C209 v1.20
C. 209, pp. 2-22.¶
Vrijdag den {17921102} 2 November 1792
S’ Namiddags bij omvraage alle praesent dempto den Heere Collonel Gordon.
De Heeren meede leeden deezes Raads M:r Jacobus Johannes Le Suëur en William Ferdinand van Reede van Oudtshoorn, aan wien bij besluit van den 18 September jongstleeden opgedragen is geworden, om met behulp van den Soldij Boekhouder Clemens Matthiessen eene exacte voorziening te doen van alle de op gezette dagen ten deezen Casteele voor de Raadzaale geappoincteerde onder afgez: gage gesteld en geligte S’ Comp: Dienaaren dewelke zig in dit Gouvernement bevinden, ten einde vervolgens na te gaan, en aan den Raade voor te draagen, welke dier Lieden met gevoeglijkheid weer in dienst zoude kunnen werden getrokken op gisteren en eergisteren ter voldoening aan voorsz: op hun EEd:s gedecerneerde Commissie voor zo verre concerneert de zodanige dier Lieden al zig in de Kaap en in dies district hebben opgehouden, gevaceerd hebbende gehad, en door voorsz: Heeren van den uitslag hunner verrigtingen vervolgens zo even ingezonden zynde het onderstaande Rapport.
Aan den WelEdelen Achtb: Heer Johannes Isaac Rhenius Gezachhebber deezes Gouvernements beneevens den E Achtbaaren Politicquen Raad
‘WelEdele Achtbaare En E Achtbaare Heeren!’
‘UWelEd: Achtb: en Ed: Achtb: de ondergeteekende Leeden uit den Politicquen Raad met de Commissie, omme voor hun te doen verschijnen alle de van gagien afgeschreevene en geligte comp: Dienaaren; ten einde, geholpen door den ZoldijBoekhouder Clement Matthiessen nategaan, en uit dezelve voortedragen die Perzoonen, welke met gevoeglijkheid weder in dienst zouden kunnen worden getrokken, omme dezulken, die Hun verbonden tijd niet hebben uitgediend naar Batavia te kunnen voortschikken; Terwijl de zodanigen welkers verband bevonden mogte werden g’ expireerd te zijn, Successivelyk zouden Kunnen werden g’ emploijeerd, ter bemanning, zoo der thans aanweezende, als nog verwagt wordende retourscheepen; Zoo hebben, voor zo verre dezulken welke onder ‘t Caabsche district zig hebben opgehouden gehad, en op eergisteren en gisteren voor de Commissie zig hebben gesisteerd, de ondergeteekendens daar uit afgezondert die Manschappen, en daar uit geformeerd die Lijsten, als welke laatste zy thans de Eere hebben UwelEdele Achtb:s bij deezen aan te bieden; zullende UWelEdele Achtb:s bij die genommert 3, 6, 9, 12, genoteeerd vinden welke perzoonen, ofschoon veele zig daarop komen te bevinden, die uit hoofde en van derzelver langjaarige diensten, en van hunne verre gevorderde Ouderdom, almeede die door de inkrimping van ommeslag in dit Gouvernement van hunne posten zijn verlaaten in een minder heerschend volksgebrek, als tegenswoordig wel eenige meerdere consideratie zouden hebben gemeriteerd gehad; weder in S’ Maatschappij’s dienst zouden kunnen werden getrokken en tot het bedoeld oogmerk gebruikt;’
‘Dan daar bij deeze generaale Monstering zig ook onder het oog van de ondergeteekendens hebben vertoont, Lieden die uit hooge ouderdom en Lighaams gebreeken ten eenen maalen buiten Staat zijn, de Maatschappij van eenige verdere dienst te zijn, zoo als te zien is uit de Lijsten N:is 2, 5, 8, 11, almeede die alhier gehuuwd zijn, en ook als noodige Sujetten in de Colonie Kunnen worden beschouwd zo als blijkt, bij de Lijsten N:is 1, 4, 7, 10, zo permitteeren zig de ondergeteekendens UWel Edele Achtb:s in consideratie te geeven, of het niet met de billijkheid en met met S’ Comp: Intrest strokende zoude weezen, dat van Regeerings weegen, aan Hunne Hoogedelhedens de Hoog Edele Heeren Commissarissen generaal wierde voorgedragen omme de door hoogen ouderdom en lighaamsgebreeken, ten eenenmaale buiten staat tot eenige dienst te praesenteeren, geraakte perzoonen generaliter buiten afgeschreeven gagie wierden gesteld zonder dat dezelve voor hun verder verblijf alhier iets zouden behoeven te betaalen, en de overige namentlijk de gehuuwden en voorde Colonie noodzakelijke Sujetten, behalven meede allen eenparig onder afgeschreeven gage gesteld daaren boven opgelegde de betaling van zodanig bedraagen na evenredigheid van derzelver gepraesteerde diensten als de ondergeteekendens bij de voorschreevene Lysten N:is 1, 4, 7, 10, nader en distinct hebben bepaald en opgegeeven gehad.’
‘Daar de ondergeteekendens alle dezig bereids gesisteerd hebbende perzoonen, op morgen voor hun nader hebben g’appoincteerd, ten einde aan dezelve het besluit Uwer WelEdele Achtb:s op bekoomene approbatie van hun Hoogedelheedens, de Hoog Edele Heeren Commissarissen Generaal, en op de door de ondergeteekendens ten dien einde gedaane voordragten kenlijk te doen worden; Zoo verzoeken de ondergeteekendens nog waare het mogelijk heeden met eene nadere Resolutie dienaangaande te mogen worden voorzien en vereerd.’
‘Het is in afwagting van dezelve dat de ondergeteekendens dit hun bericht intusschen hiermeede besluitende ‘t zelve overigens tot een blijk hunner verrigtingen laaten dienen.’
‘In ‘t Casteel de Goede Hoop, d:n 2 9:br 1792.’
’/:Was getekend:/ J J: LeSueur. W: F: V: Reede Van Oudsthoorn. DeCommissie door mij g’ adsisteerd. /:geteek:/ C: Matthiessen j:r’
Zo is nadat het voorsz: Rapport met de daartoe specteerende twaalf Stuks Lysten ter ordre van den Heere Gezaghebber dadelijk door den eerstgezw: Clercq aan de resp: Heeren Leeden des Raads ter lecture gepraesenteerd en door hun Ed:s met attentie ingezien en g’examineerd was geworden op voorstel van welopged: Heere Gezachhebber en daarbij gegeeven communicatie dat Heeren Commissarissen Generaal in de voorsz: verrigting en propositie van voorsz: Heeren LeSuëur en van Reede van Oudtshoorn volkomen genoegen genomen zig daarmeede gave geconformeerd hadden, goedgevonden en dienvolgens beslooten het voorsz: Rapport, zo als geschied bij deezen te converteeren in eene Resolutie deezes Raads mitsdien de Perzoonen benoemd op de Lysten genommerd 3. 6. 9. en 12. ter consideratie van het groot volks gebrek, waarin men zig steeds ter bemanning der uit en thuijsvarende Scheepen bevind, hoe zeer veelen derzelve zig anders uit hoofde van der zelver Langjaarige diensten en vergevorderden Ouderdom, mitsgaders gedwongen afschijd uit S’ Maatschappij’s dienst als door de g’ ïntroduceerde Reformes van der zelver Posten hebbende moeten verlaaten en afgedankt werden wel eenige consideratie zoude komen te meriteeren - dadelijk in dienst te trekken, en op poene van als Drossers te zullen worden aangemerkt, g’ordonneert, zig uiterlyk voor medio December aanstaande te vervoegen aan de Linie, om van daar Successivelijk zo naar ‘t Vaderland als naar Indiën te werden voortgeschikt dog daar en teegen de zodanige welke zig genoteerd vinden op de Lysten N:is 2. 5. 8. 11 als Lieden komende te zijn, van dewelke de Maatschappij wegens derzelver hogen ouderdom ofte lighaams corruptien geen nut meer trekken Kan, en zo ook die, welke vermeld staan bij de Lijsten N:is 1. 4. 7 en 10 dewelke of alhier gehuwd zijn, of als nuttige Sujetten voor de Colonie beschouwd moeten worden, alle tezamen onder afgeschreeven gage te stellen met dat onderscheid nogthans, dat, daar dit faveur aan de voorsz: hoog bejaarde en veminkten, wegens Hunne onbekwaamheid tot eenige dienst presteering gratis werd verleend de overige Perzoonen op de vier laatstgem: Lijsten benoemd bij poene van anderzints van ‘t effect deezer dispositie verstooken en almeede in dienst getrokken en verzonden te zullen worden binnen tijd van een Maand van heeden te dateeren aan d’ E Comp ter haarer Schadeloosstelling zullen moeten opbrengen en betaalen zeekere Recognitie voor die geenen die alvoorens van Gage afgeschreeven of te geligt te zijn hun verbonden tijd hebben uitgediend gehad ten bedraage van zodanige Somme als zylieden naar gelange der Zoldijen waarvoor een iegelijk van Hun ‘t laatst in dienst heeft gestaan in den tijd van 4 Maanden zouden hebben genooten, en voor de zodanigen dewelke hun verband niet hebben uitgediend gehad, van Een Hondert en Vijftig Guldens Hollands Courant, beneevens twee gelijke maanden gage, als de evenvermelden.
Wiensvolgende de zorge en toezigt over de voorsz: weder in dienst getrokkene Perzoonen, welkers Gagien, Kostgelden en Randzoenen dan ook vanden 15 DeCember af tereekenen op nieuw zullen moeten beginnen Cours te neemen in de eerste plaatse aan Regenten van de Linie en onder Hun E:s vervolgens aan den Capitain Ingenieur Thiebault werd aanbevoolen, zullen daarentegen alle de onder afgeschreeven gage gestelden, mits observeerende de bepalingen op hun Sujet door Heeren Commissarissen Generaal g’ ordonneert en bij S’ Raads Resolutie van den 27 October jongstleeden g’ arresteerd en vastgesteld waarvan tot derzelver narigt aan een ijder hunner een ordonnantie op een Zegul van 48 Stv: geschreeven zal werden afgegeeven en binnen den hiervoren bepaalden tijd van een Maand de Hun opgelegde erkentenisse betalende, zullen zijn en blyven aan hun zelfs overgelaaten, om geretourneerd zijnde, van waar ze zig zyn komen te sisteeren, hun beroep, Handwerk, ofte ambagt als voren wederom te mogen drijven en zig daarmeede te sustenteeren.
Dan gemerkt door ‘t verzuim zints eenigen tyd gepleegd om behoorlijk naar expiratie van yder Jaar wederom prolongatie van de verkreegene permissie tot ligting van S’ Comp: Dienaaren te verzoeken en bij die gelegendheid de ordonnantie daartoe vereischt werdende en zo ook het contract tusschen den beleende en geligte gepasseerd, te doen vernieuwen de meeste der voorschreeven Perzoonen voor zoo verre zij zich in leening hebben bevonden gehad op ‘t Stuk van ‘t Zegulregt, d’ E: Comp:e ter zaake voorschr: competeerende verschijdene Jaaren ten agteren staan, en ‘t zeeker is, dat wanneer men zig bij dees occasie ‘er niet aan gelegen liet zijn, voor de praestatie dier agterstallen te zorgen dezelve Agterstallen dan gewisselijk voor de Maatschappij geheellijk zoude weezen verlooren; Is teffens verstaan, dat alvorens dees geligt geweest zijnde Perzoonen van hier zullen werden verzonden, dan wel zig gelijk zo even is gezegd, aan hun vorig beroep mogen overgeeven, of door hun zelven, of door den geenen bij wien zij zig in leening bevonden hebben, de voorsz: Agterstallen compleetelijk zullen moeten werden vereffend ten welken einde de Bediendens ter Politicque Secretarije werden gelast daaröp agt te geeven, en in cas binnen den voorsz: tyd van één Maand, tot het opbrengen der hiervoren beschreeven Recognitie bepaald, de dadelijke prestatie dier Agterstallen niet kome te geschieden daarvan als dan opgaave te doen, ten einde bij deezen Raade hieromtrent zodanig nader zoude kunnen werden gedisponeerd, als bevonden zal werden te behooren; terwijl bovensdien is goedgevonden en vastgesteld, dat van nu voortaan zo wanneer op de Conditien en Voorwaarden bij de hiervoren aangehaalde Resolutie van 27 October jongstl: breeder omschreeven de ligting van eenige Comp: Dienaar zal werden geaccordeert, zo wel aan dengeenen die in leening afgestaan werd, als aan de Perzoon bij wien hy zig indienst begeeft, zal moeten werden ter handen gesteld, yder een afschrift der ordres en bepalingen op dit poinct g’ arresteert, geschreeven op 24 Stv: Zeguls.
Werdende den Zoldij Boekhouder bij deezen gequalificeerd ende gelast om van alle zodanige Perzoonen als in voegen voorschr: voor ‘t verkrijgen der permissie, om alhier onder afgeschreeven gage te mogen verblijven eenige betalingen aan d’ E Comp:e gehouden zijn tedoen, t’ ontfangen zodanige penningen als een ijder Hunner naar Luid van ‘t by deesen bepaalde zal moeten opbrengen om bij expiratie van ‘t gefixeerd termijn daarvan vervolgens aan deezen Raade een generaale en specifique Lijst over te leggen om dezelve penningen, als dan op Schriftelijke ordonnantie van den Heere Gezachhebber in de Cassa der E Comp: over te brengen.
En is eindelijk op een ingediende Reekening der Postgelden, dewelke in de jongstverloopene Maand October voor de bestelde Brieven uit Patria alhier aangebragt, zyn opgehaald geworden; en waaruit blijkt, dat gedurende dezelve maand October is ingekomen een Sommetje van Agt Rijxdaalders en Vier en Veertig Stv: beslooten, het voorsz: bedraagen van Rd:s 8 en 44:- in s’ Comps: Cassa te doen overbrengen.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd in ‘t Casteel de Goede Hoop, Ten dage en Jaare voorschr:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn
[Signed:] In Kennisse van my E: Bergh p:l SeCret
C. 209, pp. 23-35.¶
Zaturdag den {17921103} 3 November 1792
by omvraage, Alle Praesent, behalven den Heer Gordon
Door de gezondheids Commissie, dewelke zig aan boord heeft begeeven gehad van het heede ter deezer Rheede gearriveerd en van Mosambicque komend Fransch Schip La Naz , gevoerd door zeekeren Capitain Iskerra bij deszelfs te rug komst aan Land aan den Heere Gezachhebber gerapporteerd zijnde, dat zo wel van de Manschappen der Equipagie, als van de zig in grooten getale aan boord bevindende Slaaven diverse Perzoonen aan de Mazelen kwamen te laboreeren en welopged:e Heere Gezaghhebber zo ter zaake der besmettelijkheid dier quaale als ook om dat de geduurige Communicatie tusschen Mosambicque en Isle de france reeden geeft tot bedugtinge dat onder den schijn van Mazelen de thans op het laatstgem: Eiland grasseerende en voor dit gewest zo zeer gedugte Kinderziekte zoude kunnen verhoolen zijn hierop dadelijk door het leggen van een Brandwagt, en het stellen der verdere geusiteerde ordres alle gemeenschap tusschen gemelde franschen Bodem en de wal benevens de andere ter rheede leggende scheepen hebbende doen beletten; Zo is op de Communicatie van de voorsz: te werk gelegde Maatregulen om de overërving van beide de voorn: Quaalen zo veel mogelijk voor te komen ter ordre van meerged: Heere Gezachhebber aan de overige Heeren Leeden gegeeven bij dezelve verstaan het door evengem: Heere Gezachhebber in deezen verrigte allezints t’ approbeeren; Weshalven dan ook is beslooten den fiscaal en Equipagemeester te Gelasten, zo als dezelve gelast werden bij deesen met betrekking tot deesen Bodem stipte te observeeren, al het geen aan een ijder van Hun in een diergelijk geval met een ander Schip der voorsz: natie, L’ Aimable Josephine genaamd, en door den Capitain Duranteau gevoerd, het welk direct van Mauritius deesen Uithoek is komen aan te doen bij besluiten van den 12 September dezes Jaars gerecommandeert en aanbevolen is geworden.
Dan alzo het noodzaakelijk is, dat het voorm: Schip La Naz om het zelve in staat te stellen ten spoedigsten mogelyk van hier naar S:t Domingo werwaards gedestineerd is te kunnen rhijsvorderen van de nodige verversschingen voor de Equipage, maar wel principalijk voor de aan boord zijnde Slaven werde voorzien, en den OudBurgerraad Jan Coenraad Gie tot het leeveren en aan boord bezorgen dier ververschingen permissie is komen te verzoeken; Is wyders goedgedagt en dienvolgens geresolveerd de voorsz: permissie tot het bezorgen der ged: ververschingen aan boord van het meerm: fransch Schip La Naz aan den voorn: Oud Burgerraad Gie te verleenen mits zig in deezen bedienende van S’ Comp: Vaartuigen onder de Conditien en bepalingen bij voorsz: Resolutien van den 12 Sept:br Jongstl: breeder g’expresseert, en waarvan aan denzelven bij ‘t hiervooren aangehaald vroeger g’existeerd hebbend geval met L’ Aimable Josephine even als aan andere bereids de vereischte kennisse is gegeeven geworden.
Meerwelmelde Heere Gezachhebber bij dees’ occasie ook in om vrage hebbende gelieven te zenden het hieronder g’insereerd Vertoog door den voornoemde ad interim fiscaal deesen morgen aan zijn Edele inhandigt.
Aan de WelEdele Achtbare Heere Johannes Isaac Rhenius Gezachhebber, beneevens den Ed: Achtb: Raad van Politie
‘WelEdele Achtbaare Heer! En E Achtbaare Heeren!’
‘Vertoond met behoorlyk respect M:r Jacob Pieter Deneijs, Koopman in dienst der E: Comp: en pro interim Fiscaal dezes Gouvernements.’
‘Dat wanneer op gisteren by den Burger en geweezen generaalen Pagter Sebastiaan Rothman door den Sequester, ten overstaan van den R: O: Vert:r publicque verkooping is gehouden, ten einde daar uit te vinden eene Somma van Rd:s 15000:- zynde de laatste paaij der Pachtpenningen, welke dezelve Rothman, als in den gepasseerden Jaare de generaale Pagt der Kaapsche Koele Wijnen hebbende ingemeijnd, voor Rd:s 30‘000:- nog p:r rest aan de E Comp: Schuldig is. - de Burgers, Jan Michiel Elzer, Jan BolLeurs, Jacobus Johannes van den Bergh, Joseph Pero, Jan Grubel, Johan Fredrik Herwich, Marcus Nicolaas Moohr, Matthys Sondag en Michiel Hoebert, zig aan Heeren Gecommitteerdens en den R: O: Vert:r hebben g’addresseerd, met verzoek, dat aan hunnen meede Burger, gem: Rothman uitstel mogt worden verleend voor den tyd van twee Jaaren, ten einde binnen dientijd de voorsz: Pagtpenningen in S’ Comp: Cassa te voldoen, met de renten daarop naar rato des tijds verloopen, à 1/2 pC:t s’ Maands, en dat dus de aangevangen executie mogte worden gesurcheerd; in hoedanig geval zij zig voor de prompte voldoeningin Solidumals Borgen kwamen te interponeeren, onder renuntiatie van de gewoone beneficien.’
‘Dat den R: O: Vert:r als het intrest der E: O: Ind: Comp: in deezen waarneemende, in aanmerking neemende de ongenoegzaamheid zo wel van den geweezen Pachter Rothman, als van zijne voor de Pachtpenningen op den 31 Augustus 1791 gestelde twee borgen, voor al daar bij praeferentie uit den Boedel van hem Rothman een Montant van Rd:s 3333:16:- voor kinderbewijs moet worden uitbetaald; te raade is geworden provisioneel van de voorsz: Offerte acte in forma voor de daar present zijne Gecommitt: Leeden uit den E: Achtb: Raade van Justitie, te doen passeeren, omme vervolgens daarvan aan UWelEdele Actb: en Ed: Achtb: het nodig verslag te doen, en derzelver goedvinden te verneemen.’
‘Weshalven de R: O: Vert:r de vrijheid gebruikt zig bij deezen te keeren tot UWelEdele Achtb: en Ed: Achtb: en aan den zelven in allen eerbied, de provisioneele gepasseerde acte van Borgtogt aan te bieden, met verzoek om indeezen te mogen worden vereerd, met zodanig besluit als UwelEdele Achtb: en Ed: Achtb: voor de belangens der E: O: I: Maatschappij meest dienstig zullen oordeelen.’
’/:onderstond:/’
‘’T Welk Doende &:a /:was getekend:/ J: P: Deneijs.’
’/:in margine:/ gepræsenteerd den 3 October 1792.’
En uit dat Vertoog zynde komen te consteeren, dat het den geweezen generaalen Pagter der Kaabsche Koele Wijnen Sebastiaan Rothman nu eindelijk heeft mogen gelukken, zodanige Perzoonen op te doen, die zig voor hem als Borgen willen interponeeren als uit aanmerking hunner vermogen genoegzaame zeekerheid voor de Som konnen praesenteeren, dewelke hij ten bedrage van Vyfthien duijzend Ryxdaalders ter zaake der laatste paaij, zyner uitgeloofde pagtpenningen aan de E Comp:debet komt te zijn, dog zig wegens het heerschend geldsgebrek niet in de insgelijkheid bevind aan dezelve te kunnen opbrengen.
Zo is thans reguard genoomen op de onmogelijkheid waarin voorsz: Rothman zig ter zaake van het even aangehaald onvoorbeeldelijk gebrek aangeld komt te bevinden om de gem: Som van Rd:s 15000:- by den anderen te kunnen krijgen, en mitsdien dan ook beslooten als nu aan Heeren Comissarissen Generaal des Supplt:s gedaan verzoek om mits betaalende den Interest van 1/2 PC:t S’ Maands van den dag af te reekenen dat de oplegging had moeten geschieden voor den tijd van twee Jaaren uitstel van betaling te mogen erlangen, allezints favorabel voor te dragen; en terwijl men Haar Hoogedelhedens g’eerde dispositie hierop inwagten zal, intusschen den zo dikwils gem: ad interim Fiskaal te gelasten, zo als den zelven gelast werd bij deezen, met de verdere verkooping der Goederen van gem: Rothman, niet voort te gaan neen maar daar meede zolange te Suppercedeeren, tot dat zig Hierömtrend met de nadere beveelen dezer zal vinden gemunieerd.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd in ‘t Casteel de Goede Hoop Ten dage en Jaare voorschr:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn
[Signed:] In Kennisse van my E: Bergh p:l SeCret
C. 209, pp. 36-75.¶
Dingsdag den {17921106} 6:e Novemb:r 1792.
S’ Voormiddags Alle Praesent.
Heeden den dag zijnde bij besluit van den 31 October jongstl: tot de publicque Verkooping van S’ Comp: Brigantyn Scheepje de Helena Louisa bepaald, en de Liefhebbers zig daartoe dan ook voor de Raadzaale vergadert bevindende, zo wierden onmiddelijk na gedane resumptie der t’ zedert den 9 8:br J: L: tot den 3 dezer inclusive genomene Resolutien de Deuren der voorsz: Raadzaale geopend en aan den ingang derzelve de Koop Conditien geleezen.
Het Schip hieröp by den opslag geveild, en den Burgerbrandmeester Jan Casper Loos van hetzelve voor de geringe Somma van Thienduizend Guldens Koper gebleeven zijnde, behaagde het den Heere Gezaghhebber hiervan in perzoon aan Heeren Commissarissen Generaal verslag te brengen, en Hoogstderzelver ordres te vraagen, tot hoe verre men ‘t gemelde Kieltje bij den afslag zoude mogen laaten afloopen.
Welopgemelden Heere Gezaghebber na verrigting der voorsz: Commissie, welke zijn Ed wel op zig hadde willen gelieven te neemen, gemunieerd met Haar Hoogedelheedens ordres, in Raade te rug gekoomen en het vorengeciteerd Scheepje, als toen andermaal opgehangen, en tot op de Somma van Veerthien duijzend Gulden afgeslagen zijnde, wierd het zelve voor de gem: prijs bij zyn Edele opgehouden en de te zamen gekomene liefhebbers bedankt en gecongedieert tot aanstaande Vrijdag den 9 deezer wanneer ook de Zeenimph ter verkoop zal werden gepraesenteerd.
Waarna de deuren wederom gesloten zijnde, meerwelopged: Heere Gezachhebber aan de overige Heeren Leeden quam te bedeelen van Heeren Commissarissen generaal last ontfangen gehad te hebben, den afslag op ƒ14000:- zynde neergekomen, dezelve als dan te stuiten, en het schip gelyk nu was komen te doen, voor d’ E: Comp: in te houden.
En is den Heere Gezachhebber hierop voor de voorsz: gedaane Communicatie zeer gedankt, mitsg:s teffens beslooten geworden, als nu in allen eerbied te verbeiden zodanige nadere dispositie als Haar Hoogedelhedens zullen gelieven goed te vinden, omtrend het zo dikwils genoemd Scheepje de Helena Louisa te neemen.
Heeren Commissarissen generaal na gedelibereert te hebben op het verzoek door den Landdrost van Zwellendam Anthonij Alexander Faure aan Hoogstdezelve bij Requeste gedaan ter erlanging eener favorable dispositie tot verbeetering van ‘t dedomagement van Rd:s 275:- Jaarlijks aan hem toegelegt om daaruit de Paarden voor de ordonnantie Ruiters tot zijne drostdije gehoorende te verzorgen en te onderhouden, mitsg:s op het berigt door deezen Raade op dezelve Requeste bij Missive van den 24 October jongstleden aan Haar Hoog Edelhedens toegezonden, en na bij dees gelegendheid tevens te hebben g’examineerd het Berigt van voorm: Faure over deeze zelfde Materie, en een diergelijke door den Landdrost van Stellenbosch en Draakenstein Hendrik Lodewijk BLetterman over de aan hem inzelver voegen toegelegde Schadeloosstelling aan Haar Hoogedelhedens ingediend, en gehoorende tot de Bijlagen van S’ Raads Missive aan de Vergadering van XVII:en in dato 27 September 1791, mitsgaders twee Rapporten over de voorsz: Zaak in de maanden Augustus en October deszelven Jaars door den Heere Cassier en Dispencier in deezen Raade gedaan, hebbende goedgevonden bij eene Missive onder den 1:ste deezer geschreeven en eergisteren ingekomen onder anderen ook te approbeeren de toelage van Rd:s 275:- Jaarlijks aan elk der voorm: Landdrosten provisioneel toegelegd en wijders uit aan merking der sobere Inkomsten aande Landdrostdij van Zwellendam gehegt, inzo verre reguard te staan op ‘t voorsz: verzoek van den Landdrost Faure, dat aan zijne keuse zal worden gelaaten, mits zig daaröp expliceerende binnen veerthien dagen nadat deeze hunner Hoogedelhedens dispositie ter zijne kennisse zal zijn gekoomen, dat of aan hem behalven de Rd:s 275:- Jaarlijks zonder recognitie werde gelaaten het gebruik van de plaats de Diptka of wel dat aan denzelven werde gegeeven het gebruik van de PLaats het Ziekenhuis mits in dit laatste geval afziende, zo wel van de voorsz: Som van Rd:s 275:- Jaarlijks, als van de remissie der Recognitie van de voorsz: plaats de Diptka ; terwijl de keuse door voorn: Landdrost te doen, vervolgens tot Cijnosure zal moeten strekken voor alle deszelfs Successeuren in der tijd, en gevolglyk of de plaats de Diptka met een Jaarlykse Schadeloosstelling van Rd:s 275:- of wel de plaats het Ziekenhuis zonder eenige Schadeloosstelling in gelde voor altyd aan de Landdrostdij van Zwellendam zal moeten werden gehegt. - en Hoogstdezelve Haar Hoog Edelhedens daarbij teffens hebbende gelieven te bepaalen, dat byaldien de evengem: Landdrost Faure praefereeren mogt het genot der Rd:s 275:- met het gebruik van de plaats de diptka als dan insgelijx aan de Keuse van den Landdrost van Stellenbosch en Drakenstein /: mits zig almeede binnen den tyde van 14 dagen expliceerende :/ zal moeten overgelaaten worden om of te blyven genieten de hem toegelegde Rd:s 275:- S’ jaars, of te hebben het gebruik van voorsz: plaats het Ziekenhuis , mits in laatstgem: geval van gem: toelage in geld afziende, en dat voorts de in deezen te doene keuse al meede zal moeten strekken tot eene vaste Cijnosure voor die geenen welke in der tijd de post van Landdrost van Stellenbosch en Drakenstein zullen bekleeden.
Dog dat, ingevalle geene der bijde Landdrosten, mogt verkiesen ‘t gebruik van meerm: plaats het Ziekenhuis , dezelve als dan publicq aande meest biedende zal moeten werden verhuurd op zodanigen voet, als deezen Raade ten meesten voor deele voor d’ E Comp:ie zal oordeelen te behooren, waartoe dezelve in dien gevalle werd gequalificeerd. - Zoo is verstaan, dat om in deezen na d’ordre te proCedeeren dadelijk bij Missive van den Landdrost van Zwellendam Anthonij Alexander Faure zal werden gevordert, binnen den voorsz: gepraefigeerden tijd van 14 dagen na receptie van S’ Raads aan hem te rigten Schrijvens zig in de te doene keuse te decideeren in deszelfs antwoord daaröp in tezenden; welkers ontfangst men dan ook zal afwagten, alvorens hieromtrend iets verders ofte meers te doen.
En nadien Haar Hoogedelheedens by dezelve Missive betuigen met genoegen gezien te hebben de Maatregulen door dezen Raade genomen om dadelijk effect te doen Sorteeren de dispositien vervat bij Hoogstderzelver Missive van den 20 der evenafgeweekene Maand October tot afschaffing en Vermindering van zommige Posten en Bedieningen in dit Gouvernement, en dat, lettende op S’ Raads naadere voordragt aen hoogstdezelve gedaan, omtrend de verrigtingen van het doen van uit betalingen in ligt geld, Haar Hoogedelhedens hadden goedgevonden deezen Raade te qualificeeren, om zo ras den jegenswoordigen Eerste Gezwooren CLercq ter Politicque Secretarij George Fredrik Goetz daarmeede niet meer zal weezen gechargeerd, die betalingen aan een der Hoofdbediendens in ‘t Zoldij Comptoir op te dragen.- Is wyders geresolveerd dat, om ook deese beschikking van Heeren Commissarissen Generaal effect te doen sorteeren dadelijk bij avancement van voorsz: Gezw:Clercq Goetz, of dat deszelfs ontslag uit dit Ambt zal obtineeren de uitbetaalingen in ligt geld zullen worden opgedragen aan den Visitateur Clemens Matthiessen als Hoofd van ‘t ZoldijComptoir, of aan den geenen die hem in der tijd in voorsz: Post zal Succedeeren, aan wien het daarna zal staan die betalingen zelve te doen, dan wel dezelve door een der mindere onder hem sorteerende Hoofden te laaten geschieden, mits in allen gevalle repondeerende en aanspraakelijk blijvende voor deeze laatsten.
Maar vermits meerhoogstged: Heeren Commissarissen Generaal, om ten einde bij ‘t nodige verslag van ‘S Raads consideratien over de bepalingen onder welke alhier ten dienste van ‘t Gouvernement een Drukkerij zoude kunnen bestaan, de illustre Vergadering van XVII:en daaromtrend ook met de vereischte naauwkeurigheid te kunnen elucideeren, teffens komen te requireeren eene Specificque Opgaave, welke artikelen en tot wat hoeveelheid tot zodanige Drukkerij zoude worden vereischt, als meede of eenige meerdere ommeslag van Dienaaren als anderzints, en welke daartoe nodig zoude zijn, buiten en behalven een Perzoon in het drukken en Letterzetten ervaaren, waartoe men den Boekebinder Johan Christiaan Ritter aan Hoogstdezelve heeft voorgeslagen; terwijl Haar Hoog Edelheedens in zelvervoegen met verlangen blijven te gemoet zien ‘S Raads Consideratien over de vermindering van dat gedeelte van het Schrijfwerk, waaräan door een Drukkerij geen soulagement zoude worden toegebragt, zal inmiddels van voorsz: Boekebinder Ritter werden gevordert, zo als van den zelven gevordert werd bij deesen, dadelijk op te geeven, alles wat hiervoren met betrekking tot de Drukkerij is gerequireerd, terwijl te gelijker tijd op de spoedige inzending der Berigten nopens het Schrijfwerk, van alle ende een ijgelik die daarbij is geconcerneerd, bij Resolutie van den 25 der meerm: jongstverweekene maand October gevordert, bij de respective Heeren Administrateurs, Hoofden der Comptoiren en Chefs der onderscheidene Departementen, zo als geschied bij deesen, nader zal werden aangedrongen.
De zo dikwils genoemde Heeren Commissarissen Generaal, op de informatien aan Hoogstdezelve gesuppediteerd, dat zig ingevolge een oud gebruik, op de daartoe verleende Concessien door de respective Hoofdgebieders, verscheidene Slaaven der E: Comp:ie, in dienst bevinden, bij zommige der Heeren Leeden des Raads, bij de Predicanten en derzelver Weduwen, zo hier als in de Buitendistricten, en bij eenige mindere gequalificeerde Dienaaren, en dat ook een diergelijk misbruik met opzicht tot de zogen: Pasgangers komt te existeeren, deezen Raade alverder hebbende gelieven te qualificeeren en de te gelasten, om alle de zodanige ‘S E Comp: Slaaven als zig in dienst van anderen, wie zij ook zijn mogen, bevinden, dadelijk in te trekken, en om ook terstond af te schaffen het hebben van Pasgangers in particulieren Dienst van ‘S Comp: Dienaaren en het emploijeeren tot dien zelfden dienst van Bannelingen van het Robben Eijland waarömtrend Hoogstdezelve zeggen reedenen te hebben om te onderstellen dat almeede groove misbruiken zijn ingesloopen, en hetzelve dierhalven aan de bijzondere oplettendheid van deezen Raade aanbeveelen, generalijk teffens interdiceerende, dat nimmer ofte ooit, nogte van S’ Comp: Lyfeigenen, nogte van eenige Haarer Dienaaren, nogte ook van Bannelingen zig ten lasten van de Comp: bevindende, eenige partiCuliere dienst zal mogen worden genooten, met dienverstande nogthans, dat om een billijk reguard te slaan op ‘S Raads gedaan verzoek, om in Steede van de voorsz: Pasgangers eenige weinige Persoonen tot den dienst der resp: Leeden des Raads uit die der E: Comp: te mogen Ligten, aan den Gouverneur of die het Gezach alhier zal voeren benevens de Leden van den politicquen Raad, dog aan niemand anders zal gepermitteerd zijn voortaan elk, eenen uit den dienst der E Comp:ie door hun geligten Perzoon in hunnen byzonderen dienst, te mogen gebruiken, mits zulks geschiede buiten eenig bezwaar van de Maatschappij, en zodanige Perzoon door den Bezitter werde gesalarieerd; Is, ten einde te zorgen dat de voorsz: dispositien /: zo als Haar Hoogedelheedens betuigen te verwagten:/ onmiddelijk ter executie werden gelegd, nog geresolveerd den opziender van S’ Comp: Slaven Logie te qualificeeren en te gelasten namens deeze Regeering terstond alle de voorzeide in dienst van Particulieren Staande Comp: LijfEigenen en Bannelingen van voorsz: particulieren indistinctelijk wie zij ook zijn mogen, op te eijsschen, en in de voorsz: Logie te rug te neemen, ten einde neevens de zig alhier bevindende overige Slaaven voortäan aan de gemeene werken te arbeijden, tot dat men over dezelve anders zal hebben gedisponeerd, en den Fiscaal insgelijks te injungeeren, alle de ten Robben Eijlande t’huyshorende Bandieten om wat reeden zij ook /: anders dan ter bevordering van ‘S Maatschappijs belangen :/ van daar naar herwaards mogen zyn over gebragt of ten wiens dienste dezelve ook mogen staan, met den eersten wederom naar ‘t gem: Robben Eijland te doen te rug brengen en wijders te zorgen, dat nimmer ofte ooit eenige dier Bannelingen weer werden geemploijeerd tot eindens, met de omstandigheeden in dewelke zij zig bevinden zo strijdig en zo regtstreeks aanlopende tegen ‘S Comp: Belangen, als waartoe dezelve tot heeden toe zijn gebeezigd geworden; terwijl in zelvervoegen den Zoldijboekhouder g’ordonneerd en aanbevolen werd toe te zien dat met uit zondering van het bepaald getal, gelyk hier boven is gezegd, door Heeren Commissarissen Generaal, zelve aan den Heere Hoofdgebieder en de verdere Leeden van den politicquen Raad toegelegd, geene Comp: Dienaren meer onder den naam van Pasgangers, ofte onder welke andere benaaming ook door iemand, wie hij ook zijn moge in deszelfs particulieren dienst ofte deszelfs particulier voordeel werde g’emploijeerd, gelijk het maaken van een diergelijk gebruik van ‘S Comp: Bezoldelingen, ook aan een yder bij deezen wel expresselijk werd g’ interdiceerd bij poene dat bevonden werdende hiertegen aan te gaan, ten exempel van anderen te zullen werden gecorrigeerd.
