Sijn, om bij het ontlossen en overscheepen der Lading van ‘t geciteerde Schip de Liefde Present te Weesen, komt te blijken, dat ‘er behalven een Pak met grof Salempoeris, ‘t welk maar Weijnig beschadigt is, 80 Sacken met Peper bedurven, mitsgad:s d’ embalagie van 145. Balen Caneel, ten deele Verrot komen te Sijn, gelijk meede dat ‘er van 1102: Balen Coffijboonen, 1032 p:s goed bevonden Waaren, dog dat van d’ overige 70 Balen een Parthij die nog half goed quam te Sijn, aan de Wal gebragt was, en het overige als ten Eenemaal Vergaan Weesende, hadde moeten werden weggeworpen, Is ten belange van ‘t een en ander best gedagt, gem: Equipagiemeest: Taal meede aan te Schrijven, om het Pak met Salem poeris, bij aldien dit niet bereijts mogte gedaan Sijn, te doen Lugten en drogen, mitsg:s des nodig Sijnde in ‘t geheel of ten deele te doen Wasschen en Voorts na Verrigting van dien Weederom behoorlijk te Laten in packen, gelijk meede om van de Peper en Coffij Boonen Verder het goede van ‘t quade te doen Sorteeren mitsgaders het Eerste insgelijx op Nieuws te Laten embaleeren, en het andere te doen Weg werpen; Terwijl om de Caneel in Selver voegen Meede Naaukeurig te doen Sorteeren Raad Saamst geoordeelt is, ten dien eijnde den Apothecar van ‘S Comp:s Hospitaal alhier, Cornelis Brouw Naar de Saldanha baaij te Laaten Vertrecken, en deesen aangaande Meergem: Equipagiemeester te gelasten, dat de goed bevondene Caneel Weederom behoorlijk geembaleert Sijnde het bedurvene herwaarts Sal moeten gebragt worden, om daar meede Volgens d’ ordre der E: Comp:gn te kunnen doen handelen.
Aldus Geresolveert ende Gearresteert In ‘t Casteel de goede Hoop Ten daage en Jaare Voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present
[Signed:] O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 474-480.¶
Dingsdag den {17561123} 23: Novembr: 1756.
’s Voormiddags alle present, uijtgenomen den E. Cap:tn Militair Rudolph Sigfried Allemann bij Indispositie.
Op heeden geleesen geworden Sijnde, een Missive in dato 20: deeser maand door den Equipagiem: Hendrik Taal uijt de Saldanhabaaij herwaarts geschreeven, is goed gedagt om ingevolge het daarbij gedane Versoek als nu met de Boot ‘s Lands Welvaaren , ten dienste van ‘t Retourschip de Liefde naar geciteerde Baaij af te Senden de Volgende Equipagie goederen als:
| 2: | p:s groot of focke wandt |
| 2: | d:o Stenge d:o d:o |
| 2: | d:o groot en 2 Voorstenge Windreeps |
| 6: | d:o Vaderlandse Lijnen, als: |
| 3. van 9. en | |
| 3: d:o 12: d:m | |
| 1: | d:o ijser tros van 10 @ 11 P:r |
| 2: | p:s groot of focke wandt |
| 2: | d:o Stenge d:o d:o |
| 2: | d:o groot en 2 Voorstenge Windreeps |
| 6: | d:o Vaderlandse Lijnen, als: |
| 3. van 9. en | |
| 3: d:o 12: d:m | |
| 1: | d:o ijser tros van 10 @ 11 P:r |
Waar en boven nog ten behoeve der Scheepelingen van het Voorseijde Schip de Liefde en d’ Orange Zaal 400 Coppen Cool Neevens diversse Andere groentens uijt ‘s E: Comp:s Thuijn met gedagte landsboot Sullen werden afgesonden.
Maar Nademaal men uijt hoofde der Voorseijde gepetitioneerde Equipagie goederen die tot toetuijging van t’ meergem: Schip de Liefde Werden gerequireert, moet Vast Stellen, dat de Reparatien dier Kiel ten naasten bij Sullen Weesen afgedaan, is dierhalven goed gevonden gem: Equipagie meester aan te Schrijven, om Soo dra dien Bodem Volkomen Klaar gemaakt en weederom herladen Sal Sijn, als dan met deselve, mitsg:s d’ Orange Zaal Neevens den Hoeker Ter mijen en Landsboots naar deese Caabse Rheebe te rug te komen, als wanneer men ingevolge desselfs Voorstel d’ ijsere Muijlband Waarmeede Volgens het ter Needer gestelde in ‘t Rapport door hem Equipagiem: ende Verdere Zee en Scheeps Timmerlieden Verleend, den Steven van het dikwilsgem: Schip de Liefde moet werden Voorsien, alhier om deselve Sal doen Leggen: Terwijl Meergem: Equipagiem: bovens dien nog Sal gelast worden, om bij aldien het gementioneerde Schip d’ Orange Zaal , Neevens den Hoeker en Lands boots Vroeger in Staat Mogten Sijn, als de Liefde , om naar deese Rheede te Rug te Keeren de selve als dan maar sonder naar dien Bodem te Wagten, herwaarts Sullen moeten opkomen, ten eijnde het Selve Schip de Orange Zaal ten Spoedigsten naar Batavia Sal kunnen Werden Voortgesonden, en dat men Sig Van de andere Vaartuijgen, Waarvan men nu ten eenemaal ontbloot is, dies te eerder tot het Noodige gebruijk sal kunnen bedienen.
Sijnde Voorts Verstaan om Seeker Vrouws Persoon gen:t Sophia Schreuder van Zurk , dewelke als Sold:t onder de Naam van Jochem Wiese met het Schip Zuijderburg ter deeser plaatse is aangeland met een der Verwagt werdende Retour scheepen Weederom Naar ‘t Vader Land, te Rug te Senden.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten daage en Jaare Voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present
[Signed:] O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 481-485.¶
Donderdag den {17561202} 2 Decbr: 1756.
‘S Voormiddags alle present.
Door den Equipagiem: Hendrik Taal, bij Missive in dato 30: der even afgeweekene Maand Novembr: uijt de Saldanhabaaij geschreeven, kennisse gegeven geworden Zijnde, dat het Retourschip de Liefde thans in Staat quam te Zijn, om naar dies behoorlijke toetuijginge, Waarmeede tegenwoordig alle Mogelijke Spoed gemaakt wierd, met Volkomen gerustheijd Naar deese Caabse Rheede te kunnen opkomen; met bijgevoegd Versoek, dat nadien tot gedagte toetuijging niet alleen nog eenige dagen VerEijscht wierden, Maar dat het bovensdien mits de Wijnige N:W:tlijke winden, die men in het tegenwoordige somer Saijsoen te wagten heeft, nog een geruijmen Tijd Zoude kunnen koomen heen te Loopen, eer dat die Kiel gelegentheijd Soude kunnen hebben, om uijt de Saldanhabaaij in Zee te geraaken, oversulx aan hem mitsg:s de Ordinaire GeCommitt:s Jan Adolph Kuuhl en Jan fredrik Pricelius, als meede de Verdere hem ter Adsistentie toegevoegde Persoonen, mogte werden Gepermitteerd, over den Land weg herwaarts te Mogen te Rug keeren; is daarop goed gevonden en Verstaan, Zulx aan deselve t’ accordeere, met dien Verstande egter, dat bij aldien hij Equipagie meester dit nodig mogte oordeelen, den Baas der Scheeps TimmerLieden Albert van Kempen alsdan ginder Zal moeten Verblijven, om met het Schip herwaarts op te komen, ten Eijnde dus te kunnen ervaaren, hoedanig Zig dien Bodem op Zee Sal komen te houden: Middelerwijl, dat men Zig desselfs Verdere Verrigtingen ten opsigte van het doen kielen en Schoonmaken van den Hoeker Termijen heeft Laaten welgevallen.
