C213 v1.20
C. 213, pp. 187-192.¶
Donderdag den {17930214} 14 February 1793.
By omvraage, Alle Present!
De Burgerwykmeester Arend van Wieligh als Aanneemer van de Leverantie van ‘t voor de Compagnie benodigd Brood, Beschuit en Meel aan den Heere Gezachhebber te kennen gegeeven hebbende dat hy ingevolge de Conditien van aanbesteeding van den Heere Dispencier hadde ontfangen eene quantiteit van 1255 Mudden Meel waar van de betaling hem op schriftelyke ordonnantie door den Heere Gezachhebber verleende was afgevorderd geworden, dog dat hy Van Wieligh hadt gemeend dat het Meel zo wel als de Tarwe aan hem zou worden verstrekt by anticipatie op de leverantien welke hy aan de Compagnie moest doen, met bede dat hy Heere Gezachhebber het dierhalven daar heene geliefde te dirigeeren, dat het bedraagen van ‘t gemeld Meel door hem uit de Leverantie welke daaglyks door hem zoude geschieden mogt worden voldaan, zo is dan ook op ‘t voorstel door welopgem: Heer Gezachhebber daar toe gedaan, uit aanmerking dat de meermelde Aanneemer zo min het Meel door hem ontfangen als de Tarwe welke hem Successivelyk word afgestaan tot eenige andere eindens, als ten behoeve der Compagnie mag gebruiken, en dat dus het een en ander as ‘t waare tot de Compagnie komt te rug te keeren, ook beslooten den gemelde Aanneemer Van Wielligh voor’t bedraagen der 1255 Mudden Meel by de Negotieboeken te doen, debiteeren, zo wel als voor de Tarwe welke aan hem reeds is verstrekt en verder verstrekt zal worden, omme van dat bedraagen maandelyks af te trekken de geheele Somma welke hy over geleeverd Brood Meel en Bescuit zal hebben te vorderen zullende dus de gemelde 1255 Mudden Meel by ‘S Comp: dispens worden afgeschreeven; echter onder expresse voorwaarden dat dewyl by de Conditien van aanbesteeding eenlyk is bepaald dat het bedraagen en de Tarwe welke aan meermelde Van Wieligh zou worden verstrekt door hem in Leverantie zou kunnen worden voldaan en daar by niet van het Meel is gesprooken, voor welkers bedraagen zyne borgen zich dus ook niet hebben g’ interponneert zyne leverantie altoos zullen Strekken in voldoening van de aan hem afgegeeven Tarwe, en hy voor de voldoening van ‘t bedraagen van geciteerde 1255 Mudden Meel zal hebben te Stellen Sufficiente aparte Borgen ten genoegen van deezen Raade dewelke zich neevens hem zullen moeten verbinden omme wanneer by expiratie van zyn Contract dat montant nog niet mogt weezen voldaan ‘t zelve als dan by allereerste aanmaning ‘t zy geheel ‘t zy ten deele aan de Compagnie te zullen voldoen en betaalen.
De Capityn Lieutenant van het Schip de Resolutie Diederik Wieze van de Hoog Edele Heeren Commissarissen Generaal permissie geobtineerd hebbende per het Schip de Phœnicier naar Batavia te moogen vertrekken zo is in desselfs plaats op voorsz: Schip de Resolutie wederom tot Capityn Lieutenant aangesteld den op ‘t Fluit Schip de Vrouw Maria Johanna bescheiden geweest zynde Gezachhebber Jan Drewes ende zulx onder desselfs thans winnende Gagie.
Wijders uit een ingedient Rapport van den Equipagiemeester Cornelis Cornelisz gebleeken zynde dat de twee Jollen waar van hem de Constructie by besluit van den 26 November laatsleeden gedemandeerd geworden is omme ten dienste van het Officie Fiscaal te strekken door desselfs bestelling behoorlyk vervaardigd zyn geworden, doch daartoe geene Riemen aan handen worden gevonden.
Zo is best gedagt en dienvolgens beslooten den gemelde Equipagiemeester Cornelis Cornelisz ingevolge desselfs daartoe gedaan verzoek te qualificeeren tot den inkoop van 10 Riemen omme daar van aan ieder der twee Jollen vyf Stuks te kunnen werden afgegeeven.
Aldus Geresolveert ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop ten daage en Jaare voorschreeve.
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn.
C. 213, pp. 193-212.¶
Vrydag den {17930215} 15 February 1793
S’ voormiddags present de Hoog Edele Heeren Commissarissen Generaal beneevens de Heere Gezachebber en alle de Heeren Leeden
De Heere Gezachhebber ter Raadzaale verscheenen zynde wierd door zyn Edele de Heeren Leeden gecommuniceerd, dat zyn Ed: op expresse last van Hunne Hoog Edelheedens de Hoog Edele Heeren Commissarissen Generaal, de Vergadering had laaten Convoceeren, en dat Hunne Hoog Edelheedens dezelve met hoogst derzelver teegenswoordigheid zoude vereeren.
Hunne Hoog Edelheedens beneevens den Heere Secretaris der Commissie hier op ter Raadzaale verscheenen zynde, wierd nadat hunne Hoog Edelheedens beneevens den Raade waaren gezeeten door zyn Hoog Edelheid den Hoog Edelen Heer M:r Sebastiaan Cornelis Nederburgh den Raade gecommuniceerd dat hunne Hoog Edelheedens by Raads Missive van den 23 Augustus Laatstleeden ter voldoening aan Hunner Hoog Edelheedens requisiten by Missive van den 20 July bevoorens gedaan hadden aangetroffen deszelfs Consideratien en bericht, zo over het gebrek aan Numerair ‘t welk in deeze Colonie is heerschende, als over de middelen langs welke daarinne op eene voldoende wyze zou kunnen worden voorzien; dat hunne Hoog Edelheedens Hoogst derzelver genoegen konde betuigen over voorSchreeven bericht, waaruit evidentelyk was gebleeken niet alleen het groot gebrek aan numerair in deeze Colonie maar ook de nadeelige en droevige gevolgen welke zo daar inne niet wierd voorzien, dat gebrek zo voor de Ingezeetenen als voor de Compagnie zelfs zoude moeten hebben; dat hunne Hoog Edelheedens zich dus ook volkomen overtuigd hielden van de noodzakelykheid omme daar inne voorzieninge te doen, doch dat hoe klaar de noodzakelykheid ook was de middelen van voorzieninge moeïelyk waaren geweest te bepaalen dat het van zelve Sprak dat dezelve geenzints tot but of ten gevolge zouden moeten hebben om zoodanige Ingezeetenen welke zich in hunnen finantien geruineerd vinden hunne Schulden te doen vergrooten maar alleen om vermogende menschen die zich in het besit van Vaste Goederen en effecten bevinden en dus genoegzaame Soliditeit hebben, van Numerair te voorzien, ten einde daar door de calculatie te bevorderen en voor te koomen de ruine van een groote meenigte der Ingezeetenen die wanneer geen geld in Circulatie wierd gebracht zeer zeeker zou moeten volgen, dat by deeze middelen van voorzieninge voornamentlyk in ‘t oog moest worden gehouden de zorg voor genoegzaame Securiteit voor de Compagnie, en die dat de gelden welke in Circulatie mogten worden gebracht daarïn blyven en niet naar de Cassa der Compagnie weder terug keeren; dat aan hunne Hoog Edelheedens ter bereiking deezer oogmerken best geschikt was voorgekoomen de oprichting van een Bank van Leening, waar ieder een onder verband van Vaste goederen dan wel andere effecten, zich zal kunnen voorzien van zo veel Numerair als waar voor door hem genoegzaame zeekerheid zal kunnen worden gesteld; dat hunne Hoog Edelheedens hieraan de preferentie hadden gegeeven; verre boven het middel door deezen Raade voorgedraagen, omme namentlyk aan de Kerkenraaden zo hier als in de Buitendistricten mitsgaders aan de Drostdyen respectivelyk af te geeven zodanige Sommen aan Papiere geld als waar van de Interessen gereekend à 6 pC:t ‘S Jaars toereikend zouden zyn om de Predikanten en verdere Kerkelyke bediendens mitsgaders de Landdrosten en andere aan de Drostdyen geattacheerden Dienaaren te kunnen Salarieeren dewyl wanneer dit middel wierd geamplecteerd de Gelden welke door het zelve in circulatie zouden werden gebracht, onder verscheidene administratien zouden geraaken en men zich niet genoeg verzeekerd zou kunnen houden dat de bestiering dier penningen by allen met genoegzaam beleid en voorzichtigheid zou geschieden omme uit dies Interessen regulier te vinden de Salarissen welke alle de voorsz: Dienaaren daaruit zouden moeten trekken; en dat wanneer dezelve uit zodanige fondsen niet mogten proflureeren de Maatschappy zich verpligt en genoodzaakt zou vinden de bezolding dier Dienaaren ten haare directe lasten te neemen, daar de Bank van Leening onder eene enkelde gereegelde administratie kan worden gesteld en Commissarissen van dezelve verantwoordelyk gemaakt voor de fondsen welke aan hen mogten worden toebetrouwd, waar door men zich boven en behalven de Securiteit waar voorgemelde Commissarissen zullen moeten waaken, noch kan bezorgen een waarborg ten behoeve van de Compagnie en dat middel boven en behalven dit evengenoemd voorrecht volkomen kan beantwoorden, aan alles wat den Raade heeft vermeend dat by ‘t in circulatie brengen van geld uit de Cassa der Compagnie in acht behoord te worden genoomen alzoo de Ingezeetenen van de fondsen welke door middel van de Bank van Leening in hunne handen zullen geraaken geene meerder directe debiteurs van de Compagnie worden, als wanneer die fondsen door de respective Collegien in circulatie wierden gebracht, mitsgaders by ‘t invoeren van de Bank van Leening door nadere middelen daar toe te bewerkstelligen, eeven eens zal kunnen worden gewaakt dat de fondsen niet te rug keeren tot de Cassa der Compagnie maar in Circulatie blyven dat het ook aan hunne hoog Edelheedens niet onmogelyk was voorgekoomen om ‘s Comp:s voordeel met de oprichting van eene Bank van Leening te doen gepaard gaan, maar dat daar men vooral moet zorgen voor de meest mogelyke Securiteit der opgeschooten Capitaalen hunne Hoog Edelheedens ook vermeenden dat alwaare in d’ oprichting eener Bank van Leening een minder voordeel voor ‘S Compagnies finantien geleegen, dan in het middel door den Raade voorgeslaagen echter aan dezelve de præferentie zoude behooren te worden gegeeven en dat daar hunne Hoog Edelheedens vertrouwden dat by de Bank van Leening alles zou kunnen worden bewerkt wat Strekken kan om de Compagnie zodanige Securiteit te geeven als vereischt word, hunne Hoog Edelheedens derhalven van den Raade vorderden deszelfs advys of dus ook niet de Bank van Leening het beste en geschikste middel zoude zyn om in ‘t Heerschend gebrek aan numerair in deeze Colonie te voorzien, waar op alle de Heeren Leeden des Raads gedeclareerd hebbende van gevoelen te zyn dat eene zodanige Bank van Leening zeekerlyk als het beste middel moest worden geconsidereerd omme in ‘t gebrek aan Numerair te kunnen voorzien en de Compagnie de zoo nodige Securiteit te verzorgen, te meer daar door dit middel de min vermoogende ja de behoeftigen zo wel als de vermogendste ieder na zynen Stand zal kunnen deelen, en voorgekoomen worden, dat niet zo als tot nu toe heeft plaats gehad de menschen ter betaling van eenige geringe Schulden zich genoodzaakt zullen zien een gedeelte hunner Goederen beneeden de waarde te moeten verkoopen, zo is door hunne Hoog Edelheedens aan den Raade overgelegd een Concept Reglement over de administratie van eene Bank van Leening, met Recommendatie dat Reglement ten Spoedigsten in rype deliberatie te neemen en daar over aan hunne Hoog Edelheedens te Suppediteeren ‘S Raads Consideratien.
Vervolgens wierd door Welgemelde Hoog Edele Heere Nederburgh den Raade al verder te kennen gegeeven dat hunne Hoog Edelheedens om aan deeze geldschieting als principalyk het welzyn der Ingezeetenen tot oogmerk hebbende alle mogelyke faciliteit toe te brengen de Intressen ten behoeve van de Bank zo modiecq mogelyk hadden gesteld, ten einde dus de Ingezeetenen zo min mogelyk te bezwaaren, en by evengenoemd Reglement niet hadden bepaald hoe groot het fonds van de Bank van Leening zou behooren te zyn, maar alleen dat aan dezelve door de Compagnie Successivelyk in Rouleerend gestempeld Papier zou worden opgeschooten alzulks Somma als oirbaar en met ‘S Compagnies belangen overeenkomstig zou worden gevonden onder de Ingezeetenen op Intrest uit te zetten, dat dewyl deese Somma in Papiere geld zal moeten worden geschooten de bepaling van dies groote de ernstigste overweegingen kwam te vorderen om het Credit waarin dat geld tot nu toe is geweest voor ‘t vervolg behoorlyk te mainteneeren dat deeze Somma niet al te groot of onbepaald zal moeten zyn, alzoo daar uit nog erger inconvenienten zouden moeten ontstaan, als die welke hunne Hoog Edelheedens uit den weg begeerde te ruimen, dat hunne Hoog Edelheedens onderricht dat de tegenswoordige populatie deezer Colonie kan worden begroot op Vier Duizend huisgezinnen, ook vermeende dat met gerustheid eene Somma van Een Million Ryksdaalders in circulatie zal kunnen worden gebracht daar onder gereekend het gewoon Restant in de Cassa der Compagnie zonder beducht behoeven te zyn dat het Crediet van die munt daar door nadeel zoude lyden omme de voormelde Somma van Een Millioen Ryksdaalders in circulatie te brengen behoorde te worden nagegaan en opgenoomen hoeveel papiere geld, zints dies invoering tot nu toe ten deeze Gouvernemente is vervaardigt geworden, ten einde na aftrek van het geene daar van is vernietigd en de Sommen die in de groote Geldcassa der Compagnie aan handen zyn, te kunnen zien, hoeveel als nog in circulatie komt te zyn, en dus het ontbreekende aan de Somma van een Millioen Ryxdaalers door middel van de Bank van Leening Successivelyk in circulatie te kunnen brengen, dat om de gemelde Somma in Circulatie te doen blyven en voor te koomen dat dezelve niet terug keerd in de Cassa der Compagnie zodanige Maatregulen zouden kunnen worden genoomen om te previnieeren dat in de Cassa der Compagnie niet meerder word ontfangen als daar uit gaat dat de penningen by de Cassa der Compagnie ontfangen wordende proflueeren eerstelyk uit de verkoop van eenige Goederen dewelke zo gering zyn dat dezelve niet in aanmerking kunnen koomen, ten tweeden uit den ontfangst van alle de takken van ‘S Lands inkomsten, en ten derde uit zodanige penningen als de Compagnie Jaarlyks in haare Cassa accepteerd, om naar Nederland te worden overgemaakt dat deze acceptatie van gelden tot nu toe is geschied om de penningen die de Compagnie boven en behalven de inkomsten welke zy ten deeze Gouvernemente geniet moet uitgeeven te vinden, en dat het dus om de eens in Circulatie gebragte gelden daar inne te doen blyven noodzakelyk zoude zyn te bepaalen hoe veel de uitgaaven, de Inkomsten zullen Surpasseeren, om daar door ook te vinden hoe veel gelden de Comp:ie Jaarlyks zou behooren te accepteeren om naar Nederland te worden geremitteerd, dan dat daar de lasten van dit Gouvernement nog niet waaren gebragt tot eene vaste bepaling men dus ook nog niet over de uitgaaven konde jugeeren, dat egter kon worden gecalculeert dat de lasten van dit Gouvernement voortaan Jaarlyks nog drie tonnen Gouds de Winsten en Inkomsten zullen te boven gaan, dat vermits hier van een derde gedeelte moet gereekend worden te zullen worden gesuppleerd in geld en Goederen uit Nederland gevolgelyk nog ƒ200‘000, zoude overschieten om zich door middel van in Cas telling te verzorgen; dan dat ook hier omtrent te Remarqueeren viel dat by de Calculatie van het excedent der Kaapse Lasten op 3 Ton, ondersteld word dat de Lands Soldyen voor de helft of twee derde alhier zoude worden uit betaald waarop nocthans niet vermogt te worden gereekend alzoo de dagelykse ondervinding bewees dat de Soldyen meer en meer naar Europa worden overgemaakt en het zich laat aanzien dat derzelver uitbetaaling alhier welhaast op niet zoude uit loopen; dat dit ten gevolge zullende hebben eene mindere uitgaave en dus een minder bedraagen van het excedent des Lasten van Twee ton dan hier booven is gecalculeerd dierhalven daar meede zoude in vallen de noodzaaklykheid om zich die Som Jaarlyx door acceptatie in Cas te verzorgen en daar meede de acceptatie zelve; dat het eenig middel om dit te prevenieeren en zelfs aan de gemelde acceptatie eene nog ruimer extensie te geeven, was om af te schaffen, de faculteit om Soldyen over te maaken, en dezelve alle alhier te doen uitbetaalen, als wanneer de Post der Lands Soldyen jaarlyks circa 4 Ton zouden bedraagen, en dus twee ton meerder als hier vooren is gecalculeerd, waar door dan ook het excedent der Lasten met Twee ton vermeerderd wordende men zig dierhalven Jaarlyks Vier Ton zoude moeten verschaffen, door middel van acceptatie in Cas, op welke Som de gemelde acceptatie dierhalven by provisie zoude kunnen worden bepaald dat hunne Hoog Edelheedens bewust van ‘t nadeel ‘t welk daar door aan eenige Dienaaren zou worden toegebracht die hunne verdiende Maand gelde in Nederland teegens 20 stuivers en dus veel hooger als hier geschied hebben laaten ontfangen en aan andere die Jaarlyks hunne Soldyen door hunne Gemagtigdens hebben laaten invorderen, om voor die bedraagen eenige Vaderlandsche behoeftens voor hunne Huishoudingen te bekoomen, met betrekking om in ‘t eerst te voorzien verlangden van den Raade te ontfangen desselfs Consideratien of de betaling der Soldyen alhier zou behooren te worden bereekend, in Guldens van 20 Stuivers dan wel onder verhooging van een derde der gemelde Soldyen te doen in Guldens van 15 Stuivers ieder en dat omme zodanige Dienaren welke door middel van hunne verdiende Maandgelden zig onderscheidene benoodigdheeden hebben kunnen bezorgen daaromtrent Schadeloos te houden hunne Hoog Edelheedens begeerden dat van de Vier tonnen Gouds welke Jaarlyks zullen worden geaccepteerd ter Remise naar Nederland zal worden afgezonden Hondert duizend Guldens omme onder de Ministers en Bediendens ten deezen Gouvernemente invoege als volgt te worden verdeeld, als
| Voor den Heere Gouverneur of Gezachhebber | ƒ8000: |
| d:o d:o Heer Secunde | d:o 5000: |
| d:o de Opperkooplieden in functie zynde | d:o 20000: |
| d:o d:o Kooplieden in functie zynde | d:o 20000: |
| d:o d:o Onderkooplieden | d:o 6000: |
| d:o d:o Boekhouders en Adsistenten | d:o 9000: |
| d:o d:o in functie zynde Predikanten aan de Caab | d:o 6000: |
| d:o d:o in functie zynde Predikante in de Buitendistricten | d:o 6000: |
| d:o d:o Chef in verdere Officieren der Militie | d:o 20000: |
| Voor den Heere Gouverneur of Gezachhebber | ƒ8000: |
| d:o d:o Heer Secunde | d:o 5000: |
| d:o de Opperkooplieden in functie zynde | d:o 20000: |
| d:o d:o Kooplieden in functie zynde | d:o 20000: |
| d:o d:o Onderkooplieden | d:o 6000: |
| d:o d:o Boekhouders en Adsistenten | d:o 9000: |
| d:o d:o in functie zynde Predikanten aan de Caab | d:o 6000: |
| d:o d:o in functie zynde Predikante in de Buitendistricten | d:o 6000: |
| d:o d:o Chef in verdere Officieren der Militie | d:o 20000: |
dat voorts Twee Tonnen Gouds van die Remise zal moeten worden afgezondert by preferentie voor de Weeskamer en vervolgens voor zodanige Ingezeetenen als met voldoende bewyzen ten genoege van deezen Raade zullen kunnen aantoonen in de loop van dat Jaar Europische Goederen te hebben ontfangen om onder hen pro rato van ‘t bedraagen der Koopmanschappen voor hen aangebragt zo na mogelyk verdeeld te worden en dat de overige Hondert Duizend Guldens zullen moeten worden gepartageerd, over dus danige Ingezeetenen die geen handel dryvende nogtans mogten verzoeken in de Remise van gelden deel te hebben daar onder begreepen die welke daartoe van de Vergadering van 17:ne permissie hebben bekoomen en dat dewyl hun Hoog Edelheedens over de voorschreeve acceptatie van Vier tonnen Gouds slegts eene algemeene verdeeling hadden gemaaakt, en de Consideratie des Raads begeerde over de door hunne Hoog Edelheeden overgelegde Nota van verdeeling der ƒ100,000:-: aan de Dienaaren terwyl hun Hoog Edelheedens vermeende dat de verdeeling der ƒ20000:-: voor de Militie aan den Chef diende te verblyven.