Haar Hoogedelheedens intusschen van oordeel zijnde, dat het tot merkelijk voordeel van de Compagnie en vermindering van omslag zal strekken, wanneer de Administratie van de Kelder kon worden afgeschaft, en de Leverantie der Wijnen, Brandewijn en Azijn door de Comp: benodigt, publicq aanbesteed, en hoogstdezelve ten dien einde aan deezen Raade hebbende gelieven toe te zenden een Concept van Conditien en Voorwaarden, door den Heere Keldermeester Le Suëur aan Haar Hoogedelhedens overgelegd, op welke zodanige aanbesteeding naar zijn inzien zoude kunnen geschieden, ten einde binnen den tyd van agt dagen na de receptie, daaröp te dienen van Consideratien en Hoogstdezelve wijders, vermits begreepen hebben, dat de Maatschappij ook gevoeglijk zoude kunnen ontheven worden van de vrij aanzienlijke kosten welke zij Jaarlijks aanwend tot onderhoud van het Buitengoed het Ronde Boschje en van ‘S Comp: Thuijn alhier en waaraan ingeenen deele beantwoord de zeer onvolkomene verstrekkingen van Groentens, welke daaruit aan ‘t Hospitaal, ‘S Comp: passeerende Scheepen als anderzints werden gedaan, alverder hebbende gelieven tegelasten ten spoedigsten aan Hoogstdezelve te suppediteeren een Concept van Conditien, waarop verhuurd zoude kunnen worden alle die vakken in ‘S Comp: Thuijn, welke thans tot de moeserij worden gebruikt, alleen uitgezondert dat gedeelte van het Terrein het welk om het huis is geleegen, beneevens het daartegen over geleegen door een Hek afgeslooten Vak, welk een en ander Haar Hoogedelhedens gezind zijn te laaten tot gebruik van den Gouverneur, of die alhier in der tijd het gezag zal voeren, waarbij in’t oog zoude moeten werden gehouden dat men geen gebrek aan Groentens voor ‘S Comp: ommeslag komt te lyden, mitsgaders een diergelyk Concept om daaröp insgelijks te verhuuren het voorsz: buitengoed het Ronde Boschje beneevens een opgaave der Bedieningen en omslag, welke door dat een en ander zoude kunnen worden gemist en afgeschaft; Zo is verstaan, dat met opzigt tot de Conditien door den Heere Le Suëur ontworpen, om daarna de aanbesteeding der Leverantie van Wijnen, Brandewijn en Azijn dewelke d’ E Comp: komt te benoodigen, te doen, uit de notulen overgenomen en met behoorlijken eerbied aan Heeren Commissarissen generaal zullen werden gesuppediteerd die weinige ampliatien en alteratien, met dewelke het den Raade toegescheenen is noodzaakelijk te zijn, dat het ontwerp van gem: Heere Le Sueur wierde verbeterd om allezints uitvoerlijk te weezen in volkomen met ‘S Comp: waare belangen te quadreeren terwijl om met betrekking tot de verhuuring van ‘t Ronde Boschje , mitsg:s de Vakken in ‘S Comp: Thuijn alhier, waarvan zo even breeder is gesprooken, insgelijks pligtschuldig aan Haar Hoogedelhedens requisitie te kunnen voldoen; Wijders is goedgevonden aan denzelven Heere LeSueur benevens den Heer Van Reede van Oudtshoorn het ontwerpen der Conditien van verhuring van ‘t Ronde Boschje en die van ‘S Comp: Thuijn aan den zo evengen: Heere Van Reede van Oudtshoorn, met den Heer De Wet, vriendelijk te demandeeren, zullende laatstgem: Heeren daarbij werden verzogt zo als verzogt worden by deezen, onderanderen van den Huurder der Vakken in de Thuijn ook te bedingen dat hij de Maatschappij van de benodigde Groentens zo voor haaren ommeslag alhier als voor de passeerende en repasseerende Scheepen volgens bepalingen daaromtrent te maaken tegens vastgestelde prijzen zal voorzien, by welke bepalingen de verschillende Saisoenen vooral meede zullen dienen te werden in ‘t oog gehouden, terwijl alle dezelve Heeren wijders zullen gelieven te observeeren bij het berigt Hunner Verrigtingen in deezen, wanneer die der zelver beslag zullen hebben erlangd, aan deezen Raade te suppediteeren eene specifique opgaave der Bedieningen en omslag, welke door dit een en ander gemist en afgeschaft zullen kunnen worden.
Hierna geopend en geleezen zijnde eene tweede Missive van Heeren Commissarissen Generaal staande de vergadering ingekoomen en geschreeven onder den 31 der evenafgeweekene maand October, waarbij Haar HoogEdelheedens, onder te kennen geeving, dat wanneer hoogstdezelve thans nader hebben nagegaan de ten deezes Gouvernemente gehoudene directie met opzigt tot de beschuldigingen door den Colonel en Chef der Militie Gordon reeds op den 6 en 13 Februarij 1789 bij schriftelijke Memorien indeezen raade ingebragt, tegens den Capitain de Sandolroij ter zaake van de directie en administratie door denzelven gehouden over het Militaire depôt, of zogenaamde Pepiniere zig destijds alhier bevonden hebbende, als anderzints Haar Hoogedelhedens niet dan met veel misnoegen hebben kunnen zien dat ‘t onderzoek van die beschuldigingen welke door den Colonel Gordon met regt beschouwd wierden als van ‘t uiterst belang voor den militairen dienst, en de goede Ordre, na een tijdverloop van drie Jaaren nog niet tot genoegzaam effect is gebragt, en waarvan de voorname oorzaak daarïn moet werden gezogt, dat men op een zeer vreemde wijze is afgeweeken van den gewoonen weg, welke de Constitutie der Regeering voorschreef namentlijk om die Beschuldigingen door een competenten Regter van voornoemde Sandolroij te doen onderzoeken, en beslisten, en overgegaan is tot het benoemen eener Commissie, welke niets anders heeft uitgewrogt, dan door ‘t uitbrengen van tegenstrijdige adviesen eene onzekerheid voor te brengen die tot bezwaar van alle de belang hebbende partijen en een volslagen werkeloosheid is g’eindigd, uitspraak doende nopens de wijze hoedanig het finaal en eindelijk onderzoek in de zo lang getraineerd hebbende zaak concerneerende de Capitain de Sandolroij nu verder bewerkstelligd en afgedaan zal moeten werden, deezen Raade komen te gelasten, den voorn: Sandolroij, onder kennisgaave aan de Hooge Regeering van Indien van de dispositie door Hoogstdezelve in voorsz: zijne zaak genomen, by eerst bekwaame Scheepsgeleegendheid op te zenden naar Batavia, ten einde aldaar door den Raad van Justitie te kunnen worden onderzogt de diverse beschuldigingen, tegens hem subsisteerende en daarïn finaale uitspraak gedaan; Zo is dan ook, ingevolge ende ter voldoeninge aan voorsz: zeer g’eerde ordre van Haar HoogEdelhedens beslooten den adjunct Fiscaal, M:r Johannes Andreas Truter, ter zaake der affiniteit van den pro interim fiscaal deezes Gouvernements M:r Jacob Pieter Deneijs met voorsz: Sandol Roij, waardoor belet is geworden tot het aan hem in deeze zaak opgedragen geweest zijnde onderzoek te Kunnen procedeeren, te gelasten, zo als denzelven adjunct fiscaal gelast werd bij deezen, alle de Stukken en Documenten tot de voorsz: zo door den Heere Colonel Gordon alhier, als door eenige Manschappen der Pepiniere te Batavia tegens meerm: Sandolroij ingebragte beschuldigingen specteerende, voor zo verre zulx geschieden kan, en niet bereids geschied mogte weezen, voor den Raade van Justitie alhierin forma probandite beleggen, ten einde behoorlijk g’inventariseerd zijnde, te gelijker tijd met gem: Sandolroij bij eerste occasie naar voorsz: Indiase Hoofdplaatze te Kunnen worden overgezonden, tot welken tijd toe den Raade wijders heeft geresolveerd gehad, den zo dikwilsgem: Capitain de Sandolroij het arrest in deszelfs huijs te doen aankondigen, doch Heeren Commissarissen Generaal op de kennisse welke den Heere Gezachhebber hoogstdezelve van dit genomen besluit dadelijk is weezen geeven, hebbende gelieven goed te vinden, hieromtrend in zo verre eenige consideratie met hem Sandolroij te gebruiken van te gelasten dat hij zig alleen niet zal mogen begeeven buiten de behuyzingen der Caap, bij poene van anders in deszelfs arrest naauwer bepaald te zullen werden, is dan ook dien Conform vervolgens in d’ eerstgenomene dispositie die verandering gearresteerd, dat het eerst bepaald geweest zijnde huis-arrest als nu zal werden geconverteert in eene bepaaling van zig niet te moogen begeeven buiten de Caap, van welke bepaling voorsz: Heere Gezaghebber verzogt is geworden, zo als zyn Edele verzogt werd mits deezen den Capitain de Sandolroij bij ‘t schijden der Vergadering door den Adjudant de vereischte aankondiging ter zijner informatie en stipte observance te laaten doen, met notificatie wijders van ‘S Raads voorneemen om hem onder naauwer gene te brengen, ingevalle zig mogte aviseeren dezelve te overschreeden, ofte buiten te gaan.
En vermits het welopged: Haar Hoogedelhedens wijders heeft gelieven te behaagen den Raade bij dezelve Missive, alverder betrekkelijk de in arrest neeming van meergen: Sandolroij te ïnformeeren, dat voor zo verre Hoogstdezelve in de opinie waaren geweest, dat die in arrestneeming geschied was door den Colonel en Chef der Militie Gordon, op zijn eigen auctoriteit, het welk niet weinig heeft toegebracht om Haar Hoogedelhedens deszelfs daarïn gehoudene handelwijze in een des te ongunstiger ligt te doen beschouwen, hoogstdezelve daarvan zyn gedesabuseerd geworden door de Schriftelijke ordres en Rapporten door voorm: Colonel Gordon op haar hoogedelhedens requisitie aan hoogstdezelve gesuppediteerd, met last zulks en ‘S Raads resolutien te doen aanteekenen, met insertie van Extract deezes passage uit hoogstderzelver Missive, en begeerte, voorts: dat daarmeede deeze zaak zal moeten zyn en gehouden worden voor afgedaan, zonder dat deezen Raade desweegens zal vermogen toe te laaten eenige verdere aanteekeningen of insertien van adviesen, van wie zulks ook zal mogen zijn, in hare Resolutien; Is dienvolgens ten slotte op deeze materie geresolveerd hiervan Extract aan voorn: Heere Gordon te doen suppediteeren, en voor ‘t overige zig stipte te gedraagen aan ‘t geen Heeren Commissarissen Generaal, diendwegen hebben gelieven t’ ordonneeren
Dit een en ander in voegen voorsz: afgehandelt en vervolgens al verder geprocedeert zijnde tot de Lecture van drie Berigten ingediend door de Capitains ter Zee Jan Arnoud Voltelen en Nicolaas Acker dewelke op d’ ontdekking der ondertenoemene defecten gecommitteerd zyn geweest, om ten overstaan des Equipagemeesters en in de tegenwoordigheid van de opperhoofden dier Kielen, te examineeren de Staat waarin zig komt te bevinden de voorloper van’t daags Touw en het Tuij Touw van het ter rheede leggend schip de Castor , mitsg:s het TuijTouw van ‘t freguat de Meermin beneevens de Kruijssteng van laatstgem: Bodem bij welke visitatie der evengem: Kruijssteng ook den Baas der ScheepsTimmerlieden heeft g’adsisteerd gehad; Zo is uit de voorsz: Berigten gezien zijnde dat het eerstgem: Touw van de Castor alhoewel van hetzelve op verscheidene plaatzen gaarns zyn gesprongen egter voor een Legger zal kunnen dienen dog dat daar en teegen de Tuij touwen zo wel van evengem: Bodem als van de Meermin ten eenemaale versleeten en dienvolgens onbekwaam bevonden zyn om de geciteerde kielen langer aan dezelve te kunnen vertrouwen terwijl ook de voorsz: Steng van ‘t evengeciteerd Freguat de Meermin in ‘t Ezels hoofd dwars is afgebrooken en dierhalven noodwendig door een andere nieuwe zal moeten werden geremplaceert, mitsdien beslooten het voren genoemd daags Touw van ‘t Schip de Castor te doen dienen voor een Legger voor dien Bodem zelve, ofte voor een ander Kiel, die zig der benodigt zal vinden, dog daaren teegen beide d’onbekwaam bevonden Tuijtouwen van evengerepten Bodem en de Meermin , en de gebrookene Steng van dit Schip met andere nieuwe Tuijtouwen en een nieuwe Kruijssteng te doen remplaceeren, om de gem: onbekwaame Touwen afgeschreeven en bij d’ ongetaxeerde Goederen in ‘S Comp: Equipage Pakhuijzen ingenomen zijnde, vervolgens te werden verstrekt tot worsten en trossen mitsg:s oud Cabeltouw voor ‘S Maatschappijs dienst en ommeslag ten deezen Gouvernemente
Wijders is op een ingedient verzoekschrift van den Capitain Klaas Keuken voerende het aanweezend Batavias retourschip Macasser , en tenderende om voor gem: zynen Bodem mitsg:s ter Compleete toerusting van dien te moogen werden geriefd en geholpen met zodanige Equipage Goederen en andere vereijschtens als bij eene Schriftelijke eisch aan ‘t voorsz: Supplicq g’annexeerd, specifice werd opgegeeven gevonden, geresolveerd, de voorsz: Eisch te stellen in handen van voorm: Equipagemeester ten fine van examinatie en om vervolgens, na de overtollige Artikelen geretrancheert te hebben, daarop het onvermijdelijk noodzaakelijke te verstrekken.
Laatstelijk ter dispositie getreeden zijnde op nog eenige andere aandeezen Raade gepresenteerde Requesten; Zo is op de verzoeken daarbij voorkomende aan de ondertenoemene Perzonen het navolgende g’ accordeerd geworden, te weten
Aan den onder afgeschreeven Gagie gestelden Boekhouder Jacobus Arnoldus Kirsten, om mits in alles stiptelijk observeerende het generaal Placaat door Heeren Commissarissen Generaal mitsg:s het reglement bij deezen Raade, ingevolge Hoogstderzelver qualificatie op het stuk der Walvisch-visscherije g’arresteerd, de voorsz: Visscherije zo met Scheepen als met klijne Vaartuigen te mogen entameeren, zo nogtans dat zig alvorens zal moeten voorzien van de daartoe vereischt werdende ordonnantien ofte permissie Brieven.
Aan Fredrik Bijleveldt, die als Soldaat in ‘S Maatschappij’s dienst, uit DuitschLand herwaards is overgekomen met oogmerk alleen, van zig waare het mogelijk alhier bij zijn Oom wylen den plaats Major Jan Arnoud Bleumer neder te zetten en op te houden om uit bijzondere Consideratie onder afgeschreeven gage alhier te blijven remoreeren, tot dat te raade werden zal wederom te repatrieeren, mits navolgens de bepalingen door Heeren Commissarissen Generaal, daaromtrent eens voor altoos gemaakt door een compleet rembourssement van al het geen van de Maatschappij genooten, of aan dezelve gekost mag hebben, d’ E Comp: in deezen geheellijk schadeloos stellende.
Aan den Onder koopman en Secretaris van Justitie Willem Stephanus van Rijneveld om in qualiteit als een der Gemagtigdens van den gerepatrieerden Capitain der Genie Sebastiaan Willem van de Graaff te mogen emancipeeren en in vrijdom stellen, zeekere evengem: van de Graaff in Eigendom toebehoorende Slaaven Jongen genaamd Abraham van de Caap; mits voldoende de daarvoor bepaalde Somme van Vijftig Ryksdaalders aan de Diaconij Armen der gereformeerde Kerke, en stellende teffens de geusiteerde Cautie.
Aan Jacoba van de Caap om op even denzelfden voet als hier voren is beschreeven uit Slavernij te mogen ontslaan, haar Lijfeigen genaamd Iloejan van Bengalen.
Aan den Capitain in ‘t Depôt van Meuron Johannes Zorn, om bij eerstvoorkomende convenable geleegendheid p:r een van ‘S Comp: eijgene ofte ingehuurde Scheepen op vragt naar Nederland te mogen overzenden, voor zig zelfs.
4 Halve Aamen ordinaire Caabsche Wijn. voor den gerepatrieerden Colonel en Chef der Arthillerij Gilquin, insgelyks.
6 Leggers van dezelfde ordinaire Caabsche wijn. mits betalende de voorsz: vragt na de bepalingen daarvan zijnde - en Eindelijk
Aan den Burger Jan Barends als aanneemer der Wagenvragten dewelke met opzigt tot ‘t Koorn en meel ‘t welk dagelijks naa en van de Molen werd getransporteerd moet gereeden werden, om in steede van naa den teneur der aanbestedings Conditien, Zo als tot nog toe is geschied de voldoening der bij hem te goed gemaakte Penn: al om de 6 Maanden te ontfangen de betaling dier Penn: voortaan maandelyks te mogen vorderen, gelijk dan ook den Heere Cassier tot d’ afgave van dien bij dezen werd gequalificeerd.
Aldus Geresolveerd en G’arresteerd, In ‘t Casteel de Goede Hoop.Ten Dage en Jaare Voorschr:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Sueur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn
[Signed:] My præsent E: Bergh p:l SeCret
C. 209, pp. 76-83.¶
Woensdag den {17921107} 7 November 1792.
bij omvraage, Alle praesent.
Heeren Commissarissen Generaal bevonden hebbende, dat de aanmerkelijke ruymte welke in ‘t Hospitaal alhier gevonden word, niet werd vereischt tot ‘t getal der zieken welke men na den tegenwoordigen ommeslag verwagten kan dat zig daarin tegelijk kunnen bevinden, en Haar Hoog Edelheedens mitsdien hebbende goedgevonden de Regeering bij Missive van gisterigen datum aan te schrijven ende te gelasten, dat vermits om de voorsz: reeden van de geheele Vleugel naar ‘t Zuijd Oosten geleegen, bestaande uit twee beneeden en twee boven Zaalen op eene andere wijze gebruik voor de Maatschappij zal kunnen werden gemaakt, uiterlijk voor ‘t einde deezes maand alle de zieken dewelke zig in dees vertrekken komen te bevinden getransporteerd en geplaatst zullen moeten werden in ‘t overige gedeelte van dit gebouw, dat bij Hoogstdezelve na genoomen inspectie daartoe overvloedig voldoende is bevonden, en dat vervolgens onmiddelijk daarop te vier voorsz: g’ evacueerde Zaalen zullen moeten werden gereinigd, ten einde van dezelve zodaanig emploij te kunnen werden gemaakt als Haar Hoog Edelheedens zullen oordeelen te behooren; zo is op de Communicatie van dit een en ander aan de respective Heeren Leeden des Raads gedaan, en ingevolge de propositie van den Heere Gezachhebber daartoe tendeerende, goedgevonden en dienvolgens beslooten, de voorsz: zeer gevenereerde beveelen van Heeren Commissarissen Generaal directelijk en met den meesten spoed ter uitvoer te doen brengen en de zorge voor de prompte mitsg:s volkoomene executie van dien te demandeeren, zo als dezelve gedemandeert werd bij deezen aan Heeren Regenten van ‘t Hospitaal.
En nadien, ten blijke dat effect gesorteerd heeft de g’ ordonneerde in scheeping en verkooping der ongepermitteerde Goederen toebehoord hebbende, de overheeden van ‘t Bataviasch Retourschip Macasser , breeder vermeld bij Resolutie van den 30 October Jongstleeden bij deeze gelegendheid door den Heere LeSuëur ook is overgelegd geworden twee Lijsten bij de ordinaire Gecommiteerdens geteekend, behelzende welke dier goederen in conformiteit van ‘t voorsz: besluit in ‘t ter rheede leggend Schip de Castor zijn afgelaaden geworden, en welke anderen op de vendutie die den 5 deezer is gehouden, zijn verkogt; Zo is beslooten, dat vermits hiermeede nu is tot beslag gebragt de dispositien nopens de gem: Goederen genoomen en intusschen bij herhaling sollicitatien zijn gedaan door de geenen wiens aangebragte bestelgoederen nevens de voorsz: Goederen der Overheeden aangeslagen en in ‘S Comp: Pakhuijzen opgelegd zijn geworden, om over dezelve te mogen disponeeren, de gemelde bestel Goederen bestaande in
| 2 | Krayangs PoederZuiker, en | } voor de Heer LeSuëur. |
| 8 | Potjes Atjar | |
| 1 | Halfaam met Geconfijte Gember, voor den Onderkoopman Jan Hoets. | |
| 4 | Potjes Atjar en 3 Canassers Zuiker, voor de Huysvrouw van den adsistent R: A: van der Riet | |
| 1 | Pakje in Waxdoek, voor den onderafgesz: Gage gestelden Adsistent Bloemaart, in | |
| 4 | Potjes Atjar voor den Burger Jan Yzel. |
| 2 | Krayangs PoederZuiker, en | } voor de Heer LeSuëur. |
| 8 | Potjes Atjar | |
| 1 | Halfaam met Geconfijte Gember, voor den Onderkoopman Jan Hoets. | |
| 4 | Potjes Atjar en 3 Canassers Zuiker, voor de Huysvrouw van den adsistent R: A: van der Riet | |
| 1 | Pakje in Waxdoek, voor den onderafgesz: Gage gestelden Adsistent Bloemaart, in | |
| 4 | Potjes Atjar voor den Burger Jan Yzel. |
mitsdien thans aan de voorsz: Eigenaaren zullen werden afgelangd, mits, zoo als Heeren Commissarissen Generaal zulks voor dit maal hebben gelieven te ordonneeren, door Hun daarvoor aan de E: Comp: werde betaald de vragt, berekend na de bepaling waarop de Comp: in haare Scheepen goederen en Effecten van particulieren accepteerd, mitsg:s het inkomend regt alhier geheeven werdende, onder welke betaling van ‘t daaröp gestelde inkoomend regt, teffens verstaan is, als nu ook de Eigenaars te doen afgeeven dezulke der met ged: Bodem alhier aangebragte Slaaven, als waarvan de importatie niet is geprohibeert, terwijl de zodanige dier Lijfeigenen, welkers invoer is verboden bij convenable Scheepsgelegendheid directe uit de Tronk, alwaar zij zig onder toezigt van den Fiskaal Koomen te bevinden naa Batavia zullen moeten te rug gezonden worden, van welke te rug zending / dezelve effect sorteerende :/ den voorm: Fiskaal gelast werd aan deezen Raade in scriptis verslag te doen, met aanhaaling der naamen dier Lijfeigenen, mitsgaders aan wien der Scheepsoverheeden zij hebben toebehoord, en met welken Bodem zij worden verzonden, op dat men daar van met dezelfde geleegendheden aan Haar Hoog Edelens de Heeren der Hooge Indiase Regeering de vereischte Kennisse zoude Kunnen geeven, en teffens verzekert zijn dat de gedagte Slaaven langs die middelen en weegen, welke daartoe altoos zijn gepractiseerd geworden, alhier niet zijn te rug gehouden.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd in ‘t Casteel de Goede Hoop, ten dage en Jaare Voorschr:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Sueur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn
[Signed:] In Kennisse van my E: Bergh p:l seCret
C. 209, pp. 84-144.¶
Vrijdag den {17921109} 9 November [1792]
‘S Voormiddags, alle Praesent.
Geliefde den Heere Gezaghebber de bezoignes te beginnen met aan de verdere Heeren Leeden des Raads te Communiceeren, dat Heeren Commissarissen Generaal na met Leedweezen gezien te hebben, hoe de wijze waarop de publicque veilinge van ‘t BrikScheepje de HeLena Louisa op den 6 deezer was afgeloopen, niet hadde beantwoord aan de verwagting welke men daarvan wel had mogen hebben uit hoofde der menigvuldige instantien van de Ingezeetenen om tot ‘t exerceeren der Walvischvangst, Scheepen te mogen aanhouden, en van deezen Raade, dat daartoe zelfs aan Hun mogte worden vergund de vrijheid, om behalven de Scheepen welke de Comp: aan Hun dadelijk zoude Kunnen afstaan ook nog vreemde Scheepen te mogen inkoopen, door den Vaandrig der Burgerij Jacobus Johannes Vos, die ten dage der verkopinge niet bij dezelve hadde kunnen tegenwoordig zijn, aangezogt zijnde om het gemelde Scheepje aan hem te willen afstaan voor eene Somma van Veertien duizend en Vier hondert Guldens Indische Valuatie ofte ƒ400:- boven het bod waarvoor ‘t zelve is ingehouden geworden, betaalbaar in vier eguale paaijen ofte termijnen, onder conditie dat de eerste ten bedrage van Rd:s 1200:- door hem contant zal worden betaald, doch de drie overige in eene Somma en zulks uitterlijk heden over 18 Maanden ofte op den 9 Maij 1794 met ende benevens de Intressen à 1/2 pC:t ‘S maands, gerekend van de vervaldagen van ieder der drie laatste paaïen tot de volkoomen betaling toe; mitsg:s onder alle zodanige bedingen en bepalingen als bij de veilconditien gepraescribeert wierden gevonden; Hoogstdezelve considereerende het loflijk beginzel het welk gem: Vos hadde aangespoord, om, ofschoon zulks anders weinig van zijne conveniëntie oordeelende te zijn, het voorsz; Scheepje te koopen, ten einde zijne meede Ingezeetenen door zijn voorbeeld op te wekken, om met meerder ijver, dan door hun bij deeze gelegendheid was aan den dag gelegd, gebruik te maaken van de middelen geopend tot opbeuring van den bloeij in welvaard deezer Colonie, niet alleen in de tegenwoordigheid van Hem Heere Gezachhebber aan gem: Vos Hoogstderzelver genoegen hebben betuigd over de allezints prijzelijke maniër, waaröp hij in deezen, zyne Meedeburgeren kwam voor te gaan, maar ook op de voorsz: geoffereerde Conditien en voor de aangeboodene Som van ƒ14400:- het meermeld Scheepje de Helena Louisa aan Hem Vos Hadden gecedeert, en afgestaan, met Last aan hem Heere Gezaghebber daarvan de vereischte kennisse te geeven aan deezen Raade, en aan dezelve daarbij te notificeeren Haar Hoogedelhedens begeerte, dat mitsdien dadelijk van ‘t zelve Scheepje eerst in ordre behoorlijke overgave en vervolgens Transport en opdragt zoude moeten werden gedaan; Zo is, om het g’ordonneerde bij Heeren Commissarissen Generaal met den eersten pligtschuldig op te volgen en na te koomen, /: den Heere Gezaghebber voor de gegeevene communicatie zeer gedankt zijnde :/ verstaan, dat bij eene Commissie door evengem: Heere Gezaghebber uitte vaardigen, den Equipagemeester Cornelis Cornelisz en den Capitain ter Zee Christiaan Van Veerden gecommitteerd zullen werden, om bij ‘t eerste vaarbaar Weér, van gem: Kieltje met dies ap-en-dependentie na den daarvan zijnde Inventaris aan den geenen die gem: Vos goedvinden zal, in zijnen naame tot den ontfangst te qualificeeren overgave te doen; zullende, dit verrigt zijnde, naderhand binnen den gepraefigeerden tijd van 6 Weeken, door twee Leeden deezer Regeering in ‘S Maatschappij’s naam voor den Secretaris deezes Raads ‘t voorsz: formeel Transport mede na de daarvan zynde bepaling gedaan werden.
Dit voorafgegaan zijnde, wierden de deuren der Raadzale opengeslooten, en nadien Hoogstged:e Heeren Commissarissen Generaal teffens in de Veil Conditien waaröp het Scheepje de Zeenimph heeden zoude zijn verkogt geworden die verandering hadden gelieven te ordonneeren, dat om aan den Koper van dit Schip dezelfde faciliteiten te procureeren, welke hoogstdezelve aan den tegenswoordigen eigenaar van de Helena Louisa hadden toegestaan de termijnen van betaling dewelke bevorens van drie tot drie maanden waaren gesteld geweest nu hebben moeten gereculeerd werden van Zes tot Zes, zo dat de laatste paaij waarvan de oplegging bepaald was binnen ‘t Jaar door dees verandering eerst opgebragt en betaald zal behoeven te werden op den 9 Maij des Jaars 1794 dat is agtien Maanden na dato deezes en Haar Hoogedelhedens wijders nog hadden gelieven goed te vinden te gelasten dat men de Liefhebbers zoude praeadverteeren dat vermits het ter rheede leggend Batavias retourschip de Catharina Johanna , staat te werden afgelegd, de Koper van de Zeenimph hierdoor geleegendheid zoude hebben, om uit de toerusting van dien Bodem tegens billijke tauxatie, nog van zodanige Rondhouten, Touwwerken en andere Artikelen te werden voorzien, als op de Inventarissen bij ‘t evengemeld Scheepje de Zeenimph gevoegd tot de compleete toetuiging van dat Kieltje komen te ontbreken; wierd aanvankelijk van dit een en ander aan de, voor de Raadzaale te zamen gekomene Perzoonen, op eene distincte wijze de vereischte kennisse gegeeven; waarna geprocedeert zijnde tot de veiling, even en in zelvervoeging als zulx op den 6 deezer met de Helena Louisa heeft plaats gehad, is dan ook tot meerder contentement van Heeren Commissarissen Generaal en deezer Raade als dezelve ten voorsz: dage bij de verkooping van ‘t zo strax gemeld Kieltje hebben mogen ondervinden den voorsz: Bodem de Zeenimph door den Burger Commissaris van Civiele en Huwlijkse zaaken Hendrik Johannes Fherssen ingemeind geworden voor een Somma van Vijfthien Duizend Guldens Indische valuatie.
Hierna geprocedeert zijnde tot de opening en Lecture eener Missive van welopged:e Heeren Commissarissen Generaal onder gisteren geschreeven en staande de vergadering ingekoomen en uit gemelde Missive zynde komen te blijken dat Hoogstdezelve op ‘S Raads humble voordragte ter vervullinge der vaceerende Posten ten SoldijComptoire deezes Gouvernements op den voet der nieuwe inrichting door Haar Hoog Edelheedens zelve voor dat Comptoir bepaald, hebben goedgevonden op de Gagien en Emolumenten daartoe staande, aan te stellen.
Tot Hoofd en Visitateur der Zoldijen
Den Zoldij Boekhouder, Clemens Matthiessen
Tot Hoofd van ‘t Guarnisoens Comptoir
Den tegenswoordigen Zoldij-overdrager, Cornelis Cruijwagen.
Tot Overdrager op dat Comptoir.
Den Adsistent, Andries Muller.
Tot Hoofd van ‘t Hospitaals Comptoir.
Den Boekhouder in ‘t dispens, Christiaan Fredrik German.
En Tot Overdrager op dat Comptoir.
Den Adsistent Rudolph Sigfried Alleman.
mitsgaders dat Haare Hoog Edelheedens reflecteerende op ‘t g’allegueerde door deezen Raade in faveur van den eersten Suppoost op ‘t geweezen Zoldij Comptoir Johannes Marthinus Wentzel wel Lijden mogen dat d’ een of andere schikking tot zyn voordeel werde gemaakt, mits zulks geschiede buijten eenig bezwaar van de Maatschappij.
Zo is verstaan dat aan de voorsz: nieuw aangestelde Visitateur der Zoldijen, mitsgaders Hoofden en Overdragers der Guarnisoens-en-Hospitaals-Comptoiren van dit hun avancement bij Extract deezes de vereischte kennisse zal worden gegeeven, met notificatie teffens aan de drie eerstgem: dat de Instructien bij Heeren Commissarissen Generaal voor hun beraamd, waarvan te gelijker tijd aan dezelve de nodige afschriften zullen werden terhanden gesteld, tot Hun informatie, en om door de zelve zo als hun zulks wel ten serieusten gerecommandeert en aanbevolen werd in allen deele stipte te werden nagekoomen en g’observeerd; en dat met opzigt tot den geweezen eersten Suppoost ten Soldij Comptoire Johannes Marthinus Wentzel, zal worden afgewagt, de aanzoeken, dewelke hij om zijn ontslag zoude kunnen koomen te doen, ten einde als dan zodanige arrangementen in zyn faveur te arresteeren als best geschikt zullen werden bevonden, om hem buiten bezwaar der E Comp: in zijne omstandigheeden te gemoet te Koomen; tot welke tijd toe inmiddels de Onder Coopmans Emolumenten bij gem: Wentzel tot dus verre in qualiteit als eerste Suppoost, genooten van den dag van heden af te reekenen, zullen moeten te rug geschreeven en wederom gebragt weden op zodanige voet, als die bij de ordinaire Clerquen op de resp: Comptoiren werden ontfangen
Maar Nadien Haar Hoogedelheedens bij dezelve Missive te gelijker tijd te kennen geeven van oordeel te zijn, dat het almeede tot merkelijk voordeel van de Compagnie en vermindering van ommeslag zal strekken wanneer de Administratie van ‘t dispens op een eenvoudigen voet konde, werden gebragt, en het bakken van het Brood en de Biscuit voor ‘S Comp: ommeslag en de alhier passeerende Scheepen aanbesteed, zo dat de Tarw en Rogge daartoe uit ‘S Comp: Maguazijnen,in naturadog ongemaalen wierd verstrekt navolgens zeeker plan tot simplificatie der voorsz: Administratie, mitsg:s een bereekening van het voordeel, ‘t welk uit de voorsz: aanbesteeding van ‘t bakken van het benodigd Brood en Beschuit voor de Comp: zoude voortspruiten door den Heere Dispencier Van Reede Van Oudtshoorn aan Haar Hoog Edelhedens op hoogstderzelver requisitie gesuppediteerd en door welgem: Haar Hoog Edelheedens nevens voorsz: Missive aan deezen Raade ingezonden ten einde omtrend het eerstgem: Stuk te dienen van Consideratien en met betrekking tot het laatste hoe eer zo liever aan Hoogstdezelve te doen toe komen een concept van Conditien, waarop de voorsz: aanbesteeding dadelijk zoude kunnen geschieden;
Dog bij de aandagtige overweeging van het voorm: Plan tot simplificatie van ‘t Dispens, bij den Heer overste Gordon zijn opgekomen, bedenkingen, of den gedetacheerden Militair, in geld betaald werdende, voor ‘t randzoen ‘t welk hij te voren in natura genoot zig in Baaifals voor dat geld te voorsz: Randzoenen wel in sufficiente maate zoude kunnen aanschaffen, en ‘t bovendien noodzaakelijk is, eerst te hebben een generaale en specifique berekening op hoe veel de gemelde Randszoenen zo als by ‘S Comp: gemeene Bezoldelingen als nog in natura genoten werden, te staan zouden komen, zo wanneer men navolgens de propositie van den Heere van Reede van Oudtshoorn de hierlandse Producten tegens markt prijs, - de Europische met 25 pC:t avance, en de Indische tegens de prijzen waarvoor dezelve S’Comp: wegen alhier werden van de hand gezet, alvorens in deezen iets vast te stellen, - Is dierhalven besloten voor dat men overga, eenige consideratien op ‘t voorsz: Plan van den Heere van Reede van Oudtshoorn tot vermindering van ommeslag in ‘t Dispens t’ arresteeren, om dezelve ter beantwoording van dit poinct, uit hunner HoogEdelhedens meerm:zeer gevenereerde Letteren, te doen dienen, aanvankelijk te demandeeren en op te dragen, zo als gedemandeert en opgedragen werd bij deesen aan den Heere Rezident der Baaijfals Christoffel Brand, om met den meestmogelyksten Spoed te ontwerpen en aandeezen Raade vervolgens overteleggen een zodanig plan, als waarna hij Heere Rezident zal oordeelen dat men de bezorging der Randzoenen van brood en andere Artikelen aan ‘t militair Commando in de Baaifals posthoudende zo als die Articulen by dat Commando, thans aldaar werden genoten best zoude kunnen doen aanbesteeden; en aan den Negotie overdrager Casparus van Eerten om te gelijk tijdig en met even denzelfden Spoed te formeeren, zodanige bereekening van ‘t Kostende der Randzoenen, als nog bij ‘S Comp: gemeene Dienaaren genooten werdende, als waarvan hier boven is gesprooken, terwijl inmiddels ook den Heere van Reede Van Oudtshoorn is verzogt, zo als zyn Ed: verzogt werd bij deezen, zig wel te willen Chargeeren met ‘t ontwerpen der Conditien agtervolgens welke de leverantie van ‘t bij de ‘E Comp: voor haren ommeslag benodigt Brood, op de best voegelijkste en meestvoordeeligste wyze aan te besteeden zoude zijn. Zullende aan alle deeze requisitien zijnde voldaan, den Raade als dan niet afweezen zig te haasten om aan Heeren Commissarissen Generaal te suppediteeren de van haar gevorderde en hier boven breeder vermelde Consideratien, nopens de simplificatie van ‘t dispens, en Conditien waaröp de leverantie van ‘t benodigt brood, voor ‘S Comp: ommeslag zoude Kunnen werden verpagt, gelijk meede de gevorderde opgaave van de vermindering van Bedieningen en Omslag welke uit hoofde der voorsz: inkrimping van de administrasie van ‘t Dispens, de afschaffing van ‘S Comp: Bakkerij met den aankleeven vandien en de afschaffing der Kelder zal Kunnen plaats hebben noopens welke vermindering van bedieningen evengem: Heere van Reede van Oudtshoorn benevens den Heere LeSuëur almede werden verzogt de vereischte opgave te doen.