Aldus Geresolveert ende Gearresteert In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten daage en Jaare Voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] J:s degrandpreez
[Signed:] Mij Present
[Signed:] O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 486-501.¶
Dingsdag den {17561207} 7: Decembr: 1756,
’s Voormiddags alle present, behalven den E: Capitain Militair Rudolph Sigfried Alleman en E: Secretaris Josephus de Grandpreez, beijde mits Indispositie.
Nagesien Weesende de door den Heer Hoofd Administrateur Sergius Swellengrebel geproduceerde t’ samentrecking der Lasten deeses Gouvernements, geduurende dit Boek Jaar 1755/56: Neevens die van ‘s Jaars bevoorens ofte d’ Annis 1754/55: komen deselve te bedragen als Volgt, Namentlijk:
| 1755/56 | 1754/55: | |
| Onkosten van Scheepen | ƒ191630:19:-: | ƒ151224:18:08: |
| Ordinaire Randsoenen | d:o 78243:11:08: | d:o 91381:04:-: |
| Ordinaire Onkosten | d:o 26934:05:08: | d:o 27423:03:08: |
| Extra Ordinaire d:o | d:o 3267:14:-: | d:o 4066:03:-: |
| Timmeragie en Reparatie | d:o 10526:19:-: | d:o 10241:11:-: |
| Fortificfatien | d:o 1096:16:-: | d:o 2579:13:-: |
| Onkosten van 's Comp:s Lijfeijgenen d:o | 19801:16:08: | d:o 21621:06:-: |
| 'T Hospitaal | d:o 6497:01:08: | d:o 11961:08:-: |
| Reecq:g van Condemnatie en Confiscatie | d:o 3060:05:-: | d:o 2298:01:-: |
| Onkosten van Chaloupen en Mindere Vaarthuijgen | d:o 4948:18:08: | d:o 3328:07:08: |
| Betaalde Scheeps Zoldijen | d:o 18640:02:-: | d:o 11832:13:-: |
| Betaalde Guarnisoens Soldijen | d:o 139890:19:08: | d:o 135661:09:08: |
| Somma | ƒ504539:08:-: | ƒ473619:18:-: |
| 1755/56 | 1754/55: | |
| Onkosten van Scheepen | ƒ191630:19:-: | ƒ151224:18:08: |
| Ordinaire Randsoenen | d:o 78243:11:08: | d:o 91381:04:-: |
| Ordinaire Onkosten | d:o 26934:05:08: | d:o 27423:03:08: |
| Extra Ordinaire d:o | d:o 3267:14:-: | d:o 4066:03:-: |
| Timmeragie en Reparatie | d:o 10526:19:-: | d:o 10241:11:-: |
| Fortificfatien | d:o 1096:16:-: | d:o 2579:13:-: |
| Onkosten van 's Comp:s Lijfeijgenen d:o | 19801:16:08: | d:o 21621:06:-: |
| 'T Hospitaal | d:o 6497:01:08: | d:o 11961:08:-: |
| Reecq:g van Condemnatie en Confiscatie | d:o 3060:05:-: | d:o 2298:01:-: |
| Onkosten van Chaloupen en Mindere Vaarthuijgen | d:o 4948:18:08: | d:o 3328:07:08: |
| Betaalde Scheeps Zoldijen | d:o 18640:02:-: | d:o 11832:13:-: |
| Betaalde Guarnisoens Soldijen | d:o 139890:19:08: | d:o 135661:09:08: |
| Somma | ƒ504539:08:-: | ƒ473619:18:-: |
Uijt welke t’ Samentreckinge dan komt te blijken, dat de lasten in ‘t generaal deesen Jaare ƒ30919:10:-: Meerder als Anno Pass:to bedragen hebbende, ijder Last-post in ‘t bijsonder het Volgende Meerder of minder heeft komen te bedraagen, als:
| Meerder | Minder | |
| Onkosten Van Scheepen Rendeeren dit Boek Jaar meerder, als in dat d' A:o 1754/55, Wegens de Provisiën, Dranken, mitsg:s Equipagie goederen, dewelke met het Scheepje Schuijlenburg Zijn Vermist geraakt, ten bedragen van ƒ23692:15:-: als meede over de gedane Verstrecking van Rand Soenen &:a Voor Ses maanden aan 581: koppen, dewelke alhier op de Resp:t Retourscheepen Sijn Geplaatst geworden | ƒ40406:-:08: | |
| Ordinaire Rand Soenen, deese Reecq:g Komt dit Jaar minder te bedragen, Eerstelijk, uijt hoofde dat in 't Vorige Boek Jaar, het ten agteren geweest Zijnde Rand Soen van Bier Voor Twee Jaaren, met Caabse wijn heeft moeten werden Voldaan, 't Welk met de in deesen Jaare Gedaane Verstrekking met Bier en Wijn Differeert, een bedragen van ƒ8159:2:8:. Ten Tweeden, over 't geene deese Reecq:g is komen te Verminderen door De Manschappen, die gelijk boven is Gesegt; uijt dit Gouvernement op de Retourscheepen Zijn geplaatst | ƒ13137:12:08: | |
| Ordinaire Onkosten beloopen dit Jaar minder, door dien in de Maand Octobr: A:o pass:to aan de Burgerijen Soo hier als in de buijten districten geen Busse Kruijt &:a tot haar Jaarlijxe Exercitie en Wapenschouwing is Verstrekt, dat ter oorsaak van de doenmaals geregeert hebbende kindersiekte is nagelaten geworden | d:o 488:18:-: | |
| Extra Ordinaire Onkosten deese Reecq:g Komt minder te bedragen, door dien, dat Den optrek der Burgerije in de Maand Octobr: 1755. niet geschied Zijnde, de Officiers derselver oversulx meede niet Sijn Gedefroijeert geworden, alsook dat int Vorige Boek Jaar de onvoldaan geweest Sijnde onderhoud penn: aan den Alhier gerelegeerden Magnitos koning Jacob Martin Lazarus Zijn Voldaan geworden | d:o 798:09:-: | |
| Timmeragie en Reparatie komen deesen Jaare meerder te bedragen weegens de Eerste paaij van 't huijs, dat uijt den Boedel Van de Wed:we Holst Voor d' E: Comp: is Ingekogt, en 't optimmeren van een woning Voor den Equipagiemeester een montant van: | d:o 285:08:-: | |
| De Fortificatien Rendeeren dit Boekjaar minder Als in 't voorleeden, uijt hoofde dat als doen 72 p:s Affuijt wielen Sijn beslagen geworden | d:o 1482:17:-: | |
| Onkosten van 's Comp:s Leijfeijgenen bedragen minder, door dien naar 't Sluijten der Voor Jaarige Boeken nog veelen van deselve Leijfeijgenen, aan de kinder Siekte Sijn komen te Sterven, 't geen de onkosten op deese Reecq:g heeft doen Verminderen een Somma van | d:o 1819:09:08: | |
| 'T Hospitaal, deese Reecq:g komt minder te Staan als het voorl: Jaar, uijt hoofde der aan het Selve te goed gedaane betaalde Scheepen guarnisoens Zoldijen, weegens Halve Verteerde guastos, een bedragen van | d:o 5464:06:08: | |
| Reecq:g van Condemnatie en Confiscatie, Deesen Jaare meer bedragende als A:o Pass:to uijt hoofde der uijt 's Comp:s Cas Betaalde penn:gn over geExecuteerde Slaven &:a | ƒ466:10:-: | |
| En weegens de Meerderheijd Van Bannelingen op 't Robben Eijland , Tegens A:o Voorgangen aan onderhoud Bekostigt | d:o 295:14:-: | d:o 762:04:-: |
