C173 v1.20

C. 173, pp. 3-4.

Dingsdag den {17861003} 3:e Octob: 1786

alle præsent bij omvrage

Den burger deezer plaatze Carel Fredrik Geere, bij Request zijnde komen verzoek te doen, om desselfs zoon, insgelijks Carel Fredrik Geere genaamd, met het ter Rheede alhier vertoevend Hollandsch particulier retourschip Oudenaarde naar Neederland te mogen laten vertrekken, is zulx aan denzelven geaccordeert, mits zig ten opzigte van het passagie en kostgeld gedragende na de Cherte partije met de Reeders van dien Bodem aangegaan.

Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In’t Casteel de Goede Hoop ten daage en Jaare voorsz:

[Signed:] C: J: van de Graaff

[Signed:] P Hacker

[Signed:] J I Rhenius

[Signed:] R: J: Gordon

[Signed:] J: J: Le Suëur

[Signed:] O: G: de Wet

[Signed:] T: C: Ronnenkamp

C. 173, pp. 5-42.

Dingsdag den {17861010} 10 Octob: 1786.

‘S voormiddags alle præsent, behalven de Heer Secunde Pieter Hacker.

Den Heere Gouverneur hebbende gelieven over te leggen, een Instructie, dewelke Syn Edele had doen vervaardigen voor de Ingenieurs ten deezen Gouvernemente luidende als volgt.

‘Instructie waarna zig zullen hebben te gedragen de Ingenieurs gehorende onder het Gouvernement van Cabo de Goede Hoop.’

‘Art: 1.’

‘De voornoemde Ingenieurs zullen gehouden zijn hun in de voorsz: bedieninge getrouwelijk te gedragen, aan hun wettigen en hoge Souverain, en in alle zaken aan hun toevertrouwd werdende het belang en voordeel der Ed: O: I: Compagnie tot dies meeste dienst en menagie, naar hun uitterste vermogen te betragten’

‘Art: 2.’

‘Zij zullen, directelijk nog indirectelijk, geen part nog deel mogen hebben in eenige Leveranciën ofte aanneminge van eenige werken, die van weegens d’ E: Comp:ie worden besteed ofte gedaan te maken,’

‘d:o 3.’

‘Gelijk zij mede niet en zullen vermogen, te ontfangen of aan te neemen, directelijk of indirectelijk, eenige giften ofte gaven, hoe genaamd, van de geene die eenige relatie tot de Fortificatie werken aan hun opzigt toevertrouwd is hebbende.’

‘Art: 4:’

‘Zij zullen gehouden zijn, omtrend alle fortificatiën ofte andere gebouwen tot welkers opzigt ofte visitatie zij geroepen ofte gelast werden, nauwe toezigt te houden, en ordre moeten stellen, dat men al het geene daar aan werd gedaan, overeenkomstig en in volkomene beantwoordinge aan het voorsz: Plan, ofte bestek, kome uit te voeren, mitsg:s in de visitatiën alle nauwkeurigheid moeten betragten, en van hare bevindingen, zonder eenig manquement ofte defect over te slaan, behoorlijk Rapport overbrengen aan den Heer Directeur van ‘S Comp:s gebouwen, om door denzelven ter kennisse van den Edelen Heer Gouverneur te worden gebragt, ofte wel, wanneer zulx door welmelde Heer Gouverneur werd gevorderd, aan sijn Edele zelve.’

‘Art: 5.’

‘Zullende wyders gehouden zijn, na te komen de ordres, die hun van tyd tot tijd door den wel Edelen Heer Gouverneur, het zij afzonderlijk, dan wel door syn Edele benevens den Raad, zullen worden gegeven, ofte door den Heer Directeur voormeld, en aan den laatstgem: kennis geeven van de zaken van eenig belang dewelke in het Departement van ieder hunner zullen voorvallen, om door sijn Edele aan den Edelen Heer Gouverneur te werden gerapporteerd gelijk zij ook zullen verpligt zijn, zodanige teekeningen, Profilen en bestekken te formeeren, als hun Successivelijk zullen werden geordonneert.’

‘6.’

‘Alle Plans, Teekeningen, Caarten en verdere Papieren, door hun met relatie tot dit Gouvernement, ofte deze Colonie, in’t bijzonder, ofte in’t algemeen ten dienste der E Comp:ie gemaakt, ofte nog te formeeren, dan wel die onder haar zouden mogen komen, zullen zij gehouden zijn, na behoren te secreteeren, en ieder voor zo veel hem aangaat hebben te besorgen, dat dezelve Plans, Teekeningen, Caarten en verdere papieren, dewelke aan dit Gouvernement behoren, na haar overlijden of bij verlatinge van hare bedieninge, werden overgeleeverd aan den geenen die den wel Edelen Heer Gouverneur daar toe aanwijzen en committeeren zal.’

‘Art: 7.’

‘Door dezelve zal wijders moeten zorge werden gedragen, dat geene Plans, Caarten, Memoriën ofte andere Papieren, het defensie weezen concerneerende, in vreemde handen geraken, maar dezelve doen aanpresenteeren aan welgemelde Heere Gouverneur om die stukken op Taxatie over te nemen, ten einde ter Secretarije alhier te werden geseponeerd.’

‘Art: 8.’

‘Voorts zullen zij zig moeten gedragen aan zodanige ordres als bij alteratie ofte Ampliatie van deeze Instructie nader zouden mogen werden beraamd ofte apart voorgeschreeven.’

‘9.’

‘Om alle deze poincten te agtervolgen, en voorts alles te doen, dat een goed en getrouw Ingenieur van ‘S Compagnies Fortificatiën en werken, aan Sijn opzigt gedemandeert Schuldig en gehouden is, ten meesten oorbaar en nutte van den Lande te doen, zullen dezelve verpligt zijn den behoorlijken Eed op het Formulier daartoe ingesteld af te leggen.’

Zo is dezelve Instructie na resumptie in diervoegen gearresteerd omme ter observantie geExpedieert te werden aan de gem: Ingenieurs, en ook Copia daarvan te doen afgeeven aan den Heer Collonel Gilquin, als Directeur der Fortificatië, om te dienen tot desselfs narigt.

Zijnde wijders op de propositie van welgem: Heere Gouverneur verstaan zodanige der voorsz: Ingenieurs als tot nog toe niet onder Ede zijn gebragt, insgelijx onder Ede te neemen, op het Formulier daar toe beraamt, en zulks mede te doen geschieden door de officieren der Arthillerie en Militie, die zig in hetzelve geval komen te bevinden.

Door Commissarissen uit den Raad van Justitie ingediend zijnde een Lijst ofte Rolle, bij dezelve voor dezen Jare 1786. geformeert van de gewone quotisatie der Ingezeetenen, nevens een Vertoog, luidende als volgt.

Aan den wel Edelen Gestr: Heere Cornelis Jacob van de Graaff, Gouverneur en Directeur van Cabo de Goede Hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a beneevens den E Agtb: Raad van Politie.

‘Wel Edele Gestr: Heer en E Agtb: Heeren!’

‘Commissarissen uit den Raad van Justitie deezes Gouvernements, ingevolge geEerde qualificatie, der Heeren Majores in’t Patria en het besluit hierop bij Uwe Wel Edelen Gestr: en E Achtb: op den 19 April jongstleeden genomen, gevaceerd hebbende, tot het nazien en formeeren, eener nieuwe quotisatie Rolle, zoo van ‘S Comp:s Dienaren, als Burgeren, voor deezen Jare 1786, ten einde te reguleeren de vermeerdering off vermindering, dewelke naar de Constitutie en verandering van tyden en ijders omstandigheeden naar hunne gedagten zoude behoren plaatze te hebben mitsg: te taxeeren en belasten, alle zodanige der Dienaren en Burgeren, die te voren nimmer zijn getaxeert ofte belast geweest, hebben derhalven provisioneellijk en onder Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: geEerde approbatie de veranderinge daaromtrend, mitsg: de nieuwe belasting van de geenen die nog nimmer belast zijn geworden, zodanig gereguleert en bepaald, als men met redelijkheid, mitsg:s de gesteldheid van ieders vermogen, zo verre zulx immers met eenige mogelijkheid heeft kunnen werden nagegaan, heeft vermeend het meeste overeenkomstig te weezen gelijk zulx bij eenen deezen geannexeerde Lijst Specificq is opgegeeven. Terwijl Commissarissen de finale dispositie hier omtrend aan Uwe Wel Edele Gestr: en E Achtb: overlatende, met verschuldigde Eerbied zig noemen.’

’/:onderstond:/’

‘Wel Edele Gestr: Heer en E Agtb: Heeren: Uwer Wel Edele Gestr: en E Agtb: onderdanige Dienaren/: was get:/ S: V: Echten, Joh:s Smuts, J: M: Horak, A: V: Sittert, W: F: V: Reede van Oudshoorn, J: M: Bletterman, C: L: Neethling, C: G: Maasdorp, C: Matthiessen, G: H: Meijer, H: J: de Wet, /:lager mij present /: get:/ O: M: Berg g:re C:q /: in margine:/ Cabo de Goede Hoop den 10 Octob: 1786.’

Zo is verstaan, ter examinatie van de voorsz: Rolle expresselijk te committeeren, de Heeren Leeden deezes Raads, M:r Jacobus Johannes le Suëur en Tobias Christiaan Rönnenkamp en dezelve daarbij te qualificeeren om bij zo verre omtrend deeze of geene posten eenige bedenkelijkheid voorkomen mogt, deswegens van gem: Commissarissen elucidatie te vorderen, en vervolgens deezen Raade te dienen van derzelver berigt.

De volgende Perzonen, als kopers van eenige der Erven zo van de grond van het oude Hospitaal als in de Twee nieuwe Blokken, dewelke laatstleden zijn verkogt geworden, versoek hebbende gedaan, om volgens de gemaakte Conditiën van verkopinge het onder te meldene bedragen van d’eerste paaijen hunner resp: ingekogte Erven van d’E Comp:ie teegens Ses pC:to ‘S Jaars, onder Speciaal verband van dezelve Erven en de daarbij opgegeevene Borgtogten, op Intrest te mogen hadden, zo is zulx geaccordeert te weeten.

den burger Jan Jacob Meijer d'Eerste paaijen van Twee Erven van de grond der oude Hospitaal Sub N:is 8 en 10; onder borgtogt van de mede burgers Johan Michiël Elzer en Johannes Marthinus Holtman Caabs	ƒ9668:-
den mede burger Gideon Rossouw, de eerste paaij van een dito Erff Sub N:o 9 onder borgtogt van de Burgers Christ:n Kruger en Dan:l Jacob Rossouw	d:o 5343.-
den mede burger Andries George Hend:k Teubes de eerste paaij van een Erff in't blok 20, en aldaar N:o 1 onder borgtogt van de meede burgers Jan George Volmer en Johan George Locher	d:o 1084:-
den burger officier der Arthillerie Jan Hend:k zin d'eerste paaij van den Erff in't blok N:o 21. en aldaar N:o 2. onder borgtogt van den burger Lieutenant George Hendrik Bunding en Christoffel Hendrik Niehaus	ƒ650.
en den ondercoopman en Landmeeter Christoffel Hieronimus Lisjte d' eerste paaijen van Vier Erven in't gem: blok N:o 21., en aldaar N:os 4, 5, 9 en 10, onder borgtogt van den Lieutenant Bernardus van Balen en den burger Anthonius Josephus Bekker	d:o 2072.-
Terwijl mits de welbekende overvloedige Solliditeit van den oud Burgerraad Johannes Karenspek, zonder het Stellen van de geconditioneerde Borge, en alleen onder Speciale verbintenisse der Twee bij denselven ingemeinde Erven van voorschreeve grond der oude Hospitaal, Sub N:is 5 en 7, aan denzelven meede teegens voorschreeve Jaarlijxe renten van 6 pC:tos op Intrest is geaccordeert, d'eerste paaijen van voormelde Twee Erven, te zamen bedragende	d:o 8502:-
Zo dat deeze van de eerste paaien der bovengemelde verkogte Erven onder de Kopers op Intrest loopen zullende Capitaalen, uitmaaken eene Somma van	ƒ27319.-

den burger Jan Jacob Meijer d'Eerste paaijen van Twee Erven van de grond der oude Hospitaal Sub N:is 8 en 10; onder borgtogt van de mede burgers Johan Michiël Elzer en Johannes Marthinus Holtman Caabs	ƒ9668:-
den mede burger Gideon Rossouw, de eerste paaij van een dito Erff Sub N:o 9 onder borgtogt van de Burgers Christ:n Kruger en Dan:l Jacob Rossouw	d:o 5343.-
den mede burger Andries George Hend:k Teubes de eerste paaij van een Erff in't blok 20, en aldaar N:o 1 onder borgtogt van de meede burgers Jan George Volmer en Johan George Locher	d:o 1084:-
den burger officier der Arthillerie Jan Hend:k zin d'eerste paaij van den Erff in't blok N:o 21. en aldaar N:o 2. onder borgtogt van den burger Lieutenant George Hendrik Bunding en Christoffel Hendrik Niehaus	ƒ650.
en den ondercoopman en Landmeeter Christoffel Hieronimus Lisjte d' eerste paaijen van Vier Erven in't gem: blok N:o 21., en aldaar N:os 4, 5, 9 en 10, onder borgtogt van den Lieutenant Bernardus van Balen en den burger Anthonius Josephus Bekker	d:o 2072.-
Terwijl mits de welbekende overvloedige Solliditeit van den oud Burgerraad Johannes Karenspek, zonder het Stellen van de geconditioneerde Borge, en alleen onder Speciale verbintenisse der Twee bij denselven ingemeinde Erven van voorschreeve grond der oude Hospitaal, Sub N:is 5 en 7, aan denzelven meede teegens voorschreeve Jaarlijxe renten van 6 pC:tos op Intrest is geaccordeert, d'eerste paaijen van voormelde Twee Erven, te zamen bedragende	d:o 8502:-
Zo dat deeze van de eerste paaien der bovengemelde verkogte Erven onder de Kopers op Intrest loopen zullende Capitaalen, uitmaaken eene Somma van	ƒ27319.-

Vervolgens geleezen zijnde een ingediend vertoog door Landdrost en Heemraden van Stellenbosch en Drakenstein , dewelke was luydende als volgt.

Aan den wel Edelen Gestr: Heer Cornelis Jacob van de Graaff, Gouverneur van Cabo de Goede Hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a benevens den E Agtb: Raad van Politie aldaar.

‘Wel Edele Gestr: Heer en E Agtb: Heeren!’

‘Vertonen met diepschuldige Eerbied Landdrost en Heemraden van Stellenbosch en Drakenstein’

‘Dat het Uwel Edele Gestr: en E Agtb: geEerde Missive van dato 25 April dezes Jaars diende ten geleide van eene Extract Resolutie van welopgem: Rade, genomen in’t Casteel de Goede Hoop op Woensdag den 19 der voorsz: Maand April, de ondergeteek:e te demandeeren, omme te dienen van berigt en Consideratiën, omtrend alle zodanige belastingen, als onder de Ingezetenen ten Platten Lande gevoeglijkst zou kunnen werden ingevoerd, ten einde de Comp:ie op de minst drukkende wijze voor de Colonie tegemoed te komen, en de zware kosten, welke dezelve om zig alhier in een behoorlijke Postuur van teegenweer te stellen, genoodzaakt is te dragen; hebbende ondergeteek: ter pligtschuldige voldoeninge van deselve voorsz: zeer geEerde ordre, in hunne daarop gehoudene Vergaderingen, zo van den 8 Maij als 3 Junij daaraan, met elkanderen daarover geraadpleegd en zijn ook eindelijk in die van den 3:e Julij zo verre gevordert dat bij meerderheid van Stemmen provisioneel besloten is, zeekere Articulen, dewelke als toen vermeend hadden, eene geringe belasting te kunnen lijden, voor der vertoonders Consideratiën en berigt aan Uwe Wel Edele Gestr: en E Achtb: te zullen kunnen Suppediteeren.’

‘Dat aan de vertoonders zedert het nemen der voorsz: provisioneele Resolutie egter waren te voren gekomen, differente zaken waaronder Twee poincten, als zijnde de voornaamste Articulen waarop eenige belastinge zouden kunnen werden gelegt, dewelke hunne rijpe deliberatie na zig hadden getrokken, en dewelke zij /:onder het hoog wijzer oordeel van Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb:/ vermeenen te bestaan, en ‘S Lands voornaamste Producten, als de Graanen en Wijnen, waarvan zo niet alle, ten minsten het grootste gedeelte der Ingezetenen ten platten Lande Subsisteeren, off waarin het grootste gedeelte hun bestaan moeten zoeken.’

‘Dat dezelve beide voorsz: Articulen, als eerstelijk de Graanen, door de zeedert Twee en zelfs drie Jaren gehad hebbende excessive droogte, zo min hebben opgeleeverd, dat voor de daaglijxe en noodzakelijke Consumptie niet toereikend is geweest, zo dat de Thien Mudden Tarwe met Een Hondert en meerdere Rijxd:s is betaald geworden; waar en teegen ten anderen den Wijn Oogst zo voordeelig in de beide laatst gepasseerde Jaren is uitgevallen, dat daarbij geconsidereerd den geringen uitvoer de Legger ordinaire wijn aan particuliere tot 15, en ten hoogsten tot 18 rd: heeft moeten werden verkogt, behalven dat het enorme verlies van het Rund vee en vooral van Trek ossen, niet alleen veroccasioneerd heeft, dat de voorsz: Producten niet alleen ter regter tijd Caabwaards hebben kunnen worden getransporteerd, maar dat ook zelfs daar door een groot gedeelte der Ingezetenen ten platten Lande zo niet bijna geruineerd, zommige egter onherstelbare Schade geleiden hebben.’

‘Dat de vertoonders /:onder Eerbiedige reverentie:/ vermeende zo als zelfs van ter zijde geinformeerd zijn, dat deeze Twee Poincten aan de meeste Ingezeetenen ter Platten Lande zouden kunnen aanleiding geeven, teegens eenige belasting hoe min drukkend ook, geconsidereerd hun bezwaar in te brengen, de Vertoonders om die reeden en uit consideratie van tijd en omstandigheid waar in zig de Colonie over het geheel genomen thans bevind, het alzoo van hun pligt hebben gemeend te zijn, dit een en ander te brengen onder het oog van Uwe Wel Edele Gestrenge en E: Achtbarens met ootmoedig versoek dat het Uwe Wel Edele Gestrenge en Edele Achtbarens gracieuselijk behage, hoogst derselver voorschreeve zeer geEerde ordre te surcheeren, tot tijd en wijlen de Colonie in bloeiende Staat zig bevinden zal; dan wel zodanige nadere ofte andere Resolutie te neemen, als Uwe Wel Edele Gestrenge en Edele Achtbarens zullen vermeenen en oordeelen te behoren.’

’/:onderstond:/ ‘T welk doende &:a’

’/:was geteek:/ H: Bletterman, J: J: de Villiers, J: de Villiers, A: C: v: D: Bijl, P: G: Wium, J: L:d Louw, A:e: Groenewald, J: Joubert, /: in margine:/ Exhibitum in Rade van Politie den 2 October 1786.’

Waar over met aandagt gedelibereerd, en bij andere zaken van serieuse reflexie tevens in aanmerkinge genomen zijnde, dat niet alleen, gelijk in het voorsz: Schriftuur is bijgebragt het mis gewas ende daar door ontstane duurte der Granen, mitsg:s de lage prijs der wijnen, en de Sterfte onder het Rundvee, de Landlieden zeer veel nadeel hebben toegebragt, maar dat ook door de schaarsheijd aan vee in de verre geleegene Districten, de algemeen door de aanhoudende droogte en gebrek aan voedzel juist in den tijd dat de Last en werk Dieren tot het beploegen der Landerijen het minst konden werden gemist, geheerscht hebbende considerable Sterften onder dezelve, de zodanige der Landlieden, die tot het voortzetten van den Graan bouw en andere verEischte Arbeid, zig weder het benodigt getal derselve hebben moeten aankopen, zig genoodzaakt hebben gevonden, ongemeen hoge prijzen voor dezelve te betalen, en dat het dus in tijden wanneer deeze omstandigheeden de gemeente zo zeer hebben gedrukt, ongeraden zoude zijn, dezelve nog met eenige op het oog hebbende Lasten te bezwaren, zo is best gedagt, de berigten of gevorderde opgaven uit de andere Districten en Collegiën mede alvorens af te wagten, en Landdrost en Heemraden voorm: intusschen alleen te doen aanschreiven dat met opzigt tot hun bij opgem: vertoog Speciaal gedaan versoek voor als nog niet stellig hebbende kunnen werden besloten, men de finale dispositie daar op tot nader, heeft uitgesteld gelaten.

Wijders bij resumptie der van de Heeren Vicomte de Souillac, Gouverneur, en Motair de Narbonne, Intendant op Isle de France , per de van daar alhier gearriveerde Scheepen le Consolateur en le Fabius ontfangene Brieven, de datis 27 Julij en 16 Aug:s laatstL:, gebleeken zijnde, dat hun Ed: om alles te effectueeren het geen mogelijk was, ten einde op het vriendelyk versoek daartoe bij onze brieff in dato 14 Maij dezes Jaars, aan dezelve gedaan, in de facheuse positie, waarin wij ons door het misgewas en daar uit ontstaan gebrek aan Granen bevinden, ten spoedigsten eenig ontzet en Secours toe te brengen, op de eerste tijding daarvan de Heer Ourij een respectabel burger en Rheeder van het gem: Schip le Consolateur , hadden geanimeert, om door dien Bodem, als reeds met Tarwe beladen zijnde, den eersten bijstand aan dit Gouvernement toe te brengen, en dat vervolgens weinige Dagen daaraan, het gem: daartoe alhier ingehuurd Schip Le Fabius door hun Ed:s insgelijx na herwaards was beladen geworden, met Tarwe en Rijst aldaar van Bengalen aangebragt, op eene met de Heer Monneron aangegane onderhandeling; Ten belange van welk laatstgemelde Carguazoen hun Ed:s melden, dat hetzelve even en in diervoegen dit Gouvernement werd aangereekend, als die granen aldaar zijn komen te staan, zo dat de lading, uitmakende 400‘000 lb: Tarwe en 8486 lb Rijst met de ongelden bij de Factuur aangereekend, is importeerende eene Somma van 82‘257 Livres 15 Stuivers met verzoek dat montant aan den Heer Percheron te willen overhandig en in wisselbrieven op d’ E Comp:ie betaalbaar, drie Maanden na Zicht. Terwijl betreffende de Lading van gem: Schip le Consolateur , hun Ed:s in kennisse van de ongeinteresseerdheid van gem: Heer Ourij verzekeren, dat tot de prijs op welke de Tarw zig aldaar bevond, hij Heer Ourij geen nijging zoude gevonden hebben, die Lading herwaards over te zenden, indien zulx niet was geweest door prijswaardige motiven vrij zijnde van alle bedoelingen tot winst, dog dat om de bijgevoegde reedenen men geene gelykmatigheid daar inne zoude betragten, wanneer den Intrest van gem: Heer Ourij wierde gecompromitteerd, door de Lading van dat Schip in prijs egual te stellen, met die van le Fabius , alle hetwelke hun Ed:s in consideratie geeven om met den Capitain van het meergem: Schip le Consolateur tot den inkoop van dies Lading te handelen.

Zo is, vermits het Lidt dezes Raads de Heer Tobias Christiaan Rönnenkamp, als door den Heer Gouverneur gecommitteerd geworden zijnde om tot den inkoop der meergem: Lading granen van het Schip le Consolateur provisioneel met den Cap:n van dien Bodem de Heer Fleurion, in onderhandeling te treeden ter vergaderinge is komen te betuigen dat evengem: Cap:n gedeclareerd hadde, die Lading om de daarop lopende hoge kosten, voor geen minder prijs te kunnen afstaan, als teegens Ses Spaanse matten de 100 lb:, zo Rijst als Tarwe, mits betaald werdende met 12000. Sp: Matten in Specie, en voor het resteerende in Assignatiën op d’E Comp:ie en dat men volgens opgave van gem: Heer Rönnenkamp in de qualiteit als Dispencier nog door den aanbreng van voorsz: Lading met le Fabius , nog ook door die van het provisie Schip de Resolutie van Batavia, niet is gekomen tot die mate van voorraad dat men tot de opleevering der aanstaande recolte buiten de noodzakelijkheid zoude zijn, van niet ook de voorsz: Lading van het Schip le Consolateur ten uittersten benodigt te hebben te minder nog daar men tot nog toe geen toevoer is komen te ontfangen, op het volgens besluit van den 16 Febr: dezes Jaars met den Noord Americaan aangegaan accoort, en daarbij in overweging genomen zijnde, de gem: opgegeevene Consideratië van de Heeren Gouverneur en Intendant van Isle de France ; om alle deeze reedenen goedgevonden en verstaan, de meergem: door het Schip le Consolateur aangebragte Lading Tarwe en Rijst van dies Capitain, tegens den gem: prijs en onder de voorsz: Conditiën in te kopen, mitsg: ook aan de Heer Percheron te doen inhandigen de Wisselbrieven voor de Lading van het Schip le Fabius , ter Somma van 82257: L: 15 S:s

Zijnde uit hoofde van het voorsz: bekomen ontzet tot het meeste menagement voor d E Comp:ie insgelijx verstaan, de randsoenen en verstrekte Surplus in penningen &:a dewelke mits het gebrek aan Granen, bij besluit van den 12 Maij deezes Jaars hebben moeten werden verandert, weeder te brengen op den vorigen gewonen voet.

Den Heer Gouverneur geliefde verder te kennen te geeven dat sijn Edele van den Resident in de Baaij Fals Rapport hadde ontfangen, dat het aldaar met diverse, zo uit Indiën als het Vaderland voor dit Gouvernement aangebragte en in gem: Baaij ontscheepte goederen beladene en op Sijn te rug reize na herwaards gereed leggende Hoeker Schip Catwijk aan Rhijn , door een zodanigen Storm uit den Z O:ten verzelt van hoge zeën als hij Resident betuigde aldaar nog nooit te hebben bijgewoond, op den 7:e deezer van desselfs Ankers geslagen, en op de klippen gedreeven wezende de grote Mast met al desselfs tuig reeds overboord gevallen was, en een gedeelte van het boord mede genomen had, dat ook de bezaans mast reeds op Twee plaatzen was gekraakt; dat men aanstonds door het Stoten van’t Schip in het middelste gedeelte derselve op een klip, Vier voeten water bij de pompen gehad hebbende het zeewater vervolgens tot tusschen deks was geklommen, en met den Eb en vloed het Schip in en uit Spoelde; dat daar door de ingeladene grene Balken, Planken en leedige Leggers zodanig waren opgereezen, dat het geheele dek door dezelve opgeligt was en ook de zijden van het gem: Vaartuig uit malkanderen waren geraakt. Dat de geheele Equipagie geborgen zynde hij Resident geen zwarigheid maakt, om wanneer het weer aan’t bedaren bleeft ook alle ‘S Comp:s goederen daar uit te zullen kunnen lossen, en bergen, maar dat het ontscheepen der Ingeladene zware Vijger Touwen en trossen veel moeite zoude veroorzaken dewijl dezelve beneden in het schip en onder water lagen, en bezwaarlijk aan de Wal en inde Pakhuijzen te krijgen zouden zijn waarbij hij Resident betuigde niets onbeproefd te zullen laten om de Lading, zo wel als het Tuig van het Wrak, te redden. Dat zijn Edele aanstonds ter Adsistentie van gem: Resident in de Baaij Fals en om over de gered wordende goederen, zorge en toezigt te houden, directelijk na derwaards had afgezonden, de ordinaire Gecommitteerdens Fredrik Godhold HoltzapfeL en David Kuuhl; gevende aan den Raad in overweeging, off provisioneel nog iets ten opzigte van het wrak off de Lading zoude kunnen oft behoren te werden geobserveerd: Waarover met aandagt gedelibereerd en in aanmerking genomen zijnde, dat zo wel met d’ Equipagie van het gem: Schip, als de in de Baaij Fals aan handen zijnde Manschappen tot redding en berging der goederen, genoegzaame adsistentie aldaar teegenwoordig is, zo heeft men eenparig geoordeelt voor eerst, en tot dat nader rapport dienaangaande zal zyn ingekomen, het daar bij te kunnen laten berusten, om vervolgens te doen onderzoeken, off het verongelukken van meergem: Bodem veroorzaakt is geworden door pligtverzuim van d’ overheden, ofte die anderzints de zorge daar over incumbeert.

Werdende door welgem: Heere Gouverneur nog te kennen gegeeven dat, vermits uit het zeer gevenereerd aanschreivens der Heeren Majores, in dato 28 Julij des gepasseerden Jaars gebleken is hoe hoogst dezelve op de daartoe dienende remarques van de Heer Collonel Gilquin hebben gelieven toe te staan, dat aan gem: Heer Directeur ter bevordering van de onder handen zynde Fortificatiën werken, zo veel meerder Slaven wierden verleend, als naar een goed overleg voor ‘S Comp:s dienst volstrekt noodzakelijk zoude worden geoordeelt, en dien overeenkomstig, na mate dat den arbeid zulx is komen te vorderen, dat getal ook van tijd tot tijd was vermeerdert off vermindert geworden; Syn Edele evenwel had ondervonden dat ‘t zij met het teegenwoordig getal Slaven ofte eene naderen vermeerderinge van hetzelve, wijnig aan d’ Intentie en den Intrest der Heeren Meesteren zoude werden beantwoord, wanneer niet te gelijk zorge wierd gedragen, dat zo wel die Slaven continueel en behoorlijk aan den arbeid gehouden, als het getal der Europeesche Fortificatie werkers, na dezelve wierde geproportioneerd.

Dat syn Edele, om zulx te remedieeren en daar bij tot de meeste besparinge voor d’ E Comp:ie te werk te gaan, na lang overleg met gem: Heer Directeur ende verdere officieren van dat departement, noodzakelijk gevonden had, dat om het getal Slaven in geschikte ploegen te verdelen, na dat de plaatzen en het bestek van ieder Stuk werk het zal komen te vereischen, het getal opzigters over dezelve ook dient te werden vermeerdert. En is dierhalven op de propositie van welgem: Heere Gouverneur goedgevonden en besloten, bij de gem: werken provisioneel nog aan te stellen een Corporaal en drie gemeene Fortificatie werkers, Vier Mandoors over de Slaven, en een schrijver met de qualiteit van Sergeant; den laatstgem: tot het formeeren der Rollen en Roosters van de Arbeiders, nevens andere daarbij vereischte penne diensten, mitsg: aan de Mandoors in steede van ieder, gelijk tot hier toe zeer oneigen heeft plaats gehad, een der ingehuurde Slaven ten dienste te doen zijn, toe te leggen, een gelijke maandelijx Servies geld, als aan de Corporaals.

Zijnde wijders goedgevonden en besloten, zodanig getal van 1615 p:s halve Aams banden, als van de extra ordinair uit het Patria geEischte koopmanschappen per restant en invendibel zijn leggende, vermits men dezelve inteegendeel ten ordinaire gebruike komt te benodigen, daar toe te laten dienen, en ten zelven einde als ordinair bij ‘S Comp:s Boeken te doen innemen.

Na het welke geleezen zijnde een ingediend Request van den onder afgeschreeve gagie staanden Schieman Daniël Lamberti, tendeerende om, vermits hij zig, met de weed:we van wijlen den burger Johan George Wismar in huwelijk heeft begeeven, en door dat huwelijk in het bezit eener Broodbakkerij is geraakt, mitsg: dat hij dezelve Broodbakkerije niet als tot Importante schade en verlies van ged:e syne Huisvrouwe en zig zelven van de hand zoude kunnen zetten, dog hij aan de andere zijde, niet bevoegt is, die neeringe als op zig zelve en geheel burgerlijk zijnde, te drijven of voort te zetten, zo lange hij niet volkomen uit den dienst der E Comp:ie zoude wesen ontslagen, dierhalven met het burgerschap dezer plaatze te mogen werden begunstigd; en daar bij door den Heer Gouverneur te verstaan gegeeven zijnde, hoe sijn Edele tot consent in het Huwelijk van gem: Lamberti op aanzoek van Burgerraden dezer Plaatze overgegaan zijnde, deselve Burgerraden het voorsz: teegenwoordig versoek van gem: Lamberti onder een goed getuigenis van syne Conduiten, en ook ten reguarde van desselfs ged: Huisvrouwe, mede waren komen te appuijeeren; zo is om de aangehaalde reedenen meergem: Lamberti uit den dienst der E Comp:ie ontslagen en in burger Vrijdom gesteld onder zodanige Conditiën, als de Heeren Majores daaromtrend nader zullen gelieven te beramen, en vast te Stellen.

Aangezien den Cap:n van het aanwesend voor de Camer Delft uitgevarene Schip Rosenburg , Hendrik de Lange, op de herwaards reize is komen te overleiden; zo is aan den Cap:n Lieut: van gem: Bodem, Thomas van Triet, als een bequaam en ervaren zeeman zijnde, die daar en boven zedert het overleiden van ged: Cap:n de Lange, het welk reeds op den 20 July dezes Jaars voorgevallen is, voorsz: Kiel door een goed gezag en Commando behouden ter dezer plaatze heeft overgebragt op zijn instantig versoek het Commando over meergem: Bodem opgedragen, mitsg: tot het waarnemen van den dienst als Cap:n Lieut: op hetzelve Schip geplaatst, den door Indispositie van het Schip Trompenburg alhier verblevenen eersten Lieut: Carel Fredrik Cunel.

Dan vermits uit een door gem: Gezaghebber van Triet geproduceerde verklaring van de verdere officieren en onder officieren van gemelde Bodem Rosenburg , is komen te blijken, dat den daarop mede bescheidenen eersten Lieut: Fredrik Andriesse, door debauches in den drank op den herwaards reize meestendeels onbequaam is geweest, tot het waarnemen van sijnen pligt en dienst, zo dat met gerustheid aan eenen zodanigen ‘S Comp:s bodem met de zielen op sijn wagt niet kan werden toevertrouwd, en gem: Gezaghebber Van Triet om die reedenen instantig is komen te versoeken, van den selven te mogen werden ontslagen; Zo is best gedagt, gemelde Eerste Lieutenant provisioneel onder stilstand van gagie van gemelde Bodem alhier aan te houden, en verder in desselfs plaats den dienst van Eerste Lieutenant op ged:e Kiel te doen waarnemen door den daarop bescheiden Sous Lieutenant Jan Hendrik Ritterbos, mitsgaders in steede van dezen wederom tot Sous Lieut: te bevorderen den Cadet Johan Willem Frenie, ende zulx alles omme tot het obtineeren van de daartoe staande gagiën zig te addresseeren aan de Hoge Regeeringe te Batavia.

Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In’t Casteel de Goede Hoop ten daage en Jaare voorsz:

[Signed:] C: J: van de Graaff

[Signed:] P Hacker

[Signed:] J I Rhenius

[Signed:] R: J: Gordon

[Signed:] J: J: Le Suëur

[Signed:] O: G: de Wet

[Signed:] T: C: Ronnenkamp

C. 173, pp. 43-92.

Woensdag den {17861101} 1 Novemb: 1786.

‘S voormiddags alle præsent.

Geresumeerd zijnde, het zeer geëerd aanschreivens der Hoog Gebiedende Heeren Majores in het Patria, van dato 29 April deezes Jaars, met de Scheepen ‘T Loo en Doggersbank ontfangen.

Zo is op het geene haar Edele Hoog Achtb: daarbij met relatie tot het Regiment van Meuron hebben gelieven te vorderen, goedgevonden en verstaan, door den Zoldij Boekhouder alhier te doen formeeren eene specificque opgave van de gelden die ter betaling van het ged: Regiment Jaarlijx nodig zijn, ten einde aan Haar Edele Hoog Agtb: te werden overgezonden.

Dan vermits daarbij verder werd gerequireerd eene bijzondere aanwijzinge van de Speciën waar uit die gelden zullen moeten bestaan; Zo is tevens nodig geacht hoogst deselve ter gelijker tijd met behoorlijke reverentie te vertonen, dat men tot hiertoe de betalinge van het meergem: Regiment, met die van ‘S Comp:s andere Dienaren en Troupen alhier hebbende doen geschieden op eenen equalen voet; ende zulx voor zo lange de Papiere Munten in dit Gouvernement nog blijven rouleeren, in een zodanig gedeelte daarvan, als na gelang van de aan handen zijnde zilvere Speciën gevoeglijk geschieden kan, om op den duur min of meer, in eene gelijke wijze van betalinge te kunnen Continueeren: Terwijl men daarbij nog aan de uit het gem: Regiment van hier vertrekkende officieren ofte gemeenen, om dat het Papiere geld buiten ‘S Lands geene waarde heeft, zo wanneer zij iets te goed hebben behouden, het geheel bedragen daar van in zilvere Speciën doet verwisselen,deeze eenparige behandelinge dan ook tot nog toe alle klagten aan d’eene of andere zijde heeft voorgekomen en afgesneden. En dat dus met veel grond moet werden gevreesd, dat wanneer dit mogte komen op te houden, en eenig geprefereerd onderscheid in de betalinge van het gem: Regiment wierde ingevoerd, Zulx niet alleen de veragting van het Papiere geld ten gevolge hebben zoude, maar dat men daar uit ook onvergenoegen onder de andere Dienaren en Troupen, mitsg:s veelerlei moeielijkheeden, zoude moeten verwagten.

Zullende ten belange der inhoude van het in Copia overgezondene Request van den Huis Timmerman Jan van Tusschenbroek, aan haar Edele Hoog Achtb: werden berigt, dat alhier gewoonlijk bij de eerste aankomst der retourscheepen, de geene die hun verbonden tijd uitgediend hebben, na het Patria verlost werdende, gelijk ook met dien Supp:lt is geschied, denzelven daar en boven wel agt dagen voor de Monstering op Sijn bescheiden Bodem is geplaatst geworden, en dat alwaar het ook, dat hem Supp:lt niet als daags voor de Monstering het Schip Stralen , waar mede hij repatrieeren zoude, was bekend geweest, hij egter bevorens overvloedige tijd zoude hebben gehad, om zig van een kist te voorzien, en dezelve daarna te doen branden: al het welke menigmalen nog na de Monstering geschied; zo dat het gemis der gepermitteerde kist waar over denzelven doleert, moet werden toegeschreeven aan de negligentie van hem Supp:lt zelve, of dat gelijk wel het waarschijnlijkst is, hem de geleegendheid zal hebben ontbroken, om dien kist voor eijgen Reecq: te vullen, of voor die van anderen gevult te krijgen.

Dan haar Edele Hoog Achtb: betreffende het geene door Hendrik Hermanus Bosch bij sijn, meede in Copia nevens hoogst derselver bovengem: brieff gevoegt Request, is komen voor te dragen en te versoeken, gevordert hebbende ons berigt en Consideratiën, zo is goedgevonden het besluit ter pligtschuldige beantwoordinge daar aan gesurcheert te laten, tot dat men zig daar toe in staat zal vinden gesteld, door de vereischte informatiën, zo aangaande den Perzoon van gem: Supp:lt Bosch, als de toedragt en verdere omstandigheeden van het geval en de zaak, waarover denzelven zig bezwaart.

Terwijl met opzigt tot de requesten van Mevrouwe de weed:we wijlen den Heer Raad van India Johannes Robbert van den Burgh, en van Christiaan Daniël Hertz van dewelke haar Edele Hoog Achtb: mede afschriften hebben gelieven over te zenden, tendeerende om zodanige geld Sommen in ‘S Comp:s Cassa alhier te mogen doen tellen, als daarbij zyn uitgedrukt, men zig op den gewonen tijd na hoogst derselver intentie gedragen, en daarop zodanig requard neemen zal, als met het belang der E Comp:ie ende omstandigheeden van zaken bestaanbaar zal werden bevonden.

Dan ten welken belange aan Haar Edele Hoog Achtb: tevens zal werden vertoond, dat bij hoogst derselver aanschreivens van den 3 April 1778. een bepaling gemaakt zijnde, om Jaarlijx uit dit Gouvernement aan Assignatiën te trekken, tot eene Somma van Drie Tonnen gouds, waarna men zig ook in drie volgende Jaren Stiptelijk gedragen heeft, Terwijl den oorlog met de Kroon van Engeland eene Considerable Stremming veroorzaakt hebbende in den Handel der Ingezeetenen, zo dat in de Jaren 1782 en 1783. niet als met moeite, en om in het geld gebrek te voorzien, door de vreese die men uit de gevolgen van den oorlog voor d’ E Comp:ie had op Assignatiën zelfs zonder eenige bereekening van het vast gestelde rabbat op de Ducatonnen in ‘S Comp:s Cassa geene Drie Tonnen gouds heeft mogen worden ontfangen, ja de getrokkene Assignatiën in A:o 1782. maar in ‘t geheel hebben bedragen ƒ86721:9:-, daar op al in den Jare 1784. geene mogelijkheid meer is geweest, om door de meenigte van penningen die de Ingezeetenen te remitteeren hadden, zig aan de voorsz: bepaling te houden, en dat als toen de Assignatiën reeds ruim Twee Tonnen gouds boven de voorsz: bepaling hebben bedragen: Terwijl men door de Considerable meerderheid van het montant der Assignatiën tot plus minus Agt Tonnen gouds in dit en het laatst voorgaande Jaar op ordinaire Termijnen uit dit Gouvenement getrokken, ook slegts maar voor de helfte heeft kunnen te gemoed komen, aan het sterk verlangen der Ingezeetenen, omme hunne penn:n te remitteeren, als waartoe zij buiten de Comp:ie geen geleegendheid hadden, hier door de ongeleegendheid onder dezelve Ingezeetenen in deeze Colonie hoe langer hoe groter is geworden, zo dat in aanschouw genomen zijnde de meerdere uitgestrekheid der Inwoonderen, waardoor den aanbreng van goederen tot derzelver gerief grotelijx toegenomen is, en de agterheid waarin veele omtrend het remitteeren hunner penningen zeedert drie Jaren vervallen zijn, bij het geene uit deeze Colonie reëel Jaarlijx op Assignatiën na het Patria over te maken valt, de Regeering geen mogelijkheid heeft, om zig t’ontslaan van de onophoudelijke klagten der Ingezeetenen, ten die opzigte als dewelke daar door grotelijx in haar middel van bestaan komen te leiden. En zal dierhalven aan Hoogst Gem: Heeren Majores zeer Eerbiedig werden verzogt, dat het voorsz: montant, om Assignatiën uit dit Gouvernement te trekken zo veel mogelijk zij na hoogst derzelven believen moge werden vergroot.

Zijnde verders verstaan, dat van het geene haar Edele Hoog Achtb: met relatie tot de geschillen tusschen de gereformeerde en Luthersche Kerkenraden alhier, zo omtrend de bediening van den Doop aan kinderen, als het aanneemen van Leedematen bij de Lutherschen, tot een Regel van hun gedrag hebben gelieven aan te schreiven, aan ieder derselve zal werden afgegeeven Extract tot weederzijdsch narigt.

En nadien het Haar Edele Hoog Achtb: verders goedgedagt heeft te gelasten, dat om dier gelijke noodlottige gevallen, als het Chinas retourschip Bredenrode , in het gepasseerden Jaar, buiten Kaap Anguilhas heeft getroffen, voor het vervolg voor te komen, ten Spoedigsten, het Vaarwater buiten den Zuijdhoek van gem: Kaap tot op zodanigen afstand als op de bijgevoegde Caart door kundige Perzonen is aangeweezen, zo exact mogelijk met het Loodt zal werden opgenomen, en door kruijspijlingen van het Land, zo nauwkeurig als doenlijk aangeteekend, de klippen of Reeven, welke binnen het met rode Lijnen op de Caart afgeteekend Vak zullen mogen gevonden worden, mitsg: dat men het Resultat dier verrigtingen aan de Præsidiale Camer zal doen toekomen, ten einde dezelve in Staat te Stellen, om daar naar in de Caart de nodige verbeeteringen te kunnen maken; zo is, ten aanzien den Cap:n en Equipagiemeester Francois du Minij van Sijne Commissie over de Landweg na de Mossel- en Plettenbergs Baaien binnen wijnige dagen te rug werd verwagt en de gevaarlijkheid van het Vaarwater bij en omtrend de gem: Caap is vorderende, dat het voorsz: onderzoek met alle mogelijke omzigtigheid werde uitgevoerd, goedgevonden en verstaan, bij opkomst van gem: Equipagiemeester Duminij, van denzelven, als van deeze kusten eene langdurige ervarenisse verkreegen hebbende, nevens andere zodanige zeekundigen, die denzelven daartoe het bekwaamst oordeelen en verkiezen zal te vorderen derzelver berigt en Consideratiën, in welke tijd des Jaars en op hoedanige wijze de gemelde ordre der Heeren Superioren met de meeste gerustheid zal kunnen werden g’Executeerd; Ten welken einde aan voorsz: Equipagiemeester, nevens Extract dezes en zo mede van haar Edele Hoog Achtb: voorsz: aanschreiven, zal werden afgegeeven de ontfangene kaart waarop het bovengemelde vak is aftgeteekend.

