contents

Inleiding tot die Resolusies van die
Politieke Raad van die Kaap die Goeie Hoop


Skeepvaart om die Kaap die Goeie Hoop

As daar geen skeepvaart was nie, was geen ontdekking en besetting van die Kaap moontlik nie. Wat uit die Resolusies opval, is die voortdurende aankoms en vertrek, ’n rustelose bedrywigheid om die retoerskepe heen, gevul met voorraad en skeepslui, en passasiers/reisigers as besoekers of voornemende inwoners van die Kaap. Skeepsname soos Standvastigheijd, Liefde, Gecroonde Leeuw, Patriot, Landscroon, Bartha Petronella, Wackerheijd, Held Wolthemade, Vlissingen, Tolsduijn en Admiraal de Ruijter is naderhand bekendes omdat hulle jaar na jaar by die Kaapse “rheede” vasmeer.

Die Kaap het voortgegaan om as belangrikste verversingspos vir die vlote van die Kompanjie op die roete na die Ooste te dien. Talle skepe van ander state het die Kaap besoek. Veral Engelse skepe het Tafelbaai dikwels aangedoen. Die skippers van sulke skepe het gewoonlik vertoë tot die Politieke Raad gerig waarin hulle versoek het om verversings te mog aankoop. Ten spyte van die verbod op die verskaffing van verversings aan vreemde skepe, het die Politieke Raad egter in die meeste gevalle wel aan die skippers die reg verleen om vleis en groente van die burgers in te koop.

Die rustigheid van die lewe aan die Kaap het skielik plek gemaak vir groot opgewondenheid toe ’n onbekende skip op 19 Augustus 1725 sy opwagting in Valsbaai gemaak het. Dit het later geblyk die Engelse smokkelskip die Grooten Alexander te wees. Die Politieke Raad het onmiddellik ’n vaandrig met 50 soldate na Simonsbaai gestuur. Twee afdelings burgers is ook na Simonsbaai en Hottentots-Holland gestuur om te verhoed dat die skip se bemanning aan land kom of dat verversings na die skip geneem word. Nadat die toestand vir ’n paar dae gespanne gebly het, het die skip teen die aand van 22 Augustus vertrek.

Gedurende 1727 het die Here Sewentien vyf Engelse duikers na die Kaap gestuur om in Tafelbaai en Saldanhabaai na geld en ander goedere in skeepswrakke te soek. Hoewel ’n hoeveelheid geld en ander voorrade uit die wrakke gehaal is, het die onderneming nie veel sukses opgelewer nie, omdat die wrakke reeds gedeeltelik met sand bedek was.

Die Raad het voortdurend aandag gegee aan metodes om die skeepvaart te beveilig. So byvoorbeeld het Jacobus Moller en Jan de Heere in 1732 opdrag ontvang om Tafelbaai, Simonsbaai en Saldanhabaai op te meet en nuwe kaarte daarvan te teken. Volgens hul verslag het laasgenoemde twee baaie heelwat gebreke had, terwyl Tafelbaai steeds die geskikste hawe was. In die vroeë 1740’s is egter bepaal dat alle skepe gedurende die wintermaande in Simonsbaai in plaas van Tafelbaai moes anker. Terselfdertyd is begin met die bou van ’n seehoof in Tafelbaai.

Talle skepe het aan die ruwe Suider-Afrikaanse kus, selfs in Tafelbaai, vergaan; ander het in storms op see verdwyn, of as wrakstukke op vreemde strande uitgespoel. Van die oudste en mees gehawende skepe wat nie meer geskik was vir nog ’n vaart nie, is aan diens onttrek en uitmekaar gehaal. Alles bruikbaars is gewoonlik later tydens ’n “publicque Vendutie” verkoop om so die Kompanjie se geldkas aan te vul.

Top


vorige Inhoudsopgawe van Inleiding volgende

Site by Hic et Nunc