Den Raade Hunne Hoog Edelheedens verzeekerd hebbende dat niet alleen hoogstderzelver gegeevene beveelen Stipte zouden worden agtervolgd maar dat ook met de meestmogelyke Spoed aan de door hunne Hoog Edelheedens gevorderde Consideratien pligtschuldig zou worden voldaan geliefden hunne hoog Edelheedens den Raade al verder Communiceeren dat door den Oud Heemraad van Stellenbosch Hendrik Cloete Senior als Bezitter van groot Constantia aan hunne Hoog Edelheedens representatien waaren gedaan over het geëerd aanschryvens van de ilustre Vergadering de dato 8 Jannuary 1788 waar by hy Cloete onder de Verpligting is gelegd, om alle de door hem ingeoogst wordende Constantia wynen Jaarlyks aan de Compagnie te moeten leeveren, onder toelegging van 15 pC:t verhoging op de aan hem bevoorens toegelegde 10 pc:t in de overwinst welke op de verkoop dier Wynen, in ‘t Vaderland word behaald, met verzoek dat hierinne door hunne Hoog Edelheedens mogt worden voorzien, dat hunne Hoog Edelheedens, by ‘t nagaan van de aanschryvingen der ilustre Vergaderingen van Zeeventienen diendweegen gedaan hadden aangetroffen de veronderstelling waar in welgemelde Vergadering verseerd als of de Bezitters van Constantia van ouds her onder de verpligting waaren gelegd alle de Wynen welke zy van Constantia kwamen te oogsten teegens bepaalde pryzen aan de Compagnie te leeveren, dat hunne Hoog Edelheedens egter van deeze verpligting geene de minste traces gevonden hebbende, begeerden door de Raade te worden geëlucideerd of eene dergelyke verpligting werkelyk bestond, mitsgaders wanneer en op welke wyze dezelve aan de Bezitters van Constantia was opgelegt, en hier op door den Raade gedeclareerd geworden zynde, dat nog by de retroacte van dit Gouvernement nog by het aanschryven der ilustre Vergadering van Zeeventienen waar by de Verkoop van Constantia in onderscheidene perceelen is geordonneerd geworden nog by de Erf grond brieven of Transporten van die plaatsen eenige blykens zig opdoen dat de bezitters van Constantia onder eene naauwer verpligting zyn gelegd, dan alle de overige Landbouwers deezer Colonie maar dat veel eer uit de Jaarlyks ten deezen Gouvernemente ingekomene Patriasche Eysschen blykt dat de Maatschappy zig nimmer heeft toegekent het regt om alle de wynen door de Bezitters van Constantia geperst wordende te kunnen inslaan alzoo by die Eysschen Jaarlyks is bepaald hoe veel van die Wynen de Compagnie begeerde om navolgens de eens vooral door de Vergadering van Zeeventienen gemaakte Schikkingen over alle de Kameren te worden verdeeld hebben Hunne Hoog Edelheedens beneevens de Heere Secretaris der Commissie door alle de Heeren Leeden des Raads uitgeleid, de Raadzaal verlaaten en zig naar hoogst derzelver apartementen begeeven.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In ‘t Casteele de Goede Hoop ten daage en Jaare voorschreeve
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn.
C. 213, pp. 213-216.¶
Dingsdag den {17930219} 19 February 1793
By omvraage, alle present.
Gisteren namiddag in een zeer desolaten toestand met betrekking tot den Bodem zelve, en voorts met aanbrenging van 13 dooden en 19 zieken /: zo als men daar van by terugkomst van de ten dien einde expres afgezonden geweest zynde Land Schuit is verstendigt geworden:/ onder ‘t Robben Eiland ten anker gekoomen zynde het Batavias Retourschip Leiden het welk den 23 November A:o P:o van evengemelde Hoofdplaatze vertrokken en den 6 December daar aan te gelyk met het Schip de Maria Cornelia Straat Zunda uitgeraakt is, zo behaagde het den Heere Gezachhebber op ‘t berigt by zyn Ed: ontfangen, dat dien Bodem was gebragt in de voorschreeve Reddeloozen staat door een allervehemenste Storm dewelke dezelve op den 11:e deezer teegens over de Baay van à la Goa heeft beloopen gehad heeden dadelyk met goedvinden van Heeren Commissarissen Generaal aan de overige Heeren Leeden des Raads in Consideratie te doen geeven, of het in de veronderstelling dat den geciteerden Bodem de Maria Cornelia dewelke tot den 11 Jannuary is gebleeven in gezelschap van ‘t Schip Leiden ; dog toen op de hoogte van 26 graaden 44 minuten Z: B: en lengte van 75 graaden 31 Minuten, daar van afgeraakt is, zig ten voorsz: dage allerwaarschynlykst niet verre zal hebben bevonden van de plaats alwaar dat tempeest gewoed heeft, en men gevolglyk ook veronderstellen moet dat dezelve daar door overvallen zynde op ‘t best genoomen niet minder als ‘t Schip Leiden zal weezen geteisterd, niet raadzaam zoude zyn de alhier ter Rheede voorhanden zynde Pacquet boot de Vlyt nog heeden van al ‘t nodige te doen voorzien het welk dat Schip van nut en dienst zoude kunnen weezen ingevalle het zelve onverhooptelyk de voorsz: Storm gerencontreert en daar inne, zo als zulx zeer was te præsumeeren, eenige Schaade van importantie bekoomen mogte hebben, en dat kieltje dan vervolgens alzoo voorzien directelyk na dat zig in gereedheid zoude bevinden te doen Zee kiezen ten einde den tyd van Veertien daagen even en in zelver voegen om de oost van de Caap en op eene Convenable distantie van de Wal op meermelde Bodem de Maria Cornelia te kruissen als dat Vaartuig bereids is afgezonden geweest ter opsporing der t’ zeedert van hier naar Nederland gerysvorderd retourschepen de Constitutie en de Geertruy en Petronella .
Welk voorstel van den Heer Gezachhebbber by de voorsz: Heeren Leeden unanimelyk g’agrëerd zynde, zo is dan ook goedgevonden en verstaan opstonds al ‘t nodige te doen bewerkstelligen om de geciteerde Pacquet boot de Vlyt tot de voornoemde expeditie behoorlyk te bequaamen en daar van ter betragting van den meest mogelyksten Spoed de bezorginge te defereeren aan de beschikkinge van welopgedagte Heere Gezachhebber.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd, In ‘t Casteel de Goede Hoop, ten daage en Jaare voorsch:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn.
C. 213, pp. 217-232.¶
Woensdag den {17930220} 20:ste February 1793
‘S Voormiddags, alle Present
Wierd door de Heeren Gordon en Le Sueur, in hun Ed:s qualiteit als Regenten van ‘t Hospitaal te kennen gegeeven dat Regenten van dat Huis ingevolge de ordres door Hunne Hoog Edelheedens de Hoog Edele Heeren Commissarissen Generaal gegeeven hadden getract alle de Goederen tot ‘t Hospitaal gehoorende, ook daar inne te bergen, dog dat zy daar omtrend hindernissen hadden ontmoet na dien de apartementen welke tot berging dier Goederen behoorden te worden gebruikt, zich geheel vol bevonden met een groot getal gemaakte Cazynen, deuren Glasraamen, en andere Houtwerken, mitsgaders alle de Gereedschappen die ten gebruike hadden gediend voor alle Ambachts lieden welke aan de Winkels van ‘t Nieuw Hospitaal en die der Artillerie bescheiden waaren geweest, met verzoek dat de geciteerde Goederen uit de apartementen mogten geruimd en Regenten van ‘t Hospitaal daar door in staat gesteld worden van dat Huis een zodanig gebruik te maaken als hun hoog Edelheedens hebben gelieven te beveelen
Waar op door den Heer Gezaghhebber overgelegd zynde de volgende Specificque Memorie dier Goederen,
‘F: J:’
‘En wel opgedagte Heere Gezaghebber daar by hebbende gelieven te declareeren dat zyn Ed: bereids voorlange de voormelde Goederen uit het hospitaal zou hebben laaten verplaatsen in andere daar toe geschikte vertrekken, dog dat hy Heere Gezaghebber door ‘t meenigvuldig werk ‘t welk door ‘S Comp:s Slaven met betrekking tot de Scheepen heeft moeten worden verrigt, daar toe buyten staat gesteld was geworden maar dat zyn Ed: als nu de evengeciteerde Memorie had laaten vervaardigen omme daar op de dispositie des Raads te verzoeken.’
‘Zo is by Resumptie van dezelve Memorie goedgevonden en verstaan met alle de daar by vermelde Goederen te handelen zoo, en in diervoegen als in margine van dezelve Memorie is ter neder gesteld’
‘Hier na door voormelde Heere Gezachhebber in zyn Ed: qualiteit als Hoofadministrateur nog ingedient zynde het kort Vertoog der Lasten deezes Gouvernements van ‘t Boekjaar 1791-2 beneevens die van ‘S Jaars bevoorens ofte d’ A:o 1790 -1dewelke bedraagen als volgd.’
‘
| DeGeneraale | ||||
| Lasten d' A:o | 1791/2 d' A:o | 1790/1 | Meerder | Minder |
| Onkosten | ||||
| van Scheepen | ƒ230112:15:-: | ƒ248396:03:08: | ƒ | ƒ18283:08:08:- |
| 't Switsersch Regiment | ||||
| de Meuron | 18785:14:08: | 24134:06:-: | 5348:11:08: | |
| 't Regiment Wurtemberg | 44913:10:08: | 378777:17:-: | 333864:06:08: | |
| Randsoenen Ordinair | d:o 140581:13:-: | d:o 169605:11:08: | ƒ | d:o 29023:18:08: |
| Onkosten Ordinair | d:o 63978:16:08: | d:o 80316:01:08: | ƒ | d:o 16337:05:-: |
| Onkosten Extra Ordinair | d:o 2657:15:-: | d:o 69121:13:08: | ƒ | d:o 66463:18:08: |
| Timmeragie en Reparatie | d:o 15836:14:-: | d:o 19673:19:08: | ƒ | d:o 3837:05:08: |
| Fortificatie | d:o 689:08:-: | d:o 62023:17:08: | ƒ | d:o 61334:09:08: |
| Onkosten van 'S Comp:s Lyfeigenen | d:o 27685:10:08: | d:o 41263:13: | ƒ | d:o 13578:02:08: |
| 'T Hospitaal | d:o 24862:01:-: | d:o 19317:10: | d:o 5544:11:-: | ƒ |
| Reekening van Condemnatie | ƒ5679:12-: | ƒ3785:18:08: | ƒ1893:13:08: | ƒ |
| Onkosten van Chaloupen &:a | d:o 12259:14:-: | d:o 10940:08:-: | d:o 1319:06:-: | ƒ |
| Zoldyen aan Land | d:o 156241:02 | d:o 160228:04:-: | ƒ | d:o 3987:02:-: |
| Scheeps Zoldyen | d:o 14036:04 | d:o 11560:16:08: | d:o 2475:07:08: | ƒ |
| 't Regim:'t Luxemburg | d:o 100:17:08: | d:o 1487:14:-: | ƒ | d:o1386:16:08: |
| Somma | ƒ758421:07:08 | ƒ1300633:14: | ƒ11232:18 | ƒ553445:04:08: |
| DeGeneraale | ||||
| Lasten d' A:o | 1791/2 d' A:o | 1790/1 | Meerder | Minder |
| Onkosten | ||||
| van Scheepen | ƒ230112:15:-: | ƒ248396:03:08: | ƒ | ƒ18283:08:08:- |
| 't Switsersch Regiment | ||||
| de Meuron | 18785:14:08: | 24134:06:-: | 5348:11:08: | |
| 't Regiment Wurtemberg | 44913:10:08: | 378777:17:-: | 333864:06:08: | |
| Randsoenen Ordinair | d:o 140581:13:-: | d:o 169605:11:08: | ƒ | d:o 29023:18:08: |
| Onkosten Ordinair | d:o 63978:16:08: | d:o 80316:01:08: | ƒ | d:o 16337:05:-: |
| Onkosten Extra Ordinair | d:o 2657:15:-: | d:o 69121:13:08: | ƒ | d:o 66463:18:08: |
| Timmeragie en Reparatie | d:o 15836:14:-: | d:o 19673:19:08: | ƒ | d:o 3837:05:08: |
| Fortificatie | d:o 689:08:-: | d:o 62023:17:08: | ƒ | d:o 61334:09:08: |
| Onkosten van 'S Comp:s Lyfeigenen | d:o 27685:10:08: | d:o 41263:13: | ƒ | d:o 13578:02:08: |
| 'T Hospitaal | d:o 24862:01:-: | d:o 19317:10: | d:o 5544:11:-: | ƒ |
| Reekening van Condemnatie | ƒ5679:12-: | ƒ3785:18:08: | ƒ1893:13:08: | ƒ |
| Onkosten van Chaloupen &:a | d:o 12259:14:-: | d:o 10940:08:-: | d:o 1319:06:-: | ƒ |
| Zoldyen aan Land | d:o 156241:02 | d:o 160228:04:-: | ƒ | d:o 3987:02:-: |
| Scheeps Zoldyen | d:o 14036:04 | d:o 11560:16:08: | d:o 2475:07:08: | ƒ |
| 't Regim:'t Luxemburg | d:o 100:17:08: | d:o 1487:14:-: | ƒ | d:o1386:16:08: |
| Somma | ƒ758421:07:08 | ƒ1300633:14: | ƒ11232:18 | ƒ553445:04:08: |
Is wyders uit dies te zamentrekking koomen te consteeren dat de Lasten van den voorleeden Jaare in ‘t Generaal ƒ542212:06:08 minder bedraagen als die van ‘t Boekjaar 1790 -1 hebbende ieder lastpost in ‘t byzonder ‘t volgende meerder of minder gerendeert, als
‘
| Meerder | Minder | |
| Onkosten van Scheepen welke dit Boekjaar minder dan 't voorgaande beloopt ofschoon 't Getal der gepasseerde Kielen meerder is geweest ontstaat meesten Deels door de Menagie die omtrend de Verstrekkingen der Scheeps behoeftens Heeft plaats gehad, als meede door dien er minder Provisien en Dranken aan een gedeelte der Vertrokkene Manschappen van 't Regiment Wurtemberg Heeft moeten verstrekt werden, en zoude deeze Reekening meerder zyn gedaald indien het Nieuwe Reglement doorHeeren Meesteren op de Verstrekkingen der Randsoenen gemaakt niet was ingevoerd | ƒ18283:08:08: | |
| 'T Switsersch Regiment de Meuron Insgelyks minder 't geen alleen is toe te Schryven aan 't minder getal Recruten dewelke by hun Passagiealhier van 't Nodige werden verzorgd | d:o 5348:11:08: | |
| 't Regiment Wurtemberg deeze groote Vermindering is Veroorzaakt door 't Vertrek van dat Corps hebben Slegts een klein gedeelte 4 Maanden alhier in Guarnizoen geleegen | d:o 333864:06:08: | |
| Randsoenen Ordinair al meede gedaalt door 't afschaffen van diverse 'S Comp:s Posten waar door de Verstrekking der Randsoenen en Kostgelden aan de daar op bescheidene Manschappen hebben doen Cesseeren het welk deeze Last Reekening meerder zoude hebben vermindert, indien niet zeedert de laatste 4 maanden het Randsoenen aan de Hooge en mindere gequalificeerde Dienaaren in geld was voldaan onder welke uitbetaaling diverse verstrekkingen en Extra dienstgelden bevoorens op Reekening van Onkosten Ordinair en Extra Ordinair geboekt nu ten laste deezer Reekening zyn gebragt | d:o 29023:18:08: | |
| Onkosten Ordinair Insgelyks gedaalt zo door de hier vooren gemelden minderen omslag der E: Compagnie, als ook door dien de hier vooren geciteerden Verstrekkingen aan de Hooge gequalificeerdens zeedert eenige Maanden in gelde is voldaan en ten lasten der Reekening van Randsoenen ordinair geboekt | d:o 16337:05:-: | |
| Onkosten Extra Ordinair deeze aanzienlyke Vermindering onstaat ten grootsten deele door het intrekken der Servies en Laboreer gelden van 't Battallion en Artillerie als meede 't doen Cesseeren der Douceurs zynde het geen voor Extra diensten nog word voldaan zeedert gemelde 4 Maanden op Reekening van Randsoenen Ordinair geboekt | d:o 66463:18:08: | |
| Timmeragie en Reparatie meede gedaalt door de mindere gedaane kosten tot den aanbouw van Nieuwe Gebouwen, ofschoondezelve meerder zoude hebben vermindert zoo niet de aanzienlyke gedaane Reparatien aan 't Zeehoofd als meede aan de Militaire Casernen van 't Regiment Wurtemberg aan 't Nieuwe Hospitaal zulks had Verhindert | d:o 3837:05:08: | |
| Fortificatien deeze groote Vermindering Is alleenlyk toe te Schryven door dien d' Opbouw der Sterktens geduurende dit Boekjaar geheel zyn gestaakt | d:o 61334:09:08: | |
| Onkosten van S' Comp:s Lyfeigenen minder als 't voorgaande Boekjaar Rendeerende, ontstaat zo uit het Minder getal als wel door den Verkoop van 152 Slaaven waarom de Verstrekkingen noodzakelyk hebben moeten verminderen | d:o 13578:02:08: | |
| 'T Hospitaal in teegendeel meerder dan in A:o P:o ontstaat door de mindere Verteerde Maandgelden ten voordeele van 't zelve geboekt | d:o 5544:11:-: | |
| Reekening van Condemnatie Insgelyks meerder ontstaat zo wel door 't meerder bekostigde aan 40 bannelingen van 't Robben Eiland herwaards Verplaatst om alhier tot meerder Voordeel voor d' E:Compagnie tot Onderhoud der Vestingwerken als anderzints te werden gebeezigt, als wel door de meerdere Uitbetaaling voor Executien geduurende dit Boekjaar gedaan | d:o 1893:13:08: | |
| Soldyen aan Land daar en teegen minder als 't voorgaande Boekjaar Spruitende uit de mindere betaalde goede Maanden en Verteerde Gagien het welk egter deeze Reekening aanzienlyker zoude hebben doen daalen zoo niet de Verstrekking der Monteering zoo veel meerder was geweest | d:o 3987:02:-: | |
| Onkosten van Chaloupen en mindere Vaartuigen al meede meerder in A:o P:o is veroorzaakt, door dien in dit Boekjaar een Nieuwe Platboomde Schuit voor de Plettenbergs Baay is gemaakt het welk in 't voorige plaats heeft gehad | d:o 1319:06:-: | |
| Scheeps Soldyen de meedere belastingen van te min uitgeleeverde Goederen op de Soldy Reekening der Opperhoofden van Diversche Scheepen in dit Boekjaar gedaan,hebben deeze Reekening Verhoogt met | d:o 2475:07:08: | |
| 'T Regiment Luxemburg deeze minderheid is veroorzaakt door het Vertrek van den tot gemelde Regiment behoorende Capitein de Mauras, zynde er Slechts Een Maand Onderhoud aan denzelven betaald | d:o 1386:16:08: |
| Meerder | Minder | |
| Onkosten van Scheepen welke dit Boekjaar minder dan 't voorgaande beloopt ofschoon 't Getal der gepasseerde Kielen meerder is geweest ontstaat meesten Deels door de Menagie die omtrend de Verstrekkingen der Scheeps behoeftens Heeft plaats gehad, als meede door dien er minder Provisien en Dranken aan een gedeelte der Vertrokkene Manschappen van 't Regiment Wurtemberg Heeft moeten verstrekt werden, en zoude deeze Reekening meerder zyn gedaald indien het Nieuwe Reglement doorHeeren Meesteren op de Verstrekkingen der Randsoenen gemaakt niet was ingevoerd | ƒ18283:08:08: | |
| 'T Switsersch Regiment de Meuron Insgelyks minder 't geen alleen is toe te Schryven aan 't minder getal Recruten dewelke by hun Passagiealhier van 't Nodige werden verzorgd | d:o 5348:11:08: | |
| 't Regiment Wurtemberg deeze groote Vermindering is Veroorzaakt door 't Vertrek van dat Corps hebben Slegts een klein gedeelte 4 Maanden alhier in Guarnizoen geleegen | d:o 333864:06:08: | |
| Randsoenen Ordinair al meede gedaalt door 't afschaffen van diverse 'S Comp:s Posten waar door de Verstrekking der Randsoenen en Kostgelden aan de daar op bescheidene Manschappen hebben doen Cesseeren het welk deeze Last Reekening meerder zoude hebben vermindert, indien niet zeedert de laatste 4 maanden het Randsoenen aan de Hooge en mindere gequalificeerde Dienaaren in geld was voldaan onder welke uitbetaaling diverse verstrekkingen en Extra dienstgelden bevoorens op Reekening van Onkosten Ordinair en Extra Ordinair geboekt nu ten laste deezer Reekening zyn gebragt | d:o 29023:18:08: | |
| Onkosten Ordinair Insgelyks gedaalt zo door de hier vooren gemelden minderen omslag der E: Compagnie, als ook door dien de hier vooren geciteerden Verstrekkingen aan de Hooge gequalificeerdens zeedert eenige Maanden in gelde is voldaan en ten lasten der Reekening van Randsoenen ordinair geboekt | d:o 16337:05:-: | |
| Onkosten Extra Ordinair deeze aanzienlyke Vermindering onstaat ten grootsten deele door het intrekken der Servies en Laboreer gelden van 't Battallion en Artillerie als meede 't doen Cesseeren der Douceurs zynde het geen voor Extra diensten nog word voldaan zeedert gemelde 4 Maanden op Reekening van Randsoenen Ordinair geboekt | d:o 66463:18:08: | |
| Timmeragie en Reparatie meede gedaalt door de mindere gedaane kosten tot den aanbouw van Nieuwe Gebouwen, ofschoondezelve meerder zoude hebben vermindert zoo niet de aanzienlyke gedaane Reparatien aan 't Zeehoofd als meede aan de Militaire Casernen van 't Regiment Wurtemberg aan 't Nieuwe Hospitaal zulks had Verhindert | d:o 3837:05:08: | |
| Fortificatien deeze groote Vermindering Is alleenlyk toe te Schryven door dien d' Opbouw der Sterktens geduurende dit Boekjaar geheel zyn gestaakt | d:o 61334:09:08: | |
| Onkosten van S' Comp:s Lyfeigenen minder als 't voorgaande Boekjaar Rendeerende, ontstaat zo uit het Minder getal als wel door den Verkoop van 152 Slaaven waarom de Verstrekkingen noodzakelyk hebben moeten verminderen | d:o 13578:02:08: | |
| 'T Hospitaal in teegendeel meerder dan in A:o P:o ontstaat door de mindere Verteerde Maandgelden ten voordeele van 't zelve geboekt | d:o 5544:11:-: | |
| Reekening van Condemnatie Insgelyks meerder ontstaat zo wel door 't meerder bekostigde aan 40 bannelingen van 't Robben Eiland herwaards Verplaatst om alhier tot meerder Voordeel voor d' E:Compagnie tot Onderhoud der Vestingwerken als anderzints te werden gebeezigt, als wel door de meerdere Uitbetaaling voor Executien geduurende dit Boekjaar gedaan | d:o 1893:13:08: | |
| Soldyen aan Land daar en teegen minder als 't voorgaande Boekjaar Spruitende uit de mindere betaalde goede Maanden en Verteerde Gagien het welk egter deeze Reekening aanzienlyker zoude hebben doen daalen zoo niet de Verstrekking der Monteering zoo veel meerder was geweest | d:o 3987:02:-: | |
| Onkosten van Chaloupen en mindere Vaartuigen al meede meerder in A:o P:o is veroorzaakt, door dien in dit Boekjaar een Nieuwe Platboomde Schuit voor de Plettenbergs Baay is gemaakt het welk in 't voorige plaats heeft gehad | d:o 1319:06:-: | |
| Scheeps Soldyen de meedere belastingen van te min uitgeleeverde Goederen op de Soldy Reekening der Opperhoofden van Diversche Scheepen in dit Boekjaar gedaan,hebben deeze Reekening Verhoogt met | d:o 2475:07:08: | |
| 'T Regiment Luxemburg deeze minderheid is veroorzaakt door het Vertrek van den tot gemelde Regiment behoorende Capitein de Mauras, zynde er Slechts Een Maand Onderhoud aan denzelven betaald | d:o 1386:16:08: |
‘Gelyk meede uit het voorzeide Vertoog is koomen te blyken dat de Reekeningen van Winst en Verlies mitsgaders die van ‘S Lands inkomsten hebben gerendeert, als volgd’
‘
| in A:o 1791/2 | in A:o 1790/1 | |
| de Winsten | ƒ121274:16:08: | ƒ123648:13:08: |
| 'S Lands Inkomsten | d:o 291454:17:- | d:o 353306:12:-: |
| d' ontfangen Intressen | d:o 3030:04:08: | d:o 4028:- 08: |
| te Zaamen | ƒ415759:18:-: | ƒ480983:06:-: |
| Uitmaakendt Eene Vermindering van | ƒ65223:08:-: |
| in A:o 1791/2 | in A:o 1790/1 | |
| de Winsten | ƒ121274:16:08: | ƒ123648:13:08: |
| 'S Lands Inkomsten | d:o 291454:17:- | d:o 353306:12:-: |
| d' ontfangen Intressen | d:o 3030:04:08: | d:o 4028:- 08: |
| te Zaamen | ƒ415759:18:-: | ƒ480983:06:-: |
| Uitmaakendt Eene Vermindering van | ƒ65223:08:-: |
En is ten deeze belange verstaan opgemelde Heere Gezaghebber in zyn Ed: voorsz: betrekking als hoofd administrateur te qualificeeren om met het Sluiten der Boeken te doen voortgaan, mitsgaders de Heeren Le Sueur en van Reede van Oudtshoorn te committeeren tot de gewoone examinatie der voorschreeven Negotie Boeken ten einde zulx geschied zynde dezelve vervolgens behoorlyk in Rade te kunnen werden gerevideert.