Zullende mede aan den Heer opperkoopman en keldermeester M:r Jacobus Johannes Le Suëur, werden geexpedieert, zo wel Extract van Haar Edele Hoog Achtb: bovengem: aanschreivens, als Copia van hoogst derselver daarbij vermelde, en in Extract ontfangene Resolutie van den 25 April deezes Jaars, belangende het geen voortaan bij de verzending van de Caabsche wijnen in het generaal, en bijzonder die van Constantia, naar hoogst derselver intentie zal behoren te worden in agt genomen. Terwijl ten dien Subjecte bij rescriptie aan Haar Edele Hoog Achtb: zal werden verzogt, goedgunstig te willen considereeren, dat ‘er altoos wijnig of geen Staat zal kunnen werden gemaakt, op de Confrontatie der overgezonden werdende Constantia wijnen, op fust, tegens de bijgevoegde proeff bottels, schoon met dezelve wijn, als het fust gevuld, dewijl de ondervinding geleerd heeft, dat de Constantia wijn op Bottels gedaan, veranderingen tot verschillender eigenschappen als die op fust onderheevig is, reeden waarom men ook bij d’E Comp:ie is afgegaan, van het voortijds plaats gehad hebbend gebruik om dezelve wijn op Bottels naar het Patria te doen overkomen. En zal tevens de Vrijheid werden genomen, omtrend het geen verders bij het voorsz: Extract van Haar Edele Hoog Achtb: Resolutie, met relatie zo wel tot de quantiteit dier wijnen door particulieren van hier uitgevoerd werdende, als de qualiteit der geene die aan de Comp:ie geleeverd werd, ons Eerbiedig te refereeren tot het geene wij aan haar Edele Hoog Achtb: bij onze onderdanige van den 1 Julij dezes Jaars hebben vertoond en voorgedragen.

En zal verders werden geobserveerd en nagekomen, de bepalinge bij haar Edele Hoog Agtb: ingevolge hoogst derzelver overgezondene Extract Resolutie van den 29 April A: C: gemaakt, onder welke tot nader aanschreivens vrijheid is gegeeven, om van de ter Rheede alhier komende Scheepen eenige Manschappen te ligten.

Den Heere Gouverneur gaf wijders te kennen, dat sijn Edele bij aankomst ter deezer Rheede van het ‘S Comp:s weegen ingehuurd particulier Schip de Jonge Franck was geinformeerd geworden, dat behalven zodanige Neegen Misdadigers als ter zake eener getendeerde onderneming tot het ombrengen der overheeden, ende verdere Scheepelingen, die hun teegenstand quamen te bieden, om zig van dien Bodem met de inhebbende Lading meester te maken, door den Scheeps raad ter dood waren geweezen en g’Executeerd geworden, nog Seeven anderen, dewelke schoon niet volkomen overtuigd zijnde, van in dezelve Conspiratie te hebben deel gehad, egter als desweegens onder vehemente Suspiciën leggende, door de gemelde Scheeps-overheden, of in de Boeijen gesloten, of onder genoegzame bewaking waren gehouden geweest, ten einde aan dit Gouvernement te werden overgeleeverd, dog dat vermits zij in zee waren komen, te ontmoeten, het thans mede alhier aanweezend en naar Indiën gedestineerd ‘S Lands Esquader onder Commando van den Wel Edelen Gestr: Heer Wierts, en de voorzigtigheid was vorderende, om zig hoe eer hoe beeter, van die gevangenen uit het Schip te ontslaan, welgem: Heer Commandant hierop reguard neemende, dezelve gevangenen, op het daartoe voorgedragene Verzoek, in ‘S Lands Scheepen ingenomen had, met de tot hun lasten ingewonnen Stukken.

Dat hij Heere Gouverneur dierhalven bij welgem: Heer Commandeur Wierts de voorsz: gevangenen hebbende gereclameerd, sijn Edele, zo dra van de aanschreivens der Hoog Edele Heeren Bewindhebberen en gevolmagtigden, in dato 15 Januarij 1783, betreffende de bepaling der Indicature voor de officieren van ‘S Lands Scheepen en dit Gouvernement over delinqueerende Perzonen, geinformeed geworden was, in die reclame geenzints gedifficulteerd, maar dezelve gevangenen dit Gouvernement overgeleeverd had, met verzoek nogthans, om tot sijn Edele decharge met een Extract uit het gem: aanschrijvens te mogen werden gemunieerd.

Zijnde overzulx goedgevonden en verstaan, aan meerwelgem: Heer Commandant Wiers te doen inhandigen, zo wel Extract deezes, als uit de voorsz: brieff der Hoog Edele Heeren Bewindhebberen, en voorts dat de meergem: Seeven gevangenen, nevens de Stukken bij den voorsz: krijgsraad van het Schip de Jonge Frank tegen dezelve ingewonnen, zullen worden overgeleeverd, in handen van den pro Interim Fiscaal, ten einde na behoorlijke verdere Informatiën en examinatiën, voor den Raad van Justitie alhier te werden te regt gesteld.

Verders wierd door welgemelde Heere Gouverneur mede aan de Vergaderinge gecommuniceerd, dat den Heere Louis Percheron, Agent van sijn Aller Christelykste Majesteit alhier, aan sijn Edele had te kennen gegeeven, dat hij Heer Agent, nader overdagt hebbende, desselfs gedane offerte, om voor ‘S Konings Reecq: te zullen voldoen, de kosten en Misen van Justitie, wegens zodanige Ses Crimineele gevangenen van het Fransch Brigantijn Scheepje la Rozette , als op sijn Edele addressen, aan welgem: Heere Gouverneur ingevolge besluit dezes Raads, van dato 28 Aug:s laatstL: voor den Raad van Justitie alhier, zijn te regt gesteld geworden; hij Heer Agent zig bezwaard had gevonden, om een Reecq: van dien aart te brengen tot laste en onder ‘t oog van sijn Majesteit; te meer daar aan die zijde met veel reeden zoude kunnen wezen verwagt, dat men in aanschouw neemende, de nauwe alliantie tusschen de Kroon van Vrankrijk en den Staat der verEenigde Neederlanden, namens de Comp:ie geenzints zoude hebben willen gedogen, dat voor zo verre diergelijke kosten, gewoonlijk uit ‘S Comp:s Cassa werden voldaan, dezelve zo oneigen in het geval van voorsz: Misdadigers als op deeze kusten gebeurd weezende, van weegens de Comp:ie aan de Kroon wierden overgedragen; van dat hij Heer Agent geinformeerd geworden zijnde, dat de fonds der Raadkamers Cassa tot welkers Lasten het overige gedeelte van diergelijke Justitieele kosten behoorden reeds zeedert eenige Jaren zo verre was ten agteren geraakt, dat dezelve overige kosten daar uit in’t geheel niet konde werden gevonden, betuigd had, als nog bereid te zijn dat laatstgem: gedeelte dier kosten voor Reecq: der Kroon te voldoen.

Zo is hier over gedelibereerd, ende voorsz: Remarques van den Heer Agent zeer billijk en met de zaak overeenkomend gevonden zijnde, goedgevonden en verstaan, dat van de voorsz: kosten dat gedeelte het welk anderzints gewoonlijk Comp:s weegen werd betaald, en een Somma van Rd:s 225: komt te bedragen, ook uit ‘S Comp:s Cassa zal werden voldaan om alleen aan welgem: Heer Agent over te laten, de voldoening der overige kosten, volgens eene daarvan te formeerene Reecq: ten overstaan van Gecommitt: uit den voorm: Raad van Justitie.

De officieren der Arthillerie, George Coenraad Kuchler, en Christiaan Godlieb Schildbach, als door den Heere Gouverneur gelast geworden zijnde, tot het exact opneemen en examineeren van het geschut, en zo mede opgave te doen, van de ammunitie goederen dewelke gered en bij het Oliphants Bosch op het Strand gebragt geworden zijn, uit het aldaar verongelukt ‘S Lands Oorlog Schip Holland desweegens ingeleeverd hebbende een Schriftelijk Rapport, met eene daaragter volgende Specificque opgave van alle de qualiteiten van het gem: geschut.

Uit welk Rapport is komen te blijken dat het gem: Canon is bestaande in

dat de 25 p:s á 24 lb: bals doorgaans goed en bequaam dog maar omtrend 17. Caliber lang zijn, tot dewelke 26 rolpaarden gehooren, dewelke na de daaraan gevorderde reparatiën des noods te lande kunnen werden gebruikt.

dat van de 26 p:s á 18 lb: bals verscheiden zig wel in’t lange veld met gallen bezet vinden, zonder daar om te moeten werden gerebuteerd, dog een van dien met de nummer aangeweezen Twee zeer notable gallen heeft, en dat of schoon dat gebrek zig in het lange veld bevind, zij gecommitteerdens egter vermijnen, dat hetzelve Stuk alleen voor onbequaam diend te werden gehouden hebbende de overige bruikbaar bevonden.

dat bij de laatstgem: Stukken zig mede 24 Rolpaarden bevinden, dewelke insgelijx na de opgegeevene reparatiën te hebben ondergaan, even als die van de 24 lb:ders kunnen worden gebruikt

dat de 16 p:s Canons á 8 lb bals doorgaans goed en bequaam, en omtrend 22 Caliber lang zijn, waartoe 14 Rolpaarden werden gevonden, welke laatste egter voor het gebruik aan Land onbequaam zijn, en dat als men dezelve 16 p:s Canon tot positie Stukken zal willen gebruiken, daartoe affuiten zullen dienen te werden gemaakt

Dat de overige geborgene ammunitie goederen Slegts bestonden in’t volgende als

dat de evengem: geweeren volgens afspraak met den Heer Cap:n Steffers, bij het overnemen eerst hier aan de Caab in præsentie van een der Scheep officieren zullen werden gevisiteerd.

En dat gem: Heer Cap:n Steffers verder heeft beloofd alles aan te wenden, om nog eenige Ammunitie goederen te bergen en dezelve als dan aan den Officier daartoe bestemd exact op te geeven en aan te wijzen.

En in agting zijnde genomen dat de bovengem: Stukken Canon, tot het munieeren der geprojecteerde vesting werken, zo alhier, als in de Baaij Fals en Hout-baaij zeer te stade komen zullen, en dus, behalven het verlopen van den tijd ook het Transport van andere zodanige die noodzakelijk uit Europa dienen te werden geeischt, zal kunnen werden gemenageert: Dat welgem: Heer Gouverneur is komen te declareeren, behalven het voorsz: Canon na het Plan van defensie het welk Syn Edele aan de Heeren van de Secreete Commissie overzenden zal, nog wel 150 p:s van diversse Caliber voor dit Gouvernement; Dat wijders de Rolpaarden, voor de Stukken van 8 lb:, schoon tot geen gebruik op land zijnde, egter tot emploij voor S Comp:s Scheepen van dienst kunnen weezen, en daartoe wel in voorraad aan de hand dienen te werden gehouden, en dat van de overige Ammunitie goederen goed gebruik kan werden gemaakt, en het geenzints practicabel zoude zijn, de Snaphanen ent verdere handgeweer particulier te laten verkopen

Zo is na deliberatie best gedagt, al het voorsz: geschut onder approbatie der Hoog Edele Heeren Seeventhienen ‘S Comp:s weegen over te neemen zullende Hoogst dezelve mits dien Eerbiedigst werden versogt, dat overeenkomstig de over te zendene Lijst van derselver Specificque qualiteiten, de prijzen van al hetzelve Canon met de Admiraliteit mag werden gereguleert, onder bijvoeging nogthans, hoe wij geenzints twijffelen of men zal aan de Zijde van de Admiraliteit altoos gaarne Considereeren dat wanneer die Stukken Canon en verdere Ammunitie niet Comp:s weegen wierden overgenomen, dezelve voor een bagatel van geld zouden hebben moeten verkogt of gelaten worden, op een Plaats, van waar geene particulieren zig zouden hebben in Staat bevonden dezelve nog over Land, nog over Zee, te Transporteeren, en dat de kosten tot het overbrengen dier Stukken naar de Baaij Fals voor de Comp:ie zeer hoog op Stok zullen lopen, waar omme men ook verpligt is geweest, van het overnemen, zo van het wrak als verdere geborgene goederen, Comp:s weegen af te zien, en welke hoge kosten voor particulieren mede oorzaak is geweest, dat de gemelde overige geborgene goederen, teegens Spotprijzen, Ja! het geheele Wrak Slegts voor Rd:s 36, bij publicque vendutie ‘S Lands weegen zijn verkogt geworden.

Zijnde ten belange van het hand geweer, het besluit opgeschort, tot dien aangaande een nauwkeurig nader Rapport zal weezen ingekomen, dat de Examinatie derselve invoegen voorsz: hier aan de Caab zal zijn gedaan.

Door den Heer Hoofd Administrateur wierd wijders overgeleeverd een Memorie en annexe Verclaring van Gecommitteerdens nopens de Tarwe en Rijst, met het Fransch particulier Schip le Fabius van Isle de France voor dit Gouvernement overgebragt, en daar uit gebleeken zijnde, dat van de 400‘000 lb Tarwe Bengaalsch , in 340 p:s Gonnijzakken, zo wel 23004. lb vuil en bedorven zijn bevonden, als 5548 lb te min uitgeleeverd, en dat van 8486 lb Rijst meede 242 lb als vuil en onbruikbaar is afgezondert, waaromtrend geconsidereerd is, dat het vuil en onbruikbaar gedeelte der Tarwe wel voornamentlijk aan hare Slegte en onzuivere gesteldheid moet werden toegeschreeven, zonder dat men zulx aan iemands toedoen attribueeren kan, en het ook geen zaak is, waar over men op het Ministerium te Isle de France eenige pretensie maken kan, als wegens welkers activiteit en vriendelijke vigilantie men inteegendeel alle reedenen heeft ten uittersten Content te zijn, genoeg zijnde dat men daar door zo gelukkig gered is geworden uit een kommerlijk gebrek van welke men het uitterste anderzints, als nu zeekerlijk zoude hebben beproefd, mitsg:s dat het minwigt op de Tarwe, uitkomende op iets meer als 1 3/8 pC:tos wijnig differeert van het geene S Comp:s weegen ordinair aan de Scheeps overheeden op diergelijke Ladingen werd gepasseerd, terwijl de te min uitgeleeverde quantiteit Rijst geen zaak van eenig belang is uitmakende; zo is goedgevonden en verstaan, bij dit zeldzaam geval, waarin geen but van koophandel maar alleen eene verzogte Adsistentie in een noodlijdend gebrek heeft geresideert, het een en ander te passeeren en zo wel de Vuil, bedorvene en onbruikbare, als te min uitgeleeverde Tarwe en Rijst, bij ‘S Comp: Boeken te doen afschrijven.

Door de Heeren Leeden dezes Raads M:s Jacobus Johannes le Suëur en Tobias Christiaan Ronnenkamp, als bij besluit van den 10 7:bre laatstleeden gecommitteerd geworden zijnde ter Examinatie van de Lijst of Rolle door Commissarissen uit den Raad van Justitie voor den jare 1786. geformeerd, wierd ter vergaderinge gerapporteerd, dat hun E E: dezelve Rolle, vervattende de Perzonen die in derzelver vorige quota verhoogt, off bevorens nog ongetaxeerd geweest, en dus nieuwlings daarop gebragt zijn, zo verre zulx immer mogelijk is geweest, met alle nauwkeurigheid onderzogt en nagegaan hebbende omtrend het getaxeerde van ieder derselve, geene bedenkelijkheid gevonden hadden, maar dat de Taxatiën hun E E: waren voorgekomen, met de reedelijkheid en billykheid, na een ieders middelen en vermogen over een te stemmen; En is dierhalven verstaan dezelve Lijst of Rolle te approbeeren, en mitsdien Commissarissen voormeld te qualificeeren, tot den ontfangst der daarbij uitgedrukte quotisatie penn:n; zynde intusschen mede goedgevonden, dat van meergem: Commissarissen onder afgave van Extract deezes zal worden gevordert, om Jaarlijx met ende benevens eene zodanige Rolle van de onder vermeerdering van derzelver belasting gebragte, of op nieuw getaxeerde Perzonen, ook over te leggen, eene Compleete Lijst van alle de geene die Jaarlijx inderzelver gewone quota blijven Continueeren

Na het welke gelesen zijnde, een ingediend vertoog en daar agter gevoegd versoek van gem: Commissarissen uit den Raad van Justitie luidende als volgt.

Aan den wel Edelen Gestr: Heer Cornelis Jacob van de Graaff Gouverneur en Directeur van Cabo de Goede Hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a , beneevens den E Agtb: Raad van Politie.

‘Wel Edele Gestr: Heer en E: Agtb: Heeren!’

‘Het heeft Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: goedgunstig behaagd, op verzoek en voordragte van Commissarissen uit den Raad van Justitie onlangs bij geEerd besluit van den 25 Aug:s pass:o te renoveeren, d’interdictie tegens den uitvoer van Produten, bij zonder Caabsche Boter, Zeep, Talk etc:, op den 9 October 1781. alhier g’Emaneerd.’

‘Zulx is dan ook van dat gewenscht succes agtervolgt, dat door de goede toezigt die ‘er is gehouden, ende zorge om allen Sluijk-Handel omtrend den afscheep dier Producten moeijelijk te maken, en te beletten, de boter en Talk zeedert merkelijk alhier in prijzen zijn gedaald.’

‘eene der voornaamste middelen die Commissarissen genoodzaakt zijn geweest in’t werk te stellen, ten einde ingevolge Uwe Wel Edele Gestr: en E Achtb: geëerde en gunstige qualificatie des te beeter te kunnen zorgen en agt slaan, dat geene der bij voorm: Interdictie gespecificeerde Producten wierden afgescheept en uitgevoerd is geweest, dat door Commissarissen zijn gesteld lieden, die dagelijx acht hebben geslagen op den afscheep dier Producten, dewelke daartoe zijn geannimeerd geworden, door beloften van beloningen en aandeel in’t geene zyl: zouden hebben agterhaald, en vervolgens werden geconfisqueerd’

‘dan men heeft zig op dat Sujet in geen geringe verleegendheid bevonden, agt geevende op den letterlijken inhoud van het voorm: Billiet, onder anderen dicteerende,dat de geene die contrarie deezes zullen komen te handelen, behalven de verbeurte zodanige Producten, als zij zonder licentie zullen hebben verkogt, veralieneerd ofte getragt af te leeveren, nog zullen zijn vervallen in een boete van Vijf en Twintig Rijxd:s, alles ten behoeve van den Fiscaal‘

‘Welke Confiscatie en boete beide dies eenelijk ten voordeele en ter dispositie van het officie Fiscaal blijvende, den aanbrenger dus ontstoken is van het regt om inde Confiscatie of boete te participeeren’

‘Commissarissen egter ten deezen objecte niets zo noodzakelijk, nuttig en tevens billijker oordeelende, dan dat die geenen die teegens den afscheep van verboden Producten waken, door beloningen werden aangemoedigd hebben derhalven bij zeeker g’Exteerd geval, dat ‘er Caabsche Boter, die men op een ongepermitteerde wijze teegens het verbod tragtede te Sluijken, en af te scheepen, is agterhaald en vervolgens geconfisqueerd geworden eerder en liever het besluit willen neemen, omme den aanbrenger daarvan uit S Colonies Cassa toe te leggen zeeker douceur na rato van het agterhaalde, dan dat zodanigen aanbrenger voor zyn betoonde waakzaamheid en trouwe onbeloond zoude zijn gebleeven, en denzelven, Soo wel als anderen, daar door gedecourageerd geworden, om in’t vervolg op diergelijke Sluijkerijen acht te Slaan’

‘Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: zullen na Hoogst derzelver wijzer oordeel en doorzigt omtrend zaken van dien aart zeer ligt gelieven te begrijpen, de noodzakelijkheid en teffens billijkheid van diergelijke gepaste middelen, dewelke moeten werden geappliceerd, om den baatzugt en de Sluijkerij van de zodanige die steeds daarop uit zijn om door allerlei kunstenarijen en practijken de Wetten, tot algemeen nut en welzijn gesteld, illusoir te maken, Perk en paal te kunnen stellen, en zo veel mogelijk teegen te gaan’

‘Om die reedenen is het dan ook dat Commissarissen de vreiheid neemen Uwe Wel Edele Gestr: en E Achtb: Eerbiedigst voor te dragen, of hoogst dezelve niet zouden gelieven goed te vinden, bij een nader besluit de gestatueerde Confisquatie en breuke in het meermelde Billiet van den 9 October 1781. laatst alhier gerenoveerd, zodanig t’alterneeren, dat de verdeelinge der Boetens en Confiscatiën werden gereguleerd, 1/3 voor den Fiscaal, 1/3 voor ‘S Colonies Cassa en 1/3 voor den aanbrenger, ofte zodanig anders als Uwe Wel Edele Gestr: en E: Achtb: naar hoogst derzelver wijzer oordeel zullen vinden te behoren’

’/: onderstond:/ ‘T welk doende &:a’

’/: was geteek:/ S: V: Echten, Johannes Smuts, J: M: Horak, A: V: Sittert, W: F: V: Reede van Oudshoorn, Johannes Matthias Bletterman, C: L: Neethling, George Maasdorp, Clement Matthiessen, Hendrik Justinus de Wet.’

Zo is na deliberatie goedgevonden de dispositie daarop voor als nog gesurcheert te laten.

Gelijk vervolgens mede is geleezen een overgeleeverd Request door den Lieut: der burger Comp:ie Invalides alhier Pieter van Breda, en den oud Commissaris van Civile en Huwelijx zaken Hendrik Pieter Warneck, in qualiteit als gemagtigdens van den zig in Europa bevindenden oud burger Lieut: deezer Plaatze Barend Jacob Artoijs zijnde van volgenden inhoude

Aan den Wel Edelen Gestr: Heer Cornelis Jacob van de Graaff Gouverneur en Directeur van Cabo de Goede Hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a, benevens den E Agtb: Raad van Politie.

‘Wel Edele Gestr: Heer en E Agtb: Heeren!’

‘Neemen de vreiheid in allen eerbied te kennen te geeven, Uwe Wel Edele Gestr en E: Achtb: zeer ootmoedige Dienaren, den Lieut: der Comp:ie burger Invalides alhier Pieter van Breda, en den oud Commissaris van Civile en Huwelijx zaken Hendrik Pieter Warnecke, als generale gemagtigdens van den zig in Europa bevindenden geweezen oud burger Lieut: alhier Barend Jacob Artoijs: Hoe zij Supp:lte gedurende de uitlandigheid van voorsz: hunnen principaal alle desselfs zaken ter deezer Plaatze in conformiteit der van denzelven van tijd tot tijd bekomene Speciale last hebbende waargenomen, en geadministreerd, onder anderen ook de Contante penn:n voor gezegde hunnen principaalen Reekening ontfangen, en Successivelijk bij voorkomende bekwame en Secuure geleegendheeden aan denzelven naar Europa overgemaakt hebben.’

‘Dat opgem: Artoijs bij een zijner laatste Schrijvens en bestellingen ten aanzien Sijner bij de Supp:lten te incasseerene penningen, speciaal komt te begeeren, dat de nog alhier overig zijnde gelden, indien mogelijk, naar’t Patria aan hem zouden werden geremitteerd, en dat de Supp:lten bij Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: Sollicitatie zouden doen, op dat dezelve in ‘S Comp:s Cassa, ten einde evengem: mogten werden geaccepteerd, om van tijd tot tijd, zo niet in Een, als dan in Twee of drie Jaren per Assignatie op d’E Comp:ie te werden geremitteerd’

‘En de Supp:lten zeer geneegen zijnde, om in deezen aan d’evengem: intentie hunner voorsz: Principaal te voldeon, te meer daar hun thans eerst door de onlangs gedane verkoop van diverse hunner Supp:lten gemagtigdens Vaste goederen, een naamwaardige Somma van Vier en Veertig Duijzend guldens Caabsche valuatie voor desselfs Reecq: is in Cassa gekomen; Neemen zij supp:lten overzulx de vrijheid zig needrigst te wenden tot Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: gelieve te behagen, aan de Supp:lten te permitteeren, het boven gemeld montant van ƒ44000:- Caabsch ins Compagnies Cassa alhier te mogen tellen, ten einde als voren gezegd, na het believen Uwer Wel Edele Gestr: en E Agtb: en volgens het generaal overslag dat het dezelve zal behagen van Jaar tot Jaar te maken ter vergunning aan d’ Ingezeetenen deezer Plaatze in’t algemeen, om gelden p: S Comp:s Cassa te remitteeren, in Een Twee of drie Jaren, door middel van Assignatiën, aan meerm: der Supp:lten principaal Barend Jacob Artoijs te werden overgemaakt.’

’/: onderstond :/’

‘’T welk doende &:a /: was get:/ P: V: Breda qq H: P: Warnecke qq.’

Waarop na deliberatie goedgevonden en besloten is de daarbij aangebodene Somma van Vier en Veertig Duijzend guldens Caabsch, makende 9777. p:s Ducatonnen en 56 Stuijv:s, van wegens gem: Artoijs in S Comp:s Cassa te accepteeren, omme zonder eenige bereekening van Intresten daarinne te verblijven, ten einde van dat montant Jaarlijx in al zulke termijnen als na het generaal overslag en de repartitiën, dewelke Successivelijk van en over de ter remise aangeboden werdende gelden Staan te werden gemaakt, gevoeglijk zal kunnen geschieden, volgens den gewonen Stijl ofte onder zodanig aftrek als nader zoude mogen plaats hebben, aan denzelven ofte syne Gemagtigdens per Assignatiën te werden geremitteerd.

In aanmerking genomen zijnde het door de Burgers Jan Hendrik en Jacobus Johannes Vos aan den Heere Gouverneur bij geschrifte, en door syn Edele ter vergadering voorgedragen verzoek, tendeerende dat, aangezien de materiën, zo wel als den Arbeid tot de kalkbranderij vereischt werdende, zeedert zeer korten tijd door de duurte der leevensmiddelen zo hoog gereesen waren, dat het hun onmogelijk was, teegens den prijs van Ses Schellingen per halve Aam, voor dewelke zijl: tot hiertoe de kalk aan d’ E Comp:ie hadden geleeverd, in de leverantie daar van te kunnen continueeren, mits dien daar zij in hope dat de voorsz: duurte der Leevensmiddelen een gelukkiger keer zoude neemen, geneegen waren de Comp:ie bij preferentie te gerieven, schoon men particulier reeds tot Neegen Schellingen voor het halve Aam kalk is betalende zo wel het geen zij daarvan voortaan aan d’E Comp:ie zullen komen te leeveren, als het geene zij gedurende de jongst gepasseerde Maand October aan dezelve reeds geleeverd hadden, met een Schelling meer voor het halve Aam mogt werden betaald.

Zo is om de billijkheid in het voorsz: verzoek resideerende goedgevonden en verstaan, dat de kalk tot op ultimo X:bre des aanstaanden Jaars 1787. door de voorsz: perzonen van Jan Hendrik en Jacobus Johannes Vos ten gebruike voor ‘S Comp:s gebouwen geleeverd werdende, gelijk mede de quantiteit door henlieden in de gem: gepasseerde Maand October reeds geleeverd zijnde, aan dezelve teegens Seven Schellingen per halve Aam Zal werden betaald, mits zig houdende in de verpligting, om de Comp:ie tot op den tijd zo even bepaald, van de nodige kalk voor dien zelven Prijs te voorzien, en allezints buiten verleegentheid te laten.

Zijnde voorts aan de volgende perzonen op hunlieder daartoe bij geschrifte gedane verzoeken, de Twee onder te meldene Stukken Erfs in Eijgendom gegeeven als.

Aan den burger Nicolaas Haman, een Stuk Erfs geleegen aan de Planke Brug onder het District van Stellenbosch , groot Een Morgen, Vier Hondert Negen en Neegentig quadraat Roeden en Twaalf dito voeten.

en aan den mede burger Johannes Hermanus Reedelinghuijs Een Stuk Erfs, geleegen in deeze Tafelvalleij, omstreeks S Comp:s Potte Bakkerij, groot Een Morgen, Drie Hondert en veerthien quadraat roeden en Ses en Vijftig dito voeten. Ten belange van welk laatstgem: Erf bijzonder in Consideratie genomen wezende dat de grond van hetzelve al zeedert veele Jaren tot het vormen van Steenen uitgegraven en de overgeblevene ruimte hoegenaamd van geen gebruik meer is, zo dat dezelve met geen inzigt van eenig voordeel voor d’E Comp:ie zoude kunnen werden verkogt, en dat het inteegendeel altoos nadeelig is, een zodanig Stuk Lands in hare plaatzing aldaar, woest en leedig te laten leggen, wanneer hetzelve iemand van nut zoude kunnen zijn, terwijl intusschen de te wel bekende behoeftigen Staat van gem: Reedelinghuijs niet is gedogende, van denzelven te vergen, dat deswegens eenige erkentenisse aan d’E Comp:ie zoude voldoen, zo is goedgevonden en verstaan, hem Reedelinghuijs om de gem: reedenen van dezelve betalinge te Excuseeren.

Door de Heeren afgaande en aankomende Præsidente des Raads van Justitie Pieter Hacker en Johannes Izaac Rhenius, wierd ter vergaderinge te kennen gegeeven, dat hun E E: ingenomen hebbende de Consideratiën van den pro interim Fiscaal Gabriël Exter, ten einde op de beste wijze te remedieeren, de onzeekerheid, waarin men steeds door het gebruik der oosterlingen tot zogenaamde kaffers of Dienaren van Justitie fluctueerd, en voor het toekomende het gevaar te verhoeden, aan het welke men, gelijk de ondervinding zo jammerlijk geleerd heeft, omtrend zodanige Dienaren der Justitie steeds is bloot gesteld, bevonden hadden, dat om ten dien opzigte al te grote kosten voor d’ E Comp:ie te menageeren, alleen het teegenwoordig getal van Vier Europeesche Gerechts Dienaren, met nog Ses van dezelve zoude dienen te werden vermeerdert, om daar door dubbeld zo veel Oosterlingen, op welke het minste vertrouwen te Stellen is, van dien dienst te verwijderen, en dat de overblijvende naderhand nog successivelijk zouden dienen te worden verwisseld ofte geremplaceerd, met al zulke, ‘tzij robuste en bequame Slaven der E Compagnie, ofte andere Swarten, als zig tot dien dienst best zouden kunnen schikken; Zo is na overweeging van de hier toe dringende noodzakelijkheid goedgevonden en besloten, het teegenwoordig getal der Europeesche Dienaren bij de Justitie op gelijke voete als dezelve, met nog Ses te vermeerderen, en verders dat tot het verwijderen der overige Oosterlingen van dien dienst, dezelve met de zodanige, ‘tzij Slaven ofte andere Swarten, zullen werden geremplaceerd, als de tijd en geleegentheid daartoe best aande hand geven zal.

Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In’t Casteel de Goede Hoop ten daage en Jaare voorsz:

[Signed:] C: J: van de Graaff

[Signed:] P Hacker

[Signed:] J I Rhenius

[Signed:] R: J: Gordon

[Signed:] J: J: Le Suëur

[Signed:] O: G: de Wet

[Signed:] T: C: Ronnenkamp

C. 173, pp. 93-94.

Maandag den {17861113} 13 Novemb: 1786

alle præsent.

Is op het daartoe bij Requeste gedaan verzoek van den Vrijzwart Cammies, en de Vrij zwartinne Sijlphia, beide van Samarang, aan dezelve toegestaan, met het uitkomend Schip ‘T Loo na Batavia te mogen vertrekken, en dat de laatstgemelde derwaards zal mogen mede nemen haar kind genaamd Piet van de Caab

Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In’t Casteel de Goede Hoop ten dage en Jare voorsz:

[Signed:] C: J: van de Graaff

[Signed:] P Hacker

[Signed:] J I Rhenius

[Signed:] R: J: Gordon

[Signed:] J: J: Le Suëur

[Signed:] O: G: de Wet

[Signed:] T: C: Ronnenkamp

C. 173, pp. 95-101.

Vrijdag den {17861117} 17 Novemb: 1786.

alle præsent

Door den Capitain van het ‘S Comp: wegen ingehuurd particulier Schip den Onzeekeren , Claas Swart, gepræsenteerd zijnde het volgende verzoekschrift

Aan den Wel Edelen Gestr: Heer Cornelis Jacob van de Graaff Gouverneur van Cabo de Goede Hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a. benevens den E Agtb: Raad van Politie.

‘Wel Edele Gestr: Heer en E: Agtb: Heeren!’

‘Geeft met veel Eerbied te kennen, den ondergeteek: Cap:n van het bij d E Comp: ingehuurd part: Schip den Onzeekeren ‘

‘Dat hij Supp:lt met evengem: bodem op den 11 Junij dezes Jaars van Middelburg uitgezeild weezende, alle mogelijke middelen en devoiren heeft aangevend, om bij gunstige winden dat Schip den vereischten Spoed te doen maken, ten einde ter bequamer tijd aan deezen uithoek te geraken, dan dat, hoewel hetzelve Schip anderzints de reputatie heeft van wel bezeild te zijn, alle pogingen in zo verre vrugteloos zyn geweest, dat hij Supp: alleen door haren tragen voortgang, niet dan op den 8 deezer, en dus eerst na verloop van circa vijf Maanden, ter rheede alhier is komen te arriveeren en deeze volbragte rijze ramp vrij doorgebragt hebbende, alleen aan een miraculeuse bewaring der voorzienigheid toeschrijven moet.’

‘Dat hij supp:lt deze teegenswoordige volmaakte lompheid van het gem: Schip volkomen en alleen aan de gesteldheid van hare Lading moetende toeschrijven, als dewelke in eene al te zware onderlast bestaat, nog aan syn eigen geweeten, nog voor de Rheeders Sijne principalen zoude kunnen verantwoorden, zo wanneer door hem geene pogingen en alle gepaste middelen wierden aangewend, om hier inne het ten uitterste noodzakelijk redres te erlangen.’

‘Dat dit redres alleen te weeg kunnende gebragt worden door dien bodem tot eene genoegzame hoeveelheid van haren overtolligen last te verligten, waartoe geenzints voldoende is, de zwaarte van de alhier geloste planken, hij Supp:lt zig dierhalven genoodzaakt vind Uwe Wel Edele Gestr: en E Achtb: te moeten verzoeken, gelijk is doende bij deezen, dat het een off ander gedeelte der onderlast van voorschreeve Bodem daar uit nader geligt, en hij Suppliant dus in Staat gesteld mag werden, met gerustheid Sijne verdere reize naar Batavia voort te zetten, alzo hij Suppliant in gemoede betuigen moet, dat de reize door hem anderzints niet als met het vooruitzicht van groot gevaar, en daar uit voortvloeiende regtmatige vrees kan werden ondernomen.’

’/: onderstond:/’

‘’T welk doende &:a /: was geteekend:/ Claas Swart.’

Zo is, ten aanzien van de dringende noodzakelijkheid door voormelde Capitain bij dat verzoekschrift bijgebragt en het gevaar waar aan het Schip en volk zoude geexponeerd blijven, ingevalle dien Bodem van haren overtollige Last niet wierde geligt, waarbij gemelde Capitain reeds uit hoofde dier omstandigheeden zig genoodzaakt gevonden hebbende op de herwaards reize onder het Convoij van ‘S Lands Scheepen te begeeven, dewelke egter om den wijnigen voortgang der gemelde kiel, en ten einde hare eigene Equipagiën daar door meede aan geene nadeelige gevolgen eener langdurige reize bloot te stellen, dien bodem niet zonder bekommernisse over het lot, het welk uit de ongeschiktheid van haar Lading te vreesen was, hebben moeten verlaten; om deeze reeden best gedagt tot ‘S Compagnies meesten Intrest, ingevolge het verzoek van voorschreeven Capitain, uit de Lading van dat Schip van het geene naast aan de hand komen zal, zo veel te doen lossen, als voldoende zal zijn, om hetzelve met meerder gerustheid hare verdere Reize te doen onderneemen.

Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In’t Casteel de Goede Hoop ten daage en Jaare voorsz:

[Signed:] C: J: van de Graaff

[Signed:] P Hacker

[Signed:] J I Rhenius

[Signed:] R: J: Gordon

[Signed:] J: J: Le Suëur

[Signed:] O: G: de Wet

[Signed:] T: C: Ronnenkamp

C. 173, pp. 102-129.

Vrijdag den {17861124} 24 Novemb: 1786.

‘S Voormiddags alle present

Door den gezaghebber van het in de Baaij Fals op den 7:e der gepasseerde Maand October tegens de klippen gedreeven, en zeedert aldaar verbrijsseld hoeker Schip Catwijk aan Rhijn , Christiaan de Cerff, overgeleeverd zijnde een Extract uit desselfs Journaal, zo nopens den toedragt van dat geval, als het geene ter berging van het volk en de Lading van dien bodem in’t werk is gesteld geworden, zo is goedgevonden en verstaan, den pro Interim Fiscaal Gabriël Exter te injungeeren, omme dien aangaande nauwkeurig onderzoek te doen, of door de Scheeps overheeden alles is geobserveerd geworden, het geen tot behoud of redding van dat Schip konde Strekken, dan wel of daaromtrend eenige negligentie of wandevoir heeft plaats gehad, ten einde in zulken gevalle na de pligten van het Fiscaals Ampt te werk te gaan; Terwijl ook zo Spoedig mogelijk zij, door hem pro interim Fiscaal zal moeten werden g’inquireerd en berigt, of het gemeene volk zig aan het een of ander mogt hebben Schuldig gemaakt, waarom hij zoude vermeenen eenige actie tegens dezelve te moeten institueeren, zullende bij aldien hem pro interim Fiscaal, om dat onderzoek na vereisch te kunnen doen, het berigt en Consideratiën van zeekundigen nodig mogt zijn, daar toe expres moeten fungeeren, den Capitain ter zee en Equipagiemeester Francois du Minij, benevens andere zodanige Bevelhebbers van S Comp:s aanweezende Scheepen, als den Heere Gouverneur ten dien einde zal komen te benoemen.

Aangezien het Schip de Resolutie hetwelk met Rijst van Indias Hoofdplaats voor dit Gouvernement is beladen geweest, binnen wijnige dagen volkomen zal weezen gelost, in overweeging genomen zijnde, dat wanneer men hetzelve Schip na de gem: Hoofdplaats met een Lading Tarwe zoude willen laten terug keeren, waartoe men hoopt, door de tot hiertoe gelukkige vorderingen van het graan gewasch anders in Staat te zullen mogen zijn, zulx egter niet als inde Maand Februarij des aanstaanden Jaars zoude kunnen geschieden, dog dat het met ‘S Comp:s Intrest niet overeenkomen zoude, dien Bodem zo lange alhier aan te houden, daar apparentelijk in de nog verwagt werdende uitkomende Schepen, en in’t bijzonder de zulke, welke voor dit Gouvernement beladen zullen zijn, wel ruimte genoeg voorkomen zal, om derwaards te verzenden zo veel Tarwe als ‘er zal kunnen werden gemist, zo is best gedagt en besloten gem: Kiel ten Spoedigsten weder te laten te rug keeren en daar inne provisioneel af te laden, zodanige quantiteit wijnen, als men door het aan handen hebbend’ en tot Transport bequaam zijnde Fust, zig in staat bevinden zal, om nevens andere zaken te laten dienen tot voldoeninge op den van daar te verwagtene Eisch

Door den Heer H: J: Steffers, Capitain in ‘S Lands dienst en als zodanig alhier overgebleeven van het verongelukt ‘S Lands Oorlog Schip Holland , ingeleeverd zijnde een Memorie van inhoude als volgt.

‘Memorie werdende gepresenteerd door den ondergeteekende Capitain ter Zee. Aan den Heer Gouverneur & Raden van Caab de Goede Hoop op Vrijdag den 24 Novemb: 1786.’

‘Alzo Uw: Wel Ed: Gestr: hebben goedgevonden, in antwoord op mijne Memorie, gepresenteerd aan d’ Heer Gouverneur dezer Colonie, op den 5 Aug:s L: L: om aan mij en de resteerende officieren van het ongelukkige Schip Holland , zoo veele penn: per Comp:s Cassa uit te reiken als ik beneffens mijne officieren tot eijge verteering en huisvesting zoude nodig hebben.’

‘En den ondergeschreevene zig zeedert het begin der Maand Octob: L: L: met drie Lieut:, Een Schrijver en Twee Adelborsten alhier bevind, en niet weetende, hoe lang nog zal moeten wagten, naar occagie om naar den Vaderland te keeren, zo verzoekt hij aan Uw Wel Ed: G: voor het teegenwoodige, Een Somma van Een Duijzend Car: guldens Hollands, om te Emploijeeren tot het bovengemelde Logies en mond kost.’

‘En zo den ondergesz: beneffens syne officieren in de noodzakelijkheid mogte zijn, van langer hier te moeten blijven, als de versogte penn: Strekkende, of U Wel Ed: als dan de goedgunstigheid gelieve te hebben, mij ondergesz: in Staat te Stellen zodanige penn: te kunnen ontfangen als hiertoe noodzakelijk zal zijn.,’

‘Waar mede ik mij met veel reverentie onderschrijve /:was get: A: F: Steffers.’

Zo is, overeenkomstig het in dato 25 Aug:s laatstL: op de door voorm: Heer Steffers ter dier tijd mede produceerde Memorie genomen besluit, goedgevonden en verstaan, aan Sijn Edele voor Reekening der Admiraliteit uit ‘S Comp:s Cassa te doen afgeeven, de gevraagde Somma van Een Duijzend guldens Hollands Courant, bereekenende Vier Hondert Sesthien Rijxd:s en Twee en Dertig Stuijv:, en Sijn Edele verders te adsisteeren met het geene tot desselfs verantwoording aan welgemelde Admiraliteit verder aan penn:n zal komen te benodigen.

Door den Landdrost en krijgs officieren aan Swellendam bij Missive te kennen gegeeven zijnde, dat den gewonen voorraad van Buskruit en Loot door de verstrekkingen aan de veldwagtmeesters genoegzaam was geconsumeerd geworden met verzoek dat ten gebruike van dezelve Colonie mag werden verstrekt 900 lb Buskruit, 1200 lb loot en 1000 p:s Vuursteenen; Zo is ten dien opzigte geconsidereerd, dat door de opregting der Magistrature van Graaffe Rijnet , van het Swellendamsche District afgesneeden, en tot de eerstgem: overgebragt zijnde, zodanige velden en Inwoonderen, als voor heen onder het zelve Swellendamsche District het meest aan den Rooff en overlast der Bosjesmans Hottentotten zijn bloot gesteld geweest; tot welkers afweeringe de gem: krijgs behoeftens wel voornamentlijk zijn verstrekt geworden, aldaar mitsdien thans eene zodanige grote voorraad niet meer van noodzakelijkheid zal kunnen zijn; en dierhalven goedgevonden van het voorsz: tantum buskruid en loot, maar een derde toe te staan, nevens 400 p:s vuursteenen.

En zal den Landdrost van Swellendam tevens werden aangeschreeven alle mogelijke zorgvuldigheid te moeten gebruiken, dat uit hoofde voorsz:, gelijk men Verwagt, de gem: Quantiteit buskruit en Loot bij een toekomende verzoek nog moge werden vermindert.

Gelijk ook nog in overweeging genomen zijnde het Schriftelijk gedaan verzoek van Landdrost en Heemraden der gem: Swellendamsche Colonie, tendeerende dat aan dezelve Colonie, even als aan de andere in de buiten Districten een Chirurgijn mogt werden toegevoegd, en waartoe dezelve quamen voor te dragen den perzoon van Jan Frans Sommer van Bergen , in Noorweegen , denwelken met het Deensch particulier Schip de Johanna Maria alhier gearriveerd, en uit hoofde Sijner indispositie ter deezer plaatze overgebleeven weezende, zig daartoe geinclineert vond; zo is ter Consideratie dat manquement aan eenig voorwerp van dat beroep alleen de oorzaak is geweest, waarom de gem: Colonie voor als nog van geen Chirurgijn ten dienste der zo wijd afwonende Ingezeetenen heeft kunnen werden voorzien, goedgevonden en verstaan, in dat verzoek te Condescendeeren, dog is daarbij aangemerkt, dat het nadeelige Consequentiën zouden kunnen zijn, wanneer een diergelijk Sujet dadelijk tot burger wierde geadmitteerd, om zijn metier te kunnen exerceeren, waarom ook, ten einde altoos met minder moeite over syn perzoon te kunnen disponeeren, ingevalle desselfs Conduiten niet aan de intentie mogten komen te beantwoorden, best gedagt en besloten is, denzelven na dat vooraf bij examen zal zyn bevonden de verEischte bequaamheid daartoe te hebben in de qualiteit van ondermeester, egter zonder winninge van gagie, te nemen in S Comp:s dienst, en hem als zodanig te laten zijn ten dienste der meergem: Colonie; Zullende denzelven dienvolgens als dan daartoe vooraf hebben te presteeren den Eed als dienaar der E Comp:ie, en zo mede die van Chirurgijn.