| Staande andersints deese Reecq:g Weegens de geConfisqueerde goederen Van 't Schip Langerwijk nog te Vooren | ƒ3709:16:-: | |
| Onkosten van Chaloupen en Mindere Vaarthuijgen, beloopen dit Jaar Meer, Door het maaken van een Nieuwe Lands- Schuijt, als meede door 't Verstrecken Van Nieuwe Zeijlen aan de Boots | d:o 1620:11:-: | |
| Betaalde Scheeps Soldijen, meerder Last dragende, weegens het Canon En Aracq volgens factuur dit Gouvernement aangereekent, en in de Maand April op Reecq:g van Zoldijen Den Schipper van 't Chinaas Schip Slooten Willem Outhuijsen, ten Laste Gebragt ter Somma van | ƒ5334:-:-: | |
| Als meede weegens de halve Verteerde Maandgelden der Impotenten ten Hospitaal van de passeerende Scheepen &:a een Montant van | d:o 1473:09:-: | d:o 6807:09:-: |
| Betaalde Guarnisoens Soldijen Zijn G'augmenteerd tegen die van A:o pass:o Door het afgeeven der Monteering aan d' Arthilleristen, dewelke reets op haare Soldij Reecq:g belast, en d' E: Comp:g Zijn te Goed gedaan met | ƒ3255:-:-: | |
| En wegens half Verteerde Gagie ten Hospitaal, een Bedragen van | d:o 974:10:-: | d:o 4229:10:-: |
| Somma | ƒ54111:02:08: | ƒ23191:12:08: |
| Meerder | Minder | |
| Onkosten Van Scheepen Rendeeren dit Boek Jaar meerder, als in dat d' A:o 1754/55, Wegens de Provisiën, Dranken, mitsg:s Equipagie goederen, dewelke met het Scheepje Schuijlenburg Zijn Vermist geraakt, ten bedragen van ƒ23692:15:-: als meede over de gedane Verstrecking van Rand Soenen &:a Voor Ses maanden aan 581: koppen, dewelke alhier op de Resp:t Retourscheepen Sijn Geplaatst geworden | ƒ40406:-:08: | |
| Ordinaire Rand Soenen, deese Reecq:g Komt dit Jaar minder te bedragen, Eerstelijk, uijt hoofde dat in 't Vorige Boek Jaar, het ten agteren geweest Zijnde Rand Soen van Bier Voor Twee Jaaren, met Caabse wijn heeft moeten werden Voldaan, 't Welk met de in deesen Jaare Gedaane Verstrekking met Bier en Wijn Differeert, een bedragen van ƒ8159:2:8:. Ten Tweeden, over 't geene deese Reecq:g is komen te Verminderen door De Manschappen, die gelijk boven is Gesegt; uijt dit Gouvernement op de Retourscheepen Zijn geplaatst | ƒ13137:12:08: | |
| Ordinaire Onkosten beloopen dit Jaar minder, door dien in de Maand Octobr: A:o pass:to aan de Burgerijen Soo hier als in de buijten districten geen Busse Kruijt &:a tot haar Jaarlijxe Exercitie en Wapenschouwing is Verstrekt, dat ter oorsaak van de doenmaals geregeert hebbende kindersiekte is nagelaten geworden | d:o 488:18:-: | |
| Extra Ordinaire Onkosten deese Reecq:g Komt minder te bedragen, door dien, dat Den optrek der Burgerije in de Maand Octobr: 1755. niet geschied Zijnde, de Officiers derselver oversulx meede niet Sijn Gedefroijeert geworden, alsook dat int Vorige Boek Jaar de onvoldaan geweest Sijnde onderhoud penn: aan den Alhier gerelegeerden Magnitos koning Jacob Martin Lazarus Zijn Voldaan geworden | d:o 798:09:-: | |
| Timmeragie en Reparatie komen deesen Jaare meerder te bedragen weegens de Eerste paaij van 't huijs, dat uijt den Boedel Van de Wed:we Holst Voor d' E: Comp: is Ingekogt, en 't optimmeren van een woning Voor den Equipagiemeester een montant van: | d:o 285:08:-: | |
| De Fortificatien Rendeeren dit Boekjaar minder Als in 't voorleeden, uijt hoofde dat als doen 72 p:s Affuijt wielen Sijn beslagen geworden | d:o 1482:17:-: | |
| Onkosten van 's Comp:s Leijfeijgenen bedragen minder, door dien naar 't Sluijten der Voor Jaarige Boeken nog veelen van deselve Leijfeijgenen, aan de kinder Siekte Sijn komen te Sterven, 't geen de onkosten op deese Reecq:g heeft doen Verminderen een Somma van | d:o 1819:09:08: | |
| 'T Hospitaal, deese Reecq:g komt minder te Staan als het voorl: Jaar, uijt hoofde der aan het Selve te goed gedaane betaalde Scheepen guarnisoens Zoldijen, weegens Halve Verteerde guastos, een bedragen van | d:o 5464:06:08: | |
| Reecq:g van Condemnatie en Confiscatie, Deesen Jaare meer bedragende als A:o Pass:to uijt hoofde der uijt 's Comp:s Cas Betaalde penn:gn over geExecuteerde Slaven &:a | ƒ466:10:-: | |
| En weegens de Meerderheijd Van Bannelingen op 't Robben Eijland , Tegens A:o Voorgangen aan onderhoud Bekostigt | d:o 295:14:-: | d:o 762:04:-: |
| Staande andersints deese Reecq:g Weegens de geConfisqueerde goederen Van 't Schip Langerwijk nog te Vooren | ƒ3709:16:-: | |
| Onkosten van Chaloupen en Mindere Vaarthuijgen, beloopen dit Jaar Meer, Door het maaken van een Nieuwe Lands- Schuijt, als meede door 't Verstrecken Van Nieuwe Zeijlen aan de Boots | d:o 1620:11:-: | |
| Betaalde Scheeps Soldijen, meerder Last dragende, weegens het Canon En Aracq volgens factuur dit Gouvernement aangereekent, en in de Maand April op Reecq:g van Zoldijen Den Schipper van 't Chinaas Schip Slooten Willem Outhuijsen, ten Laste Gebragt ter Somma van | ƒ5334:-:-: | |
| Als meede weegens de halve Verteerde Maandgelden der Impotenten ten Hospitaal van de passeerende Scheepen &:a een Montant van | d:o 1473:09:-: | d:o 6807:09:-: |
| Betaalde Guarnisoens Soldijen Zijn G'augmenteerd tegen die van A:o pass:o Door het afgeeven der Monteering aan d' Arthilleristen, dewelke reets op haare Soldij Reecq:g belast, en d' E: Comp:g Zijn te Goed gedaan met | ƒ3255:-:-: | |
| En wegens half Verteerde Gagie ten Hospitaal, een Bedragen van | d:o 974:10:-: | d:o 4229:10:-: |
| Somma | ƒ54111:02:08: | ƒ23191:12:08: |
Terwijl wijders uijt de Voorsz: ‘t Samentrecking meede is komen te Consteeren dat de Suijvere winsten en ‘s Lands Inkomsten deesen Jaare ƒ136293:12:-: en dus ƒ261:2:-: minder als in ‘t voorl: Jaar hebben komen te Rendeeren; ‘t welk door het minder bedragen der Pagtpenn: onder Ult:mo Aug:s 1755, dog principalijk door de geringe Avancen, die mits de Wijnig aangebragte Goederen tot Negotie, hebben kunnen behaald werden, is Voortgevloeijd.