Waar na geresumeerd weezende de verzoekschriften van de Heeren Keldermeester en Dispencier, mitsgaders den Pakhuismeester, tendeerende om te mogen genieten de ordinaire afschryvingen op de Goederen dewelke door hen geduurende het voorleeden Boekjaar zyn verstrekt geworden, welke versoeken aldus waaren luidende.
Aan den WelEdele Agtb: Heer Johannes Isaac Rhenius Gezachhebber des Gouvernements Cabo de Goede Hoop en den Ressortte van dien &:a &:a &:a beneevens den E: Achtb: politiecque Raad
‘Wel Edele Achtb: Heer, en E: Achtb: Heeren!’
‘De ondergeteekende Keldermeester verzoekt zeer Eerbiedig aan UWelEd: Achtb: dat aan hem mag werden gevalideerd de Ordinaire afschryving van’
‘
| 615 1/2 | Cann: Arak op 6156 Cann: | onder dato deezer Restant blyvende |
| 45643 | d:o Caabse Wyn op 456431 Cann: | |
| 7161 1/2 | d:o d:o Brandedwyn op 71617 1/2 Cann: | |
| 31 1/2 | d:o Wyn tint op 315 1/2 Cann: |
| 615 1/2 | Cann: Arak op 6156 Cann: | onder dato deezer Restant blyvende |
| 45643 | d:o Caabse Wyn op 456431 Cann: | |
| 7161 1/2 | d:o d:o Brandedwyn op 71617 1/2 Cann: | |
| 31 1/2 | d:o Wyn tint op 315 1/2 Cann: |
‘In ‘t Casteel de Goede Hoop Ult:o Aug:s 1792’
’/:was geteekend:/ J: J: Le Sueur’
‘Den Wel Edelen Achtbaaren Heere Johannes Izaac Rhenius Gezachhebber van Cabo de Goede Hoop en den Ressorte van dien etc:a etc:a beneevens den E: Achtb: Raad van Politie, word eerbiedig verzocht dat aan den Ondergeteekende Dispencier mag worden toegestaan de Ordinaire afschryving van de onderstaande Goederen, dewelke door Spillage, Lekkagie, aanslaan der Muuren, als anderzints onvermydelyk in een Jaar komen te ontstaan, namentlyk’
‘
| 838 1/8 | Mudden Tarw op 30863 3/4 Mudden, als | |
| 662 1/2 Mudde op 22088 5/8 Mudden over 't Jaar geleegen à 3 p C:t | ||
| 175 5/8 d:o 8781 1/8 d:o binnen 't Jaar d:o 2 d:o d:o | ||
| 8 3/4 | Mudde Rogge op 309 Mudde, als | |
| 7 1/8 Mudde op 265 7/8 d:o over 't Jaar geleegen hebbende à 3 pc:t | ||
| -7/8d:o d:o 43 1/8 d:o binnen d:o d:o d:o d:o 2 d:o d:o | ||
| 10 1/2 | Mudde Garst op 524 Mudde over 't Jaar geleegen à 2 p:r C:t | |
| 3 7/8 | d:o gemeene Gort op 234 1/8 Mudde, als | |
| 1 5/8 Mud op 81 5/8 Mudde over 't Jaar gelegen à 2 p:r C:t | ||
| 2 1/4 d:o 152 d:o binnen 't d:o d:o 1 1/2 d:o | ||
| - 1/2 | Mud Fyne Gort op 25 1/2 mudde over 't Jaar geleegen à 2 p:r C:t | |
| 44 1/8 | d:o Boonen op 883 Mudde zynde 5 p C:t | |
| 23 3/4 | d:o Erwten op 1241 3/4 d:o, als | |
| 20 3/8 Mudde op 1018 5/8 d:o over 't Jaar à 2pC:t | ||
| 3 3/8 d:o 223 1/8 d:o binnen 't Jaar à 1 1/2 pC:t | ||
| 14076 | lb Ryst op 469208 lb, zynde 3 p:r C:t | |
| 1707 | d:o Beschuit op 112748 lb, als | |
| 65 lb op 3283 lb over 't Jaar geleegen à 2 p C:t | ||
| 1642 d:o d:o 109465 d:o binnen 't Jaar d:o d:o 1 1/2 d:o | ||
| 584 | lb Poeder Zuiker op 29228 lb zynde 2 p C:t | |
| 12 | d:o Hop op 1209 lb zynde 1 p:r C:t | |
| 23 1/4 | lb Peeper op 1424 lb; als | |
| 5 3/4 lb op 253 lb over 't Jaar geleegen à 2 1/4 p:r C:t | ||
| 17 1/2 d:o d:o 1171 d:o binnen 't Jaar d:o a 1 1/2 d:o d:o | ||
| 23 1/8 | lb Cattoene Gaaren op 2302 1/2 lb, als | |
| 1/4 lb op 15 lb over 't Jaar à 2 p C:t | ||
| 22 7/8 d:o d:o 2287 1/2 , binnen 't Jaar d:o 1 d:o d:o | ||
| 14 1/8 | lb Zeep Marseill : op 708 lb zynde 2 p C:t | |
| 13 | d:o gemeene Wasch over 467 lb, als | |
| 12 lb op 405 lb over 't Jaar à 3 p C:t | ||
| 1 d:o d:o 62 d:o binnen d:o d:o 2 d:o d:o | ||
| 36 | lb Waschkaarssen op 1647 lb, als | |
| 9 lb op 314 lb over 't Jaar à 3 p:r C:t | ||
| 27 d:o d:o 1333 d:o binnen 't Jaar à 2 d:o d:o | ||
| 25 | kannen OlyvenOly op 769 1/2 kannen, als | |
| 5 kannen op 100 7/10 kannen over 't Jaar à 5 pC:t | ||
| 20 kannen op 668 4/5 kannen binnen 't Jaar à 5 pC:t | ||
| 62 4/5 | kannen Klappus Oly op 1257 1/2 kannen over 't Jaar à 5 p:r C:t | |
| 26 | d:o LynOly op 869 1/2 d:o binnen 't Jaar geleegen à 3 p C:t | |
| 67 1/2 | d:o RaapOly op 1351 d:o | zynde 5 p C:t |
| 311 1/2 | d:o Traan op 6233 d:o d:o d:o | |
| 3 3/4 | Mudde fyn Zout op 77 Mudden d:o d:o | |
| 17 3/8 | d:o grof d:o op 348 5/8 d:o d:o d:o | |
| 300 | lb Koffy boonen op 16296 lb, als | |
| 276 lb op 13823 lb over 't Jaar geleegen à 2 p C:t | ||
| 24 d:o d:o 2473 d:o binnen 't Jaar d:o a 1 p C:t |
| 838 1/8 | Mudden Tarw op 30863 3/4 Mudden, als | |
| 662 1/2 Mudde op 22088 5/8 Mudden over 't Jaar geleegen à 3 p C:t | ||
| 175 5/8 d:o 8781 1/8 d:o binnen 't Jaar d:o 2 d:o d:o | ||
| 8 3/4 | Mudde Rogge op 309 Mudde, als | |
| 7 1/8 Mudde op 265 7/8 d:o over 't Jaar geleegen hebbende à 3 pc:t | ||
| -7/8d:o d:o 43 1/8 d:o binnen d:o d:o d:o d:o 2 d:o d:o | ||
| 10 1/2 | Mudde Garst op 524 Mudde over 't Jaar geleegen à 2 p:r C:t | |
| 3 7/8 | d:o gemeene Gort op 234 1/8 Mudde, als | |
| 1 5/8 Mud op 81 5/8 Mudde over 't Jaar gelegen à 2 p:r C:t | ||
| 2 1/4 d:o 152 d:o binnen 't d:o d:o 1 1/2 d:o | ||
| - 1/2 | Mud Fyne Gort op 25 1/2 mudde over 't Jaar geleegen à 2 p:r C:t | |
| 44 1/8 | d:o Boonen op 883 Mudde zynde 5 p C:t | |
| 23 3/4 | d:o Erwten op 1241 3/4 d:o, als | |
| 20 3/8 Mudde op 1018 5/8 d:o over 't Jaar à 2pC:t | ||
| 3 3/8 d:o 223 1/8 d:o binnen 't Jaar à 1 1/2 pC:t | ||
| 14076 | lb Ryst op 469208 lb, zynde 3 p:r C:t | |
| 1707 | d:o Beschuit op 112748 lb, als | |
| 65 lb op 3283 lb over 't Jaar geleegen à 2 p C:t | ||
| 1642 d:o d:o 109465 d:o binnen 't Jaar d:o d:o 1 1/2 d:o | ||
| 584 | lb Poeder Zuiker op 29228 lb zynde 2 p C:t | |
| 12 | d:o Hop op 1209 lb zynde 1 p:r C:t | |
| 23 1/4 | lb Peeper op 1424 lb; als | |
| 5 3/4 lb op 253 lb over 't Jaar geleegen à 2 1/4 p:r C:t | ||
| 17 1/2 d:o d:o 1171 d:o binnen 't Jaar d:o a 1 1/2 d:o d:o | ||
| 23 1/8 | lb Cattoene Gaaren op 2302 1/2 lb, als | |
| 1/4 lb op 15 lb over 't Jaar à 2 p C:t | ||
| 22 7/8 d:o d:o 2287 1/2 , binnen 't Jaar d:o 1 d:o d:o | ||
| 14 1/8 | lb Zeep Marseill : op 708 lb zynde 2 p C:t | |
| 13 | d:o gemeene Wasch over 467 lb, als | |
| 12 lb op 405 lb over 't Jaar à 3 p C:t | ||
| 1 d:o d:o 62 d:o binnen d:o d:o 2 d:o d:o | ||
| 36 | lb Waschkaarssen op 1647 lb, als | |
| 9 lb op 314 lb over 't Jaar à 3 p:r C:t | ||
| 27 d:o d:o 1333 d:o binnen 't Jaar à 2 d:o d:o | ||
| 25 | kannen OlyvenOly op 769 1/2 kannen, als | |
| 5 kannen op 100 7/10 kannen over 't Jaar à 5 pC:t | ||
| 20 kannen op 668 4/5 kannen binnen 't Jaar à 5 pC:t | ||
| 62 4/5 | kannen Klappus Oly op 1257 1/2 kannen over 't Jaar à 5 p:r C:t | |
| 26 | d:o LynOly op 869 1/2 d:o binnen 't Jaar geleegen à 3 p C:t | |
| 67 1/2 | d:o RaapOly op 1351 d:o | zynde 5 p C:t |
| 311 1/2 | d:o Traan op 6233 d:o d:o d:o | |
| 3 3/4 | Mudde fyn Zout op 77 Mudden d:o d:o | |
| 17 3/8 | d:o grof d:o op 348 5/8 d:o d:o d:o | |
| 300 | lb Koffy boonen op 16296 lb, als | |
| 276 lb op 13823 lb over 't Jaar geleegen à 2 p C:t | ||
| 24 d:o d:o 2473 d:o binnen 't Jaar d:o a 1 p C:t |
‘In ‘t Kasteel de Goede Hoop Ultimo August:s 1792.’
’/: was geteek: / W: F: van Reede v: Oudtshoorn,’
Aan den Wel Edelen Achtbaaren Heer Johannes Isaac Rhenius Gezachhebber van Cabo de Goede Hoop en den Ressortte van dien &:a &:a &:a beneevens den E: Achtb: Politiecquen Raad!
‘Wel Edelen Achtbaaren Heer en E: E: Achtbaaren Heeren!’
‘Den Ondergeteekende Pakhuismeester verzoekt zeer Eerbiedig dat aan hem mag werden toegestaan de Ordinaire Afschryving geduurende dit Boekjaar op de volgende Goederen gevallen, Namentlyk’
‘
| Crameryen over | |
| 12 lb Aluyn op 399 lb over 't Jaar geleegen hebbende à 3 p C:t | |
| 1 d:o Lym op 25 d:o | à 5 p C:t |
| 6 d:o Styfsel d:o 132 | |
| Loot over | |
| 5 lb Plat op 4038 lb | à 1/8 pC:t |
| 31 d:o Schuit 24917 d:o | |
| Kooper over | |
| 2 1/2 lb op 2014 lb à 1/8 p C:t | |
| Yzer over | |
| 2186 lb gesorteerd, als | |
| 1573 lb op 104849 1/2 of 1 Jaar geleegen à 1 1/2 p C:t | |
| 613 d:o d:o 61343 1/2 binnen 1 Jaar aangebr: à 1 P C:t |
| Crameryen over | |
| 12 lb Aluyn op 399 lb over 't Jaar geleegen hebbende à 3 p C:t | |
| 1 d:o Lym op 25 d:o | à 5 p C:t |
| 6 d:o Styfsel d:o 132 | |
| Loot over | |
| 5 lb Plat op 4038 lb | à 1/8 pC:t |
| 31 d:o Schuit 24917 d:o | |
| Kooper over | |
| 2 1/2 lb op 2014 lb à 1/8 p C:t | |
| Yzer over | |
| 2186 lb gesorteerd, als | |
| 1573 lb op 104849 1/2 of 1 Jaar geleegen à 1 1/2 p C:t | |
| 613 d:o d:o 61343 1/2 binnen 1 Jaar aangebr: à 1 P C:t |
‘
| Staal over | |
| 7 1/2 | lb als |
| 3 lb op 197 1/2 lb of 1 Jaar geleegen à 1 1/2 p C:t | |
| 4 1/2 d:o d:o 452 1/2 binnen 't Jaar aangebragt à 1 p c:t |
| Staal over | |
| 7 1/2 | lb als |
| 3 lb op 197 1/2 lb of 1 Jaar geleegen à 1 1/2 p C:t | |
| 4 1/2 d:o d:o 452 1/2 binnen 't Jaar aangebragt à 1 p c:t |
‘
| Spykers, over | |
| 165 lb gest: yzere op 10993 lb of 1 Jaar geleegen à 1 1/2 p C:t | |
| Verwen over | |
| 1 lb Fyne op 30 lb | à 3 p C:t |
| 132 d:o ges: grove d:o 4400 d:o | |
| Tabak over | |
| 37 lb op 1236 lb à 3 p C:t | |
| Speceryen over | |
| 2 1/4 lb Nooten op 227 lb | à1 pC:to |
| 3 3/4 d:o Nagulen d:o 385 1/2 d:o | |
| 1 3/8 d:o Fouly d:o 133 d:o | |
| 2 1/2 d:o Canneel d:o 246 1/2 d:o |
| Spykers, over | |
| 165 lb gest: yzere op 10993 lb of 1 Jaar geleegen à 1 1/2 p C:t | |
| Verwen over | |
| 1 lb Fyne op 30 lb | à 3 p C:t |
| 132 d:o ges: grove d:o 4400 d:o | |
| Tabak over | |
| 37 lb op 1236 lb à 3 p C:t | |
| Speceryen over | |
| 2 1/4 lb Nooten op 227 lb | à1 pC:to |
| 3 3/4 d:o Nagulen d:o 385 1/2 d:o | |
| 1 3/8 d:o Fouly d:o 133 d:o | |
| 2 1/2 d:o Canneel d:o 246 1/2 d:o |
‘In ‘t Casteel de Goede Hoop Ult:o Aug:s1792.’
’/: was get: / S: V: Echten.’
Is daar op beslooten dat de daar by aangehaalde minderheeden, als niet exedeerende de bepaalde ordres by de Negotie Boeken zullen worden afgeschreeven.
Laatstelyk geproduceert ende geleezen zynde zodanig Berigt als nu onlangs door de Eerst gezwoore Clerq ter Politicque Secretarye George Fredrik Goetz ingevolge ende ter voldoening aan ‘t besluit by deezen Raade op den 20 December 1791 genomen ingediend is geworden nopens de wyze volgens welke niet alleen de Recognitie der Veeplaatzen maar ook alle de overige takken van ‘S Compagnies Inkomsten ten deezen Gouvernemente, by aparte Boeken onder differente Hoofdreekeningen, op eene duydelyke wyze, naar Styl en Practycq van Boekhouden zouden kunnen werden geboekt; Is goedgevonden en verstaan het zelve berigt met de consideratien en Remarques by deezen Raade daar op gevallen in alle onderdanigheid te Suppediteeren aan Heeren Commissarissen ten einde hun Hoog Edelheedens in geval te stellen omtrend de belangryke pointen by het gemelde berigt voorkoomende, zo en in diervoegen te kunnen disponeeren als te Raade zullen worden en vinden te behooren.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop ten daage en Jaare voorschreeve.
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn.
C. 213, pp. 233-242.¶
Donderdag den {17930221} 21 February 1793
‘S voormiddags, alle Present
Het op den 18 deezer onder ‘t Robben Eyland ten Anker gekomene Batavias Retour Schip Leiden waar van by de Resolutie van den 19 daar aan mentie is gemaakt geworden, gisteren naar deeze Rheede opgekoomen zynde; en den Capitein dier Kiel Theunis Groen daar op dadelyk in geschrifte gebragt en heeden morgen aan den Heere Gezachhebber ter handen gesteld hebbende een omstandig berigt van den toestand dier Kiel, gemunieerd van de nodige Verklaringen door d’ opper en deks officieren verleend, om aan te toonen hoedanig en wanneer alle de desastres welke dien Bodem ontmoet zyn dezelve zyn overgekoomen, waarby zig onder anderen ook geannexeerd bevind een Eysch van zodanige Equipagie en andere Goederen als hy Capitein vermeend nodig te zullen hebben om het voorsz: Schip te kunnen helpen uit den Reddeloozen toestand waar in zig thans komt te bevinden en het zelve wederom in staat van Reysvorderinge te brengen, mitsgaders een Specifiecque Lyst van de ongebrande en ongepermitteerde goederen welke zo wel door hem Captein, als desselfs Capitein Lieutenant J: C: de Leeuw te Batavia in dat Schip zyn afgelaaden geworden, zoo heeft het welopgem: Heere Gezachhebber gelieven te behagen de voorsz: Schriftuuren dadelyk in Raade te produceeren ten fine daar op directe te kunnen werden gedisponneert.