Zijnde wijders aan den burger Lieut: George Hendrik Bunding, op desselfs daartoe bij geschrifte gedaan verzoek in Eygendom verleend een Stuk Huijs Erfs, geleegen in deeze Tafelvalleij, teegens de Voet van den Leeuwenberg , aan de overzijde der aldaar getrokkene Sloot, ter grote van 103 quad: roeden 122 d:o voeten en 96 gelyke duijmen, ende zulx ter Consideratie denzelven het grootste gedeelte van dat Erff bij vergunninge van den vorigen Heere Gouverneur Van Plettenberg reeds zeedert het Jaar 1783. in gebruik heeft gehad, en daar aan om de met veele kuilen, gaten en andere oneffenheeden bezette grond te slegten, en tot sijn gebruik te ommuren, door hem reeds veele kosten zijn aangewend geworden, invoegen het gem: Erff niet als tot grote Schade van denzelven ‘S Comp:s weegen zoude hebben kunnen werden verkogt, waarbij nog aangemeeten is, zodanig Stukje gronds, als dienen moest om dat Erff met de Straat te doen roöijen; Zullende niet te min aangezien deeze vergunninge van eigendom geschied om gem: Bunding in syne kosten te gemoed te komen, dog aan d’ andere zijde aan d’E Comp:ie deswegens eene billijke erkentenisse behoord te geschieden, door gem: Bunding overeenkomstig syne gedane aanbiedinge, aan d’ E Comp:ie moeten werden opgebragt, voor zo verre betrefd de grond, die door hem gelijk voorsz: reeds is geslegt en ommuurt, bedragende 80 quad:t roeden, 74 dito voeten en 96 gelijke duijmen, de helfte van het geene zoortgelijke Erven in het onlangs verkogte blok N:o 21., voet tegen voet door elkanderen gereekend, bij publicque Verkopinge hebben gerendeert, mitsg:s voor het overige bij gemeeten gedeelte, het welk groot is 23 quadraat Roeden en 48 dito voeten, het geheel geproportioneerd kostende van dezelve verkogte Erven, in gelijke bereekening van de voeten: Zo dat door hem na dezelve Calcule tot een erkentenisse aan d’ E Comp:ie zal moeten werden betaald

voor d'eerstgemelde 80 quad: Roeden 74 d:o voeten en 96 gelijke duimen, teegens 2 15/16 Stuiv:s per voet, Caabsch	ƒ2128:08:-
en voor de overige 23 quad:t Roeden, en 48 d:o voeten, á 5 7/8 St: de voet	d:o1233:12:-
makende te Zamen	ƒ3362:04:-

voor d'eerstgemelde 80 quad: Roeden 74 d:o voeten en 96 gelijke duimen, teegens 2 15/16 Stuiv:s per voet, Caabsch	ƒ2128:08:-
en voor de overige 23 quad:t Roeden, en 48 d:o voeten, á 5 7/8 St: de voet	d:o1233:12:-
makende te Zamen	ƒ3362:04:-

dewelke bereekenen Rijxd:s 1120:36:- Omme in drie equale Paaijen ofte Termijnen in ‘S Comp:s Cassa te werden opgebragt, te weeten d’eerste paaij voor d’ Expeditie der Erfgrondbrieff, en de Twee andere op een daarvan te passeerene Custing brieff, ieder precise een Jaar na den anderen Succedeerende.

En in welken maniere meede aan den burger Frans Hilgers op desselfs daar toe onder gelijke presentatie gedaan versoek, een diergelyk bij hem reeds gebruikt en ommuurt, mitsg:s nog bij gemeeten Stuk Huis Erfs in Eygendom is vergund geworden, ter grote van 173 quadraat Roeden, 4 d:o voeten en 8 gelyke duijmen, om daarvoor na de gem: geproportioneerde Calcule in ‘S Comp:s Cassa het volgende bedragen gelijk voorsz: bij Termijnen te voldoen Namentlijk

voor de ommuurde grond houdende 106 quad:t Roeden, 101 d:o voeten en 24 gelijke duijmen á 2 15/16 St p:r voet Caabs	ƒ2820:15:-
en voor 66 quad:t Roeden, 46 d:o voeten en 128 gelijke duimen, zijnde de ter rooijing nog aangemetene grond, teegens 5 7/8 Stuivers de voet	d:o 3507:-:-
en dus t'zamen	ƒ6327:15:-
ofte Rijxdaalders	d:o 2109:15:-

voor de ommuurde grond houdende 106 quad:t Roeden, 101 d:o voeten en 24 gelijke duijmen á 2 15/16 St p:r voet Caabs	ƒ2820:15:-
en voor 66 quad:t Roeden, 46 d:o voeten en 128 gelijke duimen, zijnde de ter rooijing nog aangemetene grond, teegens 5 7/8 Stuivers de voet	d:o 3507:-:-
en dus t'zamen	ƒ6327:15:-
ofte Rijxdaalders	d:o 2109:15:-

Den Heere Gouverneur geliefde vervolgens te kennen te geeven, dat door de ongelijkheid die ‘er plaats had in de Emolumenten, genoten werdende bij ‘S Comp:s werk Bazen en gemeenen Ambagtslieden van een en hetzelve handwerk, dewelke in de differente departmenten g’emploijeerd zijn, zo dat diergelijke Ambagtsman als in het eene Departement is arbeidende, zig ontstoken vind van de Emolumenten, dewelke gelijke Ambagtsman in een ander departement geniet, dagelijx veele klagten en moeiten ontstonden, en de Ambagtslieden van minder Emolumenten in hun emploij bezwaarlijk gebragt konden werden tot den Arbeid, dewelke de geene van hun zoort, die onder meerder Emolumenten staan, bij andere werken komen te presteeren, en dat zulx te meer gemor en moedeloosheid onder dat volk veroorzaakte door de teegenswoordige duurte der Leevensmiddelen: Dat syn Edele de noodzakelykheid inziende om hier in een gevoeglijk redres te Effectueeren, en de Ambagtslieden daaromtrend te brengen op een equalen voet, mitsg: ook de Bazen, dewelke tot nu toe met den gemeenen Ambagtsman in hun kostgeld gelijk gesteld zijn, mede na proportie daarinne te verhogen, den Soldij boekhouder Clement Matthiessen Junior hadde gelast te onderzoeken en opgave te doen, van het geene daaromtrend best zoude kunnen geschieden, En dat gem: Soldij Boekhouder Conform Syn Edele verdere intentie ten dien Subjecte in Conferentie getreeden zijnde met den Heer Collonel Gilquin als Directeur der Gebouwen en met de Lieut:ts der Arthillerie Rutz en Kugler, als het opzigt hebbende over den arbeid den een in de winkels by de Batterij Imhoff, en den anderen in het Ambagts quartier, deswegens aan Syn Edele had overgeleeverd, een berigt van inhoude als volgt.

Aan den Wel Edelen Gestr: Heer Cornelis Jacob van de Graaff gouverneur en Directeur van Cabo de Goede Hoop nevens den Ressorte van dien &:a &:a &:a

‘Wel Edele Gestr: Heer!’

‘Door Uwel Edele Gestr: geordonneert zijnde te onderzoeken het verschil dat ‘er inde Emolumenten plaats heeft genoten werdende van Comp:s werks Basen en gemeene Ambagtslieden op Imhoff het Ambagts quartier en bij den opbouw van ‘t Nieuwe Hospitaal bescheiden zo heeft den ondergeteek: d’Eere te berigten, dat na alvorens daar over Conform Uwel Ed:s Gestr: gevenereerd bevel, met den Heere Collonel Gilquin de Lieut:s Routz en Kugler in conferentie getreeden te zijn bevonden hebben als volgt.’

‘Dat de Bazen van het Ambagts quartier gelijke kost geld komen te genieten, met eene gemeene Ambagts man te weten r:x 3:1:2.’

‘De gemeene Ambagtslieden op Imhoff genieten buiten hun randsoen Rd:s 2: aan Servies geld waar en teegen die geene aangesteld ter opbouwing van’t nieuwe Hospitaal en thans bij d’Arthillerie en Fortificatie werken dienst doende alleenlijk randsoen komen te genieten en geen Servies geld. Ingevalle het Uwe Wel Edele Gestr: mogte behagen de laatstgem: terwijl zij gelijke diensten met d andere moeten doen, de vorengem: rd:s 2. aan servies geld toe te leggen, en vermits ‘er een klijn verschil in hun randsoen is, gelijke randsoenen te laten uitdeelen zoude zij op een equale voet zijn gebragt en terwijl weegens Schaarsheid van Vivres voor het teegenwoordige de werkslieden op het Ambagts quartier niet wel op randsoenen kunnen gesteld werden, is den ondergeteek: onder goedgunstige verbeeteringe van meeninge dat Uwel Ed:e Gestr: hun kost geld laat genieten tot tijd toe, dat ‘er meer ruimte is, en als dan het kost geld te doen ophouden en gelijk de bovengem: randsoenen en Servies geld toe te leggen, waardoor alle ‘S Comp:s Ambagtslieden op een gelijken voete zoude gebragt werden’

‘Aangaande de Bazen, Ingevalle zij meede begreepen wierden onder de Resolutie van den 14 Junij 1786. waarbij het kost geld der gemeene voor den tijd van een geheel Jaar is verdubbled geworden, en hun kostgeld mede verdubbeld wierde tot rd:s 6:2:4. vermeend de onderget: dat zij zig kunnen te vreeden houden tot tijd en wijle dat ‘er meer ruimte van leevensmiddelen mogte zijn, en de gemene Ambagtslieden gelijk voren op randsoen gesteld wierden, en terwijl de Mandoors zo wel bij de Europeesen als Slaven, niets dan hun kostgeld genieten zo heeft de Heer Collonel Gilquin verzogt UwelEd: Gestr: voor te dragen dat zij mede mogen Sevies geld genieten d’eerstgem: gelykstandig aan d’onder officieren van de Fortificatiewerkers en klippenbreekers te weten r:x 5 1/2 ende laatstgem: gelijk met de gemeene Fortificatiewerkers en klippenbreekers rd:s 2: ‘S maands.’

‘Hopende hier mede aan’t g’eerde bevel van UwelEd:e Gestr: voldaan te hebben zo laat deze dienen voor nedrig berigt’

’/: onderstond:/ ‘T welk doende Wel Edele Gestr: Heer UwelEd: Gestr: nedrige Dien: /:was get:/ C: Matthiessen’

Zo is uit hoofde der bovengem: door den Heere Gouverneur bijgebragte noodzakelijkhied, en om daar door den ontbreekenden iever en lust bij de Ambagtslieden, dewelke de equaliteit neevens andere van hun zoort in de Emolumenten missen, zo veel te meer op te wekken, maar ook voornamentlijk om indien het mogelijk ware zulx te doen strekken, ten einde hunL: af te trekken van de desertie, waartoe zij uit dien hoofde zeer ligtelijk inclineeren, goedgevonden en besloten, aan de gemeene Ambagtslieden, gesteld tot den opbouw van het nieuwe Hospitaal, dog thans bij d’ Arthillerie en Fortificatiën dienst doende, toe te leggen zodanig Servies geld van r:x 2. p:r Maand, en dezelve Randsoenen als de gemeene Ambagtslieden op Imhoff genieten, mitsg:s het teegenwoordige kostgeld voor de gemeene werkslieden op het Ambagts quartier te laten Continueeren ter tijd toe dat men door een bequaame voorraad in leevensmiddelen, geleegendheid hebben zal aan dezelve even als aan die van het Hospitaal en bij Imhoff, de ordinaire Randsoenen te doen verstrekken, bij een maandelijxe Servies geld van 2 r:x, als wanneer daar en teegens het kostgeld voor dezelve zal moeten ophouden, mitsg: ook verders, voor zo lange uit kragte der Resolutie van den 14 Junij dezes Jaars het verdubbeld kostgeld voor de daarbij benoemde Ambagtslieden Stand grijpen zal, aan de Bazen van dezelve Ambagten insgelijx te doen verstrekken, een verdubbeld maandelijx kostgeld van r:x 6:2:4: ieder, en voorts aan de Mandoors bij de Europeeschen gemeene Arbeiders en Slaven, conform het voorstel van ged: Heer Directeur Gilquin bij het voornoemde berigt, mede een Maandelijx Servies geld toe te leggen, te weeten aan die by d Europeesche r:x 5 1/2 en aan die bij de Slaven 2 p: Maand.

Waarna geleesen is het volgende verzoek Schrift van den Cap:n Pierre Nicolas de Fleuriot, Commandeerende het Fransch part: Schip le Consolateur , luidende woordelijk

A: Monsieur le Gouverneur & Messieurs les Conseilliers Composant la Regence du Cap de bonne Esperance.

‘Supplie humblement Pierre Nicolas de Fleuriot Cap:ne du veau le Consolateur disant que’

‘Son armateur aijant appris l’extreme necessité ou se trouvoit cette Colonie, il a achetté expres et expedié a grand frais son dit Navire pour venir au Secours du Cap la Saison qui etoit contraire a fait eprouver au Suppliant une infinité de contrarietées, huit Coups de vent affreux, lui ont fait craindre autant defois de voir ses mats rompus, et d’etre consequemment obligés de rétourner au lieu d’ou il étoit parti: mais la persévérence et son zele lui ont fait Surmonter tous ces obstacles il a Compte pour rien ses fatiques du moment quil en a receuille pour fruit lé bonheur d’etre utile a cette respectable administration mais il ose eroire que ces considerations nechaperont pas aux ijeux clairvoijans de Mess:rs de la Régence, et qu’il obtiendra de leur équité la grace qu’il a l’honneur de Solliciter aujourd’hui. Elle se borne a demander la permission d’embarquer aux Milliers de Beurre qu’il a deja achette de differents particuliers, dans l’espoir ou il étoit de netre pas refusé ceci n’est pas un object de Pacotille cést uniquement pour subvenir aux besoins du Sieur Oury Son Armateur qui ayant cinq vaisseaux continuellement en activité, ne sauroit sepasser de cette denreé pour l’avituaillement de Ses Equipages.’

‘Le Supp:lt ose seflatter que Mess:rs de la Regence voudront bien avoir égard á lequite des representations qu’il a l’honneur de leur faire et qu’ils auront la bonté de Satisfaire a sa demande’

’/:onderstond:/’

‘Au Cap de bonne Esperance le 21 Nov: 1786. /:was geteekend:/ De Fleuriot.’

Dan Vermits men verwagt dat ook den Heer Agent van sijne Aller Christelijkste Majesteit verzoeken zal een quantiteit boter ten dienste van ‘S konings Magazijnen na Isle de France te mogen verzenden, zulx om daar aan eenigzints te kunnen voldoen geen meerder uitvoer kan werden gepermitteerd, nadien hetzelve noodzakelijk eene Considerable rijzing in de prijs veroorzaken zoude waar door niet alleen tegens het voordeel van eenige wijnige in het particulier, de gemeente in het generaal, als dewelke het dagelijx gebruik daarvan geenzints ontbeeren kan grotelijx zoude komen te leiden, maar vervolgens ook bezwaarlijk voor d E Comp: zoude kunnen werden verkreegen en ingekogt, het geen men ter verzending na Indiën nodig hebben zal, uit hoofde van welk een en ander dan ook den uitvoer daarvan expres verboden geworden is; zo is best gedagt en verstaan, op dat Request voor appostille te verleenen, dat in het daarbij gedaan versoek niet kan werden getreeden.

Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In’t Casteel de Goede Hoop ten dage en Jare voorsz:

[Signed:] C: J: van de Graaff

[Signed:] P Hacker

[Signed:] J I Rhenius

[Signed:] R: J: Gordon

[Signed:] J: J: Le Suëur

[Signed:] O: G: de Wet

[Signed:] T: C: Ronnenkamp

C. 173, pp. 130-134.

Dingsdag den {17861128} 28 9:bre 1786

alle præsent

Is op het addres van den Heer Louis Percheron in qualiteit als Commissaris en Agent de marine van sijn aller Christelijkste Majesteit van Vrankrijk , aan deezen Rade gerigt, ter Consideratie zo van de Subsisteerende nauwe alliantie tusschen hoogst gedagte Sijne Majesteit en den Staat der VerEenigde Neederlanden, als van het nu onlangs door het Ministerium van Isle de France aan dit Gouvernement toegebragt Secours in Granen, goedgevonden en besloten, van de quantiteit Boter bij hetzelve addres uitgedrukt aan gem: Heer Agent toe te staan met het Fransch particulier Schip le Consolateur ten dienste van ‘S konings Magazijnen op het gem: Eijland van deze Plaatze derwaards te mogen verzenden Vier en Dertig, zo Pijpen als Amen, houdende plus minus Thien Duizend Ponden van het gem: Product.

En nadien den van het Schip Rosenburg alhier aangehoudenen eersten Lieut: Fredrik Andriessen, is komen te presenteeren request, zynde van inhoude als volgt.

Aan den wel Edelen Gestr: Heer Cornelis Jacob van de Graaff Gouverneur van Cabo de goede hoop en den ressorte van dien &:a beneffens de Ed: Achtb: Heeren Raden deezes Gouvernements

‘Wel Edele Gestr: Heer en E Agtb: Heeren!’

‘Ik ondergeschreeven onderdaniegste Dienaar geduuren de tijd dat ik gedient heb mijn altijd bevlijtigt mijn pligt na te komen en op begeeren van mijn opperhoofden tot allen tijden goede teugnisz: erlangt en op het Edele Comp:s Schip Rosenburg de geheele Reize mijn dienst getrauw en eerlijk waargenomen, en UwEd: Gestr: onderdanigste Dienaar versoek is, om weederom dienst tot geeven dewijl ik bij deeze tijd in de uitterste armoede gerake, langer buiten dienst tot blijven en ik belove mij tot gedrage dat niemand over mijn in het vervolg zal klagen, en als het gebeurde dat over mijn geklaagd wierd en in waarheid bevonden den wil ik alle de zwaarste Straffen van de Wel Edele Gestr: Heeren mijn opleggen ondergaan en hope op goede verwagting.’

’/:onderstond:/ UEd: Gestr: onderd: Dien:/ was geteek:/ F Andreszen /: in margine:/ Cabo de Goede hoop den 27 9:bre 1786:’

Waarbij, voor zo verre men immers heeft kunnen nagaan, de conduiten van gem: Lieut:t gedurende sijn verblijf alhier zig zodanig hebben geschikt, dat daaruit beterschap kan werden verwagt, in het geene bij verklaring der Scheeps overheeden van ged: bodem Rosenburg ten sijnen laste is leggende; gelijk syne beloften zig ook daar toe strekken en op het aanweezend Schip de Resolutie een Lieut: komt te ontbreeken, zo is best gedagt en besloten voorsz: Lieut: Andriessen in gem: Sijne qualiteit en met Cours neeming van sijn stil gestaan hebbende gagie, op het meerm: Schip de Resolutie te plaatzen, zo nogthans, dat het van het believen der Hoge Indiasche Regeering afhangen zal om, wanneer uit het getuigenisse der overheeden van ged:e Schip de Resolutie van syne voortvarende goede Conduiten zal komen te blijken, deze aanstellinge, als in zo verre ter preuve geschiedende, te approbeeren, dan wel met denselven nader zodanig te handelen als hoogst dezelve zullen vinden te behoren.

Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In’t Casteel de Goede Hoop ten daage en Jare voorsz:

[Signed:] C: J: van de Graaff

[Signed:] P Hacker

[Signed:] J I Rhenius

[Signed:] R: J: Gordon

[Signed:] J: J: Le Suëur

[Signed:] O: G: de Wet

[Signed:] T: C: Ronnenkamp

C. 173, pp. 135-227.

Dingsdag den {17861212} 12 X:bre 1786.

‘S voormiddags alle præsent.

Bij nadere oorweeging van het door Commissarissen uit den Raad van Justitie ter vergaderinge van den 1:e November laatstL: ingediend vertoog en daar agter gevolgd verzoek, waarop de dispositie ten gem: dage is gesurcheert gebleven, in consideratie genomen zijnde, de als nog exteerende noodzakelijkheid, dat den uitvoer der daarbij vermelde Producten, zo veel mogelijk werde belet, zo is goedgevonden en verstaan, voor zo lange uit dien hoofde het daar teegen in dato 9 October 1781 g’Emaneerd, en op den 25:en Aug:s dezes Jaars gerenoveerd verbod, in vigueur blijven zal; ofte voor zo lange ook het Fiscaals Ampt dezes Gouvernements niet effectief vervuld zal zijn, maar in diervoegen als teegenswoordig geschied pro interim zal werden waargenomen de Confiscatiën en geld Boeten bij dezelve Interdictie gestatueerd, zullen moeten komen en werden verdeelt, 1/3 voor den Fiscaal, 1/3 voor ‘S Colonies Cassa en 1/3:e voor den aanbrenger.

Door den Heere Gouverneur zijnde doen zamenstellen een Instructie voor den Commis der Magazijnen, dewelke na bij de Heeren Leeden ter Examen te zijn rond geweest, op heeden ter Tafel wierd gebragt, zo is dezelve Instructie tot narigt en observantie van gemelde Commis gearresteerd in maniere als volgt, te weeten:

‘Instructie waarna zig zal hebben te reguleeren den Commis, die de bewaring en Administratie zal zyn aanbevolen van de Arthillerie en Grove Ammunitie van Oorlog, Materialen &:a van ‘S Comp:s Magazijnen en Affuit makerije in dit Gouvernement.’

‘1.’

‘De voorsz: Commis zal moeten zijn, een nugter en bequaam Perzoon in het Schrijven, de Hollandsche Taal en Cijfferen wel ervaren, Staande ter goeder naam en faam.’

‘2.’

‘Zal syn dienst en bewind van de hem aanbetrouwd werdende Magazijnen aanvaarden, met het overnemen ter presentie van de zodanige die door den Edelen Heer Gouverneur daartoe expres zal werden gecommitteerd, bij behoorlijke specificatie, bij nombre of gewigt van alle de Arthillerie, Ammunitie en Oorlogs behoeftens, mitsg:s Materialen en verdere goederen, dewelke in de voorsz: Magazijnen of aan sijn opzigt zullen werden toevertrouwd, daar van geevende behoorlijke Recepisse.’

‘3.’

‘Den voorsz: Commis zal gehouden zijn conform de voorsz: Specificatie pertinent boek te houden van alle de Arthillerie, Ammunitie van Oorlog, Instrumenten en Materialen, het zij van Hout, IJzer, als anderzints, inde voorsz: Maguazijnen & affuit makerije, of elders gehorende, of geborgen zo van de geene, die zig aldaar bevinden, als die daarin zullen werden gebragt, en onder sijn bewaring gesteld, mitsg:s van de zodanige, die uit dezelve werden afgeleeverd, en zal verpligt zijn, maandelijx af te leggen eene behoorlijke Specificatie van al het geene dien aangaande bij hem afgegeeven ofte ontfangen zal zijn, met aanwijzinge waartoe hetzelve g’Emploijeerd, en zo mede het geen in die Maand nieuw aangemaakt of gerepareert zal zijn, voorts gehouden zijnde, ten allen tijde van syne Administratie aan de zodanige die daartoe expres zullen werden gecommitteerd af te leggen behoorlijke Reekeninge ende verantwoordingen.’

‘4.’

‘Den Commis zal ook altijd getrouwelijk moeten zorge dragen, dat alle de Arthillerie, Ammunitie, Materialen en andere Instrumenten van Oorlog, die in ‘S Comp:s Magazijnen, Affuit makerije of elders reeds zijn of nog zullen werden gebragt, wel en zorgvuldig bewaard, in het droge gelegd, na derzelver aart en vereisch gehuist of gesoldert, en ten minsten kosten, en meesten dienste en voordeele der E Comp:ie na behoren gehavent mogen werden, wel toeziende, dat dezelve bij Reegen of faute van goede behandeling en voorsorge, niet en worde beschadigt, op pœne dat zo zulx bij verzuim van den Commis komt te geschieden, de Schade aan d’ E Comp:ie daar door toegebragt op hem zal werden verhaalt.’

‘5.’

‘Ten welken einde de voorm: Commis ook gestadig goede agt zal hebben te geeven dat de werkslieden en Bedienden in de voorsz: Magazijnen, Affuitmakerije of elders onder hun Sorteerende, en gebruikt werdende, zig na behoren van hun pligt quijten in het werk waartoe zij werden g’Emploijeerd, op dat ‘S Comp:s voordeel omtrend alle de goederen onder hem Sorteerende het meest bevorderd en alle schade voorgekomen werde; en zal ook toezien dat de voornoemde werklieden nugter en bequaam zijn en geen Tabak in de Magazijnen roken.’

‘6.’

‘Alle Arthillerie, Ammuntie, Materialen en andere Instrumenten tot den Oorlog dienden en al wat tot de provisie en voorraad in de Magazijnen ofte elders gevonden werd, ofte in’t vervolg onder de Administratie van den Commis zullen overgeleeverd werden, zullen na hun aart en goede ordre en elke bij sijn zoort geplaatst, wel bewaard onderhouden en gehavend moeten werden, op dat die niet verderven, maar ten allen tijde als men die te bezorgen zal hebben, bekwaam en gereed mogen zijn, zullende het nodige Arbeids volk daartoe op sijn verzoek aan hem werden bijgezet.’

‘7.’

‘De voorn:de Commis zal de nodige ordre stellen, dat nevens den wel Edelen Gestr: Heer Gouverneur aan ieder Lidt van den Raad, en zo meede aan den Directeur of Cheff der Arthillerie werde gelaten een allezints vrije en onbelemmerd acces in en toegang tot alle ‘S Comp:s Maguazijnen, winkels, Plaatzen en werkslieden van dien, zonder eenige uitzonderinge, het zij men eenig werk, Plaats of iets anders zal willen visiteeren en examineeren, het zij men zal willen nagaan, of het werk volk haar werk respectivelijk na de ordre maken, en of de Bedienden en Ambagts gezellen, in de Maguazijnen en winkels gehorende, aldaar g’Emploijeerd en in haar pligt gehouden werden.’

‘8.’

‘Zal insgelijx zorge hebben te dragen, dat zo wel hij zelfs, als de werkslieden en bedienden, in de voorsz: Magazijnen, alle Eerbied en gehoorzaamheid aan den Directeur en Cheff der Arthillerie betonen in het geene door denzelven overeenkomstig Sijn Ampt of bedieninge zal werden geordonneert en bevolen, zo nogthans dat de ordres en beveelen door hem Directeur aan de werkslieden en bedienden gegeeven, ter kennisse van den Commis zullen werden gebragt, om te dienen tot narigt van denzelven Commis.’

‘9.’

‘Den Commis eenige Arthillerie, Ammuntie, Instrumenten van Oorlog, Materialen, het zij van Hout of IJzer en bomen, en wat dies meer zijn mogte, in de Maguazijnen benodigt zijnde, zal die uit syn zelfs niet vermogen te kopen, maar zal hij verpligt zijn van alles dat hij nodig zoude hebben, niets uitgezondert, Schriftelijke kennisse te geeven, aan den Wel Edelen Gestr: Heer Gouverneur ofte gem: Heer Directeur, en daarbij te voegen een Specificque beschreivinge van het benodigde en waartoe hetzelve vereischt werde, ten einde die benodigtheeden, het zij uit het Vaderland ofte uit de Indiën g’eischt, dan wel anderzints ‘S Comp:s weegen na de ordre, die wij daartoe stellen zullen, alhier te werden geleeverd en gefourneerd.’

‘10.’

‘De voorn:de Commis zal niet mogen eenige verhandelinge, KoophandeL, factorije van Arthillerie, Ammunitie van Oorlog, het zij van kruit, Lonten, Scharp wapenen, ofte iets anders van die natuur te doen, op Part of deel met iemand, wie hij zij, daarin, of ook niet in eenige bestedinge hoegenaamd mogen hebben, op pœne zo zulx bevonden werd, des weegens als meinedig te zullen werden gestraft.’

‘11.’

‘De voornoemde Commis zal gehouden zijn, alle de Arthillerie, Ammunitie, Instrumenten van Oorlog, Materialen en wat dies meer is, niets uitgezondert het geen in, of aan de voorsz: Maguazijnen, Affuitmakerije of elders onder syne Administratie werd gebragt of geleeverd, alvorens de voorsz: goederen in de voorsz: Maguazijnen te plaatzen ofte rangeeren, daar het behoord, daar van de openinge en examinatie te versoeken:’

‘12.’

‘En zal den Commis gehouden zijn de voorsz: goederen op sijn Boek te brengen, met derselver beschreiving houdende, wanneer die alhier zullen zijn aangebragt of gelevert, ten einde dezelve door hem Commis ten allen tijde ten behoeve der E Comp:ie na behoren mogen werden verantwoord.’

‘13.’

‘Den Commis zal niet vermogen eenige Arthillerie, Ammunitie, Instrumenten van Oorlog of Materialen, die onder desselfs bewaringe en zorge inde voorsz: Magazijnen, Affuitmakerije of elders, zijn gekomen daaruit, of af te geeven, of te laten volgen aan iemand wie het ook zoude mogen zijn, als op expresse ordre van den Wel Edelen Heer Gouverneur, op pœne van dubbeld aan d’ E Comp:ie te vergoeden de waarde van de goederen, die hij bevonden zal werden zonder zodanige expresse ordre afgegeeven te hebben.’

‘14.’

‘Geen affuiten, Voorwagens, Blokwagens, Stoelen voor de Mortieren, of iets anders, Zullen in de Magazijnen mogen werden aangenomen of geplaatst, dan na dat dezelve door meergem: Directeur zullen zyn gevisiteerd en g’examineerd, of dezelve wel en behoorlijk na de mallen, modellen en Teekeningen zijn gemaakt, als wanneer dezelve goederen door hem Commis geplaatst of gerangeert zullen moeten worden in syne aanbetrouwde Magazijnen, en al mede te boek en op de Lijst van die goederen zullen moeten werden gesteld, om door hem ten allen tijde te worden verantwoord.’

‘15.’

‘Daar en boven zal de voorsz: Commis ook gehouden zijn alle Maanden aan den Wel Edelen Heer Gouverneur over te leeveren een Specificque Staat of Lijst van de goederen, die in de laatst voorgaande Maand gemaakt en in het Magazijn geplaatst zullen zijn, als ook van de Ammunitie ofte andere goederen die door hem ontfangen of afgeleeverd zullen weezen, ten einde dezelve op den Inventaris van S Comp:s Effecten of bij de Boeken, wanneer zij tot het een of ander gehoren, op sijn tijd zullen kunnen gebragt.’

‘16.’

‘Zal ook gehouden zijn Jaarlijx onder Ultimo Augustus aan welgem: Heer Gouverneur over te geeven, een generale Specificque Staat van alles het gunt in sijne onderhebbende Magazijn, Affuitmakerije of elders Sijne zorge toevertrouwd word gevonden, wat inde voorsz: Magazijnen, Affuitmakerij of anderzints in het afgelopene Jaar ingekomen, en wat uit dezelve afgeleeverd geworden is, al het welke op den voorsz: Staat exact zal moeten worden aangeteekend, ten einde in den Raad van Politie overgebragt en voorts bij de Secrete Papieren geseponeert te werden.’

‘17.’

‘Eenige Ammunitiën van Oorlog of andere goederen in de Maguazijnen berustende, ofte daar onder gehorende, mogten komende te bederven of onnut te werden zo dat dezelve na gedagten van den Commis zouden vereischen verandert ofte vernieuwt te werden, zal hij Commis van dezelve goederen hebben te maken, eene Memorie, ende voorsz: defecte en bedorvene goederen aan de voorm: Heer Directeur aanwijzen en vertonen, ten einde na dat zulx aan welgem: Heere Gouverneur ter kennisse zal weesen gebragt, daarop zodanig besluit genomen ofte ordre zal kunnen werden gesteld, als bevonden zal worden te behoren.’

‘18.’

‘De uitleeveringen van kruit, Loot, Lonten &:a zullen werden gedaan, met het bij d’ E: Comp:ie in dit gouvernement gebruikelijk gewigt en zullen de vaten behoorlijk moeten zyn gemerkt, en het gewigt daarop zodanig worden geteekend, dat hetzelve distinctelijk kan worden gezien.’

‘19.’

‘Den Commis zal sijn vaste woning moeten houden in het Huis van ‘S Comp:s weegen hem aangeweesen, en zal hij zig niet buiten de Caab mogen absenteeren, zonder expresse Consent van den Edelen Heere Gouverneur, op pœne voor de eerste reize van gemulcteerd te worden, met afkortinge van een Maand gagie, en voor de tweede maal op de verbeurte van syn officie.’

‘20.’

‘Den gemelde Commis zal goede zorge moeten dragen, dat de Maguazijnen aan hem toevertrouwd, wel gesloten werden gehouden, en de deuren van dien niet geopend als ter bequamer tijd, om het werk volk daar in nodig in en uit te laten, en dat niemand buiten de geene die hier boven bij Art: 7. zyn genoemd, daarin toegang werd gegeeven dan op expresse ordre van welgem: Heere Gouverneur.’

‘21.’

‘Den Commis zal gehouden zijn, nauwkeurig agt te geeven dat betreffende de voorsz: Maguazijnen, Affuitmakerije en wat daar verder toe behoord ‘S Comp:s voordeel meede betragt en zig getrouwelijk volgens deeze Sijne Instructie in Syne Administratie te gedragen, op pœne van bevonden werdende in het een of ander van dien hebben gemanqueert, daar over na exigentie van zaken te worden gestraft.’

‘22.’

‘Behalven den Jaarlijksen Staat die den Commis ingevolge Art: 16. over te leeveren heeft, zal denselven buiten den Edelen Heer Gouverneur, den Heer Secunde als Hoofd Administrateur, het Hoofd der Militie mitsgaders den Cheff der Arthillerie en Directeur der Genie, aan niemand eenige kennisse ofte openinge mogen geeven van den Staat der voorsz: Magazijnen, het zij aangaande den voorraad der Arthillerie, Ammunitie of Arthillerie gereedschappen, maar alles secreet houden voor die daartoe volgens hare Instructie ofte op verleende ordre of Commissie van welgemelde Heere Gouverneur niet bevoegt zijn: op den Eed van den Lande en de Comp:ie gedaan.’

‘23.’

‘En zal meergemelde Commis gehouden zijn, alle de gemelde Poincten te agtervolgen, en zig na zodanige ordres en Resolutiën, die bij Ampliatie of alteratie van deeze Instructie, deezen Sijnen dienst betreffende, zouden kunnen of moogen werden gemaakt ofte gesteld, zig in allen deele te gedragen, en wijders verpligt zijn te doen den behoorlijken Eed, bij het Formulier daartoe ingesteld.’

’/:onderstond:/’

‘Aldus Gearresteerd in Rade van Politie den 12:de December 1786.’

’/:lager:/’

‘Ter ordonnantie van den Edelen Heer Gouverneur en den Raad’

’/:was geteek:/’

‘O: G: de Wet, R:t en Secret:s’

Zullende ook van dezelve Instructie Copia werden gegeeven aan den Heer Collonel Gilquin, als Directeur van de Genie en Chef der Arthillerie tot desselfs narigt.

Ingevolge besluit van den 1 November laatstL:, door den Equipagiemeester Francois du Minij, geadsisteerd door den Gezaghebber op het permantent Fregat Schip de Meermin Hans Barends, nopens de wijze op welke ende tijd des Jaars, waarin best zoude kunnen werden g’executeerd de ordre van de Hoog Gebiedende Heeren Majores, betreffende het opneemen van het Vaarwater buiten Caab Anguilhas , ingediend zijnde derselver berigt en Consideratiën, luidende woordelijk als volgt.

Aan den Wel Edelen Gestr: Heer Cornelis Jacob van de Graaff Gouverneur en Directeur van Cabo de Goede Hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a benevens den E Agtb: Raad van Politie.

‘Wel Edele Gestr: Heer en E Agtb: Heeren!’

‘Het heeft Uwe Wel Edele Gestr: en E Achtb: behaagd aan d’ ondergeteek Equipagiemeester alhier Francois du Minij ter hand te doen stellen Extract uit het besluit op den 1 Novemb: jongstL: bij Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: genomen op de resumptie van het zeer g’eerd aanschreivens der Hoog Gebiedende Heeren Meesteren in’t Patria, de dato 29 April deezes Jaars.’

‘en welk besluit onder anderen dicteerd dat nadien het welgem: haar Edele Hoog Agtb: had goedgedagt, bij Hoogst derselver geciteerd aanschreivens onder anderen mede te gelasten, dat om zoortgelijke nootlottigen gevallen, als het Chinas Retourschip Bredenrode in den voorL: Jare 1785. buiten Caab Anguilhas heeft getroffen voor te komen, ten spoedigsten het vaarwater buiten de Zuid hoek van gem: Caab tot op zodanige afstand als op de bijgevoegde Caart door kundige Perzonen was aangeweezen zo exact mogelijk met het Lood zoude moeten werden opgenomen, en door kruispijlingen van het Land zo nauwkeurig als doenlijk aangeteekend de klippen of Reeven, die binnen het met rode lynen op de voorsz: overgezondene Caat afgeteekend Vak mogten werden ontdekt of gevonden, mitsg:s dat het Resultat van die verrigtinge en bevinding zoude moeten werden overgezonden aan de præsidiale kamer, ten einde dezelve daardoor in Staat te Stellen, om naarvolgens de voorsz: ontdekking en bevinding de nodige verbeeteringe in de Caart te kunnen doen maken.’

‘Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: derhalven hadden goedgevonden, van d’onderget: Equipagiemeester, als door d’onderschijdene Reizen in het Vaarwater langs deeze kusten gedaan de meeste ervaarnisse daarvan hebbende benevens andere zodanige zeekundigen als hij daartoe bequaamst zoude oordeelen te verkiesen, te vorderen derzelver berigt en Consideratiën, in welke tijd des Jaars en op hoedanige wijze de voorm: ordre de Heeren Superioren met de meeste gerustheid en zeekerheid zoude kunnen werden g’executeerd en ten welken einde dan ook aan den Equipagiemeester is gegeeven de hier vorengem: Caart, waarop het Vak is afgeteekend’

‘den onderget: Equipagiemeester dus om te voldoen aan de g’eerde intentie uwer Wel Edele Gestr: en E Agtb:, na hierover te hebben ingenomen het Advis van den Gezaghebber op het permanent Fregat Schip de Meermin Hans Barends, als een Zee officier van beproefde Kunde en activiteit zijnde, en die bereids differente reizen langs dat vaarwater, alwaar deze Expeditie zal moeten geschieden, heeft gedaan, ende Commissie daarvan dus met gerustheid aan denzelven kan werden toevertrouwd; is van gevoelen, dat thans het beste jaargetij zijnde tot dergelijke kruijspeijlingen het opgem: Fregat de Meermin dus ten eersten, en wel uitterlijk tegens den 20 deezer Maand December, van hier zoude kunnen werden g’Expedieert, met last aan den voorm: Gezaghebber Barendse, en de verdere op het zelve fregat bescheidene officieren onder dewelke voornamentlijk zijn de beide Lieutenants Johan Nöthling en Johan David Sluijter, die door de onderscheidene Togten met den ondergeteek: gedaan zeer wel bekend en onderregt zijn van de dieptens en gronden langs deze Custen, omme van hier te steevenen na Caab Anguilhas en aldaar ter plaatze volgens de ordre het Vaarwater buiten Zuidhoek van gem: Caab tot op den afstand in de Caart aangeweezen door middel van het diep loodt en kruijspijlingen zo exact mogelijk op te neemen en van hunL: bevindingen nauwkeurig en accurate aanteekeningen te houden, mitsg: bij hunne te rug komst alhier van alles zodanig berigt te geeven in geschrifte, dat daarop met zeekerheid zal kunnen werden vertrouwd.’

‘De beide ondergeteek: dus hunne Consideratiën in deezen aan Uwe Wl Edele Gestr: en E Agtb: needrigst voordragende, verhopen daar mede aan Hoogst derselver g’Eerde intentie te zullen hebben voldaan.’

’/:onderstond:/’

‘Cabo de Goede Hoop den 11 Decemb: 1786. /:was get:/ F: Duminij, H:s Barendse.’

Zo is goedgevonden en verstaan, het voorm: Fregat Schip de Meermin ten eersten, en wel uitterlijk teegens den 20 deezer Maand, tot het voorsz: onderzoek te expediëeren, zullende den daarop Commandeerenden Gezaghebber Hans Barends en de verdere op hetzelve beschijdenen officieren, werden gelast zig met dien Bodem zig begeeven naar het Water Water bij Caab Anguilhas , en aldaar overeenkomstig het aanschrijven der Hoogst ged: Heeren Meesteren, binnen het Vak, het welk op de hun ten dien einde expres mede te geevene Caart door Rode Lijnen is aangeweesen, met alle mogelijke exactitude met het Loodt op te neemen en door kruispijlingen van het Land, zo nauwkeurig als doenlijk aan te teekenen, de klippen of Reeven, die binnen hetzelve op de kaart aangeteekend Vak, mogten werden ontdekt, mitsg:s vervolgens van hunl: bevindinge bij te rug komst alhier te geeven een zodanig Rapport en berigt, als nodig is, om de Hoog Gebiedende Heeren Meesteren met zeekerheid te kunnen informeeren, op het geene Hoogst dezelve hebben gelieven te vorderen, ter verhoeding van diergelijke noodlottige gevallen, als het Chinas retourschip Bredenrode in het voorL: Jaar 1785. aldaar heeft getroffen.

Verders door den Major en Commandant van het Switsersche Regiment de Meuron te kennen gegeeven zijnde, dat zig onder hetzelve Regiment bevonden Seeven Soldaten, welken verbonden tijd bijna ten einde lopende niet geneegen waren daarna langer bij het Regiment te continueeren; maar dewelke in teegendeel veel meer inclineerden om naar de Indiën te vertrekken, en zig ten dien einde op nieuw voor Vijf Jaren bij d’ E: Comp:ie te engageeren, des ged: Major verzogt, dat wanneer deezen Rade het engagement dier zoldaten zodanig besluiten mogt, dat getal bij het Regiment door Seeven andere Perzonen tot Soldaten mogt werden geremplaceerd; zo is goedgevonden en besloten de gem: Seeven Soldaten met namen

in ‘S Comp:s dienst naar Indiën te verzenden, onder eene gagie van ƒ9 per Maand ieder; en daar en teegen bij het gem: Regiment weder in dienst te laten overgaan een gelijk getal Perzonen, met namen

mits voorm: Major en Commandant alvorens in ‘S Comp:s Cassa alhier restitueere het geen de laatstgem: Perzonen op hunne Resp:ve Reekeningen mogten te kwaad staan.

En nadien den onder het Regiment van Luxemburg gehorende Soldaat Louis Rooij van Baule, die met het Schip de Jonge Franck alhier is aangeland, en een der geene is, door welke men de voorgenoemde revolte op dien Bodem gelukkig heeft ontdekt, verzoek is komen te doen, dat om te ontwijken de vervolgingen, waaraan hij vreesde zig bij quaadaartige onder dat Regiment weegens dezelve ontdekkig te zullen g’exponeerd vinden aan hem mogt werden vergunt onder het zelve Regiment de Meuron alhier te mogen verblijven, terwijl den Major en Commandant van het laatstgem: Regiment zig geneegen vond een ander Soldaat, in name Francois Boissot, in dies plaatze aan dat van Luxemburg af te staan, zo is om de voorschreeve zeer billijke reedenen in dat verzoek geCondescendeert.