En is ten deesen belange Voorts Verstaan, gedagten heer Hoofd Administrateur Sergius Swellengrebel te qualificeeren, om met het Sluijten der Voorseijde Negotie boeken te doen Voortgaan; Middelerwijl dat de Leeden deeses Raads d’ E: E:s Nicolaas Heijning en Cornelis Eelders wederom Sullen werden geCommitteert; om de Voorseijde Negotie, en Zoldij Boeken, Volgens gewoonte, en de Ordres der E: Comp:gn behoorlijk te Examineeren.
Waarna geresumeert weesende, de ingediende Nominatien der Resp: Collegien, Soo hier aan Cabo als in de buijten Districten, heeft men Sig de gedane Electie van ouderlingen laten welgevallen, en Verders uijt het dubbelt genomineert getal tot Diaconen Verkooren, de Volgende Persoonen, te weten:
In de kerk hier aan Cabo
Hendrik Möller tot ouderling in plaatse van den afgaanden David D’ Aillij. Dirk Westerhoff en Jan van Sittert tot Diaconen Voor d’ uijtgediende Evert van Schoor en Michiel Smuts.
In de Stellenbosche Kerk
Hendrik Emanuel Blankenberg tot ouderling, in Stede van Daniel Malan. En tot Diacon Willem Morkel, in plaatse van den aftetredenen Pieter Wion de Jonge.
In de Kerk aan Drakensteijn
David de Villiers, tot Ouderling. Pieter Loret en Jacob Marais tot Diaconen. Den Eersten in plaatse van Abraham de Villiers, en de Twee andere voor Thomas Arnoldus Theron en Jan Blignaut
In de Kerk in ‘t Land van waveren .
Isaacq van der Merve tot Ouderling in plaatse van David van der Merve, en Jacobus du Toit tot Diacon insteede van den aftetreedenen Jacobus Theron.
In de Swart Landsche Kerk
Pieter Venter tot ouderling in steede van Michiel Basson, en Frans Smidt tot Diacon voor den uijtgedienden Jacobus Meijburg.
Sullende Voorsz: Kerken raade Wijders werden aangeschreeven, dat ‘er deesen Jaare Wederom geen Commissaris Politicq aan de buijten Districten Staat af te gaan, en dat Sij hierom Sullen moeten besorgen, dat de Kerkelijke reecq:g haarer arme penn:g ten Spoedigsten herwaards werden overgesonden.
En Zijn Voorts uijt de in dubblen getale genomineerde Persoonen, om na gebruijk in de onderstaande Collegien dienst te doen, Verkooren, als:
Tot Burgerraden
Jan Hassing, Carel George Wieser in Steede der uijtgediende Johannes Henricus Blankenberg en Hendrik Lodewijk Bletterman.
Tot Weesmeesteren
Daniel Heijning, Johannes Meijndersz: Cruijwagen, Jan Fredrik Willem Bottiger. Ende Sulx ter plaatsvullingen van de aftetredene Lodewijk Christoffel Warnek, Jan Serrurier en Petrus Johannes de Wit.
Tot Commissarissen van Civile en Huwelijx Zaken
Carel Maximiliaan Adleda, en Albert Lokman in plaatse van Johannes van der Riet, en Jan Fredrik Willem Bottiger
Tot Heemraaden van Stellenbosch en Drakensteijn
Gerhard van der Bijl, Pieter Laubster, Hendrik Hop en Jan Blignaut. Insteede van Johannes Louw Pietersz:, Daniel, Malan, Johannes Albertus Meijburgh en Stephanus Grové.
Tot Heemraade van Swellendam
Harmanus Steijn en Fredrik Potgieter In plaatse der uijtgediende Pieter Pienaar en Michiel Muller.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten daage en Jaare Voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v: Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present T.C. Rönnenkamp gesw. Clercq
C. 134, pp. 502-511.¶
Vrijdag den {17561210} 10 Decbr: 1756.
’s Voormiddags alle present, uijtgenomen d’ E: E:s Capitain Militair Rudolph Sigfried Alleman en Secr:ts Josephus de Grandpreez beijde door Indispositie.
Heeft den Heere Gouverneur ter Vergaderinge geproduceert een Missive door den Heer Magon Directeur weegens de fransse Oost-Indische Comp:gn op het Eijland Mauritius Sub dato 26: Octobr: Pass:to aan Sijn Edele geschreeven met het op Eergisteren hier gearriveerd Freguat Le S:t Charles , behelsende dat hij Heer Directeur op t’ Versoek van den Heer Engels Collonel Heron, die met een Frans Schip uijt India tot Mauritius Voorm:t was aangeland, en aldaar door Indispositie had moeten overblijven, aan denselven het gemelte Freguat Le S:t Charles geaccordeert had, ten eijnde hem met nog een frans officier gen:t Bensberg Neevens desselfs huijsvrouw van daar Naar deese plaats te Transporteeren, om Vervolgens van hier Verder naar Europa te Kunnen Voortgaan; met Versoek Wijders dat hij Heere Gouverneur gemelte Persoonen hier omtrent geliefde behulpsaam te Sijn, gelijk meede dat om deese Voijagie Van het geciteerd’ freguat Voor de fransse Comp:gn eeniger maten Schadeloos te Stellen, aan den Cap:tn Van het Selve gen:t Brisillenne mogte werden gepermitteert, alhier Weederom een Lading Tarw in te Koopen; Waarover geraadpleegt Sijnde, Soo is bij overweeginge, dat men thans niet alleen nog Soo Veel oud Coorn als tot den geordonneerden Voorraad Werd VerEijscht, aan handen komt te hebben, Maar dat ook het te Veld Staande en thans bereijts Rijp Sijnde graangewasch door des Heeren Zeegen, Wederom Reedelijk wel is komen uijt te Vallen, dierhalven goed gevonden en Verstaan aan Voorseijden franssen Cap:tn te permitteeren, om Voorsz: Lading Tarw in Selvervoegen als Sulx bij de Voorige Voijagie van ‘t Voorsz: Freguat is geschied, Namentlijk Voor Contante Penn:gn van de Particuliere Ingeseetenen alhier te Mogen inkoopen tot Soodanigen Prijs als hij met deselve Sal kunnen over een komen: Middelerwijl, dat men de gementioneerde Passagiers beneevens een Portugees Super Carga genaamt Mr Gazon, die Sig insgelijx op het gemelde Scheepje Le S:t Charles komt te bevinden, Sal tragten van hier naar Europa Voort te helpen: dogten deesen belange in overweeginge genomen Weesende, dat de Retourscheepen der E: Comp:gn doorgaans Selfs met Veele Passagiers en familien uijt India beset Sijn, heeft men derhalven goedgedagt, gem: Heere Directeur Magon bij Missive te Versoeken, het Senden van Passagiers na deese plaats in ‘t Vervolg Soo veel Mogelijk Sij te Menageeren, ten eijnde ons dus buijten Verleegentheijd te houden, om deselve van hier op een gevoeglijke wijse na Neederland te kunnen doen transporteeren.