Weshalven alle dezelve Stukken dan ook terstond zyn ingezien geworden; en vermits den Raade ingevolge van dien is gebleeken dat het voorsz: Schip Leiden , zo voor als in en na den Storm waar door op den 11 deezer op ‘t Rif van Anguelhas is beloopen, en in welke behalven verscheydene Vaatwerken ook nog 11 Stukken Canon over boord hebben moeten werden geworpen niet alleen zeer importante Schadens en verliezen aan ‘t staande en loopende wandt mitsgaders de zeilen Ankers en Touwen heeft komen te lyden maar dat ook het water dermaten in ‘t ruym is door gedrongen dat het zelve by de Pompen tot de hoogte van 9 Voeten heeft gestaan gehad, ‘t welk heeft veroorzaakt dat de Salpeeter is gesmolten en de op dezelve geleegen hebbende overige gedeeltens der Lading naar onderen gezakt zynde vervolgens ook zeer veel Peeper over Boord is gepompt terwyl apparentelyk de koffy en zuyker meede zal zyn nat geworden
Zo is op de propositie daartoe met agreatie en toestemming van Heeren Commissarissen Generaal door welopged: Heere Gezaghebber gedaan, goedgevonden en verstaan.
Dat om het beschadigd geworden gedeelte der Lading behoorlyk van het goed gebleevene te kunnen doen Separeeren en teffens ook een naauwkeurige visitatie van de gesteldheid van ‘t Schip in ‘t voorsz: Ruym te kunnen laaten bewerkstelligen, gemelde Bodem Leiden dadelyk zal werden ontlost, indiervoegen dat al het geen droog is gebleeven en zig voor ‘t overige in een wel geconditioneerden Staat komt te bevinden directe uyt dien Kiel zal werden overgebragt aanvankelyk voor zo verre daar toe ruymte is in ‘t ter Rheede leggend Schip de Resolutie ten einde zodra het zelve daar meede zal zyn vollaaden onmiddelyk naar Nederland te werden voortgeschikt, weshalven dan ook de geprojecteerde aflading van dien Bodem met goederen op Vragt voor Reekening van Particulieren, waar toe op den 12:e deezer is geresolveert geen effect Sorteeren zal en voorts het resteerende in den Hoeker de Sterreschans , endat men daar en teegen het natte en g’endomageerde naar Land zal doen transporteeren en opslaan in Pakhuyzen van Particulieren, dewelke den Heere Keldermeester Le Sueur, als zig op ‘t verzoek deezes Raads wederom met het opzigt over dees operatie gechargeerd hebbende gequalificeerd werd mits ontstentenisse aan eygen bergplaats voor de minstmogelykste pryzen in te huuren, om aldaar het beschaadigde door d’ ordinaire en zodanige expresse Gecommitteerdens als men naar omstandigheid van zaken en de omslagtigheid van ‘t werk zal bevinden aan dezelve te moeten adjungeeren gesorteerd, het nog bruikbaare weederom gedroogd en g’emballeerd te werden, om vervolgens of met Leiden zelve of wel met eene occasie welke zig vroeger voordoen mogt naar ‘t Vaderland verzonden te worden en nopens het geheel onbruikbaare zodanige nadere dispositien te kunnen werden genoomen als men zal vinden te behooren,
Dat ondertusschen de Capityns ter Zee Willem Udemans, en Johannes van der Plas zullen werden gecommitteerd omme zig ten eersten te begeeven naar Boord van gemelde Bodem Leiden , ten einde geadsisteert door den Baas der Scheepstimmerlieden in de teegenswoordigheid van den Capityn dier kiel Theunis Groen mitsgaders en overstaan van den Equipagiemeester Cornelis Cornelisz de voorsz: door d’ Overheeden bereids opgegeeven en alle verdere zig aan ‘t Schip bevindende gebreeken ten naauwkeurigste na te gaan en t’ examineeren, gelyk ook by die geleegendheid van de Lading meede oppervlakkig inspectie te neemen, ten einde t’ ontwaaren of behalven de defecten welke men verondersteld beneeden in ‘t Schip aan dezelve te zullen zyn by gekoomen zig ook nog eenige andere van boven op, en zo ja welke dan, aan ‘t oog komen te vertoonen, zullende het berigt door Zee en Scheepsbouwkundigen hier omtrend ingekomen zynde als dan ook naar bevind van Zaken werden beslooten op de door den Capityn Groen ingediende petitie van benoodigdheeden tot de Reparatie der voorsz: gebreeken waar van hier boven is gesprooken.
En dat eyndelyk meede zonder het allerminste tydverwyl uit het Schip gelost en aan Wal gebragt zullen moeten werden de opgegeevene ongebrande en ongepermitteerde goederen van den Capityn Groen en Capityn Lieutenant de Leeuw mitsgaders den Opperchirurgyn P: Maas bestaande volgens de boven gemelde daar van overgelegde Lyst in de navolgende te weeten.
mitsgaders in de hier onder meede gespecificeerde differente Articulen dewelke zy overheeden den voor onderscheydene Particulieren alhier in bestelling hebben aangebragt, als
| 6 Zakken Ryst en | gemerkt I:P:D:N: |
| 1 Boeyang d:o | |
| 1 Half Aam d:o d:o I:I:L:S: | |
| 5 kleine kasjes | d:o d:o H: I: D: W: |
| 1 kast | |
| 1 kleindere d:o | |
| 1 Half aam d:o | |
| 1 Kelder d:o A:F: | |
| 3 Potten d:o N:M: en | |
| 6 Potten gemerkt I:H: en | |
| 6 d:o d:o D:K: |
| 6 Zakken Ryst en | gemerkt I:P:D:N: |
| 1 Boeyang d:o | |
| 1 Half Aam d:o d:o I:I:L:S: | |
| 5 kleine kasjes | d:o d:o H: I: D: W: |
| 1 kast | |
| 1 kleindere d:o | |
| 1 Half aam d:o | |
| 1 Kelder d:o A:F: | |
| 3 Potten d:o N:M: en | |
| 6 Potten gemerkt I:H: en | |
| 6 d:o d:o D:K: |
Omme met uitzondering der voorsz: Slavinne de welke men teegens betaaling van ‘t inkoomend Regt van Tien Ryksdaalders ten behoeve der E: Comp:ie aan haaren Lijfheer zal laaten volgen, opgeslagen zynde in dezelfde in te huurene Pakhuyzen waar in vervolgens de natte Goederen der Lading zullen geborgen worden, de Contrabanden, articulen voor de inkoops pryzen voor Reekening der Maatschappy overgenomen en de Resteerende ten Spoedigsten mogelyk ten profyte der gemelde overheeden Publiecquelyk verkogt te worden alles onder de bepalingen welke daar omtrend eens voor altoos zyn vastgesteld.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop ten daage en Jaare voorschreeve.
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W:F:V: Reede Van Oudtshoorn.
C. 213, pp. 243-341.¶
Dingsdag den {17930226} 26 February 1793.
S’ Voormiddags alle Present
Ten gevolge van de Consideratien op den 21:e december des voorleeden Jaars door deezen Raade aan Heeren Commissarissen Generaal gesuppediteerd, betrekkelyk de invordering van de Recognitie penningen der Leeningsplaatzen dewelke daaromtrend ten agteren komen te staan, by hoogstdezelve op den 20 deezer g’arresteerd en ten zelven daage onder geleide eener Missive aan den Rade ingezonden zynde eene Publicatie bepalende de wyze hoedanig voortaan de voorsz: agterstallige Recognitie penningen door middel zo van ‘S Comp: gecontracteerde als der particuliere Slagters ingevorderd zal moeten worden, en daar meede thans uit den weg zynde geruimd die Zwarigheeden teegens de Sluyting van het nieuw Contract tusschen d’ E: Comp: en d’ eerstgemelde Slagters op de Conditien by Besluit van den 19 der gemelde Maand December omschreeven, welke by dezelve Resolutie gedetailleerd werden opgegeeven, invoegen nu ook in haaren Zamenhang effect zullen kunnen Sorteeren de dispositien van Haar Hoog Edelheedens dewelke uit dit nieuw Contract van aanbesteeding van ‘t benodigd Vleesch en leevend Vee voor ‘S Comp: omme slag moeten voortvloeyen.
Zo is thans by Resumptie over Haar Hoog Edelheedens gevenereerde Letteren van 18 der meerm: maand December, Contineerende de evengemelde dispositien, en teffens te gelyker tyd ook over ‘t nu ingekoomen zeer g’eerbiedigd Schryvens mitsgaders de daartoe Specteerende Publicatie gebesoigneert zynde, goedgevonden en verstaan.
Dat als nu aanvankelyk zonder eenig verder verwyl zal werden geformeerd een Concept Contract tusschen twee Leeden deezes Raads in den Name ende van weegens dezelve ter eenre, en de hier vooren gementioneerde Compagnies Slagters aan de andere zyde, te sluyten gevestigd niet alleen op alle zodanige Conditien, voorwaarden en bepalingen als waaromtrend Heeren Commissarissen Generaal zelve zyn overeengekoomen met de gemelde Slagters, maar ook wel Specialyk op den inhoude van d’ evengeciteerde Publicatie, voor welkers prompte en Stipte nakoming in alle zyne deelen zy Slagters zig daar by in ‘t byzonder uitdrukkelyk zullen moeten verbinden, welk ten Spoedigsten mogelyk ter Resumptie en omme te werden gearresteerd in Raade zal moeten werden geproduceerd.
Dat intusschen Concerneerende de vermindering van prys waar voor volgens het geen daaromtrend onder anderen by dat Nieuw Contract ook staat gestipuleert te werden het versch Vleesch en leevend Vee in ‘t vervolg aan d’ E: Comp:ie moet werden geleeverd, de vereyschte kennisse zal werden gegeeven aan den Negotie Overdraager Casparus van Eerten, omme zig in het formeeren der Ordonnantien op den Heere Kassier, ter voldoening der Slagters voor hunne gedaane Leverantien, daar na in diervoegen te Reguleeren dat te reekenen van den eersten der Jongst verweekene Maand Jannuary tot primo May des aanstaanden Jaars 1794 aan dezelve Slagters niet meer werde gevalideert als 6 duiten voor ‘t Pond vleesch en 33 Stuivers voor een Leevend Schaap en vervolgens van den 1:ste May 1794 tot den 1:ste May 1799 Slegts 5 duyten per lb Vleesch en 24 Stuiv:s voor een Schaap.
Dat wyders ten einde te zorgen dat punctueelyk agtervolgd en nagekoomen worde de verbintenis van de zyde der voormelde Slagters aangegaan om van nu af aan gereekend, tot den tyd toe dat het invoegen voorsz: te sluyten nieuw Contract zal komen te expireeren, het Vleesch uit hunne Particuliere Slagteryen ten gerieve der Ingezeetenen te zullen afleeveren de 4 Ponden teegens Zes Stuivers uitterlyk, Extract uit het zelve Contract, het gemeld Articul behelzende, zo aan Commissarissen uit den Raade van Justitie als aan den Fiskaal zal werden gesuppediteerd, met qualificatie en Last omme onderling met den andere te overleggen langs welke middelen de meermelde Slagters in Cas gesubconneert dan wel reëeL bevonden mogten worden van dees Stipulatie afte wyken op ‘t prompst agterhaald en ook op de meest efficacieuste wyze in deezen tot hunne verpligting te rug gebragt of by dezelve gehouden zouden kunnen werden, omme vervolgens, gelyk zy daar toe by deezen worden gequalificeerd de alzoo beraamde mesures zo dikwils ten voorsz: eynde in ‘t werk te leggen als zy door de afwykingen der gemelde Slagters van hunne voorsz: verbintenis zig daar toe gehouden en verpligt zullen vinden.
Dat vermits door de hier vooren geallegueerden Publicatie waar by Heeren Commissarissen Generaal nu zelve hebben gelieven te Reguleeren de Voet en wyze op welke de buyten Lieden hunne agterstallige Recognitie penningen zullen moeten opbrengen en afleggen, thans zyn weg genoomen de zwarigheeden en bedenkingen door de voorsz: Slagters ingebragt teegens de wyze hoedanig in de eerste instantie bepaald was dat door hun aangenoomen zoude moeten zyn geworden het Vee dat dezelve agterstallige buyten Lieden in mindering hunner verschuldigde Recognitie penningen zoude hebben willen leeveren, de gemelde Slagters dier halven als nu by ‘t meermeld met hun aan te gaan Contract Specialyk zullen werden gelegd onder de verpligting van zig Stiptelyk te moeten gedragen naar den inhoude van de voorsz: Publicatie, waar by de door hun gedesireerde veranderingen in diervoegen g’arresteerd zyn als zy diezelve hebben koomen op en aan te geeven.
Dat voorts om ook de particuliere Slagters meer byzonder te verbinden tot de prompte nakoming der Stipulatien by deselve Publicatie voorkoomende dewelke haare betrekking tot hun hebben, in de ordonnantien welke haare betrekking tot hun hebben, in de ordonnantien welkers prolongatie zy jaarlyks moeten verzoeken, wanneer zig g’inclineerd bevinden om met de Slagterye te Continueeren, telkens zal worden ingevloeyd dat behalven de vroegere Conditien en voorwaarden waarop hun het dryven der voorsz: neeringe gepermitteerd werd, ook door hun in allen deelen zal werden nagekoomen de bepalingen waar onder zy by dees hunner Hoog Edelheedens Publicatie zyn gelegd geworden.
Dat al verder om een ygelyk die geconcerneert is by de inning der voorsz: agterstallige Recognitie penningen de nodige informatie te geeven van het geen vereyscht werd om dat werk in alle deszelfs details Conform het voorschrift van Heeren Commissarissen Generaal tot Stand te brengen niet alleen naar gewoonte aan den Raade van Justitie beneevens den Fiscaal en de Respective Landdrosten maar ook aan den Heer Cassier mitsgaders den Negotie overdrager zal werden afgegeeven Authentiecque afschriften van de meerged: Publicatie, dat daar beneevens dezelve Landdrosten zullen werden gelast zo als zy gelast werden by deezen om wanneer zig ymand der voorsz: agterstallige Landlieden by hun mogten komen te addresseeren, voorgeevende deszelfs onvermoogen om zyne verschuldigde Recognitie penningen binnen de bepaalde termynen te kunnen opbrengen en afleggen, zy Landdrosten dat voorgeeven zullen moeten brengen ter kennisse van Heemraden, en beneevens dezelve ten naauwkeurigsten inquireeren na de waare omstandigheeden waarin een zodanig Perzoon zig komt te bevinden, ten eynde vervolgens in geschrifte aan den Heere Hoofdgebieder te dienen van Berigt, in hoe verre het voorgewend onvermoogen gegrond is, en waarom, mitsgaders in hoe verre ook uit dien hoofde naar hun inzien met den Supp:t eenige Consideratie zoude dienen te werden gebruikt, ten einde den Heere Gezaghebber ofte den Heere Gouverneur in der tyd, zig in zyne decisien hier omtrend op de voorsz: berigten zoude kunnen fundeeren.
En dat terwyl Heeren Commissarissen over ‘t Slagthuis zullen aan gerecommandeert werden toe te zien dat voor ‘S Comp:s ommeslag in ‘t algemeen door de voorsz: gecontracteerde Slagters geen ander vleesch dan het geen goed en deugdzaam is, werde geleeverd, aan Heeren Regenten van ‘t Hospitaal in ‘t byzonder teevens zal werden aanbevoolen de toezigt over dat gedeelte van dien het welk voor ‘t Hospitaal is bestemd, als moetende volgens de Conventie door Heeren Commissarissen Generaal met dezelve Slagters getroffen niet slegts van goede qualiteit zyn, maar ook in goede stukken bestaan, zonder te veel met beenen te moogen zyn vermengd.
Dat om inmiddels de nodige executie te geeven aan Haar Hoog Edelheedens verdere beveelen by hoogst dezelve ingevolge de evengeciteerde met de gecontracteerde Slagters getroffen nieuwe arrangementen en Schikkingen gesteld, den Secretaris deezes Raads zal hebben te bezorgen dat dadelyk werde geroyeerd d’ ordonnantie waar by aan den Burger Nicolaas Colyn in leening is vergund de plaats de Yzer Fontein in de groene Cloof geleegen, met bekendstelling teffens dat nog dezelve plaats nogte eenige andere welke thans ten dienste der ‘S Comp:s Slagters geaffecteert zyn immermeer van d’ overige afgezondert, gealieneerd ofte aan andere uitgegeeven zullen mogen werden en dat in teegendeel voor ‘t gemis der gemelde plaats de Yzer fontein eene andere ordonnantie aan voorsz: Colyn werde geëxpedieert, ingevolge van welke onder de bepalingen en voorwaarden by Heeren Commissarissen Generaal voorgeschreeven ‘S Comp:s Post de Tygerhoek zyn leeven lang geduurende aan hem in vrugt gebruik werde afgestaan, omme zo wel d’ evacuatie ofte ontruyming van de plaats de Yzer fontein als de in bezit neeming der evengeciteerde Post de Tygerhoek effect te Sorteeren met den Eersten der aanstaande maand Maart.
Dat, om te profiteeren van Haar Hoog Edelhedens qualificatie om gebruik te moogen maaken van het aanbod der meergeciteerde Slagters rakende de Leverantie der benodigde Tromvellenom niet, en van het zeemleer tot Broeken voor de Soldaaten teegens betaaling van 12 Stuivers voor ‘t Paar, voor yder onderofficier ofte gemeene al om de twee Jaaren by geleegendheid der vernieuwing van derzelver monteering Stukken, zo aan den Heer Overste Gordon als aan den Major der Artillerie Fischer de nodige Extracten van dees passagie zal werden ter handen gesteld, ten eynde te strekken tot derzelver informatie en narigt, en om teevens daar van de vereyschte kennisse te geeven aan de Capityns der respective Corpsen dewelke by hun werden gecommandeert aan wien de gezegde vellen tot Broeken voor gemeene Militairen en onder officieren moeten werden gefourneerd; terwyl van d’ obligatie der Slagters om voortaan navolgens de nu g’arresteerde bepaling de fourniture dier vellen tot Trommels en Broeken, /: te weeten d’ eerstgemelde gratis en de laatstgenoemde teegens de evenopgegeeven pryzen:/ te moeten doen, zo nu by het Sluyten van het nieuw Contract als in ‘t vervolg by de Renovatie der aanbesteeding der Leverantie van Versch Vleesch telkens by de Conditien de vereyschte mentie zal werden gemaakt.
En dat eyndelyk om overeenkomstig d’ intentie van Heeren Commissarissen Generaal gebruyk te kunnen maken van de vryheid door Hoogst dezelve aan deezen Raade verleend om het Strookje lands, over de Modder Rivier geleegen op derzelver daar om gedaane instantie aan de Gebroeders Jan Gysbertus en Sebastiaan Valentyn van Reenen /: zynde de teegenwoordige gecontracteerde Slagters :/ in Eygendom te moogen cedeeren, de Heeren Leeden deezes Raads Oloff Godlieb de Wet, en William Ferdinand van Reede van Oudtshoorn die door d’ oculaire inspectien welke zy van ‘t terrain om en by ‘S Comp:s geweezene Posten de Ganze kraal , en de groene kloof hebben moeten neemen, toen aan hen opgedraagen is geweest de belendingen derzelver te bepalen, de meeste locale kennis van het veld en de weide in de evengeciteerde Groene cloof hebben verkreegen, zullen werden verzogt en de gecommitteerd zo als hun E: Ed: verzogt ende gecommitteerd werden by deezen om zig by Convenable geleegendheid in Perzoon naar voornoemde plaats de Ganze kraal , waar aan dit Strookje Lands is grenzende, te begeeven ten eynde t’ onderzoeken onder welke Conditien den afstand van dien zoude behooren te geschieden om alle aanlyding tot disputen tusschen debezitters der evengemelde plaats de Ganze Craal en de gecontracteerde Slagters in der tyd te prævenieeren, en om aan deeze laatsten te Reserveeren de vryheid om hun Vee aan de Modder Rivier te laaten drenken. Voorts om van dit Land met in ‘t ooghouding dat het voorneemen deezes Raads nimmer is geweest daar aan eenige extensie van belang te geeven, zo wel de groote als de Som welke in erkentenisse voor het zelve aan d’ E: Comp: zal behoeven betaald te werden te bepalen.- en dit een en ander geschied zynde het zelve Land als dan laatstelyk door den geswooren Landmeeter, die hun E: E: in deez Commissie zal moeten vergezellen, behoorlyk te doen opmeeten en Carteeren, alles ten haare kosten.
