C161 C162 v1.20
C. 161, pp. 322-329 en C. 162, pp. 2-43.¶
Dingsdag den {17820305} 5:n maart 1782.
‘S Voormiddags alle present
Door den op het ter Rheede leggend Deensch Comp:s Schip ‘t Casteel van Dansburg gecommandeerd hebbende Capt:n Philip Christiaan Fuglede op heeden aan deezen Rade gepresenteerd zynde, het volgende Request.
Aan den Wel Edelen Gestr: heer M:r Joachim van Plettenberg, Raad Extraordinair van Neederlands India, mitsgad:s Gouverneur van Cabo de Goede Hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a beneevens den Ed: Agtb: Raad van Politie des voorsz: Gouvernements
‘Wel Edele Gestr: Heer en Edele Agtb: Heeren!’
‘Geeft met den uytersten Eerbied te kennen Uw Wel Edele Gestr: en Ed: Agt: onderdanigen Dienaar Philip Christiaan Fugleday, gecommandeerd hebbende het deensch Asiatisch Comp:s Schip Casteel van Dansburg , thans op het ter Rheede alhier g’ ankerd leggende hollandsch Commandeur Schip de Morgen Ster g’ arresteerde.’
‘Dat de Suppl:t van terzyde wel heeft vernomen, dat het aan Uw Wel Edele gestr: en Ed: Agt:s goedgunstiglyk hadde behaagd, omme het voorsz: door hem Suppl:t gecommandeerd geweest Zynde Schip t’ ontheffen van het verbod om te mogen vertrekken, het welk aan het zelve was gedaan en dus aan het zelve Schip volkomen vryheyd te geeven omme desselfs reyze naar Europa voort te Zetten.’
‘Edog dat de absentie van hem Suppl:t en van desselfs geweezen Opper Stuurman Junge, als beyde door Uwe Wel Edele Gestr: en Ed: Agt: alhier zynde genomen in arrest, hetzelve vertrek, en dus de voldoening aan het oogmerk van Uwe Wel Edele Gestr: en Ed: Agt: voorsz: Resolutie geheel en al onmogelyk en inexecutabel makende, ter zake van de weynige bedreeven en kundigheyd van de overige Officieren, die het zelve Schip by hunlieder afweezendheyd zouden moeten Commandeeren, den Suppl:t zig in de noodzakelykheyd heeft bevonden, om tot Conservatie van het Intrest van de deensche Asiatische Comp:, daar van op deeze allerneedrigste wyze kennis te geeven op dat door een al te groot vertrouwen op de kundigheyd van de verdere Officieren, een zo notaabel Capitaal niet al te ligtvaardig werde gerisiqueerd.’
‘Dat het allereerste gevolg, ‘t welk uyt dezelve onkundigheyd zyner voorsz: verdere Officieren moet voortvloeijen, niet anders zou kunnen zyn, als dat het zelve Schip om die reeden genoodzaakt zou zyn nog Jaar en dag ter deezer Rheede te moeten vertoeven; En gemerkt dit alles ten uytersten Strydig zou zyn met de belangens van de voorsz: deensche Asiatische Comp:, die in alle gevallen door het geene alhier is voorgevallen niet behooren te werden in ongeleegentheyd gebragt, en daarin egter niet anders als door het elargeeren van den Suppl:t en zynen Opper Stuurman Schynt te kunnen werden voorzien; Soo is’t dat den Suppl:t, als het Intrest van zyne Heeren en Meesters ter harten neemende, tot voorkoming van verdere Schade aan’t voorsz: Schip en desselfs kostbaare Laading; mitsgad:s ter bereyking van het zo heylzaam en dienstig oogmerk van Uwe Wel Edele G:e en Ed: Agtb:s, zig verpligt vind hem mits deezen te keeren tot Uwe Wel Edele Gestr: en Ed: Agtb:, met ootmoedig verzoek, dat van derzelver gunstig welbehagen gelieve te zyn, den Suppl:t en voorsz: Opper Stuurman op het voorsz: Schip weederom te emplaceeren, ten eynde het zelve in Staat werde gesteld de reyze naar Europa te kunnen voortzetten, en dusdanig teffens aan de intentie van Uwe Wel Edele Gestr: en Ed: Agtb: compleetelyk werde voldaan, of tot dat eynde al zulke andere mesures te neemen, als Uwe Wel Edele Gestr: en Ed: Agtb: ten besten van de voorm: deensche Asiatische Comp:ie zullen oordeelen te behooren.’