Middelerwijlen, bij gelegendheid dat den tijd, tot de dadelijke praestatie der betaling van ‘t ambtgeld bepaald, thans met groote schreeden komende te naderen, men bedagt zal moeten Zijn, om ingevolge Resolutie van den 27 Maart deezes Jaars, de geenen die ‘er belang bij hebben, te informeeren van de plaats alwaar de offerkist zal gesteld; en welke Perzoonen als gecommitteerdens benoemd zullen werden om de perceptie te doen, in overweging genomen zijnde, hoe zig tans meer dan te vooren eene menigte obstaculen voordoen, die met grond moeten doen dugten, dat ‘S Raads goede wille, om door de dadelyke invoering en praestatie eener belasting, dewelke alleen over ‘S Comp: Dienaaren moeste roulleeren, aan de Hooggebiedende Heeren Meesteren een blijk van haare bereidvaardigheid te geeven, om de Maatschappij in deszelfs drukkende omstandigheeden met een gedeelte van haare en der verdere Dienaaren middelen blymoedig te gemoete te komen, zelfs dan wanneer men het had moeten opgeeven eenige belastingen in te voeren of te recognitie te heffen waarin de overige Ingezeetenen, met haar zoude hebben geparticipeert, als daar zyn die op de Legaten en Collateraale Successien en van den 50:e Penning, zal te kort schieten, aan de voorsz: onoverkoomelijke beletzelen, hoofd zakelijk bestaande in, en haare oorsprong ontleende uit het onvoorbeeldelijk gebrek ‘t welk thans in de Colonie heerscht, niet alleen aangoud en Zilver, zo gemunt als verwerkt, maar ook aan Papieren van Credit bij d’ E’ Comp: g’ introduceert om bij ontstentenis van klinkende specien, de plaats van ‘t geld te bekleeden, en waarïn nogthans de voldoening na de bepaaling daarvan bij ‘t placaat gemaakt, van de gemelde Recognitie zoude moeten geschieden
En teffens zynde geconsidereerd, dat al wierden die obstaculen in zo verre uit den weg geruimd, dat door ‘t amplecteeren vandees ‘ofgeen’ der middelen door dezen Raade aan Heeren Commissarissen Generaal voorgeslagen, in de voorsz: Schaarsheid, of liever het byna formeel gebrek aan geld, inzo verre konde werden voorzien, dat de weinige Bediendens, dewelke in de Termen vallen van ‘t ambtgeld te moeten opbrengen en betalen, hierdoor instaat zouden kunnen geraaken zig ‘t nodige tot de praestatie dier betalingen te kunnen aanschaffen, egter de convenienten, welke uit de opbrenging van dat Ambtgeld, notoir zullen moeten resulteeren, daarmeede niet zullen zyn weg genoomen, alzo dat geld; langs dien weg, wederom dadelijk voor een groot gedeelte terug vloeijende naar de plaats van waar men het zelve met zo veel bedenking in circulatie heeft gebragt, terwijl het overige langs andere Canalen en weegen, die de praesente omstandigheeden van zaaken en tyden as van zelve komen aan te wijzen, meede even Schielijk derwaards te rugge keert, het zelfde gebrek aan geld, dat zig thans in een zo groote maate gevoelen laat, dat men zelfs ten uittersten g’embarraseert is, hoe met den anderen te liquideeren wegens de geringste noodzakelijke journaliere uitgaven die in de huishoudingen niet zijn te ontbeeren, zig dus ook binnen korten tijd met alle deszelfs zwarigheeden, weder op nieuw zoude daarstellen.
Zo is, nadat rijpelijk was overwoogen, wat indeezen best en meest met ‘S Comp: en deezer Colonies waar belang, zoude Kunnen strooken, unanime beslooten dat alvorens tot de bepaling van de plaats over te gaan, waar de offerkist zal gesteld werden, en alvorens de Gecommitteerdens tot den ontfangst van dit middel te benoemen, gevolglyk voor dat van dit een en ander aan de G’interesseerdens notificatie zal werden gedaan, aan Heeren Commissarissen Generaal ‘S Raads bedenkingen nopens de dadelijke heffing van ‘t Ambtgeld, in den tegenswoordigen geldeloosen tijd in bedenking, en Haar Hoog Edelhedens daarbij teffens in Consideratie zal gegeeven werden, of het niet beter waare van de vordering van dit middel, daar dog het voordeel, daaruit te resulteeren, maar kortstondig, en bovensdien uit aanmerking van ‘t gering getal Perzoonen, welke in dit Gouvernement in de termen vallen, t’ zelve te kunnen en te moeten praesteeren, niet Zeer aanmerkelyk weezen zal, af te zien, en daarvoor in de plaats te substitueeren eene generaale overziening der Posten die gereputeert zyn, aan der zelver bekleeders een ruim middel van bestaan te geeven, ten einde van dezelve aanvankelijk te retrancheeren, en voor d’ E Comp: in te houden, zo veel als hoogstdezelve zullen vermeenen te behooren, om te kunnen strekken tot een acquivalent voor ‘t gemis van ‘t Ambagtgeld, en vervolgens uit ‘t geen als dan nog als overvloedig zal Kunnen werden beschouwd een ruimer bezolding toe te leggen aan de Clerquen der resp: Comptoiren, en eenige andere subalterne bediendens, wiens inkomen niet alleen niet zyn g’ evenredigt aan den assiduen en moeijelijken arbeid, welke zij genoodzaakt zijn te praesteeren, maar zelfs op verre na niet kan toerijken om hun daarvoor de onontbeerlijkste nooddruftigheeden des leevens aan te schaffen; - vertrouwende den Raade dat Heeren Commissarissen Generaal in ‘t amplecteeren deezer Schikking, gezweegen van ‘t faveur aan de Dienaren die ‘t Ambtgeld hadden moeten praesteeren in ‘t bijzonder, en aan de gezamentlijke Ingezeetenen der Colonie in ‘t Generaal te bewijzen, zullen vinden een tweeleedig voordeel voor de Maatschappij, te weeten; dat ‘t accres van inkomen uit die besnoeijingen voortgesprooten, zal zyn permanente en geduurzaam, daar het ambtgeld met alle deszelfs inconvenienten maar een temporeele vermeerdering van revenue zoude voortbrengen, en dat men, door op eene genoegdoende wijze te Salarieeren nuttige Sujetten dezelve in den dienst zoude kunnen conserveeren om so van Langzamerhand op te lyden tot ‘t verkrijgen van de nodige bekwaamheeden, om in ‘S Meesters dienst zodanige Posten te bekleeden, als waarna zij Kunnen aspireeren, en waartoe zy dikwils moeten worden gebruikt, daar integendeel de ontoereijkendheid hunner tegenswoordige middelen van bestaan, hun nu met ongeduld ‘t einde van hun aangegaan verband doen te gemoete zien, ten einde, niet Zo zeer uit aversie voor den arbeid, als wel gelijk hiervoren is gezegd, mits ontstentenis van te kunnen subsisteeren, ten eersten den dienst wederom te verlaaten en Hunne plaatzen successivelijk wederom aan nieuwelingen over te laaten.
Het geweld der Zee en de Stormen, dewelke gedurende den Jongstgepasseerden Winter gewoed hebben, de Muuren der in de Linie voor de Reconvalescenten Post geleegene Batterijen Elisabeth en Charlotte, om verre geworpen en die Sterktens vervolgens schier ten eenemaale gedemolieerd hebbende, zo dat den Capitain Ingenieur Louis Michel Thiebault om verder schadens voor te komen, en de geleedene op de meest solide en minst kostbaarste wijze ten spoedigste mogelijk te kunnen herstellen, zig verpligt heeft g’ oordeeld, diendweegen eene Memorie aan den Heere Gezaghebber en deezen Raade te addresseeren en deeze Memorie naar ‘t hier voren verhandelde, benevens een daartoe relative Plan, aanwijzende de Manier hoedanig dat werk door weglaating der uitspringende hoeken, waarvan de voorsz: Batterijen voor de instorting voorzien waaren, en eenige andere veranderingen en verbeeteringen, tegens de Kragt van den Brandingen der Zee bestand zouden kunnen werden gemaakt, mitsg:s eene bereekening hoe veel de extructie van dien bij aanbesteeding zoude komen te kosten, en met hoeveel minder men hetzelve mits behoorlijk overleg gebuijkende ‘S Comp: weegen zoude entameeren en ten eijnde brengen Kunnen, voor welopged: Heere Gezaghebber ter Tafel gebragt zijnde.
Zo is nadat alle dezelve Stukken behoorlijk geleezen, g’examineert en met den anderen vergeleeken waaren, en daaruit zo wel de volstrekte nood zakelijkheid van ‘t wederoprigten dier Batterijen als ‘t oneindig onderscheid, tusschen de prijs waaröp hetzelve bij aanbesteeding zoude te staan komen, en waarvoor men het ‘S Comp: weegen zelve gedaan zoude Kunnen krijgen, was gebleeken, als maakende eene differentie van Rd:s 9911:- alzo d’ extructie ‘S Comp: weegen ondernomen, niet meer zoude te staan komen, dan de Somma van 2000 Rd:s ofte daaromtrent, terwijl inteegendeel de aanbesteeding na eene specifique bereekening der benodigde Materiaalen voor niet wel minder zoude zijn aan den man te bringen, als voor ‘t important bedragen van 11911 gelijke Rijxdaalders; unanime beslooten, dat onder approbatie van Heeren Commissarissen Generaal, wiens qualificatie om daartoe te mogen proCedeeren, men eerbiediglijk bij Missive zal verzoeken, het voorsz: werk met den eersten ‘S Comp:s weegen ondernoomen en navolgens het daarvan overgelegd Plan, g’ extrueerd zal moeten werden; om waartoe den gem: Capitain Ingenieur Thiebault behoorlijk te bekwaamen, en hem ook in staat te stellen de bereids existeerende werken zo veel mogelijk voor deterioratie te praeserveeren teffens is geresolveerd, dat almeede onder goedkeuring van Hoogstged:e Haar Hoog Edelheedens en nadat der hier toe te vragene permissie van Hoogstdezelve zal zijn g’ obtineerd, ingevolge het daartoe door meergen: Ingenieur gedaan verzoek het tegenswoordig getal der Metzelaaren, zal werden vermeerdert tot op Twintig, terwijl insgelijks boven en behalven ‘t praesente geringe getal van Slegts 4 Fortificatiewerkers, nog zal werden aangesteld en Corporaal, belast met het opzigt over dezelve en de verantwoording van ‘t werk dat dagelijks aan de Fortificatien moet werden verrigt, en een Mandoor om de Bandieten naa hun werk te gelijden, en aan hetzelve te houden; Zo nogthans, dat met opzigt tot de voorsz: vermeerdering van Metzelaars nu voor als dan werd bepaald dat zo dra de te onderteneemene reparatie aan de Batterijen Elisabeth en Charlotte zullen weezen ten einde gebragt, gelijk voorm: Capitain Thiebault, daarvan dan ook dadelijk bij geschrifte aan deezen Raade het nodig berigt zal moeten doen, en gevolglijk de motive vandeeze augmentatie opgehouden zijn zal, hetzelve getal daar na dadelyk wederom gereduceert en te rug gebragt zal moeten werden op het tegenwoordig aantal van 16 Metzelaars terwijl wijders onmiddelijk na dat de zig bij zommige Dienaaren in dienst bevinden, de ‘S Comp: Lijfeigenen wederom in Logie zullen zyn te rug getrokken, de Kelder zal zijn afgeschaft, ‘t Dispens gesimplificeerd, de vakken in ‘S Comp: thuijn alhier, en zo ook ‘t buiten goed ‘t Ronde bosje zullen verhuurd weezen, en men met dit een en ander de nodige Slaven aan handen zal gekreegen hebben de gedaane voordragt, om de Europeesche handlangers door Slaaven te doen remplaceeren gelyk zulks bereijds bij resolutie van den 25 October Jongstleeden geresolveerd is geworden insgelijks geamplecteerd en met den eersten in train gebragt zal werden
En nadien gem: Ingenieur Thiebault bij de voorsz: zyne Memorie behalven het hiervoren verhandelde ook nog heeft komen te kennen te geeven dat den tegenwoordigen baas over de Metzelaars Johannes Hergenheim de vereischte kundigheeden in zaaken, zijn metier betreffende, niet en heeft om eenig bestek wel te kunnen aangeeven; is wijders gemerkt de consequentien dewelke er ten nadeele der E Comp: uit zoude kunnen voortspruiten, wanneer men dien man, Zo ignorant als denzelven thans is bevonden in deeze zijne bediening liet continueeren, alverder geresolveerd gem: baas bij de Metzelaars Joh:s Hergenheim in deszelfs optie te stellen, om of onder afgeschreeven gage uit den dienst der E Comp: ontslagen te werden of wederom voor de bezolding dewelke in die qualiteit ‘t laatst gewonnen heeft gehad te rug te treeden tot gemeen Metzelaar, zullende intusschen den zo dikwils gem: Capitain Ingenieur Thiebault gequalificeert zijn, zo als deezen Raade hem qualifceert bij deezen, om niet alleen een ander bequaam Perzoon in steede van voorn: Johannes Hergenheim tot Baas over de Metzelaars, maar ook bovensdien zodanige Sujetten, als hij daartoe geschikt zal bevinden tot Corporaal over de Fortificatie werkers, mandoor bij de Bandieten, en Metzelaars ter suppleering der ontbreekende om het getal dier Ambagtslieden, op de gemaakte bepaling van 20 Stuks te brengen, aandeze Regeering ter aanstelling voor te dragen, alles egter op de gagien en Emolumenten ingevolge ‘S Comp: permanente ordres, daartoe staande.
Door Heeren Regenten van het Hospitaal, bij wien zig ingevolge Publicatie van den 15 November d’ A:o P:o hebben moeten melden alle zodaige Perzoonen dewelke als Laboranten ten hospitaale bekend staande, onder den datum in dat huis niet aanweezig zijn bevonden, en van wien vervolgens ook bij Resolutie van den 8 Maij dezes Jaars gerequireerd is geworden onder Ult:o der aan volgende Maand Junij aandeezen Raade te Suppediteeren eene specifique opgave van alle zodanige Impotenten, als er onder laatstgem: datum zig werkelijk in ‘t gem: Hospitaal zouden bevinden met distincte aanwijzing teffens, welke van deeze Lieden zig als toen nog met verlof ofte op eenige andere wijze daarbuijten kwamen op te houden, endat bij die gelegendheid insgelijks door den Capitain Ingenieur Thiebault, als onder hun E: E: het opzigt over de Reconvalescenten aan de Linie hebbende, zoude moeten werden gesuppediteerd, een Naamlijst van alle de voorn: Reconvalescenten met bygevoegde melding van den dienst door dezelve werdende gepraesteerd met betrekking tot voorsz: Poincten gediend zijnde van ‘t onderstaand Berigt.
Aan den Edelen Achtb: Heer! Johannes Isaac Rhenius Gezaghebber in ‘t Gouvernement van de Kaap de Goede Hoop, benevens den Edelen Achtb: Politiqcuen Raad.
‘Wel Edele Achtb: Heer! en Edele Achtb: Heeren!’
‘UWel Edele Achtb:s hebben bij Publicatie van den 15 November des gepasseerden Jaars, de verschijde Perzoonen, dewelke als laboreerende ten deezen Hospitaale bekend, staande, egter op bekoomen permissie der resp: Heeren Hoofdgebiederen, ginds en herwaards, zo hier aan de Kaap als in de Buitendistricten hebben rondgezworven gelieven te gelasten en te ordonneeren, om zig uitterlijk voor ‘t afloopen der Maand December van dat Jaar, aan de ondergeteekendens, Regenten van ‘t Hospitaal, te komen op-en-aangeeven Uwel Edele Achtb: hebben vervolgens bij Extract Resolutie van den 8 Maij jongstleeden gerequireerd, eene specificque opgaave van alle Zodanige Impotenten als ‘er op Ult:o der daar aanvolgende Maand Junij ten Hospitaale zouden worden bevonden aldaar werkelijk te Laboreeren, met distincte aanduiding teffens, welke onder deezen zig als nog met verlof of op eenige andere wijze buiten dat huis bevinden, en eindelyk dat door den Kapitain Thiebault onder dien eijgen datum zoude worden gesuppediteerd, eene Naamlijst van alle de reconvalescenten zig aan de Linie bevindende, met aanwijzing van den dienst door dezelve wordende gepraesteerd; met betrekking tot de gevorderde Lijsten aan de g’eerde intentie van UWelEd: Achtb: voldaan zijnde, zullen de Ondergeteekendens de Eer hebben hoogstdezelve te berigten, dat van de Perzoonen in voorsz: Publicatie vermelt, zig eenigen wederom ten hospitaale hebben vervoegt, waarvan t’ zedert primo Januarij Jongstl: 4 onder afgesz: Gage zijn gesteld, 7 geligt, 2 na de Linie uitgemonsterd, 9 zo na Batavia als ‘t Vaderland verzonden, 1 gefugeert, en 2 Overleeden zijn, en de overigen genoemd in de Lijst N:o 1 of getrouwd en hiergezeeten zijnde, of door bekoomen ongemakken buiten staat gesteld de E Comp: van eenigen dienst te zijn, neemen de ondergeteek:s de vrijheid U Wel Edele Achtb: te solliciteeren, gunstig reguard te willen slaan op de verzoeken bij derzelver naamen gevoegd, met uitzondering van Jacob Jannicke, welke op een der retourscheepen zyn dienst als Mattroos zal kunnen praesteeren en dat door Pieter Laurens Oekens en Jan Stoman, als hunnen tijd reeds voor lange hebbende uitgediend, tot eene geringe schadeloos stelling der E Comp: voor het gemis van hunne diensten zoude moeten worden betaald vier maanden gagie, welke zij kunnen gereekend worden op de te huis reijze te zullen verdienen; terwijl den Corporaal Mosinot als zijnen tijd niet behoorlijk hebbende uitgediend, boven de twee maanden bezolding welke in ‘t Vaderland op hand heeft genooten, voor de onkosten van zijn Transport naar herwaards in ‘S Comp: Cassa zal moeten betaalen een Somma van ƒ150 holl: Cour:d.’
‘De ondergeteekende hebben al verder de Eer hier nevens overteleggen onder N:is 2 en 3, twee Lijsten van onbekwaame Impotenten ten Hospitaale nog wordende gealimenteerd, waarvan een afschrift van N:o 3, is afgegeeven aan den vierden meede ondergeteekende om in zyne qualiteit van Soldijboekhouder zorge te draagen, dat ingevolge de ordres, op de retourbodems verdeeld na Europa worden verzonden, Terwijl zij UWelEdele Achtb: teffens verzoeken favorabel te willen disponeeren op de Supplicquen der ongelukkigen; vermeld in de Lijst N:o 2, als door de Chariteit van deeze en geene der Ingezeetenen in staat zijnde gesteld hun bestaan te vinden;’
‘Regenten almeede door Commissarissen van de Maand hebbende doen effect sorteeren, Uwer WelEdele Achtb: g’eerde beveelen, met betrekking tot de Reconvalescenten aan de Linie geplaatst, hebben van dezelve 50 Man hunne reize per ‘t Schip Teijlingen na Batavia vervordert, 32 derzelve op de ter rheede aanweezende Scheepen geplaatst, en 5 aan ‘S lands Scheepje de Comeet over- gegeeven; bij welke geleegendheid eenige perzoonen, dewelke volgens de Lijst N:o 4, op de Linie hebben geloopen, zig bij voorsz: Gecommitteerdens van de Maand hebben vervoegd met verzoek om de nevens hunne naamen gestelde Supplicquen ook gunstig aan UWelEd: Achtb: te willen voordragen; van welken, zoo UWelEd: Achtb: derzelver verzoeken gratieus zullen gelieven te accordeeren, de Perzoonen van Joachim Pieter Lëopolt, en Abraham La Tang, als hunner tijd niet volkomen hebbende uitgediend, verplicht zouden zijn, boven de 2 Maanden Gagie in ‘t vaderland op hand bekoomen voor hun Transport naar herwaards aan de E: Comp: te betaalen een Somma van ƒ150:- holl: Cour:d ;- Johan Hendrik Muller en Carel Valentijn Volk, ijder vier maanden gagie voor het gemis van hunnen dienst op de te huis reize, Terwijl UWelEdele Agtb: bij geliefte uit de Naamlijst Sub N:o 5 zullen kunnen zien dat er nog 52 Persoonen overig zijn, dewelke zo nog in weezen zijn, mogelijk door den verren afstand, van deeze hoofdplaats zig nog niet hebben gemeld.’
‘Alle welke Perzoonen door UWel Ed: Achtb: permissie hebbende geobtineerd, zig in deeze Colonie te moogen blijven erneeren, verpligt zullen zijn zig ter Politicque Secretarij te melden, met opgaave, waar, en by wien zig zullen onthouden, als wanneer aan hun zal worden afgevaardigt een patent van deeze bekoomene permissie, geschreeven op een Zegul, zullende zij daar en boven gehouden zijn, zig alle drie maanden te vertoonen, aan den Chef van ‘t departement waaronder hebben gesorteerd, dan wel zo de plaatst van Hun verblijf, te ver van hier mogte zijn afgeleegen, bij brieven aan dezelven kennis geeven, van Hun aanweezen en verblijf.’
‘Regenten voorm: zig vlijende hier meede aan de g’eerde Intentie te hebben voldaan, neemen de vrijheid deeze te laaten dienen voor needrig bericht’
’/: onderstond:/’
‘Kaap de Goede Hoop, den 9 November 1792.’
’/: was getekend:/ R: J: Gordon. J: J: Le Suëur. C: Brand. C: Cornelisz: C: Matthiessen. J:r’
Zoo is naa lecture van ‘t gemeld berigt op bekomen qualificatie van Heeren Commissarissen Generaal aan wien den inhoude aanvankelijk pligtschuldig gecommuniceerd was geworden, ter dispositie op ‘t zelve getreeden, en na rijpe overweeging van zaaken unanimelijk beslooten niet alleen de verrigtingen van Heeren Regenten daarbij vervat, in allen deelen te approbeeren, maar ook wijders het gemelde Rapport in eene Resolutie dezes Raads te converteeren, en mitsdien met uitzondering van Jacob Jannikke, die ter dienst praesteering als Mattroos op een der retourscheepen zal moeten worden geplaatst, aan de Perzoonen bij de bijlaagen N:is 1: 2 en 4 voorkomende, op de Conditien daaromtrent bereids eens voor altoos vastgesteld, derzelver gedaane verzoeken om ontslag uit ‘S Comp:s Dienst, navolgens de voordragten van Heeren Regenten van ‘t Hospitaal toe te staan, met dien verstande nogthans dat ‘S alle te zamen gesteld zynde onder afgeschreeven Gage, de zodanige onder dezelve, die niet wegens hogen ouderdom of werkelijke onbekwaamheid eenige bijzondere consideratie meriteeren, aan de Maatschappij zullen moeten betaalen de recognitie bij besluit van den 2 November jongstl: bepaald, te weeten de geenen die hun verbonden tijd hebben uitgediend het bedragen van 4 Maande der bij Hun verdiende Gagien, en dezulken, dewelke dezelver verband niet hebben teneinde gebragt, een ronde Som van ƒ150:- behalven het remboursement der twee maanden Gagie door Hun in Nederland bij Hun engagement op hand ontfangen, terwijl de zodanige dewelke zig in de termen komen te bevinden, van na d’ ordres te kunnen werden gegageerd met een Schriftelyk bewijs van den voorsz: Visitateur en Hoofd der Soldijen, hun bij Requeste nader aandeezen Raade zullen moeten addresseeren, als wanneer ook in deezen op derzelver instantien de vereischte reflexie zal werden geslaagen.
Waar en tegen nopens de 52 Pezoonen vermeld op de naamlijst, gequoteerd N:o 5, dewelke zig in weerwil der voorsz: Sommatie en oproepinge nog niet alhier aan de Hoofdplaatse zyn komen te sisteeren, zal werden afgewagt den uitslag der poursuites dewelke den fiscaal is gehouden in conformiteit van ‘t besluit deezes Raads van den [.....] tegens dezelve te bewerkstelligen, alvorens hieromtrend iets anders ofte meers te arresteeren.
Nadat dit een en ander alzo was afgelopen, is door den Heere Gezaghebber, aan de overige Heeren Leeden des Raads gecommuniceerd geworden den inhoude eener generale opgaave van alle zodanige particuliere ongebrande en ongepermitteerde Goederen, als met het op den 6 deezer aan dit Gouvernement gereverteerd Hoekerschip de Sterrenschans van Batavia alhier aangebragt zijnde de gezamentlijke overheeden van gem: Bodem zyn toebehorende, zynde dezelve opgaave aan welopgedagten Heere Gezaghebber op zyn Edelens requisitie overgeleeverd, door den Capitain dier Kiel, Cornelis van Dijk, zo voor zig zelve als voor zyne verdere officieren met betuiging op den Eed, by de aanvaarding zijner bediening gedaan dat niets hoegenaamd verzweegen was geworden.
En nadien uit voorsz: opgave is komen te blijken dat de gem: zig aan boord van den Hoeker de Sterrenschans , bevindende ongepermitteerde en ongebrande Goederen bestaande in
| 32 | Kanassers Poederzuijker | |
| 55 | Pikols Kandij Zuijker | |
| 20 | Koyangs Rijst | |
| 3000 | p:s VLoersteenen à 16 d:m | |
| 1000 | d:o d:o à 12 d:o | |
| 17 | Zwaare Balken, lang 52 a 54 voeten | |
| 329 | P:s halve moolen Planken | |
| 41 | Pikols Koffijboonen | |
| 60 | lb Cattoene Gaarns | |
| 30 | boutt: Gardamom | |
| 4 | Douz: Quispedoirs | |
| 147 | Paar Schoenen Java's | |
| 27 | P:s Voer Chitzen | |
| 1 | Vat Tamarinde | |
| 4 | Quart Kistjes Thee | |
| 2 | Andere Kistjes Thee | |
| 3 | Kelders witte Knijp | |
| 38 | Potten Confituuren in Zoort | |
| 18 | d:o Atjar in Zoort | |
| 11 | p:s Groove Suratse Dekens | |
| 7 | d:o d:o Sprijen, voor Negotie mitsg:s | |
| 2 | Koyangs Tafelrijst | |
| 2 | Kelders | } beschreven aan Adr:n de Bok Raad van Indien |
| 1 | Pakje | |
| 1 | Kastje | |
| 12 | p:s Quispedoiren | } gemerkt DN |
| 2 | Potjes | |
| 1 | doosje g'emballeerd | } d:o MWN |
| 1 | Kisje | } d:o MAM |
| 1 | Potje en | |
| 2 | Balies | |
| 1 | Zakje, na gissing Coffij d:o B | |
| 1 | Rotting met d:o merk | |
| 1 | Zakje met geld d:o IDL | |
| 3 | Potten d:o ISVD | |
| 4 | Potjes N:o 1.2.3.4. d:o N | |
| d:o | d:o d:o 1.2.3.4. d:o H | |
| 1 | Klyn Kasje d:o CHGW | |
| 1 | Kist | } d:o IBP |
| 3 | Kasjes en | |
| 4 | potjes | |
| 2 | Potjes | } d:o Wed:e Stieber |
| en | ||
| 1 | Pakje | |
| 52 | Zakken Rijst | } gem:kt De Heer Storm. |
| 20 | Potten Confituren | |
| 5 | Kasjes | |
| 1 | Kist | |
| 1 | Klyn Kasje | |
| 2 | Slaven Jongens, en | |
| 2 | d:o Meijden |
| 32 | Kanassers Poederzuijker | |
| 55 | Pikols Kandij Zuijker | |
| 20 | Koyangs Rijst | |
| 3000 | p:s VLoersteenen à 16 d:m | |
| 1000 | d:o d:o à 12 d:o | |
| 17 | Zwaare Balken, lang 52 a 54 voeten | |
| 329 | P:s halve moolen Planken | |
| 41 | Pikols Koffijboonen | |
| 60 | lb Cattoene Gaarns | |
| 30 | boutt: Gardamom | |
| 4 | Douz: Quispedoirs | |
| 147 | Paar Schoenen Java's | |
| 27 | P:s Voer Chitzen | |
| 1 | Vat Tamarinde | |
| 4 | Quart Kistjes Thee | |
| 2 | Andere Kistjes Thee | |
| 3 | Kelders witte Knijp | |
| 38 | Potten Confituuren in Zoort | |
| 18 | d:o Atjar in Zoort | |
| 11 | p:s Groove Suratse Dekens | |
| 7 | d:o d:o Sprijen, voor Negotie mitsg:s | |
| 2 | Koyangs Tafelrijst | |
| 2 | Kelders | } beschreven aan Adr:n de Bok Raad van Indien |
| 1 | Pakje | |
| 1 | Kastje | |
| 12 | p:s Quispedoiren | } gemerkt DN |
| 2 | Potjes | |
| 1 | doosje g'emballeerd | } d:o MWN |
| 1 | Kisje | } d:o MAM |
| 1 | Potje en | |
| 2 | Balies | |
| 1 | Zakje, na gissing Coffij d:o B | |
| 1 | Rotting met d:o merk | |
| 1 | Zakje met geld d:o IDL | |
| 3 | Potten d:o ISVD | |
| 4 | Potjes N:o 1.2.3.4. d:o N | |
| d:o | d:o d:o 1.2.3.4. d:o H | |
| 1 | Klyn Kasje d:o CHGW | |
| 1 | Kist | } d:o IBP |
| 3 | Kasjes en | |
| 4 | potjes | |
| 2 | Potjes | } d:o Wed:e Stieber |
| en | ||
| 1 | Pakje | |
| 52 | Zakken Rijst | } gem:kt De Heer Storm. |
| 20 | Potten Confituren | |
| 5 | Kasjes | |
| 1 | Kist | |
| 1 | Klyn Kasje | |
| 2 | Slaven Jongens, en | |
| 2 | d:o Meijden |
in bestelling voor diverse ingezeetenen van de Kaap benevens nog eenige klynigheden en een Slaven jongetje door opgem: Capt: Van Dijk tot deszelfs eigen gebruik ingekogt.
Zo is beslooten de voorsz: Goederen en Slaaven, weleven als de bevorens uit de Scheepen de Constitutie en Macasser aangehaalde te doen aan land brengen, en gezamentlijk in de Magazijnen der E Comp: opslaan, ten einde al zo af te wagten de nadere dispositie des Raads, met betrekking tot de Goederen der Scheepsoverheeden toebehoorende, dog ondertusschen de voorsz: Bestelgoederen in navolging van het geen op speciale qualificatie en Last van Haar Hoogedelhedens de Heeren Commissarissen Generaal plaats gehad heeft, met die welke zig aan boord van Macasser hebben bevonden tegens betaling der vragt, mitsgaders het inkomend regt bij Resolutie van eergisteren breeder omschreeven maar dadelijk daaruit wederom aan de Resp:e Eigenaars te doen aflangen ten einde men zo doende hoe eer zo liever weder voor den dienst der E: Comp: moge disponeeren kunnen van de ruimte, welke door dezelve bestelgoederen ingem: Pakhuijzen staan beslagen te werden en waarom men tegenwoordig zo zeer is verleegen; zullende nogthans zo wel de in Commissie aangebragte als de aan voorn: Scheeps overheeden zelve toebehoorende slaven, welke in deezen met elkanderen zullen gelijk staan, vooraf bij den Fiscaal ofte van zijnent weegen door den geenen die hij daartoe qualificeeren zal, naauwkeuriglijk moeten werden geëxamineerd en ondervraagd om alzo te ontdekken van welke Castes zij komen te zijn, ten einde met de oosterlingen te werden gehandeld, zo en indier voegen als ‘t voorm: besluit van Eergisteren zulks komt te dicteeren, waarom dezelve dan ook directe van boord zullen moeten werden getransporteerd naar de Tronk om vervolgens de voorsz: examinatie geschied zynde, of aan derzelver Lyfheeren afgegeeven, of naar Batavia te rug gezonden te worden.
Zijnde teffens geresolveerd dat vermits den voorm: Capit:n van Dijk by de overgave van de hier boven aangehaalde Lijst der ongepermitteerd goederen hem en zyne officieren toebehoorende op de afvrage door den Heere Gezaghebber aan denzelven gedaan van wien zij de voorsz: Goederen te Batavia hebben ingekogt, te gelijker tyd op den Eed bij de aanvaarding zijner tegenswoordige bediening gepraesteerd, is komen te betuigen, dat een gedeelte van de Zuijker, Rijst, Vloersteenen en Houtwerken, zo aan hem Capit: van Dijk zelve, als aan zyne officieren ter evenged: Hoofdplaatse zyn verkogt en geleeverd geworden door de Commandeurs Andriessen en van Hek, terwijl het overige gedeelte dier Artikelen zo wel als de andere Goederen ingekogt zijn van onderscheijdene Kooplieden als Christenen, Javaanen, Mooren, Chineesen en andere meer, dewelke daarin Negotie drijven, van dees declaratie des Capitains waarvan den Heeren Gezaghebber niet afgeweest is, Heeren Commissarissen Generaal dadelyk te informeeren bij eerstvoorkomende Scheepsgelegendheid navolgens haar hoogedelheedens gestelde ordre aan de Heeren der Hooge Indiase Regeering de vereischte kennisse zal moeten worden gegeeven.
Maar nadien dengem: Capitain Van Dijk al verder inzelver voegen heeft betuigd gehad, dat welopged: Heeren der Hoge Indiase Regeering hem bij zijne afrijze van Batavia hebben toegestaan, met zig in voorm: zijnen onderhebbenden bodem naar herwaards te mogen overvoeren, 27 Lasten, in Zuiker en Rijst zonder dat nogtans van de voorsz: gepermitteerde Lasten aan gem: Capitain een enkel woord is gerept, nog bij Haar HoogEdelens per dien bodem ontfangen geëerd aanschrijvens, nog by eenige andere Papieren, invoegen men in deezen maar alleen moet afgaan op ‘t voorsz: getuigenis, van denzelve Capitain, en de bewustheid welke men heeft dat aan de overheden van alle Scheepen, welke heen en weder vaaren van d’ eene plaats in Indien naar d’ andere, zeekere bepaalde gepermitteerde Lasten werden gepermitteerd, enden zo dikwils gem: Capitain intusschen instantig is komen te verzoeken, vrijelik over dat bepaald getal van 27 Lasten, voor zo verre dezelve zig in zuiker en Rijst in ‘t Schip mogte bevinden te mogen disponeeren; Zo is ten Slotte op dees’ materie met voorkennis en approbatie van Heeren Commissarissen Generaal nog verstaan, van voorn: Capitain van Dijk te requireeren eene nadere declaratie in scriptis hieromtrend onder praesentatie van Eede, en wanneer die ten genoege vanden Heere Gezaghebber zal zijn verleend, als dan aan hem Capitain, gelijk in dat geval geschied by deezen, de vrije dispositie over deszelfs aangebragte Zuijker en Rijst, te permitteeren zonder dat daarvoor iets anders ofte meer zal behoeven betaald te werden, dan het inkomend regt van 5 pC:t op den zuiveren inkoop.
Laatstelijk nog geproduceert zynde twee Missives van Heeren Commissarissen Generaal van den 5 en 6 deezer requireerende ‘S Raads consideratien en Berigt, op vier onderscheijdene Requesten, respectivelijk aan hoogstdezelve gepresenteerd door den Equipagemeester dezes Gouvernements C: Cornelisz: den oud Capitain der Burgerij Albert van der Poel, den Kerkenraad der hervormde Gemeente alhier, mitsg:s door A: E: Deneijs weduwe wijlen den Plaats Major Jan Arnoud Bleumer en behelzende wijders communicatie dat welopged: Haar HoogEdelhedens hebben gelieven goed te vinden, den ter politicque Secretarij dienstdoende Adsistent Abraham Faure uit deszelfs voorsz: Post te ontslaan, ten einde denzelven in dienst van Hoogstderzelver Commissie te emploijeeren.
Zo is, na gehouden deliberatie eindelyk nog beslooten, dat met opzigt tot de bovengementioneerde Requesten ten spoedigsten mogelijk aan Haar HoogEdelhedens requisit pligtschuldig zal worden voldaan; en dat inmiddels van ‘t ontslag van den Adsisitent Faure bij Extract deezer zal werden Kennisse gegeeven aan ‘t Hoofd der Zoldijen Clemens Matthiessen, ten einde niet alleen te strekken tot deszelfs informatie, maar, omme tevens ook, ingevolge vandien, met den datum van den 5:e deezer loopende maand November, als wanneer de voorsz: dispositie bij Heeren Commissarissen Generaal is genoomen, de gage tot dien tijd toe door opgem: Faure van d’ E Comp: genoten bij de Boeken te doen afschrijven.
Aldus Geresolveerd, ende Gearresteerd, in ‘t Casteel de Goede Hoop Ten dage en Jaare voorschr:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn
[Signed:] My præsent E: Bergh p:l seCret
C. 209, pp. 145-155.¶
Maandag den {17921112} 12 November 1792.,
bij omvrage, alle Praesent.
Is bij omvrage, ter ordre van den Ed: Achtb: Heer Gezaghebber gedaan, op de daartoe in Scriptis ingediende Supplicquen, door den Raade aan de ondertenoemene Perzoonen, het navolgende geaccordeert geworden, te weeten.