En na dien Haar Hoog Edelheedens by de thans verhandeld werdende Missive van den 20 deezer ook gerequireerd hebbende dat ten Spoedigsten aan Hoogst dezelve zoude gesuppediteerd werden den uitslag van ‘S Raads deliberatien over het bereids op den 20 December 1792 aan den Eerstgeswooren Clerq Goetz gedemandeerd onderzoek hoedanig alle de inkomsten der E: Compagnie ten deezen Gouvernemente op eene geregulde wyze naar styl en practycq van Boekhouden by aparte Boeken zoude kunnen worden behandeld, van welke zaak Haar Hoog Edelheedens zeggen bereids voor lange de afdoeninge te hebben te gemoete gezien, by overziening der Correspondentie met Haar Hoog Edelheedens gevoerd werdende bevonden is, dat men de voorsz: Requisitie is voorgekomen met aan Hoogstdezelve op denzelfden 20:e deezer het Resultat der besoignes door deezen Raade over de gem: materie gehouden in te zenden, zo is dan ook ten slotte op de Continue van deese Haar Hoog Edelheedens Missive beslooten dat men zig aan dat bereids afgegaan onderdanig berigt in allen eerbied zal gedraagen.
Hier na ook ter Tafel gebragt en geleezen zynde Neegen laatere Brieven van Heeren Commissarissen Generaal, waar van de eerste onder den 13:e deezer, de drie volgende den 15, de Vyfde den 18:e en de resteerende Vier Successivelyk den 20, 21, 22, en 25 daar aan zyn geschreeven geworden, houdende alle dezelve voornamentlyk.
Dat Haar Hoog Edelheedens ontfangen hebbende d’ onderscheidene Missives welke den Raade de vryheid gebruikt heeft gehad onder den 11:e bevoorens aan Hoogst dezelve te rigten Haar Hoog Edelheedens de gemelde Missives in deliberatie hebben genoomen en by die geleegendheid hebben goedgevonden, daarop de volgende dispositien te neemen, te weeten,
Dat by Haar Hoog Edelheedens nader overwoogen zynde de Reedenen welke de Vergadering van Seeventienen hebben kunnen permoveeren tot haare herhaalde aanschryvingen, om de perceptie der inkomende en uitgaande Regten ten behoeve van de Compagnie ten deezen Gouvernemente te doen verpagten, en aan hoogst dezelve by die geleegendheid zynde gebleeken, dat de gemelde Inkomsten geenzints zyn gesprooten uit de beuring van zeekere procentos op eenen geoorloofden handel, gelyk het schynt dat de Heeren Majores daar van ‘t ideé hebben gehad, maar grootendeels uit voordeelen welke de Fiscaals zig uit eene Lakenswaardige Conniventie van eenen voor ‘S Compagnies belangen ruineusen Morshandel hebben weeten te verzorgen, Haar Hoog Edelheedens mitsdien Considereerende dat aan dees morshandel thans den Bodem geheellyk is ingeslaagen en daar door ten uittersten bedenkelyk is geworden, of wel verwagt kan werden dat ‘S Comp:s meeste voordeel door de voorsz: verpagting zal worden betragt alvoorens de ondervinding zal hebben doen kennen, zo wel de gevolgen welke zulx hebben zal op het bedraagen der inkoomende en uitgaande Regten, als den invloed welke daartegen te verwagten is dat daar öp zullen hebben de verleende vryheeden tot particulieren Vaart en handel, om die reedenen dan ook hebben goedgedagt den Raade aan te Schryven om by Provisie met de voorsz: Verpagting te Supercedeeren tot zolange dezelve daaromtrend nadere beveelen zal hebben bekoomen, en inmiddels de perceptie der inkomende en uitgaande Regten op den teegenswoordigen voet te doen voortgaan.
Dat haar Hoog Edelheedens zig ook by een nadere geleegendheid zullen expliceeren op het Rapport door den Heere Dispencier van Reede van Oudtshoorn Sub dato 15 Jannuarij J: L: in vergaderinge overgelegd, en neevens de voorsz: ‘S Raads missives aan Hoogst dezelve gesuppediteerd, houdende de bevinding van hem Heere van Reede van Oudtshoorn nopens het gedaan onderzoek der klagten door den Burger krygsraad teegens den Fiskaal van Lynden ingebragt.
Dat thans door de gedaane keuse der Landdrosten van Stellenbosch , en Zwellendam voor hun en derzelver Successeuren bepaald zynde, dat dezelve tot het onderhoud van de voor hunne Respective drostdyen benoodigde Paarden zullen genieten elk eene Somma van Ryxdaalders 275 Jaarlyks, en dat bovensdien den Landdrost van Zwellendam zal hebben het gebruyk van de plaats de Deptka genaamd, Haar Hoog Edelheedens niet kunnen Condescendeeren in de nadere instantien door den gem: Landdrost van Zwellendam omtrend de evengeciteerde plaats gedaan, maar persisteeren by Hoogst derzelver reeds genoomen besluyt by Missive van den 1:e October 1792 aan deezen Raade meede gedeeld.
Dat Schoon d’ omstandigheeden van de Comp:ie teegenswoordig zyn van dien aard dat zy over het algemeen niet kunnen toelaaten veel faciliteit te gebruyken in het toestaan van buyten gewoone faveurs, Haar Hoog Edelheedens egter uit hoofde der door deesen Raade bygebragte gronden en motiven ten voordeele van het aan dezelve by Requeste gedaan verzoek van den Prædikant in de Hervormde gemeente alhier, Helperus Ritzema van Lier, en byzonder lettende hoe hoogst dezelve getuygen zyn geweest dat den Supp:t op den 15 July 1792 door de gevolgen eener Borskwaal onder het waarneemen van zynen dienst op den Prædikstoel is bezweeken, hebben goedgevonden in dit Singulier geval en zonder consequentie voor ‘t vervolg den gem: D:s van Lier van zynen voorsz: dienst t’ ontslaan met behoud van zyne gagie Emolumenten, rang, zitting, en Stem in de Kerkenraad alhier, en met dien verstande dat de Supp:t zo hy weder in staat mogte geraaken om den dienst waar te neemen præferabel zal zyn tot de vervulling der eerst komende Vacature.
Dat Schoon Haar Hoog Edelheedens met opzigt tot S’ Raads favorable voordragte omtrend het verzoek door den Boekhouder en geswooren Landmeeter Jan Willem Wernich aan de vergadering van Seeventienen gedaan, om te mooge werden begunstigd met de effective qualiteit en gagie van Onderkoopman, te Remarqueeren hebben gevonden de wel gevoeglykheid vereyschte dat de dispositie van gemelde Vergadering daar op werde afgewagt, Hoogstdezelve des niet te min de Heeren en Meesteren van de voorsz: gunstige gevoelens deezes Raads omtrend den gezegde Supp:t informeeren zullen.
Dat hoe zeer Haar Hoog Edelheedens om de by hoogstdezelve opgegeeven werdende reedenen zig eenigzints gesurprenneerd hebben gevonden door den Raade al meede favorabel te hebben zien voordragen het verzoek van den Eersten Opperchirurgyn in ‘S Comp:s Hospitaal alhier Johannes Leuwer, om te werden gereleveerd van de Boete van 6 Maanden gagie hem opgelegd, welgem: haar Hoog Edelheedens nogthans, die voordragte toeschryvende aan een Compleete persuasie van dezyde deezes Raads dat voorm: Leuwer in’t vervolg in allen opzigte aan zyne verpligtingen tot hoogst derzelver volkomen genoegen zal voldoen, en zig daar op dan ook verlaatende, mitsgaders vertrouwende dat zulx meede in ‘t byzonder kenbaar zal worden door die bezuynigingen in de uitgaven het Hospitaal Concerneerende welke door haar Hoog Edelheedens met zoo veel ernst zyn en als nog werden verlangd hem Leuwer voor ditmaal de voorsz: Boete hebben geremitteerd.
Dat meerwelmelde Haar Hoog Edelheedens overwoogen hebbende de vraage door deezen Raade aan Hoogst deselven voorgesteld by geleegendheid der voordragte van ‘t verzoek door den onder afgeschreeven gagie gestelden Mattroos Lucas van der Schyff gedaan om finaal uit ‘S Compagnies dienst ontslagen en in Burger Vrydom gesteld te mogen worden, hebbende goedgevonden, onder het verleenen van de nodige qualificatie om aan den gemelde Supp:t het voorsz: ontslag beneevens het burgerregt deezer plaatze t’ accordeeren te verklaaren dat Haar Hoog Edelheedens interdictie teegens het stellen van Lieden in Burger vrydom, zonder daar toe bekomen qualificatie, niet van applicatie is op inboorlingen van dit Land, en dat gevolglyk dezelve hunnen tyd uit gediend hebbende en geene byzondere reedenen daar teegen militeerende by dispositie van deezen Raade in burger vrydom zullen mogen werden gesteld, mits dat daar van telkens behoorlyk kennisse werde gegeeven aan de Vergadering van 17:nen en, dat den goeden uitslag der publiecque aanbesteeding van de Leverantie der voor de Compagnie benoodigde Caabsche wynen en Azyn door haar Hoog Edelheedens met veel genoegen vernoomen zynde Hoogstdezelve vertrouwen dat die van de benodigde Brandewynen insgelyks zal beantwoorden aan de goede opinie welke men daar van heeft, terwyl inmiddels Haar Hoog Edelheedens ook byzonder welgevallig is geweest te verneemen dat de kosten der in dit Gouvernement benodigde groentens uit de huurpenningen van het moesland van ‘S Comp:s Tuyn mitsgaders uit die van het buyten goed Rustenburg provenieerende naar alle waarschynlykheid zullen werden goed gemaakt.
Dat voorts Haar Hoog Edelheedens aan de Heeren ‘S Lands Capityn de Jong, en Lieutenant Clarisse op de daartoe aan Hoogst dezelve gedaane voordragte hebben toegestaan om met het thans ter deezer Rheede leggend Schip Delft vragt vrynaar Batavia te mogen verzenden Vier Leggers Caabse wyn en wyders met een volgende geleegendheid nog Vier andere Leggers van dezelfde wyn beneevens eenige andere articulen van Consumptie, nader op te geeven, met dien verstande egter dat de ruymte in ‘S Comp:s Scheepen zulx zonder præjuditie voor haare belangen kan toelaaten.
Dat den Heere Gezachhebber hebbende verzogt te mogen verstaan d’ intentie van Haar Hoog Edelheedens op ‘t verzoek door den Oud Burgerraad Jan Coenraad Gie gedaan, dat vermits den Capityn Becquet voerende het aanweezend Fransch Scheepje L’ heureuse , niet genoegzaam van Contante voorzien geweest zynde om al de Tarw, door hem ingevolge daar toe geobtineerde permissie ingekogt, voor de pryzen door Commissarissen uit den Raade van Justitie bepaald in gereed geld te kunnen voldoen, en hy Gie zig dierhalven voor de ontbreekende betaling van eene hoeveelheid van 600 mudden als Borg voor gem: Becquet hadde g’interponneert, dog denzelven Capityn Becquet t’ zeedert was komen te verklaaren de Remise van dat geld niet anders te kunnen doen als in Bourbonse koffy, mitsdien aan hem Gie toegestaan mogte worden den aanbreng der voorsz: koffy met vreemde Scheepen, haar Hoog Edelheedens hier op hebben goedgevonden den Raade t’ authoriseeren om in dit Singulier geval en zonder Consequentie voor ‘t vervolg aan gem: Supp:t toe te staan de voorsz: koffy, waar van de hoeveelheid dadelyk moeste werden opgegeeven ter Concurrentie van de waarde van 600 mudden Tarw met een vreemd Schip of Scheepen naar herwaards, te mogen doen overkomen, mits daar van betalende de inkomende Regten volgens de bepaling omtrend goederen met vreemde Scheepen wordende aangebragt by Hoogstderzelver Publicatie van den 21 November 1792 vastgesteld.
Dat den oud Heemraad aan Stellenbosch Hendrik Cloete by Requeste aan haar Hoog Edelheedens verzoek zynde komen te doen dat om de Reedenen by Hoogst dezelve aangehaald en breeder in des Suppliants voorsz: Requeste omschreeven aan hem goedgunstig mogte werden toegestaan den vryen handel en uitvoer zyner Constantia wynen zonder in ‘t vervolg gehouden te zyn een gedeelte daar van voor de tot hier toe gewoone modiecque en voor hem Suppliant ruineusen prys aan de Compagnie af te staan, met offerte nogthans om geduurende dit loopende Jaar 1793 gelyk te vooren 40 Amen zyner beste roode en witte Constantia Wynen op den ouden Voet te leeveren, en dat wyders aan hem uit ‘S Compagnies Cassa mogte g’advanceerd werden een Somma van ƒ10‘000 - kaabs in mindering van het geen hem uit hoofde der nog niet vereffende Rendementen was Competteerende, haar Hoog Edelheedens, na by eene naauwkeurige examen van alles dat omtrent de behandeling deezer zaake in eenig aspect konde koomen geene de minste trace te hebben kunnen ontdekken van eenige verpligting waar onder de Eygenaars van Constantia zouden leggen tot het leeveren der Constantia wynen privativelyk aan de Compagnie gelyk de Heeren Majores in dat begrip steeds hebben geverseert gehad, maar alleen dat de gemelde Eygenaars slegts in de gewoonte zyn geweest, om Jaarlyks aan de Compagnie tot zodanige pryzen als dezelve met hun is overeengekomen Constantia wynen te leeveren tot onbepaalde hoeveelheeden, en het overige /: zoo het schynt :/ ten allen tyden aan particulieren af te zetten en te verkoopen, zonder daarinne immer te zyn verhindert, en na daar beneevens in Consideratie genoomen te hebben dat ofschoon de evengemelde Constante gewoonte zoude kunnen werden gelegd tot een grond om te kunnen verwagten dat den Supp:t op den teegenswoordigen voet met de voorsz: Leverantie zoude voortgaan, d’ algemeene billykheid welke de besluiten der Vergadering van 17:nen in de bestiering van de belangen van dit Land en desselfs Ingezeetenen ten allen tyde heeft gekenmerkt egter vordert, dat er zo uit aanmerking voor den Supp:t als ter zake van ‘t belang het welk ‘er voor d’ E: Comp:ie in is geleegen een geconstateerde verpligting zy, van de Eygenaars van Constantia nu en in der tyd, om Jaarlyks een gedeelte hunner wynen tot bepaalde pryzen aan d’ E: Compagnie te moeten leeveren, dierhalven met opgemelde Cloete zyn overeen gekomen dat daaromtrend tusschen deezen Raade in naame der Maatschappy en hem als Eygenaar van Constantia zal geslooten werden een Contract ten dien effecte dat de daar by door hem aangegaan verbindtenissen zullen worden geconsidereert als aan het goed Constantia zelve gehegt zonder welke het zelve nu of nimmer zal kunnen werden veralieneerd of op een ander overgaan maar waar aan alle Eygenaars van Constantia zo nu als in der tyd dierhalven gehouden zullen zyn te voldoen, en wel op de volgende voorwaarden.
Eerstelyk, dat de Eygenaars van groot Constantia nu of in der tyd gehouden zullen zyn Jaarlyks aan de Compagnie te leeveren Vyffthien Aamen Roode en Vyfthien Aamen Witte Constantia wynen, waar voor aan hen zal werden betaald Een Hondert en Vyftig Caabsche Guldens voor elke Aam, zonder dat zy verder zullen participeeren in d’ advancen welke daar op zullen werden behaald.
Ten Tweeden, dat Jaarlyks alvoorens de afscheep geschied, op zodanige tyd als door deezen Raade zal werden gerequireerd aan expresse gecommitteerdens by haar af te zenden door de voorsz: Eygenaars in der tyd zullen worden g’exhibeert alle de Constantia Wynen waarvan zy bezitters zyn, en welke zy tot dus verre gewoon zyn geweest te leeveren, ten eynde daar uit de beste en geurigste wynen te werden uitgeproefd, en dat voorts in ‘t byweezen van gecommitteerdens ‘S Compagnies Vaten na dat alvoorens zal zyn g’examineerd of dezelve behoorlyk zyn geprepareerd, zullen worden gevuld, toegeslaagen en geharpuisd, met blik bespykerd en terstond onder het opzigt van een vertrouwd perzoon Caabwaards getransporteerd.
Ten Derden, dat de meermelde Eygenaars in der tyd gehouden zullen zyn Jaarlyx,om niette prepareeren en wynig te maaken al het Comp:s Vaatwerk benodigd tot berging en vervoer der Constantia wynen.
Ten Vierden, dat mits de goede en getrouwe Nakoming van de voorsz: Stipulatien de Compagnie van haare zyde nu en voor altoos af ziet van haare pretentien op d’ exclusive Leverantie der Wynen op groot Constantia werdende ingeoogst, en de particuliere verkoop, en uit voer der voorsz: Wynen uit deeze Colonie aan meermelde Eygenaars zal weezen gepermitteerd.
Gelastende welopgemelde Haar Hoog Edelheedens dan ook zodanig Contract ten Spoedigsten met den Suppliant aan te gaan, en wel om met primo Jannuary 1794 met de nakoming van den inhoud van dien een aanvang te worden gemaakt, alzo hoogstdezelve hebben goedgevonden t’ accepteeren het aanbod van den Supp:t om geduurende dit loopende Jaar 1793, 40 Aamen beste Roode en Witte Constantia wyn aan d’ E: Comp:ie te leeveren op den Voet welke tot dies verre heeft plaats gehad, waar by hoogst dezelve aan ‘S Raads byzondere attentie recommandeeren de Remarque door gemelde Cloete by dees gelegendheid aan haar Hoog Edelheedens meede gedeeld, dat tot welweezen van de Comp:ie behoord te worden geobserveerd dat de Constantia wyn nooid voor de helft der Maand February van des Supp:ts plaats werde vervoerd.
Dat voorts betreffende het hier vooren aangehaalde laatste Lidt van des Supp:ts verzoek dat namentlyk aan hem uit ‘S Comp:s Cassa mogte geadvanceert worden eene Somma van ƒ10‘000 kaabs, in mindering van het geen hem uit de nog niet vereffende Rendementen mogte Competteeren by haar Hoog Edelheedens bevonden zynde dat wanneer al eens ondersteld wierd dat de door den Supp:t geleeverde Constantia Wijnen, waar van de Rendementen alhier nog niet bekend zyn alle behouden in ‘t Vaderland waaren aangekoomen en met die zelfde advancen verkogt als die waar van de Rendementen bereids zyn ontfangen de prætensie welke den Suppliant uit dien hoofde nog per Saldo en naar aftrek der by hem reeds op Reekening genotene Ryksdaalders 2000 - op de Compagnie zoude Competteeren niet meer dan Circa ƒ2000:- zoude bedragen hoogst dezelve uit dien hoofde in het toestaan van dit verzoek hebben moeten difficulteeren, zo nogtans dat haar Hoog Edelheedens niet te min zullen tragten te effectueeren dat de ontbreekende Rendementen ten Spoedigsten na herwaards werden gezonden, ten eynde met den Supp:t desweegens finaal te kunnen werden geliquideert, om waar toe des te volleediger te worden in staat gesteld Hoogst dezelve Requireeren met den eersten van deezen Raade t’ ontfangen eene Specificque aanwyzing der door den Supp:t geleeverde Wynen waar van de Rendementen nog ontbreeken mitsgaders met welke Scheepen dezelve zyn afgezonden, en aan welke kamers geconsigneerd.
Dat haar Hoog Edelheedens by Hoogst derzelver Missive van den 21 November 1792 aan zig gereserveerd hebbende het maken van nadere en finaale bepalingen omtrend het Schip dat alhier ten behoeve der Colonie zoude worden aangehouden, welopged: Haar Hoog Edelheedens thans om, de reedenen en gronden aangehaald by zeeker berigt van den Equipagiemeester Cornelissen door den Heere Gezachhebber aan hoogstdezelve gecommuniceerd en als nu by deezen Rade in Copia Authentiecq ontfangen goedgevonden hebben daar toe te despicieeren den Hoeker de Sterreschans mitsdien dan ook gelastende om by terug komst van het freguat Schip de Meermin hetzelve ten Spoedigsten en op de meest favorabelste wyze voor het intrest van de Compagnie te rug te zenden naar Europa met de sterkste aanbeveeling wyders aan den Raade om ‘er haare yverige betragting van te maaken dat de aanhouding van het voornoemde Colonies Schip zo min mogelyk kostbaar valle voor de Maatschappy, en ten dien eynde wanneer van hetzelve Schip geen gebruyk werd gemaakt, maar het ter Rheede is Leggende slechts zo veel manschappen daar op te doen verblyven als tot bewaring en onderhouding van het zelve nodig zal zyn.
Dat vermits ter kennisse van Commissarissen Generaal gekomen is dat alhier een misbruik plaats heeft volgens welke de persoonen die in ‘t Hospitaal tot oppassing der Zieken moeten worden gebruikt veel al werden gebragt onder de Reconvalescenten aan de Linie ofschoon zy in ‘t Hospitaal blyven en geenzints dadelyk naar de Linie overgaan, Haar Hoog Edelheedens het nodig geoordeeld hebben zulks t’ interdiceeren en te Statueeren dat voortaan zodanige persoonen zullen blyven voortloopen op het Hospitaal zo lang zy in hetzelve blyven en dat nadien hoogst dezelve daar en teegen reedenen hebben om in twyffel te trekken of er wel de vereyschte attentie werd gebruikt dat volgens d’ ordres geduurig werden uitgemonsterd de Reconvalescenten die zig in staat bevinden om aan de Linie te werden geplaatst, en dat dezelve dadelyk na derwaards overgaan Haar Hoog Edelheedens recommandeeren, dat Heeren Regenten daaromtrend een Soigneus toeverzigt zullen houden, als zynde zulx voor de Compleete herstelling dier lieden van het uitterst aanbelang.