‘Maar by aldien en in alle gevallen des Suppl:ts voordragt en het alhier ter needer gestelde verzoek in geen consideratie komen of reflexie meriteeren mogt, het als dan van Uw Wel Edele Gestr: en Ed: Agtb: gunstig welbehagen gelieve te zyn, den Suppl:t als door zyn teegenswoordig arrest reets Schorbutique en onpasselyk zynde, te accordeeren, en dus te permitteeren, onder behoorlyke Cautie en guarand, zyn verblyf aan Land te mogen neemen in zyn voormaals gehad hebbende Logement.’
’/:onderstond:/’
‘’T welk doende &:a /:was geteekend:/ P: C: Fuglede’
Soo is, na Lecture van’t ged: verzoek Schrift ten opzigte van’t Eerste Lid behelzende, dat hy Capt:n Fuglede weederom op ‘t voorsz: Schip ‘t Casteel van Dansburg mogt werden geplaatst, ten eynde het Commando als bevorens op’t Zelve te voeren verstaan, het zelve te wyzen van de hand, dog betreffende desselfs verzoek om uyt hoofde zyner Scorbuciteyt Zig hier aan Land te mogen onthouden, goedgedagt, zulks om evengem: reeden wel t’ accordeeren, egter in deezer voegen, dat hy als arrestant van’t Commandeurs Schip de Morgen Ster , waar op zeedert als zodanig uyt het Casteel is geplaatst, zal afgehaald en gebragt werden in’t Logement alwaar desselfs verblyf zal komen te houden en dat alvoorens behoorlyke Cautie en garand ten genoegen deezer Regeering kome te Stellen dat het voorsz: arrest hier aan Land door hem Capt:n Fuglede op geenerhande wyze Zal werden gevioleerd.
Waarna door den heer Independent fiscaal M:r Willem Cornelis Boers ten belange der aan Zyn E: geinjungeerde procedures teegens bovengem: Fuglede, wierd ingeleeverd de volgende memorie.
‘Memorie van Consideratiën, door den Ondergeteekende Independent fiscaal geformeerd en aan den Wel Edelen Gestr: heer M:r Joachim van Plettenberg, Raad Extra ordin:s van Neederlands Indië, mitsgaders Gouverneur van Cabo de goede Hoop, beneevens de verdere Leeden van den Edelen Agtb: politicquen Raad deezes Gouvernements overgegeeven met relatie tot zodanige procedures als door hem onderget:e R: O:, ingevolge eene politique Resolutie in dato 13 Jann: 1782, teegens den Deenschen Capitain Fugleday, tot maintien van het geschonden Regt van Souverainiteyt, zyn geëntameerd geworden.’
‘Wel edele Gestrenge en Edele Agtb:n Heeren!’
‘Het heeft aan Uwel Edele gestr: en Ed: Agtb: behaagd, by derzelver Resolutie, in dato 13 Jann: deezes Jaars, den Deenschen Capitain Fugleday gecommandeerd hebbende het deensch Asiatisch Comp:s Schip ‘t Casteel van Dansburg , door een detachement militairen van boord van gem: zyn Schip te doen afhaalen en ten deezen Casteele in arrest gesteld zynde, voorts over te geeven in handen van den ondergeteek: Independent fiscaal deezes Gouvernements ten eynde teegens hem Fugleday zodanig in regten te procedeeren, als de onderget: in dezelve zyne Qualiteyt, tot maintien van het geschonden regt des Souverains zou bevinden te behooren, ter zake dat de gem: deenschen Capit:n Fuglede zig niet hadde ontzien, om den toemaligen Equipagemeester Damian Hugo Staring, als zynde een Officier van distinctie in den dienst van de Hoog mog: Heeren Staaten generaal, en een mede Lid van deeze Vergadering, die uyt den naam van deeze Regeering, en dus uyt den naam en als Representant van die geenen die den Souverain alhier verbeelden, was afgezonden, om te executeeren de ordres by dezelve Regeeringe beraamd en vastgesteld, aan boord van Zyn Schip t’ arresteeren, en op eene verregaande wyze te mishandelen, en dus op het territoir van onzen Souverain te pleegen een daad, waar door niet alleen het regt der volkeren zeer hoogelyk was gevioleerd, maar ook een openbaare læsie aan de Regten en Hoogheyd van de Hoog mog: heeren Staaten generaal was toegebragt.’