Maar Nademaal het Wel Soude kunnen gebeuren dat Sig in ‘t Voorseijde Schip Le S:t Charles eenige Coffijboonen van t’ gewasch van t’ Voorseijde Eijland Mauritius of Bourbon quamen te bevinden, dewelke door d’ Officiers of gemeene Van het Selve mogte meede gebragt Sijn, om die alhier van de hand te Setten, en Voor Andere goederen te troqueeren, is dierhalven aan den Heer Independent Fiscaal Pieter Reede van oudshoorn gemandeert, Naaukeurig te Letten en Sorge te dragen, dat daar van niets aan de Wal Werde gebragt; Terwijl Verders ten deesen belange aan Meergem: Heer Directeur Magon bij de Voorsz: aan Sijn Edele te Rigtene Missive, Sal werden Versogt, dat Nademaal de Coffij boonen Volgens d’ Ordre der E: Comp:gn alhier door Niemand mogen worden aangebragt en Contrabande Zijn, hij Heere Directeur derhalven bij Vertrek van Schip of Scheepen Van Mauritius naar deese plaats, ordre gelieve te Stellen, dat daarin geen Coffij Boonen mogen worden afgescheept, om ter deeser plaatse aan gebragt te kunnen werden: Middelerwijl dat men bij aldien het Soo dikwilsgem: Freguat Le S:t Charles Ebbenhout Soude Mogen inhebben, en dat het Selve van Soodanige qualiteijt komt te Zijn, als bij de Jongst ontfangenen Eijsch uijt het Vaderland is gerequireert geworden, als dan Soo veel van dit hout sal doen inkoopen, als men om aan Voorsz: Eijsch te Voldoen, Sal kunnen aan handen krijgen.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten daage en Jaare Voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v: Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present T:C: Rönnenkamp Gesw: Clercq.
C. 134, pp. 512-540.¶
Dingsdag den {17561228} 28: Decembr: 1756,
‘S Voormiddags alle present, uijtgenomen d’ E E: Capitain Militair Rudolph Sigfried Alleman, en Secret:s Josephus de Grandpreez beijde mits indispositie.
Sijn heeden in Vergaderinge met aandagt gerevideert de Negotie en Soldij Boeken deeses Gouvernements van ‘t jongst afgelopene Boekjaar, Neevens t’ Rapport door de tot derselver examinatie gecommitteert geweest Zijnde Leeden deeses Raads d’ E E: Nicolaas Heijning en Cornelis Eelders Verleend, uijt welk een en Ander is komen te blijken, dat in de Voorseijde Negotie Boeken, niet alleen alle posten van ongelden en Andere afschrijvingen met de diesweegens Verleende Ordonnantien komen te accordeeren, Maar dat ook buijten deselve geen de Minste afschrijvingen Sijn gedaan geworden: gelijk meede ten belange der Soldij Boeken, dat deselve insgelijx in de VerEijschte forme navolgens d’ ordres der E: Comp:gn gehouden Sijn, en dat de afbetaalingen aan de dienaaren derselver, Naar behooren uijtgereijkt, mitsg:s de belastingen daarvan bij de Negotie Boeken in diervoegen Sijn afgeschreeven, als in ‘t Voorseijde Rapport Specifice werd aangetoont; en Laatstelijk dat door den Soldij Boekhouder als Curator ad Lites, omtrent, het Inventariseeren, Verkoopen en inboeken, der Nalatenschappen van ‘s E: Comp:s dienaaren mitsg:s het in Cassa tellen van dies geheel bedragen ter Somma van Rijxd:s 623 3/4: ofte ƒ1497:-: in alles Volgens d’ Ordres van haar Wel Edele Groot Agtbr: de Heeren der hooge Indiase Regeering is gehandelt geworden; Weshalven goed gevonden en beslooten is, dat de Meergem: Negotie en Zoldij Boeken volgens gebruijk, Soo na ‘t Vaderland als na Batavia, en het geCiteerd Rapport Nopens dies Examinatie bovens dien, aan welgem: Heeren der Hooge Indiase Regeeringe Sullen werden gesuppediteert: terwijl wijders op het Voordragen der Voorengem: Examinateurs nog Verstaan is, dat Nademaal om de bij Resolutie van den 4 Septembr: Pass:to ter needergestelde Reedenen, ontwijffelbaar moet werden Vastgesteld, dat het bij dit Gouvernement gevaaren hebbend’ Scheepje Schuijlenburg op dies Voijagie Van hier naar de Baaij fals des Nagts tusschen den 3 en 4 Junij deeses Jaars is komen te Verongelucken, de Boeken van het Selve Scheepje oversulx met gem: 3 Junij d’ A:o Stantij Sullen werden afgeslooten.
Vervolgens wierd door den Heere Gouverneur ter Letuure overgegeeven het Rapport door den Equipagie meester deeses Gouvernements Hendrik Taal, en Verdere Gecommitteert geweest Sijnde Zee- en Scheeps Timmerlieden Nopens de Nadere gedane Visitatie van het in de Saldanhabaaij Vertoevend Ceijlons Retourschip de Liefde , en de aan het Selve gedane Vertimmeringe, aan Sijn Edele Verleend, Luijdende het Selve Rapport, als Volgt:
Aan den Wel Edele Gestr: Heere Rijk Tulbagh Raad Extra ordinair van Neederlands India, mitsg:s Gouverneur van Cabo de goede Hoop, met den Ressorte van dien &:a &:a
‘Wel Edele Gestr: Heer!’
‘D’ ondergeteekende Cap:tn ter Zee en Equipagiemeester deeses Gouvernements Hendrik Taal, en Baas der Scheeps Timmer Lieden van ‘s E Comp:s Werf alhier Albert van Kempen, met ende Neevens den aan haarl: door Uwe Wel Edele ter Adsistentie toegevoegde geweesenen Baas Scheeps Timmerman tot Batavia Hendrik Baak, door Uwe wel Edele Gestr: geordonneert geworden Sijnde, Sig met het Schip d’ Orange Zaal van hier te begeeven Naar de Saldanhabaaij , ten eijnde gesaamentlijk Neevens den Meede geteekenden Schipper van het eevengem: Schip d’ Orange Zaal Albertus Versaat, het aldaar binnen gevallene Ceijlons Retour Schip de Liefde , Na dat het Selve alvoorens Van dies in hebbende Lading Soude ontlost Zijn, niet alleen op het naauwkeurigste nader te Visiteeren, Maar ook de gebreeken die daar aan Souden bevonden werden, des doenlijk weederom na behooren te laaten Repareeren, en Sij ondergeteek:s t’ een en Ander Schuldpligtig ter uijtvoer gebragt hebbende, Sullen Sij dierhalven als nu ten op Sigte van haare bevindingen en Verrigtingen deesen aangaande, d’ Eere hebben Uwe Wel Edele Gestr: op het onderdanigst te berigten; dat na dat het gem: Schip de Liefde met Soo Veel Spoed als doenlijk is Geweest, was ontlost geworden, de ondergeteek:s dien Bodem daarop hebben doen kielen, Wanneer Zijl: naar het afhaalen Van een gedeelte der buijtenste ofte dubbelhuijd, de binnenste ofte Vaste huijd Voor ‘t meeste gedeelte dermaaten Nadeloos, hebben bevonden, dat het grootelijx te Verwonderen is geweest, dat gem: Bodem het dus Lang op Zee heeft kunne houden en niet teegen al het pompen aan, is te gronde gegaan, Weshalven de gemelte dubbel ofte Spijker huijd tot op 5: à 6: Voeten van de kiel dewijl de Vaste huijd van daar tot aan de kiel goed quam te Zijn, Verder afgebrooken Weesende, is deselve Vaste huijt Vervolgens dubbeld gecalifaat en daar ‘t VerEijscht wierd, met Nieuwe Stucken hout, mitsg:s Bouten en Spijkers Voorsien, Voorts van buijten geteerd, met haijr belegd, en daarop Weederom tot boven toe met een Nieuwe Spijker huijt Voorsien, en dit hoofdsakelijk gebrek van ‘t Schip op deese wijse Weederom Volkomentlijk Verholpen.’
‘Hebbende d’ ondergeteek:s wijders agter inde Spiegel een plank ten eenemaal Verrot bevonden, dewelke met twee krommers Weederom Voorsien en digt gemaakt geworden is.’