Dat by Haar Hoog Edelheedens g’examineert zynde den inhoude van drie nadere Brieven door deezen Regeering onder den 16 deezer loopende maand aan Hoogstdezelve geschreeven, respectivelyk Concerneerende de verzoeken gedaan door Johannes van der Wald om met twee Leenings plaatsen op ordonnantie te werden begunstigd, en in dat geval te worden geauthoriseerd om zodanige Veld Corporaals en gemeenen te Commandeeren als hy ter beteugeling van de Bosjesmans Hottentotten nodig zoude oordeelen, en van den Burgerraad Hendrik Justinus de Wet om de zogenaamde Hout post , in de Hout Baay geleegen, in eygendom te moogen verkrygen, op welke een en ander haar Hoog Edelheedens by Missives van den 27 November 1792 en 18 Jannuary jongstleeden ‘S Raads Consideratien hebben gevordert gehad mitsgaders de geprojecteerde verlenging van ‘t Zeehoofd in Baay fals ter voldoening aan het geen hoogst dezelve daar omtrend hebben komen te Requireeren by Missive van den 25 October 1792 /: gelyk van dit alles omstandiger mentie gemaakt werd gevonden by de Besluiten door deezen Raade Sub datis 28 9:br 1792, 25 Jan: 1793 en 26 8:br 1792. genoomen:/ welopgemelde Haar Hoog Edelhedens hebben goedgevonden, genoegen neemende met de voorsz: onderscheidene berigten, den Raade te qualificeeren om op het voorsz: verzoek van Johannes van der Wald overeenkomstig de door haar aan hoogst dezelve gesuppediteerde Consideratien te disponneeren, dog dat Haar Hoog Edelheedens met opzigt tot het insgelyks hier vooren gemeld verzoek van den Burgerraad Hendrik Justinus de Wet zelve hebbende geresolveert, uit aanmerking dat de Compagnie behoord te blyven in het bezit van de gemelde Post als zynde geleegen in de nabyheid van de Hout baay in een kloof aan het gebergte agter Constantia , aan den weg die men naar de gezegde Baay Passeeren moet, en dus in Cas van vyandelyken aanval moetende dienen om den doortogt aan den Vyand te kunnen beletten, gelyk daar toe ook in den jongsten Oorlog by dezelve eene redoute met Canon voorzien is opgeregt geworden, het gemelde verzoek mitsdien hebben geweesen van de hand. - en
Dat naar Hoog Edelheedens tevens overwoogen hebbende de noodzakelykheid en het nut het welk in de verlenging van het Zeehoofd in Baay Fals geleegen is, daar en teegen goedgevonden hebben den Raade al meede te qualificeeren om de voorsz: verlenging op den voet van het daar van geformeerd project ten Spoedigsten t’ effectueeren, maar dat nadien daar door wederom eene importante onkosten van ƒ3000 hollands, ongereekend het arbeidsloon aan de Compagnie zal worden veroorzaakt en het billyk is, dat door allen die het gebruyk van haare zeehoofden in de beide Baayen, en van de Waterleydingen en Kranen door welke het versch water naar derwaards werde afgevoerd, genieten, tot goedmaking van ‘t onderhoud derzelve op eene redelyke wyze werde gecontribueerd, hoogst dezelve teffens hebben gestatueerd dat daar toe voortaan zal werden geheeven en hoofd en kraangeld op den voet eener by haar Hoog Edelheedens g’arresteerde: en by deezen Rade ontfangene :/ ordonnantie, waaraan meerwelmelde haar Hoog Edelheedens gelasten de nodige Executie te geeven.
Dat by hun Heeren Commissarissen Generaal in overweeging genomen zynde dat de bezigheeden aan den Post van Cheff der Militie in dit Gouvernement geaccrocheerd, niet toelaaten dat ymand de gemelde Post bekleedende met de vereyschte vrugt op den duur kan bywoonen de deliberatien van den Raade van Politie haar Hoog Edelheedens uit dien hoofde goedgevonden en verstaan hebben dat den Chef der Militie in dit Gouvernement ofschoon volgens deszelfs teegenswoordige rang blyvende Lidt van gemelde Rade, voortaan zal weesen ontlast van het bywoonen van de deliberatien deezes Raads voor zo verre dezelve niet den Staat of de zaken van militie en defensie zyn betreffende; zo nogthans dat de gemelde Chef de bevoegdheid zal hebben om te adsisteeren by de Lectuure der inkoomende brieven van de Vergadering van 17:nen en de Hooge Regeering van Indien, waar toe hy dierhalven meede zal moeten werden geconvoceerd, terwyl de Regeering hem vervolgens daar van zodanige Authentiecque Extracten zal moeten doen ter handen Stellen als dezelve zal oordeelen tot zyne kennisse te behooren.
En dat Hoogst dezelve by dees geleegendheid voorts gelet hebbende dat de Vergadering van 17:ne by haare Resolutie in dato 8 Augustus 1791 aan Commissarissen Generaal heeft gedefereerd gelaten omme d’ inkomsten van den Chef der Militie en Collonel Gordon zodanig te reguleeren als Commissarissen Generaal zouden oordeelen te behooren en Considereerende dat voorm: Heere Collonel Gordon nu reeds meer dan 13 Jaaren den moeyelyken Post van Chef der Militie heeft bekleed, en het aan hem in voorsz: qualiteit toebetrouwd departement der Militie geduurende al dien tyd met een buyten gemeene yver en voorbeeldige belangeloosheid in de beste ordre heeft gebragt en bestierd. Wyders beslooten hebben tot eene opentlyke blyk van het genoegen van zyne Superieuren des weegens aan voorsz: Cheff en Collonel Gordon voor zo lange hy in ‘t Compagnies dienst zal Continueeren en zonder dat zulx immer door anderen zal moogen worden getrokken in Consequentie toe te leggen een Extra ordinair Douceur van Vyffthien Hondert Ryksdaalders in ‘t Jaar, ingaande met den datum van heeden en met dien verstande, dat met d’ expiratie van het Teegenswoordig Contract van aanbesteeding der voor de Compagnie benodigde Rydpaarden voor altoos zal weezen afgeschaft de gewoonte welke nergens blykt eene wettige oorsprong te hebben volgens welke thans aan den Cheff der Militie ‘S Compagnies weegen werden gefourneerd, en door haar ten zynen behoeven onderhouden drie Rypaarden.
Dat den Rezident der Baay Fals Christoffel Brand aan haar Hoog Edelheedens vertoond hebbende hoe het hem in zynen klimmende ouderdom ten uittersten bezwaarlyk begon te vallen alle de deelen van zyne moeyelyke Post in persoon waar te neemen, gelyk van hem wierd vereyscht en ook door hem tot nog toe was verrigt, met bygevoegd verzoek dat hem een bequaam persoon tot zyn adsistentie mogte werden geadjungeerd, evenged: Haar Hoog Edelheedens in consideratie neemende des Supp:ts merkelyk toeneemenden Ouderdom, en dat hy Supp:t nu meer dan Agt en dertig Jaaren de Maatschappy in differente bedieningen tot genoegen zyner Superieuren heeft gediend, aan den voorn: Rezident Brand tot de waarneeming van de zaken zyne voorsz: bedieninge Specteerende hebbende geadjungeerd den Adsistent Johannes Henricus Brandt op desselfs jeegenswoordige gagie en Emolumenten en met d’ expectance om zig daar van tot genoegen quytende by Vacature in de voorsz: Bediening als Posthouder te Succedeeren. Terwyl evengemelde Resident Brand aan haar Hoog Edelheedens wyders gepræsenteerd hebbende eene Requeste te kennen geevende geduurende den tyd zyner Administratie in Baay Fals op zyne private kosten van huysvesting, kost Drank &:a te hebben moeten voorzien alle de gequalificeerde Dienaaren der E: Comp:ie bestaande Principaal in den Equipagiemeester, ordinaire gecommitteerdens, de Clerquen der Politicque Secretarye en van ‘t Zoldy en Negotie Comptoir en meer andere die in deeze of geene Commissien derwaards werden afgezonden, zonder dat zy immer voor de depenses welke hy bereids zo veele Jaaren tot merkelyke præjuditie eener talryke huisgezin; voor welkers onderhoud hy nog dagelyks zorgen moet diendweegen had moeten aanwenden op d’ eene of andere wyze gededomageerd was geworden, welk bezwaar hem voortaan des te drukkender zoude vallen naar mate het groot aantal vreemde naties Scheepen die wel eer gewoon waaren zig van ververschingen en noodwendigheeden in Baay Fals te voorzien en uit welkers verzorging hy Supp:t dan zyn middel van bestaan heeft gevonden gehad, de gemelde Baay thans byna niet meer komen te frequenteeren - en verzoekende dat vermits de Sobre inkomsten van hem Supp:t mitsgaders de geringe vooruitzigten van die op d’ eene of andere wyze te zullen zien verbeeteren hen volstrektelyk buiten staat stellen met het huisvesten en defroyeeren der hier vooren genoemde Persoonen op zyne eygene kosten langer te kunnen Continueeren, dierhalven hier inne mogte werden voorzien, en den Supp:t van dit voor hem drukkend bezwaar voor ‘t vervolg goedgunstiglyk - gelibereert, hoogst dezelve onder toezending van een Extract uit het gemeld verzoek schrift daarop teffens vorderen de Consideratien en ‘t advys van deezen Rade.
En dat eindelyk nademaal Haar Hoog Edelheedens in weerwil van denzelver vaderlyke en heusche vermaningen by waarschouwing van den 17 December 1792 aan alle ende een ygelyk der Ingezeetenen deezer Colonie gedaan, tot vermyding van ydelyke pragt en overdaad, in deeze zo verdervelyke geneigdheid over het algemeen nog geene merkelyke verandering hebben mogen bespeuren, maar inteegendeel zien, dat zo in andere zaaken, als inzonderheid in het Stuk der begravenissen nog al op den zelfden voet eener in ‘t oog loopende pragt en verquisting word voortgegaan, welopgemelde Haar Hoog Edelheedens mitsdien hadden goedgevonden daar teegen eene nadere waarschouwing t’ arresteeren en aan deezen Rade toe te zenden ten eynde alomme te werden gepubliceert en geaffigeert daar men gewoon is zodanige Publicatien en affixien te doen.
Zo is, over den voorschreeve inhoude van alle dezelve Brieven met attentie gebesoigneerd zynde, alverder goedgevonden, en dienvolgens geresolveerd, dat den Raade zig de dispositien daar by vervat eerbiediglyk ter informatie en narigt zal laaten strekken terwyl om aan dezelve de nodige executie te geeven teffens is beslooten.
Dat aanvankelyk aan alle ‘S Comp:s Ministers en Bediendens ten deezen Gouvernemente wien de voorsz: dispositien in hunne Respective betrekkingen komen aan te gaan daar van by Extract deezes de vereyschte kennisse zal werden gegeeven met bygevoegde Last zo als dezelve gelast werden by deezen een yder in den zynen dadelyk te bewerkstelligen al het geen bevonden zal vereyscht te werden om dezelve te doen effect Sorteeren.
Dat voorts alvorens te procedeeren tot de voorgenoomene verpagting der inkomende en uitgaande Regten, na de Conditien daar toe op ‘S Raads Requisitie en ter voldoening aan de begeerte van Heeren Commissarissen Generaal by den Heere Cassier de Wet ontworpen mitsgaders op den 9 January Jongstl: in Raade overgelegd zal werden ingewagt haar Hoog Edelheedens nadere beveelen diendweegen terwyl inmiddels den ad interim Fiscaal M:r Jacob Pieter de Neys zal moeten blyven Continueeren de perceptie dier inkomsten voor Reekening der E: Comp:ie op den ouden voet te doen.
Dat men in zelvervoegen zullende inwagten de besluiten by haar Hoog Edelheedens te neemen op ‘t Rapport van den Heere Van Reede van Oudtshoorn, nopens de zaak het onderzoek der klagten door den Burger krygsraad alhier jeegens den Heer Fiscaal van Lynden ingebragt concerneerende ondertusschen van hoogst derzelver dispositien betrekkelyk de verzoeken door den Landdrost van Zwellendam Anthony Alexander Faure met opzigt tot de plaatze de Deptka en door D:s Helperus Ritzema van Lier om desselfs ontslag van den Predikdienst gedaan aan opgemelde Landdrost Faure en den kerkenraade der gereformeerde gemeente alhier de vereyschte kennisse by aanschryvinge zal werden gegeeven, ten eynde zig Respectivelyk daar na te gedraagen.
Dat wyders al meede in alle onderdanigheid zal werden verbeid het effect van haar Hoog Edelheedens intercessie by de Illustre vergadering van Zeeventienen met opzigt tot het Supplicq door den Landmeeter Wernich gedaan om te mogen werden bevordert tot de qualiteit van Onderkoopman met de gagie daar toe staande.
Dat al verder om den Eersten Opperchirurgyn Leeuwer te doen genieten d’ uitwerking van het gunstig besluit door Heeren Commissarissen Generaal omtrend de hem opgelegde geweest zynde Boete van Zes maanden gagie genomen deszelfs Soldy Reekening dadelyk wederom zal werden ontheft van de belasting ter zake voorsz: daarop gelegd onder Serieuse Recommendatie nogthans aan gemelde Leeuwer, zig dit byzonder blyk van haar Hoog Edelheedens clementie en goedheid waardig te maaken, met door de nauwgezetste uitoeffening zyner pligten in de directie en administratie van ‘t Hospitaal punctueelyk aan hoogst derzelver gedeclareerde verwagting hieromtrend te voldoen.
Dat in ‘t vervolg met behoorlyk overleg en discretie gebruik zullende werden gemaakt van haar Hoog Edelheedens qualificatie om inboorlingen deezes Lands, die zig hebben g’engageerd in den dienst der Maatschappy na geeyndigt verband wederom in burger Vrydom te moogen stellen, gelyk dan ook als nu ingevolge de voorsz: qualificatie uit ‘S Comp:s dienst ontslaagen en in Burger Vrydom gesteld werd by deezen den by Resolutie van den [.....]
vermelde t’ zeedert lange onder afgeschreeven gagie alhier geremoreerd hebbende Mattroos Lucas van der Schyff, om daarinne Stipte na te komen den voet waarop die Vryheid is verleend Jaarlyks by ‘t afsluiten der Soldy Boeken door ‘t Hoofd en Visitateur der Soldyen zal moeten geformeerd en aan deezen Rade overgelegd werden een Lyst van alle zodanige directe by deeze Regeering uit ‘S Comp:s dienst ontslagene inboorlingen deezes Lands ten eynde telkens by het doen van ‘t Generaal verslag van zaaken aan de Hoog gebiedende Heeren Majores daar van mentie gemaakt, en dezelve Lyst neevens dat verslag in Copia Authentiecq ter Speculatie van even gemelde gebiederen naar Nederland overgezonden te kunnen werden.
Dat het genoegen het welk den goeden uitslag der gedaane aanbesteeding van de Leverantie der benodigde wynen, en azyn, voor ‘S Comp:s ommeslag, gelyk ook van de verhuuring van ‘t buyten goed Rustenburg aan ‘t Rondeboschje , en der moesgronden in ‘S Comp:s Thuyn alhier haar Hoog Edelheedens heeft aangebragt den Raade tot byzondere Satisfactie gestrekt hebbende niets onbeproefd zal werden gelaaten om ten daage der aanbesteeding voor de Brandewynen insgelyks de minstmogelykste pryzen te bedingen.
Dat de Vier Leggers met Caabse Wyn waar van Heeren Commissarissen Generaal den over voer naar Batavia met het aanweezend Schip Delft vry van alle vragtaan de Heeren de Jong en Clarisse hebben gelieven toe te staan met dien Bodem naar gemelde Hoofdplaatze zullende werden verzonden, den Equipagiemeester Cornelissen voorts zal moeten zorgen om by aankomst van een ander uitkoomende Bodem waar in voor de Resteerende Vier Leggers de noodige ruimte zal te vinden zyn, daar van zo aan den Heere Gezaghebber als aan gemelde Heeren de Jongh en Clarisse, dan wel zo wanneer het geval mogte exteeren naar hun WelEdele Gestrengens vertrek van hier aan welderzelver zaak waarneemers in tyds de vereyschte kennisse te geeven.
Dat vermits den Oud Burgerraad Gie ingevolge ende ter voldoening
aan het Speciaal beding waar onder haar Hoog Edelheedens deezen Raade wel hebben gelieven t’ authoriseeren in het verzoek door denzelven gedaan om met een vreemd Schip of Scheepen alhier te moogen doen aanbrengen een bepaalde quantiteit Bourbonse Coffy, om te kunnen Strekken in betaling van zodanige 600 Mudden Tarw als door de Respective Bakkers op Crediet aan den Franssen Capitein Becquet zyn geleeverd geworden, en voor welkers voldoening hy Gie zig als Borg is komen te stellen te Condescendeeren, heeft opgegeeven dat om uit het provenu dier koffy te kunnen vinden het kostende dier gemelde 600 mudden Tarw zoude werden vereyscht een qauntiteit van 148 Balen koffy, mitsdien als nu d’ importatie der evengeciteerde 148 Balen Bourbonse koffy, zonder eenige Consequentie voor ‘t vervolg aan opgemelde Suppliant zal zyn gepermitteerd, mits betaalende by den aanbreng van dien ‘t dubbel inkomend regt waaraan Heeren Commissarissen Generaal by hoogst derzelver bovengemelde Publicatie van den 21 November des voorleeden Jaars Subject hebben gesteld alle Goederen door Vreemde Natien alhier aangebragt werdende.
Dat om daar te stellen de Verpligting waar onder het haar Hoog Edelheedens is toegescheenen noodzakelyk te weezen dat den Eygenaar van Groot Constantia in der tyd werde gelegd om voortaan een gedeelte zyner Wynen aan d’ E: Compagnie te moeten Leeveren teegens de thans nieuw bepaalde Pryzen van Een Hondert en Vyftig Guldens voor elken Aam zo witte als Roode Wyn tusschen de Heeren meede Leeden deeses Raads M:r J: J: Le Sueur en O: G: de Wet, als daar toe expresselyk by deezen verzogt ende gecommitteerd werdende, in den Name der Maatschappy, en den præsente bezitter van Constantia zynde den Oud Heemraad Hendrik Cloete hier vooren gemeld, zal werden geslooten zodanig Contract als waaromtrend haar Hoog Edelheedens zelve met gemelde Cloete zyn overeen gekoomen, zo nogthans dat vermits by de deliberatien over het tweede Articul der Conditien waar op dat Contract naar het voorschrift van Heeren Commissarissen Generaal zal moeten gevestigd worden, opgekomen zynde die bedenking en Reflexie of niet uit debepaling, dat de geurigste Wynen Jaarlyks door ymand van Regeerings weegen te Committeeren voor de Compagnie zoude moete uitgeproefd werden, zoude voortvloeyen, dat wanneer dan naderhand bevonden werd de aan de Maatschappy alzo geleeverde wynen niet van de vereyschte deugd te zyn de Leveranciers zoude kunnen pretendeeren dezelve voor Reekening der E: Compagnie te laaten, daar zonder eene sodanige proeving, wanneer omtrend de qualiteit van dien iets te Capteeren mogte vallen de gemelde Eygenaars zig met geen billykheid zoude kunnen onttrekken om zulks ter zyner verantwoordinge te neemen, en de voorsz: bedenkingen door de gemelde Heeren Le Sueur en de Wet, van weegens deezen Raade, staande de Vergaderinge ter kennisse van Haar Hoog Edelheedens gebragt zynde Hoogst dezelve aan ‘S Raads beschikkingen hebben gelieven over te laaten zo in deezen als met opzigt tot alle verdere pointen van ‘t Contract alzulke ampliatien en veranderingen te maken als tot de best mogelykste beryking van Haar Hoog Edelheedens oogmerken bevonden zoude werden te behooren en van opgem: Cloete te kunnen werden bedongen de gemelde Heeren Gecommitteerdens, alvorens tot de finale Sluyting van het voorsz: Contract te procedeeren eerst zo over deese zwarigheid als alle andere Reflexien welke zig by hun E: Ed mogten voordoen met den meergeciteerden Oud Heemraad Cloete zullen moeten aboucheeren ten einde alle dezelve uit den weg te ruymen en onderling een volleedig Concept tot zodanig Accoord ontworpen, hebbende hetzelve ter approbatie aan deezen Rade te præsenteeren. - en
Dat dit bovengemeld te sluitene Contract eerst zullende beginnen effect te Sorteeren met den Eersten dag des aanstaanden Jaars 1794 inmiddels op den ouden voet zullen worden aangenomen de 40 Aamen beste Roode en Witte Constantia Wyn welke evengemelde Cloete zig heeft verpligt in den Loop van dit Jaar aan de Maatschappy te zullen Leeveren, terwyl ook daar na pligtschuldig zal werden geobserveert haar Hoog Edelheedens Recommandatie om Requard te slaan dat de voorsz: aan de Compagnie te Leeveren wynen nimmer van Constantia naar de Caap werden getransporteerd dan naar medio February.
En dat om haar Hoog Edelheedens in staat te stellen te kunnen effectueeren dat dier Hoogst der zelver intercessie de rendementen der in Nederland verkogte Constantia Wynen, welke als nog ontbreeken om met dikwils gemelde Cloete tot eene finaale afreekening te kunnen komen naar herwaards werden gezonden van den Negotie Overdrager Casparus van Eerten zal werden gerequireert zo als van denzelven gerequireert werd by deeze ten Spoedigsten mogelyk aan deezen Raade over te leggen eene Specifique aanwyzing van de voorsz: ontbreekende Rendementen der Wynen welke door gemelde Cloete zyn geleeverd zo en in diervoegen als die aanwyzing hier vooren by haar Hoog Edelheedens is gevordert geworden, ten eynde dadelyk aan Hoogstdezelve te kunnen werden gesuppediteerd.