‘Ter voldoening dan aan den inhoud van dezelve Resolutie heeft de onderget: behalven het Relaas, door den voorn: Heer Damian Hugo Staring ter requisitie van den Wel Edelen Gest: Heer Gouverneur op den 14: Jann: deezes Jaars reeds gegeeven, niet alleen ingewonnen een Relaas of Verklaaring door den Capitain militair Carel Matthys Willem de Lille op den 24: Jann: daar aan volgende ten overstaan van geCommitt:n Leeden uyt den Ed: Agtb:e Raad van Justitie gepasseerd, en met Solemneelen Eede bekragtigd, maar ook teffens alle de Officieren van het Schip Casteel Dansburg , ten overstaan van heeren geCommitt:s uyt welgem: Rade van Justitie, gehoord op zodanige Articulen, als tot dat eynde door hem Onderget:n R: O tot nadere verificatie van den inhoud van het voorsz: Relaas Zyn geformeerd geworden.’
‘Het is incontestabel, Wel Edele Gestr: en Edele Agtb:n Heeren, dat uyt dit een en ander op de klaarste wyze quoad factum komt te blyken.’
‘Dat bovengem: Heer Damian Hugo Staring, uyt kragte van eene Commissie door de Regeering deezes Lands aan hem gedefereerd, en dus als representant van dezelve Regeering, zig heeft begeeven naar boord van het deensch Asiatisch Comp:s Schip ‘t Casteel van Dansburg , ten eynde aldaar uyt den naam deezer Regeering aan den Capt:n Fuglede over te geeven zodanige missive, als waar by meergem: Regeering had goedgevonden aan hem Capit:n en de verdere Equipage van het zelve Schip voor te Schryven Zodanige ordres, als de Securiteyt deezer Colonie in de teegenswoordige Critique tydsomstandigheeden, naar desselfs begrip, van haare voorzigtigheyd kwam te requireeren, en dat mitsdien gem: heer Staring met relatie tot dezelve zyne Commissie behoord te werden geconsidereerd als een persoon, die met de publique authoriteyt van die geenen, die den Souverain deezer Landen immediaat representeeren, is gemunieerd geworden.’
‘Dat wyders voorn:e heer Staring in dezelve qualiteyt de voorsz: missive deezer Regeering aan gem: Capt: Fugleday effectivelyk heeft overhandigt gehad, en dat hy Fugleday den inhoud van dien zeer klaar en duydelyk heeft begreepen, zonder dat hier teegen in eenige de aller geringste Consideratie kan koomen, desselfs g’ affecteerd en onwaaragtig voorgeeven, wanneer hy by zyn antwoord op Art:l 8 en 10 van zyn verhoor het zo heeft getragt te doen voorkomen, als of hy van den inhoud van denzelven brief niets zou hebben verstaan, en dat, vermits hy den naam van den heere Gouverneur daaronder niet had vinden staan, hy dus ook niet had geweeten, dat dezelve missive uyt den naam der Regeering aan hem wierd toegezonden; vermits behalven de Relaasen door den Heer Staring en den Capit:n de Lille ten dien opzigte gegeeven, en waar uyt het contrarie van dien genoegzaam komt te blyken, ook nog bovensdien tot Confusie van denzelven Fugleday /:des noods:/ uyt het gedeposeerde van zyne eygen Stuurlieden, op eene onteegenspreekelyke wyze kan werden gezien, dat hy ten dien belange de waarheyd zeer merkelyk heeft te kort gedaan, om ware het mogelyk:/ in die zyne gepretexteerde onkunde eenen glimp van onschuld voor zyn allesints onbegrypelyk gedrag te kunnen vinden; want gaat men na de interrogatoriën, waar op alle dezelve Stuurlieden ter requesitie van den ondergeteek: R:O:, ten overstaan van Heeren geCommitt:s uyt den Edelen Agtb: Rade van Justitie zyn gehoord geworden, zo zal men bevinden, dat alle dezelve op Art:l 10 van die Interrogatoriën uyt eener mond declareeren, dat den Capit:n Fugleday op het ontfangen van denzelven brief, niet eene ordentelyke Scheepsraad zyner officieren op de gewoone wyze heeft belegd, om over desselfs inhoude te delibereeren, maar dat hy ter Contrarie als een wild en raazend mensch, met eenen blooten Sabel in de vuyst, heeft rond gespongen, en op eene Zeer irregulaire wyze publicq op het dek onder den Blooten Heemel een Soort van eenen Scheeps raad heeft by een doen komen, waarin hy dan /:het geen ten uytersten remarquabel is, en zyn voorsz: onwaaragtig voorgeeven geheel en al destrueerd en om verre werpt:/ volgens het algemeen getuygenisse van alle zyne officieren, aan alle de Leeden van dien, Zelfs in eygener Persoon heeft voorgedragen, NB, dat er eene missive van de Regeering was gekomen, om het Schip te Stoppen, en dat men het Roer en de Zeylen wilde aan de Wal hebben; en dat gevolgelyk na een dergelyk declaratoir en voordragt door hem Zelve in’t Publicq gedaan; by niemand die zyne gezonde Zinne bezit, kan werden in twyffel getrokken, of dezelve missive is revera door den heer Staring in zyn voorsz: Qualiteyt aan den Capit:n Fugleday overhandigt, en dezelve Fugleday heeft den inhoud daar van volkomen begreepen.’