Wijders door den Capitain van het ingehuurd part: Schip Oudenaarden , op desselfs thuis Reize aan dit Gouvernement overgegeeven zijnde, den Mattroos Joseph Stouratie van Bordeaux, onder beschuldiging van zig aan mutinatie te hebben schuldig gemaakt, weswegens denzelven egter bij den Raad van Justitie alhier, na voorafgaande onderzoek innocent bevonden, en dus kost en schadeloos uit syne detentie is ontslagen geworden, Zo is aangezien gem: Mattroos Stouratie met het Schip de Paarl in het gepasseerde Jaar uitgevaren zijnde door de Hoge Indaische Regeering ter adsistentie op ged: Bodem Oudernaarde is geplaatst geworden, goedgevonden en verstaan, desselfs bij d’ E: Comp:ie gewonnen hebbende gagie weder te doen Cours neemen van den dag Sijner voorsz: relaxatie, ten einde op een der aankomende retourscheepen te kunnen werden g’ Emploijeerd, om bij arrivement in’t Vaderland zodanige premie te genieten, als het de Hoog Gebiedende Heeren Majores behagen zal hem toe te leggen, latende aan denzelven ter zake Sijner onschuldige detentie, Sijne actie gereserveert op de Rheeders, dan Wel d’ overheeden van gem: part:ren bodem Oudenaarden .

Den Landdrost van Swellendam zeedert lange en bij aanhoudendheid verzoek hebbende gedaan, dat nadien de sobere inkomsten van dat Ampt, nauwlijx toerijkende waren om daarvan sijn bestaan te erlangen, en uit dezelve geenzints konde werden gesuppleert het geen bij het gering bedragen van Vier Rijxd:s per Maand zeedert de instelling van dat Ampt voor Paarde voeder uit S Comp:s Cassa verstrekt wedende, vereischt wierd tot onderhoud van een zodanig getal Paarden, als hij verpligt was tot de continueele ritten die hij in dat Ampt te verrigten had, aan te houden, zo heeft men uit aanmerkinge van den toegenomenen omslag bij het gem: Drostampt, en daar mede gepaard gaande onvermydelijke kosten, niet langer kunnen ontgaan, aan gem: landdrost van Swellendam , evengelijk die van Stellenbosch en Drakensteyn ingevolge besluit van den 17 Junij des voorleeden Jaars is genietende, voortaan de somma van Twee en Dertig Ryxd:s per maand tot voeder voor syne Paarden uit ‘S Comp:s Cassa te doen verstrekken; zullende deeze verstrekking ingaan met p:mo Januarij aanstaande

Werdende wijders door den Heer Gouverneur te kennen gegeeven, dat ter beantwoordinge aan het oogmerk om welke dezen Rade bij de aanstellinge van den teegenswoordigen Raad en Secretaris de Heer Oloff Godlieb de Wet tot vendumeester, ingevolge besluit van den 29 Novemb: des voorL: Jaars, gereserveerd had gehouden, zodanige nadere Schikkinge ten opzigte der vendu inkomsten te beramen, als men tot wedersijds genoegen en ten meeste nutte der E Comp:ie zoude vinden te behoren; Sijn Edele, na nauwkeurig onderzoek, had bevonden van die inkomsten gevoeglijkst eene verbeeteringe te kunnen werden toegebragt in het bestaan van den Landdrost van Stellenbosch en Drakenstein , als denwelken continueel af te wagten hebbende de zodanige, dies het zij in’S Comp: dienst, ofte anderzints, met het Landdrost te Confereeren hadden terwijl hij zig met geen gevoeglijkheid konde ontstaan om diergelijke Perzonen nevens hun gevolg geduurende hun verblijf ter Drostdije aldaar, te huijsvesten ente defroieeren, het geen noodzakelijk grote kosten en omslag aan dat Ampt veroorzaken moeste, van hetwelke egter de Landdrosten in de andere buiten Districten door derselver verre afgeleegendheid natuurlijk bevryd waren, en waarbij gem: Landdrost van Stellenbosch door de nauwe bepalingen aldaar, zig niet in de geleegendheid vond, om gelijk die der andere Districten de vereischtens tot sijn menage zelve te laten aanfokken of cultiveeren, inteegendeel tot nog toe geen middel had kunnen werden gevonden om meergem: Landdrost van Stellenbosch daarinne te gemoed te komen, en dus het matig bestaan van dat Ampt op eene Convenable wijze te verbeeteren; Zo is op de propositie van welgem: Heere Gouverneur goedgevonden en besloten, dat uit de Lêges der vendutiën, gelijk gem: teegenswoordige Heer vendumeester verklaarde zig ook volkomen tot genoegen te laten Strekken, aan den Landdrost van Stellenbosch en Drakenstein , zo nu als in der tijd, zal moeten werden uitgekeerd eene somma van Vier Hondert Ryxd:s ‘S Jaars, het jaar ingaande met p:mo Jann: aanstaande om Successivelijk bij halffe Jaren te werden afgegeeven. Terwijl meergem: Heer Vendumeester tevens declareerde, dat syn Ed: in volkomene overtuiging van de noodzakelijkheid tot verbeetering van het bestaan voor gem: Landdrost van Stellenbosch en Drakenstein , onder afwagting eener finale schikkinge daaromtrend, intusschen ter beantwoording aan dat oogmerk, zig door denzelven had laten vervangen omtrent eenige vendutiën die in het District van Stellenbosch en Drakenstein waren gehouden geworden, en aan hem Landdrost tegen het bij denselven te dragen nadeel of verlies, dat daaruit anderzints tot lasten van den vendumeester, zoude mogen komen, ook hadde afgestaan, de Léges, dewelke hij als vendumeester uit dezelve vendutiën, te pretendeeren zoude hebben gehad, het geen voor gecommuniceerd is aangenomen, met approbatie van hetzelve, volgens verzoek van meergem: vendumeester.

Na het welke geleesen en ingezien zijnde het door de gemagtigdens van Juffrouw Egberta Boesses, wed:we wijlen de Heer Oloff Marthini Bergh ingeleeverd verzoekschrift, en daar nevens gevoegde Lijst, zynde dat verzoekschrift van inhoude als volgt

Aan den Wel Edelen Gestr: Heer Cornelis Jacob van de Graaff, Gouverneur van Cabo de Goede Hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a beneevens den E Agtb: Raad van Politie

‘Wel Edele Gestr: Heer en E Agtb: Heeren!’

‘Met verschuldigden Eerbied geeven te kennen’

‘Den oppercoopman Titulair en Cassier Gerhardus Hendrik Cruijwagen, den Coopman Titulair en Eerste gesw: Clercq ter Politicque Secretarije Johannes Marthinus Horak en den Burgerraad Jan Coenraad Gie, in qualiteit als gemagtigdens van Egberta Boesses wed:we wylen den oppercoopman mede Lidt en Secretaris dezes Raads mitsg: Vendumeester Oloff Marthini Bergh’

‘Hoe evengem: weed:we Bergh als Boedelhoudster terstond na het overleiden van voorm: haren Man haar bij Requeste heeft geaddresseerd aan Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: en daarbij onder anderen als ten principalen te kennen gegeeven de noodzakelijkheid waarin zij was gebragt geweest om voor haar te kiesen het jus de liberandi:, dat zij vervolgens bij den Raad van Justitie deezes Gouvernements ook hadde geobtineerd approbatie en prolongatie daarop voor den tijd van Een Jaar, ten einde in den tusschen tijd van dien de benodigde Informatiën betreffende wijlen haren Mans uitstaande affaires, voornamentlijk betrekkelijk tot desselfs Publicque Ampt van vendu meester, te kunnen bekomen.’

‘Dan dat bij die geleegendheid teffens door den Raad van Justitie was geordonneerd geworden, om de vendu penningen, zo die welkers tijd van betaling bereids zoude zijn verscheenen, als die nog Stonden te verschijnen, Successivelijk binnen de eerste Ses Maanden te voldoen.’

‘Dat zij weed:we Bergh wyders ten einde in Staat te kunnen zijn, om aan deeze Regterlijke dispositie te voldoen, en vermits de dies tijds nog onbetaald lopende vendu briefjes onder de vendu Bodens, die een zeer Considerabel montant beliepen, voor het grootste gedeelte waren ten lasten van de wijd en zijd in de buiten Districten wonende Ingezeetenen, tot welkers incasseering dus een langwijlige tijd wierde vereischt, zig dus in de noodzakelijkheid hadde gezien gebragt haren toevlugt te neemen tot Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: met ootmoedig verzoek haar met een montant van 50000 Rijxdaalders tegen 1/2 pC: ‘S Maands uit S Comp:s Cassa te ondersteunen’

‘Op welke voordragte en verzoek door voorm: weed:we Bergh gedaan, het Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: heeft behaagd zodanig gunstig reguard te neemen dat Hoogst deselve bij g’Eerd besluit van den 6 Decemb: des voorL: Jaars 1785. aan haar de verzogte Somma van Rd:s 50000. hebben geaccordeert’

‘Des de Supp:lten in hunne qualiteit zig verpligt vinden, Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: voor die zo gunstrijke dispositie uit naam van ged: weed:we Bergh in allen Eerbied, hare verschuldigde dank in deezen te moeten getuigen.’

‘De Supp:lten hierop door meerm: weed:we Bergh zynde gesteld in d’ Administratie van zaken, tot de nalatenschap van wijlen haren Man betrekkelijk hebben dan ook geen ogenblik verzuimd om alles in het werk te Stellen, en de zaken in die ordre te brengen, dat voornamentlijk ingevolge het bevel des Raads van Justitie de nog onbetaalde vendu penn:n Successive aan dies Crediteurs konden werden voldaan, ten welken einde bereids ten eersten zo veel Effecten des Boedels zyn te gelde gemaakt als men gemeend heeft genoegzaam toerijkend te zullen zijn, om uit dies provenue gevoegd bij het voorsz: onderstand van rd:s 50‘000:, en het Considerabel montant der nog uitstaande vendu penn:n die uitbetaling te kunnen doen.’

‘Het geen dan ook is geweest van dat Effect dat men boven verwagting zig in Staat heeft bevonden alle de nog onbetaalde vendu penn:n ten lasten des Boedels gelopen hebbende te kunnen voldoen, des de zaken rakende dit eerste en voornaamste poinct tot dus verre bereids zyn verEffend.’

‘Dan Wel Edele Gestr: Heer en E Agtb: Heeren! hoe zeer men zig heeft gevleid, dat de nog onbetaalde vendu penn:n die nog lopen ten lasten van diversse onzer Ingezeetenen, in de verre afgeleegene Districten woonagtig, in den verlopen tusschen tijd van een Jaar alle meede zoude hebben kunnne werden ingecasseerd, heeft de ondervinding egter het teegendeel doen zien vermits ongeacht alle middelen en devoiren daar toe in het werk gesteld en aangewend, die pogingen om van diversse dier Ingezeetenen betalinge te kunnen erlangen, tot nog toe vrugteloos zijn geweest, des die agterstallige vendu penn:n onder dato dezes een nog aanzienlijk Capitaal van rd:s 18794: komen te bedragen, zo als Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: dit uit de deezen geannexeerde Lijst daarvan bij geliefte zullen kunnen zien.’

‘Alle minlijke weegen die men dus tot hiertoe heeft ingeslagen, omme betalinge dier agterstallige vendu penn:n te erlangen, te vergeefs synde geweest, had men oversulx om de Debiteurs tot de betalinge te constringeeren met zeer veel regt kunnen appliceeren zodanige andere middelen als de locale wetten en Costumen daartoe aan de hand geeven, voornamentlijk het den vendumeester Competeerend Regt, van parate Executie teegens de onwillige Betaalders van diergelijke publicque Schuld vorderingen.’

‘Dat men heeft billijk vermeend in consideratie te moeten neemen, niet alleen de drukkendste omstandigheeden, waarin het grootste deel zulker Ingezeetenen zig zouden zien gebragt, maar ook de ruineuse gevolgen die natuurlijk daar uit voor eene geheele Colonie in’t generaal moeten ontstaan, ingevalle men tot dat uitterste wilde treeden, en het recht van parate Executie teegens zodanige Debiteurs uit oeffenen.’

‘Der supp:lten pligt egter aan den anderen kant van hun vorderende omme als gemagtigdens van de weed:we gesteld in de Administratie van zaken voor hare belangen, naar uitterste vermogen te moeten zorgen, vinden zig betreffende dit object in geen geringe verleegendheid uit aanmerking van het important nadeel, dat den Boedel moet leiden door de non betaling der meerm: nog uitstaande vendu penningen en waardoor men zig moet zien gehouden in de onmogelijkheid omme den boedel te kunnen brengen tot finale liquiditeit.’

‘Des de Supp:lten na rijp beraad over de in deezen t’appliceerene middelen na hun gering inzien het aller geschikst hebben gevonden, zo als zij Eerbiedigst de vrijheid neemen Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: voor te dragen, of het Hoogst dezelve namentlijk niet zoude gelieven, ten einde tot het imploijeeren van een, gelijk de Supp:lten tevens voorkomt, zo wel prompt als minst kostbaar middel, de resp:ve Collegiën van Landdrost en Heemraden in de buiten Districten te qualificeeren, omme over zodanige der gem: pretentiën van venduen, dewelke anderzints alle en geene uitgezondert, ter eerster instantiën zouden behoren ter Judicature van den E Achtb: Raad van Justitie dezes Gouvernements, en door dewelke telkens bij Letteren requisitoriaal aan de gem: inferieure rechts Collegiën zoude moeten werden gedemandeert, de Executiën van de vonnissen die men zoude obtineeren teegens Perzonen, onder hare verre afgeleegende Jurisdictie Sorteerende, te mogen verleenen en oeffenen de middelen van Rechten die den vendumeester in syn Ampt omtrend dusdanige pretentiën competeerd, zo dat wanneer eene diergelijke expedite en min kostbare Rechtspleeging, het welk alleen in dit geval om de meenigte der Ingezeetenen, dewelke in’t zelve gemelleert zijn, volgens het Regt van parate Executie niet, als het ware, te gelijk te overvallen, ten overvloede zoude werden g’appliceerd, door Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: mogt werden gegouteert, de Supp:lten zig zouden vervoegen bij den E Agtb: Raad van Justitie voornoemd, met versoek dat nogmaals bij affixie van Billietten, zo alhier als in alle de resp:ve buiten Districten, alle zodanige der Ingezeetenen dewelke tot hiertoe in de betalinge der voorsz: hunne te quaad staande vendu penn:n nalatig gebleeven zijn, mogen werden aangemaand en gewaarschouwt, dezelve nog binnen zeekeren bij welgem: Rade te prefigeerenen convenablen tijd, het zij aan de Supp:lten, dan wel aan de Secretarissen in de resp:ve buiten districten, die zij Supp:lten daartoe als dan substitueeren zullen, te komen voldoen, ofte dat bij faute ofte nalatigheid van dien, na het aflopen van dien tijd, voor de gem: Collegiën van Landdrost en Heemraden ieder in hare jurisdictie, tegens dezelve door de Supp:lten qq ofte hunne gesubstitueerdens, zal werden geprocedeert tot inning der gem: vendu penn:n bij parate Executie.’

‘Op het welk dan wel zodanig ander middel van Justitie, als Uwe Wel Edele Gestr: en E Achtb: naar de omstandigheeden van zaken en tijden, in dezen het bequaamst oordeelen zullen, dat voor bovengem: juff: de weed:we Bergh tot het recupereren harer nu opgeschotene eigene penn:n bestaan te wenden zij, de Supp:lten hoogst derselver gunstige dispositie zijn imploreerende’

’/:onderstond:/’

‘’T welk doende &:a /:was get:/ G: H: Cruijwagen qq, J: M: Horak qq, J: C: Gie qq:’

Zo is goedgevonden en verstaan, om de zeer billijke en dringende reedenen in het zelve Schriftuur bijgebragt aan de resp:ve Landdrosten en Heemraden in de buiten Districten, nogthans zonder consequentie voor het toekomende te verleenen qualificatie, om nadat de voorsz: Gemagtigdens van Juff: de weed:we Bergh bij den Raad van Justitie alhier nader zullen hebben versogt en geobtineerd, affixie van Billietten in maniere als bij het gem: Schriftuur is gezegd, aan hun gemagtigdens ofte derselver gesubstitueerdens, omtrend de pretentiën, die zij in hunne qualiteit ter zake van nog onbetaalde vendu penn:n op deeze en geene Perzonen onder de Jurisdictie dier regts Collegiën in de buiten Districten zijn hebbende, volgens stijl, na voorgaande insinuatie en renovatie door den Bode, mitsg: een dagement voor het Collegie onder welkers Jurisdictie den Debiteur woond, om Executie te zien decerneeren, ook dezelve Executie te besluiten, dan wel te verleenen, alzulke expeditie van Rechten, als nodig en bestaanbaar weezen zal om meergem: Juffrouw de weed:we Bergh de betalinge te doen erlangen op het agterweezen van dusdanige Perzonen.

En zal van dit besluit bij Extract deezes Communicatie werden gegeeven aan den Raad van Justitie dezes Gouvernements.

Bij welke geleegendheid voor voorm: Heer Oloff Godlieb de Wet, als teegenswoordige vendu meester te kennen gegeeven wierd, dat Syn E: uit overweging de omstandigheeden in dewelke bovengem: Juff: de weed:we Bergh door de agterlijkheid waarin zo een Considerabel getal van perzonen als bij de voorsz: overgelegde Lijst alleen in de buiten Districten zijn opgegeeven omtrent de betalinge hunner te quaad staande vendu penn:n vervallen waren, zig gebragt zag; met veel reeden gemeend hebbende zorgvuldiglijk te moeten waken, dat ook wanneer hij dat Ampt mogt komen te verlaten, of in Cas van syn overleiden, nog hij, nog de sijne, aan diergelyke facheuse gevolgen mogten weezen bloot gesteld, dewelke wel voornamentlijk uit de negligentie van den vendu bode waren geresulteerd; en dat hij mitsdien den bode van politie, als in die qualiteit tot de Vendutiën fungeerende en met het Collecteeren der vendu penn:n gechargeerd weezende, iterative malen had gelast wel zorge te dragen, dat de vendu Reekeningen die ter Collectie van hem wierden overgegeeven, niet mogten komen te verouderen, maar dusdanige vendu reekeningen van Perzonen onder het Caabsche District sorteerende, al eer ‘er Ses Maanden van den dag der gehoudene vendutie verlopen waren, en van de verkopingen die onder buiten Districten gehouden waren, de vendu Reekeningen binnen het Jaar aan hem te moeten overleeveren, ten einde omtrent de nalatig gebleevene Debiteure met meer Succes in regten te kunnen ageeren, dan dat hem tot nog toe geen diergelijke vendubrieven door gem: Bode waren terug gebragt, nietteegenstaande hij vendumeester veel reeden had te vermoeden, dat dezelve zig aanwezig bevonden: weshalven op instantig Verzoek van meergem: vendumeester, ten einde den vendu Bode tot meerdere vigilantie en attentie in deezen op te wekken, en op dat de negligentie door denzelven gepleegd werdende niet tot Lasten van den vendumeester zoude mogen komen; goedgevonden en besloten is, dat alle zodanige vendu brieven, als onder den bode sorteeren, en in voorsz: bepalingen van Districten, Ses Maanden of een Jaar mogten komen te verouderen, door hem bode, wanneer hij die binnen dezelve resp:ve tijden invoegen voorsz: niet zal hebben geproduceerd naderhand nimmer aan den vendumeester bij afreekening zullen behoeven te valideeren, maar dat dezelve in’t geheel ten synen Lasten zullen komen, en dat den vendu meester daaromtrent indiervoegen zijn quarand op den bode hebben zal, die weeder in sijn qualiteit syn verhaal zal mogen vinden, op de geene, tot welkers lasten zodanige vendu reekeningen of brieven komen te strekken.

Zijnde wijders mede geleesen het ingediend Request van Landdrost en Heemraden van Stellenbosch en Drakenstein , vervattende en nader appuijeerende het verzoek door d’ Ingezeetenen der Bokkevelden aan dat Collegie gedaan, ten einde tot het bequaam maken en onderhouden der zeer moeijelijk te passeerene weegen, tusschen het naaste Bokkeveld en het Land van Waveren , een bergwerker of klipbreeker mogt werden verleend; waarop uit aanmerkinge dat de gesteldheid dier weegen, als door welke veele wagens en Lastdieren werden geruineerd, en het Transport dus al te kostbaar valt, die Ingezetenen zig verhindert vinden de Landerijen aldaar zodanig te Cultiveeren, als naderzints zoude kùnnen geschieden, om dezelve eene meerdere quantiteit granen te doen uitleeveren, om hunL: daarinne te gemoed te komen, goedgevonden is aan het meergem: Collegie van Landdrost en Heemraden uit ‘S Comp: dienst in leening te laten overgaan een bequame klipbreeker omme ten einde voorsz: te werden g’Emploijeerd: Zullende dierhalven hetzelve Collegie op de daaromtrend voorgestelde wijze gehouden zijn voor de betalinge van dien arbeider te zorgen, en zo wel daartoe, als tot de verdere vereischtens van dat werk het nodige fonds tot Lasten van meergem: Ingezeetenen der Bokkevelden te beramen en te reguleeren.

Vervolgens is na lecture en resumptie van het door den burger Sebastiaan Rotman ingeleeverd Request, tendeerende dat Landdrost en Heemraden van Swellendam mogten werden gequalificeerd, om aan hem Supp:lt, als geneegen zijnde, zig bij de Drostdije aldaar metter woon ter neder te zetten, op het Plan daartoe tusschen den Landdrost van dat District en hem Supp:lt provisioneel gearrangeert, een Stuk Erfs van ‘S Colonies Land ten dien einde te verkopen, goedgevonden en verstaan Landdrost en Heemraden voormeld te qualificeeren omme voor zo verre dezelve bevinden zullen dat het verkopen van het bedoelde Stuk Land en de prijs van Een Duijzend Rijxd:s, welke den Supp:lt daarvoor komt te offereeren, meer met ‘S Colonies Intrest overeenkomen mogt, als het aanhouden van hetzelve Stuk Land, of het nut daarvan naderhand voor dezelve Colonie zoude kunnen strekken ook een zodanig gedeelte van ‘S Colonies eijgen Land als tot een bequaam Erff dienen kan, voor de gem: Somma van Een Duijzend Rijxd:s aan den Supp:lt Rotman te verkopen en te Transporteeren.

Wijders mede door den onder afgesz: gagie gestelden Soldaat Clement Matthiessen, bij Requeste versoek gedaan zijnde om uit ‘S Comp:s dienst gelargeert, en in burger vrydom te mogen worden gesteld, waarbij den Soldij Boekhouder Clement Matthiessen Junior, bij den Heere Gouverneur is komen te insteeren, dat op het gem: Request van den Supp:lt desselfs vader zijnde gunstig mogt werden gedisponeerd; Zo is, om de ten genoegen strekkende moeielijke diensten van gem: Soldij boekhouder, en bijzonder mede uit aanmerkinge van des Supp:lts hogen ouderdom van Drie en Seventig Jaren, ten einde denselven nog geleegendheid zoude mogen hebben, door het bij der hand nemen van eenig burgerlijk beroep, volgens desselfs intentie en oogmerk zig buiten de verpligting te stellen, van bij sijn verdere leeftijd andere tot Last te Strekken, in het voorsz: verzoek van den Supp:lt bewilligt, onder zodanige voorwaarden als de Hoog Gebiedende Heeren Majores nader zullen gelieven te beramen.

Zijnde meede aan den burger Christiaan Fredrik Herbst op desselfs insgelijx bij geschrifte daarom gedaan verzoek, in Eigendom verleend een Stuk Huis Erfs, geleegen in deeze Tafelvalleij, teegen de voet van den Leeuwenberg , aan de overzijde van de aldaar getrokkene Sloot, groot 133 quad:t Roeden, 37 d:o voeten en 36 gelyke duimen, waarvan een gedeelte inhoudende 83 quad:t Roeden 37 voeten en 36 duijmen, door denselven reeds een geruimen tijd bij vergunning gebruikt en ten dien einde met veele kosten geslegt en ommuurt, mitsg:s het overig gedeelte ter grote van 49 quad:t Roeden en 119 d:o voeten om dat Erff met de Straat te doen rooïen, daarbij gemeten is geworden ende zulx tegens betalinge van even die zelfde erkentenisse aan d’ E Comp:ie als onder welke diergelijke Erven bij besluit dezes Raads van den 24 November laatstl: aan den burger Lieut: George Hendrik Bunding en den burger Frans Hilligers in Eigendom zijn verleend, te weeten voor het eerstgem: gedeelte van dat Erff, teegens 2 15/16 St: p: voet ƒ2201:2 en voor het laatstgem: gedeelte á 5 7/8 St: p: v:t d:o 2634:9 makende eene Somma van Caabs ƒ4835:11:- ofte Rijxdaalders 1611:43:- Omme in drie eguale Paaijen ofte termijnen zo Contant als op een kusting, in ‘S Comp:s Cassa te werden betaalden opgebragt.

Vervolgens is nagezien de onderstaande Memorie van den Heer Hoofd Administrateur Pieter Hacker, betreffende de Lading van het ter Rheede leggend provisie Schip de Resolutie met de Schriftelyke verantwoording daarop van den Capitain Justinus Philippus Mann.

‘Memorie van de nabesz: Rijst als er uit de Lading van het provisie Schip de Resolutie van Batavia zo bedorven als te min aangebragt, gelijk te zien is bij de Verklaring van gecommitt: deezen annex, als.’

‘107285 lb Rijst op 620‘000 lb ofte 200 Cojangs van 3100 lb id:, te weeten’

’/:onderstond:/ In’t Casteel de Goede Hoop den 12 X:bre 1786 /:was geteekend:/ P: Hacker.’

Aan den Edelen Gestr: Heer Cornelis van de Graaff, Gouverneur en Directeur van Cabo de Goede Hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a.

‘den ondergeteek: Cap:n van het provisie Schip de Resolutie hebbende gelieven t’ ordonneeren, omme behoorlijk te verantwoorden waar door het defect en minderheid op de Lading van voorsz: bodem voor dit Gouvernement aangebragt is ontstaan, zo verkare ik de oorzaak daarvan te zijn als in margine dezes staat aangehaald bestaande in als volgt.’

‘

107285 lb Rijst op 200 Cojangs of 620000 lb: als

53953 lb: aangeslagen en bedorven

53332 d:o te min uitgeleevert

107285 lb Rijst

‘

107285 lb Rijst op 200 Cojangs of 620000 lb: als

53953 lb: aangeslagen en bedorven

53332 d:o te min uitgeleevert

107285 lb Rijst

‘De bedorvenheid van de Rijst is grotendeels veroorzaakt door de Lekkage met slegt weer door zware werken van het Schip ontstaan, schoon alle mogelijke voorzorg tot behoud der Lading gebruikt is, blijkens verklaring der gecomm: tot dien einde.’

‘’T gewigt grond zig gedeeltelijk op de Slegte gesteldheid der Strozakken die groter Spillagie veroorzaken als gewoonlijk vergoed, vooral veel verrot zijnde waarbij dan ook komt dat daar door veel geleegendheid blijft tot klijne dieverijen, daar alle precauties ongeagt, niet heeft kunnen voorgeboren worden maar meestendeels in’t minwigt toe te Schrijven aan de bedorve Rijst die gelijk bekend is, nat en dan droog geworden zijnde, een groot gedeelte van sijn eerste gewigt verliest.’

‘Zullende Uwe Wel Edele Gestr: uit het in margine deezes klaarblijk de Waaragtige reeden kunnen beoogen waardoor de minderheid en het defect der voorsz: Rijst haren oorspronk heeft, om welke reedenen de ondergeschreven op de Eerbiedigste wijze versoekt /:als een dienaar die d E Comp:ie zeedert dat hij dezelve bedient heeft altoos trouw en Eerlijk heeft behandelt:/ dat hij voor het gemelde defect der voren aangevoerde Rijst niet mag werden belast.’

’/:onderstond:/’

‘In’t Schip de Resolutie den 12 December 1786.’

’/:was geteekend:/ Just: PhiL: Mann’

Over dewelke gedelibereerd en ten belange van de 53953 lb: Rijst, die volgens de Memorie aangeslagen en bedorven is bevonden, overwogen zijnde dat het bederff der Rijst eenelijk is ontstaan door bijgekomene leccagie en het zwaar werken van het Schip bij hard weer zonder dat daaromtrent eenige negligentie der Scheeps overheeden heeft plaats gehad, heeft men moeten besluiten hetzelve te passeeren ende voorsz: 53953 lb: Rijst bij de Negotie Boeken dezes Gouvernements te doen afschrijven.

Zijnde egter ten belange van de te min uitgeleeverde quantiteit van 53332 Ponden Rijst op de meermelde Memorie bekend gesteld, verstaan het bedragen van dezelve d’opperhoofden van het voormelde Schip de Resolutie op hunne zoldij Reekeningen in maniere als volgt te doen belasten, te weeten:

	NeederL: geld	Ducatons van 66 stuijv:s Neederl: geld	Indias geld van 80 Stuijv:s geld p: duCaton
53332 lb: Rijst tegens 1/2 Capitaal advans	ƒ1563:10:08	p:s 473 35/44	ƒ2895:03:08
hierop 25 pC: verhoging	473:16:-
komt	ƒ2368:19:08
bedraagd voor reecq: van den Cap:n Justin:s Philippus Mann, voor sijn 2/3	ƒ1579:06:08
voor den Cap:n Lieut: Simon Dirks Sijn 1/3	d:o 798:13:-
Sommeert als boven	ƒ2368:19:08

	NeederL: geld	Ducatons van 66 stuijv:s Neederl: geld	Indias geld van 80 Stuijv:s geld p: duCaton
53332 lb: Rijst tegens 1/2 Capitaal advans	ƒ1563:10:08	p:s 473 35/44	ƒ2895:03:08
hierop 25 pC: verhoging	473:16:-
komt	ƒ2368:19:08
bedraagd voor reecq: van den Cap:n Justin:s Philippus Mann, voor sijn 2/3	ƒ1579:06:08
voor den Cap:n Lieut: Simon Dirks Sijn 1/3	d:o 798:13:-
Sommeert als boven	ƒ2368:19:08

Gelijk meede door voorm: Heer Hoofd Administrateur wierd overgelegd, eene tweede of nadere Memorie nopens de Tarwe met het Fransch Schip le Fabius aangebragt, en in ‘S Comp:s Graan Maguazijnen ontfangen en welke memorie is luijdende als volgt.

‘Memorie van de nabesz: Tarwe als ‘er uit het part: Schip le Fabius is ontfangen, nadat daarvan volgens een Memorie in dato p:mo dezes Maand in rade van Politie overgeleevert, volgens verklaring van gecommitt:s dezen annex aan Stoff en Vuijligheid nog daarin bevonden, te weeten’

‘7429 lb Tarwe Bengaalse, op 371448 lb als zijnde daar in zo veel Stof en meer andere vuijligheid, dat dusdanig niet heeft kunnen gemalen worden, en dus door de Harp van het stof gezuivert, na drie malen de proef van 100 lb genomen te hebben, bevonden is 2 pC verlies daarop te wezen, overeenkomende met het generaal gewigt van Stof en vuiligheid, gezuivert uit de bovengem: ontfangene 371448 lb: goede Tarwe blyvende nogthans veel stro en dopsels van airen daaronder dat door de harp niet kan werden gezuivert, maar met de handen moet werden weggenomen’

’/:onderstond:/ In’t Casteel de goede hoop den 12 X:bre 1786. / was get:/ P: Hacker’

Na welkers lecture goedgevonden en verstaan is het voorsz: gewigt van 7429 lb aan Stoff en Vuilnis op de ontfangene 371448 Ponden Tarwe, bij de Negotie boeken te doen afschrijven

Wijders door voorm: Heer Hoofd Administrateur Pieter Hacker met versoek om daarop dispositie t’ erlangen, in Rade ook nog geproduceerd zijnde de volgende Memorie

‘Memorie van het nabesz: IJzer, Olyven Olij, Lijn Olij, Houtwerken &:a uit de volgende Scheepen, zo te min gebroken als bij Pijling minder, de Tabak in’t Negotie Pakhuis bij naweeging minder, als meede de LijfEijgenen in de Twaalf Maanden of zeedert p:mo 7:bre 1785 tot ult: Aug: 1786. door de Natuurlijke dood overleeden het vee in gem: tijd zo verrekt als door het wild gedierte vernielt; en eindelijk verscheide goederen zeedert voorsz: tijd in de resp:ve Pakhuizen onbruikbaar en onbequaam bevonden, als mede van het geene bij dezen meerder omstandig werd aangetoond, alles volgens verklaringen blijkende Namentlijk.’

‘

Uit het Schip Josephus de Tweede
verkopen	1355	p:s	Grauwe Moppen op 6000 p: gebroken
	19	d:o	Juffers van 30 en 36 v:t op 2255 zo verrot als gebroken
	5	d:o	Sparren d:o 15 d:o 18 d:o d:o 74 d:o gebroken
	5	d:o	gryne Ribben van 5 á 7 d:m op 150 p:s defect
	3	d:o	d:o d:o d:o 5 d:o 6 d:o d:o 50 d:o d:o
	4	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 5 d:o d:o 25 gebroken
	4	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 4 d:o d:o 40 d:o
	2	d:o	d:o d:o d:o 3 d:o 4 d:o d:o 18 d:o
	8	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o 3 d:o d:o 75 d:o
	6	d:o	d:o Latten d:o 1 1/2 d:o 2 d:o d:o 50 d:o
	7	d:o	grijne Latten van 1 1/2 a 1 1/2 d:m op 50 p:s gebroken
	17	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o 1 1/2 d:o d:o 150 d:o
	3	d:o	d:o Deelen d:o 2 1/2 d:m d:o 75 defect en gebroken
	9	d:o	d:o d:o d:o 2 d:o d:o 238 d:o d:o d:o
	15	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o d:o 390 gebroken
	27	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o d:o 390 d:o
afgesz:	175	d:o	d:o d:o d:o 1 3/8 d:m niet ontfangen dog in steede
innemen	175	d:o	d:o d:o d:o 1 1/4 d:o ontfangen waarvan
verkopen	25	d:o	Sparren van 30 á 36 v:t meerder uitgeleeverd dan op de Factuur bekend Staan

‘

Uit het Schip Josephus de Tweede
verkopen	1355	p:s	Grauwe Moppen op 6000 p: gebroken
	19	d:o	Juffers van 30 en 36 v:t op 2255 zo verrot als gebroken
	5	d:o	Sparren d:o 15 d:o 18 d:o d:o 74 d:o gebroken
	5	d:o	gryne Ribben van 5 á 7 d:m op 150 p:s defect
	3	d:o	d:o d:o d:o 5 d:o 6 d:o d:o 50 d:o d:o
	4	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 5 d:o d:o 25 gebroken
	4	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 4 d:o d:o 40 d:o
	2	d:o	d:o d:o d:o 3 d:o 4 d:o d:o 18 d:o
	8	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o 3 d:o d:o 75 d:o
	6	d:o	d:o Latten d:o 1 1/2 d:o 2 d:o d:o 50 d:o
	7	d:o	grijne Latten van 1 1/2 a 1 1/2 d:m op 50 p:s gebroken
	17	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o 1 1/2 d:o d:o 150 d:o
	3	d:o	d:o Deelen d:o 2 1/2 d:m d:o 75 defect en gebroken
	9	d:o	d:o d:o d:o 2 d:o d:o 238 d:o d:o d:o
	15	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o d:o 390 gebroken
	27	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o d:o 390 d:o
afgesz:	175	d:o	d:o d:o d:o 1 3/8 d:m niet ontfangen dog in steede
innemen	175	d:o	d:o d:o d:o 1 1/4 d:o ontfangen waarvan
verkopen	25	d:o	Sparren van 30 á 36 v:t meerder uitgeleeverd dan op de Factuur bekend Staan

‘

Uit het Schip de Factor
innemen	2	p:s	grijne balken van 13 á 13 d:m lang 22 v:t op 32 p:s meerder uitgeleevert als op de Factuur bekend staan
afsz: verkopen	2	d:o	d:o d:o van 12 á 12 14 d:m lang 26, 28 á 30 v:t op 16 p:s te min
	3	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 6 op 43 p:s defect
	7	d:o	d:o d:o d:o 3 d:o 4 d:o 117 d:o gebroken
	24	d:o	d:o Deelen d:o 2 d:m op 600 p:s gebroken en defect
	13	d:o	d:o d:o 1 1/2 d:o d:o 250 d:o d:o d:o
	16	d:o	d:o d:o 1 d:o d:o 300 d:o gebroken
	7	d:o	Gezaagde d:o 1 1/2 d:o d:o 100 d:o d:o
	1	d:o	Uurglas van 1/2 uur d:o 15 d:o d:o
	1	d:o	d:o d:o 2 d:o d:o 4 d:o d:o

‘

Uit het Schip de Factor
innemen	2	p:s	grijne balken van 13 á 13 d:m lang 22 v:t op 32 p:s meerder uitgeleevert als op de Factuur bekend staan
afsz: verkopen	2	d:o	d:o d:o van 12 á 12 14 d:m lang 26, 28 á 30 v:t op 16 p:s te min
	3	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 6 op 43 p:s defect
	7	d:o	d:o d:o d:o 3 d:o 4 d:o 117 d:o gebroken
	24	d:o	d:o Deelen d:o 2 d:m op 600 p:s gebroken en defect
	13	d:o	d:o d:o 1 1/2 d:o d:o 250 d:o d:o d:o
	16	d:o	d:o d:o 1 d:o d:o 300 d:o gebroken
	7	d:o	Gezaagde d:o 1 1/2 d:o d:o 100 d:o d:o
	1	d:o	Uurglas van 1/2 uur d:o 15 d:o d:o
	1	d:o	d:o d:o 2 d:o d:o 4 d:o d:o

‘

Uit het Schip Jan en Cornelis
afsz:	1	p:s	grijne Balk van 6 & 8 d:m op 117 p:s te min
verkopen	4	d:o	d:o d:o d:o 5 d:o 7 d:o d:o 117 d:o defect en gebroken
	7	d:o	d:o d:o d:o 5 d:o 6 d:o d:o 145 d:o te weeten afsz: 1 p:s te min verkopen 6 d:o defect
verkopen	2	d:o	gryne Balken van 4 en 6 d:m op 20 p:s gebroken
	1	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 5 d:o d:o 35 d:o d:o
inneemen	1	d:o	d:o Rib van 3 d:o 4 d:m	uitgeleevert die op de Factuur niet bekend staan
	1	d:o	d:o d:o d:o 3 d:o 3 d:o
verkopen	20	p:s	d:o Latten van 1 1/2 á 2 d:m op 80 p:s gebroken
	17	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o 1 1/2 d:o d:o 112 d:o d:o
	13	d:o	d:o Deelen d:o 2 1/2 d:m op 210 p:s zo defect als gebroken
	7	d:o	koorn schoppen op 60 p:s in 1 Cas gebroken

‘

Uit het Schip Jan en Cornelis
afsz:	1	p:s	grijne Balk van 6 & 8 d:m op 117 p:s te min
verkopen	4	d:o	d:o d:o d:o 5 d:o 7 d:o d:o 117 d:o defect en gebroken
	7	d:o	d:o d:o d:o 5 d:o 6 d:o d:o 145 d:o te weeten afsz: 1 p:s te min verkopen 6 d:o defect
verkopen	2	d:o	gryne Balken van 4 en 6 d:m op 20 p:s gebroken
	1	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 5 d:o d:o 35 d:o d:o
inneemen	1	d:o	d:o Rib van 3 d:o 4 d:m	uitgeleevert die op de Factuur niet bekend staan
	1	d:o	d:o d:o d:o 3 d:o 3 d:o
verkopen	20	p:s	d:o Latten van 1 1/2 á 2 d:m op 80 p:s gebroken
	17	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o 1 1/2 d:o d:o 112 d:o d:o
	13	d:o	d:o Deelen d:o 2 1/2 d:m op 210 p:s zo defect als gebroken
	7	d:o	koorn schoppen op 60 p:s in 1 Cas gebroken

‘

Uit het Schip de Geertruijda
verkopen	11	p:s	graven met Steelen grote zoort op 400 p:s in 2 Cass: gebroken
afsz:	5	Tonn:	Zwartzel op 100 Ton in 4 Cassen tot opvullen verbruikt
	570	p:s	glase Ruiten van 12 & 14 d:m op 12000 p:s in 120 Cassen waarvan 4 Cassen uit de hoop geopent en daarin 19 p:s gebroken gevonden dus over de geheele Massa na Calculatie gebroken.
	11	p:s	grijne deelen van 2 1/2 d:m op 184 p:s te weeten afsz: 4 p:s te min en verkopen 7 d:o gebroken
afsz:	295	p:s	grijne Deelen van 1 1/2 duim niet ontfangen dog in stede van dien
innemen	21	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o en
	278	d:o	d:o d:o d:o 1 1/4 d:o waarvan
verkopen	9	d:o	d:o d:o d:o 1 1/4 d:o zo verrot als gebroken
	1	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o op 100 p:s gebroken

‘

Uit het Schip de Geertruijda
verkopen	11	p:s	graven met Steelen grote zoort op 400 p:s in 2 Cass: gebroken
afsz:	5	Tonn:	Zwartzel op 100 Ton in 4 Cassen tot opvullen verbruikt
	570	p:s	glase Ruiten van 12 & 14 d:m op 12000 p:s in 120 Cassen waarvan 4 Cassen uit de hoop geopent en daarin 19 p:s gebroken gevonden dus over de geheele Massa na Calculatie gebroken.
	11	p:s	grijne deelen van 2 1/2 d:m op 184 p:s te weeten afsz: 4 p:s te min en verkopen 7 d:o gebroken
afsz:	295	p:s	grijne Deelen van 1 1/2 duim niet ontfangen dog in stede van dien
innemen	21	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o en
	278	d:o	d:o d:o d:o 1 1/4 d:o waarvan
verkopen	9	d:o	d:o d:o d:o 1 1/4 d:o zo verrot als gebroken
	1	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o op 100 p:s gebroken

‘

Uit het Schip Rhijn Oord
verkopen	2	p:s	Slypsteenen van 50 v: op 40 p:s	gebroken
	1	d:o	d:o d:o 4 d:o d:o 40 d:o
afsz:	750	lb:	IJzer gesort: op 69954 lb: in 2377 Staven bij naweeging minder.
verkopen	25	p:s	Yzere Potten gesort: op 150 p:s gebroken
	27	d:o	Vijlen gesorteerd d:o 1000 d:o d:o
	17	d:o	graven met Steelen op 600 d:o d:o Cassen gebroken
	26	d:o	koornschoppen d:o 180 d:o d:o 3 d:o d:o
afsz:	23	d:o	Smeltkroesen d:o 100 d:o d:o 1 Vat d:o
afsz:	9	tonn:	Swartzel op 200 Tonn: in 8 Cassen tot het opvullen gebruikt
	1/15	kelder	Fransche Brandewijn op 1 kelder	gebroken
	2/15	d:o	gedestileerde Wateren d:o 1 d:o
	175	lb	Hop op 2172 lb: netto in 10 balen te min wegen bruto 2194 lb: en Tarra 22 lb: volgens Factuur dog bij naweeging bevonden bruto 2137 lb: en tarra 140 lb dus maar netto 1997 lb.
	435 9/10	Cann:	Olijven Olij op 1940 Cann: ofte 40 halfamen bij pijling minder als zijnde 17 van 2, 14 van 4, 5 van 6, 1 van 9, en 3 leedig bevonden
	169 1/5	Cann:	Lijn Olij op 2163 2/5 Cann: ofte 40 halfamen bij pijling minder als zijnde 17 van 2, 14 van 4, 5 van 6, 1 van 9, en 3 leedig bevonden.
verkopen	690	p:s	grauwe Moppen op 5000 p:s	gebroken
	640	d:o	geele Klinkers d:o 5000 p:s
afsz:	1	d:o	Eijken plank van 8 d:m op 4 p:s bij 't na de wal vlotten gezonken
verkopen	2	d:o	d:o d:o d:o 3 d:o d:o 14 d:o gebroken
	12	d:o	d:o d:o d:o 2 d:o d:o 20 d:o defect en gebroken
	5	d:o	grijne Balken d:o 5 & 7 d:m op 157 p:s defect
verkopen	2	d:o	d:o d:o d:o 5 d:o 6 d:o d:o 50	gebroken
	3	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 6 d:o d:o 150
	3	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 5 d:o d:o 140
	4	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 4 d:o d:o 75
	7	d:o	d:o Ribben d:o 3 d:o 4 d:o d:o 150
	13	d:o	d:o d:o d:o 3 d:o 3 d:o d:o 225
	8	d:o	d:o d:o d:o 2 d:o 3 d:o d:o 125
	10	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o 3 d:o d:o 220
	20	d:o	grijne Latten van 1 1/2 & 2 d:m op 150
	23	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o 2 d:o d:o 300
	38	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o 1 1/2 d:o d:o 450
	5	d:o	d:o Deelen d:o 2 1/2 d:m d:o 122
	39	d:o	d:o d:o d:o 1 1/4 d:o d:o 701