Dat voorts ingevolge Haar Hoog Edelheedens bepaaling en keuse tot een permanent Schip by deeze Colonie zullende werden aangehouden den Hoeker de Sterreschans terwyl daar en teegen by Retour van ‘t Freguat Schip de Meermin in overweeging zal werden genoomen hoedanig men dat kieltje Conform Hoogstderzelver order op de Spoedigste en meest favorabelste wyze voor ‘t intrest van de Maatschappy zal kunnen doen terug keeren naar Nederland deezen Rade niet zal nalaaten zelve te observeeren en te doen observeeren Haar Hoog Edelheedens Recommendatie om het daar heen te dirigeeren dat door het amplecteeren der voorgeschreevene middelen d’ aanhouding van het gemeld Colonies Schip d’ E: Comp:ie zo min mogelyk kostbaar kome te vallen.
Dat voorts aangezien Heeren Regenten van ‘t Hospitaal op heeden zyn komen in te dienen eene uitvoerige Memorie rakende de huishouding en directie van ‘t Hospitaal dewelke is goedgevonden eerst en vooraf in Rond leezinge te zenden alvoorens daarop eenig finaal besluit te neemen met de dispositie op de passagies betrekkelyk het gestatueerde by Heeren Commissarissen Generaal dat voortaan alle Persoonen dewelke zig werkelyk in dat huys komen te bevinden by en op het zelve zullen moeten blyven voortloopen zo lange zy in het zelve blyven; en dat daar en teegen volgens de ordres geduurig uitgemonsterd en dadelyk naar de Linie verzonden zullen moeten werden de Reconvalescenten die zig in staat bevinden om aldaar te kunnen werden geplaatst, zal werden gesupercedeert tot dat de voorsz: Memorie wederom zal zyn ingekoomen, ten eynde in de dispositien op de voorsz: poincten op den inhoude van dien behoorlyk reguard te kunnen werden geslaagen.
Dat ondertusschen agtervolgens de expresse qualificatie daar toe door Heeren Commissarissen Generaal op deezen Raade verleend ter belooning der diensten welke den Veld Commandant Johannes van der Wald door zyn beleid en onverschrokken moed in het verslaan en beteugelen der roovende Bosjesmans Hottentotten aan den opgezeetenen van de verre afgeleegene Districten by onderscheidene geleegendheeden heeft beweezen, aan denzelven zonder betaling eeniger Recognitie in Leening zal werden verleend de by hem verzogte twee plaatsen in het nieuwe velds gebergte genaamd de Klaver Valley dewyl hier meede, wel verre van eenig nadeel aan ‘S Compagnies belangen te werden toegebragt in teegendeel het Intrest der Maatschappy zal werden bevorderd, alzoo veele der opgezeetenen welke door de Strooperyen der evengeciteerde Bosjesmans Hottentotten de plaatsen dewelke zy voorheen in de voorsz: nieuwe velds gebergtens bezeeten hebben gehad hebben moeten verlaaten, ten einde de woede dier wilden te ontvlugten, alzoo voorgegaan, zeer zeeker niet zullen nalaaten zig aldaar wederom te etablisseeren en andere behoeftige huisgezinnen meer naar derwaards te lokken, waar uit natuurlyk eene vermeerdering in de Veefokkery zullende ontstaan, ook eene Augmentatie in de Recognitie welke d’ E: Compagnie van de Leenings plaatsen geniet zal te weege gebragt werden, en dat daar het voorneemen van opgemelde Van der Wald om zig in de meergerepte nieuwe Veldsgebergtens te willen gaan ter needer zetten onder anderen hoofdzakelyk meede ten oogmerk heeft om daar instaat te geraaken van met behulp zyner Famielle de meerm: Rovers geheel te verdelgen en uit te roeyen waartoe ongetwyffeld by veele voorvallen en geleegendheeden van zeer veel nut zal kunnen zyn, dat by de eerste ontdekking van een ofte meer hordos dier zwervende wilden, de nodige gewapende Manschappen tot derzelver agterhaling met zo veel spoed zullen kunnen werden by den anderen gebragt, dat daar toe geen verlof ofte ordres van de Landdrosten der Respective Districten zoude kunnen werden gevraagd of afgewagt, mitsdien aan denzelven Van der Wald teffens zal werden verleend de nodige qualificatie zal als hem die verleend werd by deezen om wanneer d’ omstandigheeden eene zo prompte expeditie mogte komen te vorderen dat daar omtrend niet wel eerst kan gevraagt en afgewagt werden d’ ordres der evengemelde Landdrosten zonder dat door het daar te weege gebragt werdend dilay de kans zoude komen te verloopen hij van der Walt als dan zal kunnen en moogen Commandeeren alle zodanige mitsgaders zo veele Veld Wagtmeesters, Corporaals, en gemeenen als hy tot eene zodanige Spoed vereyschende expeditie zal vermeenen nodig te zyn mits daar van by alle geleegendheeden opstonds met toezending eener Specificque Naamlyst der alzo by hem gecommandeerde Manschappen kennisse geevende aan de Respective Landdrosten uit welkers districten dezelve Manschappen zyn genoomen, ten eynde de gemelde Landdrosten langs dien weg naar vereysch de nodige informatie te doen bekomen van alhet geen in hunne Colonien komt om te gaan, op dat zy zig daar door in staat mogen bevinden des nodig oordeelende omtrend de voorvallende zaaken nader voorzieninge te doen.
Dat voorts nu ook zo dra men de daar toe benodigde Materialen en Houtwerken tot welkers verstrekking by deezen de vereyschte qualificatie op de Respective Administrateurs werd verleend van hier naar Baay Fals zal hebben kunnen doen overbrengen in gem: Baay onder handen genomen en met allen mogelyken Spoed ten eynde gebragt zal moeten werden de geprojecteerde verlenging van ‘t Zeehoofd aldaar zo en in diervoegen als het daar van geformeerd en sub dato [.....] in Raade overgelegd ontwerp zulx komt te dicteeren terwyl om de nodige kosten hiertoe, en tot de Reparatie en onderhouding van beyde de Zeehoofden, in ‘t vervolg te kunnen vinden uit het provenue van het Hoofd en Kraangeld het welk Haar Hoog Edelheedens hebben gelieven te bepaalen dat voortaan door elk Schip het welk zo in voormelde Baay Fals als in dees Tafel Baay ter Rheede komende het Anker zal laaten vallen moet betaald werden de daar toe tendeerende en by Hoogst dezelve gearresteerde Ordonnantien ten eersten zal moeten gepubliceert en geaffigeert en de daar voor door den Heere Resident Brand mitsgaders den Equipagiemeester Cornelisz te percipieerene Penningen maandelyks per Ordonnantie in ‘S Comp:s kassa overgebragt werden.
Dat den Heere Collonel Gordon voortaan zullende g’excuseert weezen van de permanente bywooning der deliberatie van deeze Raade zyn Ed: nogtans telkens meede zal werden geconvoceerd wanneer eenige zaaken relatie hebbende tot den Staat der Militie of te defensie deezen Colonie zullen werden verhandeld, gelyk ook wanneer by ontfangst eeniger Brieven van illustre Vergadering van Seeventienen mitsgaders van den Heeren der Hooge Indiasche Regeering dezelve Brieven in Rade zullen werden geleezen, van alle welke Brieven vevolgens aan hem Heere Gordon zodanige Extracten ter handen gesteld zullen werden als men bevinden zal zyn Ed: in desselfs betrekking van Chef van ‘S Comp:s Militie ten deezen Gouvernemente ter informatie en narigt te moeten strekken, terwyl inmiddels om denzelven Heere Gordon te doen genieten het dadelyk effect van het hem toegelegd Douceur van Rx 1500 Jaarlyks onder Ultimo Augustus ten Negotie Comptoire zal moeten werden vervaardigd de nodige ordonnantie op den Heere Kassier om de gemelde Somma van Vyfftien hondert Ryxdaalders aan zyn Edele uit te betaalen.
Hebbende welopged: Heere Gordon by ‘t neemen der voorsz: dispositien, zyn Ed: persoon Reguardeerende, zeer verzogt, dat by de Notulen aangeteekend en vervolgens gelyk als nu komt te geschieden by d’ Extensie deezer Resolutie overgebragt mogte werden de volgende declaratie.
“Dat hy Heere Gordon namentlyk allezints te vreeden en Content zynde met de Schikkingen in deezen by Haar Hoog Edelhedens g’ordonneerd, en byzonder gevoelig over de gracieuse wyze waarop het Hoogst dezelve hadde behaagd daar by mentie te maken van zyne beweesene diensten aan de Maatschappy, hy niet omheen mogt zo voordit een en ander als voor het evengemeld buitengewoon Douceur zyne gevoeligste dankbaarheid en erkentenisse te betuigen in ‘t vast vertrouwen dat Heeren Commissarissen Generaal nu ook verder zullen voorzien in de middelen van bestaan welke eygentlyk voor de Hoofden der Militie in der tyd en gevolglyk zo voor hem Heere Gordon teegenswoordig; als voor zyne Succeseuren in ‘t vervolg voor het waarneemen van de moeyelyke en verantwoordelyke Post van Cheff der Militie een Permanent en bepaald inkomen zullen moeten opleeveren om volgens der zelver gedistingueerde rang in deeze gewesten te kunnen leeven, en wanneer daar toe mogte inclineeren op hunne oude dagen eens wederom naar hun Vaderland te rug te kunnen keeren.”
Dat Heeren Commissarissen Generaal op ‘t hier vooren beschreeven verzoek van den Resident der Baay Fals den Heere Christoffel Brandt, ter zyner adsistentie in de waarneeming van de evengemelde by hem bekleed werdende Post aan denzelven toegevoegd hebbende den Adsistent Johannes Henricus Brand, met d’ expectance om wanneer zig in deezen tot genoegen mogte kwyten by vacature tot de voorsz: bediening van Posthouder te zullen werden bevordert, dien Conform dan ook by openvalling van ‘t gemeld Ampt van Posthouder der Baay Fals voorsz: adsistent Johannes Henricus Brand daartoe zal werden aangesteld, terwyl ondertusschen ingevolge ende ter voldoening aan Haar Hoog Edelheedens requisitie noopens het verder verzoek door gezegde Resident Brandt gedaan, om voor ‘t vervolg bevryd te moogen blyven van het Huisvesten en defroyeeren der bediendens dewelke ter bevordering van ‘S Maatschappys belangen en intrest zig in hunne Respective functien naar Baai Fals moeten begeeven, aan welopged: haar Hoog Edelheedens zo en in diervoegen zal werden geadviseert als de aparte Notulen daar van op heeden gehouden zulx omstandig komen aan te toonen.
En dat ten Slotte, dadelyk afgeschreeven mitsgaders vervolgens ten Spoedigsten mogelyk afgekondig en aangeplakt zal moeten werden, haar Hoog Edelheedens vooren geciteerde nadere waarschouwinge teegens de als nog in allen opzigte maar voornamentlyk in het Stuk der begravenissen doorstraalende zugt tot ydele pragt en overdaad;
Vervolgens op de gedane aan schryvens van meer Hoogstged: Heeren Commissarissen Generaal by eene tweede onder den 18:e deezer gedateerde Missive vervat, dat onder de middelen welken zouden kunnen worden aangewend om de Compagnie te Soulageeren in de importante lasten die zy genoodzaakt is tot onderhoud van dit Etablissement te dragen aan Haar Hoog Edelheedens is te vooren gekomen, dat byzonder in aanmerking behoord te komen om door zodanige Persoonen welke van hier repatrieeren by wyze eener Recognitie aan d’ E: Compagnie als Heer van ‘t Land te doen betaalen een gering gedeelte hunner bezittingen het welk hoogstdeselve oordeelen met billykheid op Vyff procente van derzelver waarde te kunnen werden bepaald, in overweegingen genoomen zynde op wat voet de voorsz: belasting alhier zoude kunnen werden geintroduceert, Is na deliberatie goedgevonden en verstaan daar op aan welgem: Haar Hoog Edelheedens zodanig te Rescribeeren als almeede omstandiger gezien kan werden by d’ aparte Notulen welke van de Raadpleeginge over dit ontwerp onder den datum van heeden zyn gehouden geworden.
Naar dit een en ander ter Tafel gebragt en geleezen de twee ondervolgende Berigten des ad interim Fiscaal M:r Jacob Pieter de Neys houdende deszelfs Consideratien en bevindingen op de aan hem ter examinatie in handen gesteld geweest zynde verantwoording van den Secretaris Maynier, nopens de door den gedemitteerden Landdrost van Graaff Reinet Mauritz Herman Otto Woeke teegens hem ingebragte beschuldigingen, breeder vermeld by Resolutie van [.....]
Aan den WelEdelen Achtb: Heere Johannes Isaac Rhenius Gezachhebber beneevens den verderen E: Achtb: Raade van Politie des Kasteels de Goede Hoop.
‘WelEdele Achtbaare Heer! Edele Achtbaare Heeren!’
‘UWelEd: Achtb: en E: Achtb: by besluit van den 12:e deezer ten fine van bericht en Consideratien in handen van den Ondergeteekende Pro interim Fiscaal gesteld hebbende eene verantwoording door den Secretaris der Colonie Graaffe Reynet Honoratus Christiaan David Maynier aan UWelEdele Achtb: en E: Achtb: gedaan op eenige in handen van hem Maynier om zich ter verantwoording te bequamen gestelde klagten door den gedemitteerden Landdrost derzelver Colonie Morits Herman Otto Woeke in de Maand September des voorleeden Jaars teegen hem by deezen Raade ingebragt zo heeft de Ondergeteekende thans de eere ingevolge en ter voldoening van gemelde UWelEdele Achtb: en E: Achtb: besluit met behoorlyk Respect aan derzelver attentie voor te draagen.’
‘Dat in weerwil van het door UWelEdele Achtb: en E: Achtb: aan gem: Woeke by Resolutie van den 25 October des gepasseerden Jaars op verzoek van den ondergeteekende gegeeven bevel, om ten spoedigsten te bezorgen alle zodanige Stukken en bewyzen als ter betoging van de door hem teegens de Secretaris Maynier opgegeeven en zonder de minste verificatie in Raade geproduceerde beschuldigingen zouden kunnen strekken, ten minsten en in alle gevalle om Specifique opgaave te doen van alle Persoonen en zaaken welke aan den Ondergeteekende in dit onderzoek van eenigen dienst kunnen zyn; denzelve Woeke evenwel van zich heeft kunnen verkrygen, om zoo min aan het laatste als aan het eerste Lid UWerWelEdele Achtb: en E: Achtb: gemelde Resolutie te voldoen; Ja zelfs om in de Maand December laatstleeden deeze Hoofdplaatze te verlaaten zonder daar toe eenige acte van devoir te hebben aangewend niet tegenstaande by Politieck Raadsbesluit van den 6:e dier Maand aan hem daar toe alle mogelyke faciliteit was gegeeven door hem de gehoudenheid opte leggen of in effecte te vergunnen om zich aan den E: Achtb: Raade van Justitie te addresseeren en aldaar opgave te doen van zyn noodige getuigen ten einde Landdrost en Heemraaden van Graaffe Reynet tot het inwinnen der bewyzen te qualificeeren, waar door hy niet alleen van de moeylykheid is bewys gewerden om zelfs de Persoonen die getuigenes moeten geeven kaapwaarts te doen komen, maar ook de bereiking van zyn doel merkelyk is verhaast en bevordert, om dat de Verklaringen zonder zyne verdere medewerking ingewonnen zynde zeekerlyk met behoorlyken Spoed aan welgemelde Raade van Justitie zouden zyn teruggezonden mitsgaders in handen van den Ondergeteekende gesteld, en deeze daar van welligt nu reeds, ten minste binnen kort, zodanig gebruik hebben kunnen maaken, als in goede en prompte Justitie word vereischt, daar in teegendeel door ‘t zorgeloos vertrek van hem Woeke niet voor het begin der aanstaande Maand May /: om dat hy zich aan de Letter der Resolutie van den 6 December bepaalende zeekerlyk niet voor de Maand April van Graaffe Reynet zal vertrekken:/ de nodige aanschryvens tot het inwinnen der Verklaringen aan Landdrost en Heemraaden door welgemelde Raade van Justitie zal kunnen geschieden, en dus het grootste gedeelte van dit Jaar zal moeten verloopen eer men genoegzaam geinstrueerd kan zyn om in deezen met Vrugt eenig onderzoek te doen, als zynde de termynen van inquesten welke uit de Colonie Graaffe Reynet moeten worden ingewonnen gewoonlyk bepaald op Zes Maanden.’
‘Dat dit ongehoorzaam om niet te zeggen opzettelyk zorgeloos gedrag van den gedemitteerden Landdrost Woeke, den ondergeteekende heeft genoodzaakt aan den Secretaris Maynier wanneer dezelve ter ordre van UWelEdele Achtb: en E: Achtb: aan deeze Hoofdplaatze is gearresteerd, en zich by den Ondergeteekende heeft aangemeld, te moeten Communiceeren dat hy van de nodige bewyzen gedestineerd zynde voor als nog buyten staat was om eenig onderzoek ten opzigte der teegens hem Maynier door Woeke ingebragte en in zyne handen gestelde beschuldigingen by de hand te neemen veel min om eenige actie teegens den zelven te institueeren; En het is deeze Communicatie welke den Secretaris Maynier schynt aangespoord te hebben omme zich voorloopig aan UWelEd: Achtb: en E: Achtb: te addresseeren en aan dezelven onder de naam van elucidatien eenige middelen van defensie voor te dragen in vertrouwen dat de ingebragte klagten hem niet zullen præjudicieeren in de vervulling van den thans vacanten post van Landdrost te Graaffe Reynet , waar toe hy dan ook in ‘t slot zyner verantwoordinge zyne Sollicitatien aanwendt. Omtrend welke een en ander den Ondergeteekende verder de Vryheid zal gebruiken te Remarqueeren,’
‘Dat men de beschuldigingen van voorm: Woeke vervat in 30 Poincten naauwkeurig inziende, daar in meer gelet zal vinden op de quantiteit der poincten van beschuldiging dan wel op het gewigt derzelver als zynde zommige dier poincten van geen aanbelang by voorbeeld de1: 2: 9: 10: en 16: ander dubbelde opgegeevene als de7: 8: & 15de meeste in algemeene bewoordingen geconcipieerd, en het16point zelfs ten eenemaal onverstaanbaar waaromme dan om die beschuldigingen niet ten eenemaal van eenzydigheid zyn vry te Spreeken. Toch van den anderen kant is men echter verpligt te avoueeren dat verscheide der opgegeeven beschuldigingen, wanneer dezelve op eene bepaalde wyze beweezen zullen zyn grove en ten hoogsten Strafwaardige misdaaden behelzen gelyk de Secretaris Maynier omtrend de 7 en 8:ste poincten verpligt is geweest te erkennen en niemand lochenen zal met relatie tot de5, 18, 20. 26 en 27:stePoincten, zo dat uit welk oog punct men de beschuldigingen zelve ook beschouwd het altyd eene onteegenspreekelyke waarheid blyft dat het belang der Justitie een verder nauwkeurig onderzoek dier aantygingen vordert zoowel om den Secretaris Maynier onschuldig bevonden wordende op eene Compleete wyze te doen triumpheeren, en Woeke over valsche beschuldigingen te Straffen, als om hem Maynier van misdaad overtuigd wordende, zynde als dan geincureerde Straffe te doen ondergaan.’
‘En deeze reedenen, welke zeer gewigtig zyn, behooren UWelEdele Achtb: en E: Achtb: dit zy met eerbied gezegd ook aan te Spooren, om in deezen niet te Subsisteeren, voor en al eer zodanig allernaauwkeurigst onderzoek zal zyn geschied, als het belang der Justitie vordert, en by de verantwoording zelve expresselyk word geimploreerd. In dit onderzoek oordeelt de ondergeteekende egter dat niet voorzigtig genoeg kan worden te werk gegaan om den Secretaris Maynier in zyn Perzoon geen nadeel toetebrengen zo lange de misdaden niet beweezen zyn, want dan zou menbeginnenmet iets, dathet einde is, van alle rechtspleeging te weeten met d’ executie; en men zou daar door rechtstreeks inbreuk doen op het menschlievend en allerbillykst beginsel van rechten dat een yder voor onschuldig moet worden gehouden, zoolang zyn Schuld niet beweezen is; voor al wanneer zyne voorheen gehouden Conduites vry zyn van euveldadenarg: L 5. § 6 ff de re militari.’
‘Zonder dat men derhalven agt Slaa op de verantwoording van den Secretaris Maynier aan UWelEdele Achtb: en E: Achtb: voorloopig gedaan, kunnen naar des Ondergeteekendes gering begrip de teegen hem ingebrachte beschuldigingen /: welke zeer gevoeglyk aan Woeke konden zyn te rug gegeeven tot dat hy de nodige bewyzen gevoegd, of ten minsten opgegeeven zouden zyn geworden :/ nimmer aan eenige nadeelige interpretatie worden Subject gemaakt maar moet inteegendeel gemelde Maynier zooveel maar eenigzints doenlyk is in zyn geheel worden gelaaten tot dat er ten minsten zoo veel bewys voor den dag koome, als vereischt word om zodanige provisioneele besluiten te neemen of rechterlyke decreeten te vorderen als nodig zyn om het verder quaad waar van men dan reeds oppervlakkig overtuigd is, voor te koomen en te verhoeden.’