‘Dat voorts, in plaatse van aan den inhoud van dezelve missive te voldoen, of zyne representatiën, /:indien hy eenige mogte hebben:/ daar teegen in te brengen, op zodanige wyze, als ‘t respect, het welk men aan eene Regeering is verschuldigt, en de discreete en vriendelyke Contenue van dezelve missive had gemeriteerd, ter contrarie in weerwil van weer en wind, door hem Fugleday niet alleen alles is gebrusqueerd, het Touw gekapt, en de zeylen bygemaakt, maar dat hy ook zelfs ten overmate van zyn onbetaamelyk gedrag, heeft gearresteerd die geen die in voegen voorsz: met de publique authoriteyt deezer Regeering gemunieerd, aan hem de ordres van dezelve Regeering had overgebragt, en na dat aan denzelven allerhande verregaande laage mishandelingen, zo door hem, als desselfs OpperStuurman en den Engelschen passagier Hicks, waaren aangedaan, heeft geforceerd, om geduurende de gantsche Cannonade, boven op het dek g’ exponeerd te moeten blyven aan een meenigte van kogels welke zo van de Wal als van de Scheepen op het Schip ‘t Casteel van Dansburg wierden geschooten.’
‘Zo klaar nu als van dit alles quoad factum op een onweederspreekelyke wyze komt te blyken, niet alleen uyt het gedeposeerde van die geenen die als een publicq persoon moetende werden geconsidereerd ook even daaromme de volkomenste geloofwaardigheyd verdiend, maar ook Zelfs uyt het getuygenis van de eygen Stuurlieden van’t Schip Casteel Dansburg , even zo weynig moeyte zou het den onderget: ook behoeven te kosten om quoad jus op de zeekerste gronden van Regten te betogen.’
‘Dat, zo er ooyt ergens in de waereld per occupationem het dominium of den Eygendom, en het daar uyt voortvloeijend imperium of Jurisdictie van en over eene Rheede of Baay heeft kunnen werden geconsidereerd legitimo modo verkreegen te zyn, buyten alle teegenSprak moet werden g’ avoueerd, het een en ander alhier met betrekking tot de Caabsche Rheede of Taafelbaay , als rondsomme van onze possessiën omringd zynde, en voor zo verre de Rheede betreft waarop de Scheepen ordinair g’ankerd leggen, bovensdien aan alle kanten door onze Batterijen werdende beschooten, Zo als zulks particulier met relatie tot het Schip Casteel Dansburg niet kan werden in twyffel getrokken, in den allerstrictsten zin zyne volkomene applicatie te vinden.’
‘Dat dit regt van dominium en imperium niet kunnende werden in twyffel getrokken, ook met geene moogelykheyd aan den Souverain of desselfs Representant, die de possessie daarvan heeft genomen, kan werden bedisputeerd het Regt en de bevoegdheyd, omme aan allen die geenen, die hy comitatis ergo aldaar recipieerd, voorte Schryven zodanige ordres, als hy, voor al in de Critique omstandigheeden van den Oorlog; tot Securiteyt van dezelve possessie nuttig en noodzakelyk oordeeld en dat die geenen die kunnen goedvinden zig onder dezelve Jurisdictie te begeeven, kunnen werden geconsidereerd, Zig aan de observantie van dezelve ordres, en dispositiën van den Souverain, die aldaar de legislative magte in handen heeft, Stilzwygend te hebben gesubmitteerd gehad.’