‘Sijnde het Leck dat Sig agter in de Piek heeft komen te bevinden, en Veroorsaakt is, door dien de Naat bij de Steeven het Vierde Wurp onder de hekbalk meede in ‘t geheel Verrot quam te Sijn, met een Stuk houts van 8 d:m dat in de Vastehuijd met bouts Voorsien en Vast gebout is, Weederom ten eenemaal digt gemaakt.’
‘Ook is de Scheg met Lood bekleet geworden, en de Voorsteeven Weederom behoorlijk Vast geset, Waartoe behalven Twee kniën nog een Anker Stok en heijpaal geEmploijeert Zijn, invoegen dit gebrek Soo hier door als met de ijsere Muijlband, die men in de Saldanhabaaij niet hebbende kunnen Vervaardigen, daarom bij Verscheijning Van ‘t Schip ter deeser Caabse Rheede alhier, nog om gemelte Steeven Staat gelegt te worden, Weederom op het Sufficanste is Voorsien: gelijk meede bij bevinding, dat de Boegspriet door d’ oven was geschooten, deselve hierom met een Stuk houts van 8 d:m, mitsgaders het aan Setten van Twee Hoek Schooren voor ‘t weeder in Schieten Volkomen besorgt geworden is.’
‘Sijnde Verders het gantsche ruijm van binnen meede gecalifaat, en overal daar ‘t nodig is geweest met Nieuwe Stucken Voorsien, de Vullings opgenoomen, Schoon gemaakt en meede na behooren besorgt, Soo als ook het onder- boven- en halver-dek Neevens de Campanje gecalifaat en gewaatert weesende, ten eenemaal digt bevonden geworden Sijn.’
‘Naar Verrigting van Welke Reparatien het gemelte Schip de Liefde Weederom herladen Weseende, heeft men daarop geen de Minste Leccagie Meer aan het Selve kunnen bespeuren, en nadien bij gedane Visitatie geen Mancquement aan dies banden, Balken of Knien is bevonden geworden, kunnen de ondergeteek:s oversulx met gerustheijd Seggen: dat gem: Bodem door Voorsz: gedaane Reparatien thans in Staat komt te Syn, om desselfs Reijse Sonder eenige de minste bekommeringen Weegens de gebreeken, Waarmeede deselve is behebt geweest, naar ‘t Vaderland te kunnen Vervorderen.’
‘Waarmeede gedenkende aan Uwer Wel Edele Gestr: g’Eerde Ordre, pligtschuldig te hebben Voldaan, Sullen d’ ondergeteek:s deesen Laaten dienen voor Eerbiedig Rapport, terwijl Sij de Eere hebben, met de uijtterste Eerbied te blijven. /:onderstond:/ Wel Edele Gestr: Heer Uwer Wel Edele Gestr: Seer onderdanige en gehoorsame Dienaaren. /:was geteekent:/ Hend:k Taal, H: Baak. A:s Versaat, Allebert van Kempen, /:Ter Zijden Stond:/ Waarmeede mij Conformeere /:geteekent:/ J: Hoijer, /:in Margine:/ Cabo de Goede Hoop den 27: Decembr: 1756.’
Waaruijt gebleeken weesende dat het gemelte Schip de Liefde thans in Staat komt te Sijn, om met Volkomen gerustheijd desselfs Rheijse van hier naar t’ Vaderland te kunnen Voortsetten, is dierhalven Verstaan, dat gem: Bodem bij dies Verschijning ter deeser Rheede op nieuws gevictualieert mitsg:s van al het Verder benoodigde Voorsien, en Voorts te Sijner tijd van hier Naar desselfs gedestineerde haven Sal werden gedimitteert.
Waarna Meede is geleesen geworden de Verclaaring door gem: Equipagie meester Taal, Neevens den Schipper van t’ Schip d’ Orange Zaal Albertus Versaat, mitsg:s d’ ordinaire geCommitt:s Jan Adolph Kuul en Jan Frederik Pricelius Verleend, Noopens het ontlossen en weeder herladen van t’ gem: Schip de Liefde , mitsg:s derselver behandelingen omtrent de daarbij aangehaalde defect of bedurven bevondene goederen Van Voorsz: Lading, Weesende gem: Verklaaring, Van Volgende inhoude:
‘Den Wel Edelen Gestr: Heere Rijk Tulbagh Raad Extra Ordinaris van Needer Lands India, mitsgaders Gouverneur van Cabo de goede Hoop en den Ressorte van dien &:a &:a &:a ons onder geteekendens Expres hebbende gelieven te Committeeren ter ontlossinge van het in de Saldanhabaaij Vertoevend’ Ceijlons Retourschip de Liefde , mitsgaders om alle Soodanige goederen als ‘er van gem: Laading defect mogte bevonden werden, Weederom behoorlijk te besorgen: Soo Verclaaren wij uijt gem: bodem ontlost, mitsgaders naar dies gedaane Vertimmering, weeder in het Selve herlaaden te hebben, de onderstaande goederen, van dewelke Voorts door ons, Soodanige defect en bedurven bevonden Sijn, als hieronder meede Specificq werd aangetoont, Namentlijk:’
‘
| 288694: | lb: Mallabaarse peeper, Waarvan Circa 6000 lb als ten eenemaal bedurven en tot Slijk Vergaan geweest Sijnde, hebben moeten werden weggeworpen. |
| 1102: | Baalen Coffij boonen à 250 lb. ider, waarvan 1026 Baalen goed bevonden, dog van de Resteerende 76 Baalen |
| 8341 | lb ten eenemaal bedurven oversulx meede ten eersten hebben moeten werden weggeworpen, mitsg:s |
| 10659 | lb als nog ten deele goed weesende p:r 't Schip d' Orange Zaal herwaards Sijn gebragt. |
| 5 | Heele Leggers Tamarinde. |
| 42490 | lb: Ceijlonse peeper. |
| 66: | Baalen Cardamom a 50 lb: ider. |
| 2000: | Baalen fijne Ceijlonse Canneel a 80 lb: ider, Waarvan 148 Baalen, d' Embalagie Verrot en de Canneel van buijten aangestooken geweest Zijnde, Sijn deselve door 'S E Comp:s Apothecar Cornelis Brouw ten onsen overstaan Weederom behoorlijk gesorteerd; Maar naa dien men in de Saldanha baaij geen geleegentheijd heeft gehad en dus onvermoogens is geweest, om Van deese gesorteerde Canneel, het goede Weederom in huijden en tot 80 lb: ider te kunnen Embaleeren, is deselve oversulx ten besten doenelijk in Gonnij benaaijt, mitsg:s de op deese Wijse hiervan gemaakte 149 Baalen met ijders B:to gewigt beSchreeven, als Volgt: |