‘Dan de Ondergeteekende agt het byna onmogelyk de zaak in haar geheel te houden, zoo lang het van voorm: Woeke zal dependeeren om willekeurig het inwinnen van enquesten te dilayeeren, om dat het hier meede nu reeds tot die extremiteit is gekoomen, dat men in ‘t vervolg alle diligentie in Woeke Supponeerende gelyk reeds gezegd is, het grootste gedeelte van dit Jaar zal moeten laaten verloopen, eer de bewyzen kunnen zyn ingewonnen waar door Maynier ingevalle daarop moet wagten in de noodzakelykheid zoude zyn, om dien tyd aan deeze Hoofdplaatze door te brengen, zyne huislyke affaires te Graaffe Reynet weerloos te laaten, en by het gemis zyner gewoone inkomsten extra ordinaire depenses te doen: ‘t geen te meer hard moet worden geoordeelt; om dat in zyne verantwoording zeer plausible middelen voorkoomen zonder dat de ondergeteekende als gelast om de bewyzen te examineeren zoo lang hy hier van gedestitueerd blyft en Woeke van zyne bevoegdheid om dezelve in te winnen niet word ontstooken en eenig recht durf bepaalen, dat de middelen van defensie hoe plausibel ook Sufficent en voldoende zyn omdat daar door de extensie der aangetygde misdaaden niet onmogelyk is gemaakt.’
‘Om alle welke reedenen de Ondergeteekende onder eerbiedige Verbeetering van oordeel is, dat daar het dilayeeren der Enquesten opzettelyk Schynt te geschieden en de beschuldigingen reeds by de overgaave daar meede hadden behooren gemunieert te zyn aan den gedemitteerden Landdrost Moritz Herman Otto Woeke behoord te worden gelast, om binnen zeekeren korten, dog voldoenden termyn in handen van den Ondergeteekende te bezorgen alle de bewyzen tot zyne teegen den Secretaris Honoratus Christiaan David Maynier ingebragte klagten Specteerende op pæne dat by verzuim, zonder verder het voorgewend bewys af te wagten finaal zal worden gedisponneert op de gedaane verantwoording en de overgelegde poincten van beschuldiging, zoo als de zelve thans leggen: en dat UWelEd: Achtb: en E: Achtb: wyders omtrend den Secretaris Maynier verder zodanig besluit behoorden te neemen, als waar door dezelve voor als nogextra reatumword gesteld, en gevolglyk onttrokken kan worden aan het gevaar van zolang ten zynen nadeele niets beweezen is eenige de minste præjuditie in zyn Persoon eer of goed te lyden, om wanneer de bewyzen zullen zyn ingekoomen provisioneel dan wel finaal zodanig te resolveeren, als oorbaar zal worden bevonden.’
‘Laatende de ondergeteekende de beschikkinge aan UWerWelEd: Achtb: en E: Achtb: over om op de in het Slot der verantwoordinge voorkomende Sollicitatien van den Secretaris Maynier om tot Landdrost van Graaffe Reynet bevordert te worden zodanig gunstig reguard te slaan, als dezelve zullen oordeelen te behooren.’
‘Waar meede de Ondergeteekende vertrouwende aan den intentie UWerWelEdele Achtb: en E: Achtb: voldaan te hebben; het voorgestelde eerbiedig laat dienen voor berigt en Consideratie.’
‘Cabo de Goede Hoop den 22 february 1793’
’/: was geteekend:/ J: P: Deneys.’
Aan den WelEdelen Achtb: Heere Johannes Isaac Rhenius Gezachhebber, beneevens den verderen Ed: Achtb: Raade van Politie des Kasteels de Goede Hoop!
‘WelEdele Achtbaare Heer! en E: Achtbaare Heeren!’
‘Vertoond met behoorlyke respect de Koopman Prointerim Fiscaal M:r Jacob Pieter deneys.’
‘Dat na dat door hem Vert:r ingevolge UWelEdele Achtb: en E: Achtb: Resolutie van den 5 deezer op de verantwoordingen van den Secretaris der Colonie Graaffe Reynet Honoratus Christiaan David Maynier was gedient van bericht en Consideratien; de Vert:r nog heeft in handen bekomen de twee neevensgaande Verklaringen, waar uit ten vollen Consteerd dat de gedemitteerde Landdrost Woeke den Burger Catenbrink heeft gecorrumpeerd en gedwongen tot het geeven eener valsche Verklaring en zulks omtrend het houden der Vendurollen het voornaamste Poinct van beschuldiging teegens gemelde Maynier.’
‘Waaromme den R: O: Vert:r van zyn plicht heeft geacht dezelve Verklaaringen aan UWelEd: Achtb: te moeten Suppediteeren, met verzoek dat dezelve moogen werden gevoegd by zyn gemeld Bericht en Consideratien ten einde te Strekken tot bewys dat de beschuldigingen van voorschr: Woeke ten uitterste Suspect zyn van falsiteit, en dat dezelve zoo lange daar van geene onteegenspreekelyke Verificatie zal zyn geschied, niets ten nadeel van den Secretaris Maynier kunnen opereeren.’
‘’T welk doende &:a’
’/: was geteek:d :/ J: P: Deneys.’
‘Huyden den 22 February 1793’
‘Compareerde voor my Johannes David Karnspek gem: Clercq ter Justitieele Secretarye des Casteels de Goede Hoop, præsent de natenoemene Getuygen, den onderafgeschreeven Gagie staande Cannonier ten dienste der E: Comp: Jan Hendrik Bosch van Competenten Ouderdom dewelke ter Requisitie van den Boekhouder der E: Comp:s en Secretaris der Colonie Graaffe Reinet S:r Honoratus Christiaan David Maynier verklaarde hoe waar is.’
‘Dat op den 27 November des gepasseerden Jaars 1792. ‘S Morgens de klokke half Tien Uuren de Comp:t zich alhier in ‘t Casteel bevindende ten einde op ‘t Secretarye van Politie naar eenige Papieren te verneemen hy by die geleegendheid voor de kat van het Gouvernement den Burger Gerrit Hendrik Katenbrink had aangetroffen en met denzelven in gesprek was getreeden, onder welk discours de thans gedemitteerde Landdrost der Colonie Graaffe Reynet Moritz Herman Otto Woeke aldaar by henl: was gekoomen en gemelde Katenbrink ten byweezen van den Comp:t had aangesprooken om ter zyner Requisitie zeekere Verklaaring teegen den Req:t in deezen te passeeren, ‘t welk denzelven Katenbrink gewygerd hebbende onder ‘t zeggen dat hy zulks niet konde doen, te meer ook daar zodanige zaak als waar toe die verklaring betrekking hebben moest, reeds afgedaan was, als hebbende den Req:t zulks naderhand als een abuis opgegeeven had echter voormelde Woeke by herhaaling tot het geeven dier verklaaring ten sterksten aan gedrongen, onder belofte wyders, dat zo wanneer Katenbrink de begeerde verklaring geeven wilde hy Woeke des anderen daags by de Heer Berg dan bewerken zoude, dat aan hem zeekere Leenings plaats, welke hem was afgenoomen, weeder gegeeven zoude werden; door welke gedaane belofte meermelde Katenbrink zich tot het verleenen dier verklaaring had laaten overhaalen niet teegenstaande de Comp:t hem wel serieuselyk had gewaarschouwd zulks tog niet te doen dewyl als dan bezyden de waarheid verklaaren zoude terwyl de Comparant daar nog bygevoegd had zeer wel bewust te zyn, dat de Req:t ten wiens huyze hy voorheen gewoont heeft en wien hy dus zeer naby kend, zich nimmer aan eenige frauduleuse handelwyze had schuldig gemaakt!’
‘Dat als toen gemelde Woeke en Katenbrink zich gezamentlyk van den Comp:t verwydert hebbende hy Comp:t intusschen zyne verrigting ter bovengemelde Secretarye had waar genoomen, en daar van terug komende, ontwaard had dat ged: Katenbrink de gementioneerde verklaaring ter Justitieele Secretarye had, gepasseerd, waar over de Comp:t hem nog terstond in ‘t Casteel alwaar hy denzelven nog by de zoogenaamde Waterpoort aantrof had onderhouden en gevraagd waarom of hy ongeacht de welmeenende Raad van hem Comp:t tot deeze Stap was overgegaan, waar op denzelven tot Antwoord had gegeeven, dat hy zich daar toe wel genoodzaakt had gevonden, want dat hy daar door zyne plaats weeder bekoomen zoude voegende hy Katenbrink daar nog by, wel die verklaring gegeeven te hebben, doch dat hy zich wel wagten zoude, dezelve te beEedigen, welke laatste betuigenis gemelde Katenbrink nog gisteren avond gelyk de Comp:t nader declareerd, teegen den Comp:t herhaald had,’
‘Niets meer verklaarende geeft den Comp:t voor Reedenen van wetenschap als in den text bereid zynde het voorenstaande des geeyscht werdende met Eede gestand te doen.’
‘Dat aldus passeerde ter Secretarye voorm: ten byweezen der Clercquen Johan Bernhard Hoffman en Christiaan Michiel Lind als getuigen die de minute deezes beneevens den Comp:t en my gesw: Clercq meede behoorlyk hebben onderteekend.’
‘’T welk ik getuyge!’
’/: was geteek:d :/ J: D: Karnspek g: C:’
‘Compareerde voor ons Ondergeteekende Gecommitteerdens uit den E: Achtbaaren Raade van Justitie deezes Gouvernements den Burger Gerrit Hendrik Katenbrink van Competenten Ouderdom, dewelke ter Requisitie van den Pro interim Fiskaal M:r Jacob Pieter deneys declareerde en verklaarde waar en waarachtig te zyn.’
‘Dat de Comparant door den geweezen Landdrost Woeke is geforceerd om jeegens den Secretaris der Colonie Graaffe Reinet verklaaring te geeven.’
‘Dat de voorsz: door hem Comparant gepasseerde Verklaaring gadateerd 27 November 1792 hem Compt: door den Requirant ter præsentie van de ondergeteek:e gecommitteerdens naauwkeurig voorgehouden zynde den Comp:t betuygd, dezelve niet te kunnen beëedigen, als zynde hem Comparant niet zeeker bewust Zes Ryxdaalders meerder voor de Wagen in questie betaald te zullen hebben als de Prys waar voor de wagen door hem is gekogt geworden, meede brengt,’
‘Voorts declareerde den Comp:t door den Landdrost Woeke te zyn overrompeld geworden hebbende denzelven de Verklaring zelve gedicteerd; en verder, dat hy den Landdrost Woeke op het Justitie Comptoir nog apart geroepen en gezegt heeft, dat het teegen zyn gemoed streed, dog dat de Landdost hem als toen heeft geantwoord dat hy Verklaaren moest en dat de Comp:t daar op gemelde Landdrost als zyn Officier en gebieder aanmerkende de Verklaring ingevolge voorsz: dictame heeft gepasseerd.’
‘Niets meer verklaarende geeft de Comparant voor reedenen van wetenschap als in den Text, bereid zynde het voorenstaande ten allen tyde met Solemneele Eede nader gestand te doen.’
‘Aldus gepasseerd aan Cabo de goede Hoop den 25 February 1793 voor de Heeren Johannes Smuts en Gerrit Hendrik Meyer Leeden uit den E: Achtb: Raade van Justitie voormelde die de Minute deezes beneevens den Comp:t en my Secretaris meede behoorlyk hebben onderteekend!’
‘’T welk ik getuige’
’/: was geteekend:/ W: S: V: Ryneveld Secret:s’
En nadien uit de resumptie van alle dezelve stukken evidentelyk is komen te blyken, dat het dilayeeren der Enquesten door opgemelde Woeke alvoorens hem daar omtrend bepalingen zyn gesteld opzettelyk schynt te zyn geschied - dat ook veele der voortgebragte poincten van accusatie van geen aanbelang koomen te weezen terwyl anderen wederom dubbel zyn opgegeeven, en nog andere in algemeene bewoordingen vervat, dat zig onder dezelve zelfs eene komt voor te doen dewelke geheel onverstaanbaar is, waaromme dan ook naar ‘t inzien van hem Fiscaal de voorsz: beschuldigingen aan hem Woeke zeer gevoeglyk zoude hebben kunnen werden terug gegeeven tot dat hy de nodige bewyzen daar by gevoegd dan wel opgegeeven zoude hebben - dat gevolglyk niet alleen die beschuldigingen aan geene voor den Secretaris Maynier nadeelige interpretatien kunnen werden Subject gemaakt maar dat hy Mainier ook voor zo veel maar eenigzints mogelyk is behoord te worden gelaaten, in zyn geheel, en onttrokken aan het gevaar van zolange de zaken niet zyn beweezen eenige de minste præjuditie in zyn Persoon, Erf of Goederen te lyden - dat voorts gemelde Woeke zig niet heeft ontzien anderen te Corrumpeeren en te dwingen tot het geeven van valsche verklaringen in een der voornaamste poincten van beschuldigingen door hem teegens opged: Maynier ingebracht, waar uit dan ook als van zelve voortvloeyd dat de evengeciteerde beschuldigingen ten uittersten Suspect koomen te zyn van falciteit in dezelve zo lange daar van geen onteegenspraakelyke verificatie zal geschied zyn niets ten nadeele van den Secretaris Maynier kunnen opereeren.
Zo is na deliberatie goedgevonden en verstaan dat vermits uit al het gunt voorsz: is overtuigend blykt dat loutere quaadaartigheid den gemelde Woeke in ‘t opgeeven deezer beschuldigingen heeft geguideerd en men zig daar beneevens uit desselfs gepleegde valsiteyt genoegzaame verzeekert houden kan dat wanneer hy niet tot hier toe op de aller onbetamelykste wyze aan den Secretaris Maynier de weg hadde afgesneeden omme zig met betrekking tot de zelve beschuldigingen te kunnen disculpeeren, deesen gewisselyk zig al voor lange daar van gezuiverd en zyn onschuld aan den dag gelegd zoude hebben, mitsdien dan ook onder eerbiedige toezending der voorsz: door den Secretaris Maynier ingediende verantwoording en de daar op aan deezen Raade gesuppediteerde Consideratien des Fiskaals met ende beneevens de tot beyde deeze Stukken Specteerende bylaagen aan Haar Hoog Edelheedens in Consideratie zal werden gegeeven hoe hard het gemelde Maynier niet zoude moeten vallen zo wanneer hy zig door de quaadaartigheid van ged: Woeke zoude moeten verstooken zien van te worden begunstigd met de thans vaceerende en door gemelde Woeke bekleed geweest zynde bediening van Landdrost te Graaffe Reynet , waar omtrend naar ‘S Raads inzien thans hoe eer zo liever zoude behooren voorzien te worden, nademaal de gemelde Colonie zig teegenswoordig onder de bestiering van den Capityn van Balen bevindende, die niemand als den Adsistent Stanhoffius tot desselfs adsistentie heeft, dus geheel gedestitueerd is van Persoonen genoeg ervaren om de zaken aldaar op den duur naar behooren te doen voortgaan, met bygevoegd eerbiedig verzoek teffens dat het welgemelde Haar Hoog Edelheedens goedgunstig moge behaagen deezen Raade wel te willen qualificeeren om als nu tot de vervulling van de evengeciteerde vaceerende Post van Landdrost te Graaffe Reinet te moogen procedeeren en daar toe te mogen aanstellen den dikwils gemelde Secretaris dier Colonie Honoratus Christiaan David Maynier in wien dezelve meend alle de nodige Capaciteyten te vinden om dat Ampt wel te bekleeden en dewelke door de zo dikwils geciteerde beschuldigingen /: zo men vertrouwd onverdiend teegens hem ingebragt :/ zig in de noodzakelykheid heeft bevonden zyn geheel sober bezit te verlaaten, en aan de grootste Risicôs bloot te stellen zonder zig egter van de voorsz: hem aangetygde misdaaden, hoe opregt daar toe zyne begeerte ook is gebleeken geweest te zyn, om de hier boven aangehaalde oorzaaken ten vollen te hebben kunnen zuiveren, mitsgaders dat Haar Hoog Edelheedens zulx gracieuselyk gelievende t’ agreëeren, hoogst dezelve als dan ook teffens op den Rade de nodige Authorisatie gelieven te verleenen om den hiervooren meermaals genoemden Adsistent Stanhoffius meede effective tot d’ insgelyks te vaceeren Staande bediening van Secretaris der Colonie Graaffe Reynet te moogen bevorderen.
Wyders is geproduceert het hier na g’insereert Request door den Capityn van het ter Rheede Leggende Batavias Retour Schip Leide Theunis Groen aan deezen Raade ingediend.
Aan den WelEdelen Achtbaaren Heer Johannes Isaac Rhenius Gezaghhebber van Cabo de Goede Hoop en den Ressorte van dien &:a &:a &:a, beneevens den E: Achtb: Raade van Politie.
‘Wel Edele Achtbaare Heer! en E: Achtbaare Heeren!’
‘Met gepaste decentie neemt de Vryheid te kennen te geeven UWelEdele Achtb: en E: Achtb:s zeer Ootmoedige getrouwe en Gehoorzaame Dienaar Theunis Groen, Capitein van ‘t alhier ter Rheede leggend Retour Schip Leiden .’
‘Dat de Supp:te te Batavia heeft ingekogt’
‘30 Potten Confituuren weegende ieder pot 15 lb bruto, dewelke den Supp:t van meening was by de Hooge Indiasche Regeering te verzoeken om opvragt naar Nederland te mogen overvoeren.’
‘Dat de Supp:t echter in de onmogelykheid is geweest, dat verzoek behoorlyk te kunnen doen door dien de Schielyke depêches van ‘t voorsz: Schip Leiden den Supp:t daar toe buyten de mogelykheid stelde.’
‘Dat de Suppliant nogthans de gez: Goederen in het evengemeld Schip Leiden heeft afgelaaden en naar herwaards overgevoerd, met intentie in dezelve op Vracht te moogen meede neemen, zyn Supplicq alhier aan te wenden.’
‘Reedenen om welke de Supp:t zich nedrig wendt tot UWelEdele Achtb: en E: Achtb: met eerbiedig verzoek dat ‘t Hoogst dezelve mooge behaagen aan den Supp:t de Vryheid te verleenen, de meermelde Goederen mits betaalende de daar opgestelde Vragt penningen, gereekend van Batavia naar Nederland, met zich naar Nederalnd te moogen meede voeren.’
‘’t welk doende &:a’
’/: was get: / T:s Groen’
Waar over gedelibereerd zynde is goedgevonden en verstaan in navolging der permissien hier toe door Heeren Commissarissen Generaal aan andere Scheeps overheeden verleend mitsgaders onder hoogst derzelver approbatie aan voorsz: Capityn Groen t’ accordeeren zo als aan hem g’accordeerd werd by deezen, omme de
waarvan by ‘t opgemelde Request melding werd gemaakt met zig meede naar Nederland te moogen neemen, mits voor de ophanden zynde verkoping der aangehaalde ongepermitteerde Goederen uit meermelde Bodem Leide waar onder zig ook deeze opgemelde Articulen vinden begreepen, daar voor de geoffereerde Vragtpenningen gereekend van Batavia na Nederland in ‘S Compagnies Cassa alhier betalende.
Nog is op het te kennen geeven van den Heere van Reede van Oudtshoorn als een der Commissarissen over ‘t Robben Eyland dat zig thans wederom in gereedheid komen te bevinden 700 p:s gemelde Eylandsche vervaardigde VloerSteenen, beslooten met dezelve Steenen in gelyken maniere te doen handelen als tot nog toe met de Successivelyk vroeger toegestelde is geschied.
Laatstelyk by dees Occagie nog in nadere overweeging zynde genoomen op welke wyze men d’ administratie van ‘t dispens verder zoude kunnen Simplificeeren, zo is na dat met alle nauwkeurigheid g’examineerd was geworden het berigt door den Heere Dispensier van Reede van Oudtshoorn aan Heeren Commissarissen Generaal ten belange der voorsz: administratie; ingediend, goedgevonden en verstaan hier omtrend aan Haar Hoog Edelheedens zodanige voordragten te doen als d’ aparte Notulen onder heeden gehouden zulx omstandig komen aan te toonen.
Aldus Geresolveerd, ende Gearresteerd. In ‘t Casteel de Goede Hoop! ten daage en Jaare voorschreeve.
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudsthoorn.
C. 213, pp. 342-343.¶
Zaturdag den {17930227} 27 February 1793
by omvraage, alle Present.
Ingevolge het geresolveerde op den 12:e der presente Maand by Missive van eergisteren onderdaniglyk aan Heeren Commissarissen Generaal qualificatie verzogt zynde om de aanbesteeding van de Leverantie der Brandewynen voor ‘S Comp:s ommeslag te mogen doen gevolg neemen op den 12 Maart aanstaande en haar Hoog Edelheedens by eene expresse brief onder gisteren gedateerd deezen Rade daar toe hebbende gelieven te Authoriseeren.
Zo is op voorstel van den Heere Gezachhebber goedgevonden en verstaan de voorsz: aanbesteeding der benodigde Brandewynen gelyk boven is gezegd te doen effect Sorteeren op den 12:e der naast komende Maand Maart met zodanige verandering omtrend den inhoude van het 2:de Articul der Conditien als Hoogst ged: Haar Hoog Edelheedens by wel derzelver evengeciteerd aanschryvens hebben gelieven t’ ordonneeren.
Zullende mitsdien daar van dadelyk door affixie van Billieten notificatie werden gegeeven aan ‘t Publiecq ter wiens Speculatie de Conditien van aanbesteeding zo dra in gereedheid zullen weezen gebragt al meede by de Respective Bodens van Politie ter Lectuure zullen moeten werden gelegd.
Aldus Geresolveerd ende Gearresteerd In ‘t Casteel de Goede Hoop, ten daage en Jaare voorschr:
[Signed:] J: I: Rhenius
[Signed:] J: J: Le Suëur
[Signed:] O: G: De Wet
[Signed:] W: F: V: Reede Van Oudtshoorn.