Aan den Burger en geprevilegieerde Backer Pieter de Wet, omme naar het ter rheede leggend fransch partiCulier Schip L’ Olijmpe te mogen afscheepen een quantiteit van agt duizend ponden fyn meel, ende zulks ter consideratie den gem: Suppl:t niet alleen tot nog toe stipte is nagekomen de Conditien en bepaalingen, waaronder hem de Bakneering is toegestaan, zonder van d’ E Comp: gelijk de andere Bakkers, eenige adsisentie van Tarw te verzoeken, of met bakken uit te schijden, maar zig ook als nog in staat bevind, op gelijken voet tot het uiteinde vanzijn previlegie toe; volgens den teneur der ordonnantie den gaande en komende man van brood te voorzien.
Aan den gezw: Clercq ter Secretarije van Justitie Johannes DanieL Karnspek, omme in qualiteit als Testamentaire Executeur des Boedels van wylen Maria Swaan, weduwe van den vooroverleedene Burger Hendrik Krugel transport en opdragt van de opstallen der Leeningsplaats de klyne Valleij aan de Picquet berg gelegen, en van nog drie andere veeplaatzen, waarvan de eene meede aan de Picquetbergen aan den hoek , d’ andere aan de Rietvalleij aan den Swartenberg en Oliphants rivier , ende derde aan de lange rivier over de evengeciteerde Oliphants Rivier is leggende te mogen doen, aan Anna Margareta Krugel, Wed:e Aldert Hanekom, aan wien de opstallen van eerstgem: plaats voor een Somma van ƒ3000: Ind: valuatie zijn vermaakt geworden mitsgaders aan Jurgen Hanekom op wien in zelvervoegen bij vermaking zijn gedevolveert de opstallen der drie overige of laatsgem: plaatzen voor een bedragen van 6000 guldens gelijke valuatie, ende zulks, zonder dat door dezelve zal behoeven betaald te worden, het regt van den 40:e penning d’ E Comp: van den Koopschat aller verkogte opstallen van Leeningsplaatsen anderzints competeerende; als hebbende den Raade dees gedonateerde beijden gracieuselijk daarvan vrijgekend, ter consideratie, dat d’ eene der overleedene eijgene dogter, en den ander haar Klynzoon komt te zijn
Aan Philip Joseph Rijkkardt om te moogen uit Slavernij ontslaan en in vrijdom Stellen zekere Slaaven kind hem in Eigendom toebehoorende genaamd Samuel van de Caap mits alvoorens praesteerende de door hem geoffereerde Cautie na de bepaling daarvan zijnde, mits de betaling van 50 Rijxd: aande armen Cassa der gereformeerde Kerke.
Aan den onderafgeschreeven gagie gestelden Lieutenant ter Zee indienst der E Comp: Jacques Gideon Tredoux, omme zig te mogen engageeren in den particulieren dienst van den oud Commissaris van Civiele en Huwlykze zaaken Hendrik Johannes Fherzen als opperstuurman, op deszelfs van de Maatschappij ingekogt Schip de Zeenijmph , ten einde daarmeede ter walvischvangst en op zodanige andere expeditien te mogen vaaren, als door Heeren Commissarissen Generaal in ‘t vervolg alverder aan d’ Ingezeetenen deezer Colonie zal werden gepermitteerd; en
Aan den als Constapelsmaat in ‘sComp: dienst staande Franschman Benoit dela Motte du Desert, ter zaake zyner zwakke en tegens het CLimaat van dit Land niet bestand zijnde, Lighaams-Constitutie, deszelfs Formeel ontslag uit ‘s Maatschappijs voorsz: dienst, met permissie om, ten einde te beproeven in hoe verre de verandering van Lugtstreek iets ter Zyner herstelling zal kunnen toebrengen by eerstvoorkomende gelegendheid naar Mauritius te mogen overvaaren.
Ook is nog op zeker Requeste doorden Oud Burger Commissaris Jacobus Johannes Vos, als kooper van ‘S Comp: Brigantijn Scheepje de Helena Louisa /: thans hernaamd de dankbare Africaan / ingediend, tendeerende, dat vermits van meeninge is, het ged: Scheepje af te zenden naar de S:t Helena en Saldanha baaijen , om aldaar gebeezigt te worden tot alzulke eijndens, als waartoe bij ‘t Generaal PLaccaat van Heeren Commissarissen Generaal, op ‘t Stuk der Walvisch-visscherije geemaneerd, vrijheid is verleend, en ten einde hem daartoe te bekwaamen, aan hem tegens betaling mogen werden verstrekt, Twee Stukjes van ‘t op dat Kieltje gehoord hebbend geschut, beneevens de vereischt werdende rolpaarden en Laad gereedschappen, mitsgaders dat aan hem insgelijks tegens betaling van de gewoone prijs uit ‘S Comp: voorraad mag werden afgegeeven de bepaalde quantiteit van 50 lb: Buskruit, en ‘t hem wijders gepermitteerd moge weezen de navolgende Mattrooszen, welke alle hunne Engagementen bij d’ E Comp: behoorlijk hebben uitgedient ter bemanning zijn’s voorsz: Bodems te mogen engageeren, te weeten
den onderafgesz: gestelden Mattroos, Jan Paap
den op ‘t Schip de Catharina Johanna beschijdenen Mattroos David Janssen, en
de op voorm: Kieltje de Dankbaare Afrikaan beschijden geweest zijnde Mattrooszen George Hendrik Bak, Jan Michiel Everts, Christoffel Overbag en Christiaan Scheerog, en
de Mattroossen Philip Bruel en Carel Willem Hendriks, bijde van deezen Uithoek geboortig, respectivelijk op de Scheepen de Constitutie en de Meermin beschijden, en dat het den Raade eindelijk gelieve te behaagen hem de noodige Zeebrieven en Paspoorten gunstig te laaten verleenen; goedgevonden en dienvolgens beslooten alle de voorsz: verzoeken aan hem Vos te accordeeren en toe te staan, en mits te gelasten, zo als gelast werd bij deezen - Aan den Commies der Arthillerij Maguazijnen Hendrik Willem Rutz, om af te langen de twee Stukken Canon met dies toebehooren, benevens het verzogte Bussekruijt; Zo nogthans dat het voorschr: Geschut aanvankelyk door hem Commies en den Capitain der Arthillerij George Coenraad Kuchler met overleg van den Negotie overdrager zal moeten werden, gepriseerd ten einde voor de praestatie der betaling zo van het zelve, als van het Pulver door deezen laatsten vervolgens behoorlyk te kunnen worden gezorgd;
Aan den Equipagemeester Cornelis Cornelisz: om de hiervoren genoemde op de ter rheede leggende Scheepen de Catharina Johanna , de Helena Louisa de Constitutie en de Meermin beschijden geweest zijnde Mattroossen, Janssen, Bak, Everts, Overbag, Scheerog, Bruel en Hendriks, dadelijk uit ‘S Comp: dienst te congedieeren en den Soldijboekhouder Matthiessen om met den dag van heeden teffens de Zoldyreekenigen van alle deeze Lieden finalijk afte sluiten. - en Laatstelyk Aan den Secretaris deezes Raads om de Paspoorten en Zeebrieven voor ‘t gem: Schip de Dankbaare Africaan tedoen in gereedheid brengen, ten einde dezelve met den eersten te kunnen worden geëxpedieert.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd in ‘t Casteel de Goede Hoop Ten dage en Jaare Voorschr:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F:V: Reede Van Oudtshoorn
[Signed:] In Kennisse van my E: Bergh p:l SeCret
C. 209, pp. 156-180.¶
Dingsdag den {17921113} 13 November 1792.
‘S Voormiddags, alle Praesent.
Is geleezen het hieronder g’insereerd Request door twaalf der gepraevilegieerde Brood Bakkers aan deezen Raade gepraesenteerd.
Aan de WelEdele Achtb: Heer Johannes Isaac Rhenius, Gezachhebber dezes Gouvernements mitsgaders aan den Ed: Agtb: Politicquen Raad van Cabo de Goede Hoop.
‘WelEdele Achtb: Heer! en, Edele Achtb: Heeren!’
‘Geeven zeer nedrig te kennen de ondergeteekende gepraevilegieerde BroodBakkers.’
‘Hoe de Supplt:n vastelijk vertrouwen dat bij UWelEd: Achtb: en Edele Achtb: niet onbekend kan zijn, dat zints een geruimen tijd door de resp:e Koornbouwers zo geringe quantiteit van Graanen zyn aangebragt, dat de Supplt:n daardoor onmogelijk in staat zyn geweest, omme volgens den inhoud van ‘t tweede Artikel hunner Bakordonnantie, zig bij tijds van een voldoende quantiteit Koorn te kunnen voorsien.’
‘Dat vermits het thans is den tijd des oogsts, in welke geenen der LandLieden gewoon zyn, Hunne Graanen op te rijden, de Supplt:n dus met grond bedugt zijn, dat zij, buiten hunne Schuld, mischien zouden geraken in een Staat van onmogelijkheid om met hunne bakneering te kunnen continueeren, en de Ingezeetenen het zo onontbeerlijk brood zoude missen; tegens de intentie van evengem: 2:de Artikel der Bakordonnantie en der Supplt:n eigene intrest.’
‘Dat de Supplt:n derhalven ter voorkoming van de daar uit te vreezen schromelijke gevolgen en Confusie, waaraan deeze Hoofdplaatse door zulk gebrek zou onderhevig kunnen worden, nodig hebben g’oordeeld te doen, gelijk zij Supplt:n, als hunne pligt, zyn doende bij deesen.’
‘Wendende het tot UWel Edele Achtb: en Ed: Achtb: met nedrig verzoek, dat het wel dezelve goedgunstig moge behaagen uit ‘S E Comp: Maguazynen aan ieder der Supplt:n te doen verstrekken, zo veel Graanen als zij ieder na maate hunner neering tot het afleeveren van brood aan de Ingezeetenen, gedurende den oogsttijd, of tot den aanvoer van Koorn zullen benodigt hebben, met offerte, om ‘t genotene by de oprijding van den nieuwen oogst in natura te rug te leeveren, dan wel terstond bij den ontfangst in contanten gelde te betalen.’
’/:onderstond:/’
‘’T Welk doende, &:a /: was getekend:/ S: J: Wiid, S: Leibbrandt. C: Loedolff; J: F: Hartong; F: C: Geijer. J: H: Loedolf; J: J: Wiid, N: V: Wielligh; Louis A: Pisano, J: A: Bam; J: P: Diehl, J: M: Holtz, /:in margine:/ Cabo de goede hoop dn 5 9:br 1792.’
Over welk Request met attentie gedelibereerd en daarbij in consideratie genomen zijnde, dat dezelfde reeden tot vreese voor schromelijke Suïtes die Heeren Commissarissen Generaal gepermoveert hebben gehad, den Raade bij hoogstderzelver zeer gevenereerde Letteren van den 7 Augustus breeder vermeld bij Resolutie van den 10 daaraan te qualificeeren om in ‘t als toen bereids g’existeerd hebbend gebrek aan Tarw ter deezer Hoofdplaatse aan ijder der BurgerBakkers uit ‘S E: Comp:s Maguazijnen te doen verstrekken zo veel Tarw als zij in dien tijd kwamen te benodigen, om hunne Neering te Kunnen voortzetten tot dat door nieuwen aanvoer der buiten Lieden uit hunne verlegendheid zouden weezen gered, zig thans wederom voordoen, zo dat men deese Hoofdplaatze aan de uitterste Confusie zoude blootstellen, zo wanneer men niet op nieuw, ingevolge derzelver instantige Beede, de voorschr: Bakkers uit ‘S Maatschappijs voorraad in zo verre kwam bij te springen, dat ze met die adsistentie in het verzorgen der Ingezeetenen van het benoodigd brood zouden kunnen rijken, tot dat den ougst tijd, die de Boeren als nu belet eenige verdere aanvoer van derzelver producten te doen, voorbij zijnde, met het op rijden van Tarw des nieuwen inzaams weder een begin zal zyn gemaakt, en wijders geconsidereert zijnde, dat, ingevolge opgave door den Heere dispencier Van Reede van Oudtshoorn gedaan, tegenswoordig nog in ‘S Comp: Maguazijnen werdende gevonden ruijm 5000 Mudden Tarw daar meede niet alleen voor ‘S Maatschappij’s ommeslag ten deezen Gouvernemente overvloediglijk kan worden gereijkt, tot dat de aanstaande recolte zal geschied zijn, maar ook zelfs nog zonder zijn eigen ongerief van dien voorraad een geringe quantiteit ten fine voorsz: aan de Supplt:n zal kunnen werden afgegeeven.
Zo is dan ook uit den hoofde goedgevonden en dienvolgens beslooten in zo verre aan der Supplt:n voorsz: versoek om uit Consideratie der reedenen bij het bovenstaande Request breeder vermeld uit ‘S Comp: Maguazijnen, met zo veel Tarw geriefd te mogen werden, als een yder hunner naar mate zyner neering komt te benodigen, om den aanbreng van ‘t Koorn des nieuwen Ougsts te kunnen verbeiden, te defereeren; dat den Heere Dispencier voormeld zal werden gequalificeerd zo als zyn Ed: gequalificeerd werd bij deesen, om tegens markt prijs aan een ijgelik der Supplt:n na proportie zyner benodigtheid af te langen, zo veel Tarw, als bij repartitie over alle de verzoekers te slaan, zal blyken aan hun afgegeeven te kunnen worden, om met opzigt tot de gantsche alzo te cedeerene quantiteit Tarw te kunnen blyven binnen de bepaling, dat d’ E Comp: hierdoor niet zelve in verlegendheid kome te geraaken, en in allen gevalle in de afgaave ook niet verder werde gegaan, als uitterlijk tot een hoeveelheid van een Duijzend mudden in alles.
Werdende gem: Heer Dispencier in zijn Ed: qualiteit als Praesident van Commissarissen uit den Raade van Justitie wyders gequalificeerd, om wanneer hem indeezen eene Specifique opgaave van den voorraad, die bij yder Bakker nog aan handen werd gevonden; zo aan Koorn en Meel als Biscuit te passe zoude kunnen komen ofte noodzakelijk mogte weezen dadelijk een diergelijke opneeming te doen bewerkstelligen, ten einde zig daarvan ter zijner informatie te kunnen bedienen
Hierna mede ter tafel geproduceert ende geleezen zijnde het navolgend Vertoog des BurgerKrijgsraads benevens een Extract uit de Notulen, gehouden in derzelver vergadering van Woensdag den 7 dezer tot het voorm: Vertoog specteerende, en waartoe daarbij werd gerefereerd.
Aan den WelEdelen Achtb: Heer Johannes Isaac Rhenius Gezaghebber dezes Gouvernements en den Ressorte van dien benevens den E Achtb: Raad van Politie
‘WelEdele Achtb: Heer! En E: E: Achtb: Heeren!’
‘Praesident en verdere Leeden des Burgerkrygsraads neemen met de meeste eerbied hier meede de vrijheid UwelEdele Achtb: en E Achtb:s ter kennisse te brengen, ‘t onbetaamelijk gedrag van den Burger Lodewijk Beck vervat in de Extract Notulen van den 7 November, die zij de Eer hebben hier nevens te annexeeren, met ootmoedig verzoek dat UwelEdele Achtb: en Ed: Achtb:s daaromtrent gelieven te disponeeren, zo als UWel Edele Achtb: en Ed: Achtb: zullen goedvinden te behooren.’
’/:onderstond :/’
‘’T Welk doende, &:a /: was geteekend :/ R: J: Gordon; P: J: Möller; P: D: Waal; S: Van Breda; H: O: Eksteen P: Zoon; G: P: Brand; Auret S:r ; J: A: Horak; F: Schikkerling; M: Hoffman; C: Loedolf; A: V: Breda; L: Biel; Ab: de Smidt; P: Zeeman; C: Brink; J: W: Hurter; C: Nelson; H:k Smuts, A Brink; J: G: Van Helsdingen /:in margine :/ Cabo de Goede Hoop 14 9:br 1792’
‘Extract uit de Notulen gehouden in de Burger Krijgsvergadering aan Cabo de Goede Hoop op Woensdag den 7 November 1792. den Capitain Servaas van Breda, Eijsscher’
‘Contra’
‘den Burger Lodewijk Beck, over begaane brutaliteiten tegens zyn officier den Sous Lieut: Coenraad Johannes Gie;’
‘Den Heer President den officier gevraagd hebbende, wat hij ten lasten van den ged:e Burger Lodewijk Beck hadde, antwoorde en zeide, dat onder ‘t Vuuren aan hem officier door den Corporaal Bandjes gezegd wierd, weest voorzigtig Mijn Heer, daar Laad een uit een Kruijthoorn, zonder niemand te noemen, waaröp den Burger Lodewijk Beck zig direct om draaijde den Corporaal Bandjes vinnig toevoegde, het raakt je niet, en wie heeft jou gelast, daar na te zien, nam ik officier direct ‘t woord en zeide hem Beck, dat niemand den Corporaal Bandjes belast had, maar dat zulks zijn pligt was zulks te doen, ordonneerde ik hem het te laaten, /: om alle daaruit Kunnende voortvloeiënde onheilen zo voor den ged:e zelve, als voor zijne meede burgeren voortekomen :/ daarop hij mij zeer driftig antwoorde, voorsigtig Mijn Heer, en ik ordonneerde hem Beck voor de tweede maal, hem zeggende, dat ik geen voorzigtigheid te gebruiken had, waarop den ged: voor de tweede maal antwoorde, voorzigtig mijn Heer, toen belaste ik hem stille te zijn, dat wij elkanderen nader zoude spreeken, daarop zweeg hij stil tot wij onder op ‘t PLein bij ‘t Wagthuis kwaamen, en ik hem toen effentjes by zyn rok vatte en zeide, kom Beck nu moetje mee na den Capitain, toen antwoorde hij mij, moeten is dwang en huijlen Kindergezang; waarop ik hem vroeg wat? Is moeten dwang en Huylen Kindergezang, antwoorde hij mij weeder, moeten is dwang en huijlen Kindergezang, en Jij kan mij niets doen, en als Jij mij hebben wild, kan Je mij de Boode Stuuren; waarop ik Rapport aan mijn Capitain van ‘t voorgevallene gedaan heb, met verzoek om Satisfactie;’
‘den ged: Burger Beck de beschuldigingen tegens hem ingebragt, gehoord hebbende, en door den Heer Praesident gevraagd zijnde, wat hij hier tegen had in te brengen; zo was den ged:e beschonken zijnde, zeer indecent en bragt niets dan verward, en genoegzaam niets beduidende Excusen voor, en zeide, de Heer Gie moet eerst uit de Vergadering, eer ik spreeken zal, gemelde Officier trad dan ter Vergadering uit, in eenander afgezonderde Kamer /:ofschoon het thans nog zo verre niet was, dat de Vergadering, over de beschuldiging hem gedaagde ten lasten gelegd, zoude raadpleegen :/ waarop den ged:e Burger Bek ingeenen deele ontkennende ‘t geen er voor gevallen was, zo ten opzigte van den Kruijthoorn, als omtrent de Corporaal Bandjes, ende gezegdens tegens zijn officier, maar voegde ‘er bij, dat de officier tegens hem gedaagde gezegd had, hier jij, hem bij de borst aan zijn rok getrokken had, zodat dezelve daar door gescheurd was, voorgeevende teffens niet geweeten te hebben, dat er zoude gevuurt worden, en dus na huijs gezonden had, om kruijt, waarop gem: Krijthoorn hem was toe gezonden.’
‘Den ged:e buiten staande wierd meerm: officier binnen geroepen en plaats genomen hebbende, droeg de Heer Praesident hem Officier voor, de beschuldigingen, die bij Beck tegens hem Officier ingebragt had, waarop gem: Officier, dit voorgegeevene van den ged:e Beck volkomen ontkend, met verklaaring dat hy wel wist, wat een burger toekwam en hoe men die diende te behandelen.’
‘Ter deliberatie hiervan zullende overgaan, zoo absenteerde zig alvorens den Sous Lieutenant Gie uit de Vergadering, en vervoegde zig weder inde bovengem: Kamer als wanneer den Raad oordeelde, dat den Ged: zig zeer misgreepen had tegens zijn Officier en de Vergadering daar en boven beledigt was, dat hij ged:e het had durven onderneemen, alhier voor den Heere President en verdere Leeden beschonken zijnde te verschijnen, en heeft dus den Raad, na rijpe overweeging, om de goede ordre te bewaaren en verdere brutaliteiten voor te komen; beslooten den ged:e Lodewijk Beck te condemneeren, om in de Burgergehoorzaamheid agt dagen te water en te brood te zitten; en om vervolgens zijn Officier den Sous Lieut:t Gie, in presentie van ‘t wagtsvolk om excus te verzoeken, bij de uitvoering van dit tegen hem geslagen vonnis, heeft gem: Beck, /: welkers slegt Caracter al veel maalen insgelijks bekend is geworden; zig zeer brutaal gedraagen, zig daaraan niet willende onderwerpen, zoo dat de Raad genoodzaakt was om hem door eenige Manschappen vande wagt, uit de vergaderzaale na de gem: Burgergehoorzaamheid telaaten Transporteeren, by welke gelegendheid hij zig zeer brutaal met schelden en raazen gedraagen heeft, zeggende aande Sergeant vande Wagt Bouwermeester, dat hij niet waard was de monteering te dragen, vragende, wie heeft je Sergeant gemaakt, die ‘t je gmaakt heeft, zal het ten laatsten daage moeten verantwoorden, en ‘t zal verdomt zijn, dat jij mij met de afgeschreevene Hottentots in arrest kan krijgen, want ik zal ze vuijsten dat ze ‘er haar plesier aan zullen hebben, en aan de Corporaal vande wagt, Bandjes, in ‘t voorbygaan zeggende, die draagd ook den zijdgeweer, maar het komt hem niet toe, en aan den Corporaal Cornelis de Kok die buytendienst er teegenwoordig was, die Jou Corporaal gemaakt heeft, zal ‘t voor God niet kunnen verantwoorden, om reeden dat gij slegter zijt, dan mijn Schoe, en aan vier man van de Wagt, dat hy met geen swarte Jongens of Hottentotten wilde te doen hebben, alle welke gen: Perzoonen zig diesweegens met klagten aan deeze Vegadering hebben vervoegd.’
‘En heeft de Krijgsraad nadit alles nodig geoordeelt ‘t voorgevallene over te brengen ter kennisse vanden WelEdelen Agtb: Heer Gezaghebber en den E Achtb: Raad van Politie, en ‘t verder ter dispositie van hun Ed Achtb: over te laaten.’
’/:onderstond:/’
‘Accordeert /: was getek:d / C: P: Slotsboo. Secrt:’
Zo is, vermits uit den inhoude van beijde de voorsz: Stukken tot byzondere ergernisse en ontstigtinge deses Raads is komen te blijken, dat ged: Krygsraad geprovoqueert door ‘t onvoorbeeldelijk brutaal en ten hoogsten Strafwaardig gedrag van den Burger Lodewijk Beck, en het betoonen van eene gemarqueerde minagting voor een College, waarvoor zig geroepen bevond, om verantwoording tedoen over misdryven in den Burgerlijken dienst gepleegd, en waarvan de cognitie en het straffen derzelve was van haare competentie, mitsg:s het insulteeren door Schelden en ‘t appliceeren van Laesive expressien en benamingen, op ende jegens diverse onder officieren en schutters, by die gelegendheid de wagt hebbende, aan den dag gelegd, zig in de noodzaakelijkheid heeft geoordeeld, het voorgevallene met gem: Lodewijk Beck ten voorsz: dage te moeten brengen ter kennisse van deezen Raade, ten fine door dezelve daaromtrend te werden genomen zodanige dispositie; als vermeenen zoude te behooren, tot ophouding van het respect door Burgers inzaken den dienst betreffende, aan den Krygsraad verschuldigt en omme teffens den moedwil van meerm: Beck ten exempel van andere zoortgelijke gevaarlijke Subjecten op eene gepaste wijze te werden gereprimeerd, mits dien beslooten gem: Burger Beck zoo als bij deezen geschied te stellen in handen van den pro interim Fiscaal dezes Gouvernements M:r Jacob Pieter Deneijs met Last voorn: Fiscaal dadelijk tegens denzelven naar ‘t uitterst riguëur der Wetten zodanig te procedeeren als tot maintien van goede ordre en ter correctie van een zo dangereus perzoon, die, om de wille van zijne gepleegde buitenspoorigheden al bereids eenmaal van hier heeft moeten werden verzonden, zal vinden te behooren.
Wyders nog geprocedeert zynde tot de opening en Lecture eener missive van Heeren Commissarissen Generaal van gisterigen datum Staande de Vergadering ingekomen en geleidende een Extract uit Haar Hoogedelhedens Resolutien, ten zelven dage op een request door den Capitain ter Zee Nicolaas Acker aan Hoogstdezelve gepraesenteerd, ten fine alhier te mogen blyven remoreeren, genomen, waarbij Haar Hoog Edelhedens zeggen, aan den voorm: Suppl:t te hebben geaccordeert, om alhier den tijd van drie Maanden, ingaande met den dag van gisteren, te mogen verblijven, tot het stellen der nodige ordres op desselfs zaaken, terwijl ‘t verder of ander verzoek van voornd: Suppl:t bij hoogstdezelve is geweezen van de hand. Zo is verstaan, hier van te doen kennisse dragen aan den Zoldy boekhouder Clemens Matthiessen en den Equipagemeester Cornelis Cornelisz, met Last aan dezelve dat den voorsz: termijn geexpireerd zijnde een ijder hunner in den zynen zal hebben te zorgen dat gem: Acker met de eerste gelegendheid, welke zig daarna voordoen zal van hier kome te rhijs vorderen.
Laatstelijk door den Heere Gezachhebber aan den Raade gecommuniceerd zijnde dat den pro interim fiscaal Deneijs zijn Edele in ‘t aflopen der gepasseerde weeke, hadde kennis gegeeven, dat hij fiscaal den Capitain Lieutenant van het ter deeze Rheede leggend Batavias retourschip Macasser op ‘t sluyken van Coffij agterhaald hebbende zig genood dwongen vond uit dien hoofde tegens den gem: Wehmeijer conform de gestatueerde ordres van Heeren Commissarissen Generaal voor den Raade van Justitie te moeten procedeeren. Zo is, in aanmerking genomen zijnde dat deze procedures zomtijds agtervolgd zullen kunnen worden van den confiscatie van alle zodanige Goederen, als zig voor reekening van meerm: Wehmeijer in ‘t opged:e Schip Macasser afgeladen hebben bevonden, en breder zyn vermeld by Resolutien vanden 12 October J: L: mitsg:s 30: d:o daaraan, goedgevonden en verstaan bij provisie te doen Supercedeeren met de bij laatstgem: Resolutie g’ordonneerde uitbetaling van ‘t inkoops bedragen dier Artikelen uit gementioneerde Goederen welke ten behoeve der E Comp: aangeslagen en overgenomen zyn geworden.
Aldus Geresolveerd ende G’arresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop, Ten dage en Jaare Voorschr:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn
[Signed:] My prasent E: Bergh p:l seCret
C. 209, pp. 181-208.¶
Woensdag den {17921114} 14 November 1792.
‘S Voormiddags, alle praesent.
Den ad interim Fiscaal dezes Gouvernements M:r Jacob Pieter Deneijs aan den Heere Gezaghebber hebbende komen ter handen te stellen het hieronder g’insereerd Extract uit deCivile regtsrolle gehouden in Raade van Justitie op Donderdag den 25 der evenafgeweeken Maand October.
‘Extract uit de Civiele Rechtsrolle, gehouden in Raade van Justitie, aan Cabo de Goede Hoop, op, Donderdag den 25:e October 1792.’
‘Waarna den Secretaris produceerde eene door Heeren Gecommitt:s geformeerde en geteekende Liquidatie-Reekening, wegens de gedaane executie van ‘t vonnis dezes Raads van 15 Maart jongstleeden geveld, jegens den geweezen Generaale Pagter Sebastiaan Rothman, ter voldoening van de eerste paaij ofte helft zijner bij de E Comp: debet staande pagtpenningen waaromtrent de geregtelijke verkoping is geschied op den 30 Junij en 6 Julij, J:L:, en volgens welke reekening de eerste paaij dier Pagtpenn: ten bedrage van Rd:15000:- zal worden voldaan in deezer voegen,’
‘
| 1:o met de Kusting of te verbandbrief van den burger Godfried Fredrik Smitsdorff, wegens de twee laatste paaijen der Kooppenn: van het geregtelijk te gelde gemaakte huis en Erff, zynde die paaijen groot ƒ11332 ofte | Rd:s 3777:16: |
| Waarvan afgaan de renten voor 't vervallen der paaijen te verlopen, als verschynende eerst ult:o Julij 1793 - 4 | d:o 339: 46: |
| Zodat die Custing nog in reeële waarde, groot blijft | d:o 3437:18: |
| 2:o En aan Contante penningen | d:o11562:30: |
| Komt als boven | Rd:s 15000:- |
| 1:o met de Kusting of te verbandbrief van den burger Godfried Fredrik Smitsdorff, wegens de twee laatste paaijen der Kooppenn: van het geregtelijk te gelde gemaakte huis en Erff, zynde die paaijen groot ƒ11332 ofte | Rd:s 3777:16: |
| Waarvan afgaan de renten voor 't vervallen der paaijen te verlopen, als verschynende eerst ult:o Julij 1793 - 4 | d:o 339: 46: |
| Zodat die Custing nog in reeële waarde, groot blijft | d:o 3437:18: |
| 2:o En aan Contante penningen | d:o11562:30: |
| Komt als boven | Rd:s 15000:- |
‘Deeze Reekening bij den Raad nader geexamineerd en na behooren bevonden zijnde, wierd tevens door den Secretaris, als Sequester, te kennen gegeeven, dat hij zig buiten staat bevond, om’t bij die reekening gespecificeerde volle bedragen van Rd:s 11562:30:- aan Contante penn: thans in s Comp: Cassa te brengen, nadien, behalven de vendupenn: welke wegens de voorsz: verkoop nog ten agteren staan, en blykens eene door hem tegelijk overgelegde specifique Lijst bedraagen Rd:s 4581:24:- dog welke hij vermeende wel binnen kort te kunnen incasseeren, hij egter op ende jegens den Burger Godfried Fredrik Smitsdorff, die ‘t uit den boedel van gerepten Rothman op drie paaijen verkogte huis en Erf heeft ingemeind voor de Somma van ƒ17000:- in regten heeft moeten ageeren, zo tot de voldoening vande eerste paaij ten montante van Rd:s 1889:16 - als eene Somma van Rd:s 645:36: welke ged:e Smitsdorff aan losse Goederen meede aldaar ingekogt, debet is gebleeven en zig onder de voorm: Rd:s 11562:30:- begreepen vinden zodat hij als nu zelfs genoodzaakt word, dewyl zo min gem: Smitsdorff, als degeenen die zig voor hem als borgen hebben g’ interponeerd, uit hoofde van het heerschend geld gebrek in staat zyn Contanten op te doen, ‘t zelve huis wederom bij Executie te verkoopen; verzoekende derhalven dat ‘t van ‘S Raads welbehagen Zijn moge hem te gelasten hoedanig zig in deezen als Sequester te gedragen.’
‘Waarover gedelibereerd en reguard genomen zijnde op de toevallige Circumstantien, welke indeezen plaats hebben, en dus onmogelyk maaken om de bovengem: eerste Paaij en Vendupenn: ten lasten van Smitsdorff, tezaamen bedraagende eene Somma van Rd:s 2535:4:- voor als nog in ‘S Comp: Cassa te voldoen; Zo is goedgevonden den Secretaris te qualificeeren, om in mindering van voorsz: Somma van Rd:s 11562:30:- provisionelijk op eene volgens gewoonte van den E Achtb: Heer Gezaghebber te verzoekene ordonnantie in s Comp: Cassa over te brengen eene Somma van Rd:s 9027:26:- en ‘t restant der Contanten te voldoen, zo dra de voorsz: Executie jegens Smitsdorff zal afgeloopen zijn.’
‘En is voorts aan den pro interim fiscaal M:r Jacob Pieter Deneijs, dewelke in deezen als officier de Executie van den Pagter Rothman, heeft gedirigeerd, opgedragen, om op de voorsz: gemaakte Provisioneele Schikking, de agreatie van den E: Achtb: Heer Gezaghebber en E: Agtb: Raade van Politie te verzoeken.’
’/:onderstond:/’
‘Accordeert /:was getek:d / J: D: Karnspek. g:C:’
En den zelven ad interim Fiscaal ingevolge ende ter voldoeninge aan ‘t geen hem bij ‘t Slot van voorsz: dispositie is opgedragen geworden, daar benevens aan welopged: Heere Gezaghebber instantigst zynde komen te verzoeken, dat door zijn Edelens gunstige intercessie by dezen Raade mogte werden bewerkt, d’ approbatie van ‘t besluit daarbij breeder omschreeven.
Zo is, op de favorabele voordragte van meerwelm: Heere Gezaghebber en om de allezints plausibele reedenen waarop den Raade van Justitie de voorsz: haar dispositie is koomen te gronden, goedgevonden en verstaan te agreëeren zo als geagreëerd werd by deezen, de door haar gemaakte provisioneele Schikking nopens de wijze hoedanig uit ‘t provenue der bij executie verkogte Goederen vanden geweezen generaalen Pagter Sebastiaan Rothman in ‘S Comp: Cassa overgebragt, en afgelegt zal worden de eerste Paaij ofte helft der Pagtpenningen, welke ged: Rothman voor de gem: Pagt heeft uitgeloofd gehad, dog in gebreeken is gebleeven ter behoorlyker tyd te voldoen, en waarom dan ook de gezegde geregtelijke verkoping zyner goederen heeft moeten geschieden, wiens volgende den Heere Gezaghebber is verzogt de nodige ordonn: op den Heere Cassier te willen verleenen om voor eerst maar van den Secretaris van opged: Justitieelen Raade Willem Stephanus van Rijneveld in deszelfs qualiteit als Sequester te ontfangen en in te neemen het bij hem bereids aan handen zijnde bedragen van Rd:s 9027:26:- terwijl voorts wat aanbelangd de resteerende ofte ontbreekende Som van Rd:s 2535:4:- is besloten voorm: Sequester tegelasten, te zorgen, dat dies voldoening prompte koome te geschieden, dadelyk nadat de Executie jegens den Burger Godfried Fredrik Smitsdorff, waarvan bij ‘t geciteerd Extract uit de Notulen des Raads van Justitie breeder werd gesprooken, zal hebben effect gesorteerd.
Vervolgens geleezen zynde het onderstaande berigt door ‘t College van Commissarissen uit den Raade van Justitie ingediend.
Aan den WelEdelen Achtb: Heer Johannes Isaac Rhenius Gezaghebber dezes Gouvernements, benevens den E Achtb: politicquen Raad
‘Wel Edele Achtb: Heer! en E Achtb: Heeren!’
‘Commissarissen uit den Raade van Justitie ontfangen hebbende een Extract uit Uwer WelEdele Achtb: Resolutien op den 9 Julij des Jaars 1790 genoomen, waarbij dezelve zig gecommitteerd hebbende gevonden te onderzoeken, en vervolgens op te geeven de proportie waarin het getal Lutheraanen aan deezen uithoek staat, tot dat van de Gereformeerde, en wel onderschijdentlijk het Politicq weezen en den Burgerstand, met bijvoeging onder welke der gezindheeden, de meest vermogende Lieden en Familien gevonden worden, in qualificatie van tot dit werk te kunnen invorderen die elucidatien, van waar en wie dezelve zulks zouden komen nodig te oordeelen.’
‘Zo hebben Commissarissen ook op stonds zodanige middelen beraamd, en in het werk gesteld, als waardoor zy vermeenden in staat te zullen geraaken, aan ‘t oogmerk van UWelEdele Achtb: te zullen kunnen voldoen. - dan de Lijsten die men vande respective Kerkenraaden dienaangaande heeft komen in te vorderen namentlyk van die der buiten districten, zeer lange daarna eerst ingekomen zijnde gevoegd bij de ziekelijke omstandigheeden van het des tijds voortzittend Lid deezer Vergadering Tobias Christiaan Ronnenkamp aan wien dezelve, zodra waaren ingekomen zyn ter handen gesteld, en die uit hoofde van die omstandigheeden, buiten staat is gesteld geweest, dezelve ter deliberatie van deeze vergadering te brengen, zijn de reedenen, waarom Commissarissen aan het g’eerd besluit Uwer WelEdele Achtb: niet eerder hebben Kunnen voldoen.’
‘De voorsz: Lijsten nu egter bij den tegenswoordigen President ingevordert en ter tafel geproduceert geworden zijnde; zyn Commissarissen dan ook daar door in de mogelijkheid gesteld geworden de navolgende generaale opgave te formeeren - te weeten dat zig inde Colonie komen te bevinden.’