‘

Uit het Schip Rhijn Oord
verkopen	2	p:s	Slypsteenen van 50 v: op 40 p:s	gebroken
	1	d:o	d:o d:o 4 d:o d:o 40 d:o
afsz:	750	lb:	IJzer gesort: op 69954 lb: in 2377 Staven bij naweeging minder.
verkopen	25	p:s	Yzere Potten gesort: op 150 p:s gebroken
	27	d:o	Vijlen gesorteerd d:o 1000 d:o d:o
	17	d:o	graven met Steelen op 600 d:o d:o Cassen gebroken
	26	d:o	koornschoppen d:o 180 d:o d:o 3 d:o d:o
afsz:	23	d:o	Smeltkroesen d:o 100 d:o d:o 1 Vat d:o
afsz:	9	tonn:	Swartzel op 200 Tonn: in 8 Cassen tot het opvullen gebruikt
	1/15	kelder	Fransche Brandewijn op 1 kelder	gebroken
	2/15	d:o	gedestileerde Wateren d:o 1 d:o
	175	lb	Hop op 2172 lb: netto in 10 balen te min wegen bruto 2194 lb: en Tarra 22 lb: volgens Factuur dog bij naweeging bevonden bruto 2137 lb: en tarra 140 lb dus maar netto 1997 lb.
	435 9/10	Cann:	Olijven Olij op 1940 Cann: ofte 40 halfamen bij pijling minder als zijnde 17 van 2, 14 van 4, 5 van 6, 1 van 9, en 3 leedig bevonden
	169 1/5	Cann:	Lijn Olij op 2163 2/5 Cann: ofte 40 halfamen bij pijling minder als zijnde 17 van 2, 14 van 4, 5 van 6, 1 van 9, en 3 leedig bevonden.
verkopen	690	p:s	grauwe Moppen op 5000 p:s	gebroken
	640	d:o	geele Klinkers d:o 5000 p:s
afsz:	1	d:o	Eijken plank van 8 d:m op 4 p:s bij 't na de wal vlotten gezonken
verkopen	2	d:o	d:o d:o d:o 3 d:o d:o 14 d:o gebroken
	12	d:o	d:o d:o d:o 2 d:o d:o 20 d:o defect en gebroken
	5	d:o	grijne Balken d:o 5 & 7 d:m op 157 p:s defect
verkopen	2	d:o	d:o d:o d:o 5 d:o 6 d:o d:o 50	gebroken
	3	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 6 d:o d:o 150
	3	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 5 d:o d:o 140
	4	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 4 d:o d:o 75
	7	d:o	d:o Ribben d:o 3 d:o 4 d:o d:o 150
	13	d:o	d:o d:o d:o 3 d:o 3 d:o d:o 225
	8	d:o	d:o d:o d:o 2 d:o 3 d:o d:o 125
	10	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o 3 d:o d:o 220
	20	d:o	grijne Latten van 1 1/2 & 2 d:m op 150
	23	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o 2 d:o d:o 300
	38	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o 1 1/2 d:o d:o 450
	5	d:o	d:o Deelen d:o 2 1/2 d:m d:o 122
	39	d:o	d:o d:o d:o 1 1/4 d:o d:o 701

‘

Uit het Schip 'T Meeuwtje
afsz:	1899	lb	Rijst op 100000 lb: Bataviasche bij naweeging minder

‘

Uit het Schip 'T Meeuwtje
afsz:	1899	lb	Rijst op 100000 lb: Bataviasche bij naweeging minder

‘

Uit het Schip de Vrouwe Jacoba Maria & Lucia Theresia
verkopen	2252	p:s	Grauwe Moppen op 5000 p:s	gebroken
	878	d:o	geele klinkers d:o 5000 d:o
	5	d:o	grijne Latten van 2 & 3 d:m op 200
	15	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o 3 d:o d:o 230
	44	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o 2 d:o d:o 470
	163	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o 1 1/2 d:o 688
	9	d:o	d:o Deelen d:o 2 1/2 d:m d:o 296
afsz:	300	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o niet uitgeleeverd dog in Steede van dien
innemen	300	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o met een Snee, ontfangen waarvan
verkopen	24	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o d:o d:o d:o gebroken
	49	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o d:o d:o d:o op 300 p:s te weeten verkopen 46 p:s gebroken afsz: 3 d:o den 24 Jann:y jongstL: 'S nagts door een zware Z:O: in zee gewaaijd
	58	p:s	grijne deelen van 1 1/4 d:m op 568 p:s te weeten verkopen 53 p:s gebroken afsz: 5 d:o den 24 Jann:ij JongstL: als voorsz:
	110	p:s	Grijne deelen van 1 d:m op 800 p:s als verkopen 90 p:s gebroken afsz: 20 d:o den 24 Jann:ij JongstL: als gemeld
afsz:	64	p:s	halve Leggers banden op 1200 p:s in 14 bossen	te min
	26	d:o	heele aams d:o d:o 1000 d:o d:o 7 d:o
	39	d:o	Halve d:o d:o 3000 d:o d:o 15 d:o
	314	lb	Ijzer gesort: op 58546 lb in 1910 Staven bij naweging te min
verkopen	73	p:s	groff linnense Zakk: op 3000 p:s ongetaxeerde verrot

‘

Uit het Schip de Vrouwe Jacoba Maria & Lucia Theresia
verkopen	2252	p:s	Grauwe Moppen op 5000 p:s	gebroken
	878	d:o	geele klinkers d:o 5000 d:o
	5	d:o	grijne Latten van 2 & 3 d:m op 200
	15	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o 3 d:o d:o 230
	44	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o 2 d:o d:o 470
	163	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o 1 1/2 d:o 688
	9	d:o	d:o Deelen d:o 2 1/2 d:m d:o 296
afsz:	300	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o niet uitgeleeverd dog in Steede van dien
innemen	300	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o met een Snee, ontfangen waarvan
verkopen	24	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o d:o d:o d:o gebroken
	49	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o d:o d:o d:o op 300 p:s te weeten verkopen 46 p:s gebroken afsz: 3 d:o den 24 Jann:y jongstL: 'S nagts door een zware Z:O: in zee gewaaijd
	58	p:s	grijne deelen van 1 1/4 d:m op 568 p:s te weeten verkopen 53 p:s gebroken afsz: 5 d:o den 24 Jann:ij JongstL: als voorsz:
	110	p:s	Grijne deelen van 1 d:m op 800 p:s als verkopen 90 p:s gebroken afsz: 20 d:o den 24 Jann:ij JongstL: als gemeld
afsz:	64	p:s	halve Leggers banden op 1200 p:s in 14 bossen	te min
	26	d:o	heele aams d:o d:o 1000 d:o d:o 7 d:o
	39	d:o	Halve d:o d:o 3000 d:o d:o 15 d:o
	314	lb	Ijzer gesort: op 58546 lb in 1910 Staven bij naweging te min
verkopen	73	p:s	groff linnense Zakk: op 3000 p:s ongetaxeerde verrot

‘

Uit het Schip de Zeenimph
afsz:	5110	p:s	IJzer gesort: op 66000 lb in 1591 Staven bij naweeging minder veroorzaakt door de afscheep in't provisie van 99 Staven vierkant in Steede van 99 Staven zwaar plat beslag Ijzer terwijl volgens zeggen der Scheeps overheeden geen Ijzer voor Batavia in't Schip is.
verkopen	3	p:s	Eijke Planken van 3 d:m op 10 p:s gebroken en defect

‘

Uit het Schip de Zeenimph
afsz:	5110	p:s	IJzer gesort: op 66000 lb in 1591 Staven bij naweeging minder veroorzaakt door de afscheep in't provisie van 99 Staven vierkant in Steede van 99 Staven zwaar plat beslag Ijzer terwijl volgens zeggen der Scheeps overheeden geen Ijzer voor Batavia in't Schip is.
verkopen	3	p:s	Eijke Planken van 3 d:m op 10 p:s gebroken en defect

‘

Uit het Schip de Beverwijk
afsz:	7	tonn:	Zwartzel op 200 Ton in 8 Cassen tot opvullen verbruikt
verkopen	9	p:s	koornschoppen, op 60 p:s in 1 Cas gebroken
	16	d:o	Graven met Steele op 500 p:s in 3 Cassen gebroken

‘

Uit het Schip de Beverwijk
afsz:	7	tonn:	Zwartzel op 200 Ton in 8 Cassen tot opvullen verbruikt
verkopen	9	p:s	koornschoppen, op 60 p:s in 1 Cas gebroken
	16	d:o	Graven met Steele op 500 p:s in 3 Cassen gebroken

‘

Uit het Schip de Negotie
afsz:	2 1/4	Vaten	Theer, tot het opvullen van 17 3/4 vaten verbruikt
verkopen	4850	p:s	Grauwe Moppen op 15000 p:s	gebroken
	4430	d:o	geele Klinkers d:o 15000 d:o
	4	d:o	gr: balken van 5 & 7 d:m op 43 d:o
	5	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 6 d:o d:o 80 d:o
	62	d:o	d:o Latten d:o 1 1/2 d:o 2 d:o 310 d:o
	12	d:o	d:o Deelen d:o 2 d:m d:o 150 d:o
	33	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o d:o 375 d:o
	73	d:o	d:o d:o d:o 1 1/4 d:o d:o 935 d:o
	97	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o d:o 1100 d:o
	56	d:o	gezaagde Deelen d:o 600

‘

Uit het Schip de Negotie
afsz:	2 1/4	Vaten	Theer, tot het opvullen van 17 3/4 vaten verbruikt
verkopen	4850	p:s	Grauwe Moppen op 15000 p:s	gebroken
	4430	d:o	geele Klinkers d:o 15000 d:o
	4	d:o	gr: balken van 5 & 7 d:m op 43 d:o
	5	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o 6 d:o d:o 80 d:o
	62	d:o	d:o Latten d:o 1 1/2 d:o 2 d:o 310 d:o
	12	d:o	d:o Deelen d:o 2 d:m d:o 150 d:o
	33	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o d:o 375 d:o
	73	d:o	d:o d:o d:o 1 1/4 d:o d:o 935 d:o
	97	d:o	d:o d:o d:o 1 d:o d:o 1100 d:o
	56	d:o	gezaagde Deelen d:o 600

‘

Uit het Schip de Twee Gesusters
verkopen	13	p:s	heele Leggers banden op 750 p:s	bij natelling te min
	31	d:o	halve Aams d:o d:o 1500
	2292	lb:	Ijzer gesort: op 69000 lb: in 108 Staven bij naweging te min
	13	p:s	gr: Ribben van 3 & 4 d:m op 175 p:s als verkopen 11 p:s gebroken en afsz: 2 d:o te min
verkopen	10	p:s	gr: latten van 2 en 3 d:m op 125 p:s	gebroken
	12	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o 2 d:o 180 d:o
	20	d:o	d:o Deelen d:o 2 d:m d:o 462 d:o p:s als verkopen 18 p:s gebroken en afsz: 2 d:o te min
	13	p:s	Juffers van 30 & 36 v:t op 100 p:s als verkopen 12 p:s gebroken en afsz: 1 d:o te min
inneemen	10	p:s	Sparren van 30 á 36 v:t op 35 p:s	meerder uitgeleeverd als de factuur dicteerd
	3	d:o	Eyke Planken van 7 d:m d:o 10 d:o
afsz:	3	d:o	d:o d:o d:o 6 d:o niet uitgeleevert
verkopen	6	d:o	Sparren van 15 á 18 v:t op 51 p:s gebroken
	9940	d:o	grauwe Leidssteenen op 30000 d:o d:o

‘

Uit het Schip de Twee Gesusters
verkopen	13	p:s	heele Leggers banden op 750 p:s	bij natelling te min
	31	d:o	halve Aams d:o d:o 1500
	2292	lb:	Ijzer gesort: op 69000 lb: in 108 Staven bij naweging te min
	13	p:s	gr: Ribben van 3 & 4 d:m op 175 p:s als verkopen 11 p:s gebroken en afsz: 2 d:o te min
verkopen	10	p:s	gr: latten van 2 en 3 d:m op 125 p:s	gebroken
	12	d:o	d:o d:o d:o 1 1/2 d:o 2 d:o 180 d:o
	20	d:o	d:o Deelen d:o 2 d:m d:o 462 d:o p:s als verkopen 18 p:s gebroken en afsz: 2 d:o te min
	13	p:s	Juffers van 30 & 36 v:t op 100 p:s als verkopen 12 p:s gebroken en afsz: 1 d:o te min
inneemen	10	p:s	Sparren van 30 á 36 v:t op 35 p:s	meerder uitgeleeverd als de factuur dicteerd
	3	d:o	Eyke Planken van 7 d:m d:o 10 d:o
afsz:	3	d:o	d:o d:o d:o 6 d:o niet uitgeleevert
verkopen	6	d:o	Sparren van 15 á 18 v:t op 51 p:s gebroken
	9940	d:o	grauwe Leidssteenen op 30000 d:o d:o

‘

Uit het Schip Stralen
verkopen	4	p:s	graven op 187 p:s in 1 Cas gebroken
	7	d:o	koornschoppen op 75 d:o
	4	d:o	yzere Potten gesort: op 25 p:s d:o

‘

Uit het Schip Stralen
verkopen	4	p:s	graven op 187 p:s in 1 Cas gebroken
	7	d:o	koornschoppen op 75 d:o
	4	d:o	yzere Potten gesort: op 25 p:s d:o

‘

In't Negotie Pakhuijs
afsz:	69	lb	Tabak te min op 48 rollen in 1 Cas gem: N:o 113 met het Schip Eyk en Woud uit 't Patria in 1785 aangebragt

‘

In't Negotie Pakhuijs
afsz:	69	lb	Tabak te min op 48 rollen in 1 Cas gem: N:o 113 met het Schip Eyk en Woud uit 't Patria in 1785 aangebragt

‘

Uit het Schip de Meermin
afsz:	1	Vat	Theer op 6 Vaten op de Reize van hierna de Baaij Fals door het zware werken in de Stermen van het Schip ten eenemaal leedig gelekt.

‘

Uit het Schip de Meermin
afsz:	1	Vat	Theer op 6 Vaten op de Reize van hierna de Baaij Fals door het zware werken in de Stermen van het Schip ten eenemaal leedig gelekt.

‘En volgens g’annexeerde Reekening van den opziender van ‘S Comp: Slaven Logie gesterkt met secretarieele verklaringe zyn inde gepasseerde Twaalf Maanden of Staande dit Boekjaar zeedert p:mo Sept: A:o pass:o tot ult:o Aug:s deezes Jaars van ‘S Comp:s Lijf Eijgenen door de natuurlijke dood overleeden.’

‘

afsz	79	Stuks	kloeke Jongens
	23	d:o	School d:o
	4	d:o	Zuigende d:o
	18	d:o	kloeke Meiden
	9	d:o	School d:o
	8	d:o	Zuigende d:o
	4	d:o	Bandieten Jongens

‘

afsz	79	Stuks	kloeke Jongens
	23	d:o	School d:o
	4	d:o	Zuigende d:o
	18	d:o	kloeke Meiden
	9	d:o	School d:o
	8	d:o	Zuigende d:o
	4	d:o	Bandieten Jongens

‘En volgens bijgevoegde Reekeningen van de Landdroste gesterkt met Secretarieele b’Eedigde verklaringen zijn meede in voorsz: tijd van ‘S Comp:s Beestiaal zo verrekt als door het wild gedierte vernielt te weeten’

‘

afsz:	3	Stuks	Ezels
	88	d:o	Paarden
	1491	d:o	Runderen
	15	d:o	Bokken

‘

afsz:	3	Stuks	Ezels
	88	d:o	Paarden
	1491	d:o	Runderen
	15	d:o	Bokken

‘De volgende goederen zijn gedurende dit boekjaar ofte zedert p:mo September A:o pass:o tot ult:o Aug:s dezes jaars bij diverse Administrateurs onbequaam en onbruikbaar bevonden te weeten:’

‘

In S Comp:s Hospitaal
verkopen	10	p:s	Ziften in Zoort
	9	d:o	Terpentijn Steene Vijzels
	18	p:s	Tinne Gangbeekers
	9	d:o	wond Spuitjes in zoort
	3	d:o	Calan een en Schalen
	2	d:o	Doosjes met Schaaltjes en gewigt
	15	lb:	metale gewigt
	3	p:s	koper Staart pannen
	12	d:o	klisteer Spuiten
	1	doosje	met hegt naalden
	30	p:s	Lancetten
	36	d:o	incisie Scharen in zoort
	2	d:o	Yzere Potten
	2	d:o	Copere Schenkkeetels
Van 't in A:o 1785 afgelegde Schip Amsterdam
verkopen	1	kist	met Chirurgijns Instrumenten
In de Wijnkelder
verkopen	144	p:s	heele Leggers als 7 p:s uit de wijnkelder 6 p:s met het Schip Trompenburg dezen Jare met Aracq van Batavia aangebragt waarvan 1 legger de bodem gesprongen en verscheide de duijgen
	21	p:s	van't Schip Hinlopen	in ruiling
	9	d:o	d:o d:o d:o Constantia
	20	d:o	d:o d:o d:o Hoekerschip Catwijk aan Rhijn
	44	d:o	d:o d:o d:o Fregat de Meermin uit Scheeps gebruik
	27	d:o	d:o d:o d:o afgelegde Schip'T Huis te Spijk
	3	p:s	halve Leggers te weeten: 1 p:s van't Hoeker Schip Catwijk aan Rhijn in ruiling, 2 d:o d:o afgelegde Schip 'T Huis te Spijk
In't Dispens
verkopen	338	p:s	koors zakken	zo door de Rotten vernield als door veele gebruik onbruikbaar geworden
	621	d:o	gonny d:o als 88 p:s 't fregat de Meermin van de reize na Mosambiek te rug gebragt 533 d:o uit het Dispens
Bij d' Arthillerie
verkopen	20	p:s	Leere Slangen met hare kopere Schroeven
	40	d:o	brand Emmers
	28	d:o	haire kruijd deekens
	14	d:o	morgensterren
	1	d:o	ordinaire affuit van 18 lb
	16	d:o	Scheeps rolpaarden van diverse Caliber
	4	d:o	Mortier Stoelen als: 1 p:s van 12 1/2 d:m, 1 d:o d:o 8 7/8 d:o, 1 d:o d:o 8 1/10 d:o, 1 d:o d:o 7 d:o
	4	p:s	affuiten ordin: Holl: tot gezwindstukken
In't Equipagie Pakhuijs
verkopen	1	p:s	balans door veel jaarig gebruik onbruikbaar geworden
	125	d:o	leere brand Emmers
Op 'S Comp: Stal
verkopen	1	p:s	Veld Rijtuijg
	9	p:r	paarde Stangen
	3	d:o	Stiegbeugels
In't Hout Magazijn
verkopen	3	p:s	Jatij balken van 7 d:m 25 v:t	tot een Loots gebruikt en daar door defect geworden
	3	d:o	gryne d:o d:o 5, 7 d:m
	47	d:o	d:o Deelen d:o 1 1/4 d:m
Op de Wapenkamer
verkopen	500	p:s	Patroon Tassen
	200	d:o	granaat Zakken
	200	d:o	Sabels met Copere gevesten
	300	d:o	Deegens, Houwers & Plampers
	200	d:o	port d'Epees Zeemleere
	1	d:o	Capitains Tent.

‘

In S Comp:s Hospitaal
verkopen	10	p:s	Ziften in Zoort
	9	d:o	Terpentijn Steene Vijzels
	18	p:s	Tinne Gangbeekers
	9	d:o	wond Spuitjes in zoort
	3	d:o	Calan een en Schalen
	2	d:o	Doosjes met Schaaltjes en gewigt
	15	lb:	metale gewigt
	3	p:s	koper Staart pannen
	12	d:o	klisteer Spuiten
	1	doosje	met hegt naalden
	30	p:s	Lancetten
	36	d:o	incisie Scharen in zoort
	2	d:o	Yzere Potten
	2	d:o	Copere Schenkkeetels
Van 't in A:o 1785 afgelegde Schip Amsterdam
verkopen	1	kist	met Chirurgijns Instrumenten
In de Wijnkelder
verkopen	144	p:s	heele Leggers als 7 p:s uit de wijnkelder 6 p:s met het Schip Trompenburg dezen Jare met Aracq van Batavia aangebragt waarvan 1 legger de bodem gesprongen en verscheide de duijgen
	21	p:s	van't Schip Hinlopen	in ruiling
	9	d:o	d:o d:o d:o Constantia
	20	d:o	d:o d:o d:o Hoekerschip Catwijk aan Rhijn
	44	d:o	d:o d:o d:o Fregat de Meermin uit Scheeps gebruik
	27	d:o	d:o d:o d:o afgelegde Schip'T Huis te Spijk
	3	p:s	halve Leggers te weeten: 1 p:s van't Hoeker Schip Catwijk aan Rhijn in ruiling, 2 d:o d:o afgelegde Schip 'T Huis te Spijk
In't Dispens
verkopen	338	p:s	koors zakken	zo door de Rotten vernield als door veele gebruik onbruikbaar geworden
	621	d:o	gonny d:o als 88 p:s 't fregat de Meermin van de reize na Mosambiek te rug gebragt 533 d:o uit het Dispens
Bij d' Arthillerie
verkopen	20	p:s	Leere Slangen met hare kopere Schroeven
	40	d:o	brand Emmers
	28	d:o	haire kruijd deekens
	14	d:o	morgensterren
	1	d:o	ordinaire affuit van 18 lb
	16	d:o	Scheeps rolpaarden van diverse Caliber
	4	d:o	Mortier Stoelen als: 1 p:s van 12 1/2 d:m, 1 d:o d:o 8 7/8 d:o, 1 d:o d:o 8 1/10 d:o, 1 d:o d:o 7 d:o
	4	p:s	affuiten ordin: Holl: tot gezwindstukken
In't Equipagie Pakhuijs
verkopen	1	p:s	balans door veel jaarig gebruik onbruikbaar geworden
	125	d:o	leere brand Emmers
Op 'S Comp: Stal
verkopen	1	p:s	Veld Rijtuijg
	9	p:r	paarde Stangen
	3	d:o	Stiegbeugels
In't Hout Magazijn
verkopen	3	p:s	Jatij balken van 7 d:m 25 v:t	tot een Loots gebruikt en daar door defect geworden
	3	d:o	gryne d:o d:o 5, 7 d:m
	47	d:o	d:o Deelen d:o 1 1/4 d:m
Op de Wapenkamer
verkopen	500	p:s	Patroon Tassen
	200	d:o	granaat Zakken
	200	d:o	Sabels met Copere gevesten
	300	d:o	Deegens, Houwers & Plampers
	200	d:o	port d'Epees Zeemleere
	1	d:o	Capitains Tent.

‘

Van't afgelegde Schip 'T Huis te Spijk
verkopen	1	p:s	medicijn kist met sijn gereedschap
	1	d:o	Stenge wand wel nieuw maar door langdurig leggen in de Theer verbrand.
	2	p:s	Vlaggen
	1	d:o	onbequaam roeper en het lopende en staande Tuijg dat ten eenemaale onbequaam is om weder aan de Scheepen verstrekt te werden
	3	p:s	kruit lantaarns
	1	d:o	Kuipers kist
	1	d:o	Strijkbank
	1	d:o	Speerhaak
	1	d:o	Arm vijl
	1	d:o	grote Ijzere Handschroef
	1	d:o	Trekzaag
	3	d:o	Scheeps Lantaarne
	1	d:o	oude Roeper
	6	d:o	Tinne Botteliers beekers
	1	d:o	brandspuit met syn toebehoren
	40	d:o	Houwers
	47	d:o	Patroontassen
	1	d:o	Trommel met syn toebehoren
getaxeerd inneemen	2	d:o	Draaij Reepen
	1	d:o	Cabelaring
	1	d:o	Wand van 8 d:m
	2	d:o	Wieltrossen
	2	d:o	Vijger trossen van 90 d:m
	1	d:o	Vad: Lijn
	2	d:o	Loodt lijnen
	2 1/2	bollen	Lording
	1 1/2	d:o	Huizing
	2 1/2	d:o	Marlijn
	1	p:s	Dommekragt
	1	d:o	Cabel touw van 8 d:m
	16	p:s	Zylen in Zoort oude en halfsleeten
	4	d:o	Copere Nagthuis Lampen
	1	d:o	onbequaam Werp Anker
	2	d:o	dieploden
	1	d:o	pijl Compas
	2	d:o	gesort: Compassen
	1	d:o	Azemuth Compas
	8	d:o	Compas glasen in Een Doos
	6	d:o	d:o Roosen d:o d:o d:o
	3	d:o	graad Stokken
	1	d:o	Octant
	3	d:o	pompschoenen
	2	d:o	Rhakettings
	2	d:o	Racken
	248	d:o	Boks en Juffers
	3	d:o	Zee boeken
	54	d:o	kaarten
	36	d:o	Haaks in Zoort
na Europa te zenden	24	d:o	Snaphanen
	4	d:o	Donderbussen
	15	d:o	Pistolen

‘

Van't afgelegde Schip 'T Huis te Spijk
verkopen	1	p:s	medicijn kist met sijn gereedschap
	1	d:o	Stenge wand wel nieuw maar door langdurig leggen in de Theer verbrand.
	2	p:s	Vlaggen
	1	d:o	onbequaam roeper en het lopende en staande Tuijg dat ten eenemaale onbequaam is om weder aan de Scheepen verstrekt te werden
	3	p:s	kruit lantaarns
	1	d:o	Kuipers kist
	1	d:o	Strijkbank
	1	d:o	Speerhaak
	1	d:o	Arm vijl
	1	d:o	grote Ijzere Handschroef
	1	d:o	Trekzaag
	3	d:o	Scheeps Lantaarne
	1	d:o	oude Roeper
	6	d:o	Tinne Botteliers beekers
	1	d:o	brandspuit met syn toebehoren
	40	d:o	Houwers
	47	d:o	Patroontassen
	1	d:o	Trommel met syn toebehoren
getaxeerd inneemen	2	d:o	Draaij Reepen
	1	d:o	Cabelaring
	1	d:o	Wand van 8 d:m
	2	d:o	Wieltrossen
	2	d:o	Vijger trossen van 90 d:m
	1	d:o	Vad: Lijn
	2	d:o	Loodt lijnen
	2 1/2	bollen	Lording
	1 1/2	d:o	Huizing
	2 1/2	d:o	Marlijn
	1	p:s	Dommekragt
	1	d:o	Cabel touw van 8 d:m
	16	p:s	Zylen in Zoort oude en halfsleeten
	4	d:o	Copere Nagthuis Lampen
	1	d:o	onbequaam Werp Anker
	2	d:o	dieploden
	1	d:o	pijl Compas
	2	d:o	gesort: Compassen
	1	d:o	Azemuth Compas
	8	d:o	Compas glasen in Een Doos
	6	d:o	d:o Roosen d:o d:o d:o
	3	d:o	graad Stokken
	1	d:o	Octant
	3	d:o	pompschoenen
	2	d:o	Rhakettings
	2	d:o	Racken
	248	d:o	Boks en Juffers
	3	d:o	Zee boeken
	54	d:o	kaarten
	36	d:o	Haaks in Zoort
na Europa te zenden	24	d:o	Snaphanen
	4	d:o	Donderbussen
	15	d:o	Pistolen

‘De volgende goederen zyn reeds verstrekt gelijk bij ieder Post genoteert Staat te weeten’

‘

1	p:s	bramsteng	aan't Schip d' ijstroom
1	d:o	grote Marsijls rhaa	Rottendams welvaren
1	d:o	voor d:o d:o	'T Meeuwtje
1	d:o	Wang	Eijk en Linde
2	d:o	Hanger blok met dies beslag	'T Meeuwtje
1	d:o	Kruijs rha	de Hoop
1	d:o	Fokke Mast	Huijsduijnen
1	d:o	Schuijt blinde Rha	Ridderkerk
1	d:o	Kluif Hoùt	Bewerwijk
1	d:o	grote Stag en het grote wand	aant Schip Catwijk aan rhijn
6	d:o	Juffers met yzer beslag	d:o d:o d:o Texelstroom
1	d:o	bagijnen Rha	d:o d:o d:o de Vr: Cath:a Johanna
1	d:o	Besaans mast	d:o d:o d:o de Zeenimph
1	d:o	grote Steng
1	d:o	Wang
4	d:o	Spieren	d:o d:o d:o de V: Cath:a Johanna
1	d:o	langer blok met ijzer beslag	d:o d:o d:o de Handvastigheid
2	d:o	beslage wand Juffers	d:o d:o d:o Zaanstroom
2	d:o	Marsse draaij reeps blokken met ijzer beslag	aan't Schip barbestein
1	d:o	langwerpige valblok
1	d:o	Bram rha	aan't Schip Pollux
1	d:o	blinde d:o
1	d:o	Cardeel
36	d:o	Bloks en Juffers	d:o d:o d:o de Nepthunus
4	d:o	Puttings ijzer
12	d:o	Juffers, het Fokke wand, het Bramwand nevens Een Partij van't lopende en staande tuig bestaande in Halsen, Vallen, Gijtouwen, Leijers, Spruiten Schoten Hanepoten, Buikgordings, magermans veerhaalders, Cardeellopers, Schinkels Paarden, Topnants, Talij lopers borgen brassen, Boelijns, Pardoens, rittalijs, stagen Bak, Stagen, draaij reepen en gaardens	aan't Schip Catwijk aan Rhijn
2	p:s	Stengen
2	d:o	Rha's nevens eenige Stukken rondhout onbequaam om wederom aan de Scheepen te werden verstrekt	tot wangen ter reparatie van't Zee hoofd g'Emploijeert
14	p:s	oude Zylen waarvan 3 p:s aan't Schip Huysduijnen , 2 d:o d:o d:o d:o Catwijk aan Rhijn 5 1/2 d:o tot maken van kafzakken en hele mudde zakken, 3 1/2 d:o d:o d:o d:o van halve Mudde zakken voor't Dispens

‘

1	p:s	bramsteng	aan't Schip d' ijstroom
1	d:o	grote Marsijls rhaa	Rottendams welvaren
1	d:o	voor d:o d:o	'T Meeuwtje
1	d:o	Wang	Eijk en Linde
2	d:o	Hanger blok met dies beslag	'T Meeuwtje
1	d:o	Kruijs rha	de Hoop
1	d:o	Fokke Mast	Huijsduijnen
1	d:o	Schuijt blinde Rha	Ridderkerk
1	d:o	Kluif Hoùt	Bewerwijk
1	d:o	grote Stag en het grote wand	aant Schip Catwijk aan rhijn
6	d:o	Juffers met yzer beslag	d:o d:o d:o Texelstroom
1	d:o	bagijnen Rha	d:o d:o d:o de Vr: Cath:a Johanna
1	d:o	Besaans mast	d:o d:o d:o de Zeenimph
1	d:o	grote Steng
1	d:o	Wang
4	d:o	Spieren	d:o d:o d:o de V: Cath:a Johanna
1	d:o	langer blok met ijzer beslag	d:o d:o d:o de Handvastigheid
2	d:o	beslage wand Juffers	d:o d:o d:o Zaanstroom
2	d:o	Marsse draaij reeps blokken met ijzer beslag	aan't Schip barbestein
1	d:o	langwerpige valblok
1	d:o	Bram rha	aan't Schip Pollux
1	d:o	blinde d:o
1	d:o	Cardeel
36	d:o	Bloks en Juffers	d:o d:o d:o de Nepthunus
4	d:o	Puttings ijzer
12	d:o	Juffers, het Fokke wand, het Bramwand nevens Een Partij van't lopende en staande tuig bestaande in Halsen, Vallen, Gijtouwen, Leijers, Spruiten Schoten Hanepoten, Buikgordings, magermans veerhaalders, Cardeellopers, Schinkels Paarden, Topnants, Talij lopers borgen brassen, Boelijns, Pardoens, rittalijs, stagen Bak, Stagen, draaij reepen en gaardens	aan't Schip Catwijk aan Rhijn
2	p:s	Stengen
2	d:o	Rha's nevens eenige Stukken rondhout onbequaam om wederom aan de Scheepen te werden verstrekt	tot wangen ter reparatie van't Zee hoofd g'Emploijeert
14	p:s	oude Zylen waarvan 3 p:s aan't Schip Huysduijnen , 2 d:o d:o d:o d:o Catwijk aan Rhijn 5 1/2 d:o tot maken van kafzakken en hele mudde zakken, 3 1/2 d:o d:o d:o d:o van halve Mudde zakken voor't Dispens

‘

Aan d' Arthillerie afgegeeven
	4	p:s	ijzere Canons á 8 lb	aan't Schip barbestein afgegeeven
	3	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o
getaxeerd inneemen	12	d:o	d:o d:o d:o 8 d:o
	3	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o
	8	d:o	metale draaij bassen
	8	d:o	Rolpaarden á 8 lb
	6	d:o	d:o d:o 4 d:o
	10	d:o	Wissers met aanzetters á 8 lb
	7	d:o	leepels met krassers d:o 8 d:o
	2	d:o	Enkelde d:o d:o d:o 8 d:o
	1	d:o	Leepel met 1 Crasser d:o 6 d:o
	1	d:o	Enkelde Crasser d:o 6 d:o
	1	d:o	aanzetter met 1 wijzer d:o 6 d:o
	5	d:o	d:o d:o d:o d:o d:o 4 d:o
	2	d:o	leepels d:o Crassers d:o 4 d:o
	3	d:o	aanzetters met wijssers d:o 3 d:o
	1	d:o	kratzer met 1 Leepel d:o 3 d:o
	4	d:o	aanzetters met wissers d:o 1 d:o
	4	d:o	leepels met kratzers d:o 1 d:o
	9	d:o	houte kardoes kokers d:o 8 d:o
	19	d:o	Copere d:o d:o d:o 8 d:o
	1	d:o	d:o d:o d:o d:o 6 d:o
	6	d:o	d:o d:o d:o d:o 4 d:o
	10	d:o	d:o d:o d:o d:o 1 d:o
	43	d:o	Druijven d:o 8 d:o
	28	d:o	d:o d:o 4 d:o
	8	d:o	d:o d:o 1 d:o
	3	d:o	leepels zonder Stokken
	6	d:o	Wissers klossen d:o 8 d:o
	4	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o
	10	d:o	Cardoes houten
	22	d:o	aanzetters klossen in Z:t
	26	d:o	Kruithoorns
	14	d:o	Londstokken
	3	d:o	Copere Tregters
ongetaxeerd inneemen	1	p:s	kopere dissel
	1	d:o	d:o ophaalder
	1	d:o	d:o Hamer
	1	d:o	Ijzere Balans
	1	d:o	leedere Zakje met granaat pijpjes
	1		klyne partij lode kogels
	3	d:o	Beurs vatjes
	3	d:o	Copere kruit maten
	3	d:o	d:o Mallen
	1	d:o	Kromme Passer
	1	d:o	Maatstok
	5	d:o	Ijzere ruim Naalden
	5	d:o	Schut boren.
	5	d:o	Touw wissers
	2	d:o	bossen Lond
	12	d:o	Cogels á 8 lb: bequaam
	12	d:o	d:o d:o 8 d:o d:o
	11	d:o	d:o d:o 4 d:o d:o
	3	d:o	d:o d:o 1 d:o d:o
	18	d:o	d:o d:o 1/4 d:o d:o
	11	d:o	knuppel kogels á 8 lb: bequaam
	7	d:o	d:o d:o d:o 8 d:o onbequaam
	2	d:o	d:o d:o d:o 6 d:o bequaam
	7	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o d:o
	5	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o onbequaam
	47	d:o	Pikken
	18	d:o	Koevoeten
	20	lb:	lood gewigt
getaxeerd inneemen	80	p:s	heele Leggers aan de wijn kelder afgegeeven
	1026	lb:	vlees VaderL:	in't Dispens afgegeeven
	598	d:o	Spek d:o
	3	d:o	Copere kokkeetels met hunne deksels, NB ten gebruike van't battaillon afgegeeven

‘

Aan d' Arthillerie afgegeeven
	4	p:s	ijzere Canons á 8 lb	aan't Schip barbestein afgegeeven
	3	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o
getaxeerd inneemen	12	d:o	d:o d:o d:o 8 d:o
	3	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o
	8	d:o	metale draaij bassen
	8	d:o	Rolpaarden á 8 lb
	6	d:o	d:o d:o 4 d:o
	10	d:o	Wissers met aanzetters á 8 lb
	7	d:o	leepels met krassers d:o 8 d:o
	2	d:o	Enkelde d:o d:o d:o 8 d:o
	1	d:o	Leepel met 1 Crasser d:o 6 d:o
	1	d:o	Enkelde Crasser d:o 6 d:o
	1	d:o	aanzetter met 1 wijzer d:o 6 d:o
	5	d:o	d:o d:o d:o d:o d:o 4 d:o
	2	d:o	leepels d:o Crassers d:o 4 d:o
	3	d:o	aanzetters met wijssers d:o 3 d:o
	1	d:o	kratzer met 1 Leepel d:o 3 d:o
	4	d:o	aanzetters met wissers d:o 1 d:o
	4	d:o	leepels met kratzers d:o 1 d:o
	9	d:o	houte kardoes kokers d:o 8 d:o
	19	d:o	Copere d:o d:o d:o 8 d:o
	1	d:o	d:o d:o d:o d:o 6 d:o
	6	d:o	d:o d:o d:o d:o 4 d:o
	10	d:o	d:o d:o d:o d:o 1 d:o
	43	d:o	Druijven d:o 8 d:o
	28	d:o	d:o d:o 4 d:o
	8	d:o	d:o d:o 1 d:o
	3	d:o	leepels zonder Stokken
	6	d:o	Wissers klossen d:o 8 d:o
	4	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o
	10	d:o	Cardoes houten
	22	d:o	aanzetters klossen in Z:t
	26	d:o	Kruithoorns
	14	d:o	Londstokken
	3	d:o	Copere Tregters
ongetaxeerd inneemen	1	p:s	kopere dissel
	1	d:o	d:o ophaalder
	1	d:o	d:o Hamer
	1	d:o	Ijzere Balans
	1	d:o	leedere Zakje met granaat pijpjes
	1		klyne partij lode kogels
	3	d:o	Beurs vatjes
	3	d:o	Copere kruit maten
	3	d:o	d:o Mallen
	1	d:o	Kromme Passer
	1	d:o	Maatstok
	5	d:o	Ijzere ruim Naalden
	5	d:o	Schut boren.
	5	d:o	Touw wissers
	2	d:o	bossen Lond
	12	d:o	Cogels á 8 lb: bequaam
	12	d:o	d:o d:o 8 d:o d:o
	11	d:o	d:o d:o 4 d:o d:o
	3	d:o	d:o d:o 1 d:o d:o
	18	d:o	d:o d:o 1/4 d:o d:o
	11	d:o	knuppel kogels á 8 lb: bequaam
	7	d:o	d:o d:o d:o 8 d:o onbequaam
	2	d:o	d:o d:o d:o 6 d:o bequaam
	7	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o d:o
	5	d:o	d:o d:o d:o 4 d:o onbequaam
	47	d:o	Pikken
	18	d:o	Koevoeten
	20	lb:	lood gewigt
getaxeerd inneemen	80	p:s	heele Leggers aan de wijn kelder afgegeeven
	1026	lb:	vlees VaderL:	in't Dispens afgegeeven
	598	d:o	Spek d:o
	3	d:o	Copere kokkeetels met hunne deksels, NB ten gebruike van't battaillon afgegeeven

’/:onderstond:/ In’t Casteel de Goede Hoop den 12 X:bre 1786 /:was get:/ P: Hacker’

Soo is verstaan de daarbij opgegeevene gestorvene Lijf Eijgenen en verrekt beestiaal insgelijx bij voorsz: Negotie boeken dezes Gouvernements te doen afschrijven en met voorsz; te kort komende, mitsg: defect aangebragte goederen, te handelen als in margine van voorsz: Memorie is aangeteekend.

‘Sijnde laatstelijk meede nagezien de Reekeningen der restant gebleevene, mitsgaders geduurende het jongste boekjaar 1785/6 verkogte zeeguls, luidende dezelve Reekening als volgt’

‘

Zeguls d' A:is 1785-6
Debent
	van	van	van	van	van	van	van	van	van	van
Rd:s	1/8:	1/4:	1/2:	3/4:	1.	2:	3.	4.	5.	6.	8.	10.	12:	15.	20.	25.	30.	40.	50.	60.
p:mo Sept. 1785 Restant	910.	458.	503	21.	162.	29.	12.	74.	39.	33.	20.	38.	7.	10.	22.	19.	8.	2.	4.	4.
den 19 Julij 1785 bygekomen	1000.	1000.	500.	50.	100.	50.	50.	-	-	-	25	-	25	-	-	25.
18 X:bre 1785 d:o	500.	600.	-	-	-	50.	50.	-	-	-	-	-	-	25	-	-	-	-	-	-
30 Jann:ij 1786 d:o	-	-	-	-	-	-	-	50.	-	-	50.	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8 febr: d:o d:o	520.	500.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Somma	2930	2558	1003.	71	262.	129.	112.	124.	39	33.	95.	38.	32.	35	22.	54.	8.	2.	4.	4.

‘

Zeguls d' A:is 1785-6
Debent
	van	van	van	van	van	van	van	van	van	van
Rd:s	1/8:	1/4:	1/2:	3/4:	1.	2:	3.	4.	5.	6.	8.	10.	12:	15.	20.	25.	30.	40.	50.	60.
p:mo Sept. 1785 Restant	910.	458.	503	21.	162.	29.	12.	74.	39.	33.	20.	38.	7.	10.	22.	19.	8.	2.	4.	4.
den 19 Julij 1785 bygekomen	1000.	1000.	500.	50.	100.	50.	50.	-	-	-	25	-	25	-	-	25.
18 X:bre 1785 d:o	500.	600.	-	-	-	50.	50.	-	-	-	-	-	-	25	-	-	-	-	-	-
30 Jann:ij 1786 d:o	-	-	-	-	-	-	-	50.	-	-	50.	-	-	-	-	-	-	-	-	-
8 febr: d:o d:o	520.	500.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Somma	2930	2558	1003.	71	262.	129.	112.	124.	39	33.	95.	38.	32.	35	22.	54.	8.	2.	4.	4.

‘

Credunt
	van	van	van	van	van	van	van	van	van	van
Rd:s	1/8	1/4	1/2	3/4	1.	2.	3.	4.	5.	6.	8.	10.	12.	15.	20.	25.	30.	40.	50	60.
p:mo zedert 7:bre 1785 tot dato Verkogt	2359.	1796.	669	17.	203.	102.	36.	62.	33.	4.	56.	23.	10.	14.	20.	30	-	-	-	-
de dato dezes Restant	571.	762.	334.	54.	59	27.	76.	62	6.	29	39	15.	22.	21.	20.	24.	8	2.	4.	4.
Somma	2930	2558	1003.	71.	262.	129	112.	124	39	33.	95	38.	32.	35	22.	54.	8.	2.	4.	4.

‘

Credunt
	van	van	van	van	van	van	van	van	van	van
Rd:s	1/8	1/4	1/2	3/4	1.	2.	3.	4.	5.	6.	8.	10.	12.	15.	20.	25.	30.	40.	50	60.
p:mo zedert 7:bre 1785 tot dato Verkogt	2359.	1796.	669	17.	203.	102.	36.	62.	33.	4.	56.	23.	10.	14.	20.	30	-	-	-	-
de dato dezes Restant	571.	762.	334.	54.	59	27.	76.	62	6.	29	39	15.	22.	21.	20.	24.	8	2.	4.	4.
Somma	2930	2558	1003.	71.	262.	129	112.	124	39	33.	95	38.	32.	35	22.	54.	8.	2.	4.	4.