‘En dat mitsdien de Capitain Fugleday hebbende kunnen goedvinden om niet alleen de billyke ordres van deeze Regeering, waar door men alleenlyk heeft getragt hem in zyn vertrek te belemmeren, tot tyd en wylen een fransch vaartuyg na Europa gedestineerd, van hier zou zyn vertrokken, op dat aan zyne Engelsche passagiers de mogelykheyd zou werden benomen, om aan de Engelschen van S:t Helena geleegentheyd te geeven daar op te kruyssen, en misschien desselfs arrivement in Europa te verhinderen, om niet alleen dezelve ordres met Voeten te treeden, terstond zyn touw te kappen en onder zeyl te gaan, maar, het geen Zynen misdaad niet weynig verswaard, terwyl hy onder Zeyl ging aan boord van zyn Schip g’ arresteerd te houden, te maltraiteeren, te doen maltraiteeren, en bovensdien te’
‘forceeren, om boven op het dek te moeten blyven g’exponeerd aan het heetste van’t Vuur der Batterijen en Scheepen, zo ymand, die gemunieerd met de publique authoriteyt van den immediaten representant van den Souverain deezer Landen te regt als een persona publica moet werden aangemerkt, en die gevolgelyk ook in die relatie had behooren te jouisseeren van de Consideratien en egards, welke men voor alle dergelyke persoonen behoord te hebben, die uyt den naam van hunnen Souverain met eene Commissie zyn gechargeerd, ook door dezelve zyne onbegrypelyke Conduite, waar van men Zeer apparent te vergeefs na een voorbeeld zou zoeken, op eene indisputable wyze het regt der Volkeren en dat der Hospitaliteyt, op een zeer verregaande wyze heeft gevioleerd, en een openbaare læsie heeft toegebragt aan de Regten en Hoogheyd van den Souverain deezer Landen - En dat men dus ook by verdere Consequentie aan den kant der Regeering, die de preparatiën zag maken, om desselfs meede Lid en gedeputeerden op eene zo Schandelyke wyze te zien vervoeren, op eene allerregtmatigste wyze heeft gebruyk gemaakt van die andersints Onaangenaame middelen, waardoor gem: Capt:n Fugleday aan den eenen kant wierd verhindert, om desselfs brutaal voorneemen ter executie te brengen, en aan den anderen kant genoodzaakt, omme aan de allerbillykste en regtmaatigste ordres en intentie der Regeeringe te voldoen.’
‘En gelyk dan, Wel Edele gestr: en Edele Agtb: Heeren de zaaken in diervoegen in abstracto beschouwd aan den kant van den Ondergeteek:s geene zwaarigheyd zou behoeven te werden gemaakt, om met de meeste hoop van Succes conform aan de voorsz: Resolutie van Uwel Edele Gestr: en Ed: Agtb:s, in dato 13 Jann: 1782, teegens den voorm: Capt:n Fugleday voor den Raade van Justitie te procedeeren, tot applicatie van die Straffen welke hy na alle Regten door zyn ongehoord en insolent gedrag heeft gemeriteerd gehad zo zal het misschien aan Uwel Edele Gest: en Ed: Agtb: eenigsints vreemd voorkomen, dat daar het aan den eenen kant mid dag klaar blykt dat de Regten, Hoogheyd en Authoriteyt van den Neederlandschen Staat op eene Zeer verregaande wyze zyn geschonden, en dat het 3: Articul van de Instructie, aan den Ondergeteek:n in Zyne Qualiteyt ter observantie voorgeschreeven, aan den anderen kant met zulke uytdrukkelyke woorden komt te dicteeren, dat de fiscaals dezelve Regten, Hoogheyd en Authoriteyt van den Neederlandschen Staat met allen vlyt zullen hebben te bewaaren, te beschermen en voorte Staan, des alles nietteegenstaande, en hoe zeer het zelve hem Onderget: selfs nog bovensdien by eene expresse Resolutie deezer Regeering is g’injungeerd geworden de onderget: egter in plaatse van den train van Justitie te volgen de vryheyd neeme, zig alvorens te addresseeren aan het Collegie van Uwel Edele Gestr: en Ed: Agtb:s en aan derzelver meerder kunde en verligter doorzigt voor te dragen zodanige reflexien, als aan hem onderget: by de Summaire behandelinge deezer Zaake zyn voorgekomen eenige Consideratie te verdienen.’