‘
| Aan Gereformeerde Comp: Dienaaren. | |
| Aande Hoofdplaatze | 132 Stuks |
| d:o Stellenbosch | 3 d:o |
| d:o Drakenstein | 2 d:o |
| d:o Zwartland | 2 d:o |
| In 't Land Van Waveren | 2 d:o |
| total 141 Stuks | |
| Aan gereformeerde Burgers | |
| Aan de Hoofdplaats, | 509 Stuks |
| d:o Stellenbosch | 144 d:o |
| d:o Drakenstein | 374 d:o |
| d:o Zwartland | 182 d:o |
| In t land Van Waveren | 699 d:o |
| total 1908 Stuks. | |
| Aan Comp: Dienaaren, de augsburgse Confessie toegedaan. | |
| Aande Hoofdplaats | 219 Stuks |
| d:o Stellenbosch | 1 d:o |
| d:o Drakenstein | 3 d:o |
| d:o Zwartland | 1 d:o |
| In 't Land van Waveren | 1 d:o |
| total 225 Stuks | |
| dito Burgers. | |
| Aande Hoofdplaats | 240 Stuks |
| d:o Stellenbosch | geen |
| d:o Drakenstein | 9 |
| d:o Zwartland | geen |
| In 't land Van Waveren | geen |
| total 249 Stuks. | |
| Dus tezamen 2049 Gereformeerde tegens 474 Lutheraanen |
| Aan Gereformeerde Comp: Dienaaren. | |
| Aande Hoofdplaatze | 132 Stuks |
| d:o Stellenbosch | 3 d:o |
| d:o Drakenstein | 2 d:o |
| d:o Zwartland | 2 d:o |
| In 't Land Van Waveren | 2 d:o |
| total 141 Stuks | |
| Aan gereformeerde Burgers | |
| Aan de Hoofdplaats, | 509 Stuks |
| d:o Stellenbosch | 144 d:o |
| d:o Drakenstein | 374 d:o |
| d:o Zwartland | 182 d:o |
| In t land Van Waveren | 699 d:o |
| total 1908 Stuks. | |
| Aan Comp: Dienaaren, de augsburgse Confessie toegedaan. | |
| Aande Hoofdplaats | 219 Stuks |
| d:o Stellenbosch | 1 d:o |
| d:o Drakenstein | 3 d:o |
| d:o Zwartland | 1 d:o |
| In 't Land van Waveren | 1 d:o |
| total 225 Stuks | |
| dito Burgers. | |
| Aande Hoofdplaats | 240 Stuks |
| d:o Stellenbosch | geen |
| d:o Drakenstein | 9 |
| d:o Zwartland | geen |
| In 't land Van Waveren | geen |
| total 249 Stuks. | |
| Dus tezamen 2049 Gereformeerde tegens 474 Lutheraanen |
‘Uit welk grooter getal gereformeerde natuurlijker wijze afte leijden is, dat zig daaronder ook de meest gegoedste Lieden en Familien moesten bevinden; Ja! durven Commissarissen UwelEdele Achtb: daarvan gerust verzeekeren, ofschoon onder de Comp: Dienaaren ook meerder Lutheraanen als Gereformeerde worden gevonden, die men Zeekerlyk meede onder de vermogendste Lieden zouden hebben kunnen reekenen, wanneer, /:op zeer weinige na :/ dezelve niet allen onder de gemeene Dienaaren moesten worden geclasseert.’
‘Uit eene Resolutie Uwer Wel Edele Achtb:s vanden 7 7:br Jongstl: is aan Commissarissen almeede gebleken; dat zij UwelEdele Achtb: zouden moeten Suppediteeren haare Consideratien en Berigt, of, en welke bedenkingen ‘er zouden militeeren tegens de uitgifte van zeeker strook Lands ter groote van Vijf morgen, in de kloof agter de Leeuwen bil , na de kant van het zogenaamde Societeits huis geleegen, door den Sous Lieut: der Burgerije Matthiam Hoffman omme daarop een Houtbosch aan te planten, aan UwelEdele Agtb: verzocht, en of er ook andere gedeeltens Land aan voorsz: Leeuwenbil zouden geleegen zyn, die almeede tot dit einde zouden kunnen werden gebruikt, en aan de geenen die daarom verzoek bij UWel Ed: Achtb: in der tijd mogten komen te doen gevoeglijk zouden kunnen werden afgestaan.’
‘Commissarissen hebben, alvorens dit met grond te kunnen doen, twee Leeden uit hun midden geCommitteerd om inspectie van het voorsz: Stuk Land te gaan neemen; dan kort na deeze op hun gedecerneerde Commissie hebben dezelve Komen te rapporteeren, dat zij zo dra hun uit de Extract Resolutie was komen te blijken, waaromtrend dit door hem Hoffman verzogt land kwam gelegen te zijn, al aanstonds bij hun zelven hadden gevoeld de onmogelijkheid om een Rapport ten voordeele van hem Hoffman te zullen Kunnen uitbrengen; nadien de uitgave van ‘t zelve zo wel als van andere gedeeltens Land daaromstreeks, en over het algemeen aan de Leeuwen bil geleegen, altoos tot merkelijk na deel van ‘t algemeen moest verstrekken; met welke begrippen zig Commissarissen volkomen moeten conformeeren, nademaal tog niet alleen de buiten lieden, die met hunne Producten Caapwaards komen maar ook de Ingezeetenen van dit Vlek zelve geene andere dan bloot dit veld ter bewijding van hun Vee over hebben.’
‘Dat zy Gecommitteerdens evenwel de Commissie zouden hebben volbragt; wanneer meerm: Hoffman, die voor dat dezelve zyn voortgang zou neemen, by hun Gecommitteerdens g’ appoincteerd, en meede gepenetreert van het door GeCommitt:e geadvanceerde, niet van zyn gedaan verzoek, aan UWel Edele Achtb: geheel en al had afgezien.’
‘Commissarissen hebben, alvorens dit berigt hiermeede te besluiten, nog de Eer UWelEdele Achtb:s ter kennisse te brengen; hoe de ondervinding van tyd tot tijd heeft geleerd, dat bij ontstaane Brand, niet zelden aan de Brandspuijten, die gebruikt moeten worden om zodanige brand te blusschen, veele inconvenienten worden ontdekt, dat men dezelve nergens anders heeft weeten toe te schrijven, dan alleen daar aan, dat er niemand was die zorge droeg dat de Brandspuiten behoorlyk wierden onderhouden, en ‘t geen daaraan kwam te ontbreeken ter bekwamer tijd voorzien - Dat Commissarissen, dan ook om die reedenen zijn overgegaan tot het besluijt, om na een bekwaam perzoon om te zien, aan wien zij dit werk gerustelyk zouden kunnen toevertrouwen, en die zy vermeenen gevonden te hebben in den burger Johannes Visscher, dewelke voor Commissarissen g’appoincteerd, eindelijk met denzelven overeengekomen is, die Posten op zich te zullen neemen, onder betaling van een ronde Som van Sestig Rd:s ‘S Jaars. - voor welk douceur den zelve zig almeede heeft komen te verbinden, om bij ontstane brand: /:dat God verhoede:/ altoos by de Brandspuiten praesent tezijn, en de manquementen die daaraan mogten komen, door eenen schielyke reparatie dadelijk uit den weg te ruimen, omme zodoende voor te Koomen de quaade gevolgen die men anders van ongeredderde en aan defecten laboreerende Brandspuiten, bij diergelijke geleegendheeden te dugten zoude hebben.’
‘Gemelde Visscher by deeze gelegendheid verzoek hebbende komen te doen, om, bij aldien het mogte gebeuren, dat hij ‘t zy door ziekte of andere omstandigheeden buiten staat wierde gesteld, dit werk zelven te verrigten, als dan daartoe deszelfs zoon die de vereischte bekwaamheid kwam te bezitten te mogen emploijeeren, zoo hebben Commissarissen daaraan, terwijl voor zulks door hem geene bijzondere betaaling is gepraetendeert, gaarne willen defereeren.’
‘Op al ‘t indeezen verrigtene, Commissarissen Uwer WelEdele Achtb: goedkeuring imploreerende, hebben dezelve inmiddels de Eer dit berigt in alle onderdaanigheid te teekenen.’
’/:onderstond :/’
‘Wel Edele Achtb: Heer, en E Achtb: Heeren! /:lager:/ UWer WelEdele Achtb:s zeer onderd: en gehoorsz: Dienaaren /: was getekend:/ W: F: V: Reede Van Oudtshoorn, Joh:s Smuts, G: H: Meijer, H: J: de Wet, R: J: VD Riet, A:m Fleck. /:in margine :/ Cabo de Goede Hoop den 12 November 1792.’
Is na deliberatie op het zelve verstaan, dat wanneer de meenigvuldige bezigheeden waarmeede men thans als g’obrueerd komt te zijn, zulks maar eenigzints zullen willen toelaaten, exactelijk zal werden nagegaan in hoe verre men als nog in gebreeken is gebleeven te voldoen aan de requisitien der Hoog Gebiedende Heeren Meesteren vervat by hoogst derzelver zeer gevenereerde Letteren van den 23 October d’ A:o 1789 waartoe behoort ‘t poinct het welk Commissarisen voormeld, bij dit hun berigt, rakende de proportie in dewelke het getal Lutheraanen aan deesen Uithoek Staat, tot dat van de gereformeerde komen te beantwoorden, en dat vervolgens zulks geschied zijnde, al het geen bevonden zal worden onbeäntwoord, ofte onuitgevoerd te zyn gebleeven, voor zo verre daartoe mogelijkheid is, ten spoedigsten g’ executeerd en beantwoord werden Zal, als wanneer ook van dit Berigt van Commissarissen de vereischte mentie zal worden gemaakt.
Dat ondertusschen vermits uit den verderen inhoude van dat berigt consteert dat de uitgave van ‘t Stuk Lands door den Sous Lieutenant der Burgerij Matthiam Hoffman in Eigendom verzogt breeder omschreeven bij ‘S Raads Resolutie onder den 7 September Jongstleeden genomen even als in ‘t algemeen dat van alle andere gedeeltens lands, aan den Leeuwen berg geleegen altoos tot merkelijk nadeel van ‘t algemeen zoude verstrekken, aangezien niet alleen de buiten Lieden, welke met hunne Producten Caabwaards koomen, maar ook de Ingezeetenen vandit vlek zelve niets anders dan blotelyk dit veld ter wijding van hun vee overhebben, mitsdien dan ook, nog dit, nog eenig ander Stuk Lands, aan den Leeuwen berg , naar dezeekant geleegen, nu of nimmer in der tijd aan iemand wie hij ook zyn moge zal werden uitgegeeven.
En dat Laastelijk om de reedenen daarvoor bygebragt, geapprobeerd zijnde de schikking by Commissarissen provisioneel beraamd, om tegens betaling eener bepaalde Somma van Sestig Rijxd:s in ‘t Jaar, de Brandspuiten door den Burger Johannes Visscher en bij dies indispositie ofte afweezigheid door zijnen zoon, als daartoe mede vereischte bekwaamheden bezittende, altoos in goeden staat tedoen onderhouden, om dadelijk op ‘t ontdekken van brand met ‘t meest effect te kunnen werden gebruikt, zij Commissarissen dienvolgens zullen werden gequalificeerd, zo als dezelve gequalificeerd werden bij deezen het accoord diendweegen door hun met voorm: Fischer te treffen maar hoe eer zo liever tot stand te brengen, ten einde men ‘er in Cas van onverhoopte ongelukken van brand het heilzaam effect van moge ondervinden.
En nadien uit eene Missive onder den 5 deezer door ‘t College van Landdrost en Heemraaden van Stellenbosch en Draakenstein aan deeze Regeeringe geschreeven waarvan de Lecture wijders gedaan is geworden, is komen te blyken, dat ter voldoening aan ‘S Raads besluiten onder datis 27 April en 27 Augustus d’ A:o Stanti, genomen, door gecommitteerdens uit ‘t voorsz: College g’ inspecteerd zijnde geworden het door den Burger Stephanus Jacobse in Eigendom verzogt Stukje Lands agter de Hexe Rivier omstreeks de Bokke Rivier geleegen, als meede het Strookje Gronds door den oud Heemraad Gerhardus Hendrik Munnik bepoot en beplant, mitsg:s insgelijks ter aanmeeting aandeszelfs woonplaats bij de eerste rivier geleegen, verzogt, dezelve Gecommitteerdens hebben bevonden ‘t een en ander zonder iemands praejuditie te kunnen werden uitgegeeven
Zo is als nu goedgevonden en verstaan op ‘t instantig verzoek der zo evengem: Supplt:n aan dezelve in eigendom te verleenen de volgende portien Lands voor de recognitien daarbij g’ expresseert, te weeten.
Aan Den Burger Stephanus Jacobse een morgen netto voor de Somma van Zestig Guldens Caabsche valuatie.
Aan Den oud Heemraad, Gerhardus Hendrik Munnik insgelijks naar gissing een morgen voor een bedragen van hondert gelijke guldens, mits nadat beide deeze Stukken Lands behoorlijk opgemeeten en in Caart gebragt zullen zijn, vooraf insComp: Cassa opgebragt ende betaald werden, de erkentenissen voor dezelven zo als die hier even zijn bepaald.
Laatstelyk is beslooten, dat, vermits is komen te blijken uit een Schriftelyk berigt door twee officieren der Arthillerij ingediend, dewelke den Heere Gezachhebber expresselyk heeft gecommitteerd gehad, om naauwkeuriglyk visitatie te doen van eenige Vaatjes Bussekruijt tot den voorraad der ter rheede leggende Schepen de Catharina Johanna en de Helena Louisa gehoorende, waaraan schade en bederf was ontdekt, dat van drie vaten à 50 lb: ijder uit eerstgem: Bodem aan Land gebragt dewelke bij overmeting te zaamen hebben ingehouden 148 lb goed Buskruit, is gespild geworden de geringe quantiteit van slegts twee ponden, dog dat daaren tegen van 3 andere Vaten van Laatsgen: Kiel, waarvan 2 à 25, en 1 à 50 lb alleen een en dertig Ponden van dat Pulver is bevonden bruikbaar te weezen, terwijl integendeel al het overige volstrektelyk tot eenig verder gebruik onbekwaam komt te zijn, mitsdien dit bedorvene dadelyk door dezelve Gecommiteerdens, dewelke de voorsz: visitatie hebben gedaan, in zee zal moeten werden geworpen, om vervolgens benevens de door bewerking verspilde 2 lb:e op de Vaten van de Catharina Johanna te werden afgeschreeven.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd in het Casteel de Goede Hoop Ten dage en Jaare Voorschr:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn
[Signed:] My præsent E: Bergh p:l seCret
C. 209, pp. 209-219 en 230-244.¶
Vrijdag den {17921116} 16 November 1792.
‘S Voormidags Alle Praesent.
Nademaal ingevolge ende ter voldoening aan ‘S Raads gedaane requisitien vervat bij Resolutien van den 25 der evenafgeweekene, mitsg:s 6 en 9 deezer Maand successivelijk waaren ingekomen diversse stukken, moetende dienen ter beantwoording van eenige passages uit brieven van Heeren Commisarissen Generaal tot welkers rescriptie de gem: stukken noodwendig wierden vereischt, zo behaagde het den Heere Gezaghebber dezelve heeden onmiddelijk na de resumptie der besluijten sub datis, 6, 7, 9, 12, 13, en 14 deezer genoomen ter examinatie en dispositie voor te leggen;
En nadien bij inzien bevonden is geworden dat de geciteerde Stukken kwaamen te bestaan in de navolgende Berigten, concepten en Opgaaven; te weeten,
Zes Stuks Berigten nopens het Schrijfwerk ‘t welk op de Secretarijen van Politie in Justitie, ‘t Negotie en ZoldijComptoir, mitsgaders de Weeskamer en het ambachts quartier moet werden verrigt, waarvan de drie eerstgem: ‘t een en ander opgeeven dat de attentie van Heeren Commissarissen Generaal komt te meriteeren.
Een Berigt vanden Boekenbinder Ritter, raakende den ommeslag en ingredienten die tot een Drukkerije zouden werden vereischt, ingevalle ‘er alhier eene werde toegestaan en aan den gang gebragt.
Twee Concepten van Conditien van Verhuring der Vakken in ‘S Comp: Thuijn alhier, welke daartoe zyn gedestineerd, met een tot dezelve Specteerende Berigt.
Een dito Concept van Conditien en voorwaarden waarop de Leverantie van ‘t Brood en Biscuit voor ‘S Comp: ommeslag aan partiCulieren aanbesteed ofte verpagt zoude kunnen werden, benevens een daartoe betrekkelyke Lijst van Dienaaren en Slaaven, die door deeze aanbesteeding afgeschaft en van gebouwen, welke, zo verkogt als aan den Aanneemer ten gebruike gecedeert zoude kunnen werden, en
Een Opgaave der Bediendens, Slaaven, Gebouwen, die door d’ afschaffing der Kelder en de laatsgemaakte bepaling nopens den voet op welke de leverantie der benodigde Wynen voor ‘S Comp: ommeslag aan de minstaanneemende zal werden aanbesteed, zoude kunnen uitgewonnen worden.
Zo is als nu verstaan, de voorschr: ingekoomene Stukken met den eersten, en zonder op den ontfangst der nog mankeerende te wagten in alle onderdanigheid aan Haar Hoogedelhedens te suppediteeren, beneevens zodanige Consideratien op dezelve, als na rijpe overweeging van Zaaken zijn vastgesteld, en by de aparte notulen van deezen dag breeder omschreeven werden gevonden.
Hierna door den Heere de Wet in zijn Ed: qualiteit als Praesident, namens den Raade van Justitie gediend zynde van ‘t volgend Vertoog.
Aan den WelEdelen Agtbaren Heer Johannes Isaac Rhenius, Gezaghebber, benevens den verderen Edelen Agtbaren Raade van Politie dezes Gouvernements.
‘Wel Edele Achtbaare Heeren!’
‘Vertoonen reverentelyk Praesident en Leeden des Raads van Justitie .’
‘Dat zij ontfangen hebbende Extract uit UWelEdele Achtb:s resolutie van den 25 October jonsgtL: nevens zeekere dagvaaardiging van het Koninglijke Pruissische Geregtshoff te Stendal g’expedieerd jegens, den zig tans als schoolmeester te Zwellendam by den Heemraad Stein bevindende Joachim Christoffel Schultze, ten einde daaromtrend geregtelijk het nodige te bewerkstelligen, daarop hebben beslooten die dagvaardiging bij Letteren requisitoir te verzenden, aan Landdrost en Heemraaden te Zwellendam , om dezelve door den Bode aldaar aan den Perzooon van gem: Schultze naar behooren te doen exploicteeren.’
‘Dat nogthans in de voorsz: acte van indaging gesproken wordende van zeekere Copia ingeslootene Protocol van den 1 December 1791 mitsg:s van twee Brieven van 29 Augustus 1785 en 20 Januarij 1786. betrekkelijk de klagten door de huijsvrouw van gem: Schultze in naame Maria Christina Niemannen jegens denzelven haaren man ingebragt, Zij Vert:s derhalven vermeenen de meerm: dagvaarding zonder de voorsz: Stukken vergezeld te zyn, niet te kunnen doen te werk leggen.’
‘De Vertoonders wenden zig derhalven tot UWelEdele Achtb: met eerbiedig verzoek dat het van derzelver welbehagen zyn moge, de evengezegde bijlagen tot de dagvaarding op den Perzoon van Joachim Christoffel Schultze, relatief aande Vertoonders meede te doen inhandigen, ten einde dezelve bij de Citatie te Kunnen voegen en dus UWelEd: Achtb: g’eerde resolutie compleetelijk executeeren.’
’/:onderstond:/’
‘’T Welk doende &:a’
‘
| was getekend { | O: G: de Wet |
| J:P: Deneijs | |
| Joh:s Smuts | |
| G: H: Meijer | |
| S: V: Echten | |
| R: J: V: D: Riet | |
| A: Fleck | |
| H: A: Truter. |
| was getekend { | O: G: de Wet |
| J:P: Deneijs | |
| Joh:s Smuts | |
| G: H: Meijer | |
| S: V: Echten | |
| R: J: V: D: Riet | |
| A: Fleck | |
| H: A: Truter. |
’/: in margine :/ Exhibitum in Rade van Politie den 16 November 1792.’
En den Heere Gezaghebber met betrekking tot de Bijlagen relatief tot de dagvaarding op den Perzoon van Joachim Fredrik Schultze, waarvan bij ‘t gem: Vertoog breder werd gesproken, hebbende gelieven te declareeren dat bij de opening der missives, zo door den Heere Gregorij, agent des Konings van Pruisschen t’ Amsterdam als zyner Majesteits Geregtshoff te Stendal , herwaards geschreeven, en verhandelt bij Resolutie van 25 der evenafgeweekene maand October, welke opening is geschied in tegenswoordigheid van Heeren Commissarissen Generaal, omdat de vreemde superscriptien dier Brieven het vermoeden hadden te weege gebragt, dat ze Somwijlen aan haar Hoogedelhedens zelve konden wezen gerigt, de gem: Stukken zig niet hadden bevonden in de envelloppe van laatstgen: Missive, welke onder Cachet volant in eerstgem: Brief geslooten, was overgekomen.
Zo is dan ook, vermits uit dees deClaratie van welopged: Heere Gezaghebber als nu blykt niet alleen de reeden, waarom de geciteerde bijlaagen niet nevens de Citatie waartoe ze zouden specteeren aanden Raade van Justitie hebben Kunnen toegeschikt werden, bij gelegendheid, dat men onder voorsz: 25 October dit laatstgem: Stuk aan dezelve heeft doen toekomen om daarvan het vereischte gebruik te maaken, maar ook de onmogelijkheid in dewelke men zig als nog bevind om de voorsz: Documenten terzaake van dies ontstentenisse aan gem: Raade te kunnen suppediteeren, mitsdien best gedagt en dienvolgens beslooten, den voorn: Raade van Justitie als nu maar te qualificeeren, gelijk dezelve gequalificeerd werd bij deesen de boven beschreeven acte van indaging jegens gem: Schultze, zo als dezelvezig, opzig zelfs, ontbloot der Bijlaagen waartoe daarbij werd gerefereerd, is bevindende te doen exploicteeren.
Heeren Regenten van ‘t Hospitaal, aan wien bij besluit vanden 7 dezer is opgedragen geworden ingevolge ende ter voldoening aan d’ ordres van Heeren Commissarissen Generaal, de Zuijd-oostelyke vleugel van ‘t Hospitaal, bestaande in twee boven en twee beneeden-Zaalen te doen evacueeren, en reinigen om vervolgens tot zodanige einde te kunnen werden aangewend, als haar Hoogedelhedens zullen goedvinden te ordonneeren, zig van deeze hunne Commissie behoorlijk gequeeten hebbende, en daarvan t’ zeedert aan evengem: Haar Hoogedelhedens verslag zijnde gedaan, zo wierd heden op dit Sujet door den Heere Gezaghebber aan den Rade bedeeld, dat Heeren Commissarissen Generaal na de voorsz: bekomene Kennisse dat Hoogstderzelver beveelen waaren ter Executie gelegd, zig met ende benevens hem Heere Gezaghebber en den Heer van Reede van Oudtshoorn op en in gem: Zaalen hadden begeeven ten einde dezelve te inspecteeren in met den anderen te overleggen, hoe men die best ten spoedigsten mogelijk indiervoegen tot het einde waartoe Haar Hoogedelhedens op’t oog hadden voorsz: Zaalen te doen dienen zoude Kunnen doen approprieeren, dat niet alleen alles van binnen in behoorlijke ordre gebragt, maar ook met de bovenste vertrekken eene vrije Communicatie met de Straat aan de zogenaamde buitenkant uitkomende geopend zoude kunnen werden, en dat Haar Hoogedelhedens na bevonden te hebben dat behalven de vermaking der vloeren en reparatien aan Deuren, Vengsters en Glasraamen, mitsg:s het inzetten van nieuwe Ruijten, en Schilderen van al het Houtwerk, ook nog een nieuwe dubbelde Trap tot openen der Communicatie van buiten met de boven zaalen moeste werden toegesteld ter consideratie van den spoed welke het werk vereischte, hadden gelieven goed te vinden aan zijn Edele te gelasten, dat de verwen, houtwerken en glaaze ruijten aan den opzigter over ‘t Ambagts quartier George Coenraad Kuchler zoude moeten werden verstrekt, ten einde te bezorgen dat de voorsz: Trap ten spoedigsten mogelijk werde ingereedheid gebragt, de gebrookene ruijten door andere geremplaceert en de deuren en Vengsters geschildert, dog dat vermits de weinige Metzelaars, dewelke men ‘S Comp: weegen als nog in dienst heeft niet wel mogelijk Kunnen werden afgenomen van de noodzaakelyke werken, waaraan zig thans ten arbeid gesteld bevinden, zonder dat die werken daar door zouden komen te lijden, het vermaken der Vloeren, en voorzien der Muuren tot welk een en ander deKalk en Steenen uit ‘S Maatschappij’s voorraad konde werden afgegeeven maar aan den een of ander particulier onder de directie van voorsz: Heere van Reede van Oudtshoorn, die aangenomen had toe te zien, dat alles op de menageuste en minstkostbaarste wijze werde verrigt, moeste werden aanbesteed; wiensvolgende /: welopgem: Heere Gezaghebber voorde voorsz: gegeevene Communicatie vooraf zeer gedankt zynde :/ in conformité van haar hoogedelhedens voorsz: dispositien, ende ten einde dezelve hoe eer zo liever te kunnen doen effect sorteeren, beslooten is, dadelijk op de ingediende Schriftelijke petitien van voorsz: opzigter over ‘t Ambagtsquartier tot de Constructie der nieuwe Trap en reparatures aan deuren, Vengsters en Glasraamen mitsg:s het Schilderen van al dit houtwerk aan denzelven tedoen verstrekken de navolgende ingredienten, te weeten
| 2 | P:s Jatij balken van 8 en 8 d:m lang 25 V:t | |
| 4 | d:o d:o d:o d:o 7 d:o 8 d:o d:o 20 V:t tot Stylen voor de trap. | |
| 12 | d:o Molen planken d:o 3 d:m, tot quartier bomen en Leunings. | |
| 15 | d:o d:o d:o d:o 2 d:o tot 60 Treeden. | |
| 7 | d:o d:o d:o d:o 2 d:o | } tot 3 Bordessen. |
| 3 | d:o Balken d:o 7en 8 d:m | |
| 40 | lb dubb: Spijkers. | |
| 85 | Kann: Lijn olij | |
| 243 | lb: gesorteerde grove Verwen | |
| 6 | d:o roode Menie | |
| 1 | Ton Zwartzel. | |
| 10 | p:s Verf Kwasten. | |
| 386 | d:o Glaaze ruiten van 6/8 d:m | |
| 77 | lb Krijt. |
| 2 | P:s Jatij balken van 8 en 8 d:m lang 25 V:t | |
| 4 | d:o d:o d:o d:o 7 d:o 8 d:o d:o 20 V:t tot Stylen voor de trap. | |
| 12 | d:o Molen planken d:o 3 d:m, tot quartier bomen en Leunings. | |
| 15 | d:o d:o d:o d:o 2 d:o tot 60 Treeden. | |
| 7 | d:o d:o d:o d:o 2 d:o | } tot 3 Bordessen. |
| 3 | d:o Balken d:o 7en 8 d:m | |
| 40 | lb dubb: Spijkers. | |
| 85 | Kann: Lijn olij | |
| 243 | lb: gesorteerde grove Verwen | |
| 6 | d:o roode Menie | |
| 1 | Ton Zwartzel. | |
| 10 | p:s Verf Kwasten. | |
| 386 | d:o Glaaze ruiten van 6/8 d:m | |
| 77 | lb Krijt. |
en inzelvervoegen aan den geenen dier voorsz: Heere van Reede van Oudtshoorn zal emploijeeren ter vermaking der Vloeren en voorziening der Muuren denodige Kalk en Steenen tot dat werk te laaten aflangen van welk werk, het zelve voltooyd zynde voorn: Heere Van Oudtshoorn ofte den aanneemer zelve zal moeten indienen een specificque Reekening ten einde daarop vervolgens de betalinge uit ‘S Comp: Kassa te kunnen werden geordonneert,
Na dit een en ander geproduceerd zynde twee Rapporten door den Equipagemeester Cornelis Cornelisz benevens de Capitains terZee Christiaan van Veerden en Jan Arnoud Voltelen aan den Heere Gezaghebber, door dewelke dezelve gecommitteerd zijn geworden, om aande kopers der Scheepen de Helena Louisa en de Zeenimph van die Bodems met de goederen tot derzelver inventaris gehorende overgave te doen, ingediend; uit welke Rapporten komt te blijken, dat niet alleen de voorsz: overgave in behoorlyke ordre is geschied, maar dat ook d’ E Comp: op de voorsz: Inventarissen inzelver voegen voor den ontfangst is gequitteerd geworden door den Schipper Jan Roelofs de Groot, en den Capit: Lieut: ter Zee Jurriaan de Vries, dewelke in deesen de ged: Kopers gerepresenteerd hebben en in derzelver naame de overneeming gedaan hebben; Zo is dan ook als nu verstaan den Visitateur en Hoofd der Zoldijen Clemens Matthiessen te qualificeeren, gelyk denzelven gequalificeerd werd by deesen om met den dag dat de verkopingen der voormelde Scheepen de HeLena Louisa en de Zeenijmph hebben plaats gehad, finalyk aftesluiten de Boeken en Reekeningen de gem: Kielen ofte derzelver Equipagien concerneerende, terwijl de voor den ontfangst dier Bodems met de tot dezelve gehoord hebbende goederen bij geciteerde de Groot en de Vries geteekende Inventarissen ter politicque Secretarij overgebragt aldaar nevens de bovengem: Rapporten zullen moeten blyven geseponeerd.
DeHoog Edele Heeren Commissarissen Generaal aan den Heere Gezaghebber hebbende gelieven te gelasten omme wanneer de gewoone zaaken waarvan het beleid en de executie aan deezen Raade zijn overgelaaten, ter deezer Sessie zouden zijn verhandeld en afgeloopen, hunne Hoogedelhedens daarvan kennisse te doen dragen, alzoo Hoogstdezelve als dan deeze Vergadering met welderzelver tegenwoordigheid zouden vereeren, ten einde van dezelve te bekomen zodanige elucidatien en Berigten als hun Hoog Edelhedens zouden goedvinden te vorderen, zo wierd, nadat de Hoog Edele Heeren Commissarissen Generaal ter vergader zaale verscheenen waaren, en nevens den Heere Gezaghebber en alle de Heeren Leeden des Raads sessie genoomen hadden, aanvankelyk door hunne Hoogedelhedens ter Tafel geproduceert het aan hoogst dezelve gesuppediteerd ontwerp tot de aanbesteding der Leverantie van de voor ‘S Comp: omslag ten deeze Gouvernemente en ter verzending naar India, benodigde Wijnen, Brandewijn en Azyn, en nadat Hun Hoogedelhedens zo over de verdeeling deeser aanbesteeding als over de veranderingen welke indeeze Conditien behoorden te worden gemaakt en de faciliteiten, welke aan d’ aanneemers ter verkrijging van de benodigde bergplaatsen als ter bekoming van ‘t onontbeerlyk Vaatwerk moesten worden verleend, om de Ingezeetenen welke g’inclineerd mogten zijn ende middelen aan handen hebben deeze zo aangeleegene aanneemingen te doen, daarvan niet afkeerig te maaken, zo van den Heere Gezaghebber als van alle de Heeren Leeden des Raads hoofd voor hoofd derzelver gemoedelijke bedenkingen en advijzen hadden afgevraagd, is na overweging van alles wat hieromtrent in eenige aanmerking konde komen, door welgem: Hunne Hoogedelhedens g’ordonneerd, dat de gem: Leverantien zou moeten worden verdeeld in drie Perceelen waarvan
Het Eerste Zal moeten bevatten, deWynen en Azijn, welke tot Randzoenen voor ‘S Comp: Schepen, ‘t Hospitaal, de Linie, Slavenloge en anderzints zullen weezen benodigt.
Het Tweede, De Wynen, welke zo ten behoeve van India’s Hoofdplaatse als d’ onderhorige Gouvernementen, van dezen Uithoek zullen worden gepetitioneerd, en
Het Derde De Brandewijn, benodigt zo tot randzoen voor S’Comp: alhier passeerende Scheepen, als d’ alhier bescheiden Dienaren, en waar anderzints verstrekkingen van Brandewijn mogten worden vereischt.
Alles op zodanige Conditien en Voorwaardens als nader ter ordre van den Heere Gezachhebber en Raad zijn ontworpen, en door de HoogEdele Heeren Commissarissen Generaal in allen deelen zijn bevonden overeenkomstig Hoogstderzelver intentie en S’Comp: belangen te zijn.
Vervolgens geliefde Hun Hoogedelhedens den Raade teCommuniceeren, dat tot Hoogstderzelver kennisse was gekomen, de Resolutie deezer tafel van den 25 October Jongstleeden, waarbij beschikkingen zijn gedaan over de wyze op welk deCommissien door deesen Raade op Commissarissen uit den Raade van Justitie gedecerneerd werdende, omme ten overstaan van den Fiskaal te worden geexecuteerd, ter zijner kennisse behooren te worden gebragt, en de tijd tot derzelver uitvoer bepaald
Dat Hunne Hoogedelhedens uit die Resolutie hadden gezien, dat daarbij niet in ‘t oog was gehouden, ‘t respect aan de FisCaal competeerende, alzo ‘t incongru komt te zyn, dat de bepaling van tijd en Uur is overgelaaten aan Commissarissen uit den Raade van Justitie, alzo de verrigtingen van deeze hen veeleer kunnen overlaaten daartoe te vaceeren op zodanige tyd en uure als de menigvuldige beezigheeden aan het officie FisCaal verknogt, aanden Officier permitteeren daartoe te gebruiken, als te willen vorderen dat hij zig in het bywoonen van Commissien zou moeten Schikken, na bepalingen die Hem in d’ uitoeffening der overige deelen van zyn ambt hinderlijk kunnen zijn; dat ook de fisCaals moeten worden geconsidereerd, meerder in rang te zyn als de Commissarissen uit den Raade van Justitie en deeze zich dus ook niet bezwaard zoude kunnen of mogen agten, door de Voorsz: bepaling aan den FisCaal over te laaten; dat ofschoon deCommissien gedecerneerd worden omme ten overstaan van den fiskaal te worden g’executeerd, daaruit niet kan worden afgeleid, als of de FisCaals ter adsistentie van de Commissie diende, dewijl dezelve Commissien ten Hunnen overstaan gedaan worden, omme te waaken voor de auctoriteit van de Hooge overigheid en ‘t belang der Comp:, dat dus ook dezen Rade zig altoos zo in deeze als by alle andere gelegendheden behoorde te bevleitigen om ‘t respect en d’auctoriteit des Fiscaals, waaraan d’ eerbied en ‘t gezag der Regeering zo naauw is verknogt en waardoor Haare ordres en besluiten Haare werking moeten erlangen, meer en meer te Conserveeren en te handhaaven, en dat Hun Hoog Edelhedens derhalven begeerden dat voortaan wanneer door deesen Raade gezonden word eene Resolutie, of geschreeven eene Missive aan Commissarissen uit den Raad van Justitie, waaruit ‘t benoemen eener Commissie ten overstaan van den Fiskaal kan of moet voortvloeijen, terzelver tijd een Extract of Copia van Zodanige Resolutie of Missive door den Raade zal werden gezonden of ter hand gesteld aan den fiskaal omme te strekken tot deszelfs informatie; dat Praesident en Leeden van voorsz: College vervolgens zodanige Commissie zullen deCerneeren, dog ‘t bepaalen van dag, Uur en plaats van bijeenkomst gelaaten worden aan den fisCaal met overleg van ‘t eerste Lid van de voorsz: Commissie welke gehouden zal zyn zig in persoon naar den FisCaal te begeeven, om van ‘t benoemen der Commissie kennisse te geeven, dog dat de Commisie zal moeten voortgaan binnen 14 dagen na de benoeming, tenzij daartoe wettige hindernissen mogten zijn, waarvan als dan den Heere Gouverneur of Gezaghebber zal moeten worden g’ informeerd, met verdere begeerte, dat van dit bevel Hunner Hoogedelhedens by Extract deeser kennisse gegeeven zal worden aan Commissarissen uit den Rade van Justitie en aan den FisCaal omme respectivelijk te strekken tot derzelver narigt en informatie
Op welk een en ander besloten zynde dat alle de voorsz: dispositien van meerwelm: Heeren Commissarissen Generaal dewelke den Raade zig gehoorzamelijk ter narigt zal laaten strekken, ook door alle en een ijgelik die zig by deselve verder geconcerneerd mogte vinden, punctuelijk g’observeerd zal moeten werden, gelyk Hun zulx by deesen ten Stelligsten gelast ende bevolen werd, zo geliefden dikwils gem: Hoog edele Heeren Commissarissen Generaal de Vergaderzale wederom teverlaaten; Waarmeede de Besoignes van desen dag dan ook een einde naamen.
Aldus Geresolveerd ende G’arresteerd in t Casteel de Goede Hoop Ten dage en Jaare Voorschr:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn.
[Signed:] My præsent E: Bergh p:l seCret
C. 209, pp. 245-251.¶
Dingsdag den {17921120} 20 November 1792.
‘S Voormiddags alle Praesent.
Is door den Heere Gezaghebber, geproduceerd en vervolgens bij resumptie geleezen geworden de hier onder geinsereerde Missive van den Landdrost van Stellenbosch , Hendrik Lodewijk Bletterman, waarvan den inhoude op den 12 deeser dadelyk op den ontfangst bereids voorloopig aan de respective Heeren Leeden des Raads gecommuniceerd is geweest Uit welke Missive gezien zijnde, hoe het den Hottentotten Capitain Africaner en de zynen heeft mogen gelukken in de Streeken door hun bewoond werdende een Hoop Bosjes- mans-Hottentotten door dewelke zij te vooren aangevallen en beroofd waaren geworden, derwijze te verslaan, dat van dezelve, Een hondert en derthien Stuks gesneuveld en twintig anderen zyn gevangen genoomen, en dat den gemelde Capitain Africaner, om de evengedagte Roovers nog verder Langs de Zakrivier , te kunnen vervolgen alleen begeerd door den Burger Pienaar met eenig Kruijt en Lood te moogen werden geadsisteerd.