’/:onder stond:/’

‘In’t Casteel de Goede Hoop Ultimo Februarij 1786 /:was get:/ P: Hacker /:in margine:/ Deeze Reekening door ons ondergeteekende Gecommitteerdens uit den E Achtb: Raad van Justitie dezes Gouvernements en den pro interim Fiscaal alhier behoorlijk nagezien en met de Restanten geconfronteerd zijnde, is dezelve in allen deele accordeerende bevonden datum ut Supra. /:was geteek:/ S: V: Echten, J: M: Horak, G: Exter, /:lager:/ mij present /:geteekend:/ C: L: Neethling Secret:s’

‘

Zeeguls d' A:o 1785-6
Debent
	van	van	van	van	van	van	van	van	van	van
	1/8.	1/4.	1/2.	3/4.	1.	2.	3.	4.	5.	6.	8	.10.	12.	15.	20	25	30.	40.	50.	60.
p:mo Maart 1786 Restant	571.	762.	334.	54.	59.	27.	76.	62.	6.	29	39.	15.	22.	21.	20.	24.	8.	2.	4.	4.
den 6. Maart 1786 bijgekomen	1000.	1000.	600.	-	100.	100.	-	-	50.	-	-	50.	-	-	-	-	-	-	-	-
den 7 Junij d:o d:o	2000.	-	-	-	100.	-	-	-	-	-	50	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Somma	3571	1762	934	54	259	127	76	62	56	29	89	65	22	21.	20	24.	8	2	4.	4.

‘

Zeeguls d' A:o 1785-6
Debent
	van	van	van	van	van	van	van	van	van	van
	1/8.	1/4.	1/2.	3/4.	1.	2.	3.	4.	5.	6.	8	.10.	12.	15.	20	25	30.	40.	50.	60.
p:mo Maart 1786 Restant	571.	762.	334.	54.	59.	27.	76.	62.	6.	29	39.	15.	22.	21.	20.	24.	8.	2.	4.	4.
den 6. Maart 1786 bijgekomen	1000.	1000.	600.	-	100.	100.	-	-	50.	-	-	50.	-	-	-	-	-	-	-	-
den 7 Junij d:o d:o	2000.	-	-	-	100.	-	-	-	-	-	50	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Somma	3571	1762	934	54	259	127	76	62	56	29	89	65	22	21.	20	24.	8	2	4.	4.

‘

Credunt
	van	van	van	van	van	van	van	van	van	van
	1/8	1/4.	1/2.	3/4.	1.	2.	3.	4.	5.	6.	8.	10.	12.	15.	20.	25.	30.	40	50	60
zedert p:mo maart 1786 tot dato verkogt	2295.	1254.	520.	12.	150.	61.	10.	61.	23	2.	74.	11.	10.	17.	4.	8	-	-	-	-
de dato deezes Restant	1276.	508.	414.	42.	109	66.	66.	1.	33.	27.	15.	54.	12.	4.	16.	16.	8.	2.	4.	4.
Somma	3571.	1762.	934.	54	259	127	76.	62.	56	29	89	65.	22	21	20	24	8	2	4	4.

‘

Credunt
	van	van	van	van	van	van	van	van	van	van
	1/8	1/4.	1/2.	3/4.	1.	2.	3.	4.	5.	6.	8.	10.	12.	15.	20.	25.	30.	40	50	60
zedert p:mo maart 1786 tot dato verkogt	2295.	1254.	520.	12.	150.	61.	10.	61.	23	2.	74.	11.	10.	17.	4.	8	-	-	-	-
de dato deezes Restant	1276.	508.	414.	42.	109	66.	66.	1.	33.	27.	15.	54.	12.	4.	16.	16.	8.	2.	4.	4.
Somma	3571.	1762.	934.	54	259	127	76.	62.	56	29	89	65.	22	21	20	24	8	2	4	4.

’/:onderstond:/’

‘In’t Casteel de Goede Hoop Ultimo Augustus 1786 /:was geteekend:/ P: Hacker. /:in margine:/ Deeze Reekening door ons ondergeteek: Gecommitteerdens uit de E Achtb: Raad van Justitie dezes Gouvernements met ende benevens den pro Interim Fiscaal, alhier behoorlijk nagezien en met de Restanten geconfronteerd zijnde, is de zelve in allen deele accordeerende bevonden /: onderstond:/ In’t Casteel de Goede Hoop den 16 September 1786 /:was geteekend:/ J: M: Horak, H: J: de Wet, G: Exter /:lager:/ mij præsent /:geteekend:/ R: J: V: der Riet gezw: Clercq.’

En nadien uit dezelve Reecq: consteerd, dat de verkogte Zeguls geduurende opgem: tijd een Somma van Rd:s 6740. 1/2 komen te bedragen, zo is besloten dat dit montant volgens gebruik in ‘S Comp: Cassa gebragt zijnde bij bovengem: Negotie boeken zal werden overgenomen

En nadien als nu weder staat geheven te werden het ordinair vatgeld der wijnen dewelke zeedert p:mo Sept: laatstl: ‘t Casteel zijn gepasseerd, zo is verstaan dat, ofschoon ‘er een geruimen tijd verlopen moet, eer het geheel montant daarvan kan zijn ingekomen, niet te min alle drie Maanden Successivelyk het bedragen van dien bij den Cassier ingenomen en voorts bij S Comp:s Boeken opgebragt zal moeten werden, even en indiervoegen als zulx ten opzigte der penn:n proflueerende uit de ‘S Comp:s weegen p:r vendutie verkogt werdende goederen, al zeedert het jaar 1744. gebruikelyk is geweest; zo nogthans dat niet te min, zo wel van het geene weegens het een en ander nog op te halen over blijft, als van het geene daarvan ontfangen werd, aan gecommitteerdens, die maandelijx tot het opnemen der S Comp:s Cassa vaceeren, als dan telkens zal moeten komen te blijken, en dat zulx niets vermindere van den iever die den gem: Cassier tot het incasseeren van het een en ander verpligt is aan te wenden, nog ook van syne verantwoordinge omtrend voorsz: vatgeld.

Vervolgens is na lecture der voordragten van verkorene ouderlingen en genommineerde Diaconen van kerkenraden, zo hier aan de Caab als in de buiten Districten, goedgevonden de approbatie omtrend de ouderlingen te verleenen en uit de dubbeld gedane nominatiën, de verkiezing te doen als Volgt, te weeten:

In de Kerk alhier

bij de gereformeerde gemeente Pieter Domus en Jan Coenraad Gie tot ouderlinge, in steede van den afgaanden Heer Oloff Godlieb de Wet, en den overleedenen Andries van Sittert laatstgem: voor den tijd die evengem: Van Sittert nog zoude hebben moeten dienen. Hendrik Johannes Fehrsen en Adriaan Smùts, als Diaconen voor de afte treedene Hendrik Oostwald Eksteen Hend:sz en Abraham Fleck.

bij de Lutherse Gemeente

Jan Anthonij Hitzman tot ouderling voor den afgaanden Johannes Carnspek en Johannes Daniel Karnspek en Andries Jenssen, tot Diaconen ter plaatsvulling van de uitgediende Fredrik Godholt Holtzapfel en Charles van Cahman.

In de Stellenbosche kerk.

Christiaan Joël Ackerman tot ouderling voor den afgaanden Abraham Faure en Paul Roux tot Diacon in steede van den afgaanden Dirk Wouter Hofman.

In de kerk aan Drakenstein

Josua Joubert tot ouderling ter plaatsvulling van David de Villiers Jan Pietersz als desselfs tijd uitgediend hebbende, en Daniel le Roux en Jan Gabriël du Plessis tot Diaconen voor Abraham de Villiers Abrahamsz: en Jacobus du Preez welkers tijd g’Expireert is.

In de kerk van ‘t Land van Waveren

Thomas Arnoldus Theron Pietersz: tot ouderling om te vervullen de openvallende plaatzen van Jacobus Theron en Schalk Willem du Toit, tot Diacon voor den afgaanden Johannes de Waal Cornelisz:

In de Swartlandsche kerk

Christoffel Lombard tot ouderling om te vervangen Hendrik van der Westhuijsen wiens tijd afgelopen is, en Willem Basson Jansz: tot Diacon in steede van den afgetreedenen Jacobus Slabber

Zullende kerkenraden in de buiten Districten teevens werden aangeschreeven dat ‘er ook deezen Jare geen Commissaris Politicq na derwaards staat over te komen, en dat dezelve oversulx zullen moeten zorgen dat de Reekeningen harer arme penningen ten eersten in gereedheid gebragt en herwaards overgezonden werden.

En zyn uit de dubbeld genommineerde Perzonen om na gebruik in de volgende resp:ve Collegiën dienst doen verkoren:

Tot weesmeesteren

Carel Albrecht Haupt, Johannes Matthias Bletterman en Charles van Cahman, in steede van Johannes Marthinus Horak, Johannes Karnspek en Johan Godlieb Brink

Tot Comissarissen van Civiele en Huwelijx Zaken

Carel Mappa en Daniël de Waal voor de uitgediend hebbende Petrus Johannes Truter en Johannes Pieter Kirsten

Tot Heemraden aan Stellenbosch en Drakenstein

Jan de Villiers Jan Pietersz:, Samuel Johannes Cats, Pieter Gerhardus van der Bijl en Adriaan Louw Jacobusz; ter plaatsvulling van Andries Christoffel van der Bijl, Jan de Villiers Abrahamsz:, Jacob de Villiers Jan Pietersz: en Adriaan Louw Adriaansz:

Tot Heemraden aan Swellendam

Jan Andries Holtzhausen en Gabriël le Roux, voor de uitgediende Esaias Meijer en Ernst Fredrik du Toit.

Door de Heer M:r Jacobus Johannes le Suëur wierd als keldermeester ter Vergadering gecommuniceerd, dat zig onlangs begeeven hebbende na de beide bezitters der plaatzen Constantia , ten einde te vernemen, welke quantiteit wijnen voor d’ E Comp:ie in het naast aanstaande Jaar te bekomen zoude zijn, zijn E bij die geleegendheid dezelve bezitters had g’informeerd, zo wel van de ordre der Heeren Majores vervat bij hoogst derselver aanschrijven in dato 29 April deezes Jaars, en een daar nevens gevoegd extract van haar Hoog Edelens besluit, in dato 25 daar bevorens, nopens de proef bottels die bij de na Europa op Fust verzonden werdende Constantia wijn zoude moeten werden gevoegd, als van het gering genoegen het welk uit het gem: Extract kwam te blijken, dat ten opzigte van de hoedanigheid dier wijnen zeedert eenigen tijd gegeeven wierd; en dat betreffende de gem: ordre en aanschreiven de voorsz: bezitters zig bereid hadden getoond de proef bottels te vullen uit hetzelve Fust, en dus met de eigenste wijnen als hetwelke op de Aamen ter verzending zouden wierden gedaan, met versoek nogthans dat om alle twijffelingen of verdenkingen daar omtrend voor te komen, iemand mogt worden gequalificeert, ten einde in desselfs teegenwoordigheid, zo wel de Aamen als voorsz proefbottels te doen vullen, en daarvan een verklaring te passeeren. Dat ook voorts ten belange van de slegte qualiteit hunnner wijnen, dezelve bezitters serieuslijk hadden betuigd, altoos van de beste zoorten aan d’ E Comp:ie te hebben geleeverd; Terwijl dezelve als toen tevens quamen te herhalen hunL laatst aan de Heeren Majores gedaan versoek, te weeten om het genot te mogen hebben, van het hun toegelegd aandeel in de advancen, die op hunne geleverde wijnen waren behaald, waarvan zij zeedert eene geruimen tijd waren verstoken gebleeven

Waarop goedgevonden en besloten is, gem: Heer Le Suëur als keldermeester te qualificeeren, om telkens bij het vullen der Aamen en bouteilles met Constantia wijn, present te zyn, ten einde daaromtrend de voorsz: aanschrijvens der Hoog Edele Heeren Majores te doen observeeren, en desweegens telkens een Certificaat te passeeren.

Gelijk ook wijders in achting genomen zijnde, dat uit den Eijsch der retouren uit Indiën in dato 1 9:bre 1762 komt te blijken dat hoogst ged: Heeren Majores aan de Leveranciers van de voorsz: wijnen hebben toegelegt een aandeel van 10 pC: in het geene de Comp:ie meer dan een Capitaal advans boven de ordinaire inkoops prijs by de door elkanderen geslagen verkoop derselve profiteeren zal, dog dat het genot daarvan aan dezelve Leveranciers niet completelijk heeft kunnen werden toegebragt, dewijl bij dit gouvernem:t zeedert lange, maar alleen van zommige kamers zijn ontfangen de rendementen dier verkopingen.

Zo is goedgevonden, op’t Negotie Comptoir te doen formeeren een specificque opgaaf van alle zodanige rendementen der verkopinge, zo van de Jaren, als de resp:ve kamers, als alhier nog komen t’onbreeken, ten einde dezelve van hoogst ged: Heeren Majores Eerbiedig te kunnen versoeken en dat intusschen aan de voorsz: Leveranciers zal moeten werden uitbetaald, het geene hun in voegen bovengem: competeren zal, volgens de rendem:t die alhier ontfangen zijn, voor zo verre dezelve zulx nog niet mogte hebben genoten of ontfangen.

Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In’t Casteel de Goede Hoop ten dage en Jaare voorsz:

[Signed:] C: J: van de Graaff

[Signed:] P Hacker

[Signed:] J I Rhenius

[Signed:] R: J: Gordon

[Signed:] J: J: Le Suëur

[Signed:] O: G: de Wet

[Signed:] T: C: Ronnenkamp

C. 173, pp. 228-232.

Maandag den {17861218} 18 Decemb: 1786.

‘S voormiddags alle præsent, behalven de Heer Secunde Pieter Hacker.

Door den pro Interim Fiscaal Gabriël Exter, ter gedeeltelijke voldoeninge aan het bij Raads besluit van den 24 Novemb: laatstL:, nopens het verongelukken van het Hoekerschip Catwijk aan Rhijn denzelven geinjungeerd onderzoek ingediend zijnde het volgend vertoog.

Aan den wel Edelen Gestr: Heer Cornelis Jacob van de Graaff, Gouverneur van Cabo de Goede Hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a, benevens den E Agtb: Raad van Politie

‘Wel Edele Gestr: Heer en E Agtb: Heeren!’

‘’T heeft Uw E Gestr: en E Agtb: gelieft te behagen, bij het ingevolge Extract Resolutie, genomen in den Rade van Politie op Vrijdag den 24 November den onderget: pro Interim Fiscaal gedemandeerde ondersoek van het verongelukken van S Comp: Hoeker Schip Catwijk aan Rhijn , zynde hetzelve op den 7 der gepasseerde Maand f:bre in de Baaij Fals teegens de klippen geraakt, en verbrijsseld :/ denzelven nog bijzonder te gelasten ten Spoedigsten te inquireeren en te berigten op het gemene Volk zig aan het een of ander mogte hebben Schuldig gemaak, waarom den onderget: zoude vermeenen R:O: eenige actie teegens dezelve te moeten institueeren.’

‘Den onderget: dan in gehoorzame voldoening van deeze zeer geeerde ordres daar omtrent de nodige recherches gedaan hebbend, is denzelven daaruit ende annexe verklaringen van de Scheeps Overheeden gebleeken, dat de gemeene op bovengem: Bodem van den Eersten tot den laatsten, alles hebben aangewend wat zij voor zo veel in hun vermogen was geweest tot behoud van hun Schip hadden nodig geoordeelt, en dat door den iever en de Vigilantie van het volk veele en de meeste goederen zijn gered en aan Land gebragt geworden, en dusdanig hetzelve indienst der E Comp:ie is blijven continueeren’

‘Dat bij een diergelijke gedrag der gemeenen den onderget: /onder hoger Correctie/ vermeend geene teekenen van pligtverzuim ofte Schuld te kunnen ontwaren, en dus ook geene reedenen te hebben om R O: eenige actie teegens dezelve te mogen institueeren’

‘Waar mede den onderget: aan dit gedeelte van het voorsz: zeer g’eerde besluit verhopende te hebben voldaan, d’Eer heeft, dezen te laten dienen voor Eerbiedig berigt.’

’/:in margine:/ Exhibitum in Rade van Politie den 9:bre 1786 /:was get:/ G: Exter’

Uyt welke en de bylagen is komen te blijken dat niet alleen de gemeene zeevarenden die op voorm: Bodem zijn bescheiden geweest, zig geenzints aan eenig pligtversuim hebben Schuldig gemaakt, maar dat dezelve ook in teegendeel al hun vermogen hebben toegebragt tot behoud en redding van het Schip, gelijk door derselven iever, vervolgens mede het grootste gedeelte der in dien bodem geladen geweest zijnde goederen zyn geborgen geworden, en dezelve Lieden dus even als of zy actueel indienst waren met hunnen arbeid zyn blyven Continueeren: Zo is uit Consideratie van dit eene en ander goedgevonden en verstaan, de Scheepelingen van meergem: Bodem Catwijk aan Rhijn den gezaghebber en verdere opperofficieren tot nog toe alleen uitgezondert, wederom in ‘S Comp:s dienst emploijabel te verklaren, en derselver gagie dewelke zedert heeft stil gestaan, van den 8 October dezes Jaars, zijnde ‘S daags na dies Stranding, weederom te doen Cours neemen.

Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In’t Casteel de Goede Hoop ten dage en Jare voorsz:

[Signed:] C: J: van de Graaff

[Signed:] J I Rhenius

[Signed:] R: J: Gordon

[Signed:] J: J: Le Suëur

[Signed:] O: G: de Wet

[Signed:] T: C: Ronnenkamp

C. 173, pp. 233-359.

Woensdag den {17861227} 27 December 1786.

‘S voormiddags alle præsent, behalven den Heer g’Eligeerd Secunde Johannes Izaak Rhenius.

De Hoge Indiasche Regeeringe bij hoogst derselver aanschreivens van den 7 September laatstL, het welk met het Schip Rhijnoord op Eergisteren is ontfangen, dit gouvernement hebbende gelieven te informeeren, dat den Heer Raad extra ordinaris van Neederlands India, Adriaan Boesses, door haar hoog Edelens is aangesteld en genommineert geworden tot Admiraal der verwagt werdende Retourvloot, gelijk mede tot Commissaris van dit Gouvernement, met Last dat Sijn Edele alhier als zodanig erkend en bij desselfs aankomst den Volke voorgesteld zoude werden, zo is verstaan dat het Schip de Schelde , met hetwelk men sijn Edele tegemoed ziet, deze Rheede komende opzeilen, en de Admiraals vlagge ten teeken van syn Edele aanweezen op hetzelve vertonende, zo dra het Anker zal hebben laten vallen, van de Couvre face Imhoff het Salut met 21 Schoten zal geschieden

Dat verders bij te rug komst van den Equipagiemeester vernomen weezende, wanneer Sijn Edele geintentioneerd zal zijn aan land te komen, Twee Leeden des Raads met den Secretaris zig na boord zullen begeeven, om Syn Edele af te halen, terwijl Sijn Edele als dan bij het Stappen op het Zeehoofd weederom met 21 Schoten van gemelde Couvre face Imhoff zal werden verwelkomt.

Dat den Heere Gouverneur intusschen met de verdere Leeden des Raads en gevolgt door de gequalificeerdens uit ‘S Comp:s Dienaren ende Burgerije, zig op het ged: Zeehoofd vervoegd hebbende, meergem: Heer Commissaris aldaar door dezelve gerecipieerd en naar het Casteel zal werden begeleid.

Dat van het zeehoofd af tot voor de Poort van het Casteel zig in twee reïen onder hare Vaandels zullen moeten posteeren, zo wel de Burgerije te voet en te paard, als het Regiment van Meuron, en dat binnen het Casteel insgelijx in twee reïen zal moeten geschaart Staan, het Corps van de Heer Gordon; Terwijl bij het passeeren van dikwils gem: Heer Commissaris, door de voorsz: reïen, Sijn Edele onder het roeren der Trom, mitsg:s blazende Trompetten en het Musicq van het gemelde Regiment van Meuron door de officieren met het Sponton en zijdgeweer, mitsg: Vaandels en Standaarden, zal werden gesalueert.

En nadien den Heere Gouverneur te kennen gaf, dat ‘S Comp:s Rijtuigen, de Staatsie koets uitgezondert, zodanig oud en afgesleeten waren, dat dezelve bij voorsz: geleegendheid nog ook tot andere diergelijke, dewelke dikwerf voorkomen, en waarin overeenkomstig den Staat van dit Gouvernement voor het honneur der Heeren Meesteren, zo wel als het Respect der Natie behoord te werden gezorgd, in’t geheel niet meer konden werden gebruikt; Zo is best gedagt en besloten, de koets van den Heer Secunde Pieter Hacker als daartoe voldoende en teegens eenen redelijken prijs te bekomen zijnde, ‘S Comp:s weegen inte kopen, en daar en teegen de voorsz: afgesletene en onbruikbare Tuigen, bij eerste bequame geleegendheid weder ten profijte der E Comp:ie te doen verkopen.

Zijnde verders geresumeerd en overwogen het door Commissarissen uit den Raad van Justitie ingediend vertoog, het welk was luidende als volgt

Aan den wel Edelen Gestr: Heer Cornelis Jacob van de Graaff Gouverneur van Cabo de Goede Hoop en den Ressorte van dien &:a &:a &:a, benevens den E: Agtb: Raad van Politie.

‘Wel Edele Gestr: Heer en E Agtb: Heeren!’

‘Bereids in den aanvang der opregting en instellinge van het jeegenwoordige Collegie van Commissarissen uit den Raad van Justitie, principaal mede belast met de zorge en het bestier van die zaken, dewelke voortijds eigentlijk tot het Ampt van Burgerraden hebben behoord, is bij dat zelve Collegie onder meer andere Zaken van haar departement als een object van deliberatie en gewigt in opmerking gekomen, de wijze van inrigting der belasting van het zogenaamde Schoorsteen of Ratelwagtsgeld, dat maandlijx aan de burger Cassa werd betaald.’

‘Waaromtrend dan zijnde aangemerkt, hoe onevenredig en oneigen het was, dat de eenen der Ingezeetenen alhier, dewelke huisen hadden, aan welkers Erven nog een ofte meer huurhuisen waren annex, de zodanige in de verpligting waren, om het Ratelwagtsgeld á 3 Schell: per Maand voor ieder Huis te moeten betalen, daar inteegendeel weederom anderen dewelke waren in’t bezit van Huisen met annexe Pakhuijsen en andere gebouwen van de betaling waren g’Excuseerd, daar nog, wanneer men eenelijk Considereerde, de eigentlijke instelling van dat fonds van Ratelwagts geld, dienende tot de betaling der gagiën aan de Nagtwagten uit ‘S Colonies Cassa, men geene gegronde reedenen kan vinden vinden, waarom zodanige gebouwen van Pakhuijzen, Stallingen &:a die op de Straten uitkomen, en voor welkers Publicque vijligheid gevolglijk immers mede wierd gewaakt, van diergelijke betalinge zoude moeten weezen bevreid, en dat de billijkheid dierhalven vorderde, dat daar omtrend geen onderscheid diende te werden gemaakt, te meer daar de bezitters van diergelijke Huijzen, Pakhuijzen &:a &:a meest alle moesten werden geconsidereerd als luiden van vermogen, dewelke hunne revenuen op een en dezelfde wijze, ‘tzy met het verhuuren van zodanige Huizen, Pakhuijzen &:a, ofte dezelve tot hunne eigenen neeringen ende ommeslag t’Emploijeeren, de voordeelen daarvan quamen te trekken.’

‘hebben Commissarissen na over het middel van redres in deezen ten voordeele van ‘S Colonies Cassa, met elkanderen te hebben gebesoigneerd, eindelijk onder Uwer Wel Edele Gestr: en E Agtb: geëerde nadere approbatie het besluit genomen, om door den Secretaris de Burgerije bij provisie te doen opneemen alle Huisen, Pakhuijzen en Stallingen in dit Caabsche Vlek staande, op de Straten uitkomende, en van dezelve een Specifique Lijst te doen formeeren, ten einde vervolgens dit voorname fonds van Schoorsteen of Ratelwagtsgeld, in een betere ordre te brengen, en daartoe de gepaste voordragte bij Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: na verschuldigtheid te doen.’

‘Het ged: besluit van Commissarissen dan in diervoegen ten effecte gesteld, en vervolgens door den Secretaris der Burgerije aan dezelve zijnde overgegeeven geworden, een Lijst in’t generaal van alle Huizen, woningen, Pakhuizen &:a, in dit Caabse Vlek, Nemen Commissarissen de vreiheid dezelve Lijst nevens dezen over te leggen.’

‘Uit welke Lijst Uwe Wel Edele Hoog Achtb: des behagende Zullen kunnen ontwaren dat behalven het merkelijk different in het meerder getal der Huizen zelve, voor dewelke de betaling van het Ratelwagtsgeld bevorens niet is dog als nu in’t vervolg zal moeten werden betaald, de Pakhuizen en Stallingen op de Straten uitkomende, alleen uitmaken een getal van 112 Pakhuisen en 17. Stallingen, dus wanneer voor dezelve insgelijx het Ratelwagtsgeld werde betaald, zulx de Inkomsten van S Colonies Cassa met een aanzienlijk montant van r:d 580 in het jaar zoude vermeerderen.’

‘Commissarissen nemen derhalven de Vreiheid, Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: het een en ander in deezen Eerbiedig voor te dragen, en te versoeken, dat het vorenstaande besluit bij Commissarissen genomen, door Uwe Wel Edele Gestr: en E: Agtb: moge werden g’approbeerd, en Commissarissen omde aangehaalde reedenen gequalificeerd, voor de Pakhuizen en Stallingen, zo wel als voor de Huizen, het gewone Ratelwagtsgeld maandelijx te doen invorderen.’

‘Waarop dan Uwe Wel Edele Gestr: en E: Achtb: g’eerde en gunstige dispositie afwagtende; Neemen Commissarissen verder bij deezen de Vrijheid, Uwe Wel Edele Gestr: en E: Agtb: onderdanigst voor te dragen.’

‘Dat, daar de gunstrijke voorzienigheid, dit ons land met een milden graan ougst heeft gezeegend, waardoor het Coorn thans weederom is gedaald bijkans tot de vorige prijs van rd: 40. voor de Vragt, ende gepriviligeerde Broodbakkers dus in staat zullen weezen, het brood weederom als bevorens aan d’ Ingezetenen te kunnen leeveren;’

‘het dierhalven van Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: welbehagen moge zijn, bij het verleenen der Privilegiën tot de Bakneeringen voor het aanstaande Jaar 1787., de resp:ve Bakkers te bepalen, om weederom gelijk bevorens, het dubbeltjes witte brood te leeveren tot Een en een agtste pond, en het Twee Stuijvers groff Tarwe brood ter zwaarte van Drie ponden.’

‘En dat Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: ook wederom gunstig gelieven te permitteeren het bakken en verkopen van klijn gebak aan zodanige der Ingezetenen alhier, die zig als het eenigste middel van hun bestaan bevorens daar mede hebben erneerd, dog hetwelke bij het 1:e Articul van het Placcaat van 12 Maij dezes jaars, mits de toenmalige Schaarsheid en het gebrek aan Tarwe, door Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: onder anderen mede is geinterdiceerd geworden.’

’/:onderstond ‘T welk doende &:a /:was get:/ S: V: Echten, J:s Smuts, J: M: Horak, W: f: V Reede van Oudshoorn, J: M: Bletterman, C: L: Neethling, C: G: Maasdorp, C: Matthiessen, G: H: Meijer, A: J: de Wet, /:in margine:/ Cabo de goede hoop den 23 Decemb: 1786.’

Waarop verstaan is, Commissarissen voorm: ter zake van de bijgebragte reedenen te qualificeeren om in’t vervolg van de Pakhuijzen en Stallingen in dit Caabsche Vlek op de Straat uitkomende, even zo wel het Ratelwagts geld te doen heffen, als tot hier toe alleen van de woon- en huurhuizen is geschied.

En daar door ‘S Hemels Zeegen in den teegenwoordigen graan Ougst, thans gelukkig ontruimd zijnde omstandigheeden, door dewelke men genoodzaakt is geweest, bij Placcaat van den 12 Maij dezes Jaars, onder andere genomene voorzorgen aan de gepriviligeerde broodbakkers te premitteeren, om de zwaarte van het dubbeltjes, zo wit als groff brood, tot op drie quart ponden te mogen verminderen;

Zo is, na Overweeging van het geene Commissarissen voorm: ten dien belange voorgedragen hebben, goedgevonden de gem: gepriviligeerde Brookbakkers bij Publicatie weder te stellen onder de vorige verpligting, ingevolge welke dezelve het dubbeltjes witte brood voortaan zullen moeten leeveren tot Een en een achtste pond gewigts, mitsg: het Twee Stuiv:s groff Tarwe Brood, ter zwaarte van drie Ponden.

Gelijk mede, om de Ingezeetenen die zig met het Bakken en verkopen van allerlei klijn gebak hebben erneert, ook daar door zo spoedig mogelijk tot dat middel van hun bestaan te laten weederkeeren, insgelijx op voordragt van voorsz: Commissarissen verstaan is, inzelvervoegen, het daar teegen bij het ged: Placcaat van den 12:e Maij dezes Jaars gestatueerd verbod weder op te heffen, en te herroepen en dezelve Ingezetenene mits dien als voorheen daartoe weederom vrijheid te verleenen.

Bij welke geleegendheid mede in consideratie genomen weezende, dat als nu mede Cesseeren de reedenen, door dewelke men zig gedrongen heeft gevonden gehad, om de Granen boven den prijs, die voorheen ‘S Comp:s weegen daar voor betaald is geworden, in te kopen; Zo is verstaan, met den 10 Jann:ij aanstaande weeder een begin te maken, om de Tarwe teegens den vorigen gewone prijs van ƒ80: per Vragt onder aftrek der Thiende, te ontfangen: Zullende, op dat de Ingezeetenen tot de Leverantie aan d’ E Comp:ie zo veel te beeter mogen werden geanimeert, en om te ontruimen de voorgewende reedenen, door dewelke men minder geneegen wezen zoude de Granen aan d’ E Comp:ie dan aan particulieren te leeveren, aan de Leveranciers alle zodanige faciliteiten werden toegebragt, als mogelijk weezen zullen om hunne beladene wagens niet op te houden en om derzelven Slaven tot het opdragen van het Coorn na de bovenste Etages de Maguazijnen te verschonen, ten welken einde de Heer Tobias Christiaan Rönnenkamp als Dispencier, gequalificeert geworden is, des benodigt weezende, tot dat werk telkens het vereischte volk onder reedelijken loon in te huuren.

En zal van voorschreeven tijd, en het gereguleerde tot den ontfangst der Tarwe teegens den gementioneerden prijs, bij Billietten aan Ingezetenen bekend making werden gedaan, zo wel als dat zonder bepalinge van tijd, weeder mede teegens den vorigen ordinairen prijs, de verdere Granen, als Rogge, Garst, Erwten en Bonen, aan d’ E Comp:ie zullen kunnen werden geleevert.

Door den Equipagiemeeter Francois du Minij, den burger Lieut: Johannes Gijsbertus van Reenen en den winkelier Egbertus Bergh, aan den Heere Gouverneur overgeleeverd, en intusschen bij de verdere Heeren Leeden ter rondleezing geweest zijnde, een uitvoerig Rapport en eenige bijlagen betreffende den uitslag der bij besluit van den 4 Aug:s dezes Jaars op hun gedecerneerde Commissie luidende.

Aan den wel Edelen Gestr: Heer Cornelis Jacob van de Graaff, Gouverneur en Directeur van Cabo de Goede Hoop en den Ressorte van dien &:a &:a &:a, benevens den E Agtb: Raad van Politie

‘Wel Edele Gestr: Heer en E Agtb: Heeren!’

‘De Successivelijk door den onderdanigen Tweeden Teekenaar, den burger Lieut: Johannes Gysbertus van Reenen, nevens de Swellendamsche Heemraden Hilligert Muller en Andries Holtzhausen en den Landdrost van Graaffe Rijnet , Maurits Herman Otto Woeke, aan Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: ingediende Rapporten, nopens den Graan bouw inde Mossel - en het Hakken van Bouwhout in de Plettenbergs baaien , onlangs geworden zynde een object van Uwer Wel Edele Gestr: en E Agtb: Serieuse deliberatiën, en daaruit voortgevloeit zijnde, dat op d’ ondergeteek Equipagiemeester Francois du Minij en winkelier Bergh, nevens hem, is gedecerneerd geworden de Commissie omme zig naar de voorsz Mossel- en Plettenbergs Baaijen te begeeven, ten einde met d’ Ingezetenen in den omtrek der eerstgem; Baaij, op fundament van derselver aan de Regeering gedane presentatie te treeden tot een finaal accoord om hunne te winnene granen aan d E Comp:ie te leeveren, ten einde door Scheepen of Vaartuigen op den geschiksten tijd des jaars van daar te kunnen werden afgehaald, onder aftrek van een Thiende voor S Comp:s geregtigheid, en een Thiende voor de vragt en risico der Zee; Zo nogthans dat wanneer de prijs van het voorsz: Graan, welke Jaarlijx door Heeren Commissarissen uit den E Agtb: Raad van Justitie zal gereguleerd worden, door dien aftrek minder als rd: 18:- per Vragt of Thien Mudden mogte uitleeveren, dezelve als dan niet verder plaats zoude grijpen dan om de gem: prijs te kunnen doen overblijven.’

‘En ten dien einde de tot het afhalen der granen af te zendene Scheepen voor het lang ophouden aldaar, mits d’ onveiligheid dier Baaij in geen gevaar gesteld, maar in teegendeel zo spoedig mogelijk tot derselver te rug reize beladen mogten werden, na het voorsz: accoort met d’ Ingezeetenen te hebben getroffen, t’ onderzoeken of het nodig zoude zijn, dat aan de meergem: Baaij een ofte meer Maguazijnen wierden opgeregt, en ingevalle zulx volstrekte dienstig mogte geoordeelt worden, vermits de kortheid des tijds, welke tot de aanstaande recolte nog voor handen was, ende menigvuldige onder handen zijnde werken, niet toelieten ‘S Comp:s weegen de vereischte Arbeiders daartoe af te breeken, voor eerst den bouw van een bequaam Magazijn aan zodanigen oort in de nabijheid van’t Zeestrand, als den eerstgeteek: Equipagiemeester, zo tot den afscheep als genoegzame veiligheid tegens vijandelijke beschadigingen, uit zee bequaamst zoude oordeelen, aan particulieren te besteeden, daarbij egter in’t oog houdende, dat zulx quame te geschieden tot de meeste besparing voor d’ E Comp:ie.’

‘Gelijk ook verders na te gaan en op te geeven, welke mesures nader zouden dienen genomen, en in’t werk gesteld te werden, om den ontfangst en afscheep der Granen aldaar, ten minsten kosten der E Comp:ie t’ effectueeren, en d’ even gem: Equipagiemeester daar en boven ook Speciaal, welke middelen best zouden kunnen dienen, om de derwaards af te zendene Vaartuigen een bequame veiligheid gedurende hun verblijf in de gem: Mosselbaaij toe te brengen.’

‘Als meede door d’ Ingezeetenen aldaar te doen opgeeven, welke sorteeringen van IJzer hun bij vervolg van tijd tot den Landbouw zouden te stade komen, ten einde uit het patria te werden g’eischt, en vervolgens bij aanbreng door hunne Commissionarissen alhier aan de Hoofdplaatze onder betaling uit ‘S Comp:s Pakhuijzen opgenomen zijnde, in de Scheepen die men ter afhaal der granen zal komen t’ Emploijeeren, aan hun te werden toegebragt.’

‘mitsg: vervolgens na van de te passeerene Bosschen in’t Houte niquasland en omstreex de Plettenbergs baaij inspectie genomen, en opgezeetenen dier Landstreek ten dien einde expres inde laatstgem: baaij te hebben doen requireeren, met dezelve mede finaal te contracteeren weegens de Leverantie van Bouw- , wagenmakers- en Meubel-hout aan d’ E Comp:ie om inzelvervoegen als het graan uit de Mosselbaaij , met Scheepen van daar afgehaald, en herwaards overgebragt te worden: en daarbij’

‘1. na te gaan, of ‘S Comp:s Scheepen in de voorsz: Baaij niet aan te veel gevaar zouden weezen blootgesteld, en of en op welke wijze indien gevalle dat gevaar best zoude kunnen werden verhoed, mitsg: hoedanige Scheepen, zo tot het Laden van’t Hout, als het bevaren dier Baaij, best t’Emploijeeren, en in welke tijden van het jaar dezelve baaij veiligst te bevaren en aan te doen zoude zijn; gelijk mede of de Scheepen of Vaartuigen die tot het afhalen van hout derwaards heen zoude werden afgezonden, niet te gelijk de Mosselbaaij zoude kunnen aandoen, om vooraf na het inladen van het Hout, ook de granen inde laatstgem: Baaij in te neemen.’

‘2. Nat dat den eerstget: Equipagiemeester, aan wien het onderzoek dier poincten in het bijzonder is aanbevolen geworden, met last syne bevinding en bygevoegde Consideratiën daaromtrend op te geeven, zoude hebben bevonden, dat de voorsz: Baaij met genoegzame Vijligheid door ‘S Comp:s Scheepen of Vaartuigen kan werden bevaren, van de ged: Ingezeetenen te verneemen of zij geneegen en bereid zouden zijn, het Hout dat d E Comp:ie zoude komen te benodigen en successivelijk aan hun opgegeeven werden, inde aldaar geleegene bosschen te kappen, en aan de gem: baaij te leeveren, En zo wanneer zijL: op eenige van hun geneegen mogten weezen, zulx ten hoogsten teegens de door hun aangeboden prijs van’

‘en ook ander nodig hout bij derselver specificatie niet uitgedrukt, na rato te bereekenen en te leeveren, daaromtrend met dezelve aan te treeden tot het voorsz: accoort, zo dat de gem: Ingezeetenen of aanneemers provisioneel zouden kunnen werden aanbesteed, om te kappen en leeveren, zo veel balken van bovengem: differente Calibers, mitsg:s wagenmakers Hout, als d’ ondergeteek: genoegzaam oordeelen zouden ter vollading van een daartoe best en bequaamst t’ Emploijeerene Schip of Vaartuig, mits dezelve Ingezeetenen ofte aanneemers ook beloofden, en bij pœne van voor altoos van het Hout leeveren te zullen gepriveerd en ontzet weezen, zig verbonden om telkens zo dra eenig Schip of Vaartuig om hout af te halen in de baaij zoude zyn verscheenen, zo veel van het volk, dat zijL ordinair tot Hout kappers zouden emploijeeren, bij te brengen, als nodig mogte zijn, om onder den te stellenen opzigter teegens reedelijken dagloon, bij d’ ondergeteek: met hunL: mede te reguleeren, ter Spoedige beladinge van het Schip of Vaartuig te dienen.’

‘3.Ten einde het Hout, om ter inscheeping bequamelijk te kunnen uitdrogen, en daartoe ten minsten Een Jaar in voorraad te werden opgelegd, op zodanige plaats als best geleegen, en ter gereeder afscheep dienstig geoordeelt en bevonden zoude worden, te doen opregten, een bequame Loots, welkers Constructie en vervaardiging, naar het best en de inrigting door d’ ondergeteek: op te geeven, en aan te wijzen, mede zoude moeten werden aanbesteed aan den zodanigen der Ingezeetenen, die zulx teegens de minste prijs en ter voltooijing op een Convenable tijd, zoude willen aanneemen.’

‘4. Gelijk mede, dewijl in’t vervolg om de klijne vaartuijgen, die ter inscheeping van het Hout zouden moeten dienen, veilig en gemakkelijk te doen aankomen en beladen, een geschikte en bequame geleegendheid zoude dienen te werden aangelegd, zulx door den Baas der Scheeps Timmerlieden of een ander bequaam Perzoon van die metier, denwelken ter adsistentie van d’ ondergeteek:e zig meede na de voorsz: baaij zoude begeeven, te doen onderzoeken en de Leveranciers van het Hout aan te besteeden, alsodanig Hout, als gem: Baas of Perzoon zoude opgeeven daartoe te werden vereischt, ten einde na de voltooijing van de Loots te werden geleevert en bij voorraad in dezelve geborgen, op dat zodra d’ affaires zouden toelaten het nodig volk tot dat werk van hier af te zenden, het zelve hout als dan aan handen en in gereedheid mogt werden gevonden.’

‘5. En daar ‘er op het oog bezwaarlijk eenige onderscheid te maken is, tusschen het goed en ondeugend geelhout, insgelijx na te gaan en op te geeven, welke maatregulen best te beramen zouden zijn, op dat door de Leverantie van het laatste voor of inplaatze van het eerste, geen bedrog wierde gepleegd, en d’ Ingezeetenen of aanneemers der Leverantie te verwittigen dat dezelve zig zouden moeten verpligt houden aan alle zodanige ordres als men bij vervolg van tijd tot voorkoming van dien zoude oordeelen te moeten Stellen.’

‘6. Zo als mede de gezamentlijke Ingezeetenen in’t Houte Niqualand door d’ ondergeteek: zouden moeten werden gerecommandeert, dat daar het nu ten hoogsten noodzakelijk was geworden te beletten, dat geene bomen in de onderscheidenen Bosschen van het Houte niqualand meer nodeloos, en tot ruin van het Hout gewasch om verre werde gehakt, maar inteegendeel om bij verdere vergunning van d’ E Comp:ie ten nutte deezer Colonie te mogen strekken, behoren te werden geconserveerd, zij zig daarvoor ook zoude hebben te wagten op al zulke pœne als men zoude bevinden daartegen te moeten Stellen; Terwijl door hun ondergeteek: al verder zouden moeten werden onderzogt, en opgegeeven, welke ordres na hun gedagten daaromtrend best en bequaamst te beramen en uit te voeren zoude zijn.’

‘7. En al mede na te gaan, welke zaken voornamentlijk ter observance aan een over den ontfangst, berging en afscheep van het Hout te Stellene opzigter, zoude behoren te werden gedemandeert, en daarvan Specificque opgaaf te doen, ten einde zulx aan zodanigen opzigte vervolgens bij de aan hem uit te vaardigene Instructie zoude kunnen werden gelast en bevolen.’

‘8. Maar bij aldien teegens verwagting door d’ onderget: mogte ondervonden werden, dat d’ Ingezeetenen in’t Houte Niqua land bij hunne gedane aanbiedinge en verbintenisse nopens het kappen en leeveren van het Hout niet waren persisteerende en dus tot de gezegde zo zeer ten hunne faveure en ook tot heil en welvaart van derzelver nakomelingen strekkende dispositiën geenzints zoude willen mede werken, of meer dan de bovengem: Vrijwillig opgegeeve prijzen quamen te vorderen, in dat Cas al zulke maatreegulen te neemen, als uit het Rapport van bovengem: Landdrost Woeke quam te blijken, of bij de ondergeteek: nadere en raadzamer zoude geoordeelt en bevonden werden, bij der hand te worden genomen, om hetzelve werk S Comp:s weegen aan te Vangen, en voort te Zetten, met qualificatie om zulx zodanig uit te voeren, als ten meesten profijte en minsten koste van de Maatschappij zoude kunnen geschieden, en ten dien einde dadelijk derwaards te mogen verleggen, al zulke Manschappen van ‘S Comp:s Post in’t Houte Niqua land , al zij zouden bevinden provisioneel van daar tot dat werk te kunnen werden g’Emploijeerd; mits in allen gevalle van derselver verrigtinge Rapport en verantwoording doende in geschrifte.’

‘Zo hebben d’ ondergeteek: ter pligtschuldige obedientie, aan het hun gedemandeerde, immediaat nadat zij hunne Instructie hadden ontfangen, zig begeeven na de Mosselbaaij , en aldaar in d’ eerste plaatze op de door Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: geprescribeerde en hiervoren gem: Conditiën tot Stand gebragt, het Contract weegens de Leverantie van Coorn aan d’ E Comp:ie /:waaraan onderweegen aan de Vet Rivier ter plaatze van den oud Heemraad Hilligert Muller met de in den omtrek wonende Lieden, de eerste hand reets was gelegd:/ zodanig dat alle de Landbouwers welke bij der onderget: verscheining inde ged: Baaij op hunne resp:ve plaatzen præsent quamen te zijn, en na genoeg bij der hand te leggen, om zig op den 1 October, den dag hiertoe bepaald, ter bestemder plaatze te kunnen laten vinden aan de voorsz: Leverantie hebben deel genomen, gelijk zulx Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: bij geliefte nader zal kunnen consteeren, uit het contract zelve deezen sub L:a A: geannexeerd.’