| 288694: | lb: Mallabaarse peeper, Waarvan Circa 6000 lb als ten eenemaal bedurven en tot Slijk Vergaan geweest Sijnde, hebben moeten werden weggeworpen. |
| 1102: | Baalen Coffij boonen à 250 lb. ider, waarvan 1026 Baalen goed bevonden, dog van de Resteerende 76 Baalen |
| 8341 | lb ten eenemaal bedurven oversulx meede ten eersten hebben moeten werden weggeworpen, mitsg:s |
| 10659 | lb als nog ten deele goed weesende p:r 't Schip d' Orange Zaal herwaards Sijn gebragt. |
| 5 | Heele Leggers Tamarinde. |
| 42490 | lb: Ceijlonse peeper. |
| 66: | Baalen Cardamom a 50 lb: ider. |
| 2000: | Baalen fijne Ceijlonse Canneel a 80 lb: ider, Waarvan 148 Baalen, d' Embalagie Verrot en de Canneel van buijten aangestooken geweest Zijnde, Sijn deselve door 'S E Comp:s Apothecar Cornelis Brouw ten onsen overstaan Weederom behoorlijk gesorteerd; Maar naa dien men in de Saldanha baaij geen geleegentheijd heeft gehad en dus onvermoogens is geweest, om Van deese gesorteerde Canneel, het goede Weederom in huijden en tot 80 lb: ider te kunnen Embaleeren, is deselve oversulx ten besten doenelijk in Gonnij benaaijt, mitsg:s de op deese Wijse hiervan gemaakte 149 Baalen met ijders B:to gewigt beSchreeven, als Volgt: |
‘
| N:o | B:to lb | N:o | B:to lb | N:o | B:to lb | N:o | B:to lb | N:o | B:to lb |
| 1 | 83 d:o | 31 | 80 d:o | 61 | 80 d:o | 91 | 74 d:o | 121 | 64 d:o |
| 2 | 85 d:o | 32 | 63 d:o | 62 | 78 d:o | 92 | 63 d:o | 122 | 82 d:o |
| 3 | 72 d:o | 33 | 65 d:o | 63 | 71 d:o | 93 | 76 d:o | 123 | 72 d:o |
| 4 | 81 d:o | 34 | 82 d:o | 64 | 64 d:o | 94 | 74 d:o | 124 | 77 d:o |
| 5 | 56 d:o | 35 | 91 d:o | 65 | 78 d:o | 95 | 85 d:o | 125 | 78 d:o |
| 6 | 67 d:o | 36 | 78 d:o | 66 | 68 d:o | 96 | 86 d:o | 126 | 69 d:o |
| 7 | 78 d:o | 37 | 63 d:o | 67 | 52 d:o | 97 | 64 d:o | 127 | 67 d:o |
| 8 | 63 d:o | 38 | 70 d:o | 68 | 70 d:o | 98 | 64 d:o | 128 | 78 d:o |
| 9 | 90 d:o | 39 | 55 d:o | 69 | 75 d:o | 99 | 79 d:o | 129 | 58 d:o |
| 10 | 80 d:o | 40 | 81 d:o | 70 | 72 d:o | 100 | 85 d:o | 130 | 75 d:o |
| 11 | 65 d:o | 41 | 71 d:o | 71 | 70 d:o | 101 | 80 d:o | 131 | 66 d:o |
| 12 | 75 d:o | 42 | 81 d:o | 72 | 76 d:o | 102 | 63 d:o | 132 | 60 d:o |
| 13 | 58 d:o | 43 | 67 d:o | 73 | 71 d:o | 103 | 85 d:o | 133 | 60 d:o |
| 14 | 73 d:o | 44 | 83 d:o | 74 | 82 d:o | 104 | 77 d:o | 134 | 82 d:o |
| 15 | 82 d:o | 45 | 83 d:o | 75 | 68 d:o | 105 | 79 d:o | 135 | 63 d:o |
| 16 | 74 d:o | 46 | 78 d:o | 76 | 74 d:o | 106 | 85 d:o | 136 | 73 d:o |
| 17 | 75 d:o | 47 | 85 d:o | 77 | 65 d:o | 107 | 74 d:o | 137 | 84 d:o |
| 18 | 67 d:o | 48 | 86 d:o | 78 | 75 d:o | 108 | 74 d:o | 138 | 76 d:o |
| 19 | 80 d:o | 49 | 76 d:o | 79 | 71 d:o | 109 | 72 d:o | 139 | 63 d:o |
| 20 | 68 d:o | 50 | 67 d:o | 80 | 68 d:o | 110 | 75 d:o | 140 | 85 d:o |
| 21 | 64 d:o | 51 | 83 d:o | 81 | 68 d:o | 111 | 85 d:o | 141 | 70 d:o |
| 22 | 66 d:o | 52 | 74 d:o | 82 | 77 d:o | 112 | 71 d:o | 142 | 66 d:o |
| 23 | 65 d:o | 53 | 67 d:o | 83 | 66 d:o | 113 | 79 d:o | 143 | 90 d:o |
| 24 | 76 d:o | 54 | 64 d:o | 84 | 75 d:o | 114 | 73 d:o | 144 | 62 d:o |
| 25 | 66 d:o | 55 | 61 d:o | 85 | 82 d:o | 115 | 72 d:o | 145 | 54 d:o |
| 26 | 79 d:o | 56 | 81 d:o | 86 | 77 d:o | 116 | 88 d:o | 146 | 65 d:o |
| 27 | 82 d:o | 57 | 78 d:o | 87 | 84 d:o | 117 | 76 d:o | 147 | 71 d:o |
| 28 | 65 d:o | 58 | 71 d:o | 88 | 85 d:o | 118 | 67 d:o | 148 | 53 d:o |
| 29 | 63 d:o | 59 | 67 d:o | 89 | 80 d:o | 119 | 79 d:o | 149 | 78 d:o |
| 30 | 75 d:o | 60 | 67 d:o | 90 | 81 d:o | 120 | 69 d:o |
| N:o | B:to lb | N:o | B:to lb | N:o | B:to lb | N:o | B:to lb | N:o | B:to lb |
| 1 | 83 d:o | 31 | 80 d:o | 61 | 80 d:o | 91 | 74 d:o | 121 | 64 d:o |
| 2 | 85 d:o | 32 | 63 d:o | 62 | 78 d:o | 92 | 63 d:o | 122 | 82 d:o |
| 3 | 72 d:o | 33 | 65 d:o | 63 | 71 d:o | 93 | 76 d:o | 123 | 72 d:o |
| 4 | 81 d:o | 34 | 82 d:o | 64 | 64 d:o | 94 | 74 d:o | 124 | 77 d:o |
| 5 | 56 d:o | 35 | 91 d:o | 65 | 78 d:o | 95 | 85 d:o | 125 | 78 d:o |
| 6 | 67 d:o | 36 | 78 d:o | 66 | 68 d:o | 96 | 86 d:o | 126 | 69 d:o |
| 7 | 78 d:o | 37 | 63 d:o | 67 | 52 d:o | 97 | 64 d:o | 127 | 67 d:o |
| 8 | 63 d:o | 38 | 70 d:o | 68 | 70 d:o | 98 | 64 d:o | 128 | 78 d:o |
| 9 | 90 d:o | 39 | 55 d:o | 69 | 75 d:o | 99 | 79 d:o | 129 | 58 d:o |
| 10 | 80 d:o | 40 | 81 d:o | 70 | 72 d:o | 100 | 85 d:o | 130 | 75 d:o |
| 11 | 65 d:o | 41 | 71 d:o | 71 | 70 d:o | 101 | 80 d:o | 131 | 66 d:o |
| 12 | 75 d:o | 42 | 81 d:o | 72 | 76 d:o | 102 | 63 d:o | 132 | 60 d:o |
| 13 | 58 d:o | 43 | 67 d:o | 73 | 71 d:o | 103 | 85 d:o | 133 | 60 d:o |
| 14 | 73 d:o | 44 | 83 d:o | 74 | 82 d:o | 104 | 77 d:o | 134 | 82 d:o |
| 15 | 82 d:o | 45 | 83 d:o | 75 | 68 d:o | 105 | 79 d:o | 135 | 63 d:o |
| 16 | 74 d:o | 46 | 78 d:o | 76 | 74 d:o | 106 | 85 d:o | 136 | 73 d:o |
| 17 | 75 d:o | 47 | 85 d:o | 77 | 65 d:o | 107 | 74 d:o | 137 | 84 d:o |
| 18 | 67 d:o | 48 | 86 d:o | 78 | 75 d:o | 108 | 74 d:o | 138 | 76 d:o |
| 19 | 80 d:o | 49 | 76 d:o | 79 | 71 d:o | 109 | 72 d:o | 139 | 63 d:o |
| 20 | 68 d:o | 50 | 67 d:o | 80 | 68 d:o | 110 | 75 d:o | 140 | 85 d:o |