Zo is vermits uit den verderen inhoude van gemelde Missive blijkt dat den voornoemde Pienaar het gevraagde Pulver en Lood aan handen komt te hebben, en ‘er te bevordering van de veiligheid onzer verre Landwaarts in woonende opgezeetenen, ten hoogsten aan is geleegen, dat die woedende Natie door dewelke zij zints eenigen tijd zo deerlijk ontrust, gekweld en beroofd zyn geworden, nu eenmaal getemd en tot Stilstand werde gebragt mitsdien dan ook beslooten den gem: Landdrost dadelijk in antwoord op zijne voorschreeven Missive te doen aanschrijven dat den Raade zeer gaarne wil defereeren aan het verzoek van den Capitain Africaner; weshalven hij Landdrost den voornoemde Pienaar daartoe, hoe eer zoo liever de noodige qualificatie zal moeten doen toekoomen, met belofte en toezegging, naamens dezen Raade, dat, het geen hij Pienaar aan gedagte Capitain Africaner aan Kruijt en Lood zal koomen bij te zetten, hem ‘S E, Compagnies weegen zal werden gerestitueerd, waar bij egter zo wel den zelven Pienaar als den Wagtmeester van dat District, zullen moeten gelast en aangerecommandeerd werden, behoorlijk toe te zien en te zorgen, dat door meermelde Capitain Africaner van het alzo aan hem afte langene Kruijt en Lood, geen ander dan het hiervooren beschreeven gebruijk worde gemaakt, terwijl deezen Raade voorts gereedelijk toestaat dat de gevangen genoomene Bosjesmans-Hottentotten, zullen moogen werden Caabwaards gebragt, en eyndelijk begeert, dat door voormelde Landdrost ofte den geenen, die hij daartoe zal goedvinden te qualificeeren, aan den zo dikwijls geciteerden Capitain Africaner en de zijnen ‘S Raads byzonder genoegen over Hunne Conduites in deesen gehouden zal worden betuijgd.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd in ‘t Casteel de Goede Hoop Ten dage en Jaare Voorz::
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn
[Signed:] My præsent E: Bergh p:l seCret
C. 209, pp. 252-295.¶
Donderdag den {17921122} 22:e November 1792.
‘S Voormiddags, alle Praesent.
Is geopend ende geleezen geworden Missive van Heeren Commissarissen Generaal de dato gisteren, heden morgen bij den Heere Gezaghebber ontfangen.
En nadien Haar Hoog Edelhedens daarbij onder anderen gelieven te zeggen, dat bij Hoogstdezelve in overweeging zynde genomen, dat bij de ordres bij Haar HoogEdelhedens aanschrijvens van den 28 Septb:r jongstl: gestatueerd op ‘t stuk der ongebrande en ongepermitteerde Goederen alhier wordende aangebragt met ‘S Comp: passeerende Retourscheepen geene speciale melding is gemaakt van zodanige ongepermitteerde Goederen, welke door de scheepsofficieren onder hunne bestelling ten behoeve van Ingezeetenen deezer Colonie werden overgevoerd hoogstdezelve het mitsdien nodig hadden geoordeeld te bepaalen, dat daaromtrent inzelvervoegen zal moeten werden gehandeld, als omtrend die ongepermitteerde Goederen welke de Scheepsofficieren en Equipagien voor hun eigen reekening aanbrengen bij voormelde hunner hoogedelhedens aanschrijvens is bepaald en dat dierhalven de faciliteiten tot welke deezen Raade bij gem: aanschrijvens zijn gequalificeerd ook omtrent deze bestel goederen ten eenenmaale Cesseeren moeten, zo ras den Raade tijding zal hebben bekomen, dat op Batavia en Cijlon d’ Overheden der retourneerende Scheepen zullen zyn gewaarschouwd, dat voortaan de poenaliteiten tegens het overbrengen van ongebrande en ongepermitteerde Goederen alhier ter plaatse zonder eenige excuse ofte Conniventie strictelijk en na den Letter zullen worden ter executie gelegd met bijgevoegde Last zulks na dien tijd ook omtrent alle bestelgoederen alzo te doen gevolg neemen, en interdictie teffens dat daarna immer ofte ooit deswegens het zij met of zonder auctorisatie van den Regter in eenige compositie werde getreeden.
Dat wijders bij Haar HoogEdelheedens gedelibereerd zijnde op den inhoude van drie van ‘S Raads onder den 9 deezer lopende maand aan hoogstdezelve geschreevene Missives houdende de door haar hoog Edelhedens gerequireerde Consideratien en Berigten op diverse verzoeken aan hoogstdezelve bij requeste respectivelijk gedaan door den Equipagemeester Cornelis Cornelisz, den oudburger Capit:n Albertus van der Poel, de Kerkenraad der Hervormde gemeente alhier, mitsg:s door Aletta Elsje Deneijs wed:e wijlen den plaats Major dezes Guarnisoens Jan Arnoud Bleumer, haar hoogedelhedens hadden goedgevonden daarop in diervoegen te disponeeren dat namentlijk aan den voorn: Equipagemeester gepermitteerd zal zijn, om de Equipage Goederen door hem ingekogt alvorens het verbod tegens het dryven van handel door ‘S Comp: Dienaaren in zaaken tot hunne administratie gehorende, vervat in ‘t aanschrijvens der Vergadering van XVII:en van den 31 DeCember 1788, ter zijner kennisse was gekomen, en nog bij hem aan handen zijn, temogen verkopen, zodanig als hij te raade werden zal, onder de bepalingen egter door den Raade, aan Haar Hoog Edelhedens in deezen voorgesteld, terwijl voorts de voorsz: ordres der Vergadering van XVII zo wel ten opzigte als van alle andere Dienaaren in dit Gouvernement blijven in Hun geheel en al meede met opzigt tot den Equipage meester, alhier blyve Stand grijpen ‘t verbod vervat bij circulaire ordres van de Hooge Regeering van Indien van dato 28 November 1791 teegens het drijven van eenigen particulieren handel met de Scheepsofficieren, dog dat overigens aan denzelven vrij zal staan gebruik te mogen maaken van diezelfde Vrijheeden tot het drijven van handel, welke aan alle Ingezeetenen dezer Colonie zyn toegestaan.
Dat voorts in gunstige consideratie genomen de reedenen door deezen Raade g’allegueerd, waarom dezelve aan de Oud burger Capitain Albertus van der Poel uitstel heeft verleend van betaling der wederhelft vande door hem aan d’ E Comp: verschuldigde Somma van Twintig Duizend Guldens, en op grond van welke den Raade de Vrijheid heeft gebruikt gehad, Haar Hoogedelhedens als nog te adviseeren, om het door gem: Suppl:t aan Hoogstdezelve op nieuw verzogte uitstel der voorsz: betaling te verleenen, aan den zelven van der Poel tot voorsz: uitstel is g’accordeert voor den tijd nog zes maanden, in welken tijd Hoog Edelhedens vermeenen dat door hem genoegzame geleegendheid zal werden gevonden om met de expiratie van dien de aflossing der resteerende Schuld van Tien duizend Guldens met de Interessen te effectueeren.
Dat de Requeste van den Kerkenraad der hervormde gemeente alhier, houdende verzoek om voortaan ontheven te weezen van ‘t presenteeren van een dubbeld genomineerd getal Perzoonen aan deezen Rade, om daaruit Jaarlyks Diaconen te eligeeren, en dat de volledige verkiezing van Kerken-raads-leeden aan haar mogt werden overgelaaten, beneevens ‘S Raads daarop aan Haar Hoogedelhedens gesuppediteerde Consideratien door Hoogstdezelve zullen werden gebragt ter Kennisse van de Vergadering van XVII:n ten einde daarop door haar WelEdele Hoog Achtb: te werden gedisponeerd.
Dat vermits den PLaats major Bleumer niettegenstaande den ontfangst van ‘t aanschrijvens der Vergadering van XVII:nen vanden 2 October 1790, waarbij gelast is geworden, dat die Post dadelijk moeste Cesseeren, de gemelde post van PLaats Major nog heeft moeten blijven waarneemen tot in de maand Julij daaraanvolgende en de billijkheid dierhalven vordert dat de door hem Bleumer in dezelve gepraesteerde dienst werde beloond, den Raade gequalificeerd werd het Douceur van 25 Rd:s ‘S Maands in gem: qualiteit van PLaats major aan denzelven Bleumer toegelegt geweest, aan deszelfs weduwe te doen vergoeden tot den [.....] Julij 1791, wanneer de bediening van PLaats Major dadelijk is gecesseert terwijl Haar Hoog Edelhedens teffens hebben goedgevonden aan evengem Suppl:t op haar verder gedaan verzoek te accordeeren voor een Jaar uitstel der restitutie van de Penningen welke voorn: Bleumer p: Saldo gehouden is aande Comp:ie te restitueeren als te veel genooten mits daarvoor stellende sufficante Cautie, en
Dat, vermits het buitengemeen geldsgebrek een der voornaamste reedenen is geweest, waarom haar hoogedelhedens op dit evengem: Verzoek een gunstig reguard hebben geslagen gehad, en hoogstdezelve zig door de beschouwing van dien en van de gevolgen, welke zulks op te onderneemene executien moet hebben, genoopt hebben gevonden om almede te acquiëseeren in ‘S Raads voorslag bij Missive van dien zelfden datum aan Haar Hoog Edelhedens gedaan om aan den gewezen generaalen Pagter Sebastiaan Rothman te verleenen een uitstel van twee Jaaren voor de betaling der door hem per reste nog verschuldigde pagtpenn: tot eene Somma van ƒ45000:- mits zig voor de prompte voldoening dier Somma met de Intressen elkin Solidum, en met renuntiatie van de gewoone beneficien verbinden de Perzoonen bij voorn: ‘S Raads missive vermeld.
Dat ook tot informatie en narigt van deezen Raade is dienende dat Haar HoogEdelhedens op ‘t aan Hoogstdezelve door Hendrina Janssen Huisvrouw van den zig ten Robben Eilande bevindende Jan Smit van Dilburg by requeste gedaan verzoek goedgevonden hebben aan de Supplt:e toe te staan, dat de gem: Smit van Dilburg na expiratie van zyn confinement ten voorsz: Eilande den tijd van twee maanden alhier onder behoorlijke precautien zal mogen verblijven, alvorens ter verdere voldoening aande Sententie ten zynen Laste van den 22 November 1787 van hier te werden verzonden en zulks ten einde de Supplt:e gelegendheid te geeven, om met haaren voorn: man omtrent hunne huijszelijke omstandigheeden de nodige schikkingen te maaken.
Dat de Visitateur der Soldijen, Matthiessen op haar Hoogedelhedens last en qualificatie hebbende opgenomen de verzoeken van zodanige Persoonen als op Ult: October J: L: bij ‘t onderzoek der geligte en onder afgesz: gage gestelde Dienaaren in de termen zyn bevonden om van hier te kunnen werden verzonden, en daarvan hebbende geformeerd eene exacte Notitie, hoogstdezelve het dienstig hebben geoordeeld, dezelve Notitie in originali aan deezen Raade toe te zenden, benevens het daarbij door voorm: Matthiessen aan Haar Hoogedelhedens gerigte berigt, met qualificatie op den Raade om op alle de voorsz: verzoeken en ook met relatie tot die perzoonen, welke zig nog niet hebben aangemeld, meede op de gemelde Notitie gebragt, zodanig te disponeeren als naar billijkheid zal oordeelen te behooren.
En dat Haar Hoogedelhedens laatstelyk op den inhoude van ‘S Raads Missive van den 16 dezer hebben beslooten dezelve insgelyks te qualificeeren om, /: aangezien de volstrekte noodzaakelijkheid daarïn resideerende:/ op den voet door haar voorgeslagen te doen repareeren de in de Linie gelegene Batterijen Elisabeth en Charlotte in de vaste verwagting dat de Kosten dier reparatiën de begrooting door den Capitain Ingenieur Thiebault gemaakt niet zullen komen te boven te gaan.
Zo is om alle de voorsz: Dispositien van Heeren Commissarissen Generaal schuldpligtig met den eersten te doen effect sorteeren na overweeging van Zaaken beslooten.
Dat terwijl bij ‘t vervolg met betrekking tot de passage concerneerende de bestelgoederen, dewelke in voegen voorschreeven met ‘S Comp: retourneerende Scheepen alhier zullen werden aangebragt Stipte zal werden agtervolgd ‘t diendwegen door Haar Hoog Edelhedens geordonneerde inmiddels van dezelve passagie Extract zal werden gesuppediteerd zo aan den Raade van Justitie als aan den Fiscaal ten einde dezelve te strekken ter informatie en narigt.
Dat aan den Equipagemeester inzelvervoegen communicatie zullende werden gegeeven, van de gunstige dispositie door Haar Hoogedelhedens op zyn Sujet genoomen denzelven daarbij teffens zal werden g’informeerd, dat de bepalingen, waaronder hem de verkoping zijner EquipageGoederen werd g’accordeert, hierin bestaan, dat aanvankelijk door hem ten eersten nadat hij de voorsz: Communicatie ontfangen zal hebben onder presentatie van Eede eene accuraate opgave ingeschrifte aan dezen Raade zal moeten gedaan werden, van de nog bij hem aan handen ziijnde Equipage Goederen, waarvan d’ acquisitie is geschied voordat het voorm: aanschrijvens der Vergadering van XVII:nen bij hen is bekend geworden en dat hij vervolgens telkens verzoek zal moeten doen aan den Heere Hoofdgebieder in der tijd tot de afleevering of afscheep van zodanige der voorsz: Goederen, als door hem zullen weezen verkogt, waarvan zo dikwils hij die zal hebben erlangd ten Negotie Comptoire exacte aanteekening zal moeten werden gehouden, tot de geheele quantiteit dier, als nog bij hem aan handen gevonden werdende Goederen, zal weezen gedemandeerd, om de voorsz: Concessie dan ook voor altoos te werden ingetrokken en op te houden;
Dat wyders almeede op gelyke wijze door middel van extract deezes aan den oudburger Capitain Albertus van der Poel, ende Wed:e wylen den Plaatsmajor Bleumer notificatie zal moeten werden gedaan van het geen hun is concerneerende, met bijgevoegde aanzegging aan laatsgem: /: hebbende voorsz: Capt: van der Poel daaraan bereids op een allezints voldoende wijze voldaan:/ dat zij gehouden en verpligt zal zijn binnen den tijd van Veerthien dagen ten genoege deezer Regeering de door Haar aangebodene en bij Heeren Commissarissen Generaal g’ordonneerde zeekerheid te stellen voor ‘t Saldo het welk zij invoegen als voren is gemeld op interest zal blyven behouden, terwijl intusschen den Negotie overdraager bij deezen voorlopig gelast werd, om ten vervaldage de nodige ordonn: te formeeren tot de voldoening van voorsz: Penn: en den Heere Cassier teffens gequalificeerd werd, om daarop de zelve penn: te ontfangen en by de Cassa in te neemen.
Dat ook door hetzelfde middel ter kennisse van den gewezen generalen Pagter Sebastiaan Rothman den Heere Cassier en Negotie overdrager zal gebragt werden, het geaccordeerde uitstel van betaling aan den eerstgem: met dien verstande nogthans dat de Perzoonen die aangeboden hebben, zig als borgen voor hem te zullen interponeeren en breeder vermeld staan bij Resolutie van den 3 deezer insgelyks binnen den tyd van veertien dagen in forma passeeren de acte, waarbij zij zig iederin Solidumzullen verbinden als Borgen en meede principaale Schuldenaaren voor de voorschr: Som van ƒ45000:- tot welkers opbrenging hem dit uitstel is verleend.
Dat voorts ten einde den ten Robben Eilande geconfineerd zijnde perzoon van Jan Smit van Dilburg te doen genieten het effect der bijzondere gunste door Haar Hoog Edelhedens aan hem beweezen, met hem wel een termijn van twee Maanden te willen accordeeren gedurende dewelke hij zig na g’eindigt confinement alhier, ter Schikking zyner zaaken zal mogen blyven op houden denzelven Smit van Dilburg zal werden gepermitteerd, gelyk hem gepermitteerd werd bij deesen, om met de eerste gelegendheid die zig daartoe voordoen zal van gem: Robben Eiland dit heen te mogen overkomen, ten einde zig ten fine voorsz: gedurende den gem: tijd van twee Maanden van den dag zyner aanlanding af te dateeren, alhier op te houden en naar expiratie van dien directe naar Nederland opgezonden te werden.
Dat alverder, om na billykheid te Kunnen disponeeren op de verzoeken dier Perzoonen waarvanden Soldijboekhouder Matthiessen ter ordre van haar Hoog Edelhedens de sollicitatien heeft opgenomen gehad, het berigt diend weegen door gem: Matthiessen aan hoogstdezelve ingediend, zal werden gesteld in handen van d’ Heeren Le Suëur en Van Reede van Oudtshoorn, als de Commissie hebbende om te onderzoeken welke der zig in dit Gouvernement bevindende geligte en onder afgesz: gage gestelde Dienaaren zig in de termen bevinden om van hier te Kunnen werden verzonden, met qualificatie en verzoek, om geholpen door gem: Soldyboekhouder Matthiessen te willen nagaan in hoe verre, mitsg:s onder welke conditien men aan de instantien dier Leeden, zoude kunnen en behoren te defereeren, en om vervolgens ook even dat zelfde reguard te slaan in de voordragten als nog tedoen nopens zodanige Perzoonen die zig onder Ult:o deezer mitsg:s der aanstaande maand voor hun E: Ed:s Staan te presenteeren als hun E E:s zullen bevinden, met deezen in gelijke termen te vallen naar welk examen Copij van dat berigt genoomen zijnde het origineel eerbiediglijk aan haar hoogedelhedens zal werden te rug gesuppediteerd.
Dat, om inmiddels gebruik te maaken van de geobtineerde permissie om uit hoofde der daarïn resideerende volstrekte noodzaakelijkheid op den voet door deezen Raade voorgeslaagen de reparatien der Batterijen Elisabeth en Charlotte te mogendoen bij der hand neemen, als nu indezelfs gantschen Zamenhang zal moeten effect sorteeren, het besluit onder den deeser genomen niet recommandatie egter aan den Capitain Ingenieur Thiebault die de ordonnantie en directie van dit werk zal hebben alle devoiren aan te wenden dat de daartoe te besteedene Kosten, de opgave diendwegen door hem gedaan niet kome te Surpasseeren.
En dat Laatstelijk terwijl men in allen eerbeid zal afwagten de dispositie der illustre Vergadering van XVII:nen nopens het verzoek des gereformeerden Kerkenraads raakende de Nominatie en electie van diaconen intusschen van al ‘t gunt voorsz: is, voor zo verre zulx dezelve is Concerneerende, Zo aan den Raade van Justitie als aan den fiscaal deezes Gouvernements al meede Extract ter informatie en narigt zal werden afgegeeven met bijgevoegde Last en Recommendatie, zo als dezelve gelast ende gerecommandeert werden bij deezen ingevolge de voorsz: dispositien nopens den Perzoon van den generaalen Pagter Rothman de bereids begonnen verkooping zijner goederen nu tot nader ordre deezer Regeering geheellijk te staken en met opzigt tot den Perzoon van Smit van Dilburg de nodige toezigt te houden, opdat hij zig niet alleen niet onttrekke aen deCompleete uitwerking van ‘t jegens hem geveld vonnis, het welk Heeren Commissarissen Generaal willen en begeeren dat in deszelfs gantschen Zamenhang effect sorteeren zal, maar zijne werkzaamheden geduurende zyn verblijf alhier ook niet verder extendeere, dan het oogmerk zijner admissie komt meede te brengen.
Hierna bij deese gelegendheid ook ten fine van dispositie ter tafel gebragt zijnde diverse ingediende verzoekschriften, zo is over den inhoude derzelve gedelibereerd en ingevolge van dien aan de onder te noemene perzoonen het navolgende geaccordeert geworden te weeten.
Aan den Schipper van ‘t ter rheede leggend ingehuurd partiCulier Schip de Geertruij en Petronella , Louis Willem van Rossum om uit den dienst der E: Comp: in die van deszelfs Rheeders te mogen overneemen
Pieter Faurel van Bolstand.
Pieter Formeul d:o Hamburg, en
Steven Bekker d:o Bolswaard
alle drie Mattroosen met het onlangs verkogt Brik Scheepje de Helena Louisa uitgekomen en thans bescheiden op de Linie onder conditie egter dat alhet geen zij aan de Maatschappij te quaat mogen zijn aanvankelyk in ‘S Comp: Cassa zal werden geremboursseerd en bovensdien ingevolge den teneur der Cherte partij door de Rheders van voorsz: Bodem bij hunne komste in ‘t vaderland aan dezelve zal werden betaald de helfte der praemie waarop ze aanspraake zullen te maken hebben, ingevalle op eenige praemie zyn g’engageerd geworden
Aan den Capitain van het meede alhier aanweezend Americaans Schip Azcension John Stanton om ingevolge de daartoe geobtineerde permissie van Heeren Commissarissen generaal ter verkoop aan de wal te mogen brengen [.....] Kassen met Spermacetise Waks Kaarssen ten einde uit dies provenue te kunnen goedmaaken de Kosten dewelke hij genoodzaakt is ter verversching zijner Equipagie, en een Cargasoen van 130 Slaaven alhier te moeten aanwenden, terwijl het ander of verder verzoek bij de gem: Requeste voorkoomende, gelijk geschied by deezen, geweezen werd van de hand.
Aan den Lieutenant en adjudant der Stellenbosche Burger Dragonders Willem Wium een stukje gronds in Eigendom ter groote van een morgen geleegen nabij den dorpe van Stellenbosch ; mits dat Land, ‘t welk bij gedaane inspectie door Landdrost en Heemraaden, blykens ‘t Extract uit derzelver Resolutie op den 3 September dezes Jaars genomen, kan werden uitgegeeven, zonder dat iemand daar door werde geprejudiceerd ten overstaan van voorsz: Heemraaden met den eersten door den gezwooren Landmeeter gemeeten ende gecarteerd, en vervolgens daaröp ook directe omsloot ofte omheijningd werde, en wijders onder dit speciaal beding dat niet alleen voor het zelve Land, door gem: Wium, tot eene recognitie aan de Comp: zal moeten werden betaald de Somma van Vyf en veertig Caapse guldens, waarop door Landdrost en Heemraaden voormeld is gewaardeerd geworden, maar dat ook nog hij Wium nog de namalige Bezitters van dien op het zelve eenig vee zullen mogen aanhouden ofte de dorpelingen in hunne gewoone vrijheid en uitdrift eenige den minsten hinder toebrengen.
Aan den Burger Pieter van Aerde die op den 24 der jongstgepasseerde maand September uit den Boedel van wylen deszelfs Vader bij publicque Vendutie heeft gekogt den opstal der Leeningsplaats genaamd de Lange Valleij ende zulks voor eene Somma van ƒ9700: - waarvan den 40:ste penning aan d’ E Comp: zoude hebben moeten werden voldaan remissie der betalinge van dat Heeren Regt op de gem: KoopSchat uit aanmerking dat het bezit van deezen opstal met de beleening van de plaats door dezen Koop in de nederdalende Linie, van den Vader op den Zoon komt te devolveeren.
Aan den onderzeijlemaker Gerhard Muller benevens de Mattroossen Andries Erikse Rondekwist en Pieter Bertz, waarvan blykens de verklaringen diendwegen door de Scheeps overheeden verleend en aan de verzoekschriften dees Lieden g’annexeerd de eerste door ‘t aflossen van een Stuk Canon aan boord van ‘t Schip Teijlingen deszelfs regterhand en de tweede almeede op gelijke wijze door ‘t aanzetten van een Cardoes in een Stuk Geschut op’t Schip de Pollux , waarin door een vorige Schoot eenig vuur was agtergebleeven zynen regterarm heeft verlooren, terwijl laatsgem: op de daartoe verkreegene ordres op de rhaa geklommen zijnde op voorn: Bodem Teijlingen van de Baktalie is komen te vallen, door welken val zyn regter heup ontwrigt en een breuk bekoomen heeft, alle welke accidenten in den dienst der E Comp: verkreegen, dezelve perzoonen blykens de Certificaten diendwegen door den opper Chirurgyn Mader verleend, voor al hen leeven hebben verminkt de verzetgelden voor diergelijke verleend heeden by den 22 Art: van den Artikelbrief bepaald, ten welken einde dan ook nopens de Som die aan Laatstgem: Suppl:t zal dienen te werden gevalideerd zal werden gevordert, zo als gevordert werd bij deesen van beijde de OpperChirurgijns dezes Hospitaals na gedaane visitatie van den Suppl:t eene gemoedelijke opgave aan den Rade tedoen, waarop de gebreeken door hem bekoomen en hier boven aagehaald in proportie van andere verminktheeden zoude dienen getaxeerd ende gewaardeert te worden.
Aan Maria Magdalena deWinst, huisvrouw vanden Burger Carel Godlieb Goor om haren in een voorig huwelijk verwekken zoon Carel Fredrik Kolbe wegens deszelfs ongehoorzaamheid en slegt gedrag by eerste Scheepsgelegendheid naar Batavia te mogen verzenden; Weshalven gem: Kolbe dan ook bij deezen ten fine voorsz: in ‘S Comp: dienst werd getrokken voor Matroos à ƒ8 p:r maand.
Waarentegen met betrekking tot de Requeste door den vice praesident bij’t Collegie van Commissarissen van Civile en Huwlijkse Zaaken, Jan Meynderts Cruijwagen gepraesenteerd, tendeerende om te mogen erlangen permissie tot het exerceeren der Walvischvisscherije langs de Kusten, en om tendien einde ter uitbranding en berging der daaruit te provenieerene Traan tot een zeekere quantiteit toe in de Kalkbaaij tusschen Muijssenburg en Baaijfals geleegen, als een oord zijnde alwaar men gedurende den meesten tijd van ‘t jaar met Klyne Vaartuigen kan aankomen, een Loots te mogen doen extrueeren best gedagt is daarop eerst in te vorderen de Consideratien en het Berigt van den Heere Rezident der Baaifals Christoffel Brand, welk Berigt ingekomen, en den Raade daaruit gebleeken zijnde, of en onder welke conditien en voorsorgen aan het verzoek van voorsz: Cruijwagen zal Kunnen gedefereerd werden daarop als dan nader en finaal zal worden gedisponeert.
Terwijl met opzigt tot twee andere Requesten door den Boekhouder en gezworen Landmeeter Johannes Willem Wernich, en den onderafgesz: gage gestelden matroos Lucas van der Schijff ingediend houdende de eerste verzoek om ‘S Raads favorable voordragte bij Heeren Commissarissen Generaal dat het Haar Hoogedelhedens moge behagen eene gunstige reflexie te slaan op de sollicitatiën door hem onder ‘t appuij van deezen Raade bij de Illustre Vergadering van XVII:nen ter verkrijgen vande effective qualiteit en gage van onderkoopman aangewend, op welke Sollicitatie voor als nog geene dispositie is ingekoomen; en de ander instantie om finaal ontslag uit ‘S Maatschappij’s dienst en gefavoriseerd te werden met ‘t Burgerregt deezer plaatse, goedgevonden en dienvolgens beslooten is, dat ter consideratie dat eerstgem: Suppl:t zig ‘S Raads bijzondere attentie heeft waardig gemaakt, door een volvaardige en zagte quijting van zijne pligten, vooräl in de onderschijdene meetingen en formeeringen van Caarten, welke zints eenigen tijd bij gelegendheid der verkopingen, welke van ‘S Comp: buitengoederen, mitsg:s Gebouwen en Tuijnen in en omdeeze plaats geleegen, gehouden zijn, door hem gedaan en gemaakt hebben moeten werden, en dat ook den tweeden Suppl:t niet alleen een inboorling van dit Land is, maar zig ook zints den Jaare 1780 onderafgesz: gage is gesteld altoos vreedzaam en stille heeft gedraagen, bijde der voorsz: Suppl:t Sollicitatien aan welopged: Heeren Commissarissen Generaal gunstig zullen werden voorgedragen.
Vervolgens geproduceert zynde eene Reekening van Zes Riemen groot formaat Papier de welke den Visitateur der Soldijen Clemens Matthiessen bij ontstenis van Papier in ‘t Negotie Pakhuis, genoodzaakt is geweest in de praesente schaarsheid tegens 15 Rd:s p:r Riem van den Burger Leopold Heuser te moeten inkoopen; ten einde daarmeede de formeering zijner nieuwe Boeken te Kunnen voortzetten, Is op ‘t verzoek door gemelde Visitateur daarbij gedaan dat ‘t Kostende van dat Papier ten bedrage van Rd:s 90:- aan hem mogte gerembourseerd werden; goedgevonden, en dienvolgens geresolveerd de gem: Somma van negentig Rd:s uit ‘S Comp: Kassa aan meerm: Visitateur Matthiessen te doen restitueeren, waartoe dienvolgens den Negotie overdrager bij dezen gelast werd de nodige ordonnantie te vervaardigen ten einde dezelve door den Heere Gezaghebber te Kunnen werden geexpedieerd.
Laatstelyk door de Heere Gezaghebber inzijn Ed: qualiteit als Hoofdadministrateur zynde ingediend geworden de onderstaande Memorien.
‘Memorie van de nabesz: Glaaze ruiten, en wat dies meerder is, als meede Lyfeigenen, gedurende dit Boekjaar door de natuurlyke dood overleeden, het Vee in gemelde tijd Zo verrekt, als door ‘t Wild gedierte vernield, en eindelijk verscheide Goederen in voorsz: tijd in de resp: Pakhuizen onbekwaam en onbruikbaar bevonden, volgens verklaaringen deezen annex namentljk’
‘
| Uit 't Schip Gouda | ||
| afsz: { | 195 | p:s Glaaze Ruiten van 12 en 14 d:m op 1000 p:s in 7 Kassen gebrooken |
| 1 | d:o Smeltkroes Podlooden op 25 p:s in 1 Vat gebrooken | |
| 3 | P:s Glaaze Wijnpompjes op 10 p:s in 1 Cas gebrooken | |
| 123 3/5 | Cann: Lijnolij op 1056 Cann: of 20 halve Aamen, waarvan bij pijling | |
| 1 | van 5; 1 van 4 en 17 van 3d:m wan bevonden zynde 11 11/16 pC: ruim | |
| 50 | lb Rob: Rebusorium in 1 Pot gebrooken in 1 Cas N:o 2 | |
| 50 | d:o met Album d:o1 d:o d:o d:o 1 d:o d:o 32. | |
| Verkopen | 5450 | P:s Graauwe Moppen op 20000 P:s gebrooken |
| afsz: | 5 | Ellen wit Laaken / aan een Stuk / bij 't openen van 1 Cas te min bevonden zijnde egter deCas onbeschadigt. |
| Uit de Brik de Helena Louisa . | ||
| afsz: { | 136 | lb Yzer ges: op 23005 lb bij naweeging te min, zynde 5/8 pC:t Schaars zonder geld som |
| 2 | p:s Oogijzers op 5 p:s wegende 268 lb te min, Komende egter de overige 3 p:s uitgeleverde de voorsz: 268 lb te weegen dus men verondersteld dat 'er een Schrijf fout op de Factuur moet plaats hebben, te meer, daar op den beantwoorden Eisch gezegd word dat maar 3 Zullen werden voldaan. | |
| Verkoopen { | 7 | P:s Yzere Potten wegende 126 lb op 50 p:s wegen 981 lb: gebrooken. |
| 16 | d:o Koornschoppen, op 100 p:s in 2 Cassen gebrooken. | |
| Afsz: { | 207 | d:o halve Leggers Banden op 750 p:s in 3 Bossen te min, als zijnde bij 't overneemen uit de Landsboots, in 't Schip Gouda ter rheede van de Simonsbaaij een bos uit de strop over boord geraakt, waarvan niet meer dan 40 p:s zijn geborgen volgens verklaring der Scheepsoverheeden deezen geannexeerd. |
| 4 | d:o halve Aams banden op 500 p:s in 1 bos wegende 1004 lb bij telling te min doch egter komt 't gewigt uit volgens Factuur. | |
| 24 4/5 | Cann: Raapolij op 5 halve aamen bij pijling minder als zijnde 2 van 5 d:m wan geweest; zynde 10 1/4 p:C Schaars. | |
| P:r de Pacquetboot de Vlyt | ||
| verKopen { | 2130 | P:s Graauwe Moppen, op 7000 p:s gebrooken |
| 1 | d:o Uurglas van 1 Uur op 3 p:s d:o | |
| 2 | d:o d:o d:o 2 d:o d:o | |
| afsz: | 2 | lb Sal amoniacq op 40 lb in 1 Cas by naweeging te min zijnde de Cas geheel onbeschadigt uitgeleverd. |
| Uit 't Schip Gouda | ||
| afsz: { | 195 | p:s Glaaze Ruiten van 12 en 14 d:m op 1000 p:s in 7 Kassen gebrooken |
| 1 | d:o Smeltkroes Podlooden op 25 p:s in 1 Vat gebrooken | |
| 3 | P:s Glaaze Wijnpompjes op 10 p:s in 1 Cas gebrooken | |
| 123 3/5 | Cann: Lijnolij op 1056 Cann: of 20 halve Aamen, waarvan bij pijling | |
| 1 | van 5; 1 van 4 en 17 van 3d:m wan bevonden zynde 11 11/16 pC: ruim | |
| 50 | lb Rob: Rebusorium in 1 Pot gebrooken in 1 Cas N:o 2 | |
| 50 | d:o met Album d:o1 d:o d:o d:o 1 d:o d:o 32. | |
| Verkopen | 5450 | P:s Graauwe Moppen op 20000 P:s gebrooken |
| afsz: | 5 | Ellen wit Laaken / aan een Stuk / bij 't openen van 1 Cas te min bevonden zijnde egter deCas onbeschadigt. |
| Uit de Brik de Helena Louisa . | ||
| afsz: { | 136 | lb Yzer ges: op 23005 lb bij naweeging te min, zynde 5/8 pC:t Schaars zonder geld som |
| 2 | p:s Oogijzers op 5 p:s wegende 268 lb te min, Komende egter de overige 3 p:s uitgeleverde de voorsz: 268 lb te weegen dus men verondersteld dat 'er een Schrijf fout op de Factuur moet plaats hebben, te meer, daar op den beantwoorden Eisch gezegd word dat maar 3 Zullen werden voldaan. | |
| Verkoopen { | 7 | P:s Yzere Potten wegende 126 lb op 50 p:s wegen 981 lb: gebrooken. |
| 16 | d:o Koornschoppen, op 100 p:s in 2 Cassen gebrooken. | |
| Afsz: { | 207 | d:o halve Leggers Banden op 750 p:s in 3 Bossen te min, als zijnde bij 't overneemen uit de Landsboots, in 't Schip Gouda ter rheede van de Simonsbaaij een bos uit de strop over boord geraakt, waarvan niet meer dan 40 p:s zijn geborgen volgens verklaring der Scheepsoverheeden deezen geannexeerd. |
| 4 | d:o halve Aams banden op 500 p:s in 1 bos wegende 1004 lb bij telling te min doch egter komt 't gewigt uit volgens Factuur. | |
| 24 4/5 | Cann: Raapolij op 5 halve aamen bij pijling minder als zijnde 2 van 5 d:m wan geweest; zynde 10 1/4 p:C Schaars. | |
| P:r de Pacquetboot de Vlyt | ||
| verKopen { | 2130 | P:s Graauwe Moppen, op 7000 p:s gebrooken |
| 1 | d:o Uurglas van 1 Uur op 3 p:s d:o | |
| 2 | d:o d:o d:o 2 d:o d:o | |
| afsz: | 2 | lb Sal amoniacq op 40 lb in 1 Cas by naweeging te min zijnde de Cas geheel onbeschadigt uitgeleverd. |
‘De volgende gebrooken, onbekwaame en gemotteerde Goederen zijn zedert p:mo September anna passato tot Ult:o Augustus dezes Jaars bij diverse Administrateurs onbekwaam en onbruikbaar bevonden.’
