contents

Inleiding tot die Resolusies van die
Politieke Raad van die Kaap die Goeie Hoop


Bandiete

In die notule van die Raadsvergadering gehou op 13 Maart 1792 (C. 202), word ’n duidelike uiteensetting gegee van die bandiete wat op Robbeneiland gevangenisstraf uitgedien het. Hieruit blyk dat die VOC-owerheid vier klasse bandiete onderskei het, naamlik: 1. staatsgevangenes (politieke gevangenes en terdoodveroordeeldes); 2. Europeane; 3. slawe en Khoi wat lewenslank verban is, en 4. slawe en Khoi wat vir etlike jare “gemeene werk” moes doen.

Onder die eerste groep was “Indianen”, meestal prinse en priesters, wat om politieke redes uit die Ooste na die Kaap gestuur is. Omdat dit te gevaarlik sou wees om hierdie Indiese “grooten” die geleentheid te gee om met die aansienlike getal Oosterse slawe aan die Kaap te meng en hulle moontlik tot wandade aan te vuur, is hulle op Robbeneiland aangehou.

Op 28 April 1744 (C. 122) is genotuleer van twee verbanne Oosterse “Mahometaanse” priesters, Said Allowie en Kadje Mattavan, wat aan mekaar geketting was en op Robbeneiland gevange gehou is.

Op 18 April 1747 (C. 125) kry die Raad berig dat die Macassarse “prinsje” Dain Mangilieki, die gedemoveerde Poelem Bankeengs, asook die regent Dain Manompo en sy twee seuns, en die gevaarlike raadsman en priester van Motjong Kombo van Ceilon af op pad was na die Kaap. Volgens ’n “extract” uit die algemene Resolusie van die Kasteel Batavia (2.8.1746) is hulle almal as baie roof- en muitsugtig beskou en sou dadelik by hul aankoms na Robbeleiland gestuur word.

Op 18 Februarie 1755 (C. 133) word berig van Manuel Thuart van “Tutucorijn”. (Tuticorin is ’n dorp geleë in Suid-Tamil Nadu, Suid-Indië, aan die Golf van Mannar, wat in 1658 deur die Nederlanders oorgeneem is.) Hierdie Kompanjiesbandiet wat in die slawelosie gewoon het, was lid van die “Caste Parua”, ’n groep inlanders wat deur die Portugese gekersten is en as die St. Thomas-Christene bekend gestaan het. Die Parruas was van die kus van “Mandurai” (Madurai, ook Madura) afkomstig en het hulle uitsluitlik op pêrelduikery toegelê. Die skip Deunisveld het digby die kiel aan stuurboord ’n lekkasie ontwikkel en die amptenare belas daarmee, was bekommerd hoe dit herstel kon word. Hulle besef dat hulle die diens van “een bequaam Duijkelaar” moes verkry om onder water ondersoek na die lekplek te gaan instel. Hulle onthou toe van die bandiet Manuel Thuart wat as gewese pêrelduiker net die regte persoon vir dié opdrag sou wees. Hy het op twee opeenvolgende dae tot sewe keer geduik, telkens 5 tot 6 minute onder water gebly en kon albei sye van die skip goed bekyk. Volgens hom kon die skeur aan die romp van binne herstel word. Omdat Manuel hom met soveel ywer so goed van sy taak gekwyt het, het die Politieke Raad besluit dat hy nie langer bandiet sou wees nie. Goewerneur Tulbagh het ingestem dat Thuart 30 ryksdaalders as vergoeding ontvang. Hy is ook gekies as ekspedisielid wat met die skip Schuijlenburg na die kontant en ander goedere afkomstig van die gestrande skip Breedenhoff by Delagoabaai sou gaan soek. Tydens die Raadsvergadering van 10 Februarie 1756 (C. 134) is berig dat die soektog volgens die joernale van skipper Hans Harmensz. en “commies” Dirk Westerhof vrugteloos was. Daar is nooit weer iets oor Manuel Thuart berig nie.

Top


vorige Inhoudsopgawe van Inleiding volgende

Site by Hic et Nunc