‘Vervolgens bij hun overwogen zijnde, dat nademaal veele der voorsz: Landlieden, welke reeds een begin gemaakt hadden, en nu stonden te continueeren met het bouwen van hunne Landerijen, om het Product derselve aan de Maatschappij te leeveren te verre van de hand quamen te leggen, als 3, 4: en meer dagen van de baaij g’eloigneerd zijnde, om met de voorsz: Leverantie eerst een begin te kunnen maken, als zij van de aannadering van het Schip dat Jaarlijx tot afhaling van het ged: graan van hier staat afgezonden te werden, zouden weezen geinformeerd, zonder in de Spoedige belading van zodanig Vaartuig eene merkelijke vertraging te veroorzaken, dewijl zij in d’ onzeekerheid wanneer hetzelve ter plaatze Syner destinatie zal aanlanden, zeekerlijk niet eer een begin met het aanrijden zouden maken, dan dat zij van dies verscheininge in de Baaij onderrigt zouden zijn; om daar door voor te komen, dat zij bij een onverhoopt agterblijven van het ged: Schip, mits ontstentenisse van een bequame berg plaats in de Baaij, om hunne aangebragte granen in zulken gevalle daarinne te kunnen opleggen, niet genoodzaakt zouden weezen, ter hunnner grote Schade met dezelve weder naar derzelver resp:ve plaatzen te moeten retourneeren, en ‘er natuurlijk een geruimen tijd zoude moeten verlopen, eer dat een ieder van deeze verschijning van het Schip kennis bekomen, en syne granen aangereeden zoude hebben, behalven dat zo wel de voorsz: als de nader bijleggende Ingezeetenen bovensdien ook wanneer zij dit tijdstip zouden moeten afwagten, dikwils als het zelve zou daar zijn, door de Rivieren, die, wanneer het maar eenigzints hard gewaayd heeft, /: het welk gelijk d’ondergeteek: zulx perzoonlijk hebben ondervonden, in die Landstreeken al vrij frequent en subiet komt te geschieden:/ niet kunnen werden gepasseerd, zo niet ten eenemalen in’t ged: Transport verhindert ten minsten langer opgehouden kunnen werden, als het voor Schip of Scheepen raadsaam zoude weezen, tot het inneemen van derselver Ladingen in de voorsz: Baaij te blijven toeven; en het opregten van een Magazijn om dat graan ‘S Comp:s weegen daarinne te kunnen ontfangen, en tot den tijd der inlading opleggen, dierhalven tot voorkoming van alle deze inConvenienten Volstrekt noodzakelijk quam te zijn; hebben d’ondergeteek: daarop het Terrain langs het zeestrand weezen inspecteeren, ten einde naar een Convenable plaats om te zien, alwaar dat gebouw volgens Uwer Wel Edele Gestr: en E Agtb: intentie zodanig konde gesitueerd weezen, dat het niet alleen teegens alle Schade welke een Vyand uit zee ‘er met zijn geschut aan zoude willen toebrengen, beveiligd, maar teffens ook na genoeg aan de plaats alwaar de Chaloupen af en aanvaaren, geleegen konde weesen, om de inscheeping op de minst kostbaarste wijze te kunnen doen geschieden: dan na de gantsche westkust, d’eenigste alwaar men met klijne Vaartuigen kan abordeeren exact opgenomen, en mits de effenheit van den met een zagte helling oplopende grond, nergens een zodanige geleegendheid te hebben kunnen vinden, alwaar dat gebouw door de natuur voor ‘S vyands geschut konde gesecureerd weezen, ten ware men hetzelve op een zeer grote distantie van de gezegde Landings plaats agter een hogen heuvel wilde construeeren, en daar door het Transport van Granen ter inscheeping, dat in dit geval p: As zoude moeten geschieden door het aanhouden der nodige wagens en trek ossen, zeer kostbaar maken, hebben zij gemeend voor ‘S Maatschappij’s belang niet beter te kunnen doen, dan het ged: Maguazijn te doen plaatzen op het Terrain dat vlak agter de woning van den officier in een kleine laagte van voren met tamelijke hoge Bosschadgiën, mitsg:s digte heesters en Struiken bewassen, geleegen is, eensdeels om dat hetzelve aldaar zal te staan komen na genoeg aan het zeestrand om het graan na de Chaloupen te kunnen doen dragen, ten ten anderen, ook dewijl het zelve zig dan teffens zullende bevinden in de nabuurschap van het quartier der Militairen, dus ook door hun behoorlijk zal kunnen bewaakt en gade geslagen werden, zonder dat men de reeds opgeregte gebouwen en Hutten voor die Manschappen elders heen behoeft te verleggen, gelijk dit anderzints voor de zeekerheid van het dikwils gem: Magazijn zoude hebben dienen te geschieden: Terwijl ‘er bovensdien nog volgens de door d’ondergeteek: gedane aanwijzing spatie genoeg tusschen beiden zal open blijven, dat dat gebouw wanneer Uwe Wel Edelen Gestr: en E Agtb: zulx noodzakelijk mogten oordeelen, altoos zodanig agter een aarde wal of borstweering zal kunnen gemasqueerd werden, dat de wal zelve grotendeels met de voorsz: ruijgtens bedekt, en voor het gezicht van den vijand gecacheerd werden kan.’

‘Waarna de Conditiën en Voorwaarden, naar de welke d’ ondergeteek: vermeinden het voorsz: gebouw om aan het oogmerk te kunnen voldoen, te moeten doen construeeren, ontworpen en daarbij onder anderen ook bepaald zijnde dat hetzelve ten einde een quantiteit van 6000 Mudden graans, zynde de gecalculeerde Lading van een zodanig Schip, als volgens het gevoelen van den eerst ondergetek: Equipagiemeester om de na te meldene reedenen tot de voorgenomene Vaart langs de Custen diend te werden g’Emploijeerd, te kunnen bevatten; ter lengte van 150 voeten, wijdte of breete van 20 en hoogte van 15 binnens werks, allezints solide en overeenkomstig d opgave zonder eenig gebrek of defect gebouwd, en bij den geenen die ‘er, wanneer hetzelve als voltooijd zal opgeleeverd weezen, ter ordre van Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: inspectie van zal genomen hebben, ook zodanig bevonden moeten worden, al eer den aanneemer de bij hem bedongene penningen zal kunnen pretendeeren, zo nogthans dat ter aanmoediging van die geenen welke Schoon geneegen, om naar den minsten prijs te dingen, weegens gebrek aan gereed geld om daar uit de aante wendene kosten goed te kunnen maken anderzints hier in zouden zijn te rug gehouden, daarbij is gevoegd geworden, dat om den aanneemer in deezen zo veel mogelijk te gemoed te komen, al het ruuw en bewerkt ijzer, dat hij zou komen te benodigen, in zo verre hetzelve aan handen mogte weezen, hem uit ‘S Comp:s Pakhuisen zal geleeverd werden en wel voor den ordinairen uitkoops prijs dog teffens met dat voordeel boven een ander, dat het door hem gekogte niet Contant zal behoeven te werden betaald, maar dies bedragen eerst bij de opleevering van het werk van zijn bedongen loon gekort zal werden, en dat ingevalle hij zig intusschen ten opzigte der benodigde penn:g zo tot den inkoop der verdere gerequireerd werdende materialen, als anderzints, in verleegendheid mogte komen te bevinden, en daarom een verschot van gereed geld begeeren, denzelven zig ten dien einde zal mogen vervoegen bij den Edelen Heer Gouverneur, om onder al zulke voorwaarden, als syn Wel Edele Gestr: zal vermenen hem bij die occagie nader te moeten prescriveeren, t’erlangen, zodang tantum, als men zal oordeelen pro rato van den gevorderden bouw bij hem reeds te zyn verdiend, terwijl bovensdien daarbij aan den ged: aanneemer is gepermitteerd geworden, voor zo lange het voorsz: Magazijn onder handen zal zijn uit S Comp:s dienst te mogen ligten een bequaam Metzelaar en een Timmerman, om over het voorsz: werk het opzigt te hebben, en hetzelve te derigeeren: En dezelve Voorwaarden /:deezen sub L:a B: mede bijgevoegd:/ insgelijx op voorm: 1 October jongstL: aan de in de Mosselbaay bij een gekomene Lieden voorgehouden als wanneer den burger Godfried Fredrik Koch, door wien het laagste bod is gedaan geworden, voor een Somma van Veerthien Duijzend guldens Indische Valuatie, aangenomen heeft, het voorsz: Magazijn te construeeren: dan nademaal d’ ondergeteek:, bij overweeging, dat ingevalle zij quamen te conditioneeren dat hetzelve nog voor de recolte deezes Jaars moeste g’extrueerd zijn, al het Hout dat men tot dat gebouw zoude komen te benodigen, als dan niet alleen zoude moeten geveld werden in den Slegtsten tijd des jaars, wanneer de bomen in volle groeij staan, maar ook voor dat hetzelve naar behoren zouden hebben kunnen uitdrogen, met overhaasting moeten bewerkt worden, waar door hetzelve al zeer schielijk door de worm doorknaagd en van de lugt verteerd zoude zijn geraakt, hebben zij gemeend tot vermijding van alle schade welke in der tijd het gevolg van een qualijk geplaatsten overijling zoude hebben kunnen zijn, dat tijdstip liever te moeten reculeeren tot Ult:o Novemb des aanstaanden Jaars 1787., en intusschen die schikking te maken, dat het graan hetwelk d’Ingezeetenen van hunnen Ougst in dit Jaar aan d’ E Comp:ie staan te leeveren, vermits de quantiteit van dien præsumptive niet zeer aanmerkelijk zal zyn, omdat zij in d’ onzeekerheid, of hun aanbod door de Regeering al of niet zoude werden geaccepteerd, slegts wynig zaad in den grond hebben gebragt, voor eerst zal werden ontfangen en geborgen in een voor de Militairen, welke in de Baaij zullen komen te leggen, opgeregte Spacieuse nieuwe en tot het voorsz: oogmerk allezints bequame Hut of Baracq, om terselver tijd, wanneer de voorsz: Militairen na derwaards zullen getransporteerd werden, door hetzelve Schip daar toe geEmploijeerd, ingenomen en naar de Caab overgebragt te worden’

‘Zijnde het wyders d’ ondergeteek:s voorgekomen, met opzigt tot den ontfangst der granen niet ondienstig te weezen, dat door d’Ingezeetenen Jaarlyx in de Maand Februarij ter Secretarije van Swellendam wierde opgegeeven de quantiteit die elk van hun daarvan aan d’ E Comp:ie zal kunnen leeveren, op dat uit deeze t’zamengevoegde opgave de gantsche hoeveelheid zoude kunnen opgemaakt en Uwel Edele Gestr: en E Agtb: daar door in Staat gesteld werden, vervolgens ook de maatreegulen tot dies ontfangst overeenkomstig d’ omstandigheeden te beramen, wiensvolgende zij bij het hiervoren gem: Contract de Ingezeetenen ook hebben doen beloven: en zig engageeren deeze opgave ten bepaalden tijde Jaarlijx te zullen doen. dan het nopens de middelen, door welke d’ inscheeping van dat Graan best zoude kunnen geschieden, d’ ondergeteek: geschikt toegescheenen zijnde, onder een bequaam opzigter inde baaij aan te houden, een bepaald getal van LijfEijgenen welke tot dat het afgezondene Vaartuig aldaar zal gearriveerd weezen, dienen werkzaam te zijn, met hetzelve onophoudelijk om te werken, en schoon te houden, ten einde hetzelve voor de Calanders /: die zig in deeze Landstreek bij het minste verzuim van genoegzame voorzorg Schielijk in het Coorn zet, en dermaten vermeenigvuldigt dat de korls schier alle zijn doorgevreeten, eer men dezelve kan meester werden :/ bewaard blijve, om vervolgens met zodanige Manschappen van d’ Equipagie als zonder verzuim van den Scheeps dienst, ten dien einde dagelijx aan Land zullen kunnen gezonden werden tot d’inscheeping te werden g’Emploijeerd; gebruiken zij de Vrijheid, dit ook als de minste kostbaarste wijze, Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: bij deezen voor te dragen; Terwijl den eerst geteek: Equipagiemeester wijders nog omtrend de van hem in’t particuliere gevorderde opgave nopens de veiligheid der Scheepen gedurende hun aanweezen in de Baaij, d Eere heeft te zeggen, dat hij by syn in den jongsten oorlog, op ordre der Regeeringe aldaar gehouden tamelyk lang verblijf, heeft ondervonden gehad, dat wanneer men met de nodige voorzorg de Baaij binnen geraakt is, en zig Z:de en N:d O:s zodanig op de diepte van 7 vademen fyne zandgrond vertuid heeft, dat het Robben Eiland N W: ten W: en het Militair Wagthuijs of de zogenaamde Post, Z O: ten O:te van het Schip komt te leggen, men zig dan van p:mo Junij tot het laatst van Aug:s in dees Baaij met genoegzame vijligheid kan ophouden, dewijl de winden in al dien tusschen tijd gemeenlijk uit den westelijken hand waaijen, en wanneer ze al in’t Z O:te of O:t Draayen, niet lang genoeg aanhouden, om de Zee onstuimig te kunnen doen worden.’

‘En hebben d’ Ingezeetenen eindelijk op de aan hun uit naam ende van weegens Uwe Wel Edele Gestr: en E: Agtb: gedane offerte, om al het Ijzerwerk dat zij tot den Landbouw mogten komen te benodigen, uit het Patria te petitioneeren, en hun hetzelve met Comp:s Vaartuigen te doen toebrengen, alleen komen op te geeven, Vaderlandsche Ploegscharen en ruuw ijzer tot het beslaan van wagens &:a met instantig versoek dat het hun mogte gepermitteerd weesen bij vervolg van tijd ten dezen opzigte een nadere opgave van zodanige anderen Articulen te mogen doen, als zij zullen bevinden nog van noden te hebben.’

‘Na welk een en ander d’ondergeteek: zig meede naar de Plettenbergs Baaij begeeven en dezelve daags naar hun arrivement voor het eerst, mitsg:s naderhand Successivelijk nog diversse rijzen op het nauwkeurigst opgenomen hebbenden is bij dat onderzoek aan den eersten Teekenaar gebleeken dat dezelve Baaij gedurende een groot gedeelte van de Winter moesson, wanneer de winden aldaar even als in de Mosselbaaij van Land waaijen, mede met genoegzame zeekerheid kan bezogt worden, dewijl de Zee ‘er indien tusschen tijd ook zeer bedaard is, weshalven de Scheepen die Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: in der tijd tot afhaling van het Hout als anderzints, derwaards zouden mogen zenden, dees’ baaij even als de voorsz: Mosselbaaij alleen zullen dienen te frequenteeren, gedurende de reeds gem: Maanden Junij Julij en Aug:s, en zig bij hun arrivement aldaar provisioneel tot dat men geleegendheid zal gehad hebben de gronden nauwkeuriger te doen onderzoeken, en hun daaromtrend nader te bepalen, in’t Ankeren nader te gedragen, naar de aanwijzing van den teegenswoordigen Equipagiemeester te Gale de Heer Laurens de Zille, door wien dezelve in den Jare 1778, toen hij door disfortuin van weer en wind de Caab voorbij geraakt zijnde een geruimen tijd aldaar heeft geleegen, zyn opgenomen, en derselven dieptens uitgedrukt geworden, op de door hem van dees Baaij geformeerde kaart. Terwijl de nadere Examinatie der voorsz: gronden, volgens het gevoelen van hem Equipagiemeester best zoude kunnen gedemandeert werden aan de opperhoofden van de voorsz: derwaards te zendene Scheepen zelve, die middelerwijl tot dat zulx hun anders zal werden geordonneerd, om d’inscheeping van het Hout te faciliteeren, met hunne onderhebbende Bodems, zo nabij de Plaats van de Landing zullen moeten gaan leggen, als volgens de Voorsz: aanwijzing van d’ Heer de Zille met mogelijkheid, zonder de nodige voorzigtigheid uit het oog te verliezen, zal kunnen geschieden.’

‘Ook zoude het naar het gevoelen van hem Equipagiemeester best zijn, dat tot d’afhaling van het graan uit de Mossel- en het Hout uit de Plettenbergs Baaij , altoos van hier wierden g’Expedieert Twee bijzondere Vaartuigen voor al wanneer ‘er van ieder dezer Articulen voorraad genoeg aan handen zal gevonden worden, om ‘er een apart Carguazoen van te kunnen formeeren, dewijl daardoor zoude kunnen voorgekomen werden, de inconvenienten, welke zig anders in de Stuagie der Ladingen moeten voordoen, en die niet kunnen geprevenieerd werden, dan met min of meer kosten en moeite, als het maken van Schotten, ende aanhouding van een grote quantiteit zakken, beide noodzakelijk om het Coorn, dat tot voorkoming van een al te grote Spillagie, niet los in’t ruim zal kunnen gestort worden, wanneer hetzelve reeds met Hout belemmerd is, appart te houden, dan ingevalle de voorraad, welke Jaarlijx volgens de daartoe genomene Maatregulen op den bepaalden tijd in ieder der voorsz: Baaijen aan handen moet zijn, door toevallige en onvoorziene gebeurtenissen geene Compleete Ladingen voor Twee bijzondere Vaartuigen zoude komen op te leeveren, of dat Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: om dees of andere reedenen genoodzaakt zouden weezen maar een enkeld Schip tot het afhalen van beide de voorsz: Articulen te depecheeren, zal zodanig Schip in zulken gevalle den Steeven dan eerst na de Mosselbaaij dienen te wenden, om zonder tijd verzuim, aldaar het aan handen zijnde graan in te neemen, en vervolgens de reize ten spoedigsten naar de Plettenbergs Baaij behoren voort te zetten, om ook hier zo Schielijk mogelijk den voorraad van Hout te laden, ten einde nog voor het einde van de laatstgem: Maand Augustus na herwaards te kunnen retourneeren; welke ordre en het aandoen dier Baaijen volgens Sustenue van den ondergeteek: Equipagiemeester invoegen voorsz: diend geobserveerd te werden, om dat de weste winden, die gedurende den winter gemeenlijk langs de Oost Cust domineeren, zodanig Vaartuig meest altoos in zeer korten tijd uit de Mossel in de Plettenbergs Baaij zal doen aanlanden daar inteegendeel, wanneer men dies’ laatstgem: Baaij eerst zouden willen doen aangieren, om vervolgens weeder teegen de voorsz: winden naar de Mosselbaaij op te werken, met deeze Navigatie dikwils maanden kunnen gespild werden, voor dat men sijn oogmerk bereikt en daar mede teffens t’zoek raken, den korten tijd, waarvan men ter bevaring derzelve met genoegzame zeekerheid gebruik kan maken; En nadien hij Equipagiemeester bij het Rapport dat hij d’ Eere gehad heeft kort voor sijn depart ter requisitie van den Wel Edelen Gestr: Heer Gouverneur aan syn Edele over te geeven, heeft komen te detailleeren, de reedenen waarom na desselfs gevoelen tot deeze Navigatie bij præferentie boven anderen diende te werden g’Emploijeerd Hoeker Scheepen van dezeve Constructie als de onlangs gesloopte Hoeker de Zon , zullen d’ondergeteek: om Uwer Wel Edele Gestr: en E Agtb: attentie met geen overbodige repetities op te houden, ten deezen opzigte alleen zeggen, dat aan hun bij nadere onderzoek van dit Articul op nieuw is voorgekomen, het voorsz: zoort van Vaartuigen wegens derzelve Solide Constructie en ligte Tuigagie best geschikt te zijn, om met betragting van de meeste Æconomie voor de Maatschappij in een onstuimige zee, gelijk die langs de OostCust, door een mediocre Equipagie bestierd te kunnen worden, met dat voordeel daar en boven, dat dezelve als daarop expres gebouwd zijnde, ook een veel Considerabler Lading kunnen Stuuwen, dan zodanige Freguat Scheepjes, als teegenswoordig bij dit Gouvernement permanent werden gevonden.’

‘Het bevaren van de ged: Plettenbergs Baaij op de voorsz: wijze dus doenlijk bevonden zijnde, en d’ Ingezeetenen zig onderweegen meest al geneegen getoond hebbende tot het aangaan van een finale verbintenisse, om Jaarlijx zo veel Hout aan d’ E Comp:ie te leeveren, als hun Successivelijk zoude werden opgegeeven; hebben d’ondergeteek: vervolgens in de Hope dat dit werk al meede van een gewenscht Succes zoude agtervolgt weezen, hunne gedagten laten gaan, hoedanig die Lieden, door hun alle mogelijke facieliteiten te procureeren best tot deeze onderneeming aan te moedigen; En daaromtrend als een Convenabel middel geoordeelt zynde de Distributie van Erven, in de nabijheid der Baaij, op dewelke de zodanige der aanneemers wiens Plaatzen zouden werden bevonden, te verre van de hand te leggen, om zig dagelijx tot den Arbeid naar de Bosschen en vervolgens weer naar Huis te rug te kunnen begeeven, zo wel als de zulke, welke volkomen van woonplaatzen ontbloot mogten zijn, zig zoo lange zouden kunnen ter neder zetten, als zij zouden continueeren met het leeveren van Hout aan d’E Comp:ie; Is door hun nadat zij het Terrain omstreex de Baaij overal nauwkeurig g’Examineerd en nergens elders een beteren geleegendheid tot hun oogmerk dienstig hadden kunnen opdoen, moeten geresolveerd werden, de ged: Erven voor eerst ten getale van 25. te doen afsteeken, op de Plaatzen van de burgers Cornelis Botha en Johan Jacob Kretzinger, langs de Pizang- en Witte drifts Rivieren , en ten einde, zo voor de Trekbeesten als het Slagtvee der geenen, die zig op dezelve Eerven zouden komen t’Etablisseeren een algemeene weide te vinden, de voorsz: Plaatzen in zo verre moeten werden bepaald, dat dezelve bij vervolg alleen ter grote van 60 Morgen door de teegenswoordige Bezitters zullen behouden werden; Terwijl het overige Land dat zig boschwaards heen strekt, gevoegd bij het klyn bestek van koud en zuurveld, waarvan de voorsz: Perzonen, weegens dies slegtheid zig niet in possessie hebben gesteld, zal blyven ten gerieven der voorsz: Houtkappers, om ‘er even als van de hier bovengem: Erven alleen gebruik van te maken, gedurende den tijd van hunne Leverantiën onder Conditie, dat wanneer zij inclineeren mogten, in het toekomende met het fourneeren van hout aan d’ E Comp:ie voort te varen, voor d’eerste reize met Ult:o X:bre des aanstaanden Jaars 1787, en vervolgens Jaarlijx teegens die zelfde tijd onder opgave van de quantiteit Hout die zij als dan weer op nieuw zullen willen leeveren bij den Wel Edelen Gestr: Heere Gouverneur zullen versoeken de prolongatie van de voorsz: permissie, dog wanneer zij daar en teegen ongeneegen mogten zijn, zig langer met dit bestaan t’erneeren, daarvan mede ten minsten een Maand vroeger en dus in’t geheel Twee Maanden voor dat zij hetzelve zullen abandoneeren, aan sijn Wel Edele Gestr: kennisse te geeven, ten einde in tijds over het Erf, dat hier door zal komen open te vallen, in faveur van een ander Perzoon die geneegen mogt weezen, den vorigen te remplaceeren, zoude kunnen werden gedisponeerd, op pœne dat de aanneemers bij verzuim van dit een en ander, in het eerste Cas geacht zouden worden, zig op nieuw te hebben verbonden tot het leeveren van een gelijke quantiteit hout als ‘S Jaars bevorens, en in het laatste gehouden zijn, de Comp:ie Schadeloos te Stellen voor zo veel door hun agteloosheid of gepremediteerd verzuim, aan de gecalculeerde Lading zoude mogen te kort komen.’

‘Gelijk zij gecomm: ook nadien hun bij de genomene Inspectie der Bosschen is gebleeken, dat dewijl het door den Stand der opregte-, onder en tusschen de Houte Niqùas geelhoute Boomen, zo niet volstrekt onmogelijk ten minsten ten uittersten bezwaarlijk zoude vallen, de eerste te vellen en op de grond te krijgen, zonder vooraf de laatste om verre te kappen, en uit den weg te winnen, mede gedwongen zyn geweest, ten voorsz: fine te moeten resolveeren dat ook de ged: Houte Niquas geelhoute Boomen in zware balken aan d’ E Comp: zullen mogen geleevert werden om dezelve wanneer men zulx zoude goedvinden, in Planken te kunnen laten verdeelen, waartoe d’ondergeteek: gedagt hebben, onder Uwer Wel Edele Gestr: en E Agtb: Welduijding te eer te mogen overgaan, om dat wanneer het voorsz: houte Niguas geelhout al eens wierde gesteld gelijk in prijs met het opregte, de Comp:ie door de aangebodene Civiele Prijzen voor het laatste bij verkoop altoos in Staat zoude weezen, zo veel meer te bedingen, als Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: bij een gemaakte overslag zoude vermeenen te behoren, om bij het eerste een evenreedige Winst te kunnen vinden; Terwijl hier door ook teffens alle pretexten, waar van men zig zoude kunnen tragten te bedienen, om het Rukeloos om ver kappen der bomen tot ruin der Bosschen te wettigen, ten eenemalen afgesneden werdende, d’ ordres welke de Regeering teegens dat quaad bij vervolg zoude willen stellen, ook des te efficacieuser zullen kunnen ter uitvoer gebragt worden.’

‘Welke beide Articuls invoegen voorsz: gearresteerd en gevoegd zijnde bij zodanige andere als de dezen sub L:a C: geannexeerde Conditiën waarvan d’ondergeteek: onder Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: welduiding de Vrijheid gebruiken, zig te refereeren, uitwijzen op den 13 Octob: jongstleeden zijn voorgehouden aan alle zodanige perzonen, als zig ten dien dage op de requisitie der ondergeteek: in de Plettenbergs Baaij laten vinden, met dat ongelukkig gevolg dat geen een derselve zig heeft willen verbinden de Comp:ie van het nodige Hout te voorsien, voor de prijzen, welke zij zelven Vrywillig en uit eigen motif de Regeering hebben doen aanbieden, en bij dewelke d’ondergeteek: door hunne Instructie zo stiptelijk waren bepaald, voor reeden geevende, dat hunne offerte was gedaan in een tijd, waarin het Hoorn- en Slagtvee dat zij thans excessif duur moesten betalen voor matige prijzen konde werden bekomen, en in de hope welke zij gekoesterd hadden, dat niet alleen het Hout het welke door hun zoude gekapt werden, maar ook de graanen, die zij zouden willen zaaijen, ‘S Comp:s weegen zouden zijn ingeslagen geworden, dat hun dan een dubbeld middel van bestaan zoude geprocureerd hebben, daar zij nu door de gemaakte Schikking, waarbij de Coornbouw omstreeks de Mossel- en Houtkapperij in de Plettenbergs baaij , van malkanderen was gesepareerd geworden, het principaalste voordeel daar zo op hadden gecalculeerd moetende missen, onmogelijk uit konden met de voorsz: prijzen.’

‘Hoe zeer nu dit gedrag der Ingezeetenen geenzints quam te beantwoorden aan de heilzame intentie van Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: ten hunnen opzigte en d’ondergeteek: dierhalven ook zouden hebben kunnen volstaan met zig aan de letter van hunne Instructie te houden, en dien volgens het voorsz: werk ‘S Comp:s weegen te doen bij ‘er hand neemen hebben zij egter na alles stiptelijk overwogen en alle omstandigheeden die in de locale bosshen en de gesteldheid der baaij zig tot het moeielijk maken van dat werk wanneer dit alles ten opzigte zelfs Comp:s weegen geschieden komen te verEenigen ook in aanmerking genomen te hebben geoordeelt, eensdeels dat de kosten die de Maatschappij zoude moeten aanwenden om dees onderneeming in train te brengen, en gaande te houden, volgens denselver Calculatie t’zamen genomen, al vrij hoog op stok zoude komen te lopen, Ja selfs dermaten dat bij slot van Reekening de prijzen, waarop het voorz: Houtwerk de Comp: als dan zoude te staan komen, die waar voor de ged: Ingezeetenen op nieuw aanboden hetzelve te leeveren zo niet overtreffen, ten minsten equaliseeren zouden, en ten anderen ook dat ingevalle de aanbesteeding effect konde sorteeren, hier door best aan het oogmerk onzer Heeren Meesteren zoude werden voldaan, om dezelve door den tijd te doen dienen tot een middel van bestaan, voor zodanige Lieden als, dewijl zij tot nu toe van een betamelijke broodwinning gedestitueerd waren geweest ginds en herwaards door het veld Swervende zig meer en meer van de hoofdplaats hadden verwijderd ten einde onder het pretext der veefockerij om zo te zeggen buiten het bereik der wetten, een eigendunkelijk, luij en vadzig leeven te leijden, Terwijl ‘er de Maatschappij selve behalven een over het geheel bereekende advance van ruijm 50 pC:, bovensdien nog dat voordeel bij zouden vinden, dat zij de Caabse Ingezeetenen in de prijs van het Hout grotelijx zoude kunnen Soulageeren /:gelijk Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: dit als met een opslag van’t oog nader zouden kunnen zien uit de deezen sub L:a D: bygelegde berekening der in en uitkoops prijzen, &:a /: en hare zo zeer uitgebreiden ommeslag ook door de afschaffing van zommige Schadelijke Houtkappers Posten merkelijk simplicieeren, in steede van dezelve met d’ oprigting van nieuwe meer verder uit te breiden, om alle welke Consideratiën d’ondergeteek: dan vermeend hebben ter bevordering van ‘S Comp:s weesentlijken Intrest, zig de vrijheid te moeten aanmatigen in deezen van de punctueele opvolging harer Instructie af te wijken, en in hope dat het door Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: om de opgegeevene reedenen ten besten zal geduid worden het contract op de verhoogde prijzen van’

‘mitsg: de Houte Niquas geelhoute balken mede voor de zelfde prijzen als d’ opregte’

‘met de voorsz: Ingezeetenen aan te gaan, onder zodanige andere Conditiën als Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: uit het deezen Sub L:a C: bijgevoegde getroffen accoord des gelievende zullen kunnen beogen ook met dit beding dat op de door Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: daarop gestelde pœne de benodigde Slaven ter inscheeping van het Hout telkens, wanneer ze zullen gerequireerd werden, door hun zullen worden bijgebragt tegens een dagloon van 18 Stuijv:s voor elk hoofd, en verders met deeze uitdrukkelijke bijvoeging, dat hetzelve Contract alleen zal stand grijpen, ingevalle ‘er de approbatie van Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: op mogte volgen en daar en teegen in Cas contrair voor niet getroffen moeten gehouden worden.’

‘Zullende ingevalle Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: zoude vermeenen ter bevordering van het algemeen welzijn ter voorz: provisioneel met d’ Ingezeetenen geslotene Contract goed te moeten keuren, zo als d’ ondergeteek: gelijk hiervoren is opgegeeven de nodige Schikkingen daartoe reeds gemaakt hebben.’

‘Eerstelijk de ter grote van Twaalf tot Vijfthien Hondert Schreeden in het vierkant afgestokene Erven, op de Conditiën hiervoren reeds gemeld en zodanige andere meer, als Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: zullen goedvinden bij de daarvan t’ expedieerene ordonn: nader voor te schrijven om de aangehaalde reedenen dienen te werden uitgegeeven.’

‘2. Aan d’ Ingezeetenen, die zig op dezelve zullen komen ter neer te zetten, geaccordeert werdende algemeene weide, waarvan boven is gesproken onder beding dat dewijl de Situatie van het Terrain heeft komen te vorderen, dat aan hun vreiheid wierde gelaten, ook gebruikt te mogen maken van het veld, dat door eenige boven aan de Pisang Rivier geleegene Hottentotten geoccupeerd werd, zij deeze Naturellen insgelijx ongestoord met hun vee alomme binnen de Limieten der voorsz: algemeene weide zullen moeten laten grasen, en daarop zelve niet anders ofte meer laten lopen dan de Trekbeesten voor hunne wagens en het Slagtvee tot eigen huis gebruik.’

‘3. aan voorm: Cornelis Botha, onder beding dat hij pro rato van syn vermogen ook aan de ged: Hout leeverantie zal blyven deel neemen, behoren gepermitteerd te worden als een vergoeding voor de Schade welke door de distributie en dadelijke uitgeeving der voorsz: Erven hem is toegebragt zyne teegenswoordige Plaats ter grote van 60 Morgen lands naar den kant des Robben bergs van heeden af aan zonder betaling van recognitie te mogen blyven possedeeren, en den burger Kretzinger van dat zelfde faveur te laten jouisseeren, wanneer in der tyd d’Erven die de ondergeteek: op zyn Plaats langs de Witte drift mede hebben doen marqueeren, insgelijx mogten g’occupeert worden; en’

‘4. de Loots, welkers bouw blijkens de dezen L:a E verzellende Conditiën Schier op dezelfde voorwaarden als het Coorn Magazijn in de Mosselbaaij aan den burger Jan Jacob Jerling voor Een Somma van Vyftien Duijzend guldens Indische Valuatie op approbatie van Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: is aanbesteed geworden, om met het aflopen van de Maand December des toekomende Jaars 1787. ter lengte van 200 voeten, breedte van 22 en hoogte van 13 binnenswerks, voltooijd te weesen naar inhoude der voorsz: Conditiën, of met al Zulke veranderingen, als Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: omtrend dies Constructie zouden gelieven t’ordonneeren dienen opgetimmert en daarbij behalven een opzigter, ook 6 á 8 perzonen als werkslieden aangesteld te werden, om het t’ontfangene Hout te kunnen sorteeren, opleggen, omstapelen &:a’

‘dog zo Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: om reedenen die dezelve daartoe zoude kunnen moveeren, mogten komen te verkiesen het voorsz: werk ‘S Comp:s weegen te doen aanvaarden zal het in zulken gevalle naar de gedagten der ondergeteek: als dan best zijn, in allen deelen te voegen de door voorm: Landdrost Woeke opgegeevene middelen, met deze bepaling nochtans dat het Bosch waarvan hij mentie maakt, bij de Poort met een zogenaamde door hetzelve lopende wagen weg in twëen diend te werden gepartageerd, om het onderste gedeelte dat het naast aan het Strand legd ‘S Comp:s weegen te doen emploijeeren, en het bovenste aan een iegelijk open te laten, op dat de ten platten Lande wonende Ingezeetenen daaruit als voor deezen zouden kunnen halen al het Hout dat zij voor eigen gebruik op hunne Plaatzen mogten benodigt zijn.’

‘Belangende nu het geordonneerde om door den Perzoon, die in steede van den Baas der Scheeps Timmerlieden d’ ondergeteek: hiertoe expres heeft geaccompagneerd langs het zeestrand een geschikte en bequame geleegendheid te doen opsporen, tot het in der tijd aanleggen van een Zeehoofd om de klyne Vaartuigen die ter inscheeping van het Hout zullen moeten dienen veilig en gemakkelijk te doen aankomen: Hieromtrend d’onderget: d’Eere hebben te zeggen, dat hun bij de herhaalde inspectie, die zij van de Baaij hebben genomen is voorgekomen, dat dewijl de Plaats die men accessibel heeft bevonden, en dezelfde is, welke voorm: Heer de Zille als d’eenigste ter ontscheeping bequaam aan de mond van de Pizang Rivier heeft aangeweezen, zig bij stil weer, of wanneer de wind van Land waaijd, zeer gemakkelijk laat naderen langs een Canaal, welke geformeerd word door drie op de distantie van een Snaphaan Schoot van de Wal geleegene en boven het water uitsteekende Rotzen, binnen dewelke, dewijl de Brandingen door dezelve gestuit en gebroken worden de Zee dermaten bedaard is, dat de Chaloupen daar ter plaatze zonder het minste gevaar te Vreesen tot teegens het Vlakken Strand kunnen aankomen om het zwaar Hout met Vlotten van de Wal af te halen, en het ligten dat voor nat worden diend gepreserveerd te werden door middel van een plat bodemde Vaartuig /: dat ten dien einde expres alhier op d’Equipagiewerff toegesteld en met d’ eerste Occagie naar de ged: Baaij behoorde overgebragt te worden; naar boord te boegzeeren, en een zodanig Zeehoofd dus volstrekt konde werden ontbeerd, zij dan ook het Hout werk tot dezelve niet nodeloos moesten aanbesteeden waarom ter vermijding van alle vrugtelose en onnodige depenses, in de hope dat sij in deezen de goedkeuring van Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: zullen mogen wegdragen, door hun met de voorsz: aanbesteding, is gesupercedeerd geworden.’

‘Zo als zij ook gelijk hiervoren is gezegd, door d’ omstandigheeden gedwongen zynde geworden het leeveren van Houte Niquas geelhout te moeten toestaan, bij onderzoek hebben bevonden het beste middel om dat hout bij aanbreng alhier van het opregte te kunnen onderscheiden, te weesen dat al het geen daarvan door de resp:ve HoutCappers ter leevering aan d’E Comp:ie aan het Maguazijn zal werden gebragt, door den opzigter, voor dat hij hetzelve oplegd, met ‘S Comp:s merk zal dienen gebrand te werden, waarbij denzelven teffens zal moeten observeeren, dat ten minsten altoos 2/3 gedeeltens van ieder vragt welke men hem voor de Maatschappij zal aanbieden, dienen te weesen opregt, en ten hoogsten 1/3 houte Niquas geelhout in welkervoegen naar het gevoelen der ondergeteek: de voorsz: Leverantie zal dienen te continueeren, tot dat ‘er door den tijd inde Bosschen meer ruimte zal gemaakt weezen, en men intusschen geleegendheid gehad hebben, om over de duur- en deugdzaamheid van het Houte Niguas geel Hout door de ondervinding te oordeelen, als wanneer het zelve, of ten eenemale van de hand geweesen, of wel onder nadere bepalingen bij voortduring aangenomen zal kunnen worden.’

‘Gelijk uit hoofde van de digtheid der Bosschen mede niet wel eer dan nadat zo als hier even gezegd is, meer lugt in dezelve zal gebracht weezen, eenige andere middelen zullen kunnen in het werk gesteld werden om te beletten dat geen onnodig hout om verre werde gehakt dan de voorsz: Bosschen dikwils door den opzigter over het Magazijn of eenig ander daartoe bij Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: te qualificeerene Perzoon te doen inspecteeren en opneemen ende zulx om wanneer denselven zal bevinden dat op de door ondergeteek: Reqeerings weegen aan de Hout kappers gedane recommandatiën van geen bomen rukeloos onder de voete te kappen, en vervolgens te laten leggen, door hun de vereischte reflexie niet werd geslagen, dezelve hunne verpligting hieromtrend dan te herinneren en bij bevinding dat zij des niet teegenstaande op de voorsz: moetwillige wijze voortvaren, daarvan aan Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: Rapport te doen, om als dan daar teegens te kunnen beramen al zulke middelen als dezelve tot weeringe van dien zullen bevinden te behoren, en door de verandering der omstandigheeden practicabel geworden zijn.’

‘Terwijl wyders naar het gevoelen der ondergeteek: aan zodanige over den ontfangst en berging van het Hout aan te stellenen opzigter bij desselfs Instructie onder andere poincten meer ter observance zoude dienen te werden voorgeschreeven, Telkens wanneer ‘er eenig Hout ter leevering zal aangebracht werden, bij d’ aflading der wagens præsent te moeten zijn, ten einde geen ander hout voor S Comp:s Reekening t’ontfangen en t’accepteeren, als alleen het zodanige dat bereids wind droog, maathoudend, en welbewerkt zal bevonden werde, terwijl het verstikte gescheurde &:a door hem zal moeten werden van de Hand geweesen, by pœne dat anders doende het voorsz: defectueuse zal komen voor desselfs Reekening en dies uitkoops bedragen gekort werden van zodanig middel van bestaan, als hier onder voor denselven staat te werden opgegeeven.’

‘Van het goedgekeurde en aangenomene Hout immediaat naar dies ontfangst, alles dat met mogelijkheid in de Loots zal kunnen geborgen worden, daarinne te doen opleggen, zo nogthans dat hetzelve na den Eisch lugtig genoeg gestapeld werde, om algaande weg te kunnen uitdrogen, en het resteerende of zwaarste dat tot den tijd der inscheeping in de opene lugt zal moeten blijven leggen, zo als zulx door d’ Ingezeetenen gepractiseerd werd, met Riet gewasch te bedekken, ten einde min of meer voor de zwaarste hitte der Zonne en de Reegen bezorgd te zijn.’

‘Omtrend het onfangen van het Houte niquas geelhout en het branden van dien ten einde van het opregte te kunnen werden onderscheiden, gelijk ook nopens d’ inspectie der Bosschen, zig te gedragen naar het geen ten opzigte, deeser beide Articuls hiervoren reeds is gezegd en daar bij een trouwe behartiging van ‘S Meesters dienst te paren met de Stiptste vermijding van alles waaraan men den minsten Sweem van Chicane zoude kunnen geeven om hier door voor te komen de frivole pretexten waarvan d’ Ingezeetenen ofte aanneemers zig te hunner Justificatie zouden willen bedienen, wanneer sij in gebreeken bleeven, de door hun opgegeevene en aangenomene quantiteit Houts te leeveren, en dus doende aan hunne engagementen ten opzigte van de Comp:s niet quamen te voldoen.’

‘Bijzonder agt te slaan dat de Fontijn in welkers nabijheid het Magazijn zal te staan komen en alwaar de Scheepen die in der tijd de Baaij zullen aandoen, hun water moeten halen, niet door het vee vertrapt of op eenige andere wijze bedorven worde, maar dezelve inteegendeel /: zonder egter, dewijl de ondervinding leert, dat in dit bergagtig land de meeste wellen door het opgraven eer dood gewerkt als verbeeterd worden, aan hare Source te tornen:/ altoos langs haar bed te doen opruimen en schoon houden.’

‘Van de Loots tot aan de Landings plaats, door het volk dat onder sijne ordres zal komen te Staan, een gelijke weg te doen aanleggen, om langs dezelve het ter inscheeping gedestineerde Hout gemakkelijk naar het Strand te kunnen laten Transporteeren, en dezelve vervolgens, door ‘er van tijd tot tijd de nodige reparaties aan te laten doen behoorlijk t’ onderhouden.’

‘En eindelijk, dewijl om de hier na te meldene reeden, de woningen zo voor hemzelven als voor de Manschappen onder sijne ordres op de distantie van een Snaphaan Schoot van het Magazijn moeten te staan komen, altoos bij dat gebouw goede wagt te doen houden, ten minsten door Twee perzonen voor dewelke hij dan ook ten dien einde een expres hutje zal dienen te doen Construeeren en hier mede zo lange te continueeren tot dat de na voorsz: Baaij gedestineerde Militairen aldaar zullen aangeland en de wagt over dat gebouw door hun zal overgenomen weesen.’

‘dan ten einde de ged: Opzigter bij het betragten van syn pligt een behoorlijk bestaan te bezorgen, zodanig dat hij zonder zig aan wandevoir of Sluikse handelingen Schuldig te maken ordentelijk zal kunnen leeven, hebben d’ ondergeteek: behalven de gagie en Emolumenten, welke Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: zullen goedvinden hem toe te leggen, g’oordeelt, voor denselven nog te moeten aanwijzen een klyn bestek grond strekkende van een in [.....] van de Baken geleege Fonteijn naar de Plaats van Cornelis van der Walt, om daar op niet alleen in de nabijheid van het nodige drinkwater te Plaatzen de Woningen, zoo voor hem als voor het verder werks volk, maar ‘er teffens ten hunnen gebruike, behalven eenige moeskruijden, ook een geringe quantiteit van 2 á 3 mudden koorn op te kunnen Cultiveeren, met permissie wyders om ook het Slagtvee dat zij voor hunL: dagelijxe Consumptie zouden willen aanhouden, overal op de gemeene weide te mogen laten lopen, bij welk een en ander d’ondergeteek: onder correctie vermeenen, dat nog door Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: zouden dienen gevoegd te worden een afschrijving van 5 pC: op al het Hout dat door hem zal ontfangen werden, om daar uit te kunnen vinden een zeeker dedomagement voor het geen daar van na d’ oplegging in de Loots buitens zyn schuld of toedoen onbruikbaar worden, en even als het bij hem ontfangene defecte, voor syn reecq: komen zal, mits hij voor dees Schadeloos stelling gehouden zij al dit ondeugend met ander goede Hout te remplaceeren, op dat de geprojecteerde Lading van het Schip hier door altoos Compleet werden gehouden.’

‘Zullende eindelijk ingevalle Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: de voorsz: door d’ ondergeteek: zo inde Mossel- als Plettenbergs baaijen gemaakte provisioneele Schikkingen mogten komen te approbeeren, d’ opzigters, welke aldaar over het Coorn Magazijn en de Hout Loots zullen aangesteld werden, zig als dan ten eersten naar derwaards dienen te begeeven, ten einde aanstonds een begin te maken met het opregten van de nodige woningen, zo voor hun zelve als het volk onder hunne ordres waartoe die over het Maguazijn in de Mosselbaaij zig zal kunnen bedienen van de Ambagtslieden en Handlangers welke zig Compagnies weegens nog aldaar komen te bevinden, terwijl den opzigter van de Loots in de Plettenbergs baaij tot dat einde de nodige Manschppen van ‘S Comp:s bovengem: Post in’t Houte Niqualand , welke zo dra de door d’ Ingezeetenen aangenomene leverantie van Hout aan den gang zal weezen, zeer gevoeglijk ten eenemaale weder afgeschaft kan werden, zoude dienen te werden toegevoegd.’