‘
| In 't Dispens | |||
| Verkoopen { | 1704 | P:s Gonnyzakken | } onbekwaam, dewelke ten deele by de by de Commando's aan Muizenburg , Saldanha , S:t Helena , Mossel en Plettenbergsbaaijen en elders gedurende een rond Jaar ten deele by 't lossen en laaden van Rijst, peper &:a per 't provisie Schip Zoutman aangebragt, ten deele aan 'S Comp: Schepen tot bystand inden ontfangst van hunne provisien tot voortzetting derzelver rhijze, als mede bij den transport van Tarw, Meel, Rijst, Erwten, Bonen, Zout, Beschuit &:a zoo met 'S Comp: Schepen als p:r As na de baaijfals , in 't opryden van verdronkene Coffijboonen uit de laading van 't gestrand part: Schip de 3 Gebroeders uit de Baaijfals herwaards verrot, verscheurd en gantsch onbruikbaar geraakt, mitsg:s tot 't verstellen en Lappen der nog onbruikbare Zakken aangewend en voorts door de Rotten en Muizen doorvreeten en vernield geworden Zijn. |
| 150 | d:o Koornzakken | ||
| 57 | d:o halve d:o | ||
| 5 | d:o Koornharpen | } onbekwaam | |
| 1 | d:o Scheepel | ||
| Uit 't Hospitaal | |||
| Verkopen { | 4 | P:s Haire Zeeven | } onbekwaam |
| 1 | Nesse Serpentijn Steene Vijsels | ||
| 7 | p:s Tinne gangbekkens | ||
| 1 | d:o Yzere Balans | ||
| 1 | d:o d:o d:o met schaalen | ||
| 2 | doosjes met medicinaal gewigt | ||
| 3 | p:s Koopere Staart pannen | ||
| 9 | d:o Tinne Klisteer Spuiten | ||
| 2 | d:o Yvoire d:o d:o | ||
| 4 | d:o Pistoris | ||
| 6 | d:o Lancetten | ||
| 16 | d:o Schaaren | ||
| 5 | d:o Yzere Potten | ||
| 6 | d:o Trommel Zeeven | ||
| 1 | d:o Coperdraat d:o | ||
| 1 | d:o Gietbekken | ||
| 2 | d:o Scheermessen | ||
| 1 | d:o Tabaks Klisteerspuit | ||
| Van de Wapenkamer | |||
| Verkopen { | 20 | d:o Grenadiers Houwers | } onbekwaam |
| 20 | d:o Scheeden tot d:o | ||
| 35 | d:o Degens, houwers en plampers | ||
| 110 | d:o Patroon Tassen | ||
| In de Wijnkelder | |||
| Verkopen { | 112 | d:o Heele Leggers onbekwaam, te weeten | |
| 4 | p:s Uit de Wynkelder | ||
| 6 | d:o d:o d:o d:o p:r Schip Zoutman , met Arak aangebragt | ||
| 9 | d:o van t Schip Zoutman | ||
| 3 | d:o d:o d:o d:o Sterrenschans | } in Ruiling | |
| 6 | d:o d:o d:o d:o d' Eenparigheid | ||
| 14 | d:o d:o d:o d:o Alblasserdam | ||
| 6 | d:o d:o d:o d:o Texelstroom | ||
| 4 | d:o d:o d:o d:o de Swaan | ||
| 4 | d:o d:o d:o d:o de Draak | ||
| 4 | d:o d:o d:o d:o Vreedenburg | ||
| 4 | d:o d:o d:o d:o Horssen | ||
| 2 | d:o d:o d:o d:o de Mentor | ||
| 12 | d:o d:o d:o d:o Blitterswijk | ||
| 7 | d:o d:o d:o d:o Christoffel Columbus | ||
| 7 | d:o d:o d:o d:o Hoornweg | ||
| 5 | d:o d:o d:o d:o de Standvastigheid | ||
| 2 | d:o d:o d:o d:o Straalen | ||
| 2 | d:o d:o d:o d:o de Meermin | ||
| 10 | d:o d:o d:o d:o de Geertruij en petronella | ||
| 1 | d:o d:o de Linie | ||
| 20 | P:s Halve Leggers, onbekwaam, als | ||
| 2 | d:o van het Schip Texelstroom | } in Ruiling | |
| 3 | d:o d:o d:o d:o de Swaan | ||
| 3 | d:o d:o d:o d:o d:o Draak | ||
| 2 | d:o d:o d:o d:o d:o Mentor | ||
| 2 | d:o d:o d:o d:o Blitterswijk | ||
| 1 | d:o d:o d:o d:o Hoornweg | ||
| 2 | d:o d:o d:o d:o de Standvastigheid | ||
| 2 | d:o d:o d:o d:o de Meermin | ||
| 1 | d:o d:o de Landsboot Gelderland | ||
| 1 | d:o d:o d:o d:o de Caab | ||
| 1 | d:o d:o d:o d:o Vriesland | ||
| In 't Equipage Pakhuis, | |||
| Verkoopen { | 199 | P:s Leere Brand Emmers | |
| 1 | d:o Wrak der gestrande Boot van de retourneerende pacquet boot de Star | ||
| 1 | d:o Afgekeurde Schuit van 't Robben Eiland . | ||
| In 't Houtmagazijn | |||
| Verkoopen { | 4 | d:o Eike Balken van 16 en 16 d:m 33 Voet lang gedestineerd geweest tot het repareeren van 'S Comp: Zeehoofd, welke Balken onder 't inheijen in verscheide gedeeltens van elkanderen zijn gevallen en alsdan zigtbaar geworden, dat van binnen geheel vergaan, en tot niets bruikbaar waaren | |
| 11 | d:o Greene Balken van 13 en 13 d:m aangebragt met het Schip de Kroonprins van Pruissen inden Jaare 1783 | } Verstikt en Vergaan Zijnde, als hebbende gedient tot onderleggen van Balken die in de open lugt hebben geleegen, bij manquement van bergplaatsen in de Pakhuizen. | |
| 1 | d:o Greene Balk van 12 en 14 d:m aangebragt met 't fluitschip de Vreede en Vryheid , in den Jaare 1784 | ||
| 1 | d:o Greene Balk, van 9 en 11 d:m door verwerken gebroken aangebragt met de Hoekerschip de Verwagting in A:o 1792. | ||
| In 't Negotie-Pakhuis. | |||
| Verkopen { | 30 | paar WolleKoussen, ten eenenmaale Verstikt en gemotteerd. | |
| 22 3/4 | Grossen Lange Tabaks pijpen bij 't openen van 10 Cassen, inhoudende 130 Grossen in A:o 1785 p:r de Castor aangebragt, gebrooken. | ||
| 4 5/12 | d:o korte Tabakspijpen, als booven bij't openen van een Cas, inhoudende 25 Grossen gebrooken bevonden. | ||
| 165 | lb Tabak op 96 Rollen in twee Cassen genommert 234 en 235; bij het openen te min bevonden in A:o 1785 per het Schip de Vlugge Trekvogel uit 't patria alhier aangebragt. | ||
| 3 | Leggers Caabsche Wyn, in de Simonsbaaij volgens de verklaaringen deezen geannexeerd leedig gelekt als. | ||
| afsz: { | 2 | Leggers dewelke uit Scheepen de Meermin en de Sterrenschans in het Schip de Zeenimph ter berging zijn overgenoomen, by derzelver afscheep in de Laag ten eenemaal Ledig gelekt zyn bevonden | |
| 1 | d:o bij afscheepen der Randzoenen voor de Scheepen Zeeland en de Erfprins , door de Sterke beweeging die de boots met de zwaare wind en zee tegens het Zeehoofd op 't Strand is afgerold, waardoor voorsz: Legger is Stukken gevallen, ende Wyn uitgeLoopen |
| In 't Dispens | |||
| Verkoopen { | 1704 | P:s Gonnyzakken | } onbekwaam, dewelke ten deele by de by de Commando's aan Muizenburg , Saldanha , S:t Helena , Mossel en Plettenbergsbaaijen en elders gedurende een rond Jaar ten deele by 't lossen en laaden van Rijst, peper &:a per 't provisie Schip Zoutman aangebragt, ten deele aan 'S Comp: Schepen tot bystand inden ontfangst van hunne provisien tot voortzetting derzelver rhijze, als mede bij den transport van Tarw, Meel, Rijst, Erwten, Bonen, Zout, Beschuit &:a zoo met 'S Comp: Schepen als p:r As na de baaijfals , in 't opryden van verdronkene Coffijboonen uit de laading van 't gestrand part: Schip de 3 Gebroeders uit de Baaijfals herwaards verrot, verscheurd en gantsch onbruikbaar geraakt, mitsg:s tot 't verstellen en Lappen der nog onbruikbare Zakken aangewend en voorts door de Rotten en Muizen doorvreeten en vernield geworden Zijn. |
| 150 | d:o Koornzakken | ||
| 57 | d:o halve d:o | ||
| 5 | d:o Koornharpen | } onbekwaam | |
| 1 | d:o Scheepel | ||
| Uit 't Hospitaal | |||
| Verkopen { | 4 | P:s Haire Zeeven | } onbekwaam |
| 1 | Nesse Serpentijn Steene Vijsels | ||
| 7 | p:s Tinne gangbekkens | ||
| 1 | d:o Yzere Balans | ||
| 1 | d:o d:o d:o met schaalen | ||
| 2 | doosjes met medicinaal gewigt | ||
| 3 | p:s Koopere Staart pannen | ||
| 9 | d:o Tinne Klisteer Spuiten | ||
| 2 | d:o Yvoire d:o d:o | ||
| 4 | d:o Pistoris | ||
| 6 | d:o Lancetten | ||
| 16 | d:o Schaaren | ||
| 5 | d:o Yzere Potten | ||
| 6 | d:o Trommel Zeeven | ||
| 1 | d:o Coperdraat d:o | ||
| 1 | d:o Gietbekken | ||
| 2 | d:o Scheermessen | ||
| 1 | d:o Tabaks Klisteerspuit | ||
| Van de Wapenkamer | |||
| Verkopen { | 20 | d:o Grenadiers Houwers | } onbekwaam |
| 20 | d:o Scheeden tot d:o | ||
| 35 | d:o Degens, houwers en plampers | ||
| 110 | d:o Patroon Tassen | ||
| In de Wijnkelder | |||
| Verkopen { | 112 | d:o Heele Leggers onbekwaam, te weeten | |
| 4 | p:s Uit de Wynkelder | ||
| 6 | d:o d:o d:o d:o p:r Schip Zoutman , met Arak aangebragt | ||
| 9 | d:o van t Schip Zoutman | ||
| 3 | d:o d:o d:o d:o Sterrenschans | } in Ruiling | |
| 6 | d:o d:o d:o d:o d' Eenparigheid | ||
| 14 | d:o d:o d:o d:o Alblasserdam | ||
| 6 | d:o d:o d:o d:o Texelstroom | ||
| 4 | d:o d:o d:o d:o de Swaan | ||
| 4 | d:o d:o d:o d:o de Draak | ||
| 4 | d:o d:o d:o d:o Vreedenburg | ||
| 4 | d:o d:o d:o d:o Horssen | ||
| 2 | d:o d:o d:o d:o de Mentor | ||
| 12 | d:o d:o d:o d:o Blitterswijk | ||
| 7 | d:o d:o d:o d:o Christoffel Columbus | ||
| 7 | d:o d:o d:o d:o Hoornweg | ||
| 5 | d:o d:o d:o d:o de Standvastigheid | ||
| 2 | d:o d:o d:o d:o Straalen | ||
| 2 | d:o d:o d:o d:o de Meermin | ||
| 10 | d:o d:o d:o d:o de Geertruij en petronella | ||
| 1 | d:o d:o de Linie | ||
| 20 | P:s Halve Leggers, onbekwaam, als | ||
| 2 | d:o van het Schip Texelstroom | } in Ruiling | |
| 3 | d:o d:o d:o d:o de Swaan | ||
| 3 | d:o d:o d:o d:o d:o Draak | ||
| 2 | d:o d:o d:o d:o d:o Mentor | ||
| 2 | d:o d:o d:o d:o Blitterswijk | ||
| 1 | d:o d:o d:o d:o Hoornweg | ||
| 2 | d:o d:o d:o d:o de Standvastigheid | ||
| 2 | d:o d:o d:o d:o de Meermin | ||
| 1 | d:o d:o de Landsboot Gelderland | ||
| 1 | d:o d:o d:o d:o de Caab | ||
| 1 | d:o d:o d:o d:o Vriesland | ||
| In 't Equipage Pakhuis, | |||
| Verkoopen { | 199 | P:s Leere Brand Emmers | |
| 1 | d:o Wrak der gestrande Boot van de retourneerende pacquet boot de Star | ||
| 1 | d:o Afgekeurde Schuit van 't Robben Eiland . | ||
| In 't Houtmagazijn | |||
| Verkoopen { | 4 | d:o Eike Balken van 16 en 16 d:m 33 Voet lang gedestineerd geweest tot het repareeren van 'S Comp: Zeehoofd, welke Balken onder 't inheijen in verscheide gedeeltens van elkanderen zijn gevallen en alsdan zigtbaar geworden, dat van binnen geheel vergaan, en tot niets bruikbaar waaren | |
| 11 | d:o Greene Balken van 13 en 13 d:m aangebragt met het Schip de Kroonprins van Pruissen inden Jaare 1783 | } Verstikt en Vergaan Zijnde, als hebbende gedient tot onderleggen van Balken die in de open lugt hebben geleegen, bij manquement van bergplaatsen in de Pakhuizen. | |
| 1 | d:o Greene Balk van 12 en 14 d:m aangebragt met 't fluitschip de Vreede en Vryheid , in den Jaare 1784 | ||
| 1 | d:o Greene Balk, van 9 en 11 d:m door verwerken gebroken aangebragt met de Hoekerschip de Verwagting in A:o 1792. | ||
| In 't Negotie-Pakhuis. | |||
| Verkopen { | 30 | paar WolleKoussen, ten eenenmaale Verstikt en gemotteerd. | |
| 22 3/4 | Grossen Lange Tabaks pijpen bij 't openen van 10 Cassen, inhoudende 130 Grossen in A:o 1785 p:r de Castor aangebragt, gebrooken. | ||
| 4 5/12 | d:o korte Tabakspijpen, als booven bij't openen van een Cas, inhoudende 25 Grossen gebrooken bevonden. | ||
| 165 | lb Tabak op 96 Rollen in twee Cassen genommert 234 en 235; bij het openen te min bevonden in A:o 1785 per het Schip de Vlugge Trekvogel uit 't patria alhier aangebragt. | ||
| 3 | Leggers Caabsche Wyn, in de Simonsbaaij volgens de verklaaringen deezen geannexeerd leedig gelekt als. | ||
| afsz: { | 2 | Leggers dewelke uit Scheepen de Meermin en de Sterrenschans in het Schip de Zeenimph ter berging zijn overgenoomen, by derzelver afscheep in de Laag ten eenemaal Ledig gelekt zyn bevonden | |
| 1 | d:o bij afscheepen der Randzoenen voor de Scheepen Zeeland en de Erfprins , door de Sterke beweeging die de boots met de zwaare wind en zee tegens het Zeehoofd op 't Strand is afgerold, waardoor voorsz: Legger is Stukken gevallen, ende Wyn uitgeLoopen |
‘En volgens reekening vanden Opziender der Slaavenloge gesterkt met Secretarieele verklaringen, zyn in de jongstgepasseerde Twaalf Maanden ofte zedert p:mo September A:o P:o tot Ult:o Aug:s dezes Jaars, door de natuurlyke dood zyn overleeden, te weeten.’
‘
| Afsz: { | 21 | Stuks Kloeke Jongens |
| 3 | d:o School d:o | |
| 8 | d:o Zuigende d:o | |
| 4 | d:o Kloeke Meyden | |
| 5 | d:o Zuigende d:o | |
| 5 | d:o Bandiete Jongens. |
| Afsz: { | 21 | Stuks Kloeke Jongens |
| 3 | d:o School d:o | |
| 8 | d:o Zuigende d:o | |
| 4 | d:o Kloeke Meyden | |
| 5 | d:o Zuigende d:o | |
| 5 | d:o Bandiete Jongens. |
‘En volgens reek: van den Landdrost van Swellendam zijn meede in voorsz: tyd van ‘S Comp: bestiaal zo verrekt, als door ‘t wild gedierte vernield, te weeten.’
‘
| 220 | d:o Runderen |
| 22 | d:o Paarden. |
| 220 | d:o Runderen |
| 22 | d:o Paarden. |
’/: onderstond :/’
‘In ‘t Casteel de Goede Hoop den 21 November 1792.’
’/: was getekend:/ J: I: Rhenius.’
‘Memorie van zodanige Casse met druiven, als er uit de Brik de Helena Louisa uit derzelver nog in dien bodem bevindende restanten alhier aan Land zyn gebragt, en op ‘t Zeehoofd verlooren gegaan te weeten.’
‘12 p:s Druiven a 2 lb’
’/:onderstond:/’
‘In’t Casteel de Goede Hoop, den 21 November 1792.’
’/: was getekend:/ J: I: Rhenius’
Zo is naar dies resumptie verstaan dat de daarbij vermelde gestorvene Lijfeigenen mitsg:s het verrekt Bestiaal der E: Comp: bij de Negotie Boeken deezes Gouvernements afgeschreeven; mitsgaders met de verdere zo te min aangebragte en gebrookene als te kort bevondene en absent geraakte Goederen, zodanig gehandeld zal werden als in margine van voorsz: Memorien Staat aangeteekend.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd in ‘t Casteel de Goede Hoop, Ten dage en Jaare Voorsz:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn
[Signed:] My præsent E: Bergh p:l seCret
C. 209, pp. 296-304.¶
Vrijdag den {17921123} 23 November 1792.
By omvraage, Alle Praesent.
Den pro interim fiscaal M:r Jacob Pieter Deneijs bij gelegendheid dat thans wederom uit Nederland alhier is komen te arriveeren het met VragtGoederen voor reekening van Particulieren beladen ‘S E: Comp: Schip, het Duifje , aanden Heere Gezaghebber, vertoond hebbende, aan welke moeijlijkheeden en inconvenienten onderworpen kwam te zijn de usantie tot nog toe geobserveerd, om zodanige vragtgoederen maar dadelijk aande Houders der CognosCementen, op de vertoning die Cognoscementen te doen aflangen, en naderhand te zorgen voor ‘t inkomend regt d’ E Comp:ie van gem: Goederen competeerende, aangezien veele Lieden aan wien dezelve komen toe te behoren ofte geconsigneerd te zijn, zig niet ontzien om, wanneer zij dezelve Goederen eerst in hunne magt hebben onder allerhande verre gezogte voorwendzels en praetexten, nu eens de praestatie der betaling van ‘t voorm: inkomend regt van den eenen tyd tot den anderen, en dus maanden ja Zomtijds Jaren lang te reculeeren, en dan werderom in weerwil van alle aanmaningen geheellyk ingebreeke te blijven, om zig in deezen ten opzigte vande Maatschappij te acquitteeren met bygevoegd instantig verzoek, dat hier ïn voor ‘t vervolg op eene gepaste wijze mogte voorzien werden, en welopgem: Heere Gezaghebber naar hierover verzogt, ende verkreegen te hebben de goedkeuringe en vereischte qualficatie van Heeren Commissarissen Generaal heden op’t voorsz: Sujet aan de overige Heeren Leeden des Raads in consideratie hebbende doen geeven, of, om alle middelen en practijcquen af te snijden; langs welke men de Maatschappij verder van haare wettige inkomsten zoude Kunnen, willen frusteeren, en in dezelve te kort doen, niet best zoude zijn, nu voor altoos te bepaalen, dat van heeden af te reekenen geene Goederen voor reecq: van partiCulieren op vragt in ‘S Comp: eigene of bij haar ingehuurde Scheepen afgelaaden, aande Houders der Cognoscementen alhier zullen werden afgelangd, dan wanneer zij eerst en vooräf zullen betaald hebben het voorsz: inkomend regt, en ten blyke daarvan, van voorn:de Fiscaal hebben verkregen een schriftelijke quitantie ofte bewijs, om dat bewijs bij’t afhaalen hunner goederen van boord aan de Scheepsoverheden ten blijke der voldoening te vertoonen, en zonder welke exhibitie dezelve overheden de gem: Goederen niet en zullen vermogen af te geven, neen, maar die in de Bodems, waarmeede aangebragt zijn moeten verblijven, tot dat met opzigt tot de voor Batavia bestemde Scheepen zal weezen verstreeken den tijd van veertien dagen, binnen welken termijn uitterlijk de voldoening geschied en de voorsz: Goederen ontlost zullen moeten weezen, om bij gebreeke van dien daarna ‘S Comp: weegen aan Land gebragt in haare maguazynen opgeslagen en bij publicque vendutie verkogt te werden, ten einde vervolgens het provenue na aftrek van ‘t inkomend regt in alle verdere onkosten en ongelden aan den Houder van ‘t CognosCement of Eigenaar dier Goederen te werden geextradeert.
Zo is op de voorsz: gedane voordragte niet alleen unanime besloten het bovengem: voorstel van meer welopged: Heere Gezaghebber gaave over te neemen, en in eene Resolutie dezes Raads te Converteeren, zo als geschied bij deezen, maar ook wijders besloten ‘t publicq van dit gearresteerde dadelyk bij afkondiging en affixie eener expresse advertentie de vereischte kennisse te doen dragen tot derzelver informatie en narigt zullende hiervan inmiddels Extract werden afgegeeven aan den Equipagemeester Cornelis Cornelisz, ten einde de overheden der Scheepen, dewelke eenige vragt goederen alhier komen aan te brengen van dees bepalingen behoorlijk te verstendigen om te zorgen, dat die door hun aan boord stipte agtervolgd ende naargekomen werden, en een diergelijk Extract aan den pro interim Fiscaal M:r Jacob Pieter Deneijs met recommandatie, te waaken, dat voorthaan geen Goederen aan wal gebragt en aan de Eigenaars ofte houders der Cognoscementen van dien afgelangd werden, aan de zodanige waarvan invoegen voorsz: de betaling van ‘t inkomend regt voorde E Comp: aan hem fiscaal zal weezen gepraesteerd.
Voorm: Heere Gezaghebber bij dees geleegendheid teffens aan den Rade hebbende doen Communiceeren, den inhoude eener Missive van Heeren Commissarissen Generaal de dato 22 dezer heden morgen ingekomen geleidende een Extract uit haar hoogedelhedens Resolutien onder voorsz: datum genomen op de Consideratien dewelke dezen Raade deEer heeft gehad ‘S daags te vooren aan welopged: Haar Hoogedelhedens ingevolge Hoogstderzelver requisitie vanden 29 October te Suppediteeren op den Requeste vanden Gezaghebber van ‘S Comp: Pacquetboot de Vlijt , Francois Moser, en uit den inhoude van dat Extract gebleeken zynde, dat Haar Hoogedelhedens op de instantige beede van gem: Moser, dat het hoogstdezelve gracieuselijk mogte behagen hem eenige Schâvergoeding toe te leggen wegens de in A:o P:o op ordre vande hooge indiase Regeering geconfisqueerde Goederen door hem met zyn voorsz: onderhebbend Pacquetboot voor zyne Reek: van Batavia in Baaijfals aangebragt, hebben besloten uit byzondere indulgentie, indit Singulier geval, dat aan gem: Moser zal werden gerestitueerd eene Somma van drie hondert Ryxd: uit ‘t provenue zijner voorsz: geconfisqueerde en verkogte Goederen en inZoverre de door hem geïncurreerde Straffe geremitteerd. - Zo is dan ook alverder verstaan aandees dispositie van Heeren Commissarissen Generaal deszelfs effect te bezorgen met den Negotie overdrager Casparus Van Eerten te gelasten, dadelijk de nodige ordonn: tot de uitbetaling der voorsz: Somma van Rd:s 300:- op den Heere Cassier te vervaardigen, terwijl intusschen gem: Heer Cassier tot d’ extraditie dier Somma almeede werd gequalificeerd by deesen.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd in het Casteel de Goede Hoop, ten dage en Jaare voorschr:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn.
[Signed:] In Kennisse van my E: Bergh p:l SeCret
C. 209, pp. 305-349.¶
Maandag den {17921126} 26 Nov:br 1792
‘S Voormiddags extra ordin: Vergadering alle Praesent.
Nadat den Heere Gezaghebber hadde te kennen gegeeven, dees buiten gewoone bij ëenkomst des Raads op expresse Last van Heeren Commissarissen Generaal te hebben doen beleggen, om indezelve kennisse te neemen van den inhoud eener Missive door Haar HoogEdelhedens heeden morgen ingezonden, onmiddelijk nadat men gezeeten was, geprocedeert zynde tot de opening en Lecture van voorsz: zeer gevenereerde Missive, zo heeft het den Raade mogen gebeuren uit dat vereërend aanschrijvens gedateerd 21 November 1792 aanvankelijk te ontwaaren, dat Heeren Commissarissen Generaal, na rijpe overweeging der ampele Consideratien, welke aan Haar Hoogedelhedens nevens ‘S Raads eerbiedige Letteren, van den 12 der voorl: maand October, zijn gesuppediteerd geworden, op hoogstderzelver requisitie van den 13 Julij bevorens betrekkelyk het toestaan eener partculieren vaart en handel langs de Oostkust van Africa en verder naar Indien, en, na gelet te hebben op al ‘t geen Haar hoogedelhedens is toegescheenen omtrend deeze materie verder inConsideratie te moeten Komen, hebben goedgevonden aande Ingezeetenen deezer Colonie daartoe eene algemeene vryheid te vergunnen, onder zodanige Limitatien en op zodanigen Voet egter, als haar Hoogedelhedens zulks hebben gelieven te expresseeren bij ‘t placaat daartoe bij hoogstdezelve onder voorsz: datum almeede g’arresteerd, en nevens ‘t voorsz: zeer g’eerbiedigd aanschrijvens bij dezen Raade ontfangen.
Dat haar hoogedelhedens voorts genoegen neemen met de reedenen door dezen Raade aangehaald om afte zien van de Vaart en handel ‘S Comp: wegen op de Mossel-en-Plettenbergsbaaijen werdende gedreeven en dierhalven begeeren, dat van den voorsz: Vaart en handel dadelijk werde afgezien, en tenspoedigsten aande Ingezeetenen der voorsz: beide Baaijen kennisse werden gegeeven dat de met hun aangegaane verbintenisse tot leverantie van Koorn en Hout /: uit kragt derdaarin begreepene reserves :/ gehouden werden voor vernietigd, dog dat ‘t daarbij de bijzondere oplettendheid dezes Raads zal verdienen, hoe en op welke voet deComp: ‘t meeste profijt zal Kunnen genieten vande hout bosschen in en omstreeks de Plettenbergsbaaij geleegen, mits in allen gevalle werde gezorgd, dat die Bosschen in goeden Staat werden gehouden door jaarlijkse aanplantingen.
Dat wat aangaat ‘S Raads voorslag om de zig indie baaijen bevindende Gebouwen te verkopen, haar hoogedelhedens aan te merken hebben, dat zo uit hoofde der geldeloose omstandigheden deezer Colonie, als omdat die Koop naar hoogstderzelver Sustenue maar aan zeer enkelde perzoonen kan convenieeren, Haar Hoogedelhedens daarvan niet veel verwagting hebben Kunnen, en ‘t daarom praeferabel oordeelen, om zo ras zig eenige Vaart opde Mosselbaaij zal vestigen, of wanneer zig daartoe eerder Liefhebbers mogten opdoen de aldaar geleegene Gebouwen te verhuuren op voorwaarde dat de huurder dezelve in behoorlijke staat onderhoude, en dat in Zelvervoegen gehandeld werde met de Gebouwen in de Plettenbergsbaaij ten waare den Raade ‘t beeter oordeelen mogte, om het gebruik daarvan toe te staan /: mits onder dezelfde voorwaarden omtrent de reparatie :/ aan de Kopers der Perceelen Hout, indien men overgaan mogte het in de Bosschen staande hout in diervoegen te verkopen, alzo zulx misschien op de gewildheid vandeeze van veel invloed zoude Kunnen zijn
Dat het al verder nodig zal zijn dat door deezen Raade in elk der bewoonde Baaijen onder ‘t ressort van de Comp: omstreeks deezen uithoek geleegen alwaar geen Posthouders zijn, een daartoe bekwaam en geschikt persoon werden gequalificeerd om ‘S Comp: belang, betrekkelijk deesen particulieren vaart en Handel, waar te neemen, waarom Haar Hogedelhedens deezen Rade dan ook qualificeeren, om zulx ten spoedigsten en tot ‘t minste bezwaar voor ‘S Comp: finantien te effectueeren, mitsgaders om door een daartoe geschikte publicatie tot effect te brengen de middelen bij voorsz: ‘S Raads aan hoogstdezelve gerigte Missive, voorgeslagen, om allen Handel tusschen de Ingezeetenen, in en omstreex die Baaijen woonende en Vreemde Scheepen te weeren, mitsg:s te zorgen, dat zo ‘S Comp: als Vreemde Scheepen aldaar vervallende van ‘t onontbeerlijke voorsien werden onder voldoende praeCautien tegens allen verboden handel.
Dat daar haar Hoogedelheedens het nu raadsaam hebben geoordeeld, van den Slaven handel ‘S Comp; wegen geheel af te zien, mitsdien de meeste permanente vaartuigen, in dit Gouvernement zullen Kunnen worden gemist en een enkeld Vaartuig van een Klyn Charter voldoende zal zijn, om van tyd tot tijd, de ommeleggende Baaijen te bezoeken, ten einde aldaar de goede ordre en nakoming der gestatueerde wetten en Reglementen te helpen handhaven, van welk Vaartuig dan tevens gebruik zal kunnen werden gemaakt, om de nodige Goederen naar Baaijfals en van daar wederom naar herwaards te transporteeren, dan dat hoogstdezelve aan zig reserveeren het maaken hieromtrend van nadere en finale bepalingen.
Dat Haar Hoogedelhedens hoogstderzelver voorsz: Missive doende verzellen van de Formulieren der Paspoorten en Zeebrieven voorde Scheepen, die tot den partiCulieren vaart en handel zullen worden gebruikt, zo als die door Haar Hoogedelhedens zijn gearresteerd, den Raade recommendeeren voor de verantwoording der voorsz: Paspoorten, mitsg:s de invulling vande datums derzelve geheel uitgeschreeven met de hand van den Secretaris van Politie in der tijd overeenkomstig de by voorsz: Placaate gestelde ordres zorgvuldig te waaken.
Dat Haar Hoogedelhedens het wijders nodig hebbende g’oordeelde te voorzien tegens den invoer van goederen met vreemde Scheepen mitsgaders tegens den uitvoer van Indiase Producten, ten dien einde bij hoogstdezelve waaren gearresteerd twee PLacaaten verzellende Haar Hoogedelhedens Zo dikwils geciteerde Missive, om aan derzelver inhoude door deezen Raade de nodige executie te werden gegeeven.
Ook is het den Rade /: dan ter haarer sensibel Leedweezen:/ uit den verderen inhoude van ‘t gedagt aanschrijvens gebleeken, dat het Heeren Commissarissen Generaal ten uittersten heeft gesurpreneerd gehad, uit ‘s Raads Missive van den 18 July Jongstleeden te verneemen, dat dezelve, daarde Vergadering van XVII:en bereids bij hoogstderzelver aanschrijvens van den 23 October 1789, zeer uitdrukkelijk hadde gelast, om op de inkomende Goederen te leggen eene Douane van 5 pC:t ten profyte van de Compagnie, mitsgaders bij den uitvoer van de bij diezelfde Missive gementioneerde Artikelen, eene daarbij bepaalde impositie, en om de heffing dier beijde middelen van inkomsten te verpagten, met qualificatie om daaromtrent de nodige Reglementen te maaken en te arresteeren, zo veel mogelyk ingerigt om alle fraudes te beletten, eigener auctoriteit met de uitvoering van die beveelen heeft gesupercedeert, en wel op grond van de remonstrantie van den independdent fiscaal van Lijnden, welke men niet eens behoorlijk hadde kunnen examineeren daar ‘t navolgens het oordeel het welk Haar Hoog Edelhedens ‘er over gelieven te vellen, in allen gevalle veel welvoeglyker zoude geweest zijn, de gevoelens en dispositien der Vergadering van XVII:en over dat Stuk te verbeiden en inmiddels met de executie van haare zeer duidelijke en Stellige beveelen voort tegaan, dandie executie gelijk thans is geschied, zonder de allerminste overtuiging van noodzakelijkheid te doen agter staan, aan het particulier gevoelen van een haarer Dienaaren, zelfs zonder dat de gegrondheid daarvan behoorlyk doorden Raade hadde kunnen werden onderzogt, enzulks te meer, daar de uitvoerng dier beveelen de belangen vande voorn: independent fiscaal niet in ‘t minste kon praejudicieeren, wanneer de gegrondheid zijner Sustenue naderhand mogt werden erkend.
Dat het Haar Hoogedelhedens even vreemd is toegescheenen, dat dezen Raade, wanneer door ‘t vertrek vanden Independent Fiscaal van Lijnden, de hindernissen aan d’ executie dier beveelen was weggenoomen, in steede vandaar meede voort tegaan, en door een klaare en duidelijke wet de heffing der voorsz: Regten op eene verbindende wijze te etablisseren zig integendeel vernoegd heeft met denad interimfisCaal te qualificeeren, om met de heffing van het /: nimmer gelegaLiseerd :/ middel van bestaan des FisCaals bestaande in 5 pCt: op inkomend Goederen, voort te gaan, ten einde ‘t geene deswegens door hem zoude werden gepercipieert, vervolgens ten profyte van deComp: te verantwoorden
Dat van deeze zeer irreguliere handelwijse een natuurlijk gevolg is geweest dat de heffing van het gemeld middel met geen genoegzaam effect heeft Kunnen gevolg neemen, en verscheidene Ingezeetenen in den waan zijn gebleeven dat de invordering daarvan op eene willekeurige wijze bleef geschieden, door den fisCaal tot zyn eigen profijt, waarom het dan ook niet te verwonderen is, dat Zommige Hunner vooral na de gebeurtenissen, welke men juist op dien tijd in dit Gouvernement zag voorvallen weigerden daaraan te voldoen.
Dat deezen Raade vervolgens wel heeft getragt daaraan te remedieeren door eene publicatie in dato 20 Maart 1791, maar dat, wanneer Haar Hoogedelhedens den inhoud vandat Stuk wilden ontleedigen dan zouden moeten beginnen met te vragen, op welke gronden den Raad daarbij heeft Kunnen verklaaren, “dat een jider als voren gehouden en verpligt was, en bleef om het inkomend regt alhier onder de benaaming vanDouane geheven werdende aande E Comp: te moeten betaalen ” daar ‘t zeeker was dat tot dat ogenblik nog nimmer zodanig inkomend regt ten behoeve van de Comp: wettiglijk was geintroduceerd, of uit hoofde eener behoorlijke g’emaneerde wet gepercipiëerd.
Dat de beschouwing van dat alles en het gevoel der waarheid, dat zal men onder de Ingezeetenen deezer Colonie meer en meer aankweeken eene verknogtheid aan de belangen derE: Comp: en hartelijke bereidwilligheid, om volgens hunnen pligt te gehoorzaamen aan de dispositien die door de wettige overigheid ten Hunnen opzigte genomen worden, men vooral moet zorgen, dat deeze Dispositien den toets der beginzelen van een gezond en billijk bestuur konnen doorstaan, Haar HoogEdelhedens dan ook in de verpligting hebben gebragt om op dat gedeelte van ‘t verzoek aan hoogstdezelve by Requeste gedaan, door ‘t Lid van Justitie Hendrik Justinus de Wet, ten einde hoogstdezelve zouden gelieven te verklaaren, dat de Goederen met ‘t Schip de Geertruijda Petronella alhier op vragt aangebragt geen impost subject zijn /: als zijnde die Goederen aangebragt voor den datum van ‘S Raads voorsz: Publicatie :/ zodanig te disponeeren dat in dit singuliere: geval, en zonder dat daaruit eenige consequentie zal mogen worden getrokken vande voorsz: partiCuliere Goederen, met ‘t voorn: Schip de Geertruij en Petronella in de maand Februarij Jongstl: alhier aangebragt, om bijzondere reedenen geen inkomend regt ten profijte der E, Comp: zal worden gevordert; terwijl Hoogstdezelve op ‘t berigt door dezen Raade op ‘t voorsz: verzoek bij haare Missive van den 23 Augustus JL: aan Haar Hoogedelhedens gesuppediteerd, nog gelieven aan te merken, dat nog de veronderstelling van de intentie der Vergadering van XVII:en om door de permissie tot verzending vande Goederen op Vragt de heffing derDouane des te volleediger te effectueeren nog ‘S Raads goede gedagten dat de Ingezeetenen ook die belasting blymoedig zouden opbrengen en de bevoegdheid derComp: tot het heffen vandezelve in geen de minste twijffel te trekken, genoegzaam waaren om daar te stellen eene algemeene verpligting maar dat daartoe nodig was een klaare wet in behoorlijke form gearresteerd en g’emaneerd, waarbij die verpligting aan een ijgelik wierd opgelegd en duidelijk omschreeven.
Dat daar Haar Hoogedelhedens zig nu over eene zodanige directie en de disordres welke daaruit noodwendig hebben moeten voortspruiten, moeten beklagen, ‘t hoogstdezelve niet minder frappeert dat hoe zeer de vergadering van XVII:en by diezelfde Haare Missive van 23 October 1789 op‘S Raads eigen voorslag, als een middel ter verbeetering van ‘s Comp: eigene finantien, had geamplecteerd deheffing van eene belasting op den uitvoer van zodanige artikelen, als daarbij zijn gementioneerd en wel insgelijx bij wijze van verpagting, niet alleen daaraan tot nog toe nimmer effect is gegeeven, maar dat den Raade zelfs van zig heeft kunnen verkrijgen om op een bij Request gedaan verzoek van denad interimfiscaal Deneijs, denzelven ad interim fiscaal bij resolutie vanden 18 November 1791 toe te staan, om ‘t voorsz: uitgaande regt voor zig zelfs te mogen beuren en genieten, en dus tegen de voorsz: beveelen der Vergadering van XVII:en directelijk aan te gaan.