‘Dan daar het gewigt der zake UwelEd: Gestr: en Ed: Agtb: Serieuse attentie dubbeld Scheen te meriteeren en dezelve reflexiën door denzelver Consequentiën casu quo zouden kunnen te weege brengen een totaale verandering in de manier, waarop men zou oordeelen, dat dezelve geschonden Regten en Hoogheyd van den Neederlandschen Staat zouden kunnen of behooren te werden gemaintineerd en gehand haaft, en hy zig dus heeft verbeeld, dat zynen indispensablen Pligt zulks van hem vorderde; Zo vertrouwd hy onderget: dan ook billyk, dat UwelEdele Gest: en Ed: Agtb: hem deeze zyne demarche niet ten kwaaden zullen gelieven te duyden, en het is dan ook in die Suppositie, dat hy de Eer zal hebben aan hoogst dezelve in Consideratie te geeven, of door de violatie van het Territoir alhier en door de Schending van de Regten en præëminentiën aan eene Souverainen Staat toekomende, zo wel als door de mishandeling van dien geenen die als gecommitt:n van deeze Regeering, die den Souverain deezer Landen representeerd en dus niet anders dan als een mediate Representant van den Souverain zelve kan werden aangemerkt, de Hoog Mogende heeren Staaten generaal der verEenigde Neederlanden als den Souverainen Staat der verEenigde Neederlanden uytmakende, niet behooren te werden geconsidereerd, zelve in hunne Hooge Qualiteyt gelœdeerd te zyn, - of aan den eenen kant, tot reparatie van dezelve læsie, niet zeer mogelyk alhier zou kunnen werden gevordert en zonder kennisse van den Souverain zelve, die gelœdeerd is, zou kunnen werden g’ executeerd eene al te Strenge Straf oeffeninge, dewelke teegens den wil en intentie van den gelœdeerden Souverain zelve, in de critique tyds omstandigheeden, waar in zig onze Republicq thans bevind, zou kunnen Zyn van de onaangenaamste gevolgen, voor de goede harmonie en vriendschap, dewelke tot op den huydigen dag tusschen den Kroon van Deenemarken en onze Republicq Subsisteerd; En of aan den anderen kant, eene al te ligte Strafoeffeninge, waar door de gelœdeerde Souverainiteyt zou kunnen begrypen, desselfs præëminentiën en authoriteyt niet genoegzaam te zyn gemaintineerd, geene Stoffe tot onaangenaamheeden van eenen anderen aard zou kunnen opleeveren - En of ‘t mitsdien om die en andere reedenen, waar in de ondergeteek: by deeze geleegentheyd niet gevoeglyk kan treeden, niet raadzaamst zou zyn teegens den Capit:n Fugleday alhier niet verder voort te procedeeren maar ter Contrarie, dezelve procedures te Staaken, en hem Fugleday met alle de Enquesten en bewyzen teegens hem ingewonnen, mistgaders met alle de documenten en papieren, tot desselfs alhier gehouden gedrag relatief in arrest met eenen onzer hollandsche Scheepen naar Europa te zenden ten eynde aldaar door de Wel Edele Hoog Agtb:s heeren Majores zodanige mesures te kunnen werden genomen als tot maintien van het geschonden Territoir, en ter bereyking van eene met den aard der zaake Convenable Satisfactie zullen werden geoordeeld te behooren.’
‘Dit was, Wel Edele Gestr: en Ed: Agtb: heeren het geen d’ onderget:e zig verbeelde, alvorens verder volgens den train van Regten voort te procedeeren, aan dezelve te moeten voordraagen, terwyl hy in alle gevallen gesupponeerd dat dezelve zyne geringe reflexiën by uwel Edele Gestr: en Ed: Agtb: niet mogten werden bevonden te zyn van die valeur als ze aan hem zyn toegescheenen, zig altoos zeer gaarne zal Submitteeren aan, en met den meesten yver executeeren zodanige nadere Resolutien, als uwel Edele Gestr: en Ed: Agtb: Zullen gelieven goed te vinden ten dien opzigte te neemen, en voor het overige d’ Eer heeft zig met de meeste Consideratie te noemen.’
’/:onderstond:/’
‘Wel Edele Gestrenge en Edele Agtb: Heeren! Uwel Edele Gestr: en Ed: Agtb:s ootmoedigen dienaar. /:was geteekend:/ W: C: Boers.’
Welk Schriftuur met attentie geleezen, en op de daar by voorgestelde remarques aangemerkt zynde, dat, hoe zeer het bedryf van bovengem: deenschen Capit:n Fuglede van dien aard, en ook daar na geconstitueerd is, dat men Strict willende handelen, de by denzelven wel verdiende Straffe alhier met regte aan hem zoude kunnen doen appliceeren, dog dat aan den anderen kant, volgens de wel gefundeerde aanmerking van opgem: Heer Boers, hier uyt veelligt eenige onaangenaame gevolgen voor de tusschen zyne Deensche Majesteyt en onze Republicq Subsisteerende goede harmonie en vriendschap zoude kunnen resulteeren, die, voor al in de presenten Critique tyds omstandigheyd, zo veel mogelyk te dienen te werden voorgekomen, Is dierhalven eenpariglyk best geoordeeld en dienvolgens beslooten, teegens meerm: Capt:n fuglede alhier niet verder te doen procedeeren, maar denzelven met alle de Enquesten en bewyzen teegens hem ingewonnen, mitsgaders alle de Documenten en papieren, relatief tot desselfs alhier gehoudene Conduite, met een van ‘S Comp:s Scheepen in arrest naar Neederland over te zenden, ten eynde door de hoog Gebiedende Heeren meesteren zodanig over denzelven te kunnen werden gedisponeerd als haar Edele Hoog Agtb: Zullen vinden te behooren.