‘Hiermede verhopende aan d’ intentie van Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: voor so verre d’ omstandigheeden wilden gehengen, pligtschuldig voldaan te hebben; laten d’ ondergetek: deezen dienen voor onderdanig Rapport.’

’/:onderst:/ Cabo de Goede Hoop den 15 9:bre 1786 /: was get:/ f: duminij, J: G: v: Reenen, E: Bergh.’

En in de eerste plaatse in achting genomen weezende, de reedenen en oogmerken waarom het voortzetten van den Graanbouw omstreeks de Mosselbaaij ten uittersten dienstig en noodzakelijk geworden is, in het breede by de voorsz: Resolutie van den 4 Augustus laatstL: aangehaald, zo is goedgevonden en verstaan het Contract der gem: gecommitt:s met de Ingezeetenen in den omtrek aldaar aangegaan, te approbeeren.

En is ten dien belange verder geconsidereerd dat, om tot een op het oog hebbende noodzakelijke voorraad van Tarwe voor Een Jaar in advans bij dit Gouvernement te kunnen komen en om ook in Staat te zijn, van aan de uit Indiën verwagt werdende Eijsschen te voldoen, men de quantiteit Tarwe dewelke door de gem: Ingezeetenen, welkers Culture aldaar slegts een begin genomen hebbende, van geen grote importantie weesen kan, wel zal komen te benodigen en dat bovendien om hunne onderneemingen voor het vervolg aan te moedigen ditmaal aan dezelve geen mindere prijs zoude behoren te werden betaald als voor de Tarwe, die aan deeze zijde of over den Landweg direct in de Maguazynen alhier staan te werden geleevert, invoegen voorsz: ‘S Comp:s weegen op den ouden voet is gesteld geworden: zo dat het reguleeren van den prijs door Commissarissen uit den Raad van Justitie, waarvan bij meergem: Resolutie werd gesproken, ook dan eerst zal moeten geschieden, wanneer na d’ intentie der Heeren Meesteren in overvloedige Jaren meerder gewonnen werdende als men tot ‘S Comp:s ommeslag zoude benodigen, en een bijkomende uitvoer vertieren kan, de Ingezeetenen geneegen mogten weezen dat overvloedige aan d’ E Comp:ie te leeveren, en dat bij het reguleeren van dien prijs dezelve Commissarissen in het oog zullen moeten houden, dat zulx geschied om d’ Ingezeetenen van dat overvloedige te ontlasten en hetzelve dierhalven tot geen al te drukkend bezwaar voor d’ E Comp:ie kome te verstrekken: en bij hoedanige gevallen die reguleeringen ook aan meerm: Commissarissen gedemandeert blyven zal: Om welke geallegueerde reedenen verstaan is, voor de Tarwe dewelke door d’ Ingezeetenen omstreeks de Mosselbaaij in het aanstaande Jaar aldaar aan d’ E Comp:ie zal werden geleevert insgelijx te doen betalen, den gewonen prijs van Acht guldens Caabs voor de Mud, onder aftrek van de gerechtelijke Thiende en nog thien pC: voor de vragt over zee, omtrend welken aftrek Commissarissen voorm: egter ook aan de andere zijde zullen moeten letten dat navolgens het accoord met dezelve Ingezeetenen aangegaan zulx geen plaats grijpen zal, zo wanneer daar door aan hun minder als Agthien Rijxd: voor de Vragt ofte de Thien Mudden overblijven zoude. Zullende mitsdien bij publicatie aan de Ingezeetenen in den omtrek der Mosselbaaij niet alleen werden kennisse gegeeven van den gem: voor dit Jaar vast gestelden prijs, en het hier onder gereguleerde tot den ontfangst van hunlieder koorn, maar deselve daarbij ook werden gewaarschouwd om voor de helfte der aanstaande Maand Februarij ter Secretarije van Swellendam te moeten opgeeven, de quantiteit Tarwe, die een ieder van hun inde meergem: Baaij aan d’ E Comp:ie zal kunnen leeveren: Terwijl den Landdrost van Swellendam zal werden aangeschreeven om niet alleen dezelve opgaven ter Secretarije aldaar te laten aanteekenen, maar ook dadelijk na voorsz medio Februarij, de van dezelve aanteekeningen geformeerde Lijst herwaards op te zenden.

Waarbij verstaan is, alhier te doen vervaardigen of wel in te kopen, een ploegschaar, zo als men die hier te Lande gebruikt, ten einde tot een Model na het Patria gezonden en bij eerste geleegendheid 1000 p:s diergelijke te werden geeischt, nevens een goede quantiteit /:boven het dienstige tot den omslag en vertier in dit Gouvernement :/ van zodanig ijzer als de voorsz: Mosselbaaijsche Ingezeetenen zullen komen op te geeven; en dat vervolgens Jaarlijx met den Eijsch van een genoegzaam getal zoortgelyke Ploegscharen zal werden gecontinueert: als dewelke tot gerief en gemak in den Landbouw te prefereeren zijn, boven de Scharen die men nog eerst hier uit het daartoe anderzints geeischt werdend ijzer Smeeden en vervaardigen moet, waartoe behalven dat, de nodige Smeekolen, meestendeels ontbreeken

En aangezien door de voorsz: Gecommitt:s op de daartoe vooraf beraamde Conditie ook is aanbesteed geworden, den opbouw van een bequaam Maguazijn, om voor het vervolg te dienen tot den inslag en berging der in de gem: Baaij te ontfangene Graanen; van welken opbouw den burger Godfried Fredrik Kogh aanneemer is gebleeven, teegens de door hem bedongene Somma van ƒ14000 Caabs, het minste synde waardoor men dien opbouw aan te nemen gepresenteerd heeft, zo is mede goedgevonden om dat werk spoedig haren voortgang te doen hebben en voltooijd te krijgen, als waartoe nog de Arbeiders van hier gemist, nog de Materialen ‘S Comp:s weegen in tijds vervaardigt of derwaards getransporteerd werden kunnen, de gem: aanbesteding onder de voorsz: gemaakte Conditie t’approbeeren.

Intusschen dat, vermits tot den ontfangst en berging der Tarwe aldaar, voor als nog geene bequame geleegendheid aan hande is, in het aanstaande Jare provisioneel daartoe gebruik zal moeten werden gemaakt van de ten dienste der Militaire bezetting aan de gem: Baaij opgeregte gebouwen, om met het begin der naastvolgende Maand Maart daarin van de zodanige der Ingezeetenen die hun Tarwe het verst van dezelve Baaij af derwaards te Transporteeren hebben, zo veel te ontfangen als op een geschikte wijze in die gebouwen zal kunnen werden geborgen, en tot het geene ‘er van de andere nader aan de gem: Baaij wonende Ingezeetenen nog ter leevering overblyven mogt, na dat men dies quantiteit uit hunne gedane aanteekeninge zal hebben te weeten bekomen, de nodige ordre te stellen, ten einde hetzelve bij aankomst van het ter inlading als dan gedestineerd Schip of Vaartuig in de gem: Baaij mede van hun te ontfangen: van hetwelke aan die Ingezeetenen mitsdien mede bekendmaking zal geschieden.

Voorts met opzigt tot de genomene maatreegulen om allerlei Timmer- en verder ter bearbeiding dienend Hout, door d’ Ingezeetenen in de Houte Niqua Bosschen, te laten kappen en aan de Plettenbergs Baaij te leeveren, ten einde met Scheepen of bequame Vaartuigen te werden afgehaald, uit het gerapporteerde door de voorsz: gecommitteerdens gebleeken weezende dat of schoon eenige Ingezeetenen van dien oort bevorens aan genomen hadden, de Leverantie te doen teegens zodanige prijzen als zij zelven vrijwillig en uit eigen motiven hadden opgegeeven dezelv egter als nu om de door hun bygebragte reedenen, daarvoor hoger prijzen zyn komen te bedingen;

Zo is ten dien belange aangemerkt, dat aan d’ eene zijde met geene genoegzame zeekerheid op te maken is, welken opgang den graanbouw na de kant der Mosselbaaij neemen zal, en dat wanneer zulx overvloedig succedeeren mogt het dan aan de Comp:ie tot een groot bezwaar zoude verstrekken, om bij hetzelve ook nog uit de Plettenbergs baaij te laten afhalen, de Tarwe welkers Culture men aldaar gehoopt had, dat nevens het kappen van Hout, ten dienste der Comp:ie zoude zijn zamen gevoegd geworden; behalven dat dezelve Ingezeetenen, zo wel uit den Graan bouw als uit het kappen van Hout, bestaan vinden kunnende, ligtelijk meer smaak in’t eerste dan in’ laatste zouden kunnen vinden; wanneer een verzuim van het laatste als van eene onontbeerlijke noodzakelykheid geworden zijnde, groot ongerief zoude veroorzaken; en dat aan de andere zijde of schoon nu wel aan dezelve de bedongene prijzen voor het te kappene hout wierde geaccordeert, deels om dat werk eers begin te doen hebben, en daar door Spoedig te werden gerieft; en deels op dat leegloopende Menschen van hier, door die geleegendheid zouden mogen werden gelokt om nevens andere uit de wijd afgeleegene velden, daar heen te trekken, en met den arbeid der handen hun onderhoud te zoeken; men egter met veel reedene verwagten moet, dat na mate het getal der zig daarop toeleggende Ingezeetenen zal komen aan te groeïen, na mate ook de mogelijkheid nader bij komen zal, om voor het te kappene Hout eenen minderen prijs te bedingen, te meer nog wanneer eerst de door de duurte der Leevensmiddelen excessief hoog gereezene prijzen van het Hoornvee, als eene tweede oorzaak voor die Ingezeetenen tot de vermeerderde prijzen van het te leeverene Hout bijgebracht op her vorige gewone waarde zal weesen gedaald.

Terwijl uit de bereekening door de gecommitteerdens, aangaande den inslag en verkoop van het Hout, nevens hun Rapport overgelegd, ondertusschen blijkt dat, alle ongelden afgereekend, na dien inkoop voor de Comp:ie bij den uitkoop nog altoos een advans van ruim 50 pC: aan deeze Hoofdplaats kan worden behaalt, waarmede te gelijk den bloei en welvaart van een groot getal Ingezeetenen zoude gepaart gaan, wanneer namaals bij aldien de Bosschen door het Continueel kappen eens mogten werden uitgeput, zo dat dezelve Ingezeetenen haar bestaan daaruit niet meer zouden kunnen vinden, en de Colonie intusschen, zo als men bij andere onvoorzienen omstandigheeden onvermijdelijk moet te gemoed zien, nader toegenomen weezende, tot spijzing der Inwoonderen ook meerder Tarwe mogt werden vereischt, nadere middelen kunnen werden beraamd om aan dien oort als dan meede den graan bouw te doen bij der hand neemen.

Al waaromme dan ook, hoewel de genomene proeve om met dien Tak van welvaart voor de Ingeszeetenen tevens een bron van meerder voordeel voor de Comp:ie te doen ontspringen, niet zodanig is komen te slagen, en dat het laatste nu Slegts eene mindere mate uitleeveren zal, daar hetzelve egter op de gezegde gronden kan werden verwagt, allengskens te zullen aangroeïen, om de zamenvoeging dier beide, zo nodige als heilzame oogmerken, geoordeelt is, nog vrij preferabel te zijn, het kappen en leeveren van het Hout teegens de nader bedongene prijzen, den Ingeszeetenen aan te besteeden, dan dat werk, het welk nog niet als met veele tot absorbeering der voordeelen strekkende kosten en andere bijkomende nadeelige omstandigheeden, voor de Comp:ie by der hand te nemen zoude zijn, van harentweegen aan te vangen en voort te zetten.

En is overzulx verstaan het accoort door de voorsz; Gecommitteerdens, tot het leeveren van Hout voor de nadere bedongene prijzen met de Ingezeetenen in het Houte Niqua Land aangegaan, t’approbeeren, op zodanige voet als dezelve Gecommitteerdens Schriftelijk hebben geconcitioneerd.

Weshalven aan de geene die daarom zullen komen te versoeken, ieder een der door hun gecomm: op de Leenings Plaatzen van de Burgers Cornelis Botha en Johan Jacob Kretzinger langs de Pizang en Witte drifts Rivieren afgestokene 25 Stux Erven, bij ordonnantie geschreeven op een zegul van 5 rd:, zal werden uitgegeeven, welke ordonnantie vervallen zal het Nummer van dat Erf beginnende van beneeden af langs ieder Rivier opwaards onder de volgende daartoe expresselijk gestipuleerde Conditiën, Namentlijk

Dat een zodanig Erff Slegts in leening werd vergund voor den tijd van Een Jaar, mits den beleende binnen dat jaar in de Plettenbergs baaij aan d’ E Comp:ie zal moeten leeveren, ten minsten Vijff Vragten goed en deugdzaam Hout, van zodanige Sorteeringen als hem door ‘S Comp:s opzigter inde gem: Baaij zullen werden opgegeeven, ende zulx uitterlijk teegens betalinge van al zulke prijzen, als met de gecomm: zijn veraccordeert, ofte wel zo veel minder als hij beleende nader zal komen aan te bieden, op pœne, dat met de Leverantie van gem: quantiteit Hout ofte wel zo veel meer als hij aangenomen hebben zal in gebreeke blijvende, de Comp:ie haar guarand op hem zal hebben, tot vergoeding der Schade voor zo veel door sijn agteloosheid of versuim aan de gecalculeerde Lading van het daartoe af te zendene Schip of Vaartuig zoude mogen te kort komen.

Dat nog voor het eindigen van dat Jaar wanneer den beleende op dat Erff en met de Leverantie van het Hout zal willen continueeren, denselven verpligt weezen zal, de vernieuwing daarvan voor een volgend Jaar bij den Here Gouverneur vrij staan zal, dat Erff aan hem beleende te laten continueeren, dan wel ingevalle tot de Leverantie van het Hout met iemand anders voordeeliger Conditiën te maken mogt zijn, hetzelve Erff na syn Edele goedvinden aan de zodanige uit te geeven.

Dat de geene, die in zulken gevalle nader met dat Erff beleend werden zal, verpligt zal zijn, de opstallen of gebouwen, door den vorigen beleende daarop gesteld ofte geconstrueerd, van denselven over te neemen, onder eene billijke Taxatie, die geschieden zal door Perzonen van wedersijden in gelijken getale te benoemen, en ten overstaan van ‘S Comp:s voorsz: opzigter.

Dat zo daar en teegen den beleende niet geneegen mogt zijn op zodanig Erff met de Leverantie ten minsten van de bedongen quantiteit Hout, voor een volgend Jaar te Continueeren, denzelven verpligt zal zijn, Twee Maanden voor het uitgaan des Leenjaars de beleening ter Secretarije van Politie te doen roijeeren, en zulx ook aan gem: opzigter in de Plettenbergs Baaij bekend te maken; als wanneer hij vreiheid hebben zal, zyne overgenomene ofte zelfs gestelde gebouwen of opstallen, te slegten en te demoliëeren, dan wel dezelve bij Taxatie op voorsz: Voet over te geeven, aan de geene die tot het kappen van Hout met dat Erff nader zal werden beleend, ofte dat bij versuim van de gem: roijeering en bekendmaking den selven zal gehouden werden, met den leen van dat Erff en de Leverantie voor een volgend Jaar te Continueeren.

Dat in zoverre den beleende nalatig weesen mogt, om binnen het Jaar sijn bedongene ofte aangenomene quantiteit Hout aan d’ E Comp:ie in de Plettenbergs Baaij te leeveren, denzelven niet alleen voor altoos ontstoken zal zijn van de vergunninge om eenige Hout aan d’ E Comp:ie te leeveren, en dus mede van sijn beleende Erff, maar ook ten profijte der E Comp:ie zal hebben verbeurd de opstallen ofte gebouwen, die hij op dat Erff zal mogen hebben geplaatst ofte gesteld.

Dat den beleende ook gehouden zal zijn met alle mogelijke omzigtigheid in het omhakken der bomen te werk te gaan, ten einde daar door geen Hout onnodig gekapt, en Bosschen geruineert mogen werden, op pœne dat eenmaal hier over door gem: opzigter aangesproken en gewaarschouwd weezende, en andermaal daarin overtreedende, desweegens meede in voegen als bij het even voorgaande Articul is uitgedrukt, van de vergunninge vervallen zal zijn, met de bygevoegde verbeurte.

Dat den beleende, om de quantiteit van het Hoornvee, hetwelk hij voor den tijd tot de Hout Leverantie geschikt, nodig hebben zal, en ook het Slagtvee ter sijner Consumptie dienen moetende, op dat Erff te kunnen aanhoudenden, voor hetzelve en geen meerder vee gebruik zal mogen maken, van de weide die in een zeekere bepalinge van de plaatzen der burgers Cornelis Botha, en Jan Jacob Kretzinger af, Boschwaards gemeen is gesteld, mits het vee der boven aan de Pizang Rivier leggende Hottentotten ongestoord dezelve weide gemeenschappelijk latende genieten.

Dat den beleende ook verpligt zal zijn, na te komen, alle zodanige ordres ofte Conditiën als men dienstig en oirbaar vinden zal, zo wel met opzigt tot het kappen en leeveren van Hout als de beleening der Erven, nader te beramen ofte vast te stellen.

En dat denselven, alvorens van het Erff bezit te mogen neemen, of met het kappen van Hout een begin te maken, zyne schriftelijke ordonnantie aan den opzigter in de Plettenbergs baaij zal moeten vertonen, denwelken gequalificeert en gelast zal werden, zorge te dragen, dat aan deeze bepaalde Conditiën Stiptelijk en in allen deele werde voldaan.

Zijnde, ten einde de voorsz: Burgers Botha en Kretzinger te gemoed te komen, in de Schade die dezelve door het uitgeeven van een gedeelte hunner plaatzen tot de voorsz: aan te leggene Erven, zullen leiden, goedgevonden en besloten zo dra met die Erven uit te geeven een begin zal zijn gemaakt, dus ook het Hout kappen een aanvang genomen hebben zal, dezelve plaatzen ter ordinaire grote van 60 Morgen aan hun in Eijgendom te verlenen zonder betalinge van de anderzints gewone Jaarlijx regognitie, mits dezelve na rato van hun vermogen inde Hout Leverantie zullen deel neemen, en blyven continueeren.

mitsg:s verstaan tot het ontfangen, Sorteeren, opleggen afscheepen &:a, van het Hout, aldaar als opzigter aan te stellen, den op ‘S Comp:s Post in het Houte Niqualand bescheidenen Baas Johan Fredrik Meding, als in die affaire bedreeven zijnde, ende zulx onder sijn lopend verband, en teegenswoordige gagie van ƒ24 p: Maand, denwelken ten dien einde van eene behoorlijke Instructie voorzien en expresselijk onder Eede genomen werden zal.

Terwijl aan denzelven tot dat werk Agt Europeeschen onder sijne ordres zullende werden toegevoegd; teevens goedgevonden is, aan den Equipagiemeester te demandeeren het doen vervaardigen op de Scheeps Timmerwerff alhier, van een zodanig plat bodemd Vaartuig, als uit het meergem: Rapport blijkt, dat ter inscheeping van het klijn Hout in de voorsz: Baaij zal dienen te werden aangehouden, ten einde vervolgens met het eerst derwaards afte zendene Schip of Vaartuig te werden overgevoerd.

Gelijk ook den opbouw der Hout Loots aan de Plettenbergs Baaij en de aanbesteeding derselve conform de de daaromtrend door de gecomm: gemaakte en met den burger Jan Jacob Jarling provisioneel geslotenen Coonditiën, voor de Somma van ƒ15000: Caabs geapprobeerd weezende, van dezelve Conditiën een afschrift aan gem: Opzigter Meding zal werden ter hand gesteld, met ordre, om wel agt te slaan, dat de voorsz: Loots allezints overeenkomstig de voorsz: Conditiën werde opgebouwd ende voltooijd.

En nadien uit het met de Ingezeetenen aangegaan, en nevens het Rapport Sub L:a C: geproduceert Contract, is komen te blijken, dat de quantiteit van het Hout hetwelk dezelve gecontracteerde Ingezeetenen onder hunne hand teekeningen aangenomen hebben, aan d’ E Comp:ie te leeveren op een getal van 194 Vragten uitkomt, zo is verstaan de gem: gecomm: te qualificeeren, om na proportie van het getal der Vragten, zo veel mogelijk op eenen egualen voet, /:ten einde den een boven den anderen niet werde gefavoriseerd:/ te maken eene repartitie over de differente sorteeringen van het Hout, hetwelk zij gecomm: hebben gecalculeerd eene Scheeps Lading te zullen uitmaken, om ieder Leverancier te kunnen doen weeten, het geen hij te kappen en te leeveren hebben zal, mitsg: die repartitie ter aanbesteeding aan de Resp:ve gecontracteerdens den voorsz: opzigter in handen te Stellen; Intusschen dat dezelve gecontracteerde Ingezeetenen bij Notificatie zullen werden verstendigt van de approbatie der gem: door de gecomm: tegens de nadere bedongene prijzen met hun aangegaan accoort, ten einde met het kappen ter bequame of gezette tijden, een begin te kunnen maken, tot de Leverantie van het geene gem: opzigter invoegen voorsz: hun zal komen op te geeven en ‘S Comp:s weegen aan te besteeden.

Zo als mede om dezelve Leverantie verder te faciliteeren, goedgevonden is, de bestellingen van het nodige, om dat werk in beantwoording aan de voorsz; beraamde Schikkingen te doen aanvang neemen provisioneel nog onder de Directie van voorsz: geComm:s te laten continueeren ten einde daaromtrend met al zulk overleg te werk te gaan, als ten meesten dienste en voordeele der Maatschappij zullen vinden te behoren.

En aangezien de voorsz: genomene maatregulen met opzigt tot beide de gem: Baaijen, dus strekken zullen, eensdeels ter beantwoordinge aan de zeer gunstige bestellingen der Hoog Gebiedende Heeren Majores in het Patria omtrend deeze Colonie vervat bij hoogst derselver zeer geEerbiedigd aanschrijvens van dato 28 Julij des voorleeden Jaars, en anderendeels om in de zeedert eenige Jaren in de nabijheid deeser Hoofdplaats geheerscht hebbende Schaarsheid aan granen voor het toekomende te voorzien, dog de voorzigtigheid ook aan de andere zijde vordert, dat die voorzorgen werden gebruikt, welke dienstig en noodzadelijk sijn, om de grote kosten, die daartoe ‘S Comp:s weegen staan te werden aangewend, niet vrugteloos te doen uitlopen, maar alles met voorsz: oogmerken te doen overeenstemmen; Zoo is na overweeging hiervan goedgevonden en verstaan, bij Placcaat te interdiceeren en te verbieden, dat niemand der voorsz: Ingezeetenen buiten expres Consent deezer Regeeringe, zig zal mogen vervorderen, eenige granen of Hout, nog inde Mosselbaaij , nog in de Plettenbergs baaij , aan de vreemde Naties, hoe ook genaamd, die zig zouden mogen onderstaan met hare Scheepen in dezelve Baaijen aan te komen, te verkopen, ofte op eenigerlei wijze te verhandelen, ten einde aldaar te werden afgeleeverd, op pœne niet alleen van Confiscatie ten profijte der E Comp:ie van al het Graan ofte Hout, het welk men zal hebben getragt af te leeveren, maar ook van daar en boven, hetzij met eene geldboete van Een Duijzend Guldens, ter verdeelinge a Usu, gemulcteerd, dan wel anderzints na bevindinge van zaken aan den Lijve gestraft te werden.

Waarbij verstaan is, de Militaire bezettingen in beide de voorsz: Baaijen bij Extract deezes te gelasten, ente qualificeeren, om teegens den gem: verboden uitvoer te waken, en de aanhalingen te doen van het geene men Contrarie dat verbod zoude tragten af te leeveren.

Dan vermits de kortheid des tijds niet is komen toe te laten, om ook nog bij de teegenwoordige Sessie, de nodige bestellingen te doen over het geene de zaken de voorsz: Baaijen, dewelke zig daarmee als nu in hare eerste erectie tot stand gebragt vinden verder komen te vorderen, behalven dat ingezien zijnde, hoe zeer door accidenteele omstandigheeden veranderingen kunnen ontstaan, omtrend dewelke voor als nog geene zeekere voorzieningen kunnen werden genomen; Zo is best gedagt, tot het geene ten dien belange verder zal werden verEischt, de dispositiën gesurcheert te laten, om daar over Successivelijk te beschikken, na mate dat het de omstandigheeden van tyden en zaken zullen komen te vorderen.

Den Heere Gouverneur geliefde wijders aan de Vergaderinge te Communiceeren, dat voor wijnige dagen overleeden weezende den Burgerraad en permanent Lidt in den Raad van Justitie Andries van Sittert, gem: Raad van Justitie daarop ingevolge de Hoge Ordre der Heeren Meesteren had geformeerd, en aan sijn Edele voorgedragen eene Nominatie van Twee Perzonen, om daar uit een nieuw Lidt als Burgerraad in steede van gem: Van Sittert te verkiesen; en dat op deselve Nominatie was geplaatst geworden den burgerraad Johannes Matthias Bletterman, dewelken nog wel bij gem: Raad zitting had, dog de Luthersche Religie toegedaan weesende, uit dien hoofde na de dispositie der Hoog gem: Heeren Superioren, daar bij als geen permanent Lidt had kunnen blyven Continueeren, en oversulx bij besluit van den 28 feb: dezes Jaars bestemd geworden was, om ingevolge syn tourbeurt met het begin des aanstaanden jaars het vice Præsidie bij het Collegie van Commissarissen van Civiele en huwelijx zaken te gaan bekleeden.

Dat ter zake van de gem: daar leggende ordre van de Heeren Majores, zijn Edele reeds telkens van de hand geweesen had, diversse bevorens gereïtereerde instantiën van de gezamentlijke Leeden des gem: Raads van Justitie, om voorsz: Bletterman in sijn mede Lidschap bij dat Collegie te laten Continueeren, en dat dezelve Leeden bij geleegendheid van voorsz: Vacature door het overleiden van den burgerraad van Sittert, aan sijn Edele nader een zodanig versoek aangedrongen door de voorheen telkens gebruikte motiven, in geschrifte hadden voorgedragen, als het syn Edele insgelijx behaagde aan de Vergaderinge te Communiceeren, luidende

Aan den Wel Edelen Gestr: Heere Cornelis Jacob van de Graaff, gouverneur en Directeur van Cabo de Goede Hoop en den Ressorte van dien &:a &:a &:a

‘Wel Edele Gestrenge Heer!’

‘Wanneer op den 28 Februarij deezes Jaars in den E Achtb: Politicquen Raad was genomen het besluit om volgens de g’Eerde intentie der Heeren Majores in’t Patria, den Raad van Justitie ten deezen Gouvernemente te brengen op den jeegenwoordigen geordonneerden voet:’

‘en bij hetzelve besluit aan den Raad van Justitie ter dier tijd was gedemandeert geworden, om te formeeren eene nominatie van Agt Eligible Perzonen, ten einde door Uwe Wel Edele Gestr: daaruit de verkiesing zoude kunnen werden gedaan, van nog Vier burgerraden tot mede onveranderlijke Leeden in den Raad van Justitie:’

‘met deeze verdere beschikkinge, zo als de Resolutie dicteerd: dat van de nadere te verkiesene Vier burgerraden drie dadelijk als zodanig Sessie hebben, dog de Vierde eerst zitting zoude neemen, na dat den burgerraad Johannes Matthias Bletterman, als de Luthersche Religie toegedaan zijnde, desselfs tijd met het uiteinde van dit Jaar zoude hebben uitgediend; Hebben daarop eenige der toenmalige Leeden van Justitie de vrijheid genomen zig t’ addresseeren aan Uwe Wel Edele Gestr: en Eerbiedigst voorgedragen, de hardigheid die hier inne was geleegen, dat denselven Burgerraad Bletterman, eenelijk om de belijdenisse van synen godsdienst zoude moeten quiteeren het Ampt als Burgerraad, waartoe nevens anderen bereids was aangesteld, en uit hoofde van welk officie al eenigen tijd sessie in den Raad van Justie hadde gehad:’

‘en dat het Uwe Wel Edele Gestr: dus om die reedenen mogte behagen, het daarheen te derigeeren, dat het vorengem: besluit van den 28 Febr: in zo verre werde gealtereerd, dat opgem: Bletterman zo wel as de andere dies tijds met hem fungeerende Burgerraden, Johannes Smuts en Andries van Sittert, in dat Ampt mogte werden gecontinueerd, en dus voortaan insgelijx als permanent Lidt in den Raad van Justitie zitting blyven behouden:’

‘Op welk versoek en voordragte het Uwe Wel Edele Gestr: als toen behaagde aan de Solliciteerende Leeden te declareeren: dat, hoe zeer Uwe Wel Edele Gestr: was gepersuadeert van de billijkheid der voordragte zelve, en hoe gaarne Uw Wel Edele Gestr: anderzints ook , wanneer zulx van zig dependeerde, zoude treeden om aan dat versoek te voldoen; men egter ten deezen objecte te zeer en strikte was bepaald aan de herhaalde ordres der Hooog Gebiedende Heren Majores in’t Patria dicteerende: dat voortaan zo in den politicquen als Justitieelen Raad, aan niemand zitting zal werden verleend, dan die tot de gereformeerde kerk behoord; van welke ordre men dus niet konde afwijken.’

‘de gezamentlijke Leeden des Raads van Justitie derhalven, aan d’eene zijde op de Evidentste wijze geconvinceerd van Uw Wel Edele Gestr: gunstige geneegentheid en wille om aan het versoek der Leeden te voldoen, dog teffens aan den anderen kant overreed van het bezwaarlijke om van de voorm: gestatueerde ordre af te gaan; hebben zig dezelve Leeden dus verpligt gevonden, het bij die voordragte te moeten laten berusten;’

‘dan, Wel Edele Gestr: Heer! daar de Leeden des Raad van Justitie een ieder voor zig nimmer hebbende kunnne ontvijnsen d’ innigste aandoeningen over het geval waarinne eene hunner waardigste Amptsgenoten zig zag gebragt, omme te moeten quiteeren een Collegie, welkers bijzondere agting hij over het algemeen meriteerd, eenelijk om de belijdenisse syner godsdienst;’

‘Zo zyn dezelve Leeden ook in dat billijk vertrouwen, dat Uwe Wel Edele Gestr: na eene denkwijze aan desselfs Edel Caracter eigen, nimmer zal disapprobeeren, het deel dat zijL neemen inde belangens van zodanig eenen hunnen Amptgenoot.’

‘Om die reeden is het dan ook Wel Edele Gestr: Heer, dat de gezamentlijke Leeden des Raads van Justitie, de Vreiheid neemen bij dees’ geleegendheid, dat door het overleiden van den burgerraad Andries van Sittert, dat Ampt, en eene plaats als permanent Lidt in den Raad van Justitie sijn Vacant geworden, nogmaals bij Uwe Wel Edelen Gestr: aansoek te doen en op het ootmoedigst te supliceeren, dat het dog van Uw Wel edele Gestr; welbehagen moge zijn, meerm: Bletterman die anderzints volgens het voren geciteerd Raadsbesluit als nu met het uiteinde van dit Jaar desselfs tijd zal hebben uitgediend, in syn Ampt als Burgerraad en permanent Lidt in den Raad van Justitie te laten blyven continueeren, op zodanigen voet, als Uw Wel Edele Gestr: zal oordeelen best en billijkst te weesen.’

‘d’ onderget: vleien zig met die hope dat Uw Wel Edele Gestr:, bewust en overreed van de bizondere en billijke reedenen, dewelke ten dezen objecte jeegenwoordig nog meer als bevorens voor ged: Bletterman militeeren op dat der Supp:lten versoek gunstig reguard zal gelieven te neemen.’

‘En zyn de Supp:lten in dat zeeker vertrouwen, dat het alleen van Uw Wel Edele Gestr: veel vermogende en bijzondere gratie zal dependeeren, omme door eene gunstige Voordragte aan de Hoog Gebiedende Heeren Majores hoogst derselver geëerde approbatie hierop te erlangen.’

’/:onderstond:/’

‘’T welk doende &:a /:was get:/ S: V: Echten, Joh:s Smuts, J: M: Horak, W: F: V: Reede van Oudshoorn, C: L: Neethling, C: G: Maasdorp, C: Matthiessen, G: H: Meijer, H: J: de Wet. /:in margine:/ Cabo de Goede Hoop den 18 December 1786.’

Voegende Sijn Edele vervolgens daarbij, dat dezelve Leeden hun in dat geschrift vervat versoek ten reguarde en faveure van gem: Bletterman, tevens bij hunne voorsz: kort daarop geformeerde Nominatie hadden geinhereerd.

Dat Syne Edele, hoe ongaarne ook van de ontfangene ordre willende afwijken, egter de zo sterke instantiën dezelve gezamentlijke Leeden, en in het bijzonder, die van de verdere mede Burgerraaden, niet langer had kunnen resisteeren, maar zig gedrongen gevonden op de billijkheid in dat versoek resideerende, en de ten dien einde bijgebragte motiven, voor ditmaal aanschouw te neemen en daaraan te defereeren, zo nogthans dat wanneer Hoogst ged: Heeren Meesteren goedvinden mogten, zulks te improbeeren, daarinne na hoogst derselver nader te vernemene intentie en welbehagen, nog altoos de voor te schrijvene veranderinge konde werden gemaakt en dat gem: Bletterman met dat oogmerk, door Sijn Edele Slegts provisioneel onder hoog gunstige approbatie der Heeren Superioren tot Burgerraad was verkoren geworden, om in afwagting van dien, als een aankomend Lidt, weeder op nieuw in ged: Raad van Justitie sessie te neemen.

Voor welke Communicatie welgem: Heere Gouverneur bedankt zijnde, is dezelve overgenomen om na sijn Edele intentie daarvan bij het generaal verslag der zaken van dit Gouvernement aan hoogst gem: Heeren Meesteren Eerbiedig berigt te geeven, met versoek tot derselver hoog gunstige approbatie.

En nadien bij deeze geleegendheid in agting genomen is, dat tot hiertoe veelmalen Burgerraden, die bij den Raad van Justitie temporeel zitting hadden, tot weesmeesteren zijn benoemd en verkoren geworden, dan dat, daar het zeer oneigen zoude zijn, dat dezelve als teegenswoordig permanente Leeden des gem: Raads van Justitie weesende, en daar door op zig zelfs reeds eenen moeielijken dienst waar te neemen hebbende, bovendien ook nog Verkiesbaar zouden weezen tot Leeden in mindere Collegiën, ofte ook in’t bijzonder bij de weescamer welk Collegie dikwerf zelf als parthije voor den Raad van Justitie ageeren moet; behalven dat wanneer Burgerraden in die termen bleeven Continueeren, ‘er wijnig geleegendheid of hoop voor andere mede notabelen uit den Burgerstand overblyven zoude, om mede tot Leeden der weescamer te werden bevorderd; Zo is op de propositie van den Heere Gouverneur goedgevonden en verstaan, dat Burgerraden, zo wel als de andere ‘S Comp:s weegen zitting hebbende permanente Leeden des meergem: Raads van Justitie, van de Weescamer en andere mindere Collegiën voortaan zullen weesen g’excuseert

Terwijl verders, vermits zo door het overleiden van bovengem: Van Sittert, die met het begin des aanstaanden Jaars de plaats van Vice Præses bij het Collegie van Weesmeesteren Stond te bekleeden, als ter zake voorsz: door de aanstelling van voorm: Bletterman tot Burgerraad die onlangs ook tot Weesmeester verkoren was, beide derselver plaatzen bij dat Collegie open gevallen zijn, zoo is verstaan, voor den tijd die gem: Van Sittert nog zoude hebben moeten dienen, tot vervulling van het vice præsidie bij de weescamer, te laten continueeren den anderzints af te treedenen Johannes Karnspek en dat Collegie aan te schreiven, om in steede van voorm: Bletterman Twee andere Perzonen te nomineeren, en dezelve ter Electie voor te dragen, mitsg: bij het Collegie van Commissarissen van Civiele en Huwelijx Zaken, alwaar gem: Bletterman met het begin des aanstaanden Jaars als vice præces zoude hebben moeten aankomen, daartoe te nomineeren en aan te Stellen, Jan Godlieb Brink, voor den tijd van Twee Jaren.

Na het welke geleezen weesende, het Request van den burger officier der Arthillerie Jan Hendrik Zin, zo is verstaan aan denszelven ingevolge Sijn versoek, in eigendom te verleenen, een zodanig Stuk Huis Erfs, als door hem bij vergunning zeedert het jaar 1782. reeds geoccupeerd geweest, en gedeeltelijk ook is betimmert geworden, zijnde geleegen in deeze Tafelvalleij onder S Comp:s klipkuijl oft thans in’t blok N:o 19, ter grote van 67 quad:t Roeden, 122 d:o voeten en 90 gelijke duimen, mits door denselven mede indiervoegen een erkentenisse aan d’ E Comp:ie werde voldaan, als onder welke men zoortgelijke Erven onlangs uitgegeeven heeft, zijnde teegens 2 15/16 Stuyv: de voet, het welk een bedragen uitmaakt van ƒ1793:12 Caabs ofte Rd:s 597:44; omme in drie equale Paaijen a Usu in ‘S Comp: Cassa te werden opgebragt.

Gelijk ook na Resumptie van het door den oud burger Cap:n Albertus van der Poel ingedient versoekschrift, luidende

Aan den Wel Edelen Gestr: Heer Cornelis Jacob van de Graaff, Gouverneur en Directeur van Cabo de Goede Hoop en den ressorte van dien &:a &:a &:a benevens den E Agtb: Raad van Politie.

‘Wel Edele Gestr: Heer en E Agtb: Heeren!’

‘Geeft met Schuldige Eerbied te kennen Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: onderdanigen Dienaar, den oud burger Cap:n alhier Albertus van der Poel:’

‘Dat den Supp:lt onlangs bij publicque verkopinge ingemeind hebbende, het woonhuis van den E Agtb: Heer Opperkoopman en Secunde Pieter Hacker voor eene Somma van ƒ70‘000:- Caabs, omme in drie eguale paaijen ofte Termijnen te werden betaald, en waarvan hij Supp:lt zig dus verpligt vind, thans een derde, als d’eerste paaij, op te brengen; hoe zeer den Supp:lt geen de minste twijfel had gehad of hij zou dat bedragen bij den een of ander der Capitalisten, hetzij direct op Intrest verkreegen, dan wel teegens andere goede Schuldbrieven in de plaats te geeven te negotieeren hebben kunnen bekomen, den Supp:lt egter tot sijne grote verbazing eene zodanige Sluiting in het numeraire heeft ontmoet, dat het hem ongeagt alle aangewende moeiten, onmogelijk is geweest, nog hier aan de Caab nog ten Platten Lande, dat Capitaal bij een te krijgen:’

‘Dat den Supp:lt zig hier door in geen gering embaras gebragt vindende, dewijl het hem wijnig zoude laten, wanneer hij om zig daaruit te redden, als eens van sijne Effecten te gelde zogt te maken; daar het voorsz: geld gebreke de kopers derselve, in even die zelve onmogelijkheid zoude Stellen, om hoe zeer zij zig ook mogten gegoed vinden, de betalinge van het gekogte aan hem nog in tijds op te brengen, zo dat in deeze omstandigheeden van zaken voor hem nog maar alleen die hope en dat zeeker vertrouwen overblijft, dat Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: deels door eene Vaderlijke zorge tot voorkoming van de facheuse gevolgen, die daar uit in deese Colonie noodzakelijk zouden moeten ontstaan, eensdeels mede uit Consideratie dat den Supp:lt bij den laatsten Oorlog, wanneer men in dit Gouvernement gereed geld voor d E Comp:ie nodig had, nevens anderen toegesprongen is en voor zijn aandeel een Capitaal van ƒ22000: Caabs aan d’ E Comp:ie op intrest heeft gefourneert, ook wel nu het eenige overblijvend middel om den Supp:lt uit sijne temporeele verleegendheid te kunnen redden, gaarne daartoe zullen willen laten dienen.’

‘En dit is in die hope en dat vertrouwen dat den Supp:lt bij deesen zeer Eerbiedig versoekt, dat het Uwe Wel Edele Gestr: en E Agtb: goedgunstig behagen moge, aan hem eene Somma van Twintig Duijzend Caabsche Guldens teegens den Intrest van Ses pC:tos ‘S Jaars uit ‘S Compagnies Cassa te laten uitreiken, presenteerende den Suppliant tot Securiteit van dat Capitaal Speciaal te verbinden het voorschreeve gekogte Huis, nevens Borgtogt van den oud Burgerraad alhier Cornelis van der Poel, en den burger Lieut: Pieter van Breda, terwijl den Suppliant ook syn uitterste devoir aanwenden zal, om hetzelve Capitaal, nevens de te verschijne Intresten, nog binnen het Jaar weederom in ‘S Compagnies Cassa te restitueeren.’

’/:onderstond:/’

‘’T welk doende &:a /:was geteekend:/ A: V: D: Poel’

In aanschouw genomen weesende, de te welbekende schaarsheid aan gereed geld, waar door den Supp:lt buiten de mogelijkheid is gesteld, om hoe zeer denzelven ook voor welgegoed werd gehouden, de penningen ter voldoeninge van d’ eerste Paaij der Cooppenningen van sijn gekogte Huis gevorderd werdende, te kunnen bij een krijgen, en dat het aan d’ eene zijde zeer teegens den Intrest der E Comp:ie Strijden zoude, wanneer de Vaste goederen, welkers gerechtigheid een important inkomen voor haar uitleevert, door de effective Sluiting in het Numeraire, tot een al te lagen graad van waarde quamen te dalen, en aan de andere zijde, mits een bijkomende voldoende zeekerheid, geen de minste zwarigheid kan werden gevonden, om in diergelyke extra ordinaire gevallen teegens den gewonen Intrest met het rouleerend papiere geld, de gevraagde bijstand te verleenen, en daarmede te verhoeden de vervolgingen die den Supp:lt teegens syne debiteuren tot zeer ruineuse effecten zoude moeten aanleggen; zo is uit dien hoofde, en ook om de verdere door den Supp:lt bijgebrachte motiven, goed gevonden en verstaan, aan hem Supp:lt onder de gepresenteerde Borg- en Hypotheecq Stelling, de versogte ƒ20‘000:- Caabs op eene daarvan te passeerene Scheepenen kennisse teegens Ses pC:tos ‘S jaars uit S Comp: Cassa op Interest te accordeeren.

Zijnde op het mede in geschrifte gedaan versoek van den burger Johannes Smit van Dilburg aan denselven om gelijke reeden, en op den eigensten voet, als ter Sessie van den 1 Novemb: laatstL: aan den mede burger Jacobus Johannes Vos, is geschied, geaccordeerd een verhoging van den prijs der door denselven aan d’ E Comp: in’t vervolg te leeverene kalk, tot 42 Stuiv:s halve aam; en verstaan tegens dezelve prijs aan hem mede te laten voldoen, de kalk die hij in de gepasseerde Maand November heeft geleeverd

En is laatstelijk op de propositie van den Heere Gouverneur tot voorkominge des mogelijk van de menigvuldige Sterfte onder ‘S Comp:s Slaven in de Logie alhier als voornamentlijk door manquement van de verEischte spoedige bezorging en behandelinge derselve in hunne ziektens ontstaande, noodzakelijk geacht en oversulx goedgevonden ten dien einde in de gem: Loge te plaatzen den op het Schip de Meermin bescheidenen oppermeester Etzard Adolph Grimbeek, onder sijn lopend verband en teegenswoordige gagie van ƒ36 p: Maand, Zullende mits dien, den eersten opperchirurgijn in S Comp: Hospitaal gehouden zijn, aan denselven op een onderteekende Nota, mits gecontrasigneerd zijnde door den gecommitteerde over de gem: Loge, te doen verstrekken zodanige medicamenten, uit S Comp:s Apotheecq, als hij ten dienste der zieken in dezelve Loge zal komen te benodigen.

Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In’t Casteel de Goede Hoop ten dage en Jare voorsz:

[Signed:] C: J: van de Graaff

[Signed:] P Hacker

[Signed:] R: J: Gordon

[Signed:] J: J: Le Suëur

[Signed:] O: G: de Wet

[Signed:] T: C: Ronnenkamp