Dat Haar Hoog Edelhedens niet minder zyn gesurpreneerd bij de gem: Resolutie de heffing van die regten door den Raade te zien beschreven als een revenue door de Fiscaal wettig verkreegen, voor hun en hunne opvolgers indertijd; daar hoogstdezelve nogthans niet hebben kunnen ontdekken, dat /: uitgezondert alleen de 16 Stver: voor elke 100 lb Meel:/ die heffing immer als een revenuë der Fiscaals, ter kennisse derVergadering van XVII:en is gebragt, laat staan door Hoogstdezelve gewettigd of gehomologeerd geweest; Weshalven dezelve in ‘t zelfde aspect kwam, als de door de fiscaals in der tijd willekeurig geïntroduceerde heffing proCento’s op de ingevoerd werdende Goederen, en de raisonnementen bij deeze Resolutie voorkomende weinig strookende zijn met die doordeezen Raade bij andere geleegendheeden over deeze inkomsten van den Fiscaal zijn gevoerd, terwijl ook de daarbij voorkomende twijfeling omtrend de intentie der Vergadering van XVII:en met relatie tot de heffing dier uitgaande regten, door den zeer duidelijken inhoud, van Haar voorm: aanschrijvens van den 23 October 1789 op dit stuk ten eenemaale werd wedersprooken.
Dat ten einde daaraan dierhalven als nog de executie te bezorgen Haar Hoogedelhedens hebben goedgevonden den Rade te gelasten om ook de uitgaande Regten te doen percipieeren en verantwoorden ten profijte van de Comp: te reekenen van ‘t begin van het tegenwoordig boekjaar.
Dan, dat gelijk het billijk is, dat een Fiscaal in dit Gouvernement geniete een inkomen g’evenreedigt aan ‘t Caracter en de moeijlijkheid der Post, welke hij bekleed, en Haar Hoogedelheedens uit de informatien dien aangaande bij hoogstdezelve ingenoomen, mitsgaders uit den inhoude van ‘S Raads voorm: Resolutie, is gebleeken dat de revenuen, welke hun zullen verblyven, wanneer thans zo wel de uitgaande als inkomende Regten ten profijte vande Comp: werden geheeven, daartoe niet genoegzaam zijn, welopged: Haar Hoogedelheedens goedgevonden hebben bij provisie voor den tijd van drie Jaaren, aan de Fiscaals ten deezen Gouvernemente, of die de voorsz: Post zullen waarneemen toe te leggen een Jaarlyks douCeur van Rd:s drie duizend, insgelijks ingaande met het begin van dit Boekjaar; in ‘t vertrouwen dat daarna de inkomsten deezer post bij een behoorlyke vigilantie, zo uit hoofde der toegestaane particuliere Vaart en handel, als anderzints zodanig zullen kunnen zyn geaccresseert, dat hetzelve als dan niet verder zal behoeven te worden gecontinueerd.
Dat om de hiervoren aangehaalde reedenen Haar Hoog Edelheedens dan ook nodig hebben geoordeeld, voorzieninge te doen tot eene wettige en geregelde invordering der voorsz: inkomende en uitgaande Regten, en daartoe hebben gearresteerd zodanige Publicatie als Hoogstdezelve hebben gelieven goed te vinden deezen Raade nevens voorsz: Haar Hoogedelhedens thans verhandelt werdende Missive, te doen toekomen, ten fine als bij dezelve Publicatie staat vermeld; tot welken einde ook is dienende eene andere Publicatie tegens het dryven van verboden handel met de overheeden van ‘S Comp: Scheepen, in ‘t vertrouwen dat den Raade niet minder dan Haar Hoog Edelhedens de dringende noodzakelijkheid vande stricte observance van dies inhoude zal penetreeren.
En dat, daar nu alles wat betrekking heeft tot den handel, mitsgaders de heffing der inkomende en uitgaande Regten indeeze Colonie, door de voorsz: Wetten en Reglementen is gebragt op een vasten voet, deezen raade thans met effect zal kunnen, en dierhalven ook zal moeten overgaan, om ter voldoening vande reeds voor lang bij dezelve ontfangene beveelen der Vergadering XVII:en die heffing te verpagten, dog dat Haar Hoogedelhedens egter van oordeel zijn dat ‘t raadzaam zoude weezen ‘S Comp: weegen voort tegaan met de heffing van ‘t inkomend regt van Rd:s 10:- op elke ingevoerd wordende Slaaf, als Kunnende dit zonder de minste omslag met volkomen effect geschieden waarom zulks dan ook onder de voorsz: verpagting niet behoord te werden begreepen.
Dat de ondervinding nog deezer dagen hebbende doen zien, dat om allen verbooden handel alhier met genoegzaam effect te Kunnen tegengaan, daartegen zelfs ook op de rheede dient te werden gewaakt; Haar Hoogedelhedens dierhalven alverder, na daaröp ingenoomen te hebben de Consideratien vanden Fiscaal dezes Gouvernements, hebben goedgevonden denzelven ter zijner dispositie toe te staan twee Klijne Vaartuigen of Jollen, en op elk derzelve vier Slaven Jongens vande Comp:s om als Roeijers te dienen en neevens de Caffers in ‘t zogenaamde Dienaarshuisje te werden gelogeerd en gespijsd; weshalven hoogstdezelve den Raade qualificeeren voorsz: twee klijne Vaartuigen zodanig op de Werff alhier te laaten construeeren, als door den fiscaal het meest geschikt zal werden geoordeeld, om tot de bedoelde eijndens te Kunnen dienen, ten einde vervolgens op den voorsz: voet ter zijner dispositie te werden gelaaten.
Dat om voorts geen de minste gelegendheid tot abuijzen in dit voorde Maatschappij zo aangeleegen Stuk over te laaten, Haar HoogEdelhedens hebben goedgevonden te Statueeren, dat de Vaartuigen van de Werf, zonder speciale voorkennisse vanden Fiscaal geene Goederen hoe genaamd aande Wal zullen mogen brengen, op diezelfde Boetens en poenaliteiten, als bij de wetten en Placaaten tegens alle en een ijgelik Zyn gestatueerd; en
Dat Haar Hoog Edelhedens laatstelyk, ter bevordering vandat zelfde oogmerk goedgevonden hebben den Resident of Posthouder in Baaijfals in der tyd te qualificeeren om inde Baaijfals diezelfde directie en magt tot weeringe van allen verboden handel te voeren en te oeffenen, als aan den Fiscaal competeert, en tot dat einde gebruik te maaken van en te bevelen over den Geweldiger, Dienaaren der Justitie, en andere perzoonen, welke van wegens het officie fiscaal derwaards zullen werden gezonden, waarvoor hij zal genieten de helft vande portie vanden fiscaal in aanhaalingen aldaar gedaan werdende mits de gem: aanhalingen terstond brengende ter kennisse van den fiscaal ten einde deeze in staat te Stellen, om dezelve geregtelijk te vervolgen.
Dan dat gelijk de beste inrigtingen hun doel missen moeten, wanneer voor de uitvoering niet word gewaakt met allen yver, trouwe en activiteit en het voorleedene maar al te overvloedig bewijst, dat het daaraan merkelijk heeft ontbrooken Haar Hoogedelheedens het mitsdien nodig hebben geoordeeld den Raade wel speciaal te gelasten, om te zorgen dat door de Fiscaals in der tijd hunne verpligtingen dienaangaande stiptelijk werden nagekomen en agtervolgd, bijzonder met opzigt tot het tegengaan van alle fraudes en verboden handel, dezen Raade zelfs qualificeerende, om wanneer dezelve voldoende mogt blijken dat een fiscaal daaraan, ‘t zij met opzet, ‘t zij door gebrek aan nodige activiteit en vigilantie, bleef in gebreeken, den zodanigen in zijne functien op te schorten, en een ander bekwamer en meer geschikt Subject,ad interimindeszelfs plaats aan te stellen, in zodanig geval daarvan bij eerste gelegeendheid kennis geevende, aan de Vergadering van XVII:en ten einde, hoogst derzelver nadere dispositie daaromtrend te verneemen, Lastende Haar HoogEdelhedens van dit gestatueerde bij Extract kennisse te geeven aan de Fiscaals in der tijd, voordat dezelve in functie treeden, mitsg:s aan den presenten ad interim Fiscaal M:r Jacob Pieter Deneijs tot derzelver informatie respective
Weshalven, nadat ook alle de voorsz: Placaaten en Publicatien, dewelke het zodikwils geciteerd aanschrijvens van Haar Hoogedelhedens zyn komen te vergezellen, geleezen waaren, rijpelijk was gedelibereerd, hoedanig men best en met de meest mogelijkste Spoed, aan alle de dispositien van hoogstdezelve bij voorsz: aanschrijvens vervat, derzelver volkomen beslag en uitwerking zoude kunnen bezorgen, eenstemmiglijk is beslooten.
Dat, om het Publicq van alle degem: by Haar Hoogdelhedens verleende concessien en vrijheeden mitsgaders daarbij gearresteerde bepalingen en gemaakte Wetten, hoe eer zo liever te verstendigen, ten spoedigsten mogelijk zal moeten werden gepubliceert ende geaffigeerd, alle de van hoogst dezelve ontfangene en hiervoren breeder gespecificeerde Placaaten en Publicatien, mitsg:s de zodanige der vorenstaande dispositien en Schikkingen, als ter kennisse van ‘t algemeen dienen te werden gebragt.
Dat intusschen te gelijker tijd van Gecommitteerdens over de Mossel-en- Plettenbergs baaijen zal werden gevordert, zo als van dezelve gevordert werd bij deezen, deezen Raade te dienen van haare consideratien en Berigt, langs welke middelen het meeste voordeel uit de Houtbosschen omstreeks de Plettenbergs baaij geleegen, zal kunnen werden getrokken en of daarbij niet in consideratie zoude kunnen komen, om het daarin staande hout Jaarlijks bij perceelen, g’evenredigt aande Liefhebberij, welke men daartoe zal bespeuren te verkope, mits gezorgd werde, dat die Bosschen behoorlijk werden onderhouden, door Jaarlijks nieuwe aanplantingen, mitsgaders of het om deeze te verkopene perceelen te meer van de convenientie der Liefhebbers te maaken, niet meer geraden zouden zijn, de Houtloots en verdere Gebouwen in de Plettenbergsbaaij voor Zo verre ze tot een zodanig einde gemist en aangewend kunnen werden, aan de Kopers dier Perceelen ten gebruike te cedeeren dan dezelve te verhuuren, en eindelijk hoedanig men best ten minsten bezwaare der Comp: in de voorsz: Baaijen, en andere, daar geen Posthouders zijn, conform de intentie van Heeren Commissarissen Generaal geschikte perzoonen zoude kunnen qualificeeren en aantestellen om ‘S Maatschappij’s belang aldaar, zo met opzigt tot den als nu geaccordeerden vrije Vaart en handel als anderzints, waar te neemen.
Dat inmiddels dadelijk geconcipieert en Voorts ter approbatie in Raade overgelegt zal moeten werden, de vereischte Publicatie ter weering van allen handel, tusschen de Ingezeetenen in en omstreeks die Baaijen woonende, met Scheepen van Vreemde Natien, dewelke dezelve Baaijen zouden mogen komen aan te doen.
Dat vervolgens de perzoonen hier boven vermeld, dewelke gequalificeerd staan te werden om ‘S Comp: belang in die Baayen alwaar geen Posthouders zijn waarte neemen, benoemd en aangesteld zijnde, de nodige Instructien voor dezelve zullen ontworpen en vastgesteld werden, met insertie van Zodanige ordres als vereischt Zullen werden om te zorgen dat zo ‘S Comp: als vreemde Scheepen, aldaar vervallende van ‘t onontbeerlijke werden voorzien, onder voldoende precautien, tegens allen verboden handel, gelyk die ordres bereids Komen te existeeren, met opzigt tot de Officieren die de Militaire Detachementen, in de Mossel-en-Plettenbergs baaijen , posthoudende komen te commandeeren.
Dat voorts, terwijl men in allen eerbied zal afwagten de bepalingen door Heeren Commissarissen generaal, zelve nader en finaal te maaken, omtrend de afschaffing der Scheepjes dewelke zig by dit Gouvernement permanent bevinden, tot op een na, waarvan het oogmerk en de destinatie hier boven bereids is beschreeven ingevolge Haar Hoogedelhedens recommandatie voor de verantwoording der paspoorten, dewelke zo wel als deZeebrieven, naar de daarvan ontfangene formulieren geëxpedieert zullen werden, behoorlyk zal werden gewaakt, gelyk ook zorgvuldig agt zal werden geslagen dat de datums derzelve door den Secretaris dezes Raads inder tijd, gelyk die daartoe wel expresselijk geordonneert ende gelast werd bij deezen, met zyn eigen hand geheel werde uitgeschreeven.
Dat zonder te borde te brengen de reedenen, die tot ‘S Raads disculpatie zoude kunnen werden gevonden, concerneerende het niet executeeren der ordre van de Vergadering van XVII:en rakende de Verpagting der inkomende en uitgaande Regten door de Fiscaals voor deezen ten hunne eigene profijte gebeurd, en het toestaan vervolgens aan den tegenswoordigen ad interim Fiscaal Deneijs op zyne bij herhaling hiertoe gedaane verzoeken als geen middel van bestaan hoe genaamd hebbende gehad om de voorsz: uitgaande regten voor zig zelfs te mogen beuren, maar pligtschuldig aan den voorsz: ad interim Fiscaal ter zijner informatie zal worden kennisse gegeeven van de dispositie by Heeren Comissarissen generaal op ‘t Request van ‘t Lid van Justitie de Wet, genoomen, dat om bijzondere reedenen van de particuliere Goederen met het Schip de Geertruij en Petronella in de maand Februarij alhier aangebragt geen inkomend regt ten profijte van de Comp: zal worden gevordert, en dat te gelijker tijd, om ten einde de penningen geprovenieert uit de perceptie van ‘t bovengem: uitgaand regt, gereekend vanden aanvang van ‘t praesente boekjaar ten profijte derComp: gebragt en ingenomen te Kunnen werden, gelijktijdig van gem: fisCaal zal werden gerequireerd, zo als van denzelven gerequireerd werd by deesen voor’t uiteinde deezes Jaars, bij eene specificq gedetailleerde opgaave onder praesentatie vanEede, in ‘S Comp: Cassa alhier over te brengen en te betalen, al het geen denzelven t’ zeedert den 1:ste September L:L: ter zaake der voorsz: uitgaande regten, of bereids ontfangen ofte nog te vorderen heeft, waaren tegen zo aan denzelven, als aan den Heere Cassier en Negotie overdraager vande hiervorengem: passage waarbij aande fiscaals inder tijd, of die de voorsz: Post zullen waarneemen gedurende den tyd van drie Jaaren een jaarlijks douceur van Rd:s 3000:- is toegelegd, de nodige Extracten uit dit besluit zullen werden gesuppediteerd, ten fine de voldoening van dit Douceur in remplacement der voorsz: uitgaande regten ten faveure van meerm: pro interim Fiscaal insgelijks een aanvang neeme met primo der voorsz: bereids verstreekene maand September dezes jaars
Dat, om inzelvervoegen met de meeste accuratesse en op de volkomenste wijze naar gehoudenisse tot stand te brengen de heffing der meergeciteerde in-en-uitgaande regten, door Haar Hoogedelhedens geordonneerd, den Heere Cassier de Wet zal werden verzogt ende gecommitteerd, zo als zyn Ed: verzogt ende gecommitteerd werd by deezen, te willen ontwerpen, en vervolgens aan deezen Raade ter approbatie overleggen zodanige Conditien, als waarop na overweging en inzien van Zaaken vermeenen zal de voorsz: verpagting, conform hoogstderzelver begeerte, ten meesten voordeele der E Comp: tot stand gebragt te zullen kunnen werden.
Dat om intusschen effect te doen sorteeren de qualificatie en Last van Heeren Commissarissen Generaal met opzigt tot de Vaartuigen en Slaaven aan ‘t officie fisCaal toegestaan, ten einde gebruikt te werden, om op de rheede tegens het drijven van allen verbooden handel te waken, met kennis gaave aan ‘t voorsz: officie fisCaal van dees Haar Hoog Edelhedens qualificatie, den Equipagemeester en Opziender over de Slaven Loge zullen werden geordonneert, gelyk men dezelve ordonneert mits deezen, den eerstgem: om met den eersten te doen toestellen de twee bovengementioneerde Vaartuigen, aan den Fiscaal ten voorsz: einde toegestaan, en aandezelve zodanige form, Constructie en grootte te geeven, als voorm: FisCaal zulks geraaden zal oordeelen, - enden Laatsgem:, om, de ged: Vaartuigen in gereedheid gebragt zijnde, als dan ter bemanning derzelve de daartoe vereischt werdende agt Lijfeigenen der E Comp: ter Keuze van ged: FisCaal, aan denzelven aftegeeven om in maniere als hiervoren is beschreeven, ter zyner dispositie te werden gelaaten
Dat wijders, ten einde den evengeciteerde Equipagemeester benevens zijne onderhorigen niet ignorant blijven, dat op dezelfde Boetens en Poenaliteiten, als op dit Stuk bij de wetten en Placaaten tegens alle en een ijgelik zyn gestatueerd geene goederen hoe ook genaamd, zonder Speciale permissie vanden fisCaal met de Vaartuigen van de Werff, aande wal mogen werden gebragt, hiervan bij Extract aan gem: Equipagiemeester ter zijner narigt, en inzelvervoegen aan ged: fisCaal ten fine aan dees ordres de hand te houden de vereischte kennisse zal werden gegeeven.
Dat ook zal werden gegeeven gelijke informatie aanden fisCaal en den Heere Rezident der Baaij Fals Christoffel Brand, van de qualificatie en magt door Heeren Commissarissen Generaal aan laatstgem: verleend om op den voet bij Haar Hoogedelhedens bepaald en hiervoren beschreeven tot weering van allen verboden handel in de Baaij fals diezelfde directie en magt te voeren en te oeffenen als aan voorm: fisCaal is competeerende.
En dat eindelijk, om ter Schuldpligtige nakoming van Haar Hoogedelhedens Last en begeerte, de resp:e fiscaals in der tyd, behoorlijk te praeadverteeren, hoedanig ‘t den Raade nadrukkelijk aan bevolen ende geordonneert is tezorgen, dat zij voortaan hunne verpligtingen nakomen en agtervolgen, van ‘t geen hieromtrend door hoogstdezelve is gestatueerd geworden, aan de gem: FisCaals in der tijd, voor dat dezelve in functie treeden, mitsgaders aanden praesenten ad interim fisCaal M:r Jacob Pieter Deneijs, nu dadelijk inzelvervoegen Extract zal werden afgegeeven tot derzelver informatie;
Zullende den Raade voor ‘t overige /: zulx Heeren Commissarissen Generaal gevallig zijnde en convenieerende, waaromtrend den Heere Gezaghebber is verzogt bij Haar Hoogedelhedens te inquireeren :/ zig op morgen deklokke elf Uuren en Corps by hoogst dezelve vervoegen, ten einde Haar Hoogedelhedens voorde hernieuwde blijken van gunst, aande Ingezeetenen dezer Colonie met ‘t toestaan vande voorsz: vrije vaart en handel beweezen, hartgrondig te danken, en bij die gelegendheid op de Solemneelste en kragtigste wijze te reïtereeren de verzekering, dat met allen ijver, getrouwheid en een onafgebrookene aandagt zal werden gewaakt voor destipte en ongekrenkte onderhouding en nakoming der wetten en bepaalingen waaraan Hoogstdezelve de voorsz: vrijheid hebben verbonden, opdat, zo doende, de belangens van ‘t Vaderland en der Maatschappij in de voortduring deezer verleende Concessien g’ ïnteresseerd zijnde dezelve tot bevordering van den bloeij en welvaard deezer Colonie ongeinterrumpeerd mogen blyven stand grijpen.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd in ‘t Casteel de Goede Hoop, Ten dage en Jaare Voorsz:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn
[Signed:] My præsent E: Bergh p:l seCret
C. 209, pp. 350-363.¶
Dingsdag den {17921127} 27 November 1792.
Alle praesent, dempto den Heere Le Suëur.
Het fransch particulier Scheepje L’ Aimable Josephine , waarvan onder den 12 en 13 September laatstl: breeder is gesprooken, na eene absentie van meer als twee maanden, op heeden wederom ter deezer rheede gereverteerd zijnde, en de overheeden vandat Kieltje ten blijke dat zij in alles stiptelijk hebben voldaan aande Conditien dewelke hun by derzelver voorsz: laatst aanweezen aan dit Gouvernement door deezen Raade voorgeschreeven zijn geworden aan den Equipagemeester Cornelis Cornelisz, by deszelfs komst aan boord ter verkenning van gem: Bodem hebbende komen te overhandigen d’ onderstaande twee Certificaaten van wegens ‘t Gouvernement van S:t Helena aan dezelve verleend, met bijgevoegd instantig verzoek dat S’ als nu alhier mogten werden geadmitteerd.
’ S:t Helena .’
‘This is to certify that on the arrival of the french brig L’ amiable Josephine Capt: Duranteaux; I was desired bij Government here to go on Board, that I examined the Ship’s Companij, and found them all in good Health - and on which report theij were permits to have everij intercourse; that theij are now all well and without the least appearance of infection.’
’/: Was getekend:/ John Cha:s Dunn Surgeon’
’/: in margine :/ October 31. - 92.’
‘We do herebij certify to all to whom it maij concern that Mons:r Watering supercargo of the French Brig L’ amiable Josephine - Captain Duranteaux commander unladed all the said Ships Cargo here part of which he has disposed of and’
‘We do also certify that the Linen and the residue of the said Cargo have bien all carifully investigated and are in werij respect in a good and safe condition, that theij were likewise carifully cleansed by the different, Warherwomen of this Island, and were not in the least infected, - or anij part thereof’
’/: was getekend :/ Benj:n Mason Rich:d Isacke Register Master.’
Zo is, vermits uit de inhouden dier Certificaten komt te blijken dat niet alleen de Goederen der lading van ‘t gem: Scheepje L’ Aimable Josephine te S:t Helena voorn:d aan land gescheept, maar ook diverse gedeeltens van derzelve aldaar verkogt zijn geworden, zonder dat zig nog ten gem: Eijlande nogte ook op deheen en weder rhijze van hier naar derwaards, en van daar wederom dit heen te rug eenige teeKenen van besmetting der Kinderziekte aande manschappen der Equipage, waaronder ‘er verschijdene zijn, dewelke voorsz: Ziekte nog niet hebben gehad, voorgedaan ofte vertoond hebben, veel minder dat ‘er de Ingezeetenen van ‘t meergeciteerd EijLand door zouden zyn geinfecteerd geworden, enzo hier meede, als door ‘t wasschen en Spoelen van al het vuil Linnen ‘t welk men gezorgd heeft door de waschvrouwen aldaar te laaten geschieden, aande Conditien, welke men de voorsz: overheeden heeft komen voor te schrijven, stiptelijk is voldaan geworden, invoegen men reeden heeft te mogen hopen, dat ‘er thans geen gevaar van overerving der Kinderziekte door d’ admissie van voorm: Bodem L’ aimable Josephine zal te dugten weezen, mitsdien danook beslooten ‘t zelve Scheepje als nu alhier te admitteeren, en aan dies Overheden toe te staan, zo als aan dezelve toegestaan werd bij deezen, zig ter deezer plaatse van de nodige ververschingen te mogen voorzien die vereischt zullen werden, om verder van hier naar Mauritius te kunnen rijsvorderen.
En nadien den Heere Gezaghebber dies occage ook heeft gelieven te produCeeren ‘t Rapport vanden toestand waarin zig komt te bevinden ‘t op den 23 deezer alhier geriveerd uitkomend Schip Regt door zee ; behelzende teffens den Eisch van benodigtheeden voor dien Bodem met kennis geeving dat zyn Edele op den ontfangst vandit Rapport aanden Capitain Luur Runken dewelke ‘t voorsz: Schip komt te voeren voor den tijd van 5 dagen bij Heeren Commissarissen generaal bepaald, permissie hadde verleend, om ter schikking zijner eigene zaaken aan Land te mogen vertoeven, zo is welopgem: Heere Gezaghebber voor de voorsz: Communicatie gedankt zijnde op zijn Edele ‘s voorstel beslooten Extract uit voorm: Rapport, voor zo verre behelsd de petitie van benodigde Equipage goederen te doen stellen in handen van den Equipagemeester deezes Gouvernements; met qualificatie daaröp te verstrekken al het geen noodzakelyk zal oordeelen; Zullende intusschen de ontbreekende provisien en dranken na proportie van de Sterkte der Equipage waarmeede ‘t gem: Schip van hier zal rijs vorderen, meede moeten werden gecompletteerd ten eijnde zo doende dien Kiel ten Spoedigsten mogelijk wederom in staat van vertrek te werden gebragt.
Laatstelijk nog geleezen zynde het hieronder geïnsereerd Berigt, door de Heeren Le Suëur en Van Reede Van Oudtshoorn als bij Resolutie van den 22 dezer verzogt ende gequalificeerd zijnde geweest om geholpen door den Soldij Boekhouder Clemens Matthiessen, na te gaan, in hoe verre, mitsg:s onder welke conditien men zoude Kunnen en behooren te defereeren aan de instantien van zodanige Lieden, als waarvan den gem: Soldij boekhouder nadat dezelve bereids ter verzending bestemd waaren geworden de nadere verzoeken ter ordre van Heeren Commissarissen Generaal heeft opgenomen gehad, ingediend.
Aan den WelEdelen Achtb: Heer! Johannes Isaac Rhenius! Gezaghebber dezes Gouvernements benevens den E: Achtbaaren Politicquen Raad.
‘Wel Edele Achtb: Heer! en E: Achtb: Heeren!’
‘Conform besluit van UWel Edele Achtb:s van den 22 dezer, hebbende onderget: onderzogt, de verzoeken dier perzoonen, waarvan den Soldij boekhouder Matthiessen ter ordre van de Hoog Edele Heeren Commissarissen Generaal, de Sollicitatien heeft opgenomen gehad, en bevonden dat de verzoeken uit hoofde van verre gevorderden ouderdom, Langjaarige diensten, zo meede dat weegens de inkrimping indit Gouvernement van hunne Posten zjn verlaaten, wel eenige consideratien meriteeren, gelijk wy de Eer gehad hebben UwelEdele Achtb:s zulks by ons berigt vanden 2 deezer voor te dragen, ten welken einde wij de nevensgevoegde Lijst hebben geformeert, en onder verbeetering vermeenen, dat dezelve onder de daarbij gestelde Classen zouden kunnen werden verdeeld, en onder betalinge van ‘t daartoe staande, hun verzoek omme meede indeeze Colonie te verblijven werden g’ accordeerd.’
‘De ondergeteek:s hebben de Eer dezen met gepasten eerbied te teekenen.’
’/: onderstond :/ In ‘t Casteel de Goede Hoop, den 26 November 1792. /: was getekend:/ J: J: LeSuëur; W: F: V Reede van Oudsthoorn’
En uit dat Berigt zynde gebleeken, dat bij dit nader Examen is bevonden, dat alle de voorsz: Verzoekers ter zaake van derzelver ouderdom, langjaarige diensten, of gedwongen demissie uit de Posten die zij hebben bekleed gehad, die consideratie verdienen, dat aan hun zoude behooren toegestaan tewerden, om insgelyks indeeze Colonie te moogen verblijven, mits daarvoor betaalende de erkentenisse, bepaald voor de bijzondere Classen, waaronder een ijder Hunner komt te vallen, blykens de ten bylage aan ‘t ged: Berigt dienende Lijsten door voorsz: Heeren Gecommitteerdens daaraf geformeerd.
Zo is dan ook als nu goedgevonden en verstaan met approbatie van welopged:e Heeren Commissarissen Generaal, aan alle de boven gementioneerde Lieden te permitteeren, om meede in dit Gouvernement te mogen blyven remoreeren, en dezelve mitsdien te stellen onder afgeschreeven Gage, doch onder expresse Conditie egter dat zij stiptelyk observeeren en nakoomen zullen deConditien en bepalingen omschreeven bij Resolutie vanden 2 deeser, waaraan Sujet gesteld zijnde ten dien dage uit ‘S Compagnies dienst gerelaxeerde Perzoonen, endat daar in boven door een ijgelik van Hun binnen den tyd van een Maand, te reekenen van P:mo DeCember aanstaande aan voorn:de Soldij boekhouder werde betaald de Recognitie welke zij ingevolge devoorschreeven Lijst, gehouden zyn voor dit faveur aande E: Compagnie te moeten opbrengen.
Aldus Geresolveerd ende G’arresteerd In ‘t Kasteel de Goede Hoop. Ten dage en Jaare Voorsz:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn.
[Signed:] My præsent E: Bergh p:l seCret
C. 209, pp. 364-376.¶
Woensdag den {17921128} 28 Nov:br 1792
Alle Praesent; behalven den Heere Van Reede van Oudtshoorn.
Haar Hoogedelhedens, de Heeren Commissarissen Generaal, bij eene Missive door hoogstdezelve onder den datum van gisteren geschreeven, waarop de rescriptie heden is g’arresteerd, zo en in diervoegen als de daarvan gehoudene aparte Notulen zulks komen aan te toonen, aan dezen Raade ook hebbende gelieven toe te zenden twee Extracten uit de Resolutien, bij welopged: Haar Hoog Edelhedens ten gemelden dage genomen op de nadere instantien van den Capitain ter Zee Nicolaas Acker om zo lang alhier te mogen verblyven, als nodig is, om zig te Kunnen redden uit den omslag waarin zig alhier bevind, mitsg:s op ‘t verzoek bij requeste aan Hoogstdezelve gedaan door den Capitain Lieutenant op ‘t Retourschip Macasser Hendrik Weemeijer, dat het Haar Hoogedelhedens mogte behaagen zijne Zaaken /: raakende de overtreeding der ordres tegens den invoer van ongepermitteerde Goederen, met ‘t Sluijken van Koffij waarop agterhaald is geworden:/ zodanig te dirigeeren dat hij behoudens zijne qualiteit in ‘S Comp: dienst zoude kunnen blijven, houdende dezelve Extracten dat meerwelopgem: Haar Hoog Edelhedens met op zigt tot eerstgem: Suppl:t hebben beslooten uit Consideratie der byzondere omstandigheden bij deszelfs Requeste vermeld den termijn aan denzelven bij Hoogstderzelver Resolutie vanden 12 deezer toegestaan nog voor 5 a 6 Maande te verlengen, en dienvolgens aan hem te permitteeren, om nog 8 of uiterlijk 9 Maande, te reekenen vanden dag van gisteren af, ter deezer plaatze te mogen verblijven, tot beredding zijner Zaaken, mits als dan gehouden zijnde, bij eerste gelegendheid naar Nederland te vertrekken; dog gelet zijnde op de informatiën van den ad interim FisCaal M:r Jacob Pieter Deneijs, betrekkelijk de Zaak laatstgem: Suppl:t aangaande bereids ingewonnen, Haar Hoogedelheedens hebben goedgevonden en verstaan te verklaaren dat in’t voorsz: verzoek vandeezen niet kunnende getreeden werden ‘t zelve mitsdien is geweezen van de Hand.
Zo is, ten einde te zorgen dat een ijgelik die zulks komt aan te gaan mooge werden onderrigt van de voorsz: dispositien van Heeren Commissarissen Generaal op dat zo doende met betrekking tot den Capitain ter zee Nicolaas Acker ter gezetter tijd stipte werde ter executie gelegd ‘t besluit bij Hoogstdezelve op zijn Sujet genoomen en inmiddels raakende den Capt:n Lieutenant Weemeijer, de Justitie haarens loop blyve behouden geresolveerd, dat van al het gunt voorsz: is, zo aanden Soldij boekhouder en Equipagemeester, als aanden Raad van Justitie en den Fiscaal een ijder indenzijnen de nodige Extracten ter informatie en narigt zullen moeten werden gesuppediteerd, met recommandatie teffens aan voorsz: Raade van Justitie en bijzondere beamptens naaukeurig agt te geeven, dat aande intentien van Heeren Commissarissen Generaal hier boven g’ expresseert, letterlijk werde voldaan, en dezelve in alles stipte werden nageKomen.
Vervolgens is by dees gelegendheid ook geleezen geworden ‘t onderstaande Request door den g’admitteerde ProCureur bij den Rade van Justitie dezes Gouvernements, Bernardus de Vaal, in qualiteit als Gemagtigde vanden burger Stephanus François Joubert, gepraesenteerd.
Aan den WelEdele Achtbare Heer! Johannes Isaac Rhenius Gezaghebber dezes Gouvernements, Mitsg:s aan den Edele Achtbaare Politicquen Raad, aan Cabo de Goede Hoop, &: &: &:a,
‘Wel Edele Achtb: Heer! en Edele Achtb: Heeren!’
‘Geeft met verschuldigde eerbied te kennen de onderget: geadmitteerde ProCureur als Speciale gemagtigde vanden burger Stephanus François Joubert,’
‘Hoe des Supplt: pp:l is genoodzaakt geworden, omme vanzekere door den gezw: Landmeeter, S:r J: W: Wernich ten overstaan vanden Landdrost van Stellenbosch de Heer Hendrik Lodewijk Bletterman, en E: E: gecommitteerde Heemraaden gedaane meeting, en daarop indato 3 Sept: jongstl: gepronuntieerd vonnis, als zig daarbij gegraveerd, vindende, tekoomen in appel bij den Ed: Achtb: Raad van Justitie deses Gouvernements.’
‘Dat den Suppl:t qq tendage dienende bij welgem: Raade zijn gedaan verzoek om eene Justitieele Commissie g’adjudiceerd zijnde, Hun Ed: Agtb: den Suppl:t wegens dat gedeelte behelsende om in Cas d’ appel des pp:len Suppl:ts plaats door den officier der Artillerij de Manh: Fredericij ten overstaan van den ordinaire Landmeeter voorm: te doen hermeeten, hebben gelieven te renvoijeeren naden Ed: Achtb: raad van politie, blijkens Extract van jongstleeden ordinaire regtsdag, ten deezen gevoegd;’
‘Reedenen, om welke den Suppl:t in naam ende van wegen zyne principaal, ‘t eerbiedig is wendende tot UwelEd: Agtb: met nedrig verzoek dat ‘t weldezelve goedgunstig moge behaagen hem Suppl:t /: als gewigtige reedenen hiertoe hebbende, :/ te verleenen de bovengem: Officier Fredericij ten einde dezelve bij ‘t doen deezer Justitieele Commissie in Cas d’ appel moge adsisteeren, en deszelfs pp:e Supplt: plaats /: anderzints voor geheel verloren geagt wordende:/ ten overstaan vanden ordinaire Landmeeter S:r J: W: Wernich hermeeten ten fine des pp:len Supp:s vermeend goed regt daardoor moge worden bevorderd.’
‘Onderstond /: in margine:/ Cabo de Goede Hoop den 16 Novemb: 1792.’
‘’T Welk doende, &:a /:was getekend:/ B: De Vaal geadmitt:d proC:r’
over den inhoud van welk Request met attentie gebesoigneert, en daarbij in consideratie genomen zijnde, dat vermits door de gedaane hermeeting der plaats van opgem: Joubert door den gezworen Landmeeter Johannes Willem Wernich ten overstaan vanden Landdrost en Heemraaden van Stellenbosch , als nu volkomen effect heeft gesorteerd, ‘t besluit Sub dato 26 Junij by deeze Regeering genoomen en hiermeede is gecesseerd de reeden waarom men ten gem: dage ‘t gebruik van den officier der Arthillerij Fredericij, tot ‘t doen der voorsz: hermeeting heeft moeten vandehand wijzen.
Is dierhalven goedgevonden en verstaan dat aan den pp:l Suppl:t indeezen ter Zaake denzelven zig bij ‘t vonnis door opgem: Landdrost en ‘t College van Heemraaden van Stellenbosch en Drakenstijn ingevolge de voorsz: door den Landmeeter Wernich gedaane hermeeting ten zynen nadeele gepronuntieerd, gegraveerd komt te bevinden, als nu ‘t emploij van den voorn: Officier Fredericij zal werden toegestaan, zo als geschied bij deezen, ten einde door denzelven in de tegenwoordigheid vanden zo dikwils geciteerde Landmeeter Wernich mitsg:s ten overstaan van Gecommitt:s uit den Raade van Justitie voor welk Geregtshoff den pp:l Suppl:t zig appellant van ‘t vorenaangehaald gewijsde van Landdrost en Heemraaden is komen te Stellen, de voorsz: zyne plaats nogmaals weder te werden overgemeeten,
Zynde wijders op een ander Request door den Capitain Lieutenant terzee Adriaan van Hall Jan Willemsz: die in voorsz: qualiteit is beschijden geweest op ‘t onlangs bij publicque vijling verkogt Schip de Zeenijmph ingediend, en waarbij denzelven verzoekt te mogen overgaan in den particulieren dienst van den Burger Commissaris Hendrik Johannes Fherssen door wien dat Schip is ingekogt geworden geresolveerd ‘t voorsz: verzoek aan gem: Suppl:t te accordeeren, zo als die aan denzelven geaccordeert werd mits deezen; Weshalven dan ook met den dag van heeden Zal moeten Cesseeren, de gagien en Emolumenten, welke door meergem: Van Hall tot nog toe in voorsz: zijne qualiteit van d’ E Comp: zyn genooten geworden.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd in het Casteel de Goede Hoop, Ten dage en Jaare Voorsz:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] My præsent E: Bergh p:l seCret