Terwyl op de verdere gedaane declaratie van meerm: Heer Fiscaal Boers, dat, nadien het geene by de voorsz: door Zyn E: ingewonne Stukken ten lasten van den opperstuurman van voorm: deenschen bodem, in naame Hans Junge, was voorgekomen, alleen hier in heeft bestaan, dat hy de buytensporige ordres Zyn’s Capitains met te veel drift en yver heeft helpen executeeren, hy Heer fiscaal overzulks geen gegronde actie had om teegens denselven in Regten t’ ageeren, te minder, dewyl vermeynde, dat het arrest waar in tot nu is gehouden denzelven opperStuurman Junge tot genoegzaame Straffe konde werden toegereekend, dog dat daar en teegen den als passagier op voorm: deenschen bodem bescheyden geweest zynden Engelsche partic: Scheeps Capitain J: Hiks, niet alleen in de verregaande brutaliteyten van den Capt:n Fuglede veel deel genomen, maar zig ook als den principalen autheur van’t geval Suspect gemaakt had; is verstaan gem: OpperStuurman Junge uyt desselfs arrest t’ ontslaan, en vryheyd te laaten, zig weederom op het voorsz: Schip ‘t Casteel van Dansburg te begeeven, dog dat voorsz: J: Hicks als krygsgevangen geconsidereerd, en mitsdien in zelver voegen als de andere hier aangehoudene Engelsche passagiers, een plaats op ‘t Land tot zyn verblyf zal aangeweezen werden, werwaards direct van voorwaards gem: bodem der MorgenSter alwaar insgelyks het arrest heeft gehouden, zal werden gezonden, met Stricte Ordre, om zig op geenerley wyze van voorsz: voor hem gedestineerde verblyf plaats te mogen verwyderen.
Synde voorts door den Capitain ter Zee van het ter Rheede leggend Freguat de Herstelder , Fredrik Godart Weeber, gepresenteerd het volgende Request.
Aan den Wel Edelen Gestr: heer M:r Joachim van Plettenberg Raad Extraordin: van Neederlands India mitsg:s Gouverneur van Cabo de goede Hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a, beneevens den E: Agtb: Raad van Politie.
‘Wel Edele Gestr: Heer en E: Agtb: Heeren!’
‘Vertoond met Schuldige Eerbied Uwe Wel Edele Gestr: en E: Agtb: needrigen dienaar, Fredrik Godard Weeber, Capitain op het ter Rheede leggend Freguat Schip de Herstelder :’
‘Dat het zelve freguat door haar Hoog Edelens de heeren der Hooge Indiasche Regeering te Batavia tot een advys Jagt voor Neederland aangelegd Zynde, den Suppl:t, zo wel als zyne Opper en deks Officieren, in die zeekere verwagting, dat zylieden met het ged: Schip de Herstelder de geprojecteerde reyze naar’t Patria zouden vervolgen, derzelver gepermitteerde kisten op Batavia met Thee en hand Rottings hebben gevuld.’
‘Dan nadien het Uwe Wel Edele Gestr: en E: Agtb: heeft behaagd omtrend des Suppl:t voorsz: onderhebbenden bodem anders te disponeeren, en dezelve dus niet naar Neederland Staat te vertrekken, Zo neemt hy Suppl:t de vryheyd Uwe Wel Edele Gestr: en E: Agtb: zo voor zig, als zyne Opper- en Deks-Officieren, ootmoedig te verzoeken, dat aan hun moge werden toegestaan derzelver vooreng: gepermitteerde goederen alhier t’ ontscheepen en verkoopen’
’/:onder stond:/’
‘’T welk doende &:a /:was geteekend:/ F: G: Weeber’
als meede door den Equipagiemeester deezes Gouvernements Justinus van Gennep, een gelyk verzoek Schrift, weezende van Inhoude als volgt.
Aan den Wel Edelen Gestr: heer M:r Joachim van Plettenberg, Raad Extraord:r van Neederlands India, mitsg:s Gouverneur van Cabo de Goede hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a, beneevens den E: Agtb: Raad van Politie.
‘Wel Edele Gestr: Heer en E: Agtb: Heeren!’