| 21 | 64 d:o | 51 | 83 d:o | 81 | 68 d:o | 111 | 85 d:o | 141 | 70 d:o |
| 22 | 66 d:o | 52 | 74 d:o | 82 | 77 d:o | 112 | 71 d:o | 142 | 66 d:o |
| 23 | 65 d:o | 53 | 67 d:o | 83 | 66 d:o | 113 | 79 d:o | 143 | 90 d:o |
| 24 | 76 d:o | 54 | 64 d:o | 84 | 75 d:o | 114 | 73 d:o | 144 | 62 d:o |
| 25 | 66 d:o | 55 | 61 d:o | 85 | 82 d:o | 115 | 72 d:o | 145 | 54 d:o |
| 26 | 79 d:o | 56 | 81 d:o | 86 | 77 d:o | 116 | 88 d:o | 146 | 65 d:o |
| 27 | 82 d:o | 57 | 78 d:o | 87 | 84 d:o | 117 | 76 d:o | 147 | 71 d:o |
| 28 | 65 d:o | 58 | 71 d:o | 88 | 85 d:o | 118 | 67 d:o | 148 | 53 d:o |
| 29 | 63 d:o | 59 | 67 d:o | 89 | 80 d:o | 119 | 79 d:o | 149 | 78 d:o |
| 30 | 75 d:o | 60 | 67 d:o | 90 | 81 d:o | 120 | 69 d:o |
‘
| Sijnde de bedurvene Canneel in Vijf Vaaten gedaan en naar gedaane Weeging bevonden te bestaan, als: | |||
| N:o 1: | B:t | 374 lb | N:to 298 lb: |
| d:o 2 | d:o | 372 d:o | d:o 289 d:o |
| d:o 3: | d:o | 344 d:o | d:o 257 d:o |
| d:o 4. | d:o | 378 d:o | d:o 308 d:o |
| d:o 5. | d:o | 350 d:o | d:o 277 d:o |
| B:to 1818 lb: | N:to 1429 lb: | ||
| 335 | Packen Lijwaat in Soort, waarvan 1 Pak grof Salempoeris N:o 482: aan de kant een wijnig beschaadigt geweest Sijnde, gelugt en Vervolgens Weederom behoorlijk Voorsien. | ||
| 2 | Kisten Mirha | ||
| 23705 | lb: Gesuijverde Cauris de Maldives . | ||
| 60629 | lb: Sappanhout Siams . |
| Sijnde de bedurvene Canneel in Vijf Vaaten gedaan en naar gedaane Weeging bevonden te bestaan, als: | |||
| N:o 1: | B:t | 374 lb | N:to 298 lb: |
| d:o 2 | d:o | 372 d:o | d:o 289 d:o |
| d:o 3: | d:o | 344 d:o | d:o 257 d:o |
| d:o 4. | d:o | 378 d:o | d:o 308 d:o |
| d:o 5. | d:o | 350 d:o | d:o 277 d:o |
| B:to 1818 lb: | N:to 1429 lb: | ||
| 335 | Packen Lijwaat in Soort, waarvan 1 Pak grof Salempoeris N:o 482: aan de kant een wijnig beschaadigt geweest Sijnde, gelugt en Vervolgens Weederom behoorlijk Voorsien. | ||
| 2 | Kisten Mirha | ||
| 23705 | lb: Gesuijverde Cauris de Maldives . | ||
| 60629 | lb: Sappanhout Siams . |
’/:onderstond:/’
‘Int Casteel de Goede Hoop den 22 Decembr: 1756. /:was geteekent:/ Hend:k Taal, A:s Versaat, J:A: Kuuhl J:F: Pricelius.’
Waarop op de Propositie van Welgem: Heere Gouverneur best gedagt en dienvolgens beslooten geworden is om de in gem: Verclaaring gespecificeerde en nog maar ten deele goed Sijnde 10659: Ponden Coffij boonen bij Publicque Vendutie Voor het geene de Selve Sullen mogen gelden, te doen VerCoopen, dog de bedurvene Canneel uijtmaakende een quantiteijt van 1429: Ponden nog met het Mergem: Schip d’ Orange Zaal Conform d’ ordres van haar Hoog Edelens de Heeren der hooge Indiasche Regeeringe na Batavia over te Senden.
Sijnde Laatstelijk Vermits den Baas van ‘S Comp:s Thuijn aan de Baaij fals Jochem Corber is komen t’ overlyden, en dat uijt dien hoofde aldaar NoodSakelijk een ander bequam Persoon in desselfs plaats requireert werd; goedgevonden en Verstaan, om den geweesenen Baas Thuijnier van ‘s E: Comp:s Thuijn aan ‘t Ronde Bosje Frans Joseph olweegen, Voor desselfs Soo evengemelte oude qualiteijt mitsg:s Voorige besolding van Twintig guldens Maandelijx uijt Burger Vrijdom, Weederom in dienst der E: Comp:gn aan te Neemen, ten eijnde als Sodanig in Voorsz: Thuijn aan de Baaij fals , dienst te doen.
Aldus Geresolveert ende Gearresteert In ‘t Casteel de goede Hoop Ten dage en Jaare Voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v: Reede van Oudshoorn I: Meinertzhagen
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s
C. 134, pp. 541-544.¶
Donderdag den {17561230} 30: Decembr: 1756.
’s Voormiddags alle Present uijtgenomen d’ E:E: Capitain Militair Rudolph Sigfried Alleman en Secretaris Josephus de Grandpreez beijde mits Indispositie.
In Conformiteijt van het geresolveerde in de jongste Vergaderinge, ten behoeve der E: Comp:gn van den Cap:tn van het ter Rheede Leggend’ frans Schip Le S:t Charles Mons:r Brisillenne, de quantiteijt van Dertig Duijzend Ponden Lang, Swaar en regtdradig, swart Mauritius Ebbenhout Voor de Somma van Vijf hondert Rijxd:s ingekogt geworden Sijnde, is Verstaan dat het Selve hout met een of meer der Resp:t Verwagt werdende Retourscheepen, naar de Presidiale Camer tot Amsterdam Sal werden overgesonden.
En Nadien bij Lectuure van Seekere Verklaaring door den Scheeps Raadt van het aanweesend Schip d’ Orange Zaal Verleend, is komen te blijken, dat den op gemelten bodem bescheijden geweest Sijnde derde Timmerman Philip Doornberg van Lotharingen , Wanneer den Selven op de herwaards Reijse, besig was met het Setten Van Stuijtclampen onder de Bak, desselfs Slinkerhand onder Voorsz: Arbeijd Sodanig is gequest geraakt, dat de duijm daarvan ten eenemaal is komen Stijf te blijven, is dierhalven Verstaan, dat aan den Selven Philip Doornberg tot Vergoeding van Voorsz: Verlemptheijd de Somma Van Dertig Rijxd:s uijt ‘s E Comp:s Cassa Sal werden betaald.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop Ten dage en Jaare Voorsz:
[Signed:] R Tulbagh
[Signed:] S Swellengrebel
[Signed:] P: v: Reede van Oudshoorn
[Signed:] I: Meinertzhagen
[Signed:] N:s Heijning
[Signed:] C Brand
[Signed:] Corn:s Eelders
[Signed:] Mij Present O M Bergh Adj:t Secret:s