‘Geeft met verschuldigt respect te kennen Uwe Wel Edele Gestr: en E: Agtb: needrigen dienaar den Equipagie meester Justinus van Gennep dat wanneer by Uwe Wel Edele Gestr: en E: Agtb: was genomen het besluyt, om het bevorens by den Supp:t gevoerde Schip Middelburg , neevens de Scheepen Honcoop , de Paarl , Hoog Carspel en de Dankbaarheyd , van hier naar de Saldanhabaay af te zenden, mitsg:s om de Goederen dewelke tusschen deks in de gem: Scheepen waren afgelaaden, alvorens ter deezer plaatse te doen ontlossen, ten eynde daar door des te meerder ruymte in dezelve te maaken, als doen ook om gem: reeden, ter ordre van hooggem: Heere Gouverneur zyn ontscheept, de in de Constapels kamer geplaatst geweest Zynde gepermitteerde kisten der Opper- en deks-officieren zo van des Supp:t voorsz: bevorens gevoerden bodem als de bovengem: meede van China geretourneerde Scheepen, invoegen voorsz: gepermitteerde kisten zig als nog hier ter plaatse komen te bevinden: dan nadien het zeer onzeeker is, wanneer dezelve na Neederland zullen kunnen werden afgezonden, en het intusschen voor den Suppl:t ten hoogsten Schaadelyk valt, het provenu dier kisten, de welke volgens d’ ordre der E: Comp: met Thee zyn gevuld, te moeten ontbeeren; Soo neemd hy de vryheyd, zo voor hem, als uyt naam der op meerm: bodem Middelburg bescheyden geweest zynde opper- en deks Officieren, Uwe Wel Edele Gestr: en E: Agtb: zeer Eerbiedig te verzoeken, dat het dezelve goedgunstig moge behagen, haarl: meerm:e gepermitteerde kisten aan hun te doen afgeeven, met permissie, de daar in afgepakte Thee alhier p:r publicque Vendutie te mogen verkopen; naar welke publicque Verkoop dadelyk door hunl: in ‘S Comp:s Cassa zal werden voldaan, ‘t geen andersints van dies provenu by verkoop in Neederland by d’ E: Comp:s zoude weezen ingehouden.’
‘Boven het welk den Suppl:t zo voor hem, als uyt naam zyner Officieren, op het onderdanigst verzoekt, dat derzelver gepermitteerde en insgelyks alhier ontscheepte Voets Casjes ook aan hun mogen werden afgegeeven.’
’/:onderStond:/’
‘’T welke doende &:a /:was geteekend:/ J: V: Gennep.’
Waar op is goedgevonden en beslooten, om de voorsz: gepermitt:e kisten zo van de Supp:ten als de resp:ve Stuurlieden en deks Officieren, ‘S Comp:s weegen alhier p:r publicque Vendutie te doen verkopen, en dies provenu, na dat daar van, volgens het gestatueerde by het Reglement van den 9:e Sept:r 1750: voor d’ E: Comp:ie 1 1/2 pc:to zal weezen afgehouden, aan de Suppl:ten te doen betaalen, en voorts aan gem: Equipagie meester van Gennep, en de op het voorm: Schip Middelburg bescheyden geweest zynde officieren, de hun toebehoorende gepermitteerde Voets Casjes te laaten afgeeven.
Mits het gebrek aan peeper, ter deezer plaatse, heeft men moeten beSluyten, de quantiteyt van 2 a 3000 ponden daar van uyt een der aanweezende retour Scheepen te doen ligten, en dezelve vervolgens by kleene partyen p:r publique Vendutie te laaten verkopen, ten eynde een ygelyk zig naar maate zyner benoodigtheyd van voorsz: kort zal kunnen voorzien.
Verders is op de diesweegens gedaane verzoeken, aan den Landdrost van Swellendam Constant van Nult Onkruyt en den Soldy Overdrager Clement Matthiessen g’accordeerd, yder een verzoek-Schrift aan de Hoog Gebiedende heeren meesteren onder ‘S Comp:s papieren over te zenden, ter obtenue van de qualiteyt en gagie van onder Coopman, welke verzoeken, ter Consideratie van het goed genoegen, dat de Suppl:ten altoos in haare resp:ve diensten hebben komen te geeven, met een favorabel voorschryvens aan hoog gem: Heeren Majores zullen werden g’appuijeerd.
Synde laatstelyk verstaan, om den persoon van Gabriel von Möller, die als mattroos met het Schip ‘t Hof ter Linde is uytgekomen, uyt hoofde zyner aanhoudende indispositie, met Stilstand van gagie p:r het Snaauw Scheepje de Postillon naar Neederland te laaten retourneeren.
Aldus geresolveerd ende Gearresteerd In’t Casteel de Goede Hoop ten Dage en Jaare voorsz:
[Signed:] J: V: Plettenberg
[Signed:] P: Hacker
[Signed:] W: C: Boers
[Signed:] O M Bergh R:t en Secret:s
[Signed:] A: V: Schoor
[Signed:] J: J: